“ข้อมูลเปิด: โฉมหน้าใหม่ของการพัฒนาท้องถิ่นไทย Open Data: New Face of City and Local Development” โดย คุณชนิดา อาคมวัฒนะ หัวหน้ากลุ่มพัฒนาระบบและวิชาการ สํานักประเมินคุณธรรม และความโปร่งใส สํานักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ

37 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ นอกเหนืือจากการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะบนเว็็บไซต์์แพล็็ตฟอร์์มดัังกล่่าวแล้้ว รััฐบาล อิินเดีียยัังได้้ส่่งเสริิมและสนัับสนุุนให้้หน่่วยงานภาครััฐพััฒนาแอปพลิิเคชัันเพื่่อเผยแพร่่ข้้อมููล สาธารณะและให้้บริิการสาธารณะด้้านต่่าง ๆ แก่่ประชาชนด้้วย โดยปััจจุุบัันมีีการพััฒนา แอปพลิิเคชัันของหน่่วยงานภาครััฐมากกว่่า 30 แอปพลิิเคชััน ให้้บริิการด้้านข้้อมููลข่่าวสารและ อำำนวยความสะดวกแก่่ประชาชน (Open Government Data (OGD) Platform India, 2020) 3.3 การเปิดเผยข้อมูลสาธารณะของสาธารณรัฐเกาหลี ประสิิทธิิภาพด้้านการพััฒนาระบบ การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) และ การพััฒนาขีีดความสามารถในการบริิหารงาน ของภาครััฐให้มี้ีความโปร่่งใส (transparency) ของสาธารณรััฐเกาหลีีนั้้�น ได้้รัับการยอมรัับ ในระดัับนานาชาติิค่่อนข้้างสููง ไม่ว่่ ่าจะเป็น็การจััดอันดัับ Corruption Perception Index (CPI) แม้้กระทั่่�งดััชนีี การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะโลก (Global Open data Index) Open data Barometer (ODB) หรืือ การประเมิินดััชนีีการเปิิดเผย ข้้อมููลของ OECD OUR data Index ก็็ถืือได้้ว่่าสาธารณรััฐเกาหลีีเป็็นหนึ่่งใน ประเทศชั้้�นนำำที่่มีีความโปร่่งใสและมีีระบบ การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะมีีประสิิทธิิภาพสููง ติิดอัันดัับต้้น ๆ ของโลกและเอเชีีย (สุุริิยานนท์์ พลสิิม, 2562: 70-90; ศุุภวััฒนากร วงศ์ธ์นวสุุ และสุุริิยานนท์์ พลสิิม, 2562: 30-40) หนึ่่งในปััจจััยที่่มีีความสำำคััญอย่่างมาก ในการขัับเคลื่่อนการพััฒนาความโปร่่งใสและ ระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะในภาครััฐ ของสาธารณรััฐเกาหลีีก็็คืือ ความเข้้มแข็็ง ของภาคพลเมืืองและความก้้าวหน้้า ด้้านเทคโนโลยีีต่่าง ๆ ที่่�มีีอยู่่ภายใน สาธารณรััฐเกาหลีี และหน่่วยงานภาครััฐ สามารถนำำ มาใช้้ประโยชน์์ในการทำำงานได้้ อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ในส่่วนของการพััฒนาระบบการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะนั้้�น รััฐบาลสาธารณรััฐเกาหลีี ได้้ประกาศใช้้กฎหมายว่่าด้้วยการส่่งเสริิม ให้้มีีการเปิิดเผยและนำำข้้อมููลสาธารณะ ไปใช้้ประโยชน์์ (Act on Promotion of the Provision and Use of Public Data) ขึ้้�นในปีี 2013 กฎหมายฉบัับนี้้� เกิิดขึ้้�นหลัังจากรััฐบาล สาธารณรััฐเกาหลีีตระหนัักต่่อประเด็็นเรื่่อง สิิทธิิและเสรีีภาพของประชาชนในการเข้้าถึึง ข้้อมููลข่่าวสาร ซึ่่งได้้รัับอิิทธิิพลจากการ ปรัับปรุุงแก้้ไขกฎหมายหลััก ๆ 2 ฉบัับในช่่วง ทศวรรษ 1990 (ARTICLE, 2016) ซึ่ง ่ รััฐบาล สาธารณรััฐเกาหลีีได้้ปรัับปรุุงแก้้ไขกฎหมาย ว่่าด้้วยการปกป้้องความลัับทางการทหาร

