The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by raistand, 2019-11-03 15:19:18

Moje Miasto 75

Moje Miasto 75
5-6 2019

BEZPŁATNE CZASOPISMO POLONIJNE DLA CIEBIE

www.mm-gazeta.de nr 06 (75) listopad/grudzień 2019

www.facebook.com/mmgazeta DWUMIESIĘCZNIK

Handel Bożonarodzeniowe
żywym rozważania
towarem
Literacki
Ksiądz Nobel
Blachnicki dla Polki
w szponach
Byliśmy
bezpieki uchodźcami -
wspomnienia
Czyścicielka – Polaka
zalety pracy i Niemca
sprzątaczki
Wywiad
Porady z żołnierzem
Mistrza NRD
grzebienia
i makijażu

SOULNATION
najnowsza płyta Agnieszki HEKIERT

więcej na str. 7

listopad / grudzień 2019 1

KANCELARIE ADWOKACKIE

BENJAMIN RUHLMANN, MBA (St. Gallen) ANNA MARIA MILLER, LL.M. (Krakau)

Rechtsanwalt Rechtsanwältin . Mediatorin
Fachanwalt Strafrecht
Fachanwalt Medizinrecht EMILIA PIENICKA, LL.M. (Heidelberg)

[email protected] Adwokat
Kontakt w nagłych przypadkach 24/7: [email protected] . www.ammiller.de

Prawo karne 0 151 /584 707 61 Prawo gospodarcze i handlowe

przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji rejestracja działalności gospodarczej
(wypadki i wykroczenia drogowe, utrata prawa jazdy itd.) prawo spółek
windykacja należności i reprezentacja
przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu w postępowaniach sądowych
wszelkie umowy z kontrahentami
przestępstwa przeciwko mieniu i przestępstwa
w obrocie gospodarczym Prawo pracy

Prawo medyczne roszczenia ze stosunku pracy
reprezentacja w sporach sądowych
odpowiedzialność za błędy medyczne

roszczenia przeciwko zakładom ubezpieczenia i kasom chorych

Mauerkircherstr. 4 Aleja Róż 6 lok. 13 Czopowa 14/20
81679 Monachium 00-556 Warszawa 80-882 Gdańsk
T: +49 (0) 89 20 96 09 57 T: +48 509 707 726 T: +48 509 707 726

DORADZAMY W JĘZYKU POLSKIM, NIEMIECKIM I ANGIELSKIM

BAUUNTERNEHMEN

INNENAUSBAU LookAS Innenausbau GmbH
ALTBAUSANIERUNG
NEUBAU Geschäftsführer – Łukasz Palarczyk
FENSTERBAU Bunzlauerstr.12
80992 München
tel. 0157 88 58 2953
email: [email protected]

Zapraszamy do współpracy solidne firmy zainteresowane świadczeniem
swoich usług podwykonawczych.

2

MOJE MIASTO od redakcji

Odznaczenie polonijnych działaczy katolickich 4. . . . . DRODZY CZYTELNICY
Polskie Parafie Katolickie . . . . . 4
Historia emigracji Sprawa kryptonim „Baxis” dr Łukasz Wolak . . . . . 5 Oto ostatnie w tym roku wydanie Mojego Miasta. Rok-
Miasto Dzieci Polskie półkolonie w Monachium Agnieszka Spiżewska . . . . . 6 rocznie przypominamy, że ten właśnie numer redak-
SOULNATION - nowa płyta Agnieszki Hekiert . . . . . 7 cyjnie do najłatwiejszych nie należy. Jesteśmy bowiem
Felieton Wszyscy Święci - nic ICH tak nie ożywia, jak pamięć Bogdan Żurek . . . . . 8 dwumiesięcznikiem i musimy w nim spiąć klamrą pełne
Żyj z klasą Życiowe przystanki Aldona Likus-Cannon 9. . . . . zadumy dni Wszystkich Świętych i Zaduszek z Bożym
Handel żywym towarem dawniej i dziś Loverboy Narodzeniem i sylwestrowym szaleństwem. Do tego,
Z portalu randkowego do burdelu Jolanta Helena Stranzenbach . . . . . 10 po drodze, mamy Andrzejki i Adwent. Staramy się jed-
"kPs.rzJeyrszzyedGłrdzeośskwowojieajkw. .ł.a. . s1n1ości, a swoi Go nie przyjęli…" nak sprostać temu szpagatowi i oddać do Waszych rąk
Polskie ślady w Monachium Café Tambosi Marek Prorok . . . . . 12 wydanie w miarę kompletnie wypełniające ten wyjąt-
Jak król Jan III Sobieski trafił do Monachium… Ewa Klaputh . . . . . 13 kowo zróżnicowany okres.
PSiA w Monachium Po wakacjach . . . . . 14 Niestety, nie będzie w tym numerze naszego czołowego
Chcieliśmy po prostu normalnie żyć Jadwiga Zabierska . . . . . 15 felietonisty, redaktora Krzysztofa Dobreckiego, którego
Niecodziennik podróżniczy Jolanta Łada-Zielke . . . . . 16 zmogła poważna choroba. Życzymy mu szybkiego po-
Czyścicielka Zalety pracy w charakterze sprzątaczki wrotu do zdrowia i na łamy Mojego Miasta. Miejsce na
Angelika Sobkowiak ..... 17 jego „Listy z Berdyczowa” będzie czekało. Tymczasem
wypełnił je Naczelny, który – w nawiązaniu do Wszyst-
PORADNIK kich Świętych – oprowadza po cmentarzu swego ro-
dzinnego miasta, opowiadając przy tym fascynujące
Z praktyki adwokackiej Ryzykowna lekcja Maciej Pazur . . . . . 18 historie związane z tymi, którzy tam spoczywają.
Czerwień, kobiecość... warsztaty ŚIKS w Sztokholmie ..... 20 Okładkę poświęcamy doskonałej wokalistce jazzowej
Opis systemu franczyzowego Dlaczego Polnische Spezialitäten Lukullus? . . . . . 22 Agnieszce Hekiert, z okazji wydania trzeciej już płyty za-
Moje Miasto z wizytą w Moim Mieście . . . . . 26–27 tytułowanej Soulnation. Współpracująca z Moim Miastem
NIRVIA Skandynawia udostępnia ludziom w Niemczech artystka robi oszałamiającą karierę także jako najwyższej
nowe zdrowe podejście do życia! . . . . . 28–29 klasy nauczycielka śpiewu. To ona przygotowuje wyko-
Wywiad z Beatą Wojs – Bea Derm Peeling, glutation i młodość . . . . . 30–31 nawców bardzo popularnego w Polsce programu „Twoja
Kącik piękności Natura i piękno Orlando Sliwa ..... 32 twarz brzmi znajomo”. Dużo koncertuje. Już 9 grudnia
2019 r. wystąpi w Augsburgu. Więcej o Agnieszce Hekiert,
AKTUALNOSCI jej płycie i koncertach na str. 7.
Ponadto polecamy m.in. obszerną informację o literac-
Bieg to zdrowie Jakub Malczewski ..... 34 kim Noblu dla Olgi Tokarczuk, relację z polskich ferii,
SV Polonia München e.V. 35. . . . . recenzję wspomnień „Byliśmy uchodźcami”, kulisy inwi-
Szwajcarskie Święto Cebuli Sebastian Wieczorek 36. . . . . gilacji założyciela ruchu oazowego, wywiad z byłym żoł-
II Konkurs Recytatorski dla Polonii z Bawarii 38. . . . . nierzem Niemiec Wschodnich, artykuły o handlu żywym
Uwaga, talent! Wirtuoz skrzypiec . . . . . 39 towarem w XXI wieku oraz utalentowanych młodych
Uwaga, talent! Strzał w 10-tkę ..... 39 Polakach – wirtuozie skrzypiec i strzelcu wyborowym.
Daria Nadolska ..... 40 Jest piłka nożna i bieganie dla zdrowia pod okiem olim-
Co, gdzie, kiedy? . . . . . 40 pijczyka, są studenci po wakacjach, porady nie tylko dla
Cleo w Dingolfing ..... 41 pań, a także… Jan III Sobieski w Monachium!
Kabaret Koń Polski . . . . . 41 Do numeru załączamy najnowszą edycję katalogu bran-
Recenzja książki Byliśmy uchodźcami ks. Jerzy Grześkowiak 42. . . . . żowego PLNavigator, który przez najbliższe dwa lata
Olga Tokarczuk laureatką Literackiej Nagrody Nobla poprowadzi Państwa po naszych rodzimych firmach,
Małgorzata Gąsiorowska . . . . . 43 sklepach i usługodawcach z terenu Bawarii i Badenii-
Jedz z apetytem Eureka!!! (HAM) Burger pochodzi z Hamburga! Wirtembergii, służąc jednocześnie całą gamą polskich
Ewa Duszkiewicz ..... 44 kontaktów.
Kierując do Was – Drodzy Czytelnicy – najlepsze życzenia
świąteczne i noworoczne zapraszamy jeszcze na Rozwa-
żania Bożonarodzeniowe autorstwa naszego kapelana
oraz – jak co roku – na otwarcie polskiej szopki, które od-
będzie się w niedzielę 8 grudnia 2019 r. o godz. 14.00 na
Dworcu Głównym w Monachium. W tym roku tematem
szopki jest„Betlejem i bezdomni”.
Życzymy przyjemnej lektury.

Moje Miasto

Wydanie jest współfinansowane w ramach funduszy polonijnych przez Konsulat Generalny RP w Monachium. JESTEŚMY NA facebooku
Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.

listopad / grudzień 2019 3

ODZNACZENIE POLONIJNYCH DZIAŁACZY KATOLICKICH

4 września 2019 r. w Kosulacie General- Aktu dekoracji dokonał Konsul Generalny się do wzajemnego zbliżenia się tych na-
nym w Monachium odbyła się uroczystość RP w Monachium Andrzej Osiak, a w uroczy- rodów. W roku 2010 odznaczony za działal-
odznaczenia RYSZARADA KANI i EMI- stości uczestniczyli najbliżsi odznaczonych, ność polonijną Złotym Krzyżem Zasługi.
LIANA RICHTERA, polonijnach działaczy a także Konsul ds. współpracy z Polonią Michał
ze Schwäbisch Gmünd, nadanymi przez Madaj oraz redaktor Mojego Miasta Bogdan Emilian Richter urodził się 18 lipca 1954 r.
Prezydenta RP Krzyżami Kawalerskimi Żurek, który wydarzenie udokumentował.
Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. w Oleśnicy. Działacz„Solidarności”, członek Za-
Jednocześnie Emilian Richter – zasłużony Ryszard Kania ma 62 lata, pochodzi z Ząb- rządu NSZZ Nauczycieli i Pracowników Oświa-
działacz„Solidarności” – otrzymał Medal ty. W stanie wojennym działał w podziemiu.
Stulecia Odzyskania Niepodległości. kowic Śląskich. Na emigracji od 1987 roku. Od Aresztowany w 1983 roku. Wypuszczony na
początku związany z Polską Misją Katolicką. mocy amnestii, inwigilowany i wzywany na
Członek Rady Parafialnej i współzałożyciel przesłuchania. Na skutek nacisków SB wyje-
Stowarzyszenia Krzewienia Języka, Kultury chał z Polski w roku 1987 i osiadł w Schwäbi-
i Tradycji Polskiej przy PMK w Schwäbisch sch Gmünd, gdzie podjął aktywną działalność
Gmünd (wiceprzewodniczący). Od 24 lat za- w środowisku polonijnym. Działacz katolicki,
angażowany w wystawy szopek bożonarodze- współzałożyciel Stowarzyszenia Krzewienia
niowych wykonanych przez polskich artystów Języka, Kultury i Tradycji Polskiej przy miejsco-
i polską młodzież ze szkół plastycznych z Za- wej Polskiej Parafii Katolickiej. Organizator licz-
kopanego i Bydgoszczy. Organizator licznych nych spotkań, koncertów i imprez. Przez miej-
przedsięwzięć kulturalnych i akcji charyta- scową prasę nazwany ,,Botschafter der Kultur
tywnych. Od wielu lat jest członkiem Rady Republik Polen” (Ambasador Polskiej Kultury).
Seelsorgeeinheit Schwäbisch Gmünd-Mitte Za działalność na emigracji uhonorowany
zrzeszającej parafie polską, włoską i chor- w roku 2010 Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada
wacką oraz cztery parafie niemieckie. Jego status działacza antykomunistycznego i osoby
działalność w znacznym stopniu przyczynia represjonowanej, odznaczony KrzyżemWolno-
ści i Solidarności.

MONACHIUM F REIIInLAieSdSzINieGla–mStie. sRiuącpaer–t,1M7:a0r0tin-Oberndorfer-Straße 2 piątki - 19:00
Heßstraße 26, 80799 München spowiedź pierwszopiątkowa - 18:30
Tel.: 089/21374290 G EIRIIEnTiSeRdIzEiDel–a Heilige Familie, Johannisplatz 21 KIRCHHEIM – kościół St. Ulrich, Lindachallee 29,
M s8z:4e5ś–wk.a:plica Misji (Heßstr. 24) - z wyjątkiem ferii miesiąca – 16:00 7 32I,3II0I iKVircnhiehdezimiela miesiąca – 18:00
W AOIIVILskDnoaKibzeRjodaAtzIdaBieomUlasRipemGos–iiwąecCsieaihądr–cizas1it–p7k:óö10nł50gi:g0o,0dKzainrlysbpardzeedr SMtrs.z1ą św.
sz k1o0l:n0y0ch– w Bawarii (nie dotyczy wakacji letnich) II i IV niedziela miesiąca – 12:30
kaplica Misji (Heßstr. 24) - Msza święta BACKNANG – Kościół Christ König, Marienburger Str. 5, 71522
z udziałem dzieci z wyjątkiem miesiąca lipca oraz B awcknnaiendgziele – 15:30
w a1k0a:c0j0i le–tknaicphlica św. Jana Nepomucena
( Lu11d:w00ig–sfkeoldśc)iół św. Moniki NORYMBERGA LUDWIGSBURG
(Max-Kolmsperger-Str. 7, Neuperlach) - Msza święta ks. Stanisław Stenka CR ks. Eugeniusz Bartnik
dla dzieci z rodzicami. (Uwaga zmiana! od 8.07.2018 Arminiusstr. 21, 90402 Nürnberg, Tel. 0911/473355 Moldaustr. 20, 71638 Ludwigsburg, tel. (07141) 893369
d o192.0:090.2–0k1o8ś-cMiósłzśawś.wJó. zoegfaodz. 10.15) Fax 0911/3475749 Msze św.:
(J o1s2e:p1h5s–pklaotśzc)iół św. Moniki Msze św.: Kościół st. Elizabeth, Moldaustr. 20
(M 1a8x:-3K0o–lmksopśecirógłeMr-BStKr.ró7l,oNweeujpPeorkloacjuh) w niedziele – 09:00 (Boże Narodzenie, w czwartki – 19:00
(Werinherstr. 50) - Msza święta Wielkanoc – 10:15) kościół św. Willibalda, w piątki i soboty – 18:30
Zengerstr. 12, 90471 Nürnberg niedziele – 10:15
(metro Bauernfeindstrasse) HEILBRONN – NECKAGARTACH
w niedziele – 12:00 kościół św. Józefa kościół św. Michała, Liebermannstr. 18
Gießereistr. 2, 90489 Nürnberg niedziele – 12:30
Lichtenau koło Ansbachu
z udziałem młodzieży II niedziela miesiąca – 16.00 REGENSBURG
o. dr Józef Maziarz
INGOLSTADT Plattlinger Str. 6, 93055 Regensburg
LANDSHUT ks. Ryszard Kazimierczak tel.: 0941 79 44 78
Msze św.: Gaimersheimerstr. 32, 85057 Ingolstadt Msze św.:
LANDSHUT – kościół św. Piotra i Pawła, Niedermaierstr.25 tel.: 0841 84845 kościół pw. Mater Dolorosa, Hoher Kreuz Weg 9
w niedziele – 11:30 Msze św.: 9 30w5n5iRedegzieenlesbiuśwrgięta – 10:30
środy – 18:00 H ewwiligndin-eGidpezioisewtl-eKsz–iercd1hn0ei:e0, S01p8i:t0a0lstr. 4
pierwsze piątki miesiąca – 18:00 G mIIiinIVa Weissenburg Kościół - Willibald-Kirche ROTTWEIL
FREISING – kościół św. Piotra i Pawła niedziela miesiąca – 12:45 ks. Wiesław Soja
Ignaz-Günther-Straße 6, 85356 Freising Krummer Weg 17, 78628 Rottweil
w niedziele – 16:30 tel.: 0741 20966590
Msze św.:
AUGSBURG STUTTGART ROTTWEIL – kościół Christi Auferstehung, Krummer
Biuro: Thommstr. 24 B, 86153 Augsburg o. Jan Zubel Weg 41, Rottweil
tel. 08 21/3 07 49, fax 08 21/3 07 22 Zuckerbergstr. 9, 70378 Stuttgart w niedziele – 9:15
Msze św.: tel.: 0711 5852914 TUTTLINGEN – kościół Maria Königin, Bergstr. 61, 78532
AUGSBURG – kościół św. Alberta Msze św.: Tuttlingen
D r.śwSrocnhdiemadiezplizeiiąlnetgeik-śS–wtr1i.ę86t:0a30– 10:30 STUTTGART – kościół św. Tomasza, Falchstr. 9, 70378 w niedziele – 12:00
Stuttgart BALINGEN – kościół Hl. Geist, Paulinenstraße, 72336
ROSENHEIM w niedziele i święta – 10:30 Balingen
Msze św.: środy – 18:30 w I sobotę i IV niedzielę miesiąca – 16:00
ROSENHEIM – St. Michael, Westerndorferstr. 43 pierwszy piątek miesiąca – 18:30, spowiedź - 18:00 NAGOLD – kościół St. Petrus u. Paulus Moltkestr. 2, 72229
w niedziele i święta kościelne – 10:30 piątki (Wielki Post, maj, październik) – 18:30 Nagold
Kaplica w Centrum Misji, Heilig-Geist-Str. 46 BÖBLINGEN – kościół św. Maryi, Berliner Str. 14 w I, III i V niedzielę miesiąca – 17:00
od wtorku do piątku – 18:00 71034 Böblingen LOßBURG – kościół St. Martin, Obere Schulstr., 72290
TRAUNSTEIN – St. Josef, Salinenstr. 2 w niedziele i święta – 12:30 Loßburg
IV sobota miesiąca – 17:00 czwartki - 18:30 w II sobotę miesiąca – 17:00
TRAUNREUT – Zum Heiligsten Erlöser pierwszy czwartek miesiąca spowiedź - 18.00 w IV sobotę miesiąca – 19:00
Rathausplatz 1a TÜBINGEN – kościół św. Pawła, Johannes-Reuchlin-Str. 3
I niedziela miesiąca – 17:00 72076 Tübingen
w niedziele i święta – 15:00

44

MOJE MIASTO HISTORIA EMIGRACJI

Sprawa kryptonim „Baxis”

W latach 80-tych na celowniku wywiadu PRL znalazło się wiele instytucji i ośrodków uchodźstwa niepodległościowego
w RFN. Wywiad rozpracowywał ich kontakty z krajem i neutralizował przejawy aktywności. Spośród organizacji wspierają-
cych„Solidarność” i podziemie solidarnościowe uwagę oficerów Departamentu I MSW zwróciła Chrześcijańska Służba
Wyzwolenia Narodów i działalność ks. prof. Franciszka Blachnickiego.

Ośrodek Marianum w Carlsbergu był ks. F. Balchnicki szczególnej uwagi. W rozpracowanie du-
od 1982 r. na terenie RFN centrum tylko udało się im przeniknąć do ośrodka etu Gontarczyków zaangażowało się rów-
aktywności ks. Franciszka Blachnickiego. w Carlsbergu, ale i od 1985 r. Jolanta Gontar- nież Biuro Bezpieczeństwa RWE, które, po
Międzynarodowe Centrum Ewangelizacji czyk przejęła kontrolę nad Chrześcijańską sprawdzeniu, także otrzymało informacje
Światło-Życie oraz Chrześcijańska Służba Służbą Wyzwolenia Narodów. Ks. Blachnicki o powiązaniu Gontarczyków z bezpieką.
Wyzwolenia Narodów kumulowały w swo- mimo odsunięcia od steru organizacji nadal Zmiana postawy księdza nastąpiła do-
ich szeregach aktywność wielu przedsta- posiadał duży wpływ na kierunki jej działal- piero po informacjach od Andrzeja Wirgi
wicieli uchodźstwa niepodległościowego ności. Niezależnie od tego utrzymywał dość z Moguncji, który otrzymał od Solidarności
z terenu Zachodnich Niemiec. Ośrodek dość regularne kontakty z przedstawicielami Walczącej potwierdzenie współpracy du-
szybko został miejscem spotkań przedsta- kościoła katolickiego w RFN. Z chwilą prze- etu Gontarczków z SB. Prawdopodobnie
wicieli ujarzmionych narodów Europy Środ- jęcia ośrodka przez „Pannę” wywiad PRL po tym ks. Blachnicki zdecydował się na
kowo-Wschodniej. Naturalnym elementem rozpoczął aktywne rozpracowanie człon- rozmowę z Gontarczykami. Przebieg tej
tej aktywności były kontakty przedstawi- ków ChSWN, najbliższych współpracowni- rozmowy był dość burzliwy. Niedługo po
cieli ośrodka w Carlsbergu i ks. Franciszka ków ks. Blachnickiego, struktur organizacji jej zakończeniu ks. Blachnicki zmarł. W tej
Blachnickiego (1921–1987) z przedstawicie- i kontaktów z krajem. Szczególną uwagę sprawie istnieje wiele spekulacji i podej-
lami Solidarności w PRL, a po wprowadze- centrala wywiadu zwracała na źródła finan- rzeń, ale dotąd żadne z nich nie zostały
niu stanu wojennego także z organizacjami sowania działalności ośrodka, w tym na potwierdzone.
podziemia solidarnościowego. Na ten ele- starania związane z pozyskaniem środków
ment stosunkowo szybko uwagę zwróciła z Narodowego Funduszu na rzecz Demo- Epilog
peerelowska bezpieka. kracji. Wskazywano przy tej okazji w jednym
z raportów nie tylko na różne źródła finan- Nagły zgon księdza w lutym 1987 r. był jed-
Wspólne przedsięwzięcie sowania aktywności ośrodka w Carlsber- nocześnie punktem kulminacyjnym roz-
gu, ale przede wszystkim na narastające pracowania ChSWN krypt. „Baxis”. Centrala
Od 1984 r. kontrwywiad i wywiadu PRL problemy z pozyskaniem nowych dotacji. wywiadu PRL zakończyła rozpracowanie
w wyniku zaplanowanego wspólnego Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy wska- ośrodka we wrześniu 1989 r., wskazując
przedsięwzięcia rozpoczął rozpracowa- zane problemy były wytworem wywiadow- w postanowieniu o zakończeniu na to, że
nie działalności ks. Blachnickiego i całego czej gry, a może wynikały z dystansowa- śmierć księdza przyczyniła się nie tylko do
ośrodka w Carlsbergu. Powodem zainte- nia się do działalności ks. Blachnickiego? marginalizacji ośrodka w Carlsbergu, ale
resowania była według oficerów wywia- Z czasem od działaczy uchodźstwa nie- stracił on [ośrodek] poparcie bp. Wesołego
du antysocjalistyczna aktywność ośrodka podległościowego, także z Monachium, i organizacji kościoła katolickiego w RFN.
w Carlsbergu wymierzona przeciwko Pol- ks. Blachnicki otrzymywał różne sygnały Nastąpiło również zawężenie działalności
sce, ZSRR i Czechosłowacji oraz jego kon- wskazujące na powiązania Jolanty Gontar- do wąskiej grupy Polaków w Niemczech
takty z CDU i przedstawicielami kościoła czyk z peerelowską bezpieką. Przez dłuższy oraz separacji kontaktów z Watykanem.
katolickiego w RFN. Centrala wywiadu PRL czas ks. Blachnicki nie przykładał do nich W latach 2005–2006 sprawą zgonu ks. Blach-
dostrzegała również zagrożenie w szero- nickiego zainteresował się pion śledczy In-
kiej obecności ks. Blachnickiego w audy- stytutu Pamięci Narodowej. Postępowanie
cjach Radio Wolna Europa oraz w organizo- prokuratorskie wykazało, że przyczyną zgo-
wanych przez niego cyklicznych „marszach nu był zator płucny.
wyzwolenia narodów” na zamek Hambach.
Działania operacyjne były możliwe przede dr Łukasz Wolak
wszystkim dlatego, że wywiadowi udało
się umieścić w Carlsbergu duet współpra- OD REDAKCJI:
cowników łódzkiego kontrwywiadu SB Ks. Franciszek Blachnicki został pośmiertnie odzna-
o ps. „Yon” i „Panna”. czony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia
Polski oraz Krzyżem Oświęcimskim. W 1995 r. roz-
Rozpracowanie począł się proces beatyfikacyjny ks. Blachnickiego.
W październiku 2015 r. papież Franciszek podpisał
Przerzuconymi na teren RFN współpra- dekret o heroiczności jego cnót. Od 2000 r. grób ks.
cownikami wywiadu byli Jolanta i Andrzej Blachnickiego znajduje się w kościele pw. Dobrego
Gontarczyk. Stosunkowo szybko zaakli- Pasterza w Krościenku nad Dunajcem.
matyzowali się w nowej rzeczywistości.
Przystąpili również do rozpoznania głów- Ł U K A S Z W O L A K – dr, historyk i dokumentalista, absolwent Uniwer- 5
nych kierunków zainteresowań wywiadu
PRL. Początkowo ich uwaga skupiła się sytetu Wrocławskiego. Były pracownik Oddziału IPN we Wrocławiu oraz Centrum im.
na Biurze Informacyjno-Koordynacyjnym Willy’ego Brandta UWr. Uczestnik Centralnego Projektu Badawczego IPN pt.„Polska
Solidarności, Radiu Wolna Europa (RWE) emigracja polityczna w latach 1939–1990”. Kontynuuje badania związane z polskimi
i Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). W or- uchodźcami w Niemczech po II wojnie światowej, których wyniki w części publikuje na
bicie ich zainteresowań dość szybko zna- popularnonaukowym blogu: (http://uchodzcywniemczech.pl). Zainteresowania ba-
lazł się Tadeusz Podgórski (1919–1986), dawcze: Polacy w Niemczech po 1945 r., polskie organizacje emigracyjne po II wojnie
redaktor RWE, przewodniczący PPS i dzia- światowej, działacze emigracyjni w Niemczech po 1945 r., tajne służby PRL.
łacz ZPU. Ostatecznie próby jego rozpraco-
wania nie przyniosły pożądanych efektów.
W 1984 r. „Yon” i „Panna” zwrócili uwagę na
aktywność ks. Blachnickiego. Z czasem nie

listopad / grudzień 2019 5

MOJE MIASTO MIASTO DZIECI

POLSKIE PÓLKOLONIE

W MONACHIUM

Wostatnim tygodniu letnich wakacji Wyjące balony, śpiewające wieszaki, hydrożel,
zameczek Rumforda w sercu Angiel- nurki… To tylko niektóre wakacyjne ekspery-
skiego Ogrodu rozbrzmiewał polską mową. menty.
Przy eksperymentowaniu, na zajęciach kom-
Wraz z harcerzami z Czarnej Trzynastki najpierw puterowych, podczas zabawy czy przy obie-
uczyliśmy się o znaczeniu symboli munduru har- dzie buzie dzieci się nie zamykały. Jedynym
cerskiego, a potem poznawaliśmy nasze miasto momentem absolutnej ciszy była chwila, kie-
Monachium. dy dzieci naciągały własnoręcznie wykonane
łuki i celowały do tarczy.

