NOTA PA RUJUKAN PANTAS T4 DAN T5

https://pk1uress.blogspot.com

SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN UNDANG REMBAU
71309 REMBAU

NEGERI SEMBILAN DARUL KHUSUS

|KOD : NEB3036|TEL:06-6851244|FAX:06-6851103|

Disediakan oleh
Cikgu Hamdee Azlan

SMKCAS

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

NOTA PADAT PRINSIP PERAKAUNAN SPM

SIMPAN KIRA PERAKAUNAN

MODUL 1 Mengumpul Menyusun Mengumpul Menyusun Menyimpan

Menyimpan Merekod Merekod Melapor Menganalisis

Melapor Mentafsir Merancang Menilai

Merumus

KITARAN PERAKAUNAN

Dokumen Buku Catatan Lejar Imbangan Duga
Perniagaan Pertama Pelarasan

Penyata Catatan Imbangan Duga
Kewangan Penutupan Terselaras

BADAN KAWAL SELIA BADAN PERAKAUNAN BADAN PROFESIONAL
MIA PERAKAUNAN
BADAN PENGGUBAL MICPA
PIAWAIAN
ACCA
MASB
CIMA

SEJARAH

3 500 S.M 400 S.M Abad ke-5 dan 850 M
ke-6
Rekod perakaunan Rekod perakaunan SIstem angka Hindu
Urus niaga – Arab mula
yang paling awal di dibuat dengan direkodkan dalam
nilai wang digunakan
Babylonia papyrus (kertas) &

calamus (pen) di

Mesir.

Abad ke-14 Abad ke-17 dan ke-18
Perakaunan Kos diperkenalkan untuk
Luca Pacioli (Bapa Perakaunan) menganalisis pelbagai kos dalam
pengeluaran.
Memperkenalkan sistem Catatan Bergu
Abad ke-19 dan ke-20
(Kaedah Venice) Perakaunan Pengurusan – Maklumat
perakaunan digunakan sebagai panduan
Abad ke-18 dan ke-19 untuk membuat keputusan perniagaan.
Perakaunan kewangan – Laporan

kewangan dibentangkan dalam bentuk

Penyata Kewangan Tahunan.

1

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

SEJARAH (SAMBUNGAN)

1973 Masa kini
IASC telah ditubuhkan untuk Perakaunan sosial kerana perniagaan
menggalakkan penggunaan piawaian asas telah memberi kesan terhadap
dalam perakaunan. masyarakat.

Seorang pemilik MILIKAN TUNGGAL Liabiliti tidak terhad
Diurus: Pemilik
Akta Pendaftaran Sumber modal: Pemilik
Perniagaan Untung / rugi dinikmati / Bebas membuat keputusan

Cukai pendapatan ditanggung seorang
perseorangan (individu) Modal permulaan
rendah

PERKONGSIAN

BIASA: 2 – 20 PROFESIONAL: Sumber modal: Liabiliti tidak terhad
orang pekongsi 2 – 50 orang Pekongsi
pekongsi Cukai pendapatan
Akta Perkongsian Untung / Rugi Diurus: Pekongsi perseorangan
1961 Aktif (individu)
diagih mengikut
Ikatan Perkongsian Risiko kerugian
ditanggung
atau Akta bersama
Perkongsian 1961

Modal dan
kepakaran
digabungkan

Syarikat SENDIRIAN SYARIKAT BERHAD Sumber Modal: Terbitan
Berhad – 1 – 50 orang Syarikat AWAM Berhad – syer kepada pemegang
1 – tiada had pemegang
pemegang syer syer
syer
Liabiliti terhad Keuntungan: Pembahagian
Akta Syarikat 2016 Dividen

Diurus: Lembaga Pengarah Cukai pendapatan syarikat Modal lebih besar
yang dilantik dalam

Mesyuarat Agung Tahunan

50 – tiada had maksimum KOPERASI Liabiliti terhad
ahli Sumber modal:
Penerimaan fi masuk dan Diurus: Lembaga Koperasi
Akta koperasi 1993 yang dilantik dalam
jualan syer
Mesyuarat Agung Tahunan
Lebihan diagihkan: Dividen

Cukai pendapatan
dikecualikan

2

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

. PRINSIP BATASAN
PERAKAUNAN PERAKAUNAN
ANDAIAN
PERAKAUNAN Ketekalan Kos manfaat

Usaha Berterusan Prinsip Kos
Pengiktirafan Hasil
Entiti Berasingan
Dan Belanja
Wang Sebagai
Ukuran

Tempoh Perakaunan

PENGGUNA PENYATA KEWANGAN

PENGGUNA DALAMAN PENGGUNA LUARAN
• Pemilik
• Pihak pengurusan • Pihak bank /
• Pekerja institusi kewangan

• Agensi kerajaan
(LHDN)

• Pelabur / pemegang
syer

CIRI KUALITATIF PENYATA KEWANGAN

CIRI KUALITATIF ASAS CIRI KUALITATIF TERTINGKAT
• Perwakilan benar
• Kerelevanan • Kebolehbandingan
• Kebolehfahaman
• Kebolehsahan
• Pemasaan

ETIKA PROFESION SUB-BIDANG
PERAKAUNAN PERAKAUNAN
KOMPETENSI
PERAKAUNAN KEWANGAN
KERAHSIAAN
PERAKAUNAN
OBJEKTIVITI PENGURUSAN
SIFAT PROFESIONAL PENGAUDITAN

INTEGRITI PENCUKAIAN

PENYATA PENDAPATAN

MODUL 2 Penyata yang menunjukkan prestasi kewangan sesebuah perniagaan bagi suatu tempoh

perakaunan. Penyata Pendapatan

Akaun Perdagangan Akaun Untung Rugi

Jualan Bersih Kos Jualan Hasil Belanja

3

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN
Penyata yang menunjukkan kedudukan aset, liabiliti dan ekuiti pemilik perniagaan.

Penyata Kedudukan Kewangan

Aset Bukan Aset Liabiliti Bukan Liabiliti Ekuiti
Semasa Semasa Semasa Semasa Pemilik

HASIL BELANJA
• Jualan
Hasil Operasi • Hasil perkhidmatan Belanja Operasi • Belian
• Komisen diterima
(hasil kendalian) • Dividen diterima (belanja kendalian) • Gaji

• Insurans

• Kadar bayaran

• Sewa dibayar

• Alat tulis

• Susut nilai ABS

• Belanja am

Hasil Bukan • Dividen pelaburan Belanja Bukan • Faedah atas
Operasi • Untung atas
Operasi pinjaman
(hasil bukan pelupusan aset
kendalian) • Faedah atas (belanja bukan • Faedah atas
kendalian) overdraf bank
simpanan tetap
• Rugi atas

pelupusan aset

HASIL MELIBATKAN TERIMAAN WANG HASIL TIDAK MELIBATKAN TERIMAAN
WANG
• Jualan / hasil perkhidmatan
• Sewa diterima • Pengurangan Peruntukan Hutang
• Faedah simpanan Ragu
• Komisen diterima
• Untung atas pelupusan aset

BELANJA MELIBATKAN BAYARAN BELANJA TIDAK MELIBATKAN
BAYARAN WANG
WANG
• Pewujudan / Pertambahan Peruntukan
• Belian • Sewa dibayar Hutang Ragu

• Gaji • Alat tulis • Rugi atas pelupusan aset
• Susut nilai ABS
• Insurans • Belanja am • Hutang lapuk

• Kadar bayaran

MAKSUD ASET: Harta yang dimiliki oleh perniagaan untuk menjana hasil.

ASET BUKAN SEMASA: Aset perniagaan bersifat tahan lama boleh digunakan melebihi
satu tahun dan mempunyai tahap kecairan yang rendah.

ASET SEMASA: Aset perniagaan yang dapat ditukar kepada bentuk tunai dalam jangka
masa setahun dan mempunyai tahap kecairan yang tinggi.

4

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

ASET

Aset Semasa Aset Bukan Semasa

• Inventori • Premis / Bangunan

• Akaun Belum Terima • Kenderaan

• Bank / Tunai • Alatan pejabat

• Simpanan tetap • Perabot

• Deposit sewa / deposit kadar bayaran • Kelengkapan

• Belanja prabayar

• Hasil belum terima

.

MAKSUD LIABILITI: Hutang perniagaan kepada pihak luar yang perlu dijelaskan.

ASET BUKAN SEMASA: Hutang luaran yang mengambil masa melebihi satu tahun
kewangan untuk menjelaskannya.

ASET SEMASA: Hutang luaran yang mengambil masa kurang dari satu tahun kewangan
untuk menjelaskannya.

Liabiliti Semasa LIABILITI
• Akaun Belum Bayar Liabiliti Bukan Semasa
• Bank (overdraf)
• Belanja belum bayar • Pinjaman (> 1 tahun matang)
• Hasil belum terperoleh • Gadai janji
• Pinjaman (< 1 tahun matang)

EKUITI PEMILIK

Merupakan hutang perniagaan terhadap pemilik atau tuntutan pemilik terhadap aset

perniagaan. + Untung bersih − Ambilan
EKUITI PEMILIK =
MODAL

− Rugi bersih

PERSAMAAN PERAKAUNAN ASAS
ASET = LIABILITI + EKUITI PEMILIK
PENUH
ASET + BELANJA = LIABILITI + EKUITI PEMILIK + HASIL

Bentuk ubahsuai:

ASET = LIABILITI + EKUITI PEMILIK (MODAL) + UNTUNG BERSIH

ASET = LIABILITI + EKUITI PEMILIK (MODAL) + HASIL – BELANJA

ASET = LIABILITI + EKUITI PEMILIK (MODAL) + HASIL – BELANJA - AMBILAN

MAKSUD CATATAN KONTRA
Catatan yang mengurangkan baki akaun yang berkaitan dengannya.

5

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

CONTOH CATATAN KONTRA

Akaun Berkaitan Catatan Kontra Kesan Catatan Kontra
Aset Bukan Semasa
Akaun Belum Terima Susut Nilai Terkumpul Mengurangkan nilai ABS
Peruntukan Hutang Ragu Mengurangkan nilai ABT
Jualan Pulangan jualan / Pulangan
Mengurangkan jumlah
Belian masuk jualan
Pulangan belian / Pulangan
Modal / Ekuiti Pemilik Mengurangkan jumlah
keluar belian

Ambilan Mengurangkan jumlah
modal

CARTA AKAUN

• Suatu sistem penyenaraian nombor dan tajuk semua akaun dalam lejar secara

sistematik untuk tujuan perekodan dalam sistem perakaunan berkomputer.

• Akaun akan dikelaskan dan disusun mengikut klasifikasi seperti aset, liabiliti, ekuiti

pemilik, hasil dan belanja serta ditandai dengan nombor kod tertentu.