38 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ (Military Secrets Protection Act) ในปีี 1993 อนุุญาตให้้สาธารณชนสามารถเข้้าถึึง ข้้อมููลทางการทหารได้้เพื่่อประโยชน์์ ของส่่วนรวม และต่่อมาในปีี 1996 รััฐบาล สาธารณรััฐเกาหลีีได้้ประกาศใช้้กฎหมายการ เปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของหน่่วยงานภาครััฐ (Act on Disclosure of Information by Public Agencies) ซึ่่งได้้รัับอิิทธิิพลมาจาก การเคลื่่อนไหวของภาคประชาสัังคมและ การปฏิิรููปประชาธิิปไตยในขณะนั้้�น กระทั่่งในปีี 2013 มีีการประกาศใช้้ กฎหมายว่่าด้้วยการส่่งเสริิมให้้มีีการเปิิดเผย และนำข้ำ ้อมููลสาธารณะไปใช้้ประโยชน์์ (Act on Promotion of the Provision and Use of Public Data) ดัังกล่่าว กฎหมายว่่าด้้วย การส่่งเสริิมให้้มีีการเปิิดเผยและนำข้ำ ้อมููล สาธารณะไปใช้้ประโยชน์์ (Act on Promotion of the Provision and Use of Public Data) ฉบัับนี้้� วางอยู่่บนหลัักการสำคัำ ัญว่่าด้้วยการ รัับประกัันสิิทธิิของประชาชนในการเข้้าไปมีี ส่่วนร่่วมในกิิจการของรััฐเพื่่อส่่งเสริิมให้้เกิิด ความโปร่่งใสในการบริิหารงานด้้านต่่าง ๆ โดยในมาตราที่่� 1 ของกฎหมายฉบัับนี้้� ระบุุไว้้อย่่างชััดเจนว่่ามีีเป้้าหมายเพื่่�อรัับรอง สิิทธิิของประชาชนในการเข้้าถึึงข้้อมููล สาธารณะ (public data) และส่่งเสริิมให้้ หน่่วยงานภาครััฐทุุกประเภทมีรีะบบจััดการ และเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะดัังกล่่าวที่่�มีี ประสิิทธิิภาพ เพื่่�อให้้เกิิดประโยชน์์ต่่อการ พััฒนาคุุณภาพชีีวิิต และพััฒนาเศรษฐกิิจ ของประเทศผ่่านการประยุุกต์์ใช้้ข้้อมููล สาธารณะของภาครััฐในการขัับเคลื่่�อนธุุรกิิจ ของภาคเอกชน (Lee, 2016:390) ดัังนั้้�น จุุดมุ่่งหมายของการพััฒนา ระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) ในหน่่วยงานภาครััฐของสาธารณรััฐ เกาหลีีจึึงไม่่ใช่่แค่่การสร้้างความโปร่่งใสใน การบริิหารงานของภาครััฐเท่่านั้้�น แต่่ยัังมุ่่ง พััฒนาระบบข้้อมููลสาธารณะดัังกล่่าวเพื่่อเพิ่่ม มููลค่่าทางเศรษฐกิิจ สัังคม และอุุตสาหกรรม ต่่าง ๆ (industrial, social, and economic values) เพื่่อเพิ่่มขีีดความสามารถทางการ แข่่งขัันให้้กัับประเทศด้้วย (Kim, 2018: 18- 30; Wytze, 2017) ผลจากการประกาศใช้้กฎหมายดัังกล่่าว ทำำ�ให้้รััฐบาลสาธารณรััฐเกาหลีีได้้พััฒนา แพล็็ตฟอร์์ม www.data.go.kr ขึ้้นมา เพื่่อการจััดการข้้อมููลและเผยแพร่่ข้้อมููลสาธารณะ ภายในประเทศ ซึ่่ งอยู่่ภายใต้้ความรัับผิิดชอบโดยตรงของสำำนัักงานข้้อมููลข่่าวสารแห่่ง สาธารณรััฐเกาหลีี (Korea Information Society Agency) ซึ่ง ่ มีีหน้้าที่่เป็็นหน่่วยงานหลัักในการ ผลัักดัันและขัับเคลื่่อนการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของภาครััฐในสาธารณรััฐ เกาหลีี โดยแพล็็ตฟอร์์มดัังกล่่าวมีีความน่่าสนใจอย่่างมาก เพราะมุ่่งเน้้นการพััฒนาคุุณภาพของ ชุุดข้้อมููลที่่สามารถนำำ ไปใช้้ประโยชน์์ได้้จริิงในการขัับเคลื่่อนเศรษฐกิิจและสัังคมของประเทศ

39 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ โดยสถานภาพของการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (opening status) ในปััจจุุบััน (17 สิิงหาคม 2564) มีีชุุดข้้อมููลที่่นำำมาเผยแพร่่มากกว่่า 30,000 ชุุดข้้อมููล รวมถึึงมีีระบบการเรีียกใช้้ เชื่่อมโยง หรืือแลกเปลี่่ยนชุุดข้้อมููลต่่าง ๆ (Application Programming Interfaces: API) กว่่า 5,800 ช่่องทางจากชุุดข้้อมููลสาธารณะจาก 878 หน่่วยงานทั่่วประเทศ แพล็็ตฟอร์์มการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของสาธารณรััฐเกาหลีีจาก www.data.go.kr (17 สิิงหาคม 2564) แผนภาพที่่� 7 แพล็็ตฟอร์์มการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของสาธารณรััฐเกาหลีี

40 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ นอกจากนี้้� ยัังมีีการจััดตั้้�งศููนย์์ให้้ความช่่วยเหลืือด้้านการนำำข้้อมููลสาธารณะไปใช้้ประโยชน์์ (The Public Data Utilization Support Center หรืือ Utilization Support Center) ซึ่งเ ่ กิิดขึ้้�น ตามกฎหมายว่่าด้้วยการส่่งเสริิมให้้มีีการเปิิดเผยและนำำข้้อมููลสาธารณะไปใช้้ประโยชน์์ (Act on Promotion of the Provision and Use of Public Data) ด้้วย (Korea Information Society Agency, 2020) โดยเป้้าหมายหลัักของการจััดตั้้�งศููนย์์ดัังกล่่าวนี้้�ขึ้้�นมาก็็เพื่่อ ให้คำ้ ำ ปรึึกษาและความช่่วยเหลืือด้้านการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของหน่่วยงาน ภาครััฐ (public intuition’s data opening) เพื่่อให้้ภาคเอกชนสามารถนำำชุุดข้้อมููลดัังกล่่าว ไปใช้้ประโยชน์์ได้้ (private use) ศููนย์์ดัังกล่่าวประกอบด้้วยกลุ่่มผู้้เชี่่ยวชาญด้้านการเปิิดเผยการจััดการ และการพััฒนา คุุณภาพของข้้อมููลสาธารณะในภาครััฐโดยเฉพาะด้้วย ดัังนั้้�น ศููนย์์นี้้�จึึงเป็็นตััวกลางในการให้้ ความช่่วยเหลืือเพื่่อพััฒนาระบบการจััดการข้้อมููลของหน่่วยงานภาครััฐ และเชื่่อมโยง การใช้้ประโยชน์์ของชุุดข้้อมููลสาธารณะต่่าง ๆ แก่่บริษัิัทเอกชน รวมถึึงภาคอุุตสาหกรรมต่่าง ๆ ภายในประเทศให้้สามารถนำข้ำ ้อมููลของภาครััฐไปใช้้ประโยชน์์ในการขัับเคลื่่อนธุุรกิิจต่่าง ๆ ได้้ ล่่าสุุดระบบการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะของเกาหลีีได้รั้ับการจััดอันดัับจาก OECD ให้้เป็นปร ็ะเทศที่่มี�รีะบบการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะของภาครััฐที่่มี�ปรีะสิิทธิิภาพ มากที่่สุุ�ด อันดัับ 1 ในกลุ่ม่ประเทศ OECD จากการประเมิิน OECD’s OUR data Index (OECD Open, Useful, and Re-usable Index ในปีี 2019 (OECD, 2020: 20-25) โดยมีีกรอบการประเมิินหลััก ๆ 3 ด้้าน ได้้แก่่ การเปิิดเผยข้้อมููล (data availability) การเข้้าถึึงข้้อมููล (data accessibility) การสนัับสนุุนจากรััฐบาลเพื่่อการนำำ ข้้อมููลไปใช้้ประโยชน์ซ้ำ์ ำ� (data re-use) โดยดััชนีีด้้านการเปิิดเผยข้้อมููล และ ดััชนีด้ี้านการสนัับสนุุนจากภาครััฐเพื่่อการนำำ ข้้อมููลไปใช้้ประโยชน์์ซ้ำ ำ� (data re-use) นั้้�น สาธารณรััฐเกาหลีีได้้รัับการจััดอัันดัับจาก OECD ให้้อยู่่ในอัันดัับ 1 ยกเว้้นกรณีีของดััชนีี ด้้านการเข้้าถึึงข้้อมููล (data accessibility) สาธารณรััฐเกาหลีีถููกจััดอยู่่ในอัันดัับที่่ 3 รองจากประเทศออสเตรเลีีย และประเทศ ฝรั่่งเศส (OECD, 2020: 27-44) อย่่างไรก็็ตาม ความน่่าสนใจอีีกประการ หนึ่่งของการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะตามแนวทางของสาธารณรััฐเกาหลีี ก็็คืือ ความพยายามในการเชื่่อมโยงความ ร่่วมมืือและบููรณาการข้้อมููลสาธารณะ เพื่่อใช้้ ประโยชน์์ในการขัับเคลื่่อนการประกอบการ ของภาคธุุรกิิจเอกชนและอุุตสาหกรรมต่่าง ๆ ภายในประเทศ รวมถึึงเสริิมสร้้างการมีส่ี่วนร่่วม และความเข้้มแข็็งให้้กัับภาคประชาชนผ่่าน การใช้ข้้้อมููลสาธารณะที่่รััฐนำำมาเผยแพร่ด้่ ้วย โดยรััฐบาลสาธารณรััฐเกาหลีีได้้ให้้การ สนัับสนุุนเพื่่อพััฒนาระบบ Open data Forum

41 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ขึ้้�นมา เพื่่อใช้้เป็็นพื้้�นที่่ในการแลกเปลี่่ยน และเชื่่อมโยงข้้อมููลระหว่่างพลเมืือง ภาคธุุรกิิจ และหน่่วยงานภาครััฐ สะท้้อน ปััญหาในด้้านการบริิหารและจััดการข้้อมููล ของรััฐ ตลอดจนการจััดงานอีีเวนต์์ งาน ประชุุมสััมมนาแบบเปิิดด้้านข้้อมููลและ เทคโนโลยีี (open seminar) และการสร้้าง เครืือข่่ายระหว่่างภาครััฐ เอกชน และภาค ประชาสัังคมในการพััฒนาระบบการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะที่่จำำเป็็นต่่อการนำำ ไปใช้้ ประโยชน์์ในการพััฒนาเศรษฐกิิจและแก้้ไข ปััญหาในสัังคมด้้านต่่าง ๆ (Civic Tech) ด้้วย นอกจากนี้้� ระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ ของสาธารณรััฐเกาหลีียัังมีีความพยายาม ที่่จะสะท้้อนให้้เห็็นว่่าระบบการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะของหน่่วยงานภาครััฐ ประเภทต่่าง ๆ นั้้�น มีีบริิษััทเอกชนหรืือ ภาคอุุตสาหกรรมใดนำำข้้อมููลสาธารณะ ของหน่่วยงานภาครััฐไปใช้้ประโยชน์์ในการ ประกอบกิิจการด้้านใดบ้้าง ซึ่่ งมีีรููปแบบและ แนวคิิดการนำำเสนอที่่น่่าสนใจให้กั้ับหน่่วยงาน ภาครััฐในประเทศนำำ ไปปรัับใช้้เพื่่อยกระดัับ การพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะได้้ ดัังรายละเอีียดในรููปภาพด้้านล่่าง หมายเหตุุ: สีีเขีียว คืือ ประเภทบริิษััทที่่นำำข้้อมููลสาธารณะไปใช้้ประโยชน์์ สีีม่่วง คืือ ประเภทของ หน่่วยงานภาครััฐที่่ถููกนำำข้้อมููลไปใช้้ประโยชน์์ ส่่วนเส้้นสีีขาวหรืือดำำที่่อยู่่ตรงกลางวงกลม คืือ เส้้นที่่แสดง ความเชื่่อมโยงระหว่่างชุุดข้้อมููลสาธารณะของหน่่วยงานภาครััฐกัับบริิษััทที่่นำำ ไปใช้้ประโยชน์์ หากดููข้้อมููล ในเว็็บไซต์์จะเห็็นการเชื่่อมโยง (interactive) มากขึ้้�น แผนภาพที่่� 8 การนำำข้้อมููลสาธารณะของหน่่วยงานภาครััฐไปใช้้ประโยชน์์ โดยภาคเอกชนในสาธารณรััฐเกาหลีี ที่่มาภาพ จาก https://www.opendata500.com/kr/ (17 สิิงหาคม 2563)

42 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ เมืืองชิิคาโก (City of Chicago) เป็็นอีีก หนึ่่งเมืืองที่่มีชื่่ ีอเสีียงในเรื่่องของคุุณภาพและ ประสิิทธิิภาพการเผยแพร่่ข้้อมููลสาธารณะ (open data) ซึ่่งได้้รัับการพััฒนาระบบ มาเป็็นอย่่างดีี ครอบคลุุมบริิการสาธารณะ หลายด้้าน พร้้อมกัับมีีนโยบายและกฎหมาย รองรัับผลัักดัันการบููรณาการเทคโนโลยีี เพื่่อพััฒนาเมืืองและความโปร่่งใสอย่่างเป็็น รููปธรรม โดยการปฏิิบััติิงานของเมืืองชิิคาโก ในเรื่่องของการเสริิมสร้้างความโปร่่งใสและ พััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) นั้้�น มีีกฎหมายที่่�เกี่่�ยวข้้อง หลััก ๆ ซึ่่�งเป็็นกฎหมายท้้องถิ่่�น (ระดัับ มลรััฐ) ที่่�ได้้ประกาศใช้้มาเพื่่�อรัับรองสิิทธิิ เสรีีภาพของประชาชนในการเข้้าถึึงข้้อมููล ของรััฐและเสริิมสร้้างการบริิหารงานของ ภาครััฐให้มี้ปรีะสิิทธิิภาพและโปร่่งใสมากขึ้้น� ได้้แก่่ กฎหมายว่่าด้้วยการเปิิดเผยข้้อมููล การประชุุม (Open Meeting Act) และ กฎหมายว่่าด้้วยเสรีีภาพในการเข้้าถึึงข้้อมููล ข่่าวสาร (Freedom of Information Act (FOIA))(Public Access Counselor, 2020) โดยกฎหมายว่่าด้้วยการเปิิดเผยข้้อมููล การประชุุม (Open Meeting Act) ออกมา เพื่่อรัับรองสิิทธิิของประชาชนในการเข้้าถึึง ข้้อมููลหรืือเอกสารต่่าง ๆ ที่่เกี่่ยวข้้องกัับ การอภิิปรายถกเถีียงหรืือการตััดสิินใจใน การประชุุมของหน่่วยงานภาครััฐ (public body) (หน่่วยงานภาครััฐตามกฎหมายฉบัับนี้้� หมายความรวมถึึง มลรััฐ เขต เมืือง ชุุมชน โรงเรีียน หรืือ บริิษััทของเทศบาลด้้วย ทั้้�งในระดัับองค์์กร คณะกรรมการ หรืือ คณะกรรมการย่่อย) (Public Access Counselor, 2020: 26) ยกเว้้นการเข้้าถึึง ข้้อมููลบางเรื่่องที่่มีีความจำำเป็็นทางกฎหมาย และจะกระทบต่่อผลประโยชน์์ของรััฐ โดย กฎหมายฉบัับนี้้� ให้้การรัับรองสิิทธิิของ ประชาชนในการเข้้าถึึงและรัับรู้้ข้้อมููลข่่าวสาร ด้้านต่่าง ๆ ที่่จะกระทบต่่อการใช้้ชีีวิิตหรืือ การดำำเนิินธุุรกิิจของตนเอง ซึ่่ งหน่่วยงาน การพััฒนาระบบข้้อมููลสาธารณะระดัับเมืืองหรืือท้้องถิ่น่ (City-and-subnational-level Open Data) การเปิดเผยข้อมูลสาธารณะของเมืองชิคาโก รัฐอิลลินอยส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา (City of Chicago) 3.4