Za tydzień wytężonej pracy i fantastycznej
zabawy, tydzień przyjaźni i przygód dzięku-
jemy wszystkim dzieciom oraz ich rodzicom.
Pani Ani Wilhelm-Stempin i harcerzom
z Czarnej Trzynastki dziękujemy za mnóstwo
nowej wiedzy oraz fantastyczną zabawę
w terenie.

Dziękujemy również za wsparcie naszym
patronom Konsulatowi Generalnemu Rze-
czypospolitej Polskiej w Monachium i ma-
gazynowi polonijnemu Moje Miasto oraz
firmie Quality Minds za świetne komputery.

Programowanie czarodzieja Baltiego okazało się Agnieszka Spiżewska z Little Lab Jedyna chwila ciszy w ciągu dnia… Strzała na
ogromną frajdą i w krótkim czasie dzieci potrafi- Wraz z zespołem: cięciwę, napiąć, wycelować i… fiuuuuuu! Łuki
ły napisać całkiem złożony algorytm. były dopasowane do wzrostu dzieci, a dzięki
Emilią Czerniawską – komputerową wróżką, ozdobom każdy był inny.
Piotrem Cieślakiem – panem od historii i łuków, Adina z Quality Minds, w kostiumie super boha-
terki, opowiadała, jak testuje się oprogramowa-
Kubą Malczewskim – panem od sportu, nie i jak jest to ważne dla każdego z nas. Wszyst-
Amelią Plewą i Mikołajem Plewą – asystentami kie dzieci poprosiły o praktyki w Quality Minds.

w „laboratorium” i opiekunami dzieci.

Wolny czas spędzaliśmy w ogrodzie. Czasem Przygoda z językiem polskim
dzieci zamieniały się w dzikie koty, wspinając się trwa dalej!
po drzewach i zwisając z nich leniwie.
Od grudnia 2019 zapraszamy dzieci na zajęcia
komputerowe z panią Emilą Czerniawską.
Programowanie to nie tylko świetna zabawa.
To również bardzo ważna kompetencja w przy-
szłym świecie.

Po szczegóły zapraszamy tutaj: www.little-lab.de,
na Facebooku: Little Lab –Wissenschaft fuer Kinder
oraz Polskie ferie w Monachium, Instagram: little-
lab_experimente.

przedszkolach, szkołach i „hortach” w Mona-
chium.

Prywatnie mama 7-letniej lekarki pluszowych
Agnieszka Spiżewska zwierząt i 10-letniego fana Minecrafta. Jej hob-
by to zaskakiwanie dzieci, wymyślanie nowych
– założycielka Little Lab, którego celem jest po- doświadczeń i patrzenie w przyszłość. Uważa,
pularyzowanie nauki wśród dzieci. Little Lab że dzień bez spróbowania czegoś nowego to
prowadzi warsztaty, programy w ramach ferii, dzień stracony.
pokazy naukowe czy „dni małego badacza” w

6

MOJE MIASTO TEMAT WYDANIA

SOULNATION
nowa płyta Agnieszki Hekiert

Współpracująca z Moim Miastem wybitna wokalistka jazzowa AGNIESZKA HEKIERT
nagrała kolejną płytę zatytułowaną SOULNATION. Pełnia informacji o artystce dostęp-
na jest na stronie www.hekiert.com. Tam też można kupić wszystkie jej płyty. Teledysk
do utworu GENESIS: https://www.youtube.com/watch?v=iLdiZuwVq9o

Długotrwała współpraca Agnieszki Hekiert Agnieszka Inspirujemy i jesteśmy inspiracją.„Kiedy serce
z wybitnym bułgarskim pianistą Kon- Hekiert tworzy, krew pulsuje, a podobno wtedy twa
stantinem Kostovem zaowocowała kolejną dusza podróżuje wewnątrz swej wielkości, co
doskonałą w swoim brzmieniu płytą „Soul- o swojej najnowszej płycie: drogowskaz daje” (Transinspiracja)… Nigdy
nation”. Połączenie słowiańskiej duszy z buł- nie przestawajmy tworzyć, wyrażać siebie.
garską wirtuozerią, oplecione jest głębokim Oddaję w Wasze ręce moje trzecie dziec-
brzmieniem kontrabasu i niesamowitymi ko. Płyta SOULNATION to opowieść o nas, Uwielbiamy też narzekać na niepogodę,
rytmami perkusji (grają zdobywcy amery- o ludziach, o naszych pięknych duszach, a przecież „deszcz to piękno, deszcz to ży-
kańskiej nagrody Grammy Paweł Pańta oraz o tym, że wszyscy jesteśmy energetycznie cie”… Bez deszczu nic by nam nie urosło…
Cezary Konrad). połączeni, pochodzimy z jednego źródła. (Deszcz).
Ta płyta dotyka, porusza, nie pozostawia Zostaliśmy stworzeni jako perfekcyjne
obojętnym, łamie wszelkie bariery. Szalone istoty, jesteśmy bezgranicznie kocha- „Soulnation” opowiada o połączeniu, o wiel-
improwizacje przeplatają się z wrażliwymi ni, zawsze mamy wolny wybór, jak żyć. kiej ponadczasowej miłości (On z Nią). Opo-
opowieściami, a energia płynąca od samej „Dobry Bóg przyszedł na ten świat, stwo- wiada też o dzieciach, które są bardzo kocha-
wokalistki wydaje się łączyć nas ze źródłem. rzył w kilka dni dzieło wielu lat. Piękno ne, choć czasem nie ma ich przy nas. Lullaby
Tę płytę trzeba przeżyć. barw, dalej ogrom wód, niezniszczalny jest dla Sakiko.
ląd, potem stworzył lód” (Genesis).
Płytę nagrano w składzie:  Jeśli prawdą jest, że dostajemy kostium ziem-
Agnieszka Hekiert – wokal, Konstantin Kostov ski na około 100 lat, a potem wracamy do
– piano, Cezary Konrad – perkusja, Paweł Pańta źródła, to ja dziś chcę żyć bez nerwów, bez
– kontrabas, gitara basowa. złości, bez złych myśli i bez wyższości. Chcę
Gościnnie: Jerzy Malek – trąbka, Vladimir Kar- być z Wami połączona i coraz szczęśliwsza tu
parov – saksofon. na ziemi. Wszyscy jesteśmy perfekcyjni już w
dniu stworzenia, zauważajmy piękno, wysy-
łajmy uśmiech, pokochajmy deszcz, uczyń-
my swoją rzeczywistość RAJEM NA ZIEMI.

„Wielkość to Ty i całe Twoje życie ”…
Niech Wam służy ta płyta.

(Zdj: Aldona Wańdyga, Maciej Zawada, Markus Lackinger)

UWAGA!

Agnieszka Hekiert
Soulnation

9 grudnia 2019 r.
Agnieszka Hekiert wystąpi
z promocją swojej najnowszej płyty
w Puppenkiste w Augsburgu,
przy Spitalgasse 15.
Początek koncertu godz. 20.30

listopad / grudzień 2019 7

MOJE MIASTO FELIETONY

FELIETON FELIETON pozostała tu na zawsze. Trochę dalej, nadgry-
ziony czasem pomnik nad mogiłą burmistrza
Bogdan Żurek miasta, zamordowanego w 1960 roku. Zginął,
pchnięty nożem, kilka minut przed spotka-
Wszyscy Święci niem z moim ojcem. Zatrzymuję się u Marysi
- nic ICH tak nie ożywia, jak PAMIĘĆ - w przeddzień ślubu śmiertelnie potrąconej
przez pirata drogowego. W welonie ją pocho-
Była druga połowa października, gdy to Paweł „okupował“ Bartoszyce (niem. Barten- wano. Z jej siostrą do jednej klasy chodziłem.
stein) przez 35 lat, aż do śmierci w 1981 roku. Jest i Halina, z zastawką w sercu. Wszyscy
staropolskim zwyczajem ruszyłem na gro- Stał się zasłużnym dla miasta pionierem, za- martwiliśmy się o jej zdrowie, a ona męża
kładając m.in. straż pożarną i odbudowując 20 lat przeżyła. Na ich ślubie świadkowałem.
by Ojców, by je„ogarnąć“ przed Wszystkimi je z ruin po ruskim plądrowaniu (kierował A tu leży Wiesiek z mojej ulicy. Był starszy,
miejskim przedsiębiorstwem budowlanym). pracował. Ciężarówka wyładowana cegłami
Świętymi, czy jak kto woli przed „Świętem W Bartoszycach poznał przesiedloną z Wi- uderzyła w drzewo. Cegły zmiażdżyły kabinę,
leńszczyzny, o 17 lat młodszą, uroczą Felicję w której obok kierowcy siedział Wiesiek. Miał
Zmarłych“ – nazwie wylansowanej w cza- i tym to sposobem znalazłem się na świecie. 20 lat.

sach PRL, kiedy to na siłę próbowano nada- Sami swoi Przed Dziadkami obowiązkowa wizyta
u Teścia, którego nie poznałem nigdy. Spod
wać świętom katolickim charakter świecki. Od grobu Ojca ruszam w stronę Dziadków, Grodna rodem, „kułakiem” przez sowie-
tych ze strony żyjącej jeszcze (92!) Mamy. tów okrzyknięty, na więzienie i zsyłkę na
Pełno takich dziwolągów pokutuje do dzi- Niby niedaleko, ale ten cmentarz to nie miej- Kazachstan wraz żoną i dziećmi skazany.
sce pochówku anonimowych ludzi. To histo- Udało im się wrócić do Polski w roku 1956.
siaj, choćby Boże Narodzenie – Gwiazdką ria miasta, w której jestem osobiście umoczo- Wycieńczony, zmarł wkrótce.
ny po uszy. W Monachium, gdy idę na grób
nazywane, czy święty Mikołaj – wołany, bez przyjaciela Santosa, czy Olka, mijam dzie- Dziadkowie
siątki, setki mogił i nic. Nawet nie patrzę, nie
przymiotnika, Mikołajem, lub – o zgrozo – czytam nazwisk, bo wiem, że ich nie znam. Dziadkowie leżą razem, choć Zygmunt mu-
W Bartoszycach jest całkiem inaczej. Co chwi- siał czekać na swą Annę prawie 40 lat. Umarł
z sowiecka Dziadkiem Mrozem. lę się zatrzymuję, bo to przecież znajomi. nagle, dzień po Bożym Narodzeniu (1961),
Osobiści, z widzenia, czy tylko ze słyszenia – mając 67 lat. Bardzo wtedy cierpiałem, kocha-
Warszawka ale znajomi, wszyscy prawie. Oooo… tu leży, łem tego dziadka. Babcia żyła długo i odeszła
wraz z żoną, pan profesor (tak się kiedyś tytu- mając prawie setkę. Przesiedleni zostali z„kre-
W okolicach 1 listopada polskie metropolie łowało nauczycieli!) Feliks, który śpiewu mnie sów Kresów“, z północnej Wileńszczyzny, znad
pustoszeją. Przoduje w tym stolica. Na Wszyst- uczył w podstawówce. I to jak uczył! Na jego granicy z Łotwą. Dziadek był tam miejsco-
kich Świętych warszawka udaje się do swych lekcjach, w drugiej połowie lat 50-tych ub. wym fotografem. Dlatego wiele zdjęć się
korzeni, niejednokrotnie na głęboką prowin- wieku, w czasach komunistycznego zamor- zachowało. Wychowywali mnie do spółki
cję, której na codzień tak bardzo się wstydzi. dyzmu i żołnierzy wyklętych w lasach, pan z rodzicami. Babcia w kulcie Matki Boskiej
profesor Feliks, akompaniując na „Ewci“ (tak Ostrobramskiej, do której litanię znam na pa-
Ja tam się nie wstydzę moich Bartoszyc. ochrzcił swoje skrzypce) uczył nas „Pierwszej mięć do dzisiaj, od Dziadka zaś dostawałem
Miasteczka, z którego bliżej do Kaliningradu Brygady“ i„Szarej Piechoty“. Nie bał się, a było pierwsze papierosy marki Nysa. Nauka nie
niż do siedziby województwa – Olsztyna, ze czego. poszła w las. Palenie rzuciłem stosunkowo
skrzyżowanymi toporami w herbie i chorą- niedawno.
gwią walczącą pod Grunwaldem, niestety Zapalając znicz, dziękuję Panu Profesorowi
nie po naszej stronie. i idę dalej. Mijam grób bezimiennej Koreanki Po drugiej stronie alejki spoczywa naczel-
(zdjęcie), która przyjechała do Bartoszyc nik poczty, który – jak wieść niesie – smalił
Mając 14 wiosen opuściłem je w pogoni (1957) z całą grupą koreańskich pionierów cholewki do mojej babci. Ile w tym prawdy,
„za wiedzą”, która miała ze mnie zrobić ofi- i utopiła się podczas spływu kajakiem po trudno dzisiaj dociec. Do myślenia jednak
cera kolejnictwa, czyli kolejarza. Nie zrobiła. rzece Łynie. Nie zabrano jej do ojczyzny, daje fotografia nagrobkowa, z której babcia
Szkoda, bo miałbym przydział na sorty mun- nie patrzy na męża, lecz zerka – jakby ukrad-
durowe, czyli służbowe umundurowanie kiem – przez alejkę w stronę naczelnika...
(z butami!), darmowe bilety PKP (rodzina Przypadek?
też!), o deputacie węglowym nie wspomi-
nając. Do Bartoszyc przyjeżdżałem jednak NOWY CMENTARZ
tak często, jak tylko mogłem. Ciągnęło do
rodziny i przyjaciół sprzed lat. Odwiedzam Ze starego cmentarza jadę na nowy (powstał
ich i dzisiaj. Większość już niestety na obu na początku lat 90-tych) na spotkanie z Wład-
miejskich cmentarzach. kiem, przyjacielem z dzieciństwa i wczesnej
młodości oraz z Michasią, wspaniałą Teścio-
Ojciec wą, przez którą byłem tym mocniej kochany
im dalej od niej mieszkałem. Podobnie jak na
Najpierw oczywiście grób Ojca - Pawła, z po- starym, tam też spoczywa wielu mi bliskich,
znańskich chłopów rodem. Tych, co to nie których niby nie ma, a jednak są, bo żyją nie-
dali się zgermanizować. Samego Michała ustannie w mojej pamięci.
Drzymałę znali, volkslisty też nie podpisali.
Za tę polskość hitlerowcy wygnali ich z wła- Brak miejsca nie pozwala mi kontynuować,
snej ojcowizny. Paweł całą wojnę przetyrał więc „mieszkańców“ nowego cmentarza
przymusowo jako parobek na niemieckim w Bartoszycach przedstawię Wam – jak
gospodarstwie. W stajni z końmi spał, trak- Bozia pozwoli – przy okazji przyszłorocznych
towany gorzej niż zwierzę. Po przejściu fron- Wszystkich Świętych. Nic Ich tak bowiem nie
tu ruszył na tzw.„ziemie odzyskane“, czyli na ożywia, jak PAMIĘĆ!
Prusy Wschodnie. Dla niego były to wówczas
terytoria zdobyczne. Trudno więc powie-
dzieć czy pojechał z ciekawości, dla zysku,
a może z chęci rewanżu, z zamiarem osobi-
stej okupacji tych terenów. Jak zwał tak zwał.

8

MOJE MIASTO ŻYJ Z KLASĄ

Życiowe przystanki

Wpośpiechu wbiegłyśmy na dworzec. Dzień dobry! – krzyczał z daleka nauczyciel Aldona Likus-Cannon
W ostatniej chwili zdążyłyśmy na niemieckiego. Współczesnego człowieka niszczy pośpiech.
pociąg. Długo machałam na poże-
gnanie przyjaciółce, a ona odmachiwała mi Dzień dobry – odrzekłam mile zaskoczona. Nigdy się nie zatrzymuje.
zza wielkiej szyby. Gdy ostatni wagon znik- Przystanęliśmy na chwilę zamienić parę słów. A przecież tajemnicą szczęścia jest
nął w oddali, ruszyłam do holu bezpośrednio Kiedyś wyjaśnił, że jako dziecko miał polską
połączonego z peronami. nianię, bo rodzice chcieli, aby nauczyła go umieć czasem przystanąć.
Architektura monachijskiego dworca nie tyl- polskiego. Od tamtej pory zawsze szuka oka- (Michel Quoist)
ko zachwyca, ale jest wyjątkowa. Wejście na zji, aby choć trochę porozmawiać po polsku.
perony umieszczone jest na jego czole, przez Tak więc w ciągu ostatnich dziecięciu lat otwartego na świat i możliwości, pokolenia,
co pasażerowie mają łatwy dostęp do pocią- miałam okazję poznać Niemców, którzy są które nie ma uprzedzeń i bez wątpienia jest
gów na stacji. Wręcz odnosi się wrażenie, że dumni, że znają nasz język, i Polaków, którzy o wiele pewniejsze siebie niż ich rodzice czy
pociągi odjeżdżają z centralnego holu. wstydzą się mówić po polsku. Poznałam lu- dziadkowie.
W zależności od pory dnia, jest on mniej lub dzi, którzy mają problemy ze sobą i z każdą Nauczyłam się, że jeśli sama siebie nie usza-
bardziej zatłoczony i aż trudno uwierzyć, że inną narodowością, i ludzi otwartych na każ- nuję, to nikt mnie nie uszanuje, że jako naród
dziennie przewija się przez niego od 400 do dą nową kulturę. nie jesteśmy ani lepsi, ani gorsi, dorastaliśmy
450 tysięcy podróżnych. Utwierdziłam się w przekonaniu, że nie moż- tylko w innej kulturze i wpojono nam inne
Po drodze przeszłam obok stoiska, na któ- na wszystkich oceniać tak samo, że stereo- wartości. Być może mamy więcej komplek-
rym można kupić świeżo wyciskane soki, typy, które tak trudno podlegają zmianom, sów niż inni, ale też nikt nie jest ich pozba-
minęłam policyjny radiowóz, który idealnie często oparte są na niepełnej wiedzy i wypa- wiony, że nie istnieją idealni ludzie i dosko-
wtopił się w architekturę dworca i był prawie czają nie tylko prawdziwy obraz rzeczywisto- nałe miejsca, a życie jest ciągłą podróżą,
niezauważalny. Zauważalna była natomiast ści, ale i nierzadko są dalekie od prawdy. w której wszyscy bierzemy udział i w której
grupa ochroniarzy stojąca na samym środku Nauczyłam się języka, poznałam tutejszą kul- zaciera się różnica pomiędzy przyjeżdżający-
holu i ustawiona do siebie plecami. Bacznie turę i mentalność, nabrałam pewności siebie, mi i odjeżdżającymi, a czas nabiera przyśpie-
obserwowali każdego podróżnego. przestałam zachwycać wszystkim, co nie- szania albo staje w miejscu, lecz wszystkim
Później przecisnęłam się przez tłum, którego mieckie, a nawet zaczęłam się śmiać z kawa- płynie tak samo. A im więcej podróżujemy,
masa osiągnęła apogeum, lecz miało się wra- łów o Polakach – i nie ma to nic wspólnego tym większego nabieramy doświadczenia,
żenie, że dworzec dobrze sobie z tym radzi. z brakiem szacunku do siebie czy ojczyzny. ale też bardziej jesteśmy zmęczeni i potrze-
W końcu dotarłam do księgarni. Czas na mo- Bo skoro my możemy żartować z innych bujemy przystanków, aby zatrzymać się
ment zatrzymał się. Ku memu zaskoczeniu i sypać dowcipami o Niemcach, Rosjanach i odpocząć.
niewiele się zmieniła. Była dokładnie w tym i Amerykanach, dlaczego inni nie mieliby Życzę Wszystkim wiele szczęścia w po-
samym miejscu, co dawniej i nawet w tym śmiać się z nas? Odrobina dystansu do siebie dróży zwanej życiem, szacunku do siebie
samym miejscu, co kiedyś, na lewo od drzwi i humoru jeszcze nikomu nie zaszkodziła. i aby zbliżający się wielkimi krokami Nowy
wejściowych, znajdował się kącik z gazetami. Zrozumiałam, że ludzie nigdy się nie zmie- Rok był lepszy od tego mijającego, i miał
Wręcz nie mogłam uwierzyć własnym niają, zmieniają się tylko wzorce i doświad- jak najwięcej spokojnych przystani i pięk-
oczom, gdy na dwóch górnych półkach zo- czenia. Nie zmienił się też stosunek Niemców nych przystanków, bo, jak napisał Michel
baczyłam stos polskich gazet. Nie zabrakło do nas, bo Ci, którzy mieli do nas uprzedze- Quoist: „Współczesnego człowieka niszczy
wśród nich nie tylko„Polityki”,„Claudii”,„Przy- nia, zawsze będą je mieli, a Ci, którzy ich ni- pośpiech. Nigdy się nie zatrzymuje. A prze-
jaciółki”, „Życia na gorąco”, dziesiątek innych, gdy nie mieli, nadal ich nie mają. cież tajemnicą szczęścia jest umieć czasem
był też polski„Forbes” i„Voque”. To, co uległo zmianie, to stosunek nas sa- przystanąć”.
Przypomniał mi się dzień, gdy kilkanaście mych do siebie, przyjazd młodego pokolenia
lat temu przyjechałam do Monachium.
Spragniona polskiej prasy, pobiegłam na
dworzec, dokładnie do tej samej maleńkiej
księgarni. Stałam w tym samym rogu, po le-
wej stronie od wejścia, który zawalony był
gazetami z całego świata, lecz nie było żad-
nej polskiej.
Przez lata dworzec kolejowy pozostał taki
sam, niewiele uległ zmianie, zmienił się na-
tomiast stosunek do polskiej kultury i dostęp
do polskich mediów.
O ile zaraz po przyjeździe, zarówno polskie
czasopisma, jak i produkty można było ku-
pić tylko w polskim sklepie, o tyle teraz wie-
le niemieckich sieci oferuje polskie artykuły
spożywcze, a dostęp do polskich gazet, filmu
czy teatru nie jest żadnym problemem.
W zamyśleniu opuściłam księgarnię, z kil-
koma polskim gazetami przeciskałam się
przez poruszający się jak w Matrixie tłum
pasażerów, gdy z zamyślenia wyrwał mnie
znajomy głos.

listopad / grudzień 2019 9

AKTUALNOŚCI HISTORIA Jolanta Helena
Stranzenbach
Handel żywym towarem dawniej i dziś

Loverboy

Z portalu randkowego do burdelu

Ona – skromna, nieśmiała – poznaje go w szkole, na festynie lub
na forum internetowym. On – śniady, przystojny, romantyczny
południowiec, wymarzony książę – obsypuje ją komplementami
i prezentami, w zamian za co ona zakochuje się w nim bez pamięci.