Contoh:

Kod item Jenis Akaun

10000 - 19999 Aset

20000 - 29999 Liabiliti

30000 - 39999 Ekuiti Pemilik

40000 - 49999 Hasil

50000 - 59999 Belanja

60000 - 69999 Catatan Kontra

MODUL 3 KEPENTINGAN DOKUMEN
• Bukti bertulis urus niaga telah berlaku antara dua pihak.
• Maklumat seperti tarikh urus niaga, amaun, butiran, syarat pembayaran dan diskaun

niaga diperlukan untuk tujuan perekodan.
• Berfungsi sebagai rujukan pada masa hadapan tentang sesuatu urus niaga.
• Bahan bukti siasatan polis dan bahan bukti mahkamah jika berlaku sebarang kes

penipuan dalam urus niaga.
• Bahan bukti bagi taksiran cukai pendapatan.

DOKUMEN BUKAN SUMBER DOKUMEN SUMBER

Penyata Penyata Nota Bil Tunai Resit Keratan Baucar
Cek Bayaran
Akaun Bank Serahan Baucar
Tunai
Nota Pesanan Sebut Runcit Slip Slip Bank Slip
Belian Belian Harga Daftar Deposit
Slip Tunai Makluman
Dokumen bukan sumber adalah Pindahan Debit Cek
dokumen untuk tujuan rujukan Slip
sahaja, bukan untuk direkod. Wang Transaksi Nota Debit Makluman
Perbankan Folio Kredit
Dokumen sumber adalah Memo Elektronik
dokumen yang akan direkodkan Pelanggan Nota
dalam buku-buku perakaunan. Invois Kredit

Bil
Bayaran

6

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

DISKAUN

Jenis diskaun Tujuan Formula pengiraan
Diskaun Niaga Menggalakkan Diskaun Niaga
pelanggan membeli = % Diskaun Niaga x Harga
secara pukal Senarai

Diskaun Tunai Menggalakkan Rujuk syarat pembayaran
___ % _____ hari
Diskaun Diberi – Penjual pembayaran hutang
Diskaun tunai
Diskaun Diterima – Pelanggan pada kadar segera. = % Diskaun Tunai x Harga
Bersih (selepas Diskaun Niaga)

Kiraan hari = Tarikh dokumen
dikira hari pertama sehingga
tarikh pembayaran.

MODUL 4 BUKU CATATAN PERTAMA (BCP)
• Buku catatan asal yang merekodkan segala urus niaga perniagaan sebelum

dipindahkan ke dalam lejar.

Jurnal Jenis BCP Buku Tunai
Runcit

Am Khas Buku Tunai

URUS NIAGA DIREKOD DALAM JURNAL AM

• Catatan Pembukaan • Modal Tambahan Selain Tunai dan
• Belian Aset Bukan Semasa secara Bank

Kredit • Catatan Penutupan
• Jualan Aset Bukan Semasa secara • Catatan Pelarasan
• Pembetulan Kesilapan
Kredit • Realisasi (pembubaran perkongsian)
• Ambilan Barang Niaga
• Ambilan Aset Bukan Semasa

FORMAT JURNAL AM

Tarikh Butir Folio Debit RM Kredit RM
Jan 1 10 000
Bank 10 000

Modal

(memulakan perniagaan pada tarikh ini).

Catatan debit mendahului catatan kredit. Butiran item kredit dijarakkan sedikit daripada
garis margin kiri. Tulis keterangan ringkas menerangkan urus niaga yang berlaku.

7

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

CONTOH PERATURAN MEREKOD DALAM JURNAL AM

Butir Dokumen Catatan bergu
Catatan pembukaan
-memulakan perniagaan dengan membawa - Dt. Nama Aset (senaraikan)
masuk aset ke dalam perniagaan
-menyenaraikan baki aset dan liabiliti Kt. Modal

Pemilik membawa masuk aset (AS/ABS) ke Memo Dt. Nama Aset (senaraikan)
dalam perniagaan Kt. Liabiliti (senaraikan)
Beli aset bukan semasa secara kredit Invois Kt. Modal
(asal)
Ambil barang niaga untuk kegunaan Memo Dt. Nama Aset
peribadi Kt. Modal
Ambil aset (AS/ABS) untuk kegunaan Memo
peribadi. Dt. Nama Aset
Ambil barang niaga untuk kegunaan Memo Kt. Nama ABB
perniagaan (derma, promosi, dsb)
Dt. Ambilan
Kt. Belian

Dt. Ambilan
Kt. Nama Aset

Dt. Nama Belanja
Kt. Belian

JURNAL KHAS
Untuk merekod urus niaga yang kerap berlaku dalam perniagaan.

Jurnal Pembayaran Jurnal Belian
Tunai

Jurnal Penerimaan Jurnal Khas Jurnal Jualan
Tunai

Jurnal Pulangan Jurnal Pulangan
Jualan Belian

FORMAT JURNAL KHAS

JURNAL BELIAN

Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah RM
Jan 5 5 000
8 Nama Akaun Belum Bayar 1 4 000
31 9 000
Nama Akaun Belum Bayar 2

Akaun Belian (Dt.)

JURNAL PULANGAN BELIAN

Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah RM
Jan 9 200
13 Nama Akaun Belum Bayar 1 300
31 500
Nama Akaun Belum Bayar 2

Akaun Pulangan Belian (Kt.)

URUS NIAGA DALAM JURNAL BELIAN DAN JURNAL PULANGAN BELIAN

Urus niaga Dokumen Jurnal direkod

Belian barang niaga secara kredit Invois (asal) Jurnal Belian
Invois belian barang niaga terkurang caj Nota Debit (asal)

Pulangan barang niaga kepada pembekal Nota Kredit (asal) Jurnal Pulangan
Belian

8

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

.

FORMAT JURNAL KHAS

JURNAL JUALAN

Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah RM
Jan 9 6 000
15 Nama Akaun Belum Terima 1 5 000
31
Nama Akaun Belum Terima 2 11 000

Akaun Jualan (Kt.)

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah RM
Jan 14 100
20 Nama Akaun Belum Terima 1 200
31 300
Nama Akaun Belum Terima 2

Akaun Pulangan Jualan (Dt.)

URUS NIAGA DALAM JURNAL JUALAN DAN JURNAL PULANGAN JUALAN

Urus niaga Dokumen Jurnal direkod

Jualan barang niaga secara kredit Invois (salinan) Jurnal Jualan
Invois jualan barang niaga terkurang caj Nota Debit (salinan)

Pulangan barang niaga oleh pelanggan Nota Kredit Jurnal Pulangan
(salinan) Jualan

JURNAL PENERIMAAN TUNAI

Merekod semua penerimaan tunai dan cek

JURNAL PENERIMAAN TUNAI

Debit Kredit

Tarikh Butir Fol No. Diskaun Tunai Bank Akaun Jualan Pelbagai
Resit Diberi Belum
Terima

RM RM RM RM RM RM

Jan 8 Jualan 4 000 4 000

14 Kedai Lee 200 1 800 2 000

23 Sewa diterima 500 500
500
200 500 5 800 2 000 4 000

JURNAL PEMBAYARAN TUNAI

Merekod semua pembayaran tunai dan cek.
JURNAL PEMBAYARAN TUNAI

Kredit Debit

Tarikh Butir Fol No. Diskaun Tunai Bank Akaun Belian Pelbagai
Cek Diterima Belum
Bayar

RM RM RM RM RM RM

Jan 4 Perabot 2 000 1 000 2 000

8 Belian 1 000

12 Lim Supply 300 2 500 2 800

300 1 000 4 500 2 800 1 000 2 000

9

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

BUKU TUNAI
Merekodkan penerimaan dan pembayaran tunai atau cek dalam semua urus niaga
perniagaan.

BUKU TUNAI

Tarikh Butir Diskaun Tunai Bank Tarikh Butir Diskaun Tunai Bank
Diberi RM Diterima RM RM
Jan 1 Baki b/b 500 RM Jan 2 Belian 800
8 Jualan RM 2000 5000 21 Air Supply RM 2500
Kedai Ali 24 Gaji 100 1000 800
13 Tunai (K) 50 2500 2000 28 Bank (K) 700
28 700 1000 31 Baki h/b 100 4700
50 2500 8000
8000
Feb 1 Baki b/b 4700

CONTOH URUS NIAGA PENERIMAAN – BUKU TUNAI (DT)

Urus niaga Dokumen Sumber Catatan Bergu

Jualan tunai Bil Tunai (salinan) Dt. Tunai / Bank
Kt. Jualan

Terima tunai / cek daripada Resit rasmi (salinan) Dt Tunai / Bank
Akaun Belum Terima Kt. ABT

Terima sewa / komisen / Resit rasmi (salinan) Dt Tunai / Bank
hasil lain Kt. Nama Hasil

Terima dividen / pindahan Makluman kredit Dt. Bank
kredit / faedah simpanan Kt. Nama Hasil
tetap (dibankkan terus ke

akaun bank perniagaan)

CONTOH URUS NIAGA PEMBAYARAN – BUKU TUNAI (KT)

Urus niaga Dokumen Sumber Catatan Bergu

Belian tunai Bil Tunai (asal) Dt. Belian
Resit rasmi (asal) Kt. Tunai / Bank
Bayar tunai / cek kepada
Akaun Belum Bayar Dt. ABT
Kt. Tunai / Bank

Bayar sewa / gaji / kadar Baucar bayaran / Bil Dt Nama belanja
bayaran / belanja lain bayaran / resit rasmi (asal) Kt. Tunai / Bank
/ keratan cek

Caj bank, arahan tetap Makluman debit Dt Nama belanja / Liabiliti
pelanggan Kt. Tunai / Bank

CATATAN KONTRA BUKU TUNAI

Urus niaga Dokumen Kesan Bank / Catatan Bergu
Sumber Tunai
Dt. Bank
Tunai di tangan dimasukkan ke Slip Bank Bank + Kt. Tunai
dalam bank (deposit tunai) Keratan cek Tunai –
Tunai di bank dikeluarkan Dt. Tunai
untuk kegunaan pejabat Tunai + Kt Bank
Bank –

10

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

BUKU TUNAI RUNCIT

Untuk merekod pembayaran amaun kecil yang kerap berlaku dalam perniagaan
menggunakan sistem panjar.

BUKU TUNAI RUNCIT

Analisis Bayaran

Tarikh Butir Fol. No. Penerimaan Pembayaran (Debit)
Baucar (Debit) (Kredit) Alat
Pos Belanja
tulis pejabat

Jan 1 Baki b/b RM RM RM RM RM
50

Bank 150

3 Kertas A4 60 60

7 Setem 55

15 Minuman pejabat 30 30

21 Pos laju 88

200 103 60 13 30

31 Baki h/b 97

200 200

Feb 1 Baki b/b 97

Bank 103

MODUL 5 LEJAR
Buku akaun utama untuk merekod pelbagai jenis urus niaga dengan tepat dan sistematik
menggunakan Sistem Catatan Bergu.

Jenis Lejar

Lejar Am (LA) Lejar Khas (Subsidiari)

Akaun Aset Akaun Belum Terima dagangan
Akaun Liabiliti Lejar Jualan (LJ)

Akaun Modal Akaun Belum Bayar dagangan
Akaun Hasil Lejar Belian (LB)

Akaun Belanja

Akaun-akaun dalam Lejar

Akaun Nyata Akaun Nominal

*Kecuali ABT Akaun Aset Akaun Hasil Akaun Belanja

.