43 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ภาครััฐ มีีหน้้าที่่ส่่งเสริิมและเอื้้�ออำำ นวยให้้ ประชาชนเข้้าถึึงข้้อมููลดัังกล่่าวด้้วย (Illinois General Assembly, 2020a) ในส่่วนของกฎหมายว่่าด้้วยเสรีีภาพ ในการเข้้าถึึงข้้อมููลข่่าวสาร (Freedom of Information Act (FOIA)) ได้้ให้้การรัับรอง สิิทธิิของประชาชนในการเข้้าถึึงหรืือรัับรู้้ ข้้อมููลข่่าวสารได้้อย่่างเต็็มที่่และสมบููรณ์์ เกี่่ยวกัับการบริิหารงานของรััฐ นโยบาย หรืือ การปฏิิบััติิงานของข้้าราชการ โดยที่่ประชาชนสามารถกระทำำ ได้้ อย่่างอิิสระ และสามารถสะท้้อนความคิิดเห็็น หรืืออภิิปรายถกเถีียงประเด็็นปััญหาสาธารณะ จากข้้อมููลการบริิหารงานของรััฐดัังกล่่าว ได้้อย่่างเต็็มที่่ ตลอดจนมีีสิิทธิิรัับรู้้ในการ ตััดสิินใจด้้านต่่าง ๆ ทางการเมืืองและ ตรวจสอบการบริิหารงานของรััฐเพื่่อประโยชน์์ สููงสุุดของส่่วนรวมด้้วย (Public Access Counselor, 2020: 14; Illinois General Assembly, 2020b) นอกจากนี้้� กฎหมายฉบัับดัังกล่่าวยัังให้้ สิิทธิิแก่่ประชาชนในการร้้องขอเอกสาร หรืือ บัันทึึกการปฏิิบััติิงานต่่าง ๆ จากหน่่วยงาน ภาครััฐได้้อย่่างอิิสระอีีกด้้วย ยกเว้้นเอกสาร ที่่จะกระทบต่่อประโยชน์์ของส่่วนรวมหรืือ เป็็นความลัับทางราชการ เป็็นต้้น ด้้วยเหตุุนี้้�เอง การพััฒนาระบบเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะและโครงการต่่าง ๆ เพื่่�อ เสริิมสร้้างความโปร่่งใสและเอื้้�ออำำนวยให้้ประชาชนสามารถเข้้าถึึงข้้อมููลการบริิหารงาน ของเมืืองชิิคาโก จึึงได้้รัับการสนัับสนุุนและขัับเคลื่่�อนได้้อย่่างเต็็มที่่� โดยหลััก ๆ แล้้ว เมืืองชิิคาโกได้้มีีการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ 2 เรื่่องสำำคััญ คืือ 1. การพััฒนาระบบแพล็็ตฟอร์์มข้้อมููลสาธารณะ (data portal) 2. การพััฒนาแผนขัับเคลื่่อนเทคโนโลยีีเพื่่อเสริิมสร้้างความโปร่่งใสพร้้อมกัับ สร้้างการเติิบโตทางเศรษฐกิิจและสัังคมให้้กัับเมืือง (Chicago Tech Plan) โดยในส่่วนแรก เมืืองชิิคาโกมุ่่งเสริิมสร้้างความโปร่่งใสในการบริิหารงานของตนเองโดยการพััฒนาเว็็บไซต์์ แพล็็ตฟอร์์มที่่ประชาชน ภาคธุุรกิิจ หรืือผู้้ใช้้งานสามารถนำำข้้อมููลดัังกล่่าวไปใช้้ประโยชน์์ในเรื่่อง ต่่าง ๆ ได้้จริิง มีีชุุดข้้อมููลที่่มีีคุุณภาพ ครอบคลุุมประเด็็นการบริิหารงานแทบทุุกรายละเอีียด และชุุดข้้อมููลมีีความทัันสมััยตลอดเวลา นอกจากนี้้� ประชาชนหรืือภาคธุุรกิิจยัังสามารถติิดต่่อหรืือดำำเนิินธุุรกรรมได้้อย่่างสมบููรณ์์ บนแพล็็ตฟอร์์มที่่ได้้พััฒนาขึ้้�นมาด้้วย (https://data.cityofchicago.org/) ดัังรายละเอีียด ปรากฏในแผนภาพที่่ 9

44 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ แผนภาพที่่� 9 แพล็็ตฟอร์์มการเผยแพร่ข้่ ้อมููลสาธารณะของเมืืองชิิคาโก แผนภาพที่่� 10 แพล็็ตฟอร์์ม Data Portal ของเมืืองชิิคาโก จาก : https://data.cityofchicago.org/ (13 สิิงหาคม 2563) โดยมีีการเผยแพร่่ชุุดข้้อมููลสำำคััญที่่เป็็นประโยชน์์ต่่อการใช้้ชีีวิิตของประชาชนและ การขัับเคลื่่อนธุุรกิิจให้้กัับภาคเอกชน เช่่น ชุุดข้้อมููลด้้านการบริิหารงานและงบประมาณ ชุุดข้้อมููลด้้านอาคาร ชุุดข้้อมููลด้้านชุุมชน ชุุดข้้อมููลด้้านการศึึกษา ชุุดข้้อมููลด้้านสิ่่งแวดล้้อม ชุุดข้้อมููลจริิยธรรม การต่่อต้้านคอร์์รััปชััน ชุุดข้้อมููลด้้านกิิจกรรมหรืืองานอีีเวนต์์ต่่าง ๆ ชุุดข้้อมููลที่่เกี่่ยวข้้องกัับกฎหมายเสรีีภาพในการเข้้าถึึงข้้อมููลข่่าวสาร (FOIA) ชุุดข้้อมููลเกี่่ยวกัับ สิ่่งอำำนวยความสะดวก ภูมิูิประเทศ และเขตการปกครอง ชุุดข้้อมููลเกี่่ยวกัับการให้้บริิการประชาชน