Po inicjacji on namawia ją, by przespała się Policji trudno jest reago-
z jego kumplem, któremu rzekomo winien wać na ten proceder,
jest przysługę, a następnie wmawia jej, że jest gdyż poprzez manipu-
zadłużony lub chory i tylko ona może mu po- lacje sutenerów ciężko
móc, zarabiając przez dwa lub trzy tygodnie oddzielić dobrowolność TargNiewolników Jean-Leon Gerome
jako prostytutka. Prostytucja to w Niemczech
przecież całkiem normalny i legalny zawód, od przymusu, szczególnie, gdy dziewczyny Pod koniec XIX wieku mafia żydowska dzia-
a potem będą żyli razem długo i szczęśliwie. są już pełnoletnie. System Loverboys funk- łająca w Argentynie pod przykrywką or-
Dziewczyna współczuje ukochanemu i jest cjonuje tak perfidnie, że często małoletnie ganizacji charytatywnej – Warszawskiego
gotowa na wszystko, aby mu pomóc. Chce też myślą, iż samodzielnie podjęły decyzję Towarzystwa Wzajemnej Pomocy – sprowa-
utrzymać związek. Początkowo młodzieniec o prostytucji. Mimo to w Nadrenii-Północnej dziła z Galicji i Kongresówki do Ameryki
dba, aby wybranka chodziła regularnie do Westfalii zapadły ostatnio dwa wyroki wielo- Południowej tysiące dziewcząt pochodzenia
szkoły i odrabiała lekcje, ale równocześnie za- letniego więzienia dla Loverboys, a w tam- żydowskiego w wieku od 7 do 20 lat, czyniąc
czyna ją izolować od przyjaciół i rodziny, gdyż tejszym Landtagu (parlamencie krajowym) z nich prostytutki. Jak można przeczytać na
twierdzi, że rodzice ją niesprawiedliwie trak- podjęto dyskusję na temat tego zatrważające- niemieckiej stronie Wikipedii, pod koniec
tują. Gdy zmanipulowana nastolatka zaczyna go procederu. Oficjalnie oczywiście żadnych lat dwudziestych XX wieku WTWP zrzesza-
dostrzegać problem lub dowiaduje się, że jej statystyk się nie prowadzi, lecz przypusz- ło 500 sutenerów, którzy zarządzali 2000
wybranek ma kilka dziewczyn równocześnie, czalnie więcej niż jedna czwarta ofiar handlu burdeli w Argentynie, Brazylii i USA oraz
jest już za późno. Dziewczyna jest filmowana żywym towarem w Niemczech to ofiary mło- posiadali 30 000 kobiet – białych niewolnic.
podczas seksu i szantażowana, grozi się jej wy- dych stręczycieli. Poza tym ci bandyci czują Ponieważ jednak uczciwi Żydzi nie chcieli
wiezieniem za granicę, jest także bita. Wstydzi się coraz bardziej bezkarni, np. jeszcze kilka lat mieć z tą mafią nic wspólnego, członkowie
się również swojej naiwności i głupoty oraz boi temu wybierali sobie dziewczyny z rodzin towarzystwa zmuszeni byli z czasem bu-
o rodzinę. Poprzez narkotyki i alkohol staje się dysfunkcyjnych, a obecnie ich celem są, jak dować własne synagogi i cmentarze, a pod
emocjonalnie i finansowo zależna od partnera. twierdzi organizacja No Loverboys, uczenni- naciskiem polskich dyplomatów w 1929
Loverboy to delikatne określenie sutenera ce od lat dwunastu z tak zwanych dobrych roku musieli zmienić nazwę organizacji na
(Zuhälter). System Loverboy’ów powstał kilka- domów. Towarzystwo Wzajemnej Pomocy Zwi Migdal,
naście lat temu w Holandii i jest obecnie bar-
dzo popularny w Niemczech, gdyż okazał się Z„sztetle”do domu od nazwiska jednego z założycieli.
bardzo skuteczny i popłatny. Sprawcy są naj- publicznego Będąc w Brazylii należy pamiętać, że na Polkę
częściej pochodzenia tureckiego lub arabskie- mówi się z francuska „Polonesa”, bo „Polaca"
go, dlatego proszą, by dziewczyny ukrywały Problem handlu żywym towarem znany jest oznacza cudzoziemską ulicznicę.
przed swoją rodziną ich przyjaźń ze względów od połowy XIX wieku, kiedy to z Europy ma-
kulturowych. Zapotrzebowanie zestresowa- sowo emigrowano za chlebem. Naiwnym Z Nigerii do branży
nych, często żonatych, menadżerów na chwi- rodzicom opowiadano o wspaniałych moż- erotycznej
lę odprężenia w czasie przerwy obiadowej liwościach zarobkowych dla ich córek. Ele-
z nastolatką jest podobno ogromne, a zysk ganccy handlarze ludźmi, przedstawiający Obecnie w związku z masową migracją do Eu-
dla stręczyciela oferującego tzw. Frischfleisch się jako zamożni ziemianie lub rzemieślnicy ropy bardzo wiele nastolatek z Afryki doznaje
(świeże mięso) wynosi ok. 400 euro dziennie. z Ameryki, brali z dziewczynami fikcyjne przemocy seksualnej i trafia do nielegalnej
śluby, a potem z fałszywymi papierami wy- branży erotycznej. W listopadzie 2017 roku
syłali je przez Berlin i Hamburg do burdeli do portu w Salerno koło Neapolu sprowa-
w Chinach, Egipcie czy Turcji. Żeby ukryć nie- dzono zwłoki 26 zgwałconych i uduszonych
cny proceder w korespondencji handlowej 14–18-letnich dziewcząt z Nigru i Nigerii, zna-
ładne dziewczyny nazywane były srebrnymi lezione na dwóch opuszczonych pontonach
łyżeczkami, belami jedwabiu albo dywana- na Morzu Śródziemnym. Media spekulowały
mi z Samyry, natomiast te mniej atrakcyjne wówczas, że być może Afrykanki padły ofiarą
widniały jako worek kartofli o wadze 11 kg mafii zajmującej się przemytem prostytutek
lub beczka mąki o wadze 16 kg. Waga ozna- do Europy. Szacuje się, że np. we Włoszech ok.
czała wiek ofiary. Żydzi znali języki i posiada- 35 000 Nigeryjek sprzedaje się na ulicach lub
li liczne kontakty handlowe i dlatego to oni w burdelach.

zmonopolizowali handel kobietami albo, Nie na darmo prostytucję nazywa się naj-
jak kiedyś mówiono, „delikatnym mięsem”. starszym zawodem świata – handel żywym
Dziewczyny werbowano przede wszystkim towarem sięga zamierzchłych czasów. Świad-
w tzw. sztetlach, ubogich osiedlach żydow- czy to o tym, że problem wykorzystywania
skich. Pierwszy okręt z młodymi Żydówka- dziewcząt i kobiet nie skończy się chyba nigdy.
mi z Europy Wschodniej dotarł do Brazylii Jedyną rzeczą, która może ochronić nastolatki
prawdopodobnie w 1867 roku. W 1913 roku przed tym nieszczęściem, jest uświadamianie
w centrum Rio de Janeiro działało przeszło ich o zagrożeniu. Wydaje mi się, że to jest waż-
430 domów publicznych (lupanarów). ne zadanie dla rodziców i pedagogów.

10

MOJE MIASTO FILOZOFIE ŻYCIA

Wierzysz, że się Bóg zrodził w betlejemskim żłobie,
Lecz biada ci, jeżeli nie zrodził się w tobie.

Adam Mickiewicz

"aPsrwzoysizGeodłndieopsrwzyojjęelji…w"ła(sJ1n,1o1)ści, Ks. dr hab. Jerzy Grześkowiak

Inna możliwość: Mogę zakwaterować Jezusa
do pokoju dziecięcego. Będzie wtedy„kocha-
nym Jezuskiem”, który należy do lat szczęśli-
wego dzieciństwa, jak książka z bajkami braci
Grimms. „Kiedyś byłem nawet ministrantem.
Ale jako dorosły muszę troszczyć się o rodzinę
i inne sprawy” – słyszę to nieraz. Wiara wielu
jest jak dziecinne stroje, z których wyrośli.

I znowu blisko święta Bożego Narodzenia. Które to już w naszym życiu? Co po każ- Bywa i tak, że miejsce Jezusa w życiu można
dorazowym ich świętowaniu zostało w naszym sercu, w codziennej egzystencji? porównać do Jego zamieszkania w pokoju
na poddaszu lub w piwnicy. To pomiesz-
czenia, w których odstawia się przedmioty
czasowo niepotrzebne albo lokuje żywno-
ściowe zapasy. Tam udaję się, gdy mi cze-
goś brak lub gdy muszę sięgnąć po żelazną
rezerwę. Wtedy Jezus jest dla mnie ważny
tylko w momentach, gdy nie wiem, co dalej.
„Gdy trwoga, to do Boga.”

Tajemnicę tych świąt wyrażają słowa św. „Cóż mi pomoże, jeżeli Jezus narodził się ze W końcu mogę otworzyć Jezusowi drzwi
Jana Ewangelisty: „Tak Bóg umiłował świętej Dziewicy, ale nie w moim wnętrzu?” – do wszystkich pomieszczeń mojego życia.
świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, tak pytał siebie i chrześcijan swego czasu wiel- Wówczas jest On zawsze we mnie i dla mnie
aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale ki pisarz pierwotnego Kościoła – Orygenes. – jak dobry przyjaciel, w dniach dobrych
miał życie wieczne.” (J 3,16). To pytanie dotyczy każdego człowieka: Czy i złych. Z Nim mogę wszystko omówić, dzie-
Z Synem Bożym przyszła na świat pełnia Jezus przyjdzie także do mnie, czy dam mu lić radości i cierpienie. On staje się wtedy dla
czasu. W Nim, w Jego człowieczeństwie, przestrzeń, miejsce schronienie, prawdziwe mnie najważniejszą i jedyną Osobą, z której
Jego kształcie i bycie, w mówieniu i dzia- mieszkanie w moim wnętrzu i w moim życiu? nigdy i w żadnej okoliczności nie zrezygnuję.
łaniu możemy zobaczyć, jaki jest Bóg.
Jezus Chrystus jest obrazem Ojca, odbi- Ewangelista Jan około 100 lat po narodzeniu Elementy przypowieści, którą powyżej
ciem Jego istoty, odblaskiem Jego chwały. Jezusa streszcza to wydarzenie w zdaniu: snułem o różnych pomieszczeniach udo-
On poświadcza, iż Bóg jest światłem, miło- „(Słowo) przyszło do swojej własności, a swoi stępnionych Chrystusowi Panu w „domu
ścią i życiem. Go nie przyjęli” (J 1,11). mojego życia” odnalazłem także – choć
Bóg jest miłością i w Synu Jezusie zaprasza w innym ewangelicznym kontekście –
wszystkich do swego domu, także grzesz- Jezus stoi – nie tylko w te świąteczne dni, lecz w wierszu ks. Janusza St. Pasierba pt.
ników, ponieważ Ten, który jest we wszyst- właściwie codziennie – przed drzwiami mo- „Dyptyk z centurionem”:
kim nam podobny „z wyjątkiem grzechu” jego życia i prosi o pozwolenie na wejście.
(Hbr 4,15), doświadczył mocy grzechu aż Jak go przyjmę? Jakie miejsce w domu mego (…)
po śmierć i przez Zmartwychwstanie grzech życia mu przygotuję? nie śmiem zaprosić cię do mego domu
i śmierć pokonał. W Nim objawia się prze- wierzę, że wystarczy
wyższająca wszystko miłość Boga, która na Czy drzwi jeśli powiesz słowo
przekór wszelkim przeciwnościom i mocom Mu otworzę? byś wszedł pod dach mój
zła prowadzi wszystko do pełni życia. i nie na taras gdzie najwięcej słońca
Może wpuszczę Jezusa do domu – ale każę nie do jasnej izby gdzie przyjmuję gości
Bóg w naszym mu stać w korytarzu, w sieni? Wówczas wkra- wejdź do zakamarków gdzie są ciasne przejścia
świecie cza co prawda w moje życie – w końcu jestem przez kręte korytarze sekretne izdebki
ochrzczony – ale pozostaje niejako jeszcze na zstąp do piwnic ciemnych
Bóg jest życiem i w Jezusie objawił życie zewnątrz; spotykam Go tylko na dystans, przy gdzie stoi umarłe powietrze
wieczne. Tęsknota za nieprzemijalnością i wejściu i wyjściu z domu. No tak, płacę poda- nie zaprasza cię światło
niezniszczalnością, żywa w każdym ludzkim tek kościelny, moje nazwisko widnieje w para- wzywa ciemność moja1
sercu, znalazła wypełnienie w Nim – w Jego fialnych kartotekach, ale… na tym kończy się
zmartwychwstaniu. Jezus został posłany kontakt ze wspólnotą Jezusa – z Kościołem. I jeszcze raz św. Jan: „Wszystkim tym jednak,
zbawiać i leczyć ludzi, oczyszczać z grze- którzy Je (Słowo) przyjęli, dało moc, aby się stali
chów i prostować drogi ku prawdziwemu Mogę uczynić coś więcej – zaprosić Jezu- dziećmi Bożymi, tym którzy wierzą w imię Jego –
życiu, które pełnię znajdzie w chwale Ojca. sa do pokoju gościnnego, do salonu, uży- którzy (…) z Boga się narodzili” (J 1,12-13).
Jezus, wcielony Syn Boga, stał się pomo- wanego tylko przy szczególnych okazjach, Prawdziwym domem dla Boga jest człowiek.
stem między Bogiem i człowiekiem. Przez w święta – jak Boże Narodzenie, Wielkanoc, Prawdziwym domem dla człowieka jest czło-
Niego wracamy do „domu Ojca”. I w Nim i przy chrztach, ślubach, pogrzebach, imieni- wiek i Bóg.
przez Niego wspólnota z Bogiem jest nie- nach, urodzinach. Wtedy spotykam Jezusa
zniszczalna. tylko w dni szczególnie uroczyste. Obok pre-
zentów, kwiatów i świątecznych gości jest
obecny także On, ale tylko w takie właśnie
dni i wcale nie On jest najważniejszy.

listopad / grudzień 2019 11

POLSKIE ŚLADY W MONACHIUM

Wielu z nas spędza szmat czasu w bawarskiej metropolii. Spacerując bądź też tylko przemieszczając się
w innych celach, przemierzamy ogromne przestrzenie grodu nad Izarą i nie przypuszczamy nawet,
że w tym odległym od naszej Ojczyzny mieście znajduje się wiele miejsc, które różnymi wydarzenia-
mi wplotły się w zawiłą historię Rzeczypospolitej.

Café Tambosi Marek Prorok

Pod numerem osiemnastym przy Odeon- kunszt malarski, czy to na tamtejszych z tego okresu, który by nie zetknął się
splatz znajduje się restauracja Tambosi, uczelniach, czy w warsztatach prywatnych. z Mnichowem, Atenami nad Izarą lub Ba-
której tradycja sięga roku 1775. To wówczas Z uwagi na ciężkie warunki polityczne na warskimi Atenami, jak żartobliwie nazywali
właśnie niejaki Giovanni Pietro Sardi otrzy- ziemiach polskich artyści byli praktycznie stolicę Bawarii.
mał pozwolenie na otwarcie w „Hofgarten” zmuszani do kontynuacji nauki poza gra-
kiosku do podawania kawy, czekolady oraz nicami kraju. Pomimo braku struktury sta- Od Romantyzmu
lemoniady i otworzył pierwszą kawiarnię nowili oni odrębną grupę w monachijskim do Realizmu
w Monachium. Dzisiejsza nazwa lokalu po- świecie artystycznym z uwagi na szcze-
chodzi od nazwiska włoskiego winiarza. gólną treść poruszaną na ich sztalugach. Początkowo w dziełach monachijskich domi-
Luigi Tambosi wydzierżawił lokal w roku Od obcych malarzy odróżniała ich z założe- nował romantyczny patriotyzm. Burzliwa hi-
1810, a kilkanaście lat później, w roku 1827, nia odrębna tematyka, związana z Polską, storia narodowa, poezja i ojczyźniany folklor
zakupił budynek od Karla von Eichthala. z literaturą narodową, wydarzeniami hi- były główną inspiracją. Dominowały sceny
Lokal po licznych przebudowach funkcjo- storycznymi oraz narodowymi tradycjami. batalistyczne, ważne wydarzenia historycz-
nuje do dzisiaj i jest bez wątpienia jedną Za pierwszego Polaka studiującego nad ne, koń, szabla oraz szeroko pojmowane
z monachijskich atrakcji turystycznych. Izarą zwykło się przyjmować poznańskie- bohaterstwo. Dzieła były pełne dramaturgii
Od połowy dziewiętnastego wieku „Cafe go rzeźbiarza Karola Ceptowskiego, zaś i ekspresji, a pędzel był narzędziem uze-
Tambosi” jest ulubionym miejscem spo- nieformalnym przywódcą „Frywolnych wnętrznienia przez artystę własnych uczuć
tkań „Monachijczyków”. Monachijczyków” był malarz Józef Brandt, i przeżyć, które mimowolnie zabrał ze sobą
który prowadził w Monachium własną do Bawarii. Dominowała powszechna fa-
„Monachijczycy” pracownię i szkołę malarską. Środowisko scynacja naturą i chęć ukazania jej drugie-
miało też swojego możnego protektora, go dna, szczególnie ważna była gra świateł
Ta odrobinę nieprecyzyjna nazwa została a był nim hrabia Ignacy Korwin Milewski. o różnych porach dnia. Z czasem jednak na-
przyjęta w literaturze na określenie grupy Ten kolekcjoner i mecenas sztuki zgro- stąpiły zmiany. Zaczęto zrywać z romanty-
polskich malarzy działających w Mona- madził w swojej kolekcji ponad dwieście zmem, a jego miejsce zajął realizm. Zarówno
chium od połowy dziewiętnastego stulecia obrazów, z których większość można po- kompozycja, jak i stosowane barwy uległy
aż do wybuchu pierwszej wojny światowej. dziwiać w warszawskim Muzeum Narodo- znacznemu uproszczeniu. Na obrazach za-
Monachijczycy nie tworzyli ani określonej wym. W latach 1836–1914 kolonia polska miast patriotyczno-bohaterskich wydarzeń
grupy artystycznej, ani też szkoły, choć czę- w Monachium liczyła 650 osób, z czego pojawiły się sceny z życia codziennego
sto bywają nazywani „szkołą monachijską”. ponad 300 studiowało na monachijskich przeciętnego człowieka. Obrazowane sceny
Malarze Ci pochodzili z ziem polskich i za- uczelniach. Trudno wymienić z imienia miały być jak najbardziej bliskie rzeczywisto-
zwyczaj po ukończeniu edukacji na war- i nazwiska wszystkich „Monachijczy- ści i prawdzie. Dominowały portrety, sceny
szawskiej lub krakowskiej akademii, przy- ków“, można jednak śmiało powiedzieć, z polowań i bardzo popularne pejzaże, na-
jeżdżali do stolicy Bawarii, by rozwijać swój że w zasadzie nie ma polskiego malarza zywane z niemiecka landszaftami. Malarze
czerpiący z monachijskich korzeni, starali się
oddać specyficzny pełen melancholii nastrój,
który był przez nich określany niemieckim
słowem„stimmung”. Dominujące w ich twór-
czości barwy brązu, żółcieni i szarości sprawi-
ły, że przyczepiono ich obrazom łatkę „sosu
monachijskiego”.

Warto wybrać się na kawę do„Café Tambosi”
i popijając małą czarną pomarzyć, że pije-
my ją w znamienitym towarzystwie „Mona-
chijczyków” i członków założonego w 1823
roku Kunstverein München: Matejki, Cheł-
mońskich, Gierymskich, Kossaków, Norwida,
Boznańskiej i wielu innych znakomitych
twórców.

12

AKTUALNOŚCI TO CIEKAWE

Mozaika na fasadzie Maximilianeum. Foto: Ewa Bernbacher

Jak król Jan III Sobieski trafił do Monachium…

Pamiętacie Państwo bez wątpienia owo jeszcze raz. W roku 1695 Maksymilian Ema- elektora i przyjaźń dwóch wielkich wład-
słynne zdanie z humoru w zeszytach nuel, wówczas od prawie 20 lat elektor ba- ców. Po obu stronach mozaiki przedsta-
szkolnych: „Na pole bitwy wpadł na koniu warski, ożenił się z córką króla Jana, piękną wione są wojenne trofea.
Sobieski, któremu piana leciała z pyska”. i posażną Teresą Kunegundą Sobieską. Ich To piękne polonicum, ukazujące bohater-
Trudno się dziwić wielkiemu niezadowo- dzieci były wnukami Wittelsbachów i pol- stwo polskiego króla i bawarskiego elekto-
leniu nauczycielki, bo słowo „który” od- skiego króla. ra, najpierw było szkicem olejnym. Nama-
nosi się zawsze do ostatniego przed nim Maximilianeum wybudowane zostało na lował go w 1858 roku znakomity malarz
rzeczownika. Gramatycznie biorąc, uczeń prawym stromym brzegu Izary w latach batalistyczny Feodor Dietz (1813–1870).
nie miał racji. Spieniony był przecież nie 1857–1874 na zlecenie bawarskiego króla W centrum obrazu widoczny jest siedzący
król… Wielkie bitwy – a ta pod Wiedniem Maksymiliana II. W budynku tym znalazły na koniu młodziutki Max Emanuel, a po jego
należała do jednych z największych – nie się wówczas pomieszczenia Fundacji, któ- prawej stronie – król Jan III Sobieski. Obaj
oszczędzały ani królów, ani zwierząt. Więc ra miała umożliwić najzdolniejszym ma- wodzowie wskazują walczącym żołnierzom
może jednak ten uczeń niewiele się po- turzystom, również kobietom!, bezpłatne kierunek na Wiedeń, widoczny w tle obrazu.
mylił? Może i król, i koń byli jednakowo studiowanie. Pierwotnie obraz ten przeniesiony został na
spienieni i podnieceni! Szeroka na kilkadziesiąt metrów fasada fasadę Maximilianeum jako fresk ścienny.
Nastrój tamtych czasów przeżyć można Maximilianeum zwrócona jest w stronę W 1902 roku malowidła na fasadzie Maximi-
jeszcze raz w Monachium. Zachęcam więc miasta. Zamykają ją dwukondygnacyjne lianeum odnowione zostały jako mozaika
w piękne jesienne dni do spaceru wzdłuż skrzydła boczne w formie arkad. Pomiędzy i w tej formie możemy je podziwiać do
Izary. Proponuję rozpocząć spacer przy nimi umieszczono trzy ryzality. Na środ- dzisiaj. Wprowadzono też wówczas kilka
Maximilianeum, gdzie od roku 1949 mie- kowym z nich, lekko podwyższonym, stoi poprawek. Chyba pierwotnie planowano
ści się siedziba Bawarskiego Parlamentu. rzeźba bogini zwycięstwa – Nike. umieszczenie fresku z bitwy pod Wiedniem
W mozaice górnej części fasady gmachu, W górnej partii ryzalitów na złotym tle wi- na lewym ryzalicie, na co wskazywałoby od-
po jego prawej stronie, rozpoznać można dać barwne mozaiki. Przedstawiono na nich wrócenie fresku: Wiedeń na fresku znajdu-
walecznego polskiego króla Jana III So- historyczne zdarzenia z dziejów Bawarii. je się (od strony patrzącego) w jego lewej
bieskiego. Na głowie ma ten sam futrza- Ilustrują one główne idee programu kró- części, a na obrazie – po prawej. Na obrazie
ny kołpak z czaplim piórem, który dobrze lewskiej Fundacji: dobroczynność, religij- król ma na głowie rogatywkę, której za jego
pamiętamy z podręczników szkolnych. ność, oddanie ideałom narodu i waleczność czasów nie noszono, na mozaice natomiast
Obok niego na białym koniu pędzi Max w jego obronie. Symbolem sztuki wojennej futrzany kołpak z czaplim piórem – nakrycie
Emanuel Wittelsbacher, przyszły elek- jest obraz na prawym ryzalicie ukazujący głowy charakterystyczne dla polskiej
tor bawarski. Widoczny jest już z daleka. oswobodzenie Wiednia z oblężenia turec- szlachty za czasów króla Jana.
Z pędzącego tłumu wyróżnia go niebieski kiego w roku 1683. W mozaice tej uwiecz- Autorzy mozaiki, jak widać, lepiej zaznajo-
kolor munduru, dzięki któremu uzyskał niono waleczną młodość bawarskiego mili się z historią…
przydomek Błękitnego Księcia. Zwróco-
ny do króla Jana, prawą ręką wskazuje Ewa Klaputh
na charakterystyczną wieżę Katedry Św.
Stefana. Do ataku! – chciałoby się dodać. – absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1972-1986 redaktorka
Po raz pierwszy obydwoje wodzowie spo- w Państwowym Instytucie Wydawniczym. Od roku 1986 mieszka w Monachium.
tkali się podczas wielkiej bitwy pod Wied- Pracowała w Państwowej Bibliotece Bawarskiej. Współpracowała z Radiem Wolna
niem w roku 1683. Ich przyjaźń przetrwała Europa oraz czasopismami emigracyjnymi. Współautorka obszernej publikacji
wiele lat. 21-letni Maksymilian Emanuel dokumentującej polskie więzi z Bawarią pt.„Polskie Orły, Bawarskie Lwy”.
Wittelsbacher dowodził wówczas armią
bawarską, a król Jan III Sobieski był głów-
nodowodzącym wojsk broniących naddu-
najskiej stolicy przed turecką nawałnicą.
Los złączył silnie tych dwóch mężczyzn

listopad / grudzień 2019 13

MOJE MIASTO MIASTO MŁODYCH

Polscy Studenci
i Absolwenci
w Monachium

Po wakacjach

Sezon jesienny Stowarzyszenie rozpoczę- Przedstawiciele Rady reprezentowali Sto- wysokości na to pozwalały. Pogoda jak rów-
ło meczem koszykówki, w czasie które- warzyszenie na obchodach 80. rocznicy nież towarzystwo dopisały.
go ważna była dobra zabawa i współpraca wybuchu II wojny światowej na cmentarzu Począwszy od 17 października, w nowym
w drużynie. Sportowe emocje pojawiły się w Monachium. semestrze, wracają spotkania czwartkowe.
także parę dni później podczas wspólne- Na początku października wybraliśmy się ra- Następne terminy tych wieczorów będą po-
go oglądania meczu piłki nożnej Polska– zem na Oktoberfest, by doświadczyć atmos- dawane na naszym facebookowym profilu.
Słowenia. Jeden z członków Rady udostępnił fery tego święta, spróbować tradycyjnego Zapraszamy wszystkich od godziny 19.00 –
swoje lokum oraz projektor, dzięki czemu jedzenia i napojów. Towarzyszyła nam ba- na miejscu jest bar z napojami, gry planszo-
na większym ekranie mogliśmy podziwiać warska muzyka i pokazy. Podczas wspólnej we, jest też stół bilardowy. Najważniejsze to
wyczyny naszych rodaków. Każdy fan piłki zabawy i kosztowania złotego trunku nie mo- wspólnie spędzony czas, integracja i dobra
już wie, że nasza reprezentacja dostała się na gło zabraknąć wspólnych śpiewów. W reper- zabawa!
Mistrzostwa Europy, więc na pewno będzie tuarze naszej grupy były„Hej, sokoły”,„Czarne Planujemy odświeżenie naszej strony inter-
jeszcze organizowane wspólne oglądanie oczy”, a także inne popularne szlagiery. Poza netowej. Koniecznie ją odwiedzajcie, aby
i wspieranie naszych. Zachęcamy do śle- namiotem można było zaznać emocji na ko- znaleźć nowe informacje o Stowarzyszeniu
dzenia wydarzeń na naszym profilu face- lejce w Domu Strachów, a także spróbować i wydarzeniach.
bookowym. innych atrakcji, jeżeli odwaga i brak lęku
Rada Stowarzyszenia

14

Rozmowa z Jörgiem Buchholzem, świadkiem otwarcia granicy pomiędzy Berlinem MOJE MIASTO ŚWIADEK HISTORII
Wschodnim a Zachodnim 30 lat temu, 9 listopada 1989 roku.
Jadwiga Zabierska