11

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

SISTEM CATATAN BERGU KREDIT
(Kanan)
DEBIT
(Kiri)

+A +B = +L +E +H
−L −E −H −A −B

KESAN SISTEM CATATAN BERGU TIDAK DIGUNAKAN

Akibat: Imbangan Duga tidak seimbang

Kesan:
• Untung rugi yang diperoleh tidak tepat.
• Kedudukan kewangan tidak dapat ditentukan dengan tepat.
• Perbandingan prestasi perniagaan antara tahun yang disediakan kurang tepat.
• Catatan tidak lengkap.

AKAUN KAWALAN
Maksud: Ringkasan Akaun Belum Terima dalam Lejar Jualan dan Akaun Belum Bayar
dalam Lejar Belian.
Tujuan Penyediaan Akaun Kawalan:
• Memudahkan jumlah baki keseluruhan Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar

dihitung.
• Untuk menyemak ketepatan catatan dalam Akaun Belum Terima dan Akaun Belum

Bayar.
• Untuk mengimbangkan Lejar Am.

FORMAT AKAUN KAWALAN

AKAUN KAWALAN BELUM TERIMA AKAUN KAWALAN BELUM BAYAR

Baki b/b xx Baki b/b (minoriti) xx Baki b/b (minoriti) xx Baki b/b xx

Jualan xx Bank xx Bank xx Belian xx

Faedah kpd ABT xx Diskaun diberi xx Diskaun diterima xx Angkutan xx

Bank (CTL) xx Pul. jualan xx Pul. belian xx Faedah drp ABB xx

Diskaun diberi xx Hutang lapuk xx Kontra xx

(dibatalkan) xx Kontra xx Baki h/b xx Baki h/b xx

Baki h/b xx Baki h/b xx xx xx

xx xx Baki b/b (minoriti) xx Baki b/b xx

Baki b/b xx Baki b/b (minoriti) xx

ABT baki normal sebelah debit / baki tidak normal (baki minoriti) sebelah kredit.
ABB baki normal sebelah kredit / baki tidak normal (baki minoriti) sebelah debit.

ABT baki tidak normal (baki minoriti) berlaku apabila perniagaan pula yang berhutang
kepada ABT (ABT menjadi liabiliti)

ABB baki tidak normal (baki minoriti) berlaku apabila pembekal (ABB) pula yang
berhutang kepada perniagaan (ABB menjadi aset).

12

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 6 IMBANGAN DUGA

Maksud: Senarai baki debit dan baki kredit yang diambil daripada akaun-akaun lejar pada
satu tarikh tertentu.
Fungsi:
• Menyemak ketepatan Catatan Bergu.
• Menyemak ketepatan pengiraan dalam Buku Catatan Pertama dan lejar.
• Menyemak ketepatan proses pemindahan daripada Buku Catatan Pertama ke dalam

lejar
• Memudahkan penyediaan Penyata Kewangan.

FORMAT IMBANGAN DUGA

FORMAT T FORMAT LAJUR

Aset xx Liabiliti xx Dt. Kt.

Belanja xx Ekuiti Pemilik xx Aset xx xx
xx
Kontra Ekuiti xx Hasil Belanja xx xx

Pemilik Kontra Aset xx Liabiliti xx
xx
Kontra Hasil xx Kontra xx Ekuiti Pemilik

Belanja Hasil

Kontra Ekuiti Pemilik xx

Kontra Hasil xx

Kontra Aset

. Kontra Belanja

Catatan kontra berbaki debit: Catatan kontra berbaki kredit:
Kontra Ekuiti Pemilik – Ambilan Kontra Aset – Susut nilai terkumpul &
Kontra Hasil – Pulangan Jualan
Peruntukan hutang ragu
Kontra Belanja – Pulangan Belian

INVENTORI

Maksud: Barang niaga yang dimiliki untuk dijual semula dan merupakan Aset Semasa
bagi sesebuah perniagaan.

PENILAIAN SISTEM INVENTORI
Merujuk kepada kaedah merekod nilai inventori.

Sistem Inventori Berkala Sistem Inventori Berterusan

Tidak menyimpan rekod keluar Mengesan pergerakan keluar
masuk inventori masuk setiap jenis inventori

Nilai inventori ditentukan pada Nilai dan kuantiti inventori sentiasa
akhir tempoh perakaunan dikemaskini (kad inventori)

Kiraan inventori secara fizikal Rekod inventori akan menunjukkan
(hitung inventori satu persatu) kuantiti, kos seunit, kos belian dan
kos jualan serta baki akhir inventori
Digunakan oleh perniagaan bersaiz
kecil dan sederhana pada setiap masa diperlukan

13

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MEREKOD INVENTORI AKHIR

JURNAL AM

Tarikh Butir Folio Debit RM Kredit RM
Jan 31 3 500
Inventori akhir 3 500

Akaun Perdagangan

(Memindahkan inventori akhir ke Akaun Perdagangan)

Tarikh Butir Akaun Inventori RM
Jan 31 Akaun Perdagangan RM Tarikh Butir 3 500
3 500 Jan 31 Baki h/b

Feb 1 Baki b/b 3 500

Inventori akhir tidak termasuk dalam Imbangan Duga kerana ia direkod setelah Imbangan
Duga disediakan.

MODUL 7 AKAUN PERDAGANGAN DAN UNTUNG RUGI

Tujuan Akaun Perdagangan:
Untuk mengetahui sama ada sesebuah perniagaan mendapat untung atau rugi kasar
(hanya daripada aktiviti jual beli barang atau perkhidmatan).

Tujuan Akaun Untung Rugi:
Untuk mengetahui sama ada sesebuah perniagaan mendapat untung atau rugi bersih
setelah mengambil kira semua hasil dan belanja.

RUMUS AKAUN PERDAGANGAN
Untung/Rugi Kasar = Jualan Bersih – Kos Jualan

Untung Kasar = Jualan Bersih > Kos Jualan (angka positif)
Rugi Kasar = Jualan Bersih < Kos Jualan (angka negatif)

RUMUS AKAUN UNTUNG RUGI
Untung bersih = Untung kasar + Hasil – Belanja

Untung Bersih = Untung kasar + Hasil > Belanja (angka positif)
Rugi Bersih = Untung kasar + Hasil < Belanja (angka negatif)

PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN
Tujuan:
• Menyenaraikan semua aset dan liabiliti perniagaan.
• Menunjukkan kedudukan kewangan perniagaan.
• Menunjukkan jumlah modal dan keuntungan atau kerugian perniagaan.
• Menunjukkan modal kerja iaitu jumlah kecairan perniagaan dalam tempoh semasa

Tarikh −E AKAUN MODAL +E RM
Butir Butir XX
RUGI BERSIH Akaun Modal Baki b/b XX
AMBILAN RM Tarikh UNTUNG BERSIH

XX
XX

14

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 8 PERAKAUNAN ASAS TUNAI PERAKAUNAN ASAS AKRUAN
Hasil – rekod apabila diterima Hasil – rekod dalam tempoh diperoleh
Belanja – rekod apabila dibayar Belanja – rekod dalam tempoh
dibelanjakan
Tiada pelarasan prabayar, belum bayar, Hasil belum terima (AS) – iktiraf hasil
belum terperoleh dan belum terima Hasil belum terperoleh (LS) – tidak iktiraf
hasil
Untung = Hasil diterima – Belanja dibayar
Belanja prabayar (AS) – tidak iktiraf
belanja
Belanja belum bayar (LS) – iktiraf belanja
Untung = Hasil sebenar – Belanja sebenar

PELARASAN AKAUN NOMINAL

HASIL BELUM TERPEROLEH (LS) HASIL BELUM TERIMA (AS)

_+ ++

Hasil Hasil belum terperoleh Hasil belum terima Hasil

xx xx xx xx

.

BELANJA PRABAYAR (AS) BELANJA BELUM BAYAR (LS)

+_ ++

Belanja prabayar Belanja Belanja Belanja belum bayar

xx xx xx xx

.

HASIL BELUM TERPEROLEH

Hasil diterima TERLEBIH daripada sepatutnya.

Sewa diterima RM2 000

Sewa diterima (sebenar / sepatutnya) RM1 500

Akaun Untung Rugi ... Penyata Kedudukan Kewangan ...

Hasil: Liabiliti Semasa:

Sewa diterima RM1 500 Sewa belum terperoleh RM500 (2000-1500)

HASIL BELUM TERIMA

Hasil diterima TERKURANG daripada sepatutnya.

Komisen diterima RM1 000

Komisen diterima (sebenar / sepatutnya) RM1 200

Akaun Untung Rugi ... Penyata Kedudukan Kewangan ...

Hasil: Aset Semasa:

Komisen diterima RM1 200 Komisen belum terima RM200 (1200-1000)

15

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

BELANJA PRABAYAR

Belanja dibayar TERLEBIH daripada sepatutnya.

Insurans dibayar RM2 000

Insurans (sebenar / sepatutnya) RM1 600

Akaun Untung Rugi ... Penyata Kedudukan Kewangan ...

Belanja: Aset Semasa:

Insurans RM1 600 Insurans prabayar RM400 (2000-1600)

BELANJA BELUM BAYAR

Belanja dibayar TERKURANG daripada sepatutnya.

Kadar bayaran dibayar RM1 700

Kadar bayaran (sebenar / sepatutnya) RM2 000

Akaun Untung Rugi ... Penyata Kedudukan Kewangan ...

Belanja: Liabiliti Semasa:

Kadar bayaran RM2 000 Kadar bayaran belum bayar RM300

(2000-1600)

PELARASAN AKAUN BELUM TERIMA

HUTANG LAPUK HUTANG LAPUK TERPULIH

+_ ++

Hutang lapuk Ak. Belum Terima Tunai / Bank Hutang lapuk terpulih

xx xx xx xx

.

MEWUJUDKAN / PERTAMBAHAN PENGURANGAN PERUNTUKAN
PERUNTUKAN HUTANG RAGU HUTANG RAGU

+ +K -K +

Hutang ragu Per. hutang ragu Per. hutang ragu Hutang ragu

xx xx xx xx

.

HUTANG LAPUK
Maksud: Hutang yang tidak dapat dikutip daripada Akaun Belum Terima.
Merupakan belanja dalam Akaun Untung Rugi.

Sebab berlaku:
• Tidak mampu untuk membayar hutang
• Tidak dapat dikesan atau menghilangkan diri
• Meninggal dunia
• Muflis atau bankrap

16

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

HUTANG LAPUK TERPULIH
Maksud: Hutang yang pada awalnya telah dihapus kira dan direkodkan sebagai hutang
lapuk tetapi dapat dijelaskan semula oleh Akaun Belum Terima.
Direkodkan sebagai hasil perniagaan dalam Akaun Untung Rugi.

PERUNTUKAN HUTANG RAGU

Maksud: Satu anggaran amaun yang tidak dapat dikutip daripada Akaun Belum Terima.
Peruntukan Hutang Ragu akan mengurangkan jumlah Akaun Belum Terima dalam
Penyata Kedudukan Kewangan.
Pewujudan / Peningkatan peruntukan hutang ragu ini merupakan belanja perniagaan.
Pengurangan peruntukan hutang ragu pula merupakan hasil perniagaan.