45 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ และสุุขภาพ ชุุดข้้อมููลเกี่่ยวกัับการบำำรุุงรัักษาสถานที่่สำำคััญทางประวัติัิศาสตร์์ ชุุดข้้อมููลเกี่่ยวกัับ สวนสาธารณะและกิิจกรรมนัันทนาการ ชุุดข้้อมููลด้้านความปลอดภััยสาธารณะ ชุุดข้้อมููล ด้้านสุุขอนามััย ชุุดข้้อมููลการยื่่นขอใช้้บริิการต่่าง ๆ รวมถึึงชุุดข้้อมููลด้้านการเดิินทาง เป็็นต้้น อย่่างไรก็็ตาม ในส่่วนของความโปร่่งใสในการบริิหารงานของเมืืองชิิคาโกนั้้�น นอกจาก ชุุดข้้อมููลดัังกล่่าวแล้้ว เมืืองชิิคาโกยัังได้้เผยแพร่ข้่ ้อมููลสาธารณะ (open data) ที่่ประกอบด้้วย ข้้อมููลด้้านการเงิินและการบริิหารงบประมาณของเมืือง ข้้อมููลด้้านที่่ดิินและอาคาร ข้้อมููล ด้้านการดำำเนิินธุุรกิิจ ข้้อมููลด้้านการจ้้างงานและจริิยธรรมในการบริิหารงาน ข้้อมููล ด้้านการจััดซื้้�อจััดจ้้างและการจ่่ายค่่าตอบแทน ข้้อมููลด้้านนโยบายและบัันทึึกการประชุุมต่่าง ๆ รวมถึึงข้้อมููลด้้านผลการดำำเนิินงานด้้านต่่าง ๆ ด้้วย (City of Chicago, 2020) โดยหากประชาชน ต้้องการทราบข้้อมููลหรืือขอใช้้บริิการใด ๆ สามารถดำำเนิินการได้้แบบเบ็็ดเสร็็จบนเว็็บไซต์์ ของเมืืองได้้ (https://www.chicago.gov/city/en.html) นอกจากนี้้� เมืืองชิิคาโกยัังได้พั้ ัฒนาแอปพลิิเคชัันที่่ค่่อนข้้างมีคุีุณภาพและสามารถนำำ ไปใช้้ ประโยชน์์ได้ทั้้ ้ �งในภาคธุุรกิิจและการดำำเนิินชีีวิิตของประชาชน ประกอบด้้วยแอปสำคัำ ัญ ๆ เช่่น แอปพลิิเคชัันด้้านภูมิูิศาสตร์์ อย่่าง “Open Grid” หรืือแอปด้้านสุุขภาพอย่่าง “Health Atlas” ซึ่งใ่ ห้้บริิการด้้านข้้อมููลสุุขภาพ ตััวชี้้วั�ัด แบบสำำรวจ รวมถึึงมีีการอััปเดตข้้อมููลสำำคััญต่่าง ๆ ในช่่วง สถานการณ์์การแพร่่ระบาดของไวรััสโคโรนา (COVID-19) ด้้วย แอปที่่ให้้บริิการติิดตามคำำร้้อง ขอใช้้บริิการต่่าง ๆ กัับเมืืองชิิคาโกอย่่าง “Service Tracker” หรืือรวมไปถึึงแอปพลิิเคชัันที่่ให้้ บริิการด้้านความรู้้หนัังสืือแบบห้้องสมุุดออนไลน์์ของเมืือง อย่่าง “Chicago Public Library Digital Collection” เป็็นต้้น แผนภาพที่่� 11 แอปพลิิเคชัันให้้บริิการและเผยแพร่่ข้้อมููลสาธารณะในแพล็็ตฟอร์์ม Open data ของเมืืองชิิคาโก

46 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ แผนภาพที่่� 12 แอปพลิิเคชััน OpenGrid จาก http://opengrid.io/ แผนภาพที่่� 13 แอปพลิิเคชััน Health Atlas จาก https://www.chicagohealthatlas.org/

47 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ แผนภาพที่่� 14 แอปพลิิเคชััน Service Tracker จาก https://311.chicago.gov/s/?language=en_US “Chicago Public Library Digital Collection” จาก https://cdm16818.contentdm.oclc.org/customizations/global/pages/ สำำหรัับความน่่าสนใจประการที่่สอง ของการเสริิมสร้้างความโปร่่งใสและพััฒนาระบบ การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) ของเมืืองชิิคาโก ที่่ต่่างจากเมืืองอื่่น ๆ ทั่่วไป คืือ เทศบาล โดยส่่วนมาก หรืือโดยเฉพาะองค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่่นของประเทศไทยเกืือบทุุกแห่่ง จะเน้้นการจััดทำำและเผยแพร่่แผนป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิต หรืือ แผนส่่งเสริิมคุุณธรรม และจริิยธรรมและความโปร่่งใสเป็็นหลััก แต่่ในกรณีีของเมืืองชิิคาโกเน้้นการจััดทำำแผนพััฒนา เทคโนโลยีี (The City of Chicago Technology Plan) หรืือที่่เรีียกว่่า “Chicago Tech Plan” ขึ้้�นมาในปีี 2013 (City of Chicago, 2013: 3) เพื่่อนอกจากจะใช้้เสริิมสร้้างความโปร่่งใสแล้้ว ยัังใช้้เป็็นแผนในการสร้้างความเติิบโตทางเศรษฐกิิจ นวััตกรรม และพััฒนาให้ชิ้ิคาโกกลายเป็็น เมืืองชั้้�นนำำที่่ใช้้ประโยชน์์จากเทคโนโลยีีในการพััฒนาเมืืองด้้านต่่าง ๆ ด้้วย โดยลัักษณะที่่โดดเด่่น ของแผนพััฒนาเทคโนโลยีีฉบัับนี้้� ไม่่ได้้มุ่่งเน้้นเพีียงการพััฒนาระบบโครงสร้้างพื้้�นฐาน และ การบููรณาการเทคโนโลยีีเท่่านั้้�น แต่่ยัังมุ่่งเน้้นไปที่่�การเสริิมสร้้างความโปร่่งใสในการ บริิหารงานของรััฐผ่่านกระบวนการมีีส่่วนร่่วมของประชาชนโดยใช้้เทคโนโลยีีเป็็นหลััก ในการเชื่่�อมโยงระหว่่างประชาชน บริิการสาธารณะ การบริิหารงานของภาครััฐ และ เทคโนโลยีีดิิจิิทััลด้้วย