Chcieliśmy WYWIAD

po prostu normalnie żyć J.Z.: Dokładnie dziewiątego listopada
1989 r. znalazłeś się w Berlinie?
Książeczka wojskowa Jörga Buchholza J.B.: Pojechaliśmy tam z trzema kolegami
na przedstawienie „My Fair Lady” w Metro-
J.Z.: Byłeś w wojsku, kiedy upadł mur ber- w cywilnych ciuchach. Wcześniej picie alko- poltheater przy Friedrichstrasse. Kiedy po
liński? holu było zabronione, bo żołnierz musiał być spektaklu wyszliśmy z budynku – po dwu-
J.B.: Jak ktoś chciał studiować, musiał wcze- cały czas gotowy do obrony kraju. dziestej drugiej – zobaczyliśmy wiwatują-
śniej odbyć osiemnastomiesięczną służbę J.Z.: Wiosną 1989 roku poczuliście po raz cy tłum ludzi, który zmierzał w kierunku
wojskową. Zgodnie w ówczesnym prawem pierwszy powiew wolności? przejścia granicznego. Okazało się, że Gün-
NRD, służbę zasadniczą należało odbyć do J.B.: Wtedy pierwsi odważni uciekali na ther Schabowski, rzecznik prasowy rządu,
27 roku życia. Jeśli ktoś się migał się od Zachód przez ambasadę RFN w Czechach, powiedział na konferencji prasowej, że
służby, alternatywą było tylko więzienie. nawet całe rodziny. W lecie rozpoczęły się od tej pory każdy obywatel NDR ma pra-
Jeśli chodzi o mnie, to w kwietniu 1987 poniedziałkowe demonstracje w Lipsku, wo do przekraczania zachodniej granicy.
skończyłem 19 lat, a w maju rozpocząłem a tamtejszy kościół św. Mikołaja stał się ba- Podano to w wieczornych wiadomościach
naukę w szkole podoficerskiej w Lipsku. stionem opozycji. Chcieliśmy normalności, o dwudziestej, kiedy byliśmy w teatrze.
Od tamtej pory przestałem być cywilem, demokracji, wolnych wyborów, bez udzia- Nie mogliśmy w to uwierzyć. Poszliśmy ra-
zabrano mi dowód osobisty i otrzymałem łu tylko jednej partii. Nie myśleliśmy o tym, zem ze wszystkimi na punkt, a tam trwa-
nowy, wojskowy. żeby zjednoczyć się z RFN, żeby codziennie ło pełne napięcia oczekiwanie. Żołnierze
J.Z.: Jak przebiegało twoje kształcenie? jeść banany, które wtedy były rarytasem, pełniący straż byli zdezorientowani, bo
J.B.: Oprócz zajęć typowo wojskowych, jak albo mieć luksusowe auta. Demonstranci nie dostali żadnych oficjalnych rozkazów.
maszerowanie, gry sprawnościowe, mieli- wołali „Wir sind das Volk! My jesteśmy naro- Po zachodniej stronie muru też zebrali się
śmy polityczne „pranie mózgu”. Jako pod- dem!”, bo to o nas chodziło, sami chcieliśmy ludzie, którzy skandowali: „Lasst sie rein!
oficerowie uczyliśmy się także zarządzania decydować o tym, jak żyć. Wymagano od Wpuście ich!” W końcu dowódca kazał
oddziałem na zajęciach z psychologii woj- nas marksistowsko-leninowskiego spojrze- otworzyć bramę i ludzie z okrzykami ra-
skowej. Trzeci kierunek szkolenia miał wy- nia na świat, ale nie dano nam możliwości dości zaczęli przebiegać na jedną i drugą
miar czysto zawodowy. Koledzy wybierali zwiedzania tego świata. stronę. Ale się działo! Zupełnie obce osoby
sobie specjalności, niektórzy zajmowali się J.Z.: Ale 7 października 1989 r. obchodzono padały sobie w objęcia, podawano z rąk do
pojazdami, inni rakietami, bronią, albo samo- jeszcze 40-lecie NRD? rąk otwarte butelki szampana, niektórzy
lotami. Ja wybrałem łączność przy lotnictwie J.B.: Tak, ale ta impreza miała już czysto płakali, inni wskakiwali na mur, tańczyli.
– Luftstarkkräfte. Od dziecka interesowałem oficjalny charakter, bo ciągle odbywały Niemcy zza zachodniej granicy wciskali
się elektroniką, rozkręcałem i skręcałem róż- się demonstracje. Początkowo nie poka- nam banany i inne wiktuały, a także wydru-
ne urządzenia. Po drugie, tak poradził mi zywano ich w telewizji, ale rząd musiał się ki mapek Berlina Zachodniego. Nastrój był
mój dziadek, który w czasie wojny obsługi- w końcu poddać. Kiedy na ulicę wycho- radosny i podniosły, choć gdzieś z tyłu gło-
wał radiostację. Kiedy uzyskałem stopień dzi kilkadziesiąt, czy nawet kilkaset osób, wy czaiła się obawa, że to tylko chwilowe,
podoficera, odbywałem dalsze kształcenie można jeszcze ich wszystkich zamknąć. że ci na górze się rozmyślą, zamkną granicę
już w jednostce, pracując z odbiornikiem. Ale już nie, jeśli jest ich kilka tysięcy. Naj- i znów będzie jak dawniej.
Nosiłem mundur, ale siedziałem w ciepłej pierw obserwowano ze strachem wzajem- J.Z.: Ale dziś, po trzydziestu latach, nie-
budzie, nie musiałem leżeć w śniegu, czy ne reakcje, obawiano się też ewentualnej którzy Niemcy z Zachodu traktują tych ze
w błocie. Od roku 1989 rozluźniły się prze- sowieckiej interwencji, bo NRD była zależ- Wschodu z wyższością.
pisy w wojsku. Po godzinie siedemnastej na politycznie i gospodarczo od ZSSR. J.B.: Animozje pomiędzy Wschodem a Za-
wolno już było pójść z kolegami na piwo chodem są takie same, jak między Połu-
dniem a Północą. Bawarczycy nazywają nas
pogardliwie„Fischköpfe“, a my ich„die Bazis”.
Myślę, że „Ossi”, albo „Wessi” to kwestia spo-
sobu myślenia. Ci z Zachodu nastawieni są
na szybką karierę i zarabianie pieniędzy.
Cecha Niemców Wschodnich to skłonność
do narzekania i przekonanie, że kiedyś było
lepiej. Jednych i drugich można spotkać za-
równo na Wschodzie, jak i na Zachodzie.
J.Z.: Dziękuję za rozmowę.

Nieśmiertelnik żołnierza NRD

listopad / grudzień 2019 15

MOJE MIASTO W CZTERY STRONY ŚWIATA

Niecodziennik podróżniczy

Iran, Azerbejdżan, Mongolia, Rosja, Wyspy Zielonego Przylądka, Norwegia, Jolanta Łada-Zielke

Spitsbergen... wielka rozbieżność kierunków, które łączy osoba jednego po- Oman

dróżnika. Pochodzący z Łańcuta Michał Lars Bardian, który w tym roku obronił zimy bardzo mroźne, ale za to przez większą część
licencjat z filologii norweskiej, odpowiada stale na „zew podróży”, wzywający roku świeci słońce. A jeśli świeci w zimie, to ludzie
go do odbywania coraz to nowych wypraw, które relacjonuje na swojej stronie mają lepszy nastrój – zapewnia podróżnik.
internetowej i na profilach społecznościowych. Podczas pobytu w Mongolii, Michał obser-
wował życie codzienne mieszkańców, był
Już samo wejście na stronę internetową Mongolia nawet świadkiem odprawiania rytuałów
Michała ma posmak przygody. Autor szamańskich. Doświadczył gościnności ludzi
ostrzega gości, że przy czytaniu niektórych w hamakach. Był to dość wymagający pobyt, Wschodu, którzy zapraszali go na posiłek,
sprawozdań mogą zarazić się bakterią o na- bo przypadł w wyjątkowo deszczowym maju. lub podwozili do określonego miejsca, choć
zwie „Szwędacz-Bacillus”. Sam złapał ją już A według statystyk zachodnia Norwegia naj- uważa, że nie tylko w tej części świata można
w dzieciństwie od swojego ojca, który do bardziej zadeszczone miejsce w Europie. Uży- spotkać się z ciepłym przyjęciem.
dziś jest aktywny turystycznie. Cała rodzina waliśmy folii malarskiej do ochrony, ale mimo - Ludzi gościnnych i dobrych można spotkać
spędzała prawie każdy weekend w górach, to wilgoć nam mocno doskwierała. Największy wszędzie. Na przykład w Norwegii nie korzysta-
a na wakacje wyjeżdżała do krajów euro- problem był z suszeniem ubrań, ponieważ liśmy ze „stopa”, ale jak raz szliśmy wzdłuż drogi,
pejskich czy Azji Mniejszej. Podróżowali sa- padało non stop. Suszyliśmy je na dworcach zatrzymała się para jadąca samochodem i za-
mochodem, nocowali pod namiotem, bez autobusowych. proponowała nam podwiezienie. Doświadczyli-
zbędnych wygód, za to aktywnie i w bliskim Michałowi prawie zawsze towarzyszy w po- śmy więc życzliwości także na Zachodzie.
kontakcie z naturą. Czasami przyrządzali po- dróżach ktoś z przyjaciół. W 2016 roku wybrał Michał rozpoczął też studia azjatyckie ze spe-
siłek z tego, co zebrali w lesie lub złowili. się na Svalbard wraz z muzykiem-saksofoni- cjalnością język chiński i właśnie ma okazję
Na niektóre wyjazdy zabieraliśmy wędki i łowi- stą Kamilem Malinowskim. Relacja z ich wy- posługiwać się tym językiem na co dzień.
liśmy ryby, które spożywaliśmy na kolację albo prawy została zamieszczona na portalu„Moja - Zacząłem uczyć pięcio- i sześcioletnie dzieci
na obiad – opowiada Michał – W Norwegii są Norwegia”. Svalbard to królestwo białych języka angielskiego w prywatnej szkole w Urum-
na przykład bardzo dobre łowiska. Zdarzały się niedźwiedzi i dziewiczej arktycznej przyrody. czi, w prowincji Xinjiang. Nie znałem wcześniej
przy tym zabawne sytuacje. Raz holowaliśmy Polscy podróżnicy odkryli przy tej okazji miej- tej części Chin. Ta prowincja ma bardzo ciekawe
jedną ogromną rybę przez całą noc, aż w końcu scowy zwyczaj: położenie geograficzne, mieszkam u samego
urwała się z haczyka. Udało nam się zobaczyć - Zajrzeliśmy do tamtejszego kościoła, w którym podnóża gór Tien-Szan. Postaram się w wolnym
jej kontury, jak zbliżała się do powierzchni wody, znajdowały się półeczki i pojemniki na składo- czasie zwiedzać ten region, nagrywać vlogi na
przypominała kształtem halibuta. wanie broni, którą nosi się na wszelki wypadek, moim kanale Youtube, publikować sprawozda-
gdyby zaszła konieczność obrony przed niedź- nia na Facebooku i na mojej stronie interneto-
Fascynacja Północą wiedziem. Takie same półeczki są w lokalnym wej: www.zewpodrozy.pl
markecie. Składuje się tam broń po to, żeby nie (Wszystkie zdjęcia ze strony internetowej podróżnika
Michał jest zakochany w Norwegii od czasu, wchodzić z nią do pomieszczenia, gdzie inni lu- www.zewpodrozy.pl)
kiedy z rodzicami odwiedził ten kraj po raz dzie mogliby poczuć się niekomfortowo w obec-
pierwszy. Trzy lata później zaczął samodziel- ności osoby uzbrojonej.
nie uczyć się języka norweskiego, a kończąc
liceum zdecydował się na studia filologiczne.
Tak wspomina swój pierwszy, samodzielny
wyjazd do Norwegii, dokąd udał się po matu-
rze, w towarzystwie znajomych:
- Pojechaliśmy do jednej z miejscowości na
zachodzie, do Odda. Chodziliśmy tam wpraw-
dzie normalnymi szlakami turystycznymi,
ale spaliśmy oczywiście w namiotach bądź

Śladami Czyngis-Chana

Równie ciekawe są opisy przeżyć Michała
w krajach dalekowschodnich, gdzie panują
odmienne warunki pogodowe.

Klimat kontynentalny jest surowy. Lata są gorące,

Azerbejdżan Sahara Zachodnia

16

MOJE MIASTO LEPSZE ŻYCIE

Marta Śpiewak

ZALETY

pracy w charakterze sprzątaczki
Dzisiaj poruszę długo wyczekiwany
przez Was wszystkich temat. Temat wiadomo nasza dusza zazwyczaj pragnie wytchnienia tylko dla siebie. Na szczęście
bardzo pozytywny, ponieważ dzisiaj na do Turcji jeździć w listopadzie, kiedy bilety możemy wziąć wolne z powodu choroby
warsztat weźmiemy sobie ZALETY pracy są o połowę tańsze niż w sezonie. dziecka. Nawet jeśli dziecka nie posiadamy.
w charakterze sprzątaczki. Nie, nie prze-
cierajcie ekranu, nie szukajcie okularów, n3apr aBwradkę oficjalnej przerwy. Nie żartuję, to 6 S tPoosduwjąycżksazżodneagtoodlenraianhcjeaktnoalitcrhyecmieickzay-
nie dzwońcie do okulisty. Wasze oczy mega pozytywny aspekt. Jako lia.
Was nie mylą. Dobrze widzicie, napisa- że nie ma oficjalnej przerwy w pracy o wy- niewiadomego pochodzenia uodparnia-
łam słowo „zalety”, bo mimo wszystko znaczonej godzinie, można sobie dowolnie my się na wszelaką toksyczność (nie licząc
takowe istnieją i wcale nie jest ich mało. modulować nasz plan wypoczynkowy. A to toksycznych relacji, akurat tutaj zawsze
Gotowi? No to jedziemy z tym koksem dwuminutowa przerwa po umyciu zlewu, łatwo wdepnąć w bagno). Podejrzewam,
(znaczy nie, no, spokojnie, z koksem to a to trzyminutowa przerwa po wytarciu kurzy, że gdyby wybuchł jakiś reaktor atomowy,
jeżdżą akurat sprzedawcy opału lub dile- a to pięciominutowa przerwa po przerwie, jedynymi osobami, które wyszłyby z tego
rzy, w zależności, o jakim koksie mowa, żeby ciągłość zachować. Zawsze mnie zasta- całkowicie bez szwanku, byłyby właśnie
a nie sprzątaczki… chociaż…) nawiało, jak się właściwie wylicza takie prze- sprzątaczki. Ot, taka nasza super moc.
rwy pracownikowi titres-services – czy jeśli
stanę nad piekarnikiem i zacznę wtenczas n7ych Wśtmajieemrtenlincizkeónwie. Większość przecięt-
w myślach układać choreografię do makareny, nie ma pojęcia, jak
złożyć koszulki w mniej niż nanosekundę,
to klient powinien włączać stoper i odmierzać jak wytrzeć kurze przy pomocy wiertarki
czas? Ale jaką ma pewność, że nie myślałam
na przykład o tym, w jaki sposób podważyć ani jak wyprasować sukienki bez żelazka,
a jedynie przy użyciu śmietany. Tylko sprzą-
tego przyjaranego farfocla z indukcji? Cóż, tak taczki znają największe tajniki magii, któ-
ko1co pNoiełótwrzewbaCwV.ypKitsoywanaći nieprawdziwych wiele pytań, tak mało odpowiedzi…
razu nie podko- re przekazywane są od lat z pokolenia na
b4rak uP)o. zŚnwaiwadacnzieennieowusyłcuhg kultur (albo ich pokolenie. Tajemnej wiedzy sprzątaczek
loryzował swojego podania o pracę, niech dla klientów in- nie znajdziecie ani w poradniku Perfekcyj-
pierwszy rzuci burakiem. To normalne, że
wszyscy chcemy wypaść jak najlepiej przed nych narodowości wiąże się oczywiście nej Pani Domu, ani w tysiącletniej księdze
z poznawaniem nowych języków, obycza- zaklęć czarownic z Salem.
potencjalnym pracodawcą, to normalne, że jów, tradycji. Dzięki temu możemy dostać
zamiast wpisywać ,,sprzedawca kukurydzy w8ok aMlnoyżclhiw. Nośiećwakżsnztea,łcczeynizaa umiejętności
na plaży" wpisujemy ,,obnośny handlarz propozycje zamążpójścia z klientem, który mikrofon słu-
posiada już dwie żony. Dowiadujemy się
na terenach wypoczynkowych, specjalista także, czym jest„szajse”, kim jest ,„putta” i jak ży nam kij od mopa, czy rura od odkurza-
ds. marketingu turystycznego”. Po soczy- cza – za każdym razem brzmimy obłędnie.
stej porcji kłamstewek oczywiście cierpimy poprosić o butelkę wódki w języku pendżabi. Większość klientów jest dość majętnych

z powodu wyrzutów sumienia (i wylania n5ies teCthyonroiebozawwes. zNeieloksonjeiestcztnaikełansaksazwe,, bo i posiada dość duże apartamenty ze sporą
z roboty, kiedy szef zauważy, że wcale nie by przestrzenią, a to bardzo sprzyja akustyce.
potrafimy połowy rzeczy wpisanych w CV). uraczyć nas jakąś wirusówką lub anginą
Na szczęście w pracy„na sprzątaniu” jest zu- wtedy, kiedy akurat potrzebujemy chwili
pełnie inaczej. Nikogo nie interesuje to, czy
skończyliśmy Wyższą Szkolę Robienia Ha- ANGELIKA SOBKOWIAK
łasu, Uniwersytet w Cambridge czy nawet
Hogwart. Każdy ma równe szanse, ażeby
dołączyć do naszego zacnego kółka gospo-
dyń wiejskich. Słowo ,,porażka” nie istnieje autorka bloga Czyścicielka na Facebooku
w słowniku sprzątaczki, ponieważ nie spo- (https://www.facebook.com/Czyscicielka),
sób nie dostać tej roboty, no po prostu jest 22-letnia białogardzianka od 3 lat mieszka-
to fizycznie niemożliwe. jąca na obczyźnie. Była wychowanka domu
dziecka, która kończąc lat 18 wyruszyła
2 ja kElamsotyjeczgneytrgyrazfilky.cPryra, wwiekttóarkycehlapstoypcyz-- w poszukiwaniu swojego miejsca i lepszego
ny życia. Czy faktycznie lepszego? O tym wła-
lam na rowerze każdego poranka do pracy. śnie opowiada w swoich felietonach.
Sami ustalamy, o której godzinie chcemy
zaczynać i kończyć pracę, w jakie dni chce-
my pracować oraz ile godzin chcemy odda-
wać się temu jakże fascynującemu zajęciu.
Na wakacje również możemy pojechać,
kiedy tylko nasza dusza zapragnie, a jak

listopad / grudzień 2019 17

PORADNIK POZNAJ SWOJE PRAWA Maciej Pazur LL.M.

jest adwokatem w Monachium.

Prowadzi porady prawne
w języku polskim oraz niemieckim
w takich dziedzinach jak:

prawo karne

prawo pracy
odzyskiwanie należności
prawo najmu
odszkodowania

Ryzykowna lekcja alibi. Mając na uwadze powyższe dowody,
Z PRAKTYKI ADWOKACKIEJ można było sytuację przedstawić w sądzie
w zupełnie innym, korzystnym świetle.
W dzisiejszym numerze przedstawiony zostanie kolejny przypadek z praktyki Kancelarii Jako że klient był winny, a część przypad-
Pazur. Przypadek ten pokazuje, jak szybko można stracić „normalne życie”, gdy wpadnie ków wwozu narkotyków była udowodnio-
się w złe towarzystwo i podejmie kilka błędnych decyzji. Pewne decyzje życiowe są nieod- na, celem obrony było obniżenie wyroku.
wracalne i mogą przynieść zupełnie niespodziewane skutki. Taki cel został również osiągnięty, ponie-
waż udało się zarówno z prokuratorem,
1 Sfatkatnyczny 3 Materiał dowodowy jak i z sędzią zawrzeć układ. Na mocy tego
układu klient otrzymał karę złagodzonego
Trzydziestokilkuletni klient, dorosły człowiek Gdy Kancelaria Pazur otrzymała zlecenie wyroku 3 lat pozbawienia wolności z moż-
mający rodzinę, żonę i dzieci, pochodzący bronienia klienta, materiał dowodowy był liwością wcześniejszego warunkowego
z dobrej rodziny, w pewnym etapie swojego bardzo mocny. Nie tylko SMS-y oraz nagrane zwolnienia z aresztu.
życia popełnił jeden błąd, który będzie go rozmowy telefoniczne obciążały klienta, ale Wynik ten był wynikiem bardzo satysfak-
kosztował kilka lat w więzieniu. Pewnego również zeznania kolegi, który praktycznie cjonującym, ponieważ klientowi groziła
razu spotkał kolegę, który zaproponował mu pogrążyły naszego klienta. Okazało się że ów kara w wysokości do 6–8 lat bezwzględ-
narkotyki, a dokładnie kokainę. Dzięki niej kolega nie tylko zeznał przeciwko klientowi, nego więzienia, gdyby akt oskarżenia się
klient – jak potem mówił – poczuł się o wie- ale sam od siebie przedstawił wykaz SMS-ów, potwierdził. Dzięki staraniom Kancelarii,
le silniejszy i mógł o wiele więcej pracować, z których wynikało, że tych transportów było kooperacji klienta oraz przychylności sę-
o wiele dłużej znosić wysiłki dnia codzien- kilkanaście. To oznaczało, że akt oskarżenia dziego karę udało się zmniejszyć do 3 lat.
nego i tym samym więcej czasu i energii obejmował w końcu 15 przypadków wwozu W praktyce oznaczało to dodatkowo, że
poświęcać rodzinie. Pewnego razu kolega narkotyków po 30 gram. Biorąc pod uwagę klient po odbyciu 3/4 kary może starać się
zaproponował, by to klient przywoził nar- § 30 BtmG pozycja wyjściowa klienta była o zwolnienie z aresztu. Jako że klient spę-
kotyki z zagranicy, ponieważ wyjdzie to dla bardzo niekorzystna. Za każdą z tych po- dził w areszcie 11 miesięcy, do końca kary
obu taniej – skoro i tak je już regularnie za- dróży groziło klientowi po 2 lata więzienia. pozostał mu jeszcze jeden rok.
żywają. I tak właśnie było, klient co miesiąc Do tego dochodził fakt, że sądem, który
wyjeżdżał za granice Niemiec przywożąc zajmował się tą sprawą, był sąd okręgowy 5 Podsumowanie
od 20 do 30 gram narkotyku. Narkotyk miał (Landgericht) – a tylko ten sąd ma w swoich
być przeznaczony dla klienta i kolegi. kompetencjach wydanie wyroku wyższego Powyższy przypadek pokazuje, iż zabawy
niż cztery lata. Klientowi groziła w tym kon- z narkotykami są absolutnie ryzykowne ze
Wydawałoby się, to nic złego, w końcu nar- kretnym przypadku – za 15 przypadków względu na bardzo wysokie kary, jakie prze-
kotyki zażywali obaj, nie sprzedawali ich wwozu narkotyku do Niemiec – realna kara widuje ustawa. Za wwóz narkotyków do
i nie handlowali nimi. Klient kupował je tyl- między 6 a 8 latami więzienia. Niemiec grozi kara od 2 lat bezwzględnego
ko i wyłącznie dlatego, że w ogólnym roz- pozbawienia wolności. Dotyczy to również
rachunku wychodziło to taniej. 4 Strategia obrony przypadków, gdy narkotyki tylko tymcza-
sowo znajdują się na terenie Niemiec –
2 Problemy Strategia obrony polegała przede wszystkim np. gdy są przewożone z Holandii do Polski,
natury karnej na dogłębnej analizie akt i wyszukaniu błę- a Niemcy to tylko kraj tranzytowy. W naszym
dów w zeznaniu kolegi, jak również analiza przypadku klient nie był przestępcą, nie był
To, co klient przeoczył, to fakt, iż za wwóz kompletnych SMS-ów i rozmów, które zosta- prawdziwym przemytnikiem, narkotyki za-
narkotyków do Niemiec w większych ilo- ły nagrane przez policję i udostępnione przez żywał sam ze swoim kolegą. To były dodat-
ściach (tak jak tutaj, powyżej 10 gram) kolegę. Dzięki dogłębnej analizie akt okazało kowe okoliczności łagodzące. Nasz klient wy-
przewidziana jest wyższa kara niż za samo się, że klient nie mógł 15 razy wwieźć narko- ciągnął lekcję z tej sprawy: narkotyki niszczą
posiadanie czy handlowanie nimi. Zgod- tyków, bo udało się przedstawić w sądzie kil- życie, a kolegów trzeba dobierać staranniej.
nie z § 30 BtmG kara wynosi od 2 do 15 lat ka sytuacji, w których w tym czasie klient po
więzienia – i to za każdy pojedynczy przy- prostu był w Monachium lub innym miejscu. Kanzlei Pazur
padek wwozu narkotyków. § 30 BtmG jest Tym samym udało się wykazać niespójności Rechtsanwalt Maciej Pazur LL.M.
paragrafem bardzo surowym, ponieważ już w zeznaniu kolegi i zeznaniu policjantów Trappentreustr. 42
jedna podróż generuje karę więzienia od badających sprawę. Dodatkowo, dzięki za- 80339 München
2 lat. W takim wypadku nie ma nawet szans angażowaniu Kancelarii, udało się wyszukać Tel. 089/740 53 362
na wyrok w zawieszeniu. świadków oraz dowody dające klientowi Fax: 089/ 999 36 249
[email protected]
www.kanzlei-pazur.de

18

The Word Prodigy - Ewa Bembnista

TŁUMACZENIA I POMOC W FORMALNOŚCIACH

TŁUMACZ
PRZYSIĘGŁY

j. polskiego
i niemieckiego

Kapellenstr. 25, TŁUMACZ
82008 Unterhaching PRZYSIĘGŁY

Dojazd języka polskiego i niemieckiego
(15 min. od centrum Monachium):
S3, kierunek Holzkirchen, oraz tłumaczenia z języka angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, portugalskiego, rosyjskiego, włoskiego
przystanek Unterhaching
Diplom-Kauffrau Justyna Weber
015777453603
[email protected] Otl-Aicher-Straße 10 80339 München tel. 0176 22 06 33 25 www.abertrans.de

TŁUMACZENIA: uwierzytelnione zwykłe ustne i pisemne we uwierzytelnione tłumaczenia wszelkich dokumentów
wszystkich zakresach tłumaczenia przysięgłe w sądzie, u notariusza i urzędowe
DORADZTWO I POMOC W URZĘDACH: wnioski na Kindergeld Harz
IV (zasiłek na utrzymanie) mieszkania socjalne uznanie kwalifikacji consulting ekonomiczny
zawodowych itp. dofinansowanie do kursów języka niemieckiego pomoc językowa w wypełnianiu formularzy
wypełnianie formularzy sporządzanie pism urzędowych
TŁUMACZENIA MEDYCZNE: w szpitalach podczas badań i zabiegów i korespondencji z urzędami
wypełnianie formularzy tłumaczenie dokumentacji medycznej
doradztwo w wyborze odpowiedniej kliniki i specjalisty Kancelaria Podatkowa
INNE: tłumaczenie podczas egzaminu na kartę wędkarską
doradztwo podatkowe
www.wordpro.eu
księgowość
TŁUMACZ
ADRES: sporządzanie zeznań
P R Z Y S I Ę G ŁY podatkowych
Werner-Eckert-Str. 4 korespondencja
języka polskiego i niemieckiego 81829 München z urzędami skarbowymi
[email protected]
wieloletnie doświadczenie Tel.: 089/99936501
teksty ekonomiczne, prawnicze, urzędowe Fax: 089/99936502
świadectwa i inne dokumenty
uwierzytelnienia Terminy po telefonicznym www.steuerberater-madzarow.de
tłumaczenia ustne lub mailowym uzgodnieniu

Anna Reißig

Altstadt 105, 84028 LANDSHUT
Tel./Fax: 0871 / 97 50 44 59
Mobil: 0170 / 2 44 09 69
E-Mail: [email protected]
www.polnisch-niemiecki.com

NAUKA J. NIEMIECKIEGO ONLINE

DLA KAŻDEJ GRUPY WIEKOWEJ I ZAWODOWEJ

Naucz się j. niemieckiego z doświadczonym lektorem
przez internet, o wybranej przez Ciebie porze dnia,

bez wychodzenia z domu!
Wszystkie materiały w cenie lekcji!