RUMUS PHR

Angka dalam Penyata Kedudukan Kewangan (PKK):
= % ( ℎ)

Angka pelarasan dalam Jurnal Am / Akaun Untung Rugi:
. ( ) =

ℎ . ( ) = ( ) − ( . )

besar kecil

. (ℎ ) = ( ) − ( . )

kecil besar

SUSUT NILAI ASET BUKAN SEMASA

SUSUT NILAI KAEDAH GARIS LURUS / SUSUT NILAI KAEDAH PENILAIAN
BAKI BERKURANGAN SEMULA

+ +K +_

Susut nilai Susut nilai terkumpul Susut nilai Aset bukan semasa

xx xx xx xx

.

SUSUT NILAI
Susut nilai ialah nilai Aset Bukan Semasa yang susut dalam tahun kewangan semasa.

SUSUT NILAI TERKUMPUL
Jumlah susut nilai yang terkumpul sepanjang tempoh penggunaan aset.

SEBAB BERLAKUNYA SUSUT NILAI
• Faktor keusangan iaitu keadaan fizikal yang semakin pudar, lusuh dan buruk.
• Perubahan teknologi mengakibatkan aset tersebut ketinggalan zaman. Sebagai

contoh komputer.
• Banjir dan kebakaran.

17

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

RUMUS SUSUT NILAI

Kaedah Garis Lurus (Rumus 1)

= −



Kaedah Garis Lurus (Rumus 2)
= % × × ℎ

Kaedah Baki Berkurangan
= % × × ℎ
= % × [ − ] × ℎ

Kaedah Penilaian Semula
= + − ℎ

PELUPUSAN ASET BUKAN SEMASA
Sebab:
• Aset sudah tiada nilai pada akhir usia guna
• Aset yang lama ditukar dengan aset yang baharu (sebab lapuk / usang)
• Aset musnah disebabkan bencana alam
• Aset dijual

KESAN PELUPUSAN ASET BUKAN SEMASA KEPADA PENYATA KEWANGAN

• Meningkatkan untung bersih jika pelupusan itu mendapat keuntungan.
• Mengurangkan untung bersih jika pelupusan itu mendapat kerugian.

RUMUS UNTUNG / RUGI PELUPUSAN ASET
Untung / Rugi Pelupusan = Harga Jualan – Nilai Buku Aset (Kos – Susut Nilai Terkumpul)

Rugi atas Pelupusan Untung atas Pelupusan
Berlaku apabila Berlaku apabila

Harga Jualan < Nilai Buku Aset Harga Jualan > Nilai Buku Aset

Belanja dalam Akaun Untung Rugi Hasil dalam Akaun Untung Rugi

TIGA ANGKA PENTING TAJUK PELUPUSAN ASET BUKAN SEMASA

Harga kos aset yang dijual
Susut nilai terkumpul aset yang dijual (sejak tarikh beli hingga tarikh jual)
Harga jualan aset

AKAUN PELUPUSAN ASET BUKAN SEMASA

Format Akaun Pelupusan Aset:

Akaun Pelupusan Aset

<Nama> Aset (Kos) xx Susut Nilai Terkumpul xx
xx
Untung atas Pelupusan Aset* xx Tunai / Bank xx

Rugi atas Pelupusan Aset*

*angka pengimbang

18

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 9 PEMBETULAN KESILAPAN
Kesilapan ketara:

• Kesilapan yang jelas dan dapat dilihat daripada jumlah Imbangan Duga yang tidak
seimbang.

• Jumlah debit ≠ kredit.
• Dibetulkan secara menambah/ mengubah angka dan tandatangan.

Jenis kesilapan ketara:
• Kesilapan pengiraan semasa menyediakan Buku Catatan Pertama, lejar atau

Imbangan Duga.
Kesilapan pindahan sama ada daripada Buku Catatan Pertama ke dalam lejar dan
daripada lejar ke dalam Imbangan Duga.
• Merekodkan amaun di bahagian yang sama iaitu di bahagian debit atau bahagian
kredit sahaja.
• Merekodkan pada satu akaun sahaja.
• Merekodkan amaun yang tidak sama di bahagian debit dan di bahagian kredit.

Kesilapan Tidak Ketara:
• Kesilapan yang berlaku tetapi tidak memberi kesan terhadap keseimbangan

Imbangan Duga.
• Jumlah debit = kredit.
• Dibetulkan dalam Jurnal Am.

Jenis kesilapan tidak ketara:
• Kesilapan ketinggalan satu urus niaga - Urus niaga yang tidak direkodkan dalam

mana-mana Buku Catatan Pertama dan lejar.
• Kesilapan komisen - Kesilapan merekodkan amaun yang betul dalam akaun yang

salah di bawah pengelasan akaun yang sama.
• Kesilapan prinsip - Kesilapan merekodkan urus niaga dalam akaun yang salah di

bawah pengelasan akaun yang berbeza.
• Kesilapan amaun - Kesilapan merekod amaun yang salah semasa merekodkan

akaun dalam Buku Catatan Pertama dan lejar
• Kesilapan terbalik atau songsang - Kesilapan catatan yang terbalik atau songsang

ialah catatan debit direkodkan di bahagian kredit manakala catatan kredit direkodkan
di bahagian debit.
• Kesilapan saling mengimbangi - Kesilapan urus niaga yang salah direkodkan telah
diimbangi oleh kesilapan yang lain.

CONTOH KATA KUNCI KESILAPAN TIDAK KETARA

Kesilapan ketinggalan <sebarang urus niaga> terlupa dicatatkan dalam mana-

satu urus niaga mana buku.

Kesilapan komisen Bayaran <nama akaun sama pengkelasan> telah direkod

dalam <nama akaun lain sama pengkelasan>

Kesilapan prinsip Belian <nama akaun berbeza pengkelasan> telah direkod

dalam <nama akaun lain berbeza pengkelasan>.

Kesilapan amaun <sebarang urus niaga> bernilai RM <satu amaun> telah

direkod sebagai RM <amaun lain>

Kesilapan terbalik atau <sebarang urus niaga> telah didebitkan ke <akaun yang

songsang sepatutnya dikreditkan> dan dikreditkan ke <akaun yang

sepatutnya didebitkan>

Kesilapan saling <satu urus niaga> dan <satu urus niaga lain> telah

mengimbangi <terlebih / terkurang catat>

19

MODUL 10 https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

ANALISIS PENYATA KEWANGAN DAN PERBANDINGAN PRESTASI
Tujuan:
• Membantu pihak pengurusan menilai prestasi perniagaan dan seterusnya membuat

keputusan kewangan perniagaan
• Membantu pihak luar membuat keputusan mengenai kemudahan kredit
• Membantu pihak pelabur membuat keputusan yang berkaitan dengan pelaburan

Jenis Nisbah dalam Analisis Penyata Kewangan

Jenis Fungsi

Nisbah keberuntungan • Mengukur kemampuan sesebuah perniagaan dalam
memperoleh keuntungan.

Nisbah kecairan • Mengukur keupayaan perniagaan membuat pelbagai
jenis pembayaran kepada pihak luaran seperti
pembekal dan bank.

• Menunjukkan keadaan mampu bayar sesebuah
perniagaan.

Nisbah kecekapan • Mengukur kecekapan perniagaan mengurus inventori.
• Mengukur keupayaan perniagaan mengutip hutang

daripada ABT dan membayar hutang kepada ABB.

Nisbah keberuntungan:

1. Peratus untung kasar = Untung kasar Mengukur peratus pertambahan
Kos Jualan X 100 pada kos barang bagi
atas kos jualan (Tokokan) mendapatkan
harga jualan.

2. Peratus untung kasar = Untung kasar X 100 Untung Kasar yang diperoleh
atas jualan (Margin Jualan bersih* daripada setiap ringgit Jualan
kasar) Bersih.

*Jualan bersih = Jualan – Pulangan jualan

3. Peratus untung bersih = Untung bersih Mengukur Untung Bersih yang
atas jualan (Margin bersih) Jualan bersih X 100 diperoleh bagi setiap ringgit Jualan
Bersih.

4. Pulangan atas modal = Untung bersih Mengukur Untung Bersih bagi
Modal awal X 100 setiap ringgit modal yang
dilaburkan.

Nisbah Kecairan: = Aset semasa Mengukur keupayaan sesebuah
1. Nisbah semasa Liabiliti semasa perniagaan menjelaskan semua
Liabiliti Semasa mengikut masa
2. Nisbah ujian asid = Aset semasa – Inventori akhir yang ditetapkan.
(Nisbah cepat) Liabiliti semasa
Mengukur keupayaan sesebuah
perniagaan untuk membayar
hutang jangka pendek dengan
cepat atau serta-merta.

20

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

Nisbah Kecekapan:

1. Kadar pusing ganti = . Kos jualan . Menghitung kekerapan pusingan
inventori (bilangan kali) Inventori purata* inventori dalam setahun.

*Inventori purata = Inventori awal + Inventori akhir
2

2. Kadar pusing ganti = Inventori Purata Menghitung setiap berapa hari

inventori (bilangan hari) Kos Jualan X 365 hari inventori baru dibeli untuk

gantikan inventori lama.

3. Tempoh kutipan = Akaun Belum Terima X 365 hari Mengukur keupayaan atau
hutang Jualan kredit kecekapan perniagaan

membuat kutipan

hutang daripada pelanggan.

4. Tempoh = Akaun Belum Bayar X 365 hari Mengukur keupayaan atau
pembayaran Belian kredit kecekapan perniagaan
hutang membuat bayaran
hutang kepada pembekal.

PERBANDINGAN PRESTASI PERNIAGAAN
Tujuan:
• Mengetahui kekuatan dan kelemahan perniagaan
• Merancang dan mengawal masa depan perniagaan
• Membuat keputusan mengikut matlamat perniagaan demi memaksimumkan

keuntungan

JENIS PERBANDINGAN PRESTASI

ANTARA TEMPOH ANTARA PERNIAGAAN DALAM
INDUSTRI YANG SAMA

Antara tempoh / penggal / Antara tempoh
suku tahun dalam tahun perakaunan yang

perakaunan semasa berbeza

CARA MENINGKATKAN PRESTASI PERNIAGAAN
• Meningkatkan jumlah jualan dengan menambahkan unit keluaran. Jualan boleh

ditambah melalui perniagaan dalam talian.
• Mengurangkan kos jualan dan belanja operasi melalui kawalan dan penjimatan.
• Menggiatkan aktiviti promosi untuk menarik pelanggan. Perniagaan juga boleh

memperkenalkan produk dengan menyertai pameran.
• Meningkatkan pelaburan untuk menambahkan modal perniagaan.

PERBANDINGAN PRESTASI ANTARA PERNIAGAAN DALAM INDUSTRI YANG SAMA

Tujuan perbandingan ini dilakukan:
• Mengetahui kedudukan perniagaan yang lebih baik.
• Membantu pihak pengurusan memperbaiki prestasi perniagaan.