48 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ซึ่ ่ งหากพิิจารณาบริิบทในปััจจุุบัันแล้้ว ถืือได้้ว่่าเมืืองชิิคาโกตระหนัักต่่ออิิทธิิพลการ เปลี่่ยนแปลงทางเศรษฐกิิจและความก้้าวหน้้า ของวิิทยาการเทคโนโลยีีโลกเป็็นอย่่างมาก ทำำ ให้้เมืืองชิิคาโกในฐานะที่่�เป็็นเมืืองที่่� แต่่เดิิมโด่่งดัังในด้้านนวััตกรรม (city of innovation) อยู่่แล้้ว ได้้ผลัักดัันโครงการ และนโยบายต่่าง ๆ เพื่่�อใช้้ประโยชน์์จาก การเปลี่่�ยนแปลงและความก้้าวหน้้าของ เทคโนโลยีีให้้ได้้มากที่่สุุ�ด ซึ่�งหมายความ ่รวมถึึง เรื่่�องประเด็็นการสร้้างความโปร่่งใสด้้วย สำำหรัับแผนการพััฒนาเทคโนโลยีีของ เมืืองชิิคาโก (The City of Chicago Technology Plan) หรืือที่่เรีียกว่่า “Chicago Tech Plan” นี้้� มีีเป้้าหมายหลัักเพื่่อสร้้าง เมืืองชิิคาโกให้้กลายเป็็นเมืืองที่่สามารถมีี ระบบเทคโนโลยีีที่่สร้้างโอกาส สร้้างการ มีีส่่วนร่่วม สร้้างการพััฒนาอย่่างเท่่าเทีียม และสร้้างนวััตกรรมให้้กัับประชาชนและ ภาคธุุรกิิจได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ เพื่่อให้้ ประชาชนสามารถใช้้ชีีวิิตและภาคธุุรกิิจ สามารถประกอบกิิจการ เชื่่อมต่่อ และ มีีส่่วนร่่วมในระบบดิจิิทััลได้้อย่่างสมบููรณ์์ โดยแผนพััฒนาเทคโนโลยีี (Chicago Tech Plan) ฉบัับนี้้� ประกอบด้้วยกลยุุทธ์์ การพััฒนาหลัักใน 5 ด้้าน (City of Chicago, 2013: 11-16) โดยแบ่่งเป็็นยุุทธศาสตร์์ฐานหลััก (foundational strategies) 2 ด้้าน ได้้แก่่ 1. มุ่่งพััฒนาโครงสร้้างพื้้�นฐานที่่จะทำำ ให้้ ประชาชนและภาคธุุรกิิจในช่่วงวััยถััดไป สามารถเชื่่อมโยงถึึงกัันได้้ในระบบดิิจิิทััลได้้ อย่่างสมบููรณ์์ (Next-Generation Infrastructure) 2. พััฒนาชุุมชนทุุกแห่่งให้้กลายเป็็น “ชุุมชนอััจฉริิยะ” (Smart Community) โดยที่่สร้้างการมีีส่่วนร่่วมอย่่างเต็็มรููปแบบ จากประชาชนทุุกคนและภาคธุุรกิิจในการ เสริิมสร้้างระบบเศรษฐกิิจและชุุมชนที่่ ขัับเคลื่่อนด้้วยเทคโนโลยีี (technology-driven) และยุุทธศาสตร์์เพื่่อการเติิบโต (growth strategies) 3 ด้้าน ได้้แก่่ 1. มุ่่งพััฒนาประสิิทธิิภาพ ประสิิทธิิผล ในการทำำงาน และการบริิหารงานภาครััฐ แบบเปิิด (Efficient, Effective, and Open Government) ผ่่านการบููรณาการระบบ ข้้อมููลและเทคโนโลยีีสมััยใหม่่เข้้ามาปรัับใช้้ใน การทำำงานของภาครััฐ 2. มุ่่งพััฒนานวััตกรรม ภาคพลเมืือง (Civic Innovation) ที่่ส่่งเสริิม ให้้เกิิดนวััตกรรมและนวััตกรรม (innovator) ที่่สามารถพััฒนาแนวทางการแก้้ไขปััญหาที่่ สร้้างสรรค์์ ผ่่านการบููรณาการเทคโนโลยีี เพื่่อนำำ ใช้้จััดการกัับปััญหาและความท้้าทาย ด้้านต่่าง ๆ ของเมืือง และ 3. การพััฒนาและ สร้้างความเติิบโตให้้กัับอุุตสาหกรรมด้้าน เทคโนโลยีีของเมืือง (Technology Sector Growth) โดยผลัักดัันนโยบายดึึงดููดและรัักษา ผู้้เชี่่ยวชาญหรืือกลุ่่มบริษัิัทที่่มีีความเชี่่ยวชาญ ด้้าน STEM ของเมืืองเอาไว้้ และส่่งเสริิม สนัับสนุุนการดำำเนิินงานและการขยายกิิจการ ของกลุ่่มบริิษััทดัังกล่่าว