Wystarczy tylko dostęp do internetu!

e-mail: [email protected]
www.nauka-niemieckiego-online.eu
WhatsApp/tel: +48 889 985 585

listopad / grudzień 2019 19

PORADNIK BIZNES

Czerwień, kobiecość, połączenie i wiedza to wartości,

które przyświecały na warsztatach #ŚIKS w Sztokholmie

W pełnej przestrzennej sali w Sztokholmie 4.10.2019 r. ponad 50 kobiet w czerwieni z Polski,
Szwecji, Szwajcarii, Anglii i Niemiec spotkało się na warsztatach zorganizowanych przez
Światowe Imperium Kobiety Spełnionej z Monachium, by realizować marzenia, wzmacniać
swoje kompetencje biznesowe i rozwoju osobistego, a przede wszystkim poszerzyć swoje
międzynarodowe grono przedsiębiorczych osób.

Tym razem tematem spotkania było: Odbył się Pokaz Mody Haliny Rosa Art również karofotografering
„Skuteczne narzędzia do przyspiesze- z udziałem uczestniczek spotkania. Halina
nia rozwoju biznesu i budowania silnej Bartoszek „Rosa” (Szwecja) jest artystką lu- tylko do kobiet, wiele osób starało się systema-
Marki Osobistej.” dową, malarką, projektantką opatentowa- tycznie odwieść mnie od tego, przekonując, że
Swoją wiedzą podzielili się miedzynarodowi nych wzorów tekstylnych. kobiety mieszkające na emigracji, zwłaszcza
prelegenci, eksperci w dziedzinie budowania Nasi Goście z daleka i bliska posmakowali w Niemczech, nie mają potrzeby wspólnego
marki osobistej, video content marketingu, tradycyjnej kuchni szwedzkiej Agnieszki tworzenia, a na szkolenia biznesowe czy z roz-
autoprezentacji medialnej i tworzenia/projek- Grzelak oraz bardzo smacznych wypieków woju osobistego chętniej pojadą do Polski. Dziś
towania szaty graficznej stron internetowych Moniki Banas. z perspektywy 2 lat, od momentu powstania
Anna Oszajca (Anglia) i Mateusz Broniarek Te wyjątkowe chwile pełne emocji, radości grupy, jestem głęboko przekonana i wdzięcz-
(Szwecja). i podekscytowania uchwyciły swym wyjątko- na swojej cierpliwości i założeniom, że prawda
Uczestnicy dowiedzieli się, jak występować, wo profesjonalnym okiem dwie utalentowa- jest zupełnie inna. Polki zarówno w Niemczech,
żeby inni chcieli to oglądać, a następnie ku- ne panie fotograf Marta Jadwiga Bartosiak jak i w Szwecji, a już tak nieoficjalnie mogę po-
pować właśnie od Nas oraz otrzymali poradę: oraz Karolina Labrenz Orzewska ze Szwecji. wiedzieć, że także w Polsce, pragną wspólnych
działań, wymiany doświadczeń i pogłębiania
martabartosiak.com wiedzy w praktyczny sposób, a nasze spotka-
Zaangażowanie Polek na sali podczas warsztatów przeszło najśmielsze oczekiwania nawet samych prelegentów i organizatorek. nia oferują całe spektrum tych możliwości.
Na każdym naszym spotkaniu uczestniczki
„Jeżeli chcesz zaistnieć w internecie, to musisz Szczególne podziękowania – podkreśla mają możliwość wypowiedzenia się na różne
zbudować swój wizerunek na 5 filarach: bran- Dora Fyda – należą się Ambasadorce ŚIKS tematy zarówno ze sceny, jak i przy mikrofo-
ding, twoja strona internetowa, to, jak prezen- SZWECJA, Iwonie Rolak wraz z jej Teamem nie. Zwiększa to ich poczucie pewności siebie,
tujesz się w social mediach, twój content oraz w Sztokholmie. Polki wykazały ogromne wiarę w realizację własnych marzeń i pra-
reklama, z którą dotrzesz do szerszego grona zaangażowanie, poświęciły wiele godzin gnień. Ciepła i pełna zaufania atmosfera, która
odbiorców." pracy na przygotowania i zwróciły uwagę towarzyszy nam na każdym spotkaniu dodaje
Zaangażowanie Polek na sali podczas warsz- na wiele detali, by kobiety jeszcze mocniej skrzydeł nie tylko nam, ale również naszym
tatów przeszły najśmielsze oczekiwania nawet rozbudziły w sobie kobiecość i poczuły się biznesom. Warto może już o tym wspomnieć,
samych prelegentów i organizatorek. Dora wyjątkowo w ten magiczny wieczór. że 26.04.2021 r. odbędzie się największa ko-
Fyda (Autorka projektu ŚIKS) podsumowała To wydarzenie wpisało się w historię grupy bieca konferencja w Monachium, na którą
to zjawisko w dwóch, ale jakże kluczowych, #ŚIKS jako inauguracyjne poza granicami zostali zaproszeni wyjątkowi goście ze świata
zdaniach: „Polonia kobieca pragnie zmian Niemiec. Potwierdziło założenia i przesłanie biznesu i zdrowia. Pięknym elementem tego
i rozpędu swoich firm, zwiększania kompe- tego projektu, czyli połączenie i aktywacja ko- wydarzenia będą panelistki z Europy, kobiety
tencji biznesowych i brania odpowiedzial- biet do działań w biznesie, by żyć pełnią życia sukcesu, biznesu i różnych życiowych ról oraz
ności za swoje życie zarówno prywatne, jak gdziekolwiek mieszkają. Spotkanie w Szwecji 555 Polek, które pragną wspólnych działań.
i biznesowe. To wyjątkowo piękny obraz no- stało się symbolem współpracy kobiet na are- Zostaną zaproszone ambasadorki wszystkich
wego podejścia do przedsiębiorczości.“ nie międzynarodowej. Kobiety pragną już wię- grup kobiecych w Europie, a może i ze świata.
Uczestniczki mogły również poznać dobro- cej! Chcą rozwijać swoje talenty, zawodowe To będzie dzień pełen inspiracji 28 Polek, które
czynne działanie kosmetyków firmy Colway powołania i wykonywać czynności zgodnie z poznamy w wywiadach z cyklu: Osobowości
International, którą reprezentowała Agnieszka ich kwalifikacjami czy pasją. Odajdują siebie i sukcesy Polek w Europie. Zapraszam do zano-
Marciniak oraz nasycić się obrazami wypeł- nie tylko w roli Mamy, Żony czy Partnerki, ale towania daty w kalendarzu.”
nionymi kolorami i duszą Jolanty Stankiewicz. również w roli kobiety biznesu i kariery. Pani Dora dodała: „Ten projekt nie miałby
Muzycznie wzbogaciła warsztaty grupa Green Na pytanie skierowane do Dory Fyda: jak możliwości realizacji, gdyby nie zaangażo-
Shoes z Patrycją Czekaj i Łukaszem Sobota. chciałaby pani podsumować to wydarzenie, wanie kobiet z mojego Teamu: Małgorzaty
Inauguracja spotkania została zakończona ko- otrzymaliśmy odpowiedź:„Gdy rozpoczynałam Lagowskiej, Beaty Klimkowskiej, Anny Micha-
biecością w eleganckim i folklorowym stylu. działania związane z projektem skierowanym lik i Iwony Rolak. Bardzo serdecznie dziękuję
za wsparcie w projekcie Non Profit.”
Kiedy więc kolejne spotkania w Monachium?
Zapraszam 13.12.2019 na 3-godzinne warsz-
taty pod hasłem: MY, NASI KLIENCI I BIZNESY
w MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH oraz na
3-godzinną kolację mikołajkowo-networkin-
gową. Naszym Gościem Specjalnym będzie
Asia Bednarz – ekspert w dziedzinie Online
Marketingu i Automatyzacji Biznesu, Blo-
gerka, Autorka ebooków, kursów oraz szko-
leniowiec. Szczegółowe informacje znajdą
Państwo na stronie www.businessbeautyba-
lance.com lub bezpośrednio Dora Fyda Mobil
0170 2151 931
Zapraszam każdą kobietę, która ma w sobie
pragnienie realizacji siebie, swoich talentów
i chęć podzielenia się nimi w gronie wyjątko-
wych kobiet. Tam, gdzie jest nas wiele, roz-
błyśnie płomień spełnienia i radości na wiele,
wiele pokoleń.

Kontakt: Dora Fyda, Mobil: 0170 2151 931, E-mail: [email protected], www.businessbeautybalance.com

20

Martin-Kollar-Str. 12, 81829 München
tel. 089-45672276, fax: 089-45672277, [email protected]

POMAGAMY W:
zakładaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej tzw. Gewerbe
poprowadzimy bieżącą księgowość
wykonamy comiesięczne rozliczenia wypłat pracowników
Kindergeld, Elterngeld i inne

FACHANWÄLTIN für INSOLVENZRECHT

POMOC W ZAKRESIE

- upadłość (Insolvenz)

- restrukturyzacja firm

- mediacja z Finanzamtem (np.kontrola, niejaśnosci podatkowe)

- pomoc w sytuacji zakazu prowadzenia firmy (tj. Gewerbeuntersagung)

- pozasadowa regulacja zadłużenia (z możliwością umożenia do 50% długu) Carola Bertram
- negocjacje z wierzycielami Fachanwältin für Insolvenzrecht
- odzyskiwanie należności
20 lat doświadczenia

- prawo bankowe Steinsdorfstr. 10, München,
po polsku w pon, wt. i czw. 9.00 - 14.00 lub 01777870921 tel. 089 54 84 68 68, Fax: 089 54 84 6867

[email protected]

Übersetzungen & Consulting

INTERSERVICE

Serdecznie zapraszam do korzystania z szerokiej oferty usług
Biura Tłumaczeń i Informacji Agnieszki Miller

Tłumaczenia przysięgłe i zwykłe wszelkich dokumentów i tekstów Biuro Tłumaczeń i Informacji Agnieszka Miller
w zakresie języka polskiego i niemieckiego oraz innych języków świata.
Pisemne specjalistyczne tłumaczenia medyczne, kompetentna asysta Ismaninger Str. 65, 81675 München
tłumacza podczas konsultacji medycznych, leczenia lub terapii.
Tłumaczenia ustne podczas spotkań politycznych i biznesowych, Tel. +49 (0)89 / 688 5005 Mobil: +49 (0)172 / 7743443
konferencji, kongresów, delegacji, negocjacji handlowych, targów Fax +49 (0)89 / 41929022 E-mail: [email protected]
na terenie Niemiec, Austrii, Szwajcarii i Polski.
www.a-miller.de
Asysta i tłumaczenie podczas wizyt w zakładach karnych na terenie
Niemiec.

Pomoc w załatwianiu wszelkich spraw urzędowych w Niemczech oraz
w Polsce (np. transkrypcji aktów stanu cywilnego), udzielanie
informacji dotyczących zawierania związków małżeńskich, nostryfikacji
dyplomów, uznawania zawodów itd.; pomoc w formułowaniu pism
urzędowych i przy wypełnianiu formularzy.
ORAZ
Profesjonalna obsługa biurowa spółek i firm jednoosobowych;
współpraca uwzględniająca szerokie kontakty w zakresie kancelarii
adwokackich oferujących swe usługi w dziedzinach prawa
gospodarczego, pracy, medycznego, karnego, rodzinnego, finansowego
i spadkowego, a także kancelarii notarialnych oraz jednostek doradztwa
podatkowego w Niemczech i w Polsce.

listopad / grudzień 2019 21

PORADNIK BIZNES

OPIS SYSTEMU FRANCZYZOWEGO

Dlaczego Polnische Spezialitäten Lukullus?

Nasza koncepcja nowoczesnej franczyzy, oparta o dwunastoletnie SIEĆ SKLEPÓW POLNISCHE SPEZIALITÄTEN LUKULLUS POWSTAŁA W 2007 ROKU
doświadczenie w branży, przynosi realne korzyści franczyzo-
biorcom. Świetne wyniki sieci Polnische Spezialitäten Lukullus to
sukces naszych Partnerów, którzy przy wsparciu franczyzodawcy
z powodzeniem zarządzają swoim lokalnym biznesem.

WSPÓŁPRACĘ z naszymi To nas WYRÓŻNIA
Partnerami opieramy Polnische Spezialitäten Lukullus to sklep spożywczy, którego przewagą na rynku
na zaufaniu i przejrzystości. są  kategorie świeże. Osiągamy to dzięki systematycznym kontrolom jakościowym
Jeżeli więc kierujesz się: dostaw do naszych magazynów oraz współpracy z lokalnymi producentami.
renomą franczyzodawcy,
minimalizacją ryzyka biznesowego,
mocnym wsparciem franczyzodawcy,
to biznes Polnische Spezialitäten
Lukullus jest właśnie dla Ciebie!

Każdego dnia INWESTUJEMY
w rozwój i innowacje.

Badamy preferencje konsumentów,
szukamy technologii, inwestujemy

i wdrażamy sprawdzone,
najlepsze rozwiązania,

które pozwolą budować przewagę
konkurencyjną naszych sklepów.

WSPARCIE DLA FRANCZYZOBIORCY PRZEWIDYWANA SUMA INWESTYCJI
Koszt inwestycji w zakresie dostosowania do systemu ustalany jest indywidualnie
Wspieramy sklep przed otwarciem, w jego dla każdej placówki handlowej.
trakcie i po otwarciu.
Działamy kompleksowo, aby zapewnić na- PODSTAWOWE WYMAGANIA SIECI
szym franczyzobiorcom konkurencyjność: Lokalizacja sklepu powinna posiadać:
szybko i elastycznie reagujemy na ich min. 200m2 powierzchni sali sprzedaży oraz odpowiednie zaplecze magazynowe
potrzeby dzięki dedykowanej strukturze parking, możliwość odbioru dostaw wielopaletowych
operacyjnej odpowiedni potencjał lokalizacji.
oferujemy profesjonalną logistykę; wszy- W przypadku braku lokalizacji spełniającej powyższe oczekiwania, pomagamy 
-stkie produkty dostarczone w jednej do- w znalezieniu odpowiedniej lokalizacji. 
stawie, całość rozliczona fakturą
wykorzystujemy sprawdzone narzędzia Od naszych Partnerów oczekujemy:
i kanały komunikacji; prowadzimy kam- podnoszenia kwalifikacji własnych i personelu
panie reklamowe w Social Mediach, partnerskiej współpracy z franczyzodawcą,
wspólnego budowania pozytywnego wizerunku Polnische Spezialitäten Lukullus.
Dzięki nieustannemu wsparciu nasz Partner
otrzymuje solidne podstawy, by budować
własny biznes, stając się liderem w swoim
regionie.

Jeżeli chcesz uzyskać więcej informacji, napisz do nas na adres: [email protected]

22

EKSPRESOWE BUSY Warszawa, Łódz i okolice

OD DRZWI DO DRZWI & BEZ PRZESIADEK wyjazdy z Warszawy: pn. i czw. - 8.00
wyjazdy z Monachium: wt. i pt. - 18.00
PL +48 602702885 PL + 49 15732032357
rejon Monachium
w w w. d o c e l u . c o m . p l AUGSBURG, REGENSBURG,
NORYMBERGA, DINGOLFING

Polskie programy bez umowy i abonamentu STRACIŁEŚ PRAWO JAZDY?
CHCESZ JE JAK NAJSZYBCIEJ ODZYSKAĆ?
Sprzedaż i montaż!!!
Przygotowanie do MPU (Idiotentest)
zestawów satelitarnych w języku polskim lub niemieckim

MASZ PROBLEM Z ODBIOREM Bezpłatna konsultacja, 100% zdawalności

DZWOŃ!!! mgr psychologii Małgorzata Voelkel

ponad 40 kanałów w tym 15 e-mail: [email protected], www.mpu-in-berlin.de
w jakości HD
tel.: 0152 33578752
SPRAWDŹ OFERTĘ!
80339 München-City, Theresienhöhe 3 in Korporation mit

Wejście: Schwanthaler Str.110 Zentrum für Integration
in Bayern
Kom.: 0179/4316130 po polsku
ZIB SPRACHINSTITUT
Nauka jazdy
Kursy języka niemieckiego w Monachium
Perlacherstr. 67
81539 München Kto może uczestniczyć? Kiedy zaczynają się kursy?

Giesing W kursach mogą uczestniczyć wszyscy członkowie Unii Kursy zaczynają się co miesiąc. Po zakończeniu kursu
Europejskiej. Wszelkie formalności odnośnie zapisania można przystąpić do egzaminu. Szkoła ZIB jako Centrum
PKW-LKW-KRAD się na kurs są bezpłatnie załatwiane przez naszą szkołę. Egzaminacyjne posiada licencję na wystawianie certyfi-
W przypadku pobierania zasiłku socjalnego, koszty kursu katów TELC. Dodatkowe informacje znajdują się na naszej
FAHRSCHULE BATYRA mogą być pokryte przez Urząd Migracyjny. stronie www.zib-muenchen.de lub można uzyskać je
telefonicznie pod numerem – 089-444 78 350 (biuro).
tel.: 089 69 77 73 74 Jak długo trwają kursy?
Mobil: 0176 210 412 79 Gdzie uzyskać informacje po polsku?
www.fahrschule-batyra.de Kursy odbywają się od 4 do 5 dni w tygodniu po 4 do 5
godzin lekcyjnych w następujących trybach: ZIB - Zentrum für Integration in Bayern
prawo jazdy również w j. polskim w kategoriach:
rano (pon. – pt.) 9:30 – 13:45 Mariola Kaczorek
B - BE - C1 - C1E - C - CE po płudniu (pon. – pt.) 14:00 – 17:15
wieczorem (pon. – czw.) 18:00 – 21:15 Telefon 0176 646 484 07
w weekend (sob. – niedz.) 9:15 – 16:15
W zależności od trybu, kursy trwają od 8 miesięcy do roku.

Gdzie znajduje się szkoła ZIB?
ZIB – Schwanthalerstr. 5, 80336 München.
Hauptbahnhof / Karlsplatz (Stachus)

listopad / grudzień 2019 23

PAYPAL PRZEDSTAWIA
– NOWĄ METODĘ PRZ

SSzzyybbkkii ssppoossóóbb wwyyssyyłłaanniiaa ppiieenniięęddzzyy,, ddoossttęęppnnyy
pprrzzeezz ccaałłąą ddoobbęę,, ssiieeddeemm ddnnii ww ttyyggooddnniiuu
OOddbbiióórr ggoottóówwkkii ww ttyyssiiąąccaacchh ppllaaccóówweekk
ppaarrttnneerrsskkiicchh nnaa tteerreenniiee ccaałłeeggoo kkrraajjuu
WWyyssyyłłaajj ppiieenniiąąddzzee bbeezzppoośśrreeddnniioo nnaa
rraacchhuunneekk bbaannkkoowwyy ww nniieemmaall kkaażżddyymm
bbaannkkuu
OOttrrzzyymmuujj ppoowwiiaaddoommiieenniiaa oo ssttaattuussiiee
ttrraannssaakkccjjii SSMMSS--eemm,, ee--mmaaiilleemm lluubb
ww ffoorrmmiiee ppoowwiiaaddoommiieeńń zz aapplliikkaaccjjii
BBeezzppiieecczzeeńńssttwwoo ttrraannssaakkccjjii
ggwwaarraannttoowwaannee pprrzzeezz PPaayyPPaall

OObboowwiąiązzuująjąooggrraanniciczzeenniaia. .MMoożżlilwiwee, ,żżeezzoossttaannieieppoobbrraannaaooppłałattaazzaattrraannssaakkccjęję, ,ooppłałattaazzttyyttuułułupprrzzeelilciczzeenniaiawwaaluluttyylulubbininnneeo
AAppppleleInIncc. .GGoooogglelePPlalayyi ilologgooGGoooogglelePPlalayyttoozznnaakki ittoowwaarroowweessppóółkłki iGGooooggleleLLLLCC. .

24

IA XOOM
RZESYŁANIA PIENIĘDZY

UUssaaiinnBBoolltt
NNaajjsszzyybbsszzyycczzłłoowwiieekkśśwwiiaattaa
iiaammbbaassaaddoorrXXoooomm
PPoobbiieerrzznnoowwąąaapplliikkaaccjjęę
XXoooommjjuużżddzziissiiaajj

ooppłałattyy. .AApppplelei ilologgooAApppplelettoozznnaakki ittoowwaarroowweessppóółkłki iAAppppleleInIncc. .zzaarreejejessttrroowwaanneej jwwUUSSAAi iininnnyycchhkkrraajajacchh. .AAppppSSttoorreettoozznnaakkuussłuługgoowwyy

listopad / grudzień 2019 25

A D W O K AT Olaf Groborz

Donnersbergerstraße 46, 80634 München; S-Bahn Donnersbergerbrücke U1 Rotkreuzplatz

0 89/13 95 83 72 prawo karne i wykroczeń
0 89/13 95 83 73 prawo pracy
[email protected] praco gospodarcze
prawo ruchu drogowego

oraz
Kindergeld
prawo emerytalne
prawo ekstradycji

Łukasz Sowada BrokerGeprüfter Versicherungsfachmann IHK Moje Miasto

ubezpieczeniowy z wizytą w MOIM MIEŚCIE

PORADY Na początku października 2019
I INFORMACJE wydawca Mojego Miasta Grzegorz Spisla
DOTYCZĄCE
UBEZPIECZEŃ gościł na Wybrzeżu Gdańskim,
oprowadzany – przez doskonale
Thalkirchner Str.184, 81371 München OC firm
Tel.: 089 41 41 41 351 OC prywatne znającego Trójmiasto –
komunikacyjne redaktora naczelnego Bogdana Żurka.
Mobil: 0176 104 224 97 emerytalne
Fax: 089 41 41 41 352 na życie Niestety, bardzo krótka wizyta wymusiła
zdrowotne zawężenie programu do najważniejszych
[email protected] wypadkowe miejsc. Pan Spisla zwiedził więc kolebkę
Solidarności – Stocznię Gdańską, z hi-
Doradztwo prawne w języku polskim i niemieckim storyczną salą BHP, Bazylikę św. Brygidy
z uwzględnieniem niemiecko-polskich przepisów prawnych ze wspaniałym bursztynowym ołtarzem
oraz gdańską starówkę. Spacer po Gdy-
w dziedzinach: ni, to oczywiście Swiętojańska i Skwer
Kościuszki, z zacumowanym przy nim
niszczycielu Błyskawica oraz żaglowcach
Dar Pomorza i Dar Młodzieży, jak również
restauracja o znajomej nazwie ... Moje
Miasto, z serdecznym przyjęciem przez
właścicieli. Dzień zakończył się głębo-
ką nocą atrakcjami serwowanymi przez
Sopot. Dnia następnego, mimo sztor-
mowego wiatru, gość zaliczył spacer so-
pocką plażą oraz molo, wraz z przeglą-
dem jachtów tam cumujących, a także
karkołomne wejście na latarnię morską.
Pożegnalna przekąska w amerykańskiej
restauracji zakończyła krótką, ale jakże
intensywną i owocną wizytę wydawcy
Mojego Miasta nad polskim morzem. Jesz-
cze tego samego popołudnia Grzegorz
Spisla wylądował szczęśliwie w Mona-
chium, w objęciach stęsknionej rodziny.

(inf. wł)

prawa rodzinnego i spadkowego prawa pracy
prawa karnego oraz wykroczeń prawa gospodarczego

prawa ruchu drogowego

Tel.: 0 89 85 63 63 55

Müllerstr. 40 www.kanzlei-demacker.de Sala BHP. Tu powstała Solidarność.
80469 München [email protected]

26

Krystyna Borowska-Wünsch Członek
Izby Adwokackiej
w Warszawie
A D W O K AT i Rechtsanwaltskammer
w Monachium

prawo cywilne, w tym rodzinne, spadkowe, prawo umów, dochodzenie roszczeń prawo pracy
prawo karne wypadki drogowe obsługa podatkowa osób fizycznych i firm
możliwość reprezentowania Państwa w Niemczech jak również stałego lub sporadycznego
reprezentowania Państwa przed wszystkimi sądami i instytucjami w Polsce

Schulstr.10 (U-Bahn Rotkreuzplatz) . 80634 München
Tel. 089 13038628 . Fax 089 13038627 . Mobil 0172- 9959 216 . E-Mail: [email protected]

Gdańsk. Nad Motławą. Grażyna Szkultecka (M.A.)