21

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 11 REKOD TAK LENGKAP
Maksud: Amalan perekodan maklumat perakaunan yang tidak mengikut sistem catatan
bergu atau mengamalkan catatan tunggal.

Sebab rekod perniagaan tidak lengkap:
• Tidak mengamalkan sistem catatan bergu.
• Catatan urus niaga yang tidak dibuat langsung.
• Dokumen sumber urus niaga tidak disimpan secara sistematik.

KESAN REKOD PERAKAUNAN YANG TIDAK LENGKAP
• Kesilapan sukar dikesan di dalam buku perniagaan. Ini menyebabkan kes

penyelewengan boleh berlaku.
• Imbangan Duga tidak dapat disediakan kerana ketepatan rekod diragui.
• Untung atau rugi sukar ditentukan.
• Penyata Kedudukan Kewangan sukar disediakan.
• Perbandingan prestasi perniagaan tidak dapat dilakukan dengan tepat.

KAEDAH PENENTUAN UNTUNG RUGI
• Kaedah perbandingan
• Kaedah analisis

KAEDAH PERBANDINGAN

Membandingkan Modal Awal dengan Modal Akhir bagi menentukan untung atau rugi
perniagaan.

Rumus penting:

Modal = Aset – Liabiliti

Untung / Rugi bersih * = Modal akhir – Modal awal

*Untung bersih apabila Modal akhir > Modal awal (jawapan angka positif)
Rugi bersih apabila Modal akhir < Modal awal (jawapan angka negatif)

Untung / Rugi bersih * = Modal akhir + Ambilan – Modal Awal – Modal Tambahan

*Untung bersih apabila jawapan angka positif
Rugi bersih apabila jawapan angka negatif

PENYATA MENGIRA MODAL (AWAL DAN AKHIR)

Aset:

Aset 1 xx

Aset 2 xx

Aset 3 xx

xx

Tolak: Liabiliti

Liabiliti 1 xx

Liabiliti 2 xx (xx)

Modal pada (tarikh) xx

Pengiraan modal akhir biasanya akan melibatkan pelarasan seperti pelarasan Milikan
Tunggal di Penyata Kedudukan Kewangan

22

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

PENYATA MENGIRA UNTUNG BERSIH

Modal akhir xx

(+) Ambilan xx

(−) Modal awal xx
(−) Modal tambahan (xx)
(xx)

Untung / Rugi bersih xx

Rugi bersih apabila jawapan akhir adalah negatif

KAEDAH ANALISIS
Kaedah yang melibatkan proses menganalisis semua urus niaga yang berlaku.

Analisis Buku Tunai Mentaksir Jualan dan Mentaksir Belanja dan
Belian Hasil

ANALISIS YANG TERLIBAT
Jumlah jualan = Jualan tunai (Buku Tunai / JTT) + Jualan kredit (Akaun Kawalan ABT)

Jumlah belian = Belian tunai (Buku Tunai / JBT) + Belian kredit (Akaun Kawalan ABB)

Analisis Hasil dan Belanja

Sumber maklumat adalah Buku Tunai.

Rujuk BT Rujuk senarai baki awal / akhir

Hasil sebenar = Hasil diterima (+) Hasil belum (-) Hasil belum

terperoleh awal terperoleh akhir

Hasil sebenar = Hasil diterima (-) Hasil belum (+) Hasil belum

terima awal terima akhir

Belanja sebenar = Belanja dibayar (+) Belanja (-) Belanja prabayar

prabayar awal akhir

Belanja sebenar = Belanja dibayar (-) Belanja belum (+) Belanja belum

bayar awal bayar akhir

Songsang Operasi Sama seperti T4
baki akhir

Susut nilai aset bukan semasa (tersurat) – Kaedah Garis Lurus dan Baki Berkurangan
Susut nilai aset bukan semasa (tersirat) – Kaedah Penilaian Semula

Hutang lapuk dan Peruntukan Hutang Ragu.
Pengiraan Modal Awal untuk PKK (Aset – Liabiliti pada awal tahun)

Penyediaan Akaun Perdagangan dan Untung Rugi

Penyediaan Penyata Kedudukan Kewangan.

23

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 12 KAWALAN TUNAI
Kawalan tunai merupakan kawalan dalaman yang berkaitan dengan pengurusan dan
pengendalian wang tunai.

Tujuan:
• Mengurangkan risiko penyelewengan dan kecurian tunai.
• Memastikan perniagaan mempunyai tunai yang mencukupi.
• Memastikan penggunaan tunai yang optimum untuk tujuan produktif.

ASPEK KAWALAN DALAM PENGENDALIAN TUNAI

Aspek Penerimaan Tunai Pembayaran Tunai
Penetapan tugas Hanya juruwang menerima Hanya individu yang sah
Pengasingan tugas tunai layak menandatangani cek
Pendokumentasian Individu berbeza Individu yang berlainan
Kawalan fizikal menerima, merekod dan meluluskan dan membuat
memegang tunai pembayaran
Pusingan tugas Perlu ada bukti dokumen Perlu ada bukti dokumen
penerimaan wang pembayaran wang
Simpan tunai di dalam peti Cek kosong perlu disimpan
besi atau di bank di tempat yang selamat
Menukar ganti kakitangan Menukar ganti kakitangan
yang menerima tunai, yang membuat bayaran
merekod tunai dan dan merekod bayaran
memegang tunai

KAEDAH KAWALAN TUNAI
• Penyata Penyesuaian Bank
• Belanjawan Tunai

PENYATA BANK
Satu salinan rekod urus niaga yang dihantar oleh pihak bank pada setiap akhir bulan
kepada pemegang Akaun Semasa.
Fungsi:

• Mengetahui baki akhir Akaun Bank.
• Mengetahui jumlah yang dibayar dan diterima.
• Menyemak dan membandingkan catatan di Buku Tunai dengan Penyata Bank.

KAEDAH PENYATA PENYESUAIAN BANK

Penyata Penyesuaian Bank disediakan bagi tujuan berikut:
a) Mengenal pasti butiran yang menyebabkan berlakunya perbezaan antara baki Akaun

Bank di Buku Tunai dengan baki di Penyata Bank.
b) Mengenal pasti ketepatan catatan di Buku Tunai.
c) Menyelaraskan baki Akaun Bank di Buku Tunai dengan baki di Penyata Bank.

SEBAB PERBEZAAN BAKI AKAUN BANK DI BUKU TUNAI (BT) DENGAN BAKI DI
PENYATA BANK (PB)

• Butiran yang dicatat di Buku Tunai tetapi tidak dicatat di Penyata Bank..
• Butiran yang dicatat di Penyata Bank tetapi tidak dicatat di Buku Tunai.

24

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

Butiran yang dicatat di Buku Tunai Butiran yang dicatat di Penyata Bank
• Cek belum dikemukakan • Penerimaan oleh pihak bank bagi

BT sudah tolak, PB belum tolak pihak pelanggan (Peniaga)
Baki BT < Baki PB ▪ Faedah atas simpanan
▪ Pindahan kredit
• Deposit belum dikreditkan ▪ Dividen
BT sudah tambah, PB belum tambah
Baki BT > Baki PB PB sudah tambah, BT belum tambah
Baki PB > Baki BT
• Kesilapan Buku Tunai
BT terlebih tambah • Pembayaran oleh pihak bank bagi
Baki BT > Baki PB pihak pelanggan (Peniaga)
Pembetulan BT: Kredit (tolak balik) ▪ Bayaran buku cek
▪ Caj bank
BT terkurang tambah ▪ Faedah atas overdraf
Baki BT < Baki PB ▪ Perintah sedia ada
Pembetulan BT: Debit (tambah lagi) PB sudah tolak, BT belum tolak
Baki PB < Baki BT
BT terlebih tolak
Baki BT < Baki PB • Cek tak layan
Pembetulan BT: Debit (tambah balik) Baki PB < Baki BT

BT terkurang tolak
Baki BT > Baki PB
Pembetulan BT: Kredit (tolak lagi)

PENYEDIAAN PENYATA PENYESUAIAN BANK

Kaedah 1: Dengan mengemaskini Buku Kaedah 2: Tanpa kemaskini Buku Tunai
Tunai a) Bermula dengan baki di Buku
Tunai.
a) Bermula dengan baki di Buku b) Bermula dengan baki di Penyata
Tunai Terselaras. Bank.

FORMAT PENYATA PENYESUAIAN BANK

Baki debit / (kredit) di Buku Tunai x/(x) Baki kredit / (debit) di Penyata Bank x/(x)
Tambah:
x Tambah:
• Cek belum dikemukakan x
• Item sudah + di PB (Dividen / • Deposit belum dikreditkan x
x
faedah atas simpanan/ x • Cek tak laku x
pindahan kredit) • Item sudah − di PB (Caj bank x
• Kesilapan BT (terlebih tolak / x
terkurang tambah) / buku cek / faedah atas
x
Tolak: x overdraf / perintah sedia ada) x
• Deposit belum dikreditkan x • Kesilapan BT (terkurang tolak
• Cek tak laku x
• Item sudah − di PB (Caj bank x / terlebih tambah)
/ buku cek / faedah atas (x)
overdraf / perintah sedia ada) x/(x) x
• Kesilapan BT (terkurang tolak
/ terlebih tambah) Tolak:

Baki kredit / (debit) di Penyata Bank • Cek belum dikemukakan x

• Item sudah + di PB (Dividen / x

faedah atas simpanan/

pindahan kredit) x
• Kesilapan BT (terlebih tolak / (x)

terkurang tambah)

Baki debit / (kredit) di Buku Tunai x/(x)

25

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

LANGKAH KEMASKINI BUKU TUNAI (LAJUR BANK)

1. Masukkan baki b/b akhir BT.
2. Betulkan kesilapan Buku Tunai.
3. Tolak semula cek tak layan.
4. Masukkan item tidak bertanda dari Penyata Bank ke BT.

+ PB ke + BT
− PB ke – BT
5. Imbangkan semula BT sehingga Baki b/b.

BUKU TUNAI (KEMASKINI)

Baki b/b (jika baki BT debit) x Baki b/b (jika baki BT kredit) x
x
Dividen x Caj bank x
xx
Faedah atas simpanan x Buku cek
x
Pindahan kredit x Perintah sedia ada x

Kesilapan Buku Tunai Cek tak layan xx
x
- Terlebih tolak x Kesilapan Buku Tunai

- Terkurang tambah x - Terkurang tolak

- Terlebih tambah

Baki h/b** x Baki h/b**

xx

Baki b/b x Baki b/b

** bergantung kepada angka pengimbang

PENYATA PENYESUAIAN BANK x/(x)
Baki debit / (kredit) di Buku Tunai (Kemaskini)
Tambah: x
• Cek belum dikemukakan x

Tolak: (x)
• Deposit belum dikreditkan x/(x)
Baki kredit / (debit) di Penyata Bank

BELANJAWAN TUNAI
Belanjawan Tunai ialah anggaran penerimaan dan pembayaran tunai perniagaan bagi
suatu tempoh tertentu.

Kepentingan:
• Membuat perbandingan penerimaan dan pembayaran tunai
• Mengenal pasti kecairan tunai
• Mengawal penerimaan dan pembayaran tunai
• Mencari sumber tambahan untuk menampung kekurangan tunai
• Mengurus perbelanjaan mengikut keutamaan
• Rujukan untuk permohonan pinjaman

ISTILAH DALAM BELANJAWAN TUNAI

Penerimaan tunai - Merupakan anggaran semua penerimaan yang melibatkan wang
tunai atau cek oleh perniagaan dalam suatu tempoh tertentu.
Pembayaran tunai - Merupakan anggaran semua pembayaran perniagaan yang dibayar
secara tunai atau cek oleh perniagaan dalam suatu tempoh tertentu.

26

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

Lebihan - Diperoleh sekiranya jumlah penerimaan melebihi jumlah pembayaran.
Kurangan - Berlaku apabila jumlah pembayaran melebihi jumlah penerimaan.

LANGKAH UNTUK MENGATASI KURANGAN BELANJAWAN TUNAI

• Membuat pinjaman daripada institusi kewangan
• Meningkatkan jualan
• Mengurangkan perbelanjaan perniagaan

PERBANDINGAN PRESTASI SEBENAR DAN YANG DIJANGKA DALAM

BELANJAWAN

SITUASI PENILAIAN PRESTASI

Penerimaan Sebenar > Dijangka Memuaskan
< Tidak memuaskan

Pembayaran Sebenar < Dijangka Memuaskan
> Tidak memuaskan
.

Butiran FORMAT BELANJAWAN TUNAI Bulan 2 Bulan 3
Bulan 1

Baki awal A sama

Contoh-contoh Penerimaan: Jumlahkan
penerimaan Modal (tunai) semua
Jualan (tunai)
Akaun Belum Terima penerimaan Ulangi
Komisen diterima dan tuliskan langkah
Yuran keahlian yang sama
Pinjaman bank di baris untuk setiap
jumlah bulan
Jumlah penerimaan B penerimaan
Contoh-contoh
pembayaran Pembayaran: Jumlahkan
Belian (tunai) semua
Akaun Belum Bayar
Sewa kedai pembayaran
Upah / Gaji pekerja dan tuliskan
Belian aset
Kadar bayaran di baris
Ansuran pinjaman jumlah
pembayaran

Jumlah pembayaran C

Lebihan / Kurangan D (B – C) sama
Baki akhir (A + D)

27

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 13 PERKONGSIAN
Satu organisasi yang dibentuk secara gabungan oleh sekurang-kurangnya dua orang
hingga dua puluh orang pekongsi.

Ciri-ciri CIRI-CIRI PERKONGSIAN
Bilangan pemilik
Modal Huraian
2 – 20 pekongsi (biasa) / 2 – 50 pekongsi (profesional)
Untung / rugi Disumbangkan oleh pekongsi
Untung / rugi diagih antara pekongsi mengikut Akta
Hayat perniagaan Perkongsian (sama-rata) / Ikatan Perkongsian (ikut
perjanjian)
Penyata Kewangan Boleh dibubarkan jika pekongsi meninggal dunia, jatuh
Komponen Ekuiti Pemilik muflis atau persetujuan bersama
Akaun Perdagangan dan Untung Rugi
Akaun Pengasingan Untung Rugi
Akaun Modal dan Akaun Semasa

KELEBIHAN MENUKAR DARIPADA MILIKAN TUNGGAL KEPADA PERNIAGAAN
PERKONGSIAN

• Modal yang lebih besar daripada pekongsi.
• Meningkatkan keupayaan perniagaan daripada berkongsi pelbagai kepakaran.
• Risiko perniagaan ditanggung antara rakan pekongsi.

BAHAGIAN IV SEKSYEN 26 AKTA PERKONGSIAN 1961

• Untung atau rugi dibahagi secara sama rata antara pekongsi
• Faedah 8% setahun dibayar atas pinjaman pekongsi
• Faedah tidak dibayar atas modal pekongsi
• Pekongsi yang menguruskan perkongsian tidak dibayar gaji
• Setiap pekongsi berhak menguruskan perniagaan
• Buku akaun perkongsian disimpan di premis perniagaan

IKATAN PERKONGSIAN
Tujuan: Mengelakkan sebarang perselisihan faham yang mungkin timbul pada kemudian
hari dan memastikan setiap pekongsi memainkan peranan seperti yang telah dipersetujui
bersama.

Kandungan ikatan perkongsian berkaitan perakaunan:
• Modal yang disumbangkan oleh pekongsi
• Faedah atas pinjaman
• Kongsi untung / kongsi rugi
• Faedah atas modal
• Faedah atas ambilan
• Gaji / bonus / elaun pekongsi

SEKIRANYA TIADA IKATAN PERKONGSIAN

Pekongsi perlu menyelesaikan perkara berbangkit dengan merujuk Bahagian IV Seksyen
26 Akta Perkongsian 1961.

28

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

PELARASAN UNTUNG BERSIH

Untung bersih akan

DITAMBAH DITOLAK

• Belanja prabayar • Belanja belum bayar

• Hasil belum terima • Hasil belum terperoleh

• Jualan terkurang rekod • Jualan terlebih rekod

• Belian terlebih rekod • Belian terkurang rekod

• AUDI terlebih rekod • AUDI terkurang rekod

• Inventori akhir terkurang rekod • Inventori akhir terlebih rekod

• Belanja terlebih rekod • Belanja terkurang rekod

• Hasil terkurang rekod • Hasil terlebih rekod

Ringkasan: jika kesan pelarasan:
UNTUNG BERSIH Hasil ↑ / Belanja ↓
akan

+ Butiran pelarasan

-- Butiran pelarasan Hasil ↓ / Belanja ↑

UNTUNG BERSIH TERSELARAS

ITEM IKATAN PERKONGSIAN DALAM PENYATA KEWANGAN

Akaun Untung Rugi Akaun Pengasingan Untung Rugi

Untung kasar Untung bersih
Tambah: Hasil Tambah:

Tolak: Belanja: FAA

FAP Tolak:

FAM

Untung bersih GBE

Kongsi untung / (rugi)

FORMAT AKAUN PENGASINGAN UNTUNG RUGI

UNTUNG BERSIH xx

Tambah: Faedah atas ambilan

- Pekongsi A x

- Pekongsi B x xx

xx

Tolak: Faedah atas modal

- Pekongsi A x

- Pekongsi B x (xx)

Tolak: Gaji / Bonus / Elaun (amaun sebenar)

- Pekongsi A x

- Pekongsi B x (xx)

xx

Akaun Semasa – Pekongsi A xx
– Pekongsi B xx
xx
.

29

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

FORMAT AKAUN SEMASA (BERUANGAN)

AB AB
xx
Baki b/b x x Baki b/b xx
xx
Ambilan x x Faedah atas modal
xx
Faedah atas ambilan x x Gaji / bonus / elaun
xx
Pengasingan Untung x x (belum bayar shj)
xx
Rugi (kongsi rugi) Faedah atas pinjaman xx xx

Baki h/b x x (belum bayar shj)

Pengasingan Untung

Rugi (kongsi untung)

Baki h/b

xx xx

Baki b/b x x Baki b/b xx

Baki debit, letak sebagai Baki kredit, letak sebagai
negatif dalam PKK positif dalam PKK

FORMAT EKUITI PEMILIK PERKONGSIAN

Penyata Kedudukan Kewangan pada... Penyata Kedudukan Kewangan pada...

Ekuiti Pemilik Ekuiti Pemilik

Akaun Modal A x Akaun Modal A x

Akaun Modal B x xx Akaun Modal B x xx

Akaun Semasa A (x) Akaun Semasa A x
Akaun Semasa B (x) (xx) Akaun Semasa B x xx
xx
xx

KAEDAH EKUITI PEMILIK PERKONGSIAN

KAEDAH MODAL TETAP KAEDAH MODAL BERUBAH

Akaun Ekuiti Pemilik Akaun Ekuiti Pemilik
- Akaun Modal - Akaun Modal
- Akaun Semasa (seperti di atas)

• Akaun Modal hanya merekod modal • Akaun Modal merekod modal
permulaan, baki modal dan modal permulaan, baki modal, modal
tambahan sahaja. tambahan dan semua perubahan ke
atas modal iaitu ambilan, FAA, FAM,
• Akaun Semasa merekod semua GBE, FAP dan kongsi untung/rugi..
perubahan ke atas modal (ambilan,
FAA, FAM, GBE, FAP, kongsi • Kedudukan item ini dalam Akaun
untung/rugi) Modal (sebelah debit atau sebelah
kredit) adalah sama seperti contoh
Akaun Semasa di atas

PEMBUBARAN PERKONGSIAN
Maksud: Ikatan perkongsian ditamatkan.

Sebab perkongsian dibubarkan :
• Kematian, muflis atau pekongsi tidak siuman
• Tempoh tamat
• Tujuan penubuhan tercapai
• Perintah mahkamah
• Pertukaran entiti perniagaan kepada syarikat
• Persetujuan oleh semua pekongsi

30

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

TATACARA PEMBUBARAN

1. Menutup semua Akaun Aset kecuali Akaun Bank dan Akaun Tunai (aset perlu dijual
atau diambil alih oleh pekongsi).

2. Menjelaskan semua liabiliti perniagaan.
3. Perkongsian membayar kepada pekongsi atau pekongsi membayar kepada

perkongsian mengikut baki dalam Akaun Modal dan Akaun Semasa.
4. Membatalkan nama perkongsian di Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM).

AKAUN REALISASI
Akaun sementara yang dibuka untuk merekod pembubaran perkongsian.

Fungsi Akaun Realisasi:
• Merekod semua aset yang dijual atau diambil alih
• Menghitung keuntungan atau kerugian atas pembubaran
• Membahagikan keuntungan atau kerugian atas pembubaran

HASIL DAN BELANJA REALISASI

A+ B = L+E+H
Dt. Akaun Realisasi
Kt.

Belanja realisasi ialah: Hasil realisasi ialah:
i. Kos / nilai buku aset (kecuali tunai dan i. Penerimaan daripada jualan aset

bank) bukan semasa ketika pembubaran
ii. Butiran belanja realisasi ii. Aset yang diambil alih oleh pekongsi
iii. Belanja lain yang baru ditemui dan iii. Kutipan daripada Akaun Belum

dibayar sewaktu pembubaran Terima
iv. Diskaun diterima daripada Akaun
Akaun Modal Pekongsi (Untung realisasi)#
Belum Bayar
v. Hasil lain yang diterima sewaktu

pembubaran

Akaun Modal Pekongsi (Rugi realisasi)#

#angka pengimbang

AKAUN MODAL BERBAKI DEBIT DI AKHIR PROSES PEMBUBARAN

Sebab Akaun Modal berbaki debit (kurangan modal):
• Modal yang disumbangkan pekongsi adalah rendah
• Nilai aset yang diambil alih terlalu tinggi
• Ambilan yang berlebihan
• Rugi realisasi melebihi baki kredit Akaun Modal pekongsi

Akaun Modal berbaki debit selepas proses pembubaran bermaksud berlakunya kurangan
modal pekongsi. Maka pekongsi perlu membawa masuk tunai tambahan untuk
menampung kurangan tersebut.