Herzog-Wilhelm-Str. 21
80331 München
Tel: 089 / 86 36 98 32
Fax: 089 / 97 89 51 24

Godziny otwarcia:
wtorki 8.30 - 20.00
środy 8.30 - 15.00
czwartki 8.30 - 20.00
piątki 8.30 - 15.00
pierwsze soboty miesiąca
12.00 - 17.00

Inne terminy
po telefonicznym uzgodnieniu

Lekarz Stomatolog Marktplatz 7, 85375 Neufahrn
Specjalista Implantolog Tel. 08165-4866, Fax 08165-708676

Zakres leczenia: [email protected]
leczenie dzieci i dorosłych, www.zahnarztpraxis-kozlowski.de
profilaktyka,
wypełnienia światłoutwardzalne i porcelanowe, Gabinet mieści się w centrum Neufahrn
leczenie kanałowe, na północ od Monachium, samochodem A9
korony, mosty i protezy,
system CEREC , - kierunek Norymberga - zjazd Eching, Neufahrn, S-Bahn S1
implanty,
leczenie paradontozy, GODZINY OTWARCIA:
szyny zgryzowe, pon.: 09:00 – 13:00 14:00 – 18:00
zabiegi kosmetyczne (np. wybielanie, licówki).
wt.: 8:30 – 19:00
Skorzystaj z naszych nowoczesnych pomieszczeń śr.: 08:30 – 13:00 14:00 – 18:00
czw.: 09:00 – 13:00 14:00 – 18:00
pt.: 08:30 – 13:00

„Moje Miasto“ w Gdyni to rodzinna restauracja.

listopad / grudzień 2019 27

PORADNIK ZDROWIE

SKANDYNAWIA udostępnia ludziom w Niemczech
nowe zdrowe podejście do życia!
masy ciała podczas zdrowego odchudzania
Norvia Nutrition to marka stworzona w Norwegii – z produktem opartym na białkach i ćwiczeń, aby ostatecznie uzyskać oczekiwane
roślinnych i wspierana ponad 30-letnimi szczegółowymi badaniami medycznymi. wyniki i je utrzymać.
Od niedawna wprowadzona na niemiecki rynek z dwoma unikalnymi koktajlami w proszku Dr n. Med. Dr Lars Høie kontynuuje: „Oprócz
pokrywającymi całkowite zapotrzebowanie na wartości odżywcze dla organizmu: Norvia znacznej utraty wagi pacjenci w ośrodku
Weight Loss (VLCD – Bardzo Niskokaloryczna Dieta) i Norvia Active Performance. osiągnęli znormalizowane poziomy cukru
i cholesterolu we krwi, jednocześnie obniżając
samo białko sojowe. Ekstrahowane białko so- inne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego.
jowe jest jedynym białkiem roślinnym przypo- Te preparaty były najbardziej udanymi pro-
minającym składem i wartościami odżywczymi duktami zmniejszającymi wagę w Skandy-
białko zawarte w pokarmach mięsnych. Oba nawii, dlatego założyłem Norvia Nutrition,
aksamitne proszki są bogate w niezbędne aby udostępnić je wszystkim, którzy szukają
zdrowszego stylu życia.” Dr Lars Høie dosko-
nalił sukcesywnie swoją formułę, od chwili,

Założyciel i przewodniczący, dr n. Med. Dr Lars makro- i mikroelementy, witaminy i minerały. kiedy 30 lat temu odchudził mężczyznę
Høie, odkrył Norvię, używając wyłącznie na- Zawierają również cukry z fruktozy, które, jak o wręcz niewyobrażalne 30,6 kg w osiem tygo-
turalnych składników do tworzenia preparatów pokazują szeroko zakrojone badania, okazały dni. Wszystkie skandynawskie gazety zaczę-
bogatych w białko, które okazały się produktami się niezbędne w utrzymaniu beztłuszczowej ły wtedy o tym pisać. Dr Lars Høie rozpoczął
najskuteczniej w całej Skandynawii redukujący-
mi wagę i poprawiającymi styl życia. 3 TYGODNIE: - 23 CM W OBWODZIE PASA (!)
„Nasza konsekwentna wiara w wiele skandy- -5.5 KG -9 CM W BIODRACH
nawskich praktyk została zilustrowana rosnącą
globalną popularnością hyggenowego i nie-
zwykle modnego nordyckiego terminu opisu-
jącego utrzymanie przemyślanego i prostego
stylu życia. W rezultacie sensowne jest jedynie
to, że Norvia odzwierciedla ten styl życia i robi to
poprzez promowanie holistycznego podejścia
do zdrowia i kondycji”.
Historia chorób sercowo-naczyniowych w rodzi-
nie oraz wczesna diagnoza wysokiego poziomu
cholesterolu w młodym wieku zainspirowały
dr Høie do holistycznego zapobiegania choro-
bom. Zaangażował się w stosowanie wyłącznie
naturalnych składników, aby znaleźć rozwiąza-
nia żywieniowe dla olbrzymiej liczby proble-
mów zdrowotnych spowodowanych złym od-
żywianiem i wyborem niezdrowego stylu życia.
Dr n. Med. Dr Lars Høie komentuje:„Jestem bar-
dzo podekscytowany wprowadzeniem Norvia
Nutrition do Polski, po sukcesie w Skandynawii.
Czas na inne kraje. Spędziłem 30 lat na opra-
cowywaniu i badaniu naturalnych produktów,
które mogłyby zapobiegać zaburzeniom stylu
życia. Współtworzyłem Centrum Medycyny
Serca, w którym leczyłem dziesiątki tysięcy pa-
cjentów, stosując naturalną roślinną formułę,
którą opracowałem na podstawie moich ob-
szernych badań.”
Teraz dostępne również dla świadomych
zdrowotnie ludzi w Niemczech innowacyjne
produkty Norvii łączą naturalnie ekstrahowa-
ne białko sojowe, błonnik sojowy i fosfolipidy
sojowe, aby stworzyć efekt synergiczny, który
podwaja efekt obniżania cholesterolu przez

28

dystrybuować NORVIĘ poprzez apteki i od Zahnarztpraxis Pracujemy też w soboty
tego czasu na jej badania laboratoryjne i kli- Müllerstraße
niczne przeznaczono ponad 100 milionów tel. 089 260 95 41
euro! Müllerstraße 27, 80469 München

Stosowanie Zahnärztin Halyna Unihovska
Njeostrvpirioste! www.zahnarztpraxis-muellerstrasse.de

Należy dodać wodę do tych odżywczych Dr. med. Małgorzata Ritter
proszków i wstrząsnąć, aby stworzyć pyszne,
jedwabiste i bardzo sycące napoje o aroma- Specjalistka Medycyny Ogólnej Lekarz domowy i rodzinny Medycyna Estetyczna
cie czekolady arktycznej lub lodowej wanilii.
Są one wygodnie pakowane w eleganckie 82178 Puchheim badania zdrowotne, przedoperacyjne, Labor,
przenośne saszetki, zachowując moc przyja- Adenauerstr. 6 EKG, Holter, Sonografia, Spirografia
znych weganom składników bezglutenowych badania okresowe kobiet , mężczyzn i młodzieży
i niemodyfikowanych genetycznie. Koktajle te Tel. 089/ 80 43 50 terapia zmarszczek : kwas hialuronowy, botulina
można stosować do szybkiego odchudzania Fax 089/ 89 02 09 17 mezoterapia: wypadanie włosów, bóle stawów
lub włączyć do zbilansowanej diety w ramach www.arztpraxis-ritter.de
długoterminowego zdrowego stylu życia. GODZINY PRZYJĘĆ:
Zostały zaprojektowane w celu zachowania
masy mięśniowej podczas odchudzania bez pn. - pt. 9.00 – 12.00 oraz pn., wt., czw., 16.00 – 18.00
konieczności ciężkich ćwiczeń fizycznych i za-
pewnienia trwałej energii dzięki niezbędnym MASZ PROBLEM Z ALKOHOLEM
składnikom odżywczym, witaminom i mine- Przyjdź do nas, możemy Ci pomóc
rałom. 0151 454 955 514 czynny codziennie 18.00–21.00
Norvia Nutrition to irlandzka spółka giełdo-
wa z siedzibą w Dublinie w Irlandii. Wszystkie Możliwość kontaktu WhatsApp
produkty są wytwarzane w Irlandii zgodnie
z najwyższymi standardami. CEO i Rada www.aa24.pl [email protected]
Dyrektorów Norvii to norwescy obywatele
z dużym doświadczeniem w branży farma- CENTRALNA REZERWACJA I SPRZEDAŻ BILETÓW
ceutycznej i żywieniowej.
Długofalową wizją Norvii jest stopniowe
wprowadzanie produktów Norvii na rynki
światowe.
Norvia Nutrition jest ukierunkowana na glo-
balne epidemie/pandemie, które obejmują
nadwagę i otyłość oraz powiązane zaburzenia
stylu życia. Wszystkie produkty Norvii są za-
tem przeznaczone na rynki o wartości wielu
miliardów euro na całym świecie.
Produkty Norvia są obecnie dostępne tylko
poprzez sieć dystrybutorów należących do roz-
wijającej się grupy marketingowej DLG Global
z siedzibą we Francji. Unikalność tej Firmy po-
lega na tym, że będąc 3 lata na rynku, jest wła-
ścicielem marek takich jak Norvia, z 30-letnim
rynkowym stażem, czy genialnych naturalnych
kosmetyków marki ANNY REY MONACO, które
są niezwykle znane i cenione na rynku Europy
południowej już od 1968 roku. Firma DLG Glo-
bal, pod czujnym okiem jej założyciela i wizjo-
nera Dany Laroque, została również wybrana
do dystrybucji fantastycznej jakości sprzętu
do pielęgnacji skóry w zaciszu domowym
przez światowego giganta, firmę PANASONIC.
Osoby zainteresowane dodatkowymi in-
formacjami, prosimy o kontakt telefoniczny
+49 178 1871821 oraz wejście na DLG Glo-
bal Health Germany lub www.norviahealth.
com gdzie można obejrzeć wywiad z Dr. HØIE
w BBC World. Przez 6 miesięcy dziennikarze
stacji BBC sprawdzali wszystkie informacje
związane z odkryciem Dr. Larsa i zdecydowali
się na wyemitowanie tego wywiadu w czasie
największej oglądalności – program obejrzało
250 milionów (!) widzów na całym świecie.
Po błyskawicznym sukcesie na rynku polskim
otwiera się centrum dystrybucyjne w Niem-
czech. Poszukujemy ambitnych liderów Ne-
twork Marketingu, którzy chcą wziąć udział
w rozwoju miliardowej Firmy DLG na terenie
Niemiec i całej Europy. Zadzwoń na +49 178
1871821 lub wyślij znajomych na spotkanie
z właścicielem firmy i dr med. Lars Høie, który
16 listopada 2019 o 13:00 w Warszawie oso-
biście przedstawi swój niezwykły produkt
i opowie o jego działaniu.

listopad / grudzień 2019 29

PORADNIK URODA

Wywiad z właścicielką gabinetu medycyny estetycznej Beatą Wojs

Beata Wojs Leopoldstraße 157
80804 München
Heilpraktikerin
[email protected] Tel. 089 24 24 24 34
www.beaderm.de

Peeling, glutationBD_Visitenkarte_02_2018.indd 5
05.03.2018 18:06:25

i młodość wywiad najlepszych produktów z branży Anty Aging
– jest on najbardziej zaawansowanym i naj-
skuteczniejszym peelingiem medycznym
w swojej klasie.

MM: Dlaczego właśnie ten peeling tak Panią
zainteresował?

BW: Ponieważ jest jedynym peelingiem na
rynku zawierającym glutation.

MM: Co to takiego?

BW: Glutation jest najważniejszym antyoksy-
dantem w naszym organizmie. Jest on nie-
zbędny do walki z wolnymi rodnikami, które
są jedną z głównych przyczyn procesów sta-
rzenia, jak również są zagrożeniem podczas

MM: Pani Beato, z tego, co wiem, miała Pani że mogłam również osobiście porozmawiać
zaszczyt uczestniczyć w dniach 26–29 wrze- ze znanymi i cenionymi specjalistami me-
śnia w XXII ŚWIATOWYM KONGRESIE MEDY- dycyny estetycznej i w ten sposób pogłębić
CYNY ESTETYCZNEJ w Warszawie, w którym jeszcze swoją wiedzę. No i oczywiście bardzo
wzięło udział pond tysiąc lekarzy z całego mi było miło odwiedzić naszą stolicę.
świata. Jak wrażenia? I czy jest coś nowego, co MM: Czy jakiś nowy zabieg tak bardzo Panią
Panią szczególnie zainteresowało, jeżeli cho- przekonał, że wprowadziła go Pani do swoje-
dzi o zabiegi estetyczne? go gabinetu?

BW: Muszę przyznać, że kongres był na- BW: Owszem, bardzo zainteresował mnie
prawdę bardzo dobrze zorganizowany, było nowy peeling, który niedawno wszedł na
mnóstwo bardzo ciekawych wykładów rynek europejski. Jest on produktem ame-
i workshopów. Jestem bardzo zadowolona, rykańskim, został uznany za jeden z trzech

30

chorób. Glutation ma właściwości przeciwu- Wir bWehir abenhdanedlenlnaallllee TTypyepnen
tleniające, bierze udział w procesach oddy-
chania komórkowego, chroni komórki przed Ortodoncja Berg-am-La
działaniem środowiska zewnętrznego. Wy- Tram
czerpanie lub bardzo niski poziom glutatio- Dr.mDerd. .mdeedn.tdAegnntieAs.zGkareGmrmeminmgeinrger
nu prowadzi do śmierci komórek (apoptozy). Josephs

MM: Dla jakiej skóry poleciłaby Pani ten St.-Veit-Straße 11, 81673 FMaücnhczhaehnnärztin für KiefeTreol.r0t8h9o/4p3ä1d0ie93 30, Fax 089/43 10 93 32
peeling?
Riem-Arcaden, Werner Eckert Str. 10, 81829 München Tel. 089/43 57 07 57
BW: Jest on nowoczesnym, bezpiecznym
i skutecznym średnio głębokim peelingiem Poing, Alte Gruber Str. 6 Tel. 08121/9 95 90 55
przeznaczonym do wszystkich rodzajów
skóry (fototypy 1–6). Synergistyczne [email protected] www.dr-gremminger.de
połączenie niezwykle skutecznych skład-
ników w jednym peelingu umożliwia uzy-
skanie doskonałych rezultatów i zapewnia
bezpieczeństwo stosowania. Nadaje się do
skóry w okolicach twarzy, oczu, piersi, de-
koltu, dłoni, ramion i pleców. Zalecany jest
do uzyskania poprawy kolorytu i faktury
skóry, zmniejszenia i/lub całkowitej elimi-
nacji przebarwień, zarówno posłonecz-
nych, jak i melasmy. Dzięki niemu uzyska-
my poprawę wyglądu skóry trądzikowej
przez zmniejszenie blizn potrądzikowych
oraz zwężenie porów. Jest również stoso-
wany jest do odmłodzenia i napięcia skóry
poprzez stymulację produkcji kolagenu.

MM: Rozumiem, że u Pani w gabinecie można
poddać się temu zabiegowi?

BW: Tak, oczywiście. Zapraszam. Jesień jest
bardzo dobrym okresem na taki właśnie
zabieg.

Josephsburg-Apotheke od 20€ od 17€
od 50€ od 23€
Mariola Huber od 35€

Josephsburgstr. 60 Maja, Renata, Vlado, Eugeniusz
81673 München Berg am Laim Zapraszają: pn-pt 9-19, sob 9-15

Tel. 089/43660304 dr. medycyny dentystycznej
Fax. 089/43660306
[email protected] Amalienstr. 60
www. josephsburg-apotheke.de
(przy Uniwersytecie)
Dojazd: U2: Josephsburgstraße
Tramwaj Nr.19: Mutschellestraße 80799 München

Apteka znajduje się Tel.: 089/39 37 20
na rogu Josephsburgstraße/Else-Rosenfeld-Straße Mobil: 0162/6917988

godziny otwarcia:
pon.-piąt. 8.30-18.30, sob. 8.30-12.30

PORADY
w języku polskim, bułgarskim

i rumuńskim

listopad / grudzień 2019 31

PORADNIK KĄCIK PIĘKNOŚCI MISTRZ GRZEBIENIA I MAKIJAŻU RADZI

www.orlandowho.com Orlando Sliwa

Natura i piękno

Lato miałem bardzo burzliwe. Mam na- Piękność to nie tylko make up, kolor wło- A na koniec przepis na domowej roboty
dzieję, że i Wy przeżyliście coś bardzo sów czy fryzura. To także stan naszego najlepszy tusz do rzęs, wolny od jakichkol-
wyjątkowego. Zająłem się generalnym wewnętrznego samopoczucia, przekłada- wiek chemicznych substancji i od zwierzę-
sprzątaniem i karczowaniem dzikich krze- jącego się na wygląd skóry czy włosów. cych tłuszczów.
wów i drzew w wielkim ogrodzie mojej Dlatego też postanowiłem podać Wam kil- Jedną łyżeczkę żelu z aloesu i jedną ły-
mamy oraz porządkami w ponad stulet- ka drogocennych przepisów naszych dba- żeczkę 100% witaminy E zagrzać w małym
nim domu rodzinnym. To było coś wspa- jących o urodę babć. naczyniu aż do zmieszania się w wodnisty
niałego, móc zanurzać ręce w pulchnej Kłącze wężownika to niesamowita roślina, roztwór. Dodać aktywnego węgla (moż-
ziemi, robić coś dobrego dla dziewiczej której korzenie zbiera się właśnie jesienią. na kupić w aptece), dobrze wymieszać
natury, nienaruszonej od wielu lat. Suszy się je w dość ciepłym pomieszcze- i wystudzić. Masę zassać do strzykawki
Przy okazji wpadła mi w ręce stara książka niu lub na kaloryferze, a następnie moczy i wstrzyknąć do zużytego opakowania po
zielarska, z lat 60-tych ubiegłego wieku, w wodzie na pół zmieszanej z olejkiem sło- tuszu do rzęs. Otrzymamy w ten sposób
z polskimi przepisami na różne bardzo zdro- necznikowym (tylko 100%). Po paru dniach domową, bardzo zdrową dla rzęs maskarę
we wywary, które pomagają nam młodnieć taka olejowa maść jest gotowa do użycia odżywiającą rzęsy, które po jej stosowaniu
i pięknieć przy użyciu tylko tego, co ro- przy wszelkiego rodzaju zanieczyszcze- lepiej rosną i są lśniące.
śnie na łąkach, koło nas, choćby u mamy niach skóry, pryszczach, wypryskach, trud-
w ogródku. no gojących się ranach i infekcjach. Wasz Orlando Sliwa
Tasznik – roślina obecnie uznana za
Kłącze wężownika chwast, w ludowej kulturze była czczona Tasznik
32 za właściwości lecznicze. Zawiera witami-
nę K, olejki zmiękczające i odmładzające
skórę, garbniki, potas i sporo witaminy C.
Składniki te pozwalają skórze oddychać
i transportować odżywcze substancje z jej
głębi na powierzchnię, czyniąc ją młodą
i jędrną. Tasznik leczy również trapiący wie-
le pań trądzik, będący – wedle starych ksiąg
– wynikiem działania powietrza miejskiego,
ale też nadużywania makijażu i pudru.
Roślinę należy zbierać jesienią podczas
kwitnięcia lub krótko po tym czasie. Trze-
ba ją wysuszyć, dodać wody oraz oleju
słonecznikowego (tylko 100%) i zostawić
na parę dni. Emulsji używać jako kremu na
co dzień. Pachnie wspaniale – wasza skóra
będzie was za nią kochała.
Wiele podobnych recept można znaleźć
w internecie. Uwierzcie w naturę, która jest
bezcenna i zawsze za darmo.

GdbR Meisterbetrieb

MÓWIMY PO POLSKU Ostpreußenstr. 14 81927 München
Tel.: 089/69398749
Fax: 089/69398750
Mobil: 0163 7665261/62
E-mail: [email protected]

WYKONUJEMY USŁUGI RÓWNIEŻ NA TERENIE POLSKI

WARSZTAT mechaniki samochodowej

GibGas Pawel Kfz Werkstatt UG
www.autogasmuenchen.com

NAPRAWY I SERWIS

instalacji gazowych
mechaniki i elektroniki
blacharstwo, lakiernictwo
obsługa firmowych flot samochodowych

GibGas Pawel Kfz Werkstatt UG

Bodenseestr 222, 81243 München

tel.: 089 41612234
tel.: 089 41612233

[email protected]

Na terenie Monachium działamy od 2007 r.

Zespół siedmiu wykwalifikowanych mechatroników
gwarantuje najwyższą jakość wykonywanych usług.
Części samochodowe zakupujemy od różnych dystrybu-
torów, co pozwala nam na utrzymanie korzystnych cen.

ZAPRASZAMY

listopad / grudzień 2019 33

AKTUALNOŚCI OLIMPIJCZYK RADZI

Olimpijczyk (1992 r., Albertville) oraz trener bawarskiej kadry regionalnej w narciarstwie alpejskim zdradza tajniki sztuki trenerskiej.

BIEG to zdrowie

Mówi się czasem, że sport wyczynowy to zdrowie, ale zrujnowane. Zazwyczaj zaleca się spokojny,

umiarkowany trening. Czy faktycznie jest on gwarancją dobrego zdrowia? Najnowsze badania
mówią, że nawet bardzo wysoki poziom wytrenowania jest dla nas korzystny. Najprościej mówiąc:

im więcej biegasz, tym mniejsza szansa przedwczesnej śmierci. Jakub
Malczewski
Oznacza to, że sprawność układu krą- pokonywaniu określonego dystansu, np.
żeniowo-oddechowego jest modyfi- 5 km, o stałej intensywności oraz modyfika- Olimpijczyk – Albertville, Francja, 1992
kowalnym wskaźnikiem zapobiega- cji na intensywność zmienną, kiedy pojawia 28-krotny Medalista Mistrzostw Polski w narciarstwie
jącym długoterminowemu ryzyku śmierci. się już kilka wariantów takiego treningu. alpejskim (1989–1999)
A my możemy na ten wskaźnik wpływać. I tu sami możemy ustalić swoje zmienne Uczestnik Mistrzostw Świata Juniorów i Seniorów
Treningi są ważnym, skutecznym i mody- tempo – np.: 1 km wolnego biegu, 2 km oraz Pucharu Świata i Europy
fikowalnym wskaźnikiem chroniącym nas w szybkim tempie, 1 km w średnim tempie Trener klasy pierwszej narciarstwa alpejskiego
przed wieloma chorobami. Naukowcy udo- i 1 km w szybkim tempie. Wówczas orga- Trener polskiej kadry narodowej w narciarstwie
wadniają jednak, że nie ma co się obawiać nizm przystosowuje się do zmian tempa alpejskim (1999–2006)
wysokich obciążeń, a nawet, że są wskaza- oraz intensywności biegu. Ważne, że głów- Trener regionalnej kadry w narciarstwie alpejskim
ne, ale przez stopniowe do nich dążenie. ne źródło energii stanowić będą tłuszcze. Bawarskiego Związku Narciarskiego (od 2012)
Serwisant technicznyVOLA SKIVAX
Bieganie to najprostszy i najtańszy spo- Metoda ciągła w pierwszej fazie treningu
sób zadbania o własne zdrowie. Można je w przypadku dzieci czy biegaczy amatorów indywidualnie. Dlatego stanowi on główne
uprawiać w okresie jesiennym (w okresie daje bardzo dobre efekty, jednak w przypad- narzędzie w rozwijaniu prędkości oraz tem-
zimowym narty lub narciarstwo skitauro- ku biegaczy z dłuższym stażem treningo- pa biegu, które jest niezbędne do osiągnię-
we), wiosną i latem. Chciałbym w skrócie wym jej efektywność znacznie spada. cia planowanego wyniku na konkretnym
przybliżyć Wam proces treningowy, dzięki dystansie. Można wiec stosować przeróżne
któremu możemy samodzielnie uprawiać tę Powtórzenia warianty: 3 x 5 km, 10  x  1  km, 5 x 500  m.
formę aktywności. Są dwie metody. Na po- z umiarem Wszystko zależy od dystansu docelowego.
czątku jednak jako podstawę rozpoczęcia Jedno jest pewne, im dłuższy odcinek masz
przygody z bieganiem – bez względu na to, Metoda powtórzeniowa występuje chociaż- zamiar pokonać, tym dłuższe muszą być wa-
czy dotyczy to biegacza amatora, czy dzieci by w marszobiegu, o którym wspomniałem rianty.
rozpoczynających treningi – jest marszo- na początku. Jednak do czego służy metoda W przypadku metody powtórzeniowej
bieg, w trakcie którego przeplatamy odcinki powtórzeniowa? Ten rodzaj treningu cha- bardzo ważna jest przerwa wypoczynko-
biegowe z odcinkami marszu. Tak więc po rakteryzuje się wysoką intensywnością oraz wa, ponieważ ma ona dać czas na to, aby
adaptacji organizmu do wysiłku przecho- zmienną liczbą powtórzeń, a także prze- kolejne powtórzenie móc wykonać z taką
dzimy do metody ciągłej. Polega ona na rwami wypoczynkowymi dostosowanymi samą intensywnością i w takim samym
tempie. Można przyjąć, że im większa inten-
sywność powtórzeń, tym dłuższa powinna
być przerwa wypoczynkowa, np. między
odcinkami może wynosić około 4 minut,
a nawet sięgać 7–8  minut. Podczas przerwy
zalecany jest delikatny trucht. Bardzo ważną
informację odnośnie do tego, czy przerwa
jest wystarczająco długa, daje również spa-
dek wartości tętna podczas odpoczynku.
Upraszczając, jeśli pod koniec planowane-
go czasu przerwy zaobserwujemy, że tętno
jest zbyt wysokie, to znak, że przerwa była
zbyt krótka.
Warto również pamiętać o tym, aby zwłasz-
cza metody powtórzeniowej nie wykony-
wać zbyt często. W przypadku biegacza
amatora nie częściej niż raz w tygodniu.

Ciekawostka:

W Wiedniu 12 października 2019 r. po raz
pierwszy w historii człowiek, Eliud Kipchoge,
pokonał 42,195 km w czasie poniżej 2 godzin.
Zrobił to w dodatku mistrz olimpijski i oficjal-
ny rekordzista świata w maratonie, który już
za życia stał się biegową legendą.

Von Denis Barthel - Eigenes Werk, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=43719259

34

AKTUALNOŚCI SPORT

SV POLONIA München e.V.

Koniec roku to wszędzie LATO spotkają się na corocznej kolacji wigilijnej,
czas podsumowań, rozliczeń, refleksji. podczas której podsumują mijający rok oraz
W dniu 2 czerwca Polonia wróciła do swojej wręcza nagrody dla najlepszych piłkarzy.
W klubie SV Polonia Monachium wieloletniej tradycji i zorganizowała Polonij- W dniu pisania artykułu drużyna Oldbojów
kończący się rok minął ny Dzień Dziecka na swoim obiekcie. Klub wygrywa swój pierwszy baraż o awans 4:1
zadbał o to, by dzieci w tym dniu mogły i brakuje jej już tylko jednego zwycięstwa do
dosyć szybko i intensywnie. oddać się przeróżnym atrakcjom. Młodzi awansu do Oberligi (tam grają Oldboje Bay-
Spróbujemy go podsumować adepci futbolu mogli się zmierzyć w turnieju ernu Monachium).
piłkarskim dla drużyn dziecięcych, dla reszty
porami roku. dzieci, były dmuchańce, malowanie twarzy, Zarząd klubu Polonia Monachium, korzysta-
liczne konkursy z nagrodami, lody i popcorn. jąc z okazji, chce życzyć Wszystkim swoim Pił-
ZIMA Na wszystkich uczestników festynu, a było karzom, Kibicom, Sympatykom oraz Czytel-
ich około 1500, czekał też grill z polską kieł- nikom czasopisma Moje Miasto, zdrowych,
Początek roku to jak zwykle przygotowa- baską oraz karkówką. spokojnych oraz Wesołych Świąt Bożego Na-
nia do rundy wiosennej, tzw. rewanżowej, rodzenia spędzonych w rodzinnej atmosfe-
oraz uczestnictwo w turniejach halowych. JESIEŃ rze oraz szampańskiej Zabawy Sylwestrowej!
26.01.2019 r. nasza drużyna wybrała się na
turniej halowy do austriackiej miejscowości Koniec lata i początek jesieni to w klubie SV Chcesz do nas dołączyć? Zapraszamy na nasze
Linz i okazała się najlepszą ekipą spośród 12 Polonia Monachium rozpoczęcie sezonu I dru- treningi w każdy wtorek i czwartek o 19.00 na
polonijnych drużyn! Dodatkowo zgarnęła żyny i runda rewanżowa drużyny Oldbojów. naszym obiekcie: SV Polonia München e.V
statuetkę dla najlepszego zawodnika tur- Zarząd klubu w przerwie letniej nie próżnował Max-Reinhardt-Weg 28, 81739 München
nieju. i zadbał o to, by jesienią pierwsza drużyna mo- https://www.facebook.com/SV-Polonia-
gła rozpocząć sezon w nowych strojach oraz -Monachium-eV-klub-pi%C5%82karski-
WIOSNA zakupił ortaliony dla obydwu drużyn. Ponadto 159683097407689/
wymieniony został sprzęt do trenowania: na-
Po intensywnych przygotowaniach przed rzutki, piłki i pachołki. Tekst przygotował Tomasz Janowski
meczami o punkty przyszedł czas na rundę Na początku grudnia, czyli zaraz po zakoń- wiceprezes SV Polonia Monachium
rewanżową. A tam bardzo mało zabrakło, czeniu pierwszej rundy, zarząd, piłkarze
aby pierwsza drużyna wywalczyła awans oraz członkowie SV Polonia Monachium
do wyższej ligi. Oldboje też nie próżnowali
i zaczęli swoje zmagania od kilku wygranych
z rzędu.

listopad / grudzień 2019 35

AKTUALNOŚCI PODRÓŻE TEKST I ZDJĘCIA

ŚwiętoSCZWeAJbCAuRSKlIiE Sebastian Wieczorek

W czwarty poniedziałek listopada, wczesnym rankiem w szwajcarskim Bernie świeczek. Nie ma jeszcze też zbyt wielu
rozpoczyna się tradycyjny Targ Cebulowy (Zibelemärit) przyciągający rzesze odwiedzających i  można spokojnie przy-
turystów. To nie lada atrakcja! glądać się oferowanym produktom. A już
najpiękniej jest, gdy z  nieba padają płat-
Berno jest prowincjonalne, ale w najlep- Dzisiaj obok 300 stoisk z  cebulą ustawio- ki śniegu. Gdy się już całkowicie rozjaśni,
szym tego słowa znaczeniu. Mimo iż peł- nych jest ponad 400 stoisk z innymi towa- wtedy widać, jak wiele miejsca zajmuje
ni rolę stolicy Szwajcarii od 1848 roku, jest rami. Aż trudno uwierzyć, iż podczas Targu targ: Bärenplatz, Waisenhausplatz, Bunde-
nadal uroczym„miasteczkiem”. Jego charak- Cebulowego sprzedawanych jest do 70 splatz przed Parlamentem, Münstergasse
ter nie kłóci się z tym, że Berno jest siedzibą ton cebuli, najczęściej w postaci wianków, i  Schauplatzgasse – jednym słowem, całe
rządu, międzynarodowych firm i organizacji stroików lub warkoczy, czasami zmiesza- Stare Miasto zapełnione jest straganami
oraz ważnym węzłem komunikacyjnym. ną z „Chnobli”, czyli z czosnkiem, który ma i  odwiedzającymi. Najkrócej: miastem rzą-
Obie części miasta łączą liczne mosty, a cen- odpędzać złe duchy. Tysiące ludzi objada- dzi cebula.
trum z trzech stron chroni zakole rzeki Aare, ją się w Bernie zapiekankami i cebulowym Zgodnie z  tradycją tego dnia w  berneń-
tworzące naturalną fosę. Bardzo łatwo ulec ciastem, siorbią cebulową zupę i wypijają skich domach na obiad podaje się ciasto
czarowi berneńskiej starówki, którą po tra- hektolitry grzanego wina. cebulowe lub serowe. Również w  restau-
gicznym pożarze w XV wieku poddano re- Najbardziej uroczo Targ Cebulowy pre- racjach tego dnia serwowana jest przy-
konstrukcji. Dziś na ulicach powiewają flagi zentuje się w  poniedziałek w  okolicach najmniej zupa cebulowa. Dla najmłod-
kantonu, a chodniki zapełnione są ogródka- godziny 5.00 rano. Większość stoisk jest szych, którzy tego dnia mają dzień wolny
mi kawiarnianymi oraz małymi straganami. już urządzona. Towary oświetlają płomyki w szkole, samo świętowanie jest ważniej-
Po drodze z centrum do dworca kolejowe- sze od cebuli. Od wczesnych godzin ran-
go można podziwiać kolorowe fontanny, nych zbierają się grupki młodzieży z  pla-
wśród których szczególną jest Kindlifres- stikowymi młotkami, którymi uderzają
serbrunnen (czyli fontanna Ludojada), po- w  głowy przechodniów, a  gdy nie mogą
stawiona tu już prawie 500 lat temu! Jedną sięgnąć, to w ich  ramiona. Może to być
z największych atracji miasta jest corocz- nieco denerwujące, ale niekoniecznie nie-
ny Targ Cebulowy – Der Zibelemärit, czyli bezpieczne.
Zwiebelmarkt w dialekcie berneńskim, Po południu rozgrywana jest wojna na
zwanym „Berndeutsch”. W tym roku odbę- confetti, którymi rzuca się w twarze i włosy
dzie się 25 listopada. przechodniów. Nie oszczędza się nikogo,
Legenda głosi, że Targ Cebulowy narodził nawet Mikołaja przy fontannie Pfeiferbrun-
się po wielkim pożarze Berna w 1405 roku, nen. Na szczęście do ulicznej walki nie
gdy spaliło się 650 domów, zginęło ponad używa się już pianki do golenia – właści-
100 osób. Wśród wielu pomocników, którzy ciele sklepów nie sprzedają jej przez parę
z  narażeniem życia gasili pożar, a  potem dni poprzedzających targ. W tym czasie
porządkowali miasto, najbardziej gorliwi na Schützenmatte, gdzie tradycyjnie usta-
byli mieszkańcy Fryburga. Wdzięczni ber- wione jest wesołe miasteczko, panuje duży
neńczycy zezwolili im na jesienną sprzedaż ruch. A wieczorem w całym mieście odby-
cebuli. Historycy jednak nie potwierdzają wają się koncerty i dyskoteki.
tej wersji. Na jej temat nie ma też ani sło-
wa w  miejskich archiwach. Pochodzenie
Zibelemärit raczej można wyjaśnić odby-
wającym się w Bernie od 1439 roku jarmar-
kiem Św. Marcina. Zgodnie z południowym
zwyczajem był to czas świętowania prze-
łomu lata i  zimy, czas procesji i  zabawy.

36

WARSZTAT SAMOCHODOWY

NAPRAWA SKRZYNI BIEGÓW

Automatyczne skrzynie biegów Autogaz Elektronika Mechanika

S ł a w o m i r R a t a j c z y k 85757 KARLSFELD, Liebigstrasse 3
tel. 0152/287 95 199, tel. 08131/3186190
e-mail: [email protected]

listopad / grudzień 2019 37

38

AKTUALNOŚCI NOWE POKOLENIE

UWAGA, TALENT
Z największą satysfakcją publikujemy na naszych łamach sylwetki utalentowanych młodych Polaków. Gościliśmy niedawno
niebywały talent w żeńskiej piłce nożnej. Dzisiaj – na podstawie materiałów, które udostępnili nam Andrzej Białas i Grzegorz
Wac-Wenzel – przedstawiamy wirtuoza skrzypiec i strzelca wyborowego. Zachęcamy Czytelników Mojego Miasta do nadsyła-
nia na adres redakcji informacji o kolejnych bohaterach strony UWAGA, TALENT!

sWkirtruozzypiec

JAN NIEDRINGHAUS urodził się w roku muzykuje”) oraz zdobył trzecie miejsce Młodzi muzycy mieli możliwość zapre-
2000 w Monachium. W wieku trzech lat, pod w skali całego kraju. Obecnie studiuje grę zentowania się solo, wraz z profesjonalną
okiem mamy Jagody Tyszkiewicz-Niedring- na skrzypcach w Wyższej Szkole Muzycznej orkiestrą symfoniczną z Bad Reichenhall,
haus, rozpoczął naukę gry na skrzypcach w Stuttgarcie u prof. Kolji Lessinga. pod batutą Christiana Simonisa. Jan Nie-
w szkole muzycznej w Erdingu, by już po 5 października 2019 r. w Laufen (Górna dringhaus wykonał II i III część – zaliczanego
dwóch latach zaprezentować swój talent Bawaria) miał miejsce prestiżowy koncert do najtrudniejszych – Koncertu skrzypco-
na pierwszym koncercie. Obok skrzypiec laureatów konkursu „Jugend musiziert”. wego g-moll Op. 26 Maxa Brucha.
pasjonował go również śpiew. Przez 6 lat był
członkiem i solistą chóru dziecięcego Opery
Bawarskiej w Monachium. Występował
u boku takich znakomitości jak Jonas
Kaufmann, Edita Gruberowa czy Anna
Netrebko. Nie zapomniał o skrzypcach, szli-
fując swój talent przez 3 lata na Uniwersyte-
cie Mozarteum w Salzburgu u Annelii Gahl.
Mimo młodego wieku może poszczycić
się ogromnym dorobkiem artystycznym.
Koncertował w Singapurze, Nowym Jorku
w Carnegie Hall, w Salzburgu, Rzymie, Flo-
rencji, Neapolu, Bolonii, Wenecji, Perugii,
Asissi, Watykanie oraz w tzw. Złotej Sali
w Wiedniu. Jest wielokrotnym laureatem
licznych konkursów – jako skrzypek solo-
wy i orkiestrowy. W bieżącym roku zwy-
ciężył w przeglądzie bawarskich młodych
talentów („Jugend musiziert” – „Młodzież

Swtrz1ał 0-tkę
DOMINIK SMARSLIK, jak większość jego
rówieśników był fanem piłki nożnej, przez reprezentował Bawarię i „ustrzelił” bardzo na leżąco, stojąco i klęcząco, a jego pla-
kilka lat próbując swoich sił w TV Barbing wysoką 34 lokatę. nem na przyszłość jest awans do kadry
1926. Zupełnie przypadkiem wybrał się Dominik trenuje w klubie Donaumöwe Bar- narodowej.
z ojcem na strzelnicę na trening próbny i był bing. Strzela do tarczy w trzech pozycjach,
to… strzał w10-tkę.
Urodził się w Regensburgu. Ma 13 lat i od
trzech lat trenuje strzelectwo. W bardzo
krótkim czasie zapracował na miano za-
wodnika półprofesjonalnego. W 2017 roku
wystartował na prestiżowych zawodach
Guschu Open (Dobry strzał) w Monachium,
na których zajął 18 miejsce. Rok później
w tych samych zawodach był już drugi.
Intensywne treningi i zaangażowanie
szybko przełożyły się na kolejne sukce-
sy. Początek roku 2019 to drugie miejsce
w mistrzostwach powiatu i tym samym za-
kwalifikowanie się do mistrzostw Bawarii.
W międzyczasie był jeszcze ważny turniej
Shott-Cup w Deinig, gdzie Dominik za-
jął drugą pozycję. I w końcu największy
sukces – mistrzostwa Niemiec, na których

listopad / grudzień 2019 39

AK TUALNOŚCI KULTUR A

Ukończyła orłowskie Liceum Plastyczne,
studiowała na Europejskiej Akademii Sztuk

i gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Wiele wystawia, angażuje się

w rozwijanie plastycznych talentów
uzdolnionych w tym kierunku dzieci.

Mieszka w Bawarii.

MOTTO Najlepszą zemstą jest ogromny sukces. (Frank Sinatra)

na dziś
co, gdzie, kiedy?
listopad / grudzień 2019

MONACHIUM Brydż towarzyski i sportowy w Klubie Brydżowym „Bez atu”. Miejsce: Alten-und Service-Zentrum (ASZ) Sendling, Daiserstr. 37, 81371 München. Informacje:
Jadwiga Suchocka, tel.:089 / 201 12 70, oraz na stronie www.bezatu.de Kolejne spotkania: 22.11, 6.12.2019 r.
08.11.2019 18:00 Występ Kabaretu Koń Polski „25-lecie Mariana i Heli”, Taverna LEMONI Papinstr. 22, 81249 Monachium-Neuaubing. Informacja i rezerwacja biletów -
tel.: 089 6708230, 0 176 6319 3087
16.11.2019 16:00 Zabawa Andrzejkowa z zespołem Sylwia i Norbi, Taverna LEMONI, Papinstr. 22, 81249 Monachium-Neuaubing. Informacja i rezerwacja biletów: B. Grabowska
tel.: 089 6708230, 0176 631 930 87, [email protected]
23.11.2019 19:00 Otwarcie polskiej szopki „Betlejem i bezdomni” na Dworcu Głównym w Monachium (byłe przejście do głównego wejścia na dworzec koło piekarni „Rischart”) -
w programie kolędy polskie oraz poczęstunek. Szopka zostanie potem przeniesiona na galerię w głównej hali dworcowej, będzie można ją oglądać do 12.01.2020 r.
08.12.2019 14:00 Bal Sylwestrowy , Taverna LEMONI Papinstr. 22, 81249 Monachium-Neuaubing. Informacja i rezerwacja biletów: B. Grabowska tel.: 089 6708230, 0 176 6319 3087,
[email protected]
31.12.2019 20:00


DINGOLFING Zabawa Andrzejkowa pełna atrakcji, na którą zapraszają Dj Cryss oraz czasopismo polonijne Moje Miasto. Miejsce: Hotel-Restauracja Wirgarten, Obere Stadt 8,
84130 Dingolfing. W cenę biletu wliczona jest ciepła kolacja! Informacje i rezerwacja – p. Grażyna Starke, tel. 0151 118 329 39
30.11.2019 20:00 Parafia św. Józefa w Dingolfingu zaprasza na spotkania polonijnego kółka biblijnego – odbywają się one w salce tuż obok kościoła.
Boecklerstr. 2a, 84130 Dingolfing
niedzi eklaażdmai edsriuągc aa 16:00 Zapraszamy do Klasztoru Św. Klary przy Geislung 12 w Dingolfingu na msze święte w języku polskim. Kontakt z ojcem Janem Stefaniukiem
organizującym polskie msze: 08731/323997
ka żda nie dziel a 11:00

STUTTGART Recital Adrianny Noszczyk „Bal u Posejdona” - prezentacja najpiękniejszych piosenek z repertuaru Anny German w nowych aranżacjach, a także autorskich utworów
skomponowanych specjalnie dla artystki. Miejsce: Laboratorium Stuttgart e.V., Wagenburgstraße 147, 70186 Stuttgart, tel. 0711/5052001
15.11.2019 20:30


ZALECAMY SPRAWDZANIE TERMINÓW U ORGANIZATORA.

UWAGA Polecamy stronę Deutsch-Polnische Gesellschaft e.V. (Towarzystwo Niemiecko-Polskie Monachium) z aktualnymi terminami (www.dpgm.de)
oraz stronę Konsulatu Generalnego - https://monachium.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/

40

CLEO W DINGOLFING

Polskę przemierzyła wzdłuż i wszerz, koncertując dosłownie wszędzie. Bardzo Moje Miasto z Cleo.
często występuje w Wielkiej Brytanii i w Niemczech. W ramach projektu muzycz- Grzegorz Spisla (po lewej) i Grzegorz Wac-Wenzel.
nego Polonia Night, realizowanego wspólnie z Dj Cryssem, po raz pierwszy gości-
ła w Bawarii.

28 września 2019 r. na scenie klubu Pulz tegorocznych wakacji – „Za krokiem krok”.
Sound Residenz w Dingolfing, punktualnie Bezpośrednio po koncercie przez prawie dwie
o 1.00 w nocy, pojawiła się Cleo. Gromkimi godziny gwiazda rozdawała autografy i robiła
brawami przywitało ją ponad pół tysiąca na- pamiątkowe zdjęcia z fanami.
szych rodaków przybyłych z różnych stron
Niemiec. Byli tacy, którzy pokonali 400 km. Za współpracę przy koncercie dziękujemy ser-
Wokalistka zaprezentowała swoje najwięk- decznie firmie Galaxy Event i Roonemu Con-
sze przeboje. Wtórowała jej rozbawiona rad oraz panu Marcinowi Widera, który zapew-
publiczność przy takich hitach, jak „Łowcy nił profesjonalny i bezpieczny transport.
gwiazd”, „Zabiorę nas” czy numerze jeden
(Tekst: Grzegorz Wac-Wenzel, foto: Grzegorz Spisla)

listopad / grudzień 2019 41

MOJE MIASTO RECENZJA

Byliśmy
uchodźcami

„Byliśmy uchodźcami – Wspomnienia Polaka i Niemca”
to tytuł interesującej książki z gatunku „literatura faktu”,
w której autorka w ciekawy sposób relacjonuje wspo-
mnienia Polaka z dawnych kresów wschodnich i Niemca
ze Śląska o ich dzieciństwie w dawnych ojczyznach, o ich
traumatycznym przymusowym wygnaniu-przesiedleniu

i o dalszym życiu w nowych regionach i środowiskach.

Hedii Beryt, pochodząca z Mallersdorf nowych warunków i środowiska, o pozy- Max po lewej i Józef (2014)
skiwaniu życzliwości miejscowej ludności
w Dolnej Bawarii, pracowała przez wiele lat i mozolnym budowaniu własnej egzystencji wszystkimi utrudzeniami i dziwactwami
w niemieckim (m.in. w Dachau) i polskim przez szkołę, studia, pracę zawodową, zało- (ale zawsze traktowanymi z humorem
szkolnictwie (Warszawa, Opole), angażując żenie własnej rodziny. i nadzieją) w powojennej Polsce, które
się w wymiany szkolne i polsko-niemieckie Prawdziwym „deserem” o dużym ładunku można by zatytułować „Jak dochodziło się
projekty. Od 2013 roku mieszka w Poznaniu, emocjonalnym jest ostatnia część książ- do celu w PRL-u?”
zajmuje się tłumaczeniami i publicystyką ki nosząca tytuł „Dodatki”. Jest to opis Na temat uchodźstwa napisano już wiele
(m.in. współautorka podręcznika „Partner”. podróży Józefa i Maxa w 2014 roku wraz książek, wspomnień, opracowań pod róż-
„Polen und Deutsche im neuen Europa” z ich rodzinami i z autorką książki do miejsc nymi aspektami (np. politycznym, kulturo-
(wyd. CODN, Warszawa 2002) i tłumaczka utraconych ojczyzn, czyli na Ukrainę i na wym, socjologicznym, psychologicznym).
niektórych „Zeszytów Oświęcimskich”). Śląsk. Wzruszające są przyjazne spotkania Ta wyróżnia się spośród nich tym, że złożo-
O wielkiej sympatii autorki do Polski świadczy z mieszkańcami tych miejscowości, zwłasz- ny problem „przymusowego przesiedlenia”,
fakt, że spuścizna po jej ojcu Rainerze Marii cza tam, gdzie stały rodzinne domy naszych żywy nadal choćby w rozmaitych instytu-
Weberze (jeden z niemieckich pionierów bohaterów. Co więcej, dochodzi także do cjach i „stowarzyszeniach przepędzonych”
muzyki dawnej, budowniczy, konserwator ich spotkania w Poznaniu (2014), podczas w Niemczech, przedstawiony jest rzetelnie
i badacz historycznych instrumentów drew- którego w serdecznej rozmowie odnajdują i obiektywnie równocześnie z perspektywy
nianych dętych), czyli cały jego dorobek arty- wiele podobnych przeżyć i doświadczeń, obu pokrzywdzonych stron, czyli obywateli
styczny (instrumenty, warsztat z maszynami konstatując także różnice w ich życiorysach Polski i Niemiec. Bywało bowiem, że w nie-
i narzędziami, prace naukowe, biblioteka) i przekonaniach. Ciekawe są też wywiady mieckich mediach często przekłamywano
został przekazany Muzeum Instrumentów z przedstawicielami „drugiego pokolenia” historię przedstawiając cierpienia niemiec-
Muzycznych w Poznaniu (Oddział Muzeum – z Brigitte Weber, córką Maxa, i Jackiem kich uciekinierów i wysiedlanych bez wy-
Narodowego). Sribrniakiem, synem Józefa. starczającego uwzględnienia ich istotnej
Główny trzon prezentowanej książki stanowi Prezentowaną książkę widzę jako wielki, przyczyny. Tym samym publikacja ta może
reporterska relacja wywiadów z głównymi wielobarwny i wielotematyczny witraż, nad być przyczynkiem do zbliżenia Polaków
bohaterami. Polak Józef Sribniak ze Stani- którym długo trudził się pod kierunkiem i Niemców.
sławowa (dzisiejsza Ukraina), mieszkający uzdolnionego artysty (autorki) dobrze ro- Heidi Beryt ujawnia literacki talent, bo
w Warszawie, i Niemiec Max Quaschner zumiejący się i zaprzyjaźniony zespół. Ich podziwiać należy nie tylko z dużym nakła-
z Dammer (Dąbrowa koło Namysłowa), wewnętrzne światło umiłowania fundamen- dem wysiłku zebrany na drodze wywiadów
mieszkający w Landshut w Dolnej Bawarii, talnych wartości – takich jak życie i człowiek, i merytorycznie uporządkowany materiał hi-
opowiadają barwnie, z nostalgią, o ich trud- prawda i piękno, wolność i sprawiedliwość storyczny, a po części także psychologiczno-
nym dzieciństwie w ich dawnych ojczy- – oświeca i przenika prezentowane „obra- socjologiczny, dotyczący ludzkich losów
znach, o okrucieństwach II wojny światowej, zy-tematy”, uwydatniając ich różnorodną związanych z konsekwencjami II wojny
o dramacie wypędzenia (przesiedlenia) ich kolorystykę. A jest tu niemal „wszystko, światowej, lecz także passusy jej wprowa-
rodzin, o pełnych grozy i śmiertelnie niebez- co ludzkie”: doczesność i nadprzyrodzo- dzeń, wyjaśnień, uwag i komentarzy, które
piecznych tygodniach tułaczki w drodze do ność, człowiek i Bóg, światopogląd i wiara w trakcie lektury odbierałem jako praw-
innych regionów, czyli Józefa do Polski Lu- (modlitwa, obrzędowość), trud pracy i roz- dziwe „literackie perełki”. Warto podkre-
dowej (jesień 1946), a Maxa do Bawarii (sty- rywka (wojsko, muzyka, piłka nożna), co- ślić także charakterystyczny dla autorki
czeń 1945), w końcu o trudnych początkach dzienne radości, dziewczyny i zakochanie, humorystyczny sposób obserwacji pol-
w „nowych ojczyznach”, o adaptacji do środowisko naturalne i krajobraz, jednostka skich i niemieckich realiów.
i rodzina, społeczeństwo i naród, historia Ze względu na wymienione walory książka
i współczesność. Publikację cechują zatem może zainteresować wszystkich, których
duże walory poznawcze. Taką wartość mają fascynuje „żywy człowiek”, ludzkie losy
np. wspomnienia o niepozbawionych napięć w ogóle, autentyczne relacje świadków
przedwojennych relacjach między Polakami będących „dziećmi wojny”, a zwłaszcza to
i Ukraińcami na wschodnich kresach Polski starsze pokolenie, które przeżyło podob-
oraz między Niemcami i Polakami na Śląsku. ne wydarzenia oraz ich potomków, którzy
Dla młodszej generacji interesujące mogą w jakiś sposób też noszą w sobie psychicz-
być barwne opisy życia codziennego z jego ne piętno tamtego zła i krzywdy.
Kontakt z autorką, nabycie książki: hberyt@
outlook.com

Ks. dr hab. Jerzy Grześkowiak

42

MOJE MIASTO PREMIERY WYDAWNICZE

Olga Tokarczuk

laureatką Literackiej Nagrody Nobla

Piąta Polka i jedna z zaledwie 15 kobiet, którym przyznano tę najbardziej
prestiżową nagrodę literacką na świecie. Jak podała Szwedzka Akademia,
Tokarczuk otrzymała nagrodę „za wyobraźnię narracyjną, która z encyklope-
dyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia”. Kim jest Olga
Tokarczuk i dlaczego jest to faktyczne święto polskiej literatury?