31

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 14 SYARKAT BERHAD MENURUT SYER

Syarikat Berhad Menurut Syer ialah entiti perniagaan yang dimiliki oleh individu-individu
yang menyumbang modal dan diberi syer dalam syarikat.

Tatacara penubuhan: AKTA SYARIKAT
1. Membuat carian nama dan permohonan nama 2016
2. Menyerah simpan permohonan pemerbadanan syarikat
3. Membayar fi pendaftaran
4. Menerima notis pemerbadanan

KANDUNGAN PERLEMBAGAAN SYARIKAT

• Tujuan syarikat
• Keupayaan, hak, kuasa atau keistimewaan syarikat jika berbeza dengan peruntukan yang

terkandung dalam Akta Syarikat 2016 seperti kuasa dan tanggungjawab Lembaga Pengarah
• Perkara-perkara yang dipertimbangkan oleh Akta ini untuk dimasukkan ke dalam

perlembagaan seperti cara pembayaran dividen

• Apa-apa perkara lain yang hendak dimasukkan oleh syarikat ke dalam perlembagaan seperti

pengurusan dan pentadbiran syarikat

CIRI-CIRI SYARIKAT

SYARIKAT PERSENDIRIAN CIRI - CIRI SYARIKAT AWAM

1 – 50 orang Bilangan ahli 1 – tiada had maksimum
Minimum 1 Bilangan pengarah Minimum 2

Terbuka kepada individu, persatuan Pemilikan syer Terbuka kepada individu,
dan entiti perniagaan persatuan dan entiti perniagaan
Pindah milik syer
Syer tidak boleh dipindah milik tanpa Syer bebas dipindah milik dan
persetujuan daripada pemegang syer mudah dijual beli melalui broker
lain syer di bursa saham

Tidak boleh disenaraikan atau diurus Status syer Boleh disenaraikan dan diurus
niagakan di Bursa Malaysia niagakan dengan bebas di Bursa
Laporan Malaysia
Penyata kewangan perlu kewangan Penyata kewangan perlu
diedarkan kepada pemegang syer. dibentangkan di Mesyuarat Agung
Tahunan Syarikat

Jenis Modal Syer

Syer Biasa Syer Keutamaan

CIRI-CIRI SYER BIASA DAN SYER KEUTAMAAN

SYER BIASA CIRI - CIRI SYER KEUTAMAAN

Kadar dividen tidak tetap. Kadar dividen Kadar dividen tetap.

Dividen hanya diberikan sekiranya Keutamaan Menerima dividen terlebih dahulu

ada lebihan daripada keuntungan pembayaran daripada pemegang Syer Biasa.
syarikat setelah dividen Syer dividen

Keutamaan dibayar.

Mempunyai hak mengundi untuk Hak mengundi Tiada hak mengundi untuk melantik
melantik lembaga pengarah lembaga pengarah dalam Mesyuarat
semasa Mesyuarat Agung Agung Tahunan.
Tahunan.

Tuntutan modal hanya boleh dibuat Tuntutan atas aset Berhak membuat tuntutan modal
setelah tuntutan pemegang Syer syarikat semasa sekiranya syarikat dibubarkan.
Keutamaan dan semua liabiliti lain pembubaran
telah diselesaikan.

32

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

SYER BIASA CIRI - CIRI SYER KEUTAMAAN
Tiada tunggakan dividen Tunggakan dividen Tunggakan dividen akan dibayar
kepada pemegang Syer Keutamaan
pada tahun perakaunan yang lain,
sekiranya pada tahun semasa
syarikat mengalami kerugian.

MODAL DITERBITKAN DAN BERBAYAR PENUH
Maksud: Merupakan syer yang ditawarkan kepada orang awam dan telah dibayar penuh.

Mengira nilai syer diterbitkan (dalam RM). Rumus ialah:
Bilangan (unit) syer diterbitkan x Harga sesyer

Merekod terbitan syer:
a) Pada tarikh terbitan, rekodkan permohonan syer dan pertambahan modal syer.

Debit Akaun Permohonan Syer Akaun berasingan
Kredit Akaun Modal Syer untuk setiap jenis syer

b) Pada tarikh tutup permohonan, rekodkan terimaan tunai dan menutup permohonan
syer.
Debit Akaun Bank
Kredit Akaun Permohonan Syer

c) Sekiranya berlaku lebihan langganan, lebihan wang yang diterima akan dipulangkan
kepada pelabur yang tidak berjaya.
Debit Akaun Permohonan Syer
Kredit Akaun Bank

1. Dalam catatan pertama, murid hanya perlu ingat Modal Syer bertambah (Ekuti Pemilik +
dikreditkan).

2. Dalam catatan kedua, murid hanya perlu ingat Bank bertambah (Aset + didebitkan).
3. Dalam catatan ketiga, murid hanya perlu ingat Bank berkurang (Aset – dikreditkan).
4. Dalam ketiga-tiga catatan, akaun bergu kepada Akaun Modal Syer dan Akaun Bank ialah

Akaun Permohonan Syer.

LEJAR TERBITAN SYER

Permohonan Syer Biasa Permohonan Syer Keutamaan

Modal Syer xx Bank xx Modal Syer xx Bank xx

Biasa Keutamaan

Modal Syer Biasa xx Modal Syer Keutamaan xx
Permohonan Permohonan
Syer Biasa Syer
Keutamaan

Permohonan Syer Bank
Biasa xx
Permohonan Syer
Keutamaan xx

33

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

KURANGAN LANGGANAN / LEBIHAN LANGGANAN SYER

KURANGAN = Permohonan Syer < Syer diterbitkan = Penaja jamin akan menanggung
kurangan

LEBIHAN = Permohonan Syer > Syer diterbitkan = Wang lebihan dikembalikan

EKUITI PEMILIK SYARIKAT BERHAD MENURUT SYER

Syarikat Merak Berhad

Penyata Kedudukan Kewangan pada ......

Ekuiti Pemilik RM

Modal diterbitkan dan berbayar penuh

2 000 000 unit 6% Syer Keutamaan 2 000 000

1 000 000 unit 5% Syer Keutamaan 2 000 000

3 000 000 unit Syer Biasa 1 500 000

5 500 000

Harga sesyer tidak ditunjukkan, terus tuliskan jumlah besar sahaja

DIVIDEN TUNAI

• Sebahagian keuntungan yang dibayar oleh syarikat kepada para pemegang syer.
• Kadar dividen dikira dalam bentuk peratus atas Modal Diterbitkan dan Berbayar

Penuh atau nilai dividen sesyer.

Jenis Dividen JENIS DIVIDEN TUNAI
Dividen Interim Keterangan

Dividen Akhir • Dividen yang dibayar sebelum keuntungan sebenar diketahui.
• Pembayaran dibuat sebelum tempoh perakaunan berakhir.
• Diisytiharkan selepas keuntungan sebenar diketahui.
• Pembayaran dibuat selepas tempoh perakaunan berakhir.

GARIS MASA BAYARAN DIVIDEN

Dividen Interim Untung diketahui Dividen Akhir

Mula Tempoh Perakaunan Semasa Tamat Tempoh Perakaunan Berikut

RUMUS DIVIDEN
RUMUS DIVIDEN SYER KEUTAMAAN:

Dividen = Modal Diterbitkan dan Berbayar Penuh (dalam RM) x % Dividen (Tetap) x Tempoh masa#

RUMUS DIVIDEN SYER BIASA:
Sekiranya dividen diisytiharkan dalam bentuk peratus;

Dividen = Modal Diterbitkan dan Berbayar Penuh (dalam RM) x % Dividen (Isytihar)

Sekiranya dividen diisytiharkan dalam bentuk sen sesyer;
Dividen = Modal Diterbitkan dan Berbayar Penuh (dalam Unit) x Nilai RM Dividen Sesyer

NOTA: Dividen syer biasa tidak mengambil kira tempoh masa.

34

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

MODUL 15 KELAB DAN PERSATUAN
Maksud: Organisasi bukan bermotifkan untung yang ditubuhkan untuk menyediakan
kemudahan dan menjaga kebajikan ahli-ahlinya.

Tatacara Penubuhan Kelab Matlamat Penubuhan Kelab

1. Mengadakan mesyuarat penubuhan. • Menjaga kepentingan ahli.
2. Menentukan nama pertubuhan, alamat • Menyediakan kemudahan kepada ahli.
• Mengadakan perkhidmatan sosial,
berdaftar dan melantik Ahli-ahli
Jawatankuasa Penaja. kebudayaan, rekreasi dan sukan
3. Menetapkan undang-undang kepada ahli
perlembagaan pertubuhan.
4. Mendaftarkan pertubuhan dalam sistem
eROSES.

5. Semak permohonan pendaftaran selepas

bayaran Fi dibuat.

PERBANDINGAN KELAB DAN ENTITI PERNIAGAAN

Kelab dan Persatuan Aspek Entiti Perniagaan

Ada Akaun Yuran Tiada
Buku Tunai -> Diringkaskan ke
Akaun Penerimaan dan Penerimaan & Buku Tunai
Pembayaran Pembayaran Imbangan Duga – rujukan Akaun

Perdagangan dan Untung Rugi

Akaun Pendapatan & Pendapatan & Akaun Perdagangan & Untung
Perbelanjaan Perbelanjaan Rugi.
Lebihan / Kurangan Untung bersih / Rugi Bersih

Aset Penyata Aset
Liabiliti Kedudukan Liabiliti
Dana Terkumpul (A - L) Kewangan Ekuiti Pemilik (A - L)

FORMAT AKAUN PENERIMAAN DAN PEMBAYARAN

Akaun Penerimaan & Pembayaran Akaun Penerimaan & Pembayaran

(format T) (format Penyata)

Baki b/b x Baki b/b x

Penerimaan: Pembayaran: Tambah: Penerimaan

-item 1 x -item 1 x -item 1 x

-item 2 x -item 2 x -item 2 x xx

-item 3 x xx

Baki h/b x Tolak: Pembayaran

xx xx -item 1 x

Baki b/b x -item 2 x

-item 3 x (xx)

Baki h/b xx

CONTOH PENERIMAAN & PEMBAYARAN

Penerimaan Tunai Pembayaran Tunai

• Yuran Ahli • Kutipan sukaneka • Surat khabar • Hadiah

• Yuran Pendaftaran /pesta ria / tari dan majalah pertandingan

• Bayaran Masuk menari • Kadar bayaran • Kursus dan
• Derma
• Sewa gelanggang • Insurans motivasi

• Perabot / alatan • Lawatan

tenis/badminton sukan • Honorarium

• Sewa Laci • Alat Tulis

35

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

AKAUN YURAN AHLI
Maksud Yuran: Sumber pendapatan utama bagi kelab dan persatuan yang dibayar oleh
setiap ahli.

Jenis Yuran

Yuran masuk Yuran tahunan / Yuran pertandingan
bulanan

KETERANGAN YURAN

Yuran Semasa Yuran Lapuk (B) Yuran Belum Yuran Belum Terima
Terperoleh (LS) (AS)
Yuran yang diterima
dalam tempoh Yuran belum terima Yuran tahun akan Yuran tahun
perakaunan semasa. perakaunan semasa
pada tahun yang datang yang telah yang masih belum
lepas dihapuskan diterima pada tahun diterima.
dalam tahun kewangan semasa.
perakaunan semasa
kerana tidak dapat
dikutip daripada ahli.