Olga Tokarczuk – z wykształcenia psy- w zeszłym roku Międzynarodową Nagrodę Małgorzata Gąsiorowska
Bookera. Czy Nobel dla Tokarczuk w takim
cholog, z wyboru pisarka, poetka, eseistka razie dziwi? i zamiast skandalami, przekracza granice
i autorka scenariuszy. Jako powieścio- I tak, i nie. Bo z jednej strony jest to na- inteligencją. Te dosłowne i te w przenośni.
pisarka zadebiutowała w 1993 wydając prawdę wspaniała i niezwykle wszech- Bo choć pisarsko skupia się ona najczęściej
„Podróż ludzi ksiąg” i książką tą z miejsca stronna pisarka, z drugiej jednak, tego- na świecie lokalnym, to patrzy na niego ze
znacznie szerszej perspektywy i dostrzega
zyskała sobie przychylność czytelników, roczna konkurencja była niezwykle silna w nim rzeczy niezwykłe i globalne. Każda,
krytyków i wydawców. Tytuł ten został i mało kto liczył na wyróżnienie Polki. Fa- dosłownie każda jej powieść dopracowa-
nawet uhonorowany Nagrodą Polskiego worytkami były: Anne Carson z Kanady, na jest w najmniejszym szczególe, odzna-
Towarzystwa Wydawców Książek. Kolejne Can Xue z Chin i Maryse Conde z Karaibów. cza się niesamowitą wielowarstwowością,
jej powieści takie jak choćby „E.E”, „Pra- Werdykt Akademii zaskoczył więc mocno. a jednak mimo wszystko pozostaje przy
wiek i inne czasy” czy „Dom dzienny, Mocno, ale bardzo pozytywnie, co dało się tym bardzo przystępna w odbiorze. Poza
dom nocny” przyniosły jej dalszą popular- zauważyć nie tylko po fali euforii, która tym Tokarczuk nie szczędzi też sił i czasu,
ność, jednak prawdziwy przełom nastąpił przepłynęła i ciągle płynie przez Polskę, żeby spotkać się twarzą w twarz z czytelni-
w roku 2007, kiedy to na rynku ukazali ale także po szalenie ciepłym odbiorze kiem i na temat swoich książek podyskuto-
się „Bieguni”. Książka ta zdobyła wiele w mediach zagranicznych oraz gratula- wać – czy to w małym, polskim miasteczku,
nagród, w tym tę w Polsce najważniejszą: cjach spływających z całego świata zarów- czy to w tętniącym życiem Nowym Jorku
Nagrodę Literacką „Nike” . I choć sukces no od zwykłych czytelników, jak i kolegów czy też na sennych obrzeżach Norwegii.
ten został powtórzony w roku 2015 tytu- po fachu, a także wybitnych znawców lite- Może właśnie dlatego należy ona do grona
łem „Księgi Jakubowe”, to jednak właśnie ratury. najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy,
dzięki „Biegunom” autorka uzyskała roz- W dużej mierze wynika to z tego, że Tokar- a prawa do tłumaczenia jej książek zostały
głos także poza granicami Polski. Książka czuk ceniona jest nie tylko jako pisarka, ale sprzedane już do ponad dwudziestu kra-
„Bieguni” w tłumaczeniu Jennifer Croft po prostu jest lubiana jako osoba. Przyjaź- jów. Kto wie? Jedno jest pewne. Choć już
wydana pod angielskim tytułem „Flights” ni się z ludźmi wybitnymi, słynie z tego, teraz Olga Tokarczuk stanowi wspaniały
stała się niezwykle popularnym i cenio- że jest wspaniałą rozmówczynią, a jednak literacki pomost między Polską i innymi
nym tytułem, a autorka otrzymała za nią pozostaje przy tym niezwykle skromna krajami, a jej książki są towarem ekspor-
towym najwyższej jakości, to ona sama na
pewno nie powiedziała jeszcze ostatniego
słowa!

listopad / grudzień 2019 43

AKTUALNOŚCI JEDZ Z APETYTEM

Autorka bloga Ewa Duszkiewicz o sobie:

Przyjechałam do Monachium dwa lata po studiach. Miał być
rok, a tu 10 właśnie minęło. Lubię Bawarię, nawet bardzo ją
lubię. Dobrze się tu czuję, więc sobie tu żyję. Ale kocham też
moją Warmię i Mazury, z których pochodzę. Mimo że tu żyję,
to Polka ze mnie z krwi i kości. Lubię nasze polskie tradycje
i staram się je pielęgnować. Jeśli chodzi o moje preferencje
kulinarne, to zdecydowanie wygrywa kuchnia śródziemno-
morska, ale na mielonego z buraczkami mojej Mamy zawsze
mam ochotę. A tak właściwie, to w moim jadłospisie znajduje
się wszystko, na co mam ochotę.

www.jedzzapetytem.pl

Na całym świecie HAMBURGER, w skrócie BURGER, znany jest jako kul- 2 burgery
towe danie kuchni amerykańskiej. Mało kto wie, jaka jest prawdziwa
historia burgerów, gdzie są ich korzenie, i że samo słowo (ham)burger SKŁADNIKI:
wcale nie pochodzi od angielskiego słowa szynka. Hamburger pochodzi - 1 mała cebula (pokrojona w kostkę)
z Hamburga. Przyjrzyjmy się więc mu bliżej. Zobaczmy, jak ewaluował - 1 ząbek czosnku (drobno pokrojony)
i jaki jest dziś. - 100 g marchewki
- 1 puszka czerwonej fasoli
EUREKA!!! (HAM)Burger - 2 łyżki płatków owsianych
pochodzi z Hamburga! - 2 łyżki posiekanej kolendry, 1/4 łyżeczki kminku,
Wostatnich latach to fastfoodowe danie sól, pieprz do smaku
podbiło podniebienia i serca miłośni- z hamburgerem były serwowane w restau- - olej do smażenia
ków dobrego jedzenia. W XXI wieku ham- racji około 1900 roku przez Louisa Lassena, DODATKOWO:
burger, zwany burgerem, to już nie tylko duńskiego imigranta, w New Haven w sta- - kilka liści sałaty lodowej
kotlet z najlepszej jakości wołowiny, precy- nie Connecticut. Jego Louis’ Lunch działa - ulubiony sos (np. ketchup, musztarda czy czosnkowy)
zyjnie zgrillowany do właściwego stopnia nadal, serwując burgery na chrupiących - kilka plastrów pomidora i ogórka
wysmażenia, zamknięty w chrupiącej bułce tostach, a nie w bułce, hołdując tradycji - kawałek papryki
z samodzielnie przyrządzonym sosem i prze- sprzed ponad 100 lat. - rukola
różnymi dodatkami. Okazuje się, że trendy - patyczek do szaszłyków
i preferencje żywieniowe wymuszają na ga- Burgery przypadły konsumentom do gu-
stronomach tworzenie burgerów innych niż stu. Tanie, sycące i smaczne, jednak jakość Cebulę i czosnek zeszklić na łyżce oleju. Marchewkę
te tradycyjne. Ale po kolei. wielu była słaba. Z całą pewnością nie starkować
kojarzyły się z wartościowym posiłkiem. Fasolę odcedzić, wypłukać i trochę rozgnieść ubijakiem
Historia burgera jest ciekawa i prowadzi Pierwsza zmiana nastąpiła dzięki Waltowi do kartofli.
do… Niemiec. „Korzenie” burgerów sięgają Andersonowi oraz Billy’emu Ingramowi. Dodać marchewkę, cebulę z czosnkiem, płatki,
miasta HAMBURG. Grzebiąc w historii ham- Panowie wspólnie otworzyli restaurację kolendrę i przyprawy.
burgerów, natrafiamy na tzw. HAMBURG White Castle. Ich celem była zmiana podej- Jeśli masa wydaje się zbyt rzadka, dodać więcej
STEAK, czyli kotlet wykrawany z pieczeni po ścia klientów do hamburgerów i zapewnie- płatków owsianych.
habsbursku. Owa pieczeń przygotowywana nie posiłku dobrej jakości, który z założenia Z masy uformować dwa burgery. Smażyć na średnim
była z siekanej (mielonej) wołowiny. W tam- miał być przygotowany w krótkim czasie. ogniu z każdej strony 4–5 minut.
tych czasach oczywiście nie było jak mielić Na początku XX wieku to było novum.
mięsa. Kawałki wołowiny ugniatano pod Kolejna rewolucja przyszła z powstaniem Następnie ułożyć burgera na liściach sałaty lodowej i rukoli,
siodłami w trakcie jazdy konnej. Efekt był McDonald’s, w latach 40-tych na słynnej posmarować ulubionym sosem, położyć 2–3 plastry ogórka,
podobny do mielenia w maszynce czy sie- Route 66 poprzez opcję drive-in. pomidora, papryki, można odrobinę rukoli położyć na
kania. W tej właśnie formie hamburger, wraz wierzch, wbić patyczek do podtrzymania i… burger bez
z niemieckimi imigrantami trafił za ocean, Obecnie odchodzimy od burgerów przy- bułki gotowy. I jaki zdrowy!
czyli do Stanów Zjednoczonych. I tu Ame- gotowywanych niczym na taśmie produk-
rykanie zrobili z niego ikonę swojej kuchni. cyjnej. Dziś stawiamy na burgery gourmet,
które tworzone są z bardziej wyszukanych
Mówi się, że hamburger, czyli kotlet z pieczeni składników, również tych zupełnie we-
po habsbursku, był serwowany już w połowie getariańskich (a nawet wegańskich) czy,
XIX wieku na pokładzie statków transatlan- w wersji fit, bez bułki.
tyckich Hamburg America Line, które zaczęły
żeglugę w 1847 roku. Serwowany był jako ko- Dziś proponuję Wam, Drodzy Czytelnicy,
tlet zamknięty w dwóch kromkach pieczywa. przygotowanie najdziwniejszego burgera,
W Ameryce podawano w pobliżu stacji paliw jakiego jadłam w jednej z monachijskich
w 1896 roku – znany był wtedy jako kanapka restauracji. Podbił on moje podniebienie
z hamburgerem. Podobno pierwsze kanapki – jest wegański i bez bułki. Zdecydowanie
to hamburger XXI wieku.

44

Zakład Pogrzebowy

Adres: Am Wetterbach 90, 76228 Karlsruhe
Telefon: (0721) 204 009 04
Kontakt- Marek Błaszkiewicz
Mobil: 0176 / 205 76 806

Towarzyszymy Ci w trudnym czasie.

Swoją działalnością obejmujemy całe Niemcy
Obsługujemy transport międzynarodowy
Proponujemy pochówki tradycyjne i kremacyjne
Transport zwłok na teren Polski zajmuje nam do 48h

R&I Autoservice U.G. serwis i naprawy opon
przeglądy techniczne (TÜV/HU)
specjaliści z ponad 10. letnim doświadczeniem w naprawach samochodowych przygotowanie samochodu do przeglądu
inspekcje regularne według specyfikacji
pn. - pt. 09:00 – 18:00, sb. 09:00 – 13:00 25PwRzywZmyYiwaKnaŁażAe4nDkiEeó:Umł RO producenta
od kompleksowe naprawy samochodu
R&I Autoservice U.G. (np. silnika, skrzyni biegów itd.)
Halfinger Str. 30, 81825 München roboty blacharskie i lakiernicze
tel: 089/23790767 naprawy powypadkowe
pomoc administracyjna po wypadku
(rzeczoznawstwo, adwokat itd.)

Jakość niemiecka, ceny polskie!

Impressum

WYDAWCA: Grzegorz Spisla - werbe-agentur spisla Am Holz 3, 84036 Kumhausen; KONTAKT: tel. +49 871 97 46 335, fax +49 871 430 87 935, e-mail: [email protected];
REDAKTOR NACZELNY: Bogdan Żurek. WSPÓŁPRACA: Magdalena Felchnerowska, Sylwia Cieplak. Zamieszczone teksty podlegają prawu autorskiemu. Przetwarzanie tylko

za zgodą wydawcy. Redakcja nie odpowiada za niezamówione artykuły i zdjęcia. Za treść ogłoszeń, artykułów sponsorowanych oraz reklam redakcja i wydawnic-
two nie ponoszą odpowiedzialności. DRUK: Sonar Sp. z o.o., ul. Kostrzyńska 89, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. (+48 95) 736 88 35, e-mail: [email protected], www.sonar.pl;
NAKŁAD: 8000.

HERAUSGEBER: werbe-agentur spisla Am Holz 3, 84036 Kumhausen; KONTAKT: Tel. +49 871 97 46 335, Fax +49 871 430 87 935, e-mail: [email protected];
Der Inhalt unterliegt dem Urheberrecht. Die Verwertung aller Beiträge ist nur mit der schriftlichen Zustimmung des Herausgebers gestattet. Für unverlangt eingesandte
Bild- und Textbeiträge keine Gewähr. Herausgeber und Redaktion haften nicht für den Inhalt der veröffentlichten Anzeigen. DRUCK: Sonar Sp. z o.o., ul. Kostrzyńska 89,
66-400 Gorzów Wlkp., tel. (+48 95) 736 88 35, e-mail: [email protected], www.sonar.pl; AUFLAGE: 8000.

listopad / grudzień 2019 45

WAŻNE ADR ESY

Konsulat Generalny RP w Monachium JAROS Agnieszka KARDIOLOG:
Röntgenstr. 5, 81679 München Zur Herrgottsruhe 6, 89335 Hochwang MURA Roman
Tel.: 089/418 60 80; Tel.: 08223/409 677 Tal 15/2, 80331 München
www. monachium.msz.gov.pl Klausenburgerstraße 9 Geb. C, 81677 München Tel.: 089/2166930
Deutsch-Polnische Gesellschaft München e.V. Tel.: 089/909 387 85, Mobil: 0179/298 67 70 ORTODONTA:
Towarzystwo Niemiecko-Polskie w Monachium MADŻAROW Paweł GREMMINGER Agnieszka
Postfach 70 04 44, 81304 München Werner-Eckert-Str. 4, 81829 München St.-Veit-Straße 11, 81673 München
Tel.: +49 89 785 29 54 Tel.: 089/99936501, Mobil: 0179 5468121 Tel.: 089/43 10 93 30
[email protected], www.dpgm.de MOTKOWSKI Christoph PSYCHOTERAPIA:
Krakauer Haus Herzog-Wilhelm-Str. 21, 80331 München HOREMSKA-KRĘCICKA Elżbieta
Hinter Insel Schütt 34, 90403 Nürnberg Tel.: 089/218 955 62 Heilpraktikerin für Psychotherapie
Tel.: 0911 22 41 20 PRZIBYLLA Alexander Mühlthaler Straße 91A, 81475 München
Polska Parafia Katolicka Augsburg Oskar-von-Miller-Ring 31, 80333 München Tel.: +49/15788727501
Thommstr. 24B, 86153 Augsburg Tel.: 089/287 297 330 KACZMAREK Anna
Tel.: 0821/30749 Psycholog kliniczny i psychoterapeuta
Polska Parafia Katolicka w Ingolstadt DORADCA PODATKOWY: Humboldstrasse 19, 81543 München
Gaimersheimerstr.32, 85057 Ingolstadt JAROS Agnieszka Tel.: 0152 0721 5774
Tel.: 0841/84845 Zur Herrgottsruhe 6, 89335 Hochwang STANKOWSKI Marta
Polska Parafia Katolicka Ludwigsburg Tel.: 08223/409 677 Heilpraktikerin für Psychotherapie
Moldaustr. 20, 71638 Ludwigsburg Klausenburgerstraße 9 Geb. C, 81677 München Hipnoterapia, Kinezjologia, Reiki, EMDR
Tel.: 07141/893369 Tel.: 089/909 387 85, Mobil: 0179/298 67 70 Arndtstr. 12, 80469 München
Polska Parafia Katolicka w Monachium MADŻAROW Paweł Tel.: 089/24405818, M: 0177/4904328
Heßstraße 24, 80799 München Werner-Eckert-Str. 4, 81829 München NAUKA JAZDY:
Tel.: 089/21374290 Tel.: 089/99936501, Mobil: 0179 5468121 BATYRA Michael
Polska Parafia Katolicka w Norymberdze Perlachstr. 67, 81539 München
Arminiusstr.21, 90402 Nürnberg KSIEGOWOŚĆ: Tel.: 089/69 77 73 74
Tel.: 0911/473355 BBL SERVICE OBSŁUGA FIRM:
Polska Parafia Katolicka Regensburg Paul-Heyse-Str. 6, 80336 München AGS Agentur SZKULTECKA Grażyna
Plattlinger Str.6, 93055 Regensburg Tel.: 089/322 123 78 Herzog-Wilhelm-Str. 21, 80331 München
Tel.: 0941/794478 CZŁONKA Ireneusz Tel.: 089/86 36 98 32
Polska Parafia Katolicka Stuttgart Ludwig-Richter-Str. 17, 80687 München SKLEPY:
Zuckerbergstr. 9, 70378 Stuttgart Tel.: 089/570 21 40 R-MARK`T
Tel.: 0711/564184 LASOTA Janina Helene-Mayer-Ring 7a
Klosterstraße 29, 95028 Hof 80809 München
ADWOKACI: Tel.: 09281/1407852 Tel.: 0176 / 62 65 16 69
BERTRAM Carola SZKOŁY JĘZYKOWE:
Steinsdorfstr. 10, München, LEKARZE: Lingua Germanica & Polonica
Tel. 089/54 84 68 68 Theresienstraße 124, 80333 München
BOROWSKA-WÜNSCH Krystyna OGÓLNY: Tel.: 089/12037930, Mobil: 0179/8298747
Schulstr.10, 80634 München FELDMANN Irena YOUR ENGLISH
Tel.: 089/13038628 Landsberger Str. 497, 81241 München – Pasing Schubertstr. 21, 84144 Geisenhausen
DEMACKER Izabela S. Tel.: 089/ 88 14 89 Tel.: 0151/66454791
Müllerstr. 40, 80469 München PETZOLD Małgorzata TŁUMACZENIA:
Tel.: 089/85 63 63 55 Rosenheimerstr. 79, 81667 München BEMBNISTA Ewa
DERKACZ Oskar Tel.: 089/48 95 67 49 Kapellenstr. 25, 82008 München/Unterhaching
Sonnenstr. 27 / 2. OG, 80331München RASCHKE Jacek Tel.: 015777453603
Tel.: 089/12 76 25 46 Hauptmarkt 10, 90403 Nürnberg MILLER Agnieszka
DUDEK Ilona Tel.: 091/122021 Ismaninger Str. 65, 81675 München
Oskar-von-Miller-Ring 31, 80333 München RITTER Małgorzata Tel.: 089/688 5005
Tel.: 089/287 297 330 Adenauerstr. 6, 82178 Puchheim REISSIG Anna
GROBORZ Olaf Tel.: 089 / 80 43 50 Altstadt 105, 84028 Landshut
Donnersbergerstr. 46, 80634 München ZADROŻNY Jacek Tel./Fax 0871/97 50 44 59, Mobil: 0170/2 44 09 69
Tel.: 089/13 95 83 72 Therese-Giehse-Alee 33, 81739 München WYPIJEWSKA-KOCHEMS Hanna
MILLER Anna Maria Tel.: 089/67907332 Gottfried-Böhm-Ring 43, 81369 München
Mauerkircherstr. 4, 81679 München Tel.: 089/78 65 21
Tel.: 089/20 96 09 57 GINEKOLOG: UBEZPIECZENIA:
MOTKOWSKI Christoph MATZKU-SCHWARZ Sandra KUBITZA Agnieszka
Herzog-Wilhelm-Str. 21, 80331 München Karl-Köglsperger-Straße 31, 80939 München Moosblick 49; 84051 Essenbach
Tel.: 089/218 955 62 Tel.: 089/311 99 57 Tel.: 0176/96388098
PAZUR Maciej NAZARKO Agnieszka
Trappentreustr. 42, 80339 München STOMATOLOG: Rathenaustraße 138 , 80937 München
Tel.: 089 / 740 53 362, Mobil: 0176 / 77225482 JURETZKI Katharina Tel.: 089/54892190, Mobil: 0178/8011693
PRZIBYLLA Alexander Amalienstr. 60, 80799 München SLABON Adam
Oskar-von-Miller-Ring 31, 80333 München Tel.: 089/39 37 20 Kreuzstraße 5, 84130 Dingolfing
Tel.: 089/287 297 330 KOZLOWSKI Joanna Mobil: 0176/84641740
RUHLMANN Benjamin Marktplatz 7, 85375 Neufahrn SOWADA Łukasz
Mauerkircherstr. 4, 81679 München Tel.: 08165/48 66 Thalkirchner Straße 184, 81371 München
Tel.: 089/20 96 09 57 SITEK Christian Tel.: 089/41 41 41 351, Mobil: 0176/104 224 97
Moosacher Str. 58c, 80809 München INNE:
AUTO-USŁUGI: Tel.: 089 59 52 73 APTEKA SaniPEP
AUTOGAS KARLSFELD UNIHOVSKA Halyna Ollenhauerstr 6, 81737 München
Liebingsstr. 3, 85757 Karsfeld Müllerstraße 27, 80469 München Tel.: 089-670096-0
Tel.: 0152 / 287 95 199 Tel.: 089 260 95 41 Josephsburg-Apotheke HUBER Mariola
Pawel KFZ Werkstatt ZNOROWSKI Marian Josephsburgstr. 60,
Bodenseestr. 222, 81243 München/Neuaubing Am Oberanger 14, 85221 Dachau 81673 München Berg am Laim
Tel.: 089/262 14 696 Tel.: 08131/729440 Tel.: 089/43660304
R&I Autoservice U.G. POLKWIAT – Kwiaty do Polski
Halfinger Str. 30, 81825 München DERMATOLOG: www.polkwiat.eu Tel.: 07021861169
Tel.: 089/23790767 BERGER Marta Maria ROTHENBURG GMBH
Blumenstrasse 1, 80331 München Nikolastrasse 20, 84034 Landshut
DORADZTWO PODATKOWE: Tel.: 089 215 42 854 Tel.: 0163-8040972
BOROWSKA-WÜNSCH Krystyna SERWIS KOMPUTEROWY - usługi IT
Schulstr.10, 80634 München LOGOPEDIA: Andrzej SKÓRA
Tel.: 089/13038628 MACHOWSKI ANNA & KOLLEGINEN Birkenstr. 25 85757 Karlsfeld (München)
Schumacherring 17, 81737 München Tel.: 0151 14754149
46 Tel.: 089/189 042 09

prawo cywilne
dochodzenie roszczeń i sporządzanie umów

prawo gospodarcze
obsługa firm i transakcji handlowych

prawo podatkowe
sporządzanie rozliczeń podatkowych

prawo własności przemysłowej
obrona przy naruszeniu znaków firmowych

prawo o nieuczciwej konkurencji
obrona przy naruszeniu praw konkurencji

prawo drogowe oraz transportowe
wypadki i odszkodowania

listopad / grudzień 2019 47

KANCELARIA Prawo Karne (obrona w sprawach karnych i wykroczenia)
ADWOKACKA Prawo Pracy (pomoc przy wypowiedzeniach i odprawach)
Prawo Cywilne (przygotowywanie i sprawdzanie umów)
Oskar Derkacz Pomoc w nagłych wypadkach (aresztowanie, przeszukanie itp.)

Sonnenstr. 27 / 2. OG Gwarantujemy bezpośredni kontakt z adwokatem
80331 München tel. kom.: 0179-41 94 26 4

Fax: (089) 12 76 25 47 E-Mail: [email protected]

Tel.: (089) 12 76 25 46

Kancelaria Adwokacka
zaprasza

Ilona Dudek Alexander Przibylla

Rechtsanwältin Rechtsanwalt
Fachanwältin für Familienrecht

prawo rodzinne . prawo pracy . prawo karne . prawo gospodarcze . prawo spadkowe .
regulacja wypadków drogowych . deklaracje podatkowe i księgowość

Oskar-von-Miller-Ring 31 . 80333 München
Telefon: 089 287 297 330 . Fax: 089 287 297 339

UDZIELAMY PORAD W JĘZYKU POLSKIM I NIEMIECKIM

Zostań członkiem DAK-Gesundheit - ustawowej kasy chorych w Niemczech

Jesteśmy jedną z największych kas chorych w Niemczech. Zaufało nam ok. 6 milionów osób i jesteśmy z tego dumni!

Oferujemy obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne dla:

Pracowników zatrudnionych na umowę o pracę w Niemczech

Osób na własnej działaności w Niemczech (Gewerbe)

Członków rodzin ubezpieczonych (Familienversicherung)

Studentów, uczniów (Azubi) Joanna Gos (Bezirksleiterin)

Jesteśmy do Państwa dyspozycji przez 24 h na dobę 365 dni w roku. Rosenheimer Str. 145 i. 81671 München
W razie choroby oferujemy Państwu infolinię w języku polskim: 0049/ 40 325-325-542 Mobil: 0049/ 151 533-18-616
Telefon: 0049 89/ 1588155-2139
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony po polsku www.dak.de/polska. Posiadamy formularze w języku polskim.
Zapraszam do kontaktu również firmy, m.in. agencje pracy, które chcą ubezpieczyć swoich pracowników z Polski! E-Mail: [email protected]
Chcesz się ubezpieczyć lub zmienić dotychczasowa kasę chorych, zadzwoń!

48


Click to View FlipBook Version