FORMAT AKAUN YURAN

Akaun Yuran

Yuran belum terima (awal) x Yuran belum terperoleh (awal) x
x
Pendapatan & perbelanjaan x Bank x
x
Yuran lapuk xx

Yuran belum terperoleh (akhir) x Yuran belum terima (akhir)

xx

AKAUN PERDAGANGAN (AKTIVITI PERNIAGAAN DALAM KELAB)

Format 1 x Format 2 x
Akaun Perdagangan ... (x) Akaun Perdagangan ... (x)
Jualan xx Jualan xx
(-) Pulangan jualan (-) Pulangan jualan
(xx) (xx)
(-) Kos Jualan xx (-) Kos Jualan xx
Inventori awal
Inventori awal x Belian x (xx)
(-) Pulangan belian x xx
Belian x (x) x
(-) Inventori akhir
(-) Pulangan belian (x) x Kos Jualan xx
Untung Kasar x
xx

(-) Inventori akhir x

xx

Belanja Pengendalian

(+) Belanja 1 x

(+) Belanja 2 x (-) Belanja Pengendalian

Kos Jualan Belanja 1 x
Belanja 2 x
Untung / Rugi (.........) Untung / Rugi (.........)

36

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

FORMAT AKAUN PENDAPATAN DAN PERBELANJAAN

Akaun Pendapatan & Perbelanjaan Akaun Pendapatan & Perbelanjaan

(format T) (format Penyata)

Perbelanjaan Pendapatan Pendapatan Hasil:

Hasil: Hasil: -item 1 x

-item 1 x -item 1 x -item 2 x

-item 2 x -item 2 x xx

-item 3 Tolak: Perbelanjaan

Lebihan* x Kurangan* x hasil

xx xx -item 1 x

-item 2 x

Lebihan = Pendapatan hasil > Perbelanjaan hasil -item 3 x (xx)
Kurangan = Pendapatan hasil < Perbelanjaan hasil
Lebihan / Kurangan* xx

PENDAPATAN HASIL PERBELANJAAN HASIL

Pendapatan yang diterima daripada aktiviti biasa Perbelanjaan pengurusan dan pentadbiran

kelab dan persatuan. sesebuah kelab dan persatuan.

-Yuran Masuk atau Yuran -Faedah atas Pelaburan -Gaji, insurans, belanja am, -Susut nilai Aset Bukan
Pendaftaran -Keuntungan perniagaan
-Yuran Tahunan / Yuran yang dikendalikan oleh sewa rumah kelab dan Semasa.
Bulanan kelab dan persatuan
kadar bayaran. -Elaun kehormat

-Belian barang niaga untuk (honorarium).

-Yuran Pertandingan -Derma yang bukan dijual semula. -Belanja untuk menjalankan
-Kutipan jualan pesta ria bertujuan untuk membiayai
-Sewa Diterima kerana sesuatu projek -Belian alat tulis, setem, urusan pentadbiran kelab
penyewaan kemudahan -Penerimaan lain yang
bangunan kelab dan tidak dianggap sebagai akhbar dan majalah untuk dan bayaran perkhidmatan.

kegunaan kelab.

persatuan pendapatan modal

.

PENDAPATAN MODAL PERBELANJAAN MODAL

Pendapatan yang diterima bukan daripada aktiviti Perbelanjaan modal merupakan perbelanjaan ke
biasa kelab dan persatuan. atas pembelian atau membina Aset Bukan Semasa.

-Jualan Aset Bukan Semasa -Belanja ubah suai bangunan / membesarkan rumah
-Derma khas kelab.
-Peruntukan kewangan daripada kerajaan -Pembinaan gelanggang permainan atau tempat letak
kereta.
. -Pembelian Aset Bukan Semasa
-Bayaran guaman dan duti setem pembelian Aset Bukan
Semasa.
-Kos pemasangan pendingin hawa.

PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN KELAB & PERSATUAN

Nama Kelab & Persatuan RM
Penyata Kedudukan Kewangan pada... x
x
DANA TERKUMPUL xx
Dana Terkumpul Awal x
Tambah: Lebihan / Tolak: Kurangan xx

Tambah : Derma (khas)
Dana Terkumpul AKhir

Aspek PKK lain adalah sama seperti perniagaan biasa

MODUL 16 KOS PENGELUARAN
Maksud: Semua kos yang terlibat dalam proses pengeluaran sesuatu produk.

Komponen / Rumus Kos Pengeluaran
Kos Pengeluaran = Kos Bahan Langsung + Kos Buruh Langsung + Belanja

Langsung + Kos Overhed

37

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

• Kos bahan langsung - Kos bahan utama yang diperlukan dalam pengeluaran
sesuatu barang.

• Kos buruh langsung - Belanja yang dibayar kepada buruh yang terlibat secara
langsung dalam proses pengeluaran.

• Belanja Langsung - Belanja yang turut berubah apabila berlaku perubahan dalam
unit pengeluaran.

• Kos overhed - Kos yang tidak terlibat secara langsung dalam proses pengeluaran
tetapi perlu dibelanjakan.

KOS PRIMA
Merujuk kepada Kos Utama untuk menghasilkan sesuatu barang.

KOS PRIMA = Kos Bahan Langsung + Kos Buruh Langsung + Belanja Langsung

Kos buruh tak langsung KOMPONEN KOS OVERHED Belanja pentadbiran &
pengurusan kilang
• Gaji pengurus kilang Kos bahan tak langsung
• Gaji penyelia kilang • Belanja alat-alat kecil
• Gaji pengawal • Bahan api • Kadar bayaran
• Minyak pelincir • Cukai tanah kilang
keselamatan kilang • Bahan bungkusan • Sewa bangunan kilang
• Penyelia stor • Susut nilai mesin,
• Gaji kerani kilang
jentera, loji
• Penyelenggaraan mesin,

jentera, loji
• Insurans kilang

KERJA DALAM PROSES

• Kerja dalam Proses Awal merupakan barangan yang belum siap diproses atau
barang separuh siap pada awal tempoh perakaunan dan akan disiapkan dalam
tempoh perakaunan semasa.

• Kerja dalam Proses Akhir pula merupakan barangan yang belum siap diproses atau
barang separuh siap pada akhir tempoh perakaunan dan akan disiapkan dalam
tempoh perakaunan berikutnya.

38

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

FORMAT AKAUN PENGELUARAN

Akaun Pengeluaran bagi tahun berakhir..... Akaun Pengeluaran bagi tahun berakhir.....

Kos Bahan Langsung Kos Bahan Langsung

Inventori awal bahan langsung x Inventori awal bahan langsung x

Belian bahan langsung x Belian bahan langsung x

(-) Pul. belian bahan langsung (x) (-) Pul. belian bahan langsung (x)

xx

Tambah: AUDI bahan langsung x x Tambah: AUDI bahan langsung xx

xx

(-) Inventori akhir bahan langsung (x) (-) Inventori akhir bahan langsung (x)

Kos bahan langsung digunakan x x
x
(+) Kerja dalam proses awal bahan langsung

(+) Kos Buruh Langsung x (-) Kerja dalam proses akhir bahan langsung x
Upah buruh langsung (x)

Kos bahan langsung digunakan x

(+) Belanja Langsung

Paten / Hak cipta / royalti x (+) Kos Buruh Langsung

KOS PRIMA x Upah buruh langsung x

(+) Kerja dalam proses awal buruh langsung x

(+) Kos Overhed x
Insurans kilang x (-) Kerja dalam proses akhir buruh langsung (x) x

Gaji pengurus kilang x

Senaraikan overhed lain xx (+) Belanja Langsung

x Paten / Hak cipta / royalti x

(+) Kerja dalam proses awal x KOS PRIMA x

x

(-) Kerja dalam proses akhir (x) (+) Kos Overhed

Kos Pengeluaran x Insurans kilang x

Gaji pengurus kilang x

Senaraikan overhed lain x

(+) Kerja dalam proses awal kos overhed x
x

(-) Kerja dalam proses akhir kos overhed x
(x) x

Kos Pengeluaran x

.

ANALISIS TITIK PULANG MODAL (TPM)
Maksud: Satu paras pengeluaran di mana perniagaan tidak mendapat keuntungan atau
tidak mengalami kerugian.

TPM ➡ Jumlah Hasil = Jumlah Kos

ANDAIAN TITIK PULANG MODAL
• Jumlah kos terdiri daripada Kos Tetap dan Kos Berubah.
• Perubahan hasil dan kos hanya berlaku disebabkan perubahan dalam bilangan

produk untuk dijual.
• Harga Jualan Seunit, Kos Berubah Seunit dan Kos Tetap adalah malar.
• Hanya sejenis produk dikeluarkan dan kesemuanya dijual.

KEGUNAAN TITIK PULANG MODAL
• Menunjukkan jumlah keuntungan atau kerugian pada setiap peringkat jualan.
• Menentukan tahap volum jualan yang perlu dikeluarkan bagi mengelakkan kerugian.
• Membantu pihak pengurusan membuat perancangan dan kawalan.

39

https://pk1uress.blogspot.com
2022 BCL-KKPP / SMKCAS

JENIS KOS PENGELUARAN
Kos Pengeluaran

Kos Tetap Kos Berubah

KOS TETAP
• Kos yang dibayar untuk penggunaan faktor pengeluaran tetap
• Tidak berubah walaupun pengeluaran berubah
• Perlu dibelanjakan walaupun tiada pengeluaran

KOS BERUBAH
• Kos yang dibayar untuk penggunaan faktor pengeluaran berubah
• Berubah mengikut tingkat pengeluaran
• Tidak perlu dibelanjakan sekiranya tiada pengeluaran

Kaedah TPM

Kaedah margin Caruman Kaedah Graf

Rumus Kos Rumus Hasil

1. Jumlah Kos = Kos Berubah + Kos Tetap 1. Jumlah Jualan = Harga seunit x unit

2. Jumlah Kos berubah = Kos berubah seunit x unit

3. Kos berubah seunit = Jumlah kos berubah 2. Harga jualan seunit = Jumlah jualan
Unit pengeluaran Unit jualan

4. *Kos berubah seunit, m = y2 – y1
x2 – x1

Nota: Unit pengeluaran = unit jualan

Rumus Titik Pulang Modal

1. Margin caruman seunit = Harga jualan seunit – Kos berubah seunit

2. Titik pulang modal (unit) = Kos Tetap .

Margin caruman seunit

3. Unit pengeluaran (untung sasaran) = Kos tetap + Untung Sasaran
Margin caruman seunit

4. Mengira untung / rugi* pada tahap jualan tertentu, *jawapan positif
i. Untung / rugi = (Unit jualan - unit TPM) x margin caruman seunit adalah untung,
ii. Untung / rugi = (Unit jualan x margin caruman seunit) – Kos Tetap jawapan negatif
adalah rugi

40