49 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ เพื่่อให้้ยุุทธศาสตร์์ทั้้�ง 5 ด้้านประสบความสำำเร็็จ เมืืองชิิคาโกได้้พััฒนาโครงการใหญ่่ ๆ ทั้้�งหมด 28 โครงการ สำำหรัับยุุทธศาสตร์์การพััฒนาประสิิทธิิภาพ ประสิิทธิิผล การทำำงานและการบริิหารงาน ของภาครััฐแบบเปิิดแล้้ว มีทั้้ี�งหมด 6 โครงการหลััก ดัังรายละเอีียดปรากฏในตารางที่่ 4 ตารางที่่� 4 ยุุทธศาสตร์์และโครงการสำำคััญตามแผนพััฒนาเทคโนโลยีีของเมืืองชิิคาโก ยุุทธศาสตร์์การพััฒนา โครงการตามแผน โครงการที่่�ดำำเนิินการแล้้ว การพััฒนา ประสิิทธิิภาพ ประสิิทธิิผล ในการทำำงาน และการบริิหารงาน ภาครััฐแบบเปิิด (Efficient, Effective, and Open Government) บููรณาการระบบข้้อมููล เพื่่อพััฒนาประสิิทธิิภาพ ประสิิทธิิผล (Data-Driven Efficiency) WindyGrid Preventative Rodent Baiting Food Inspections Foodborne Chicago Energy Data Map เพิ่่มและปรัับปรุุง ฐานข้้อมููลของเมืือง (City Data) Chicago Open data Portal GitHub Data Dictionary ETL Utility Kit Open data Status Blog บููรณาการเทคโนโลยีี เพื่่อพััฒนาการสื่่อสาร (Improve Communications) Open 311 CHIdeas Chicago Public Library Launches New Website เน้้นบููรณาการเทคโนโลยีี ในการประกอบการ (Enterprise Implementation) The Strategic Technology Alignment Roadmap Project Paperless Small Business Center online permit and business license portal Enterprise Content Management and Process Modernization Information Security Office Center of Excellence

50 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ยุุทธศาสตร์์การพััฒนา โครงการตามแผน โครงการที่่�ดำำเนิินการแล้้ว การพััฒนา ประสิิทธิิภาพ ประสิิทธิิผล ในการทำำงาน และการบริิหารงาน ภาครััฐแบบเปิิด (Efficient, Effective, and Open Government) พััฒนาศููนย์์ข้้อมููล ด้้านต่่าง ๆ ขององค์์กร ปกครองส่่วนท้้องถิ่่น (Consolidate Data Centers) Consolidate Data Centers Chicago Cloud เน้้นการพััฒนาแนวทาง การแก้้ไขปััญหาที่่ใช้้ ทรััพยากรและเทคโนโลยีี ที่่มีีนวััตกรรม (Innovative Technology Solutions) Cloud Technologies – software as services Office 365 partnered with Microsoft Enterprise Asset Management ปรัับปรุุงโดยคณะผู้้เขีียน จาก Chicago Tech Plan ใน 18 Months Update [https://techplan.cityofchicago.org/2014-progress/effective-government/] หรืือเพิ่่มเติิมใน Chicago Tech Plan (2015: 20-30) “18 Months Update” สิ่่งสำำคััญประการหนึ่่งที่่ทำำ ให้้การขัับเคลื่่อนยุุทธศาสตร์์ตามแผนพััฒนาเทคโนโลยีีของ เมืืองชิิคาโกมีีความก้้าวหน้้าอย่่างเป็็นรููปธรรม ก็็คืือ การทำำงานแบบเครืือข่่ายความร่่วมมืือ (partnership) โดยที่่มี�ีหน่่วยงานทั้้�งภาครััฐ บริษัิัทเอกชนที่่มี�ชื่ี่�อเสีียงระดัับโลก มหาวิิทยาลััย องค์์กรภาคประชาสัังคม ได้้เข้้ามามีีส่่วนร่่วมหรืือสนัับสนุุนการทำำงานเพื่่�อขัับเคลื่่�อน ยุุทธศาสตร์์การพััฒนาทั้้�ง 5 ด้้านตามแผนพััฒนาเทคโนโลยีี (Chicago Tech Plan)ดัังกล่่าว มากกว่่า 76 องค์์กร (Chicago Tech Plan, 2015:48) เช่่น Accenture, Center for Smart-Grid Applications, Research, and Technology (CSMART), Chatham Business Association, ChicagoNEXT, Chicago Community Trust, Chicago Public Schools, Chicago Transit Authority, Citizens Utility Board, Code for America, Computer Aid, Inc., Datascope Analytics, City Colleges of Chicago, DePaul University, Environmental Law and Policy Center, Google, IBM, Illinois Institute of Technology, Microsoft, Open City, University of Chicago, World Business Chicago เป็็นต้้น ดัังนั้้�น การพััฒนาเมืืองของชิิคาโก จึึงถููกขัับเคลื่่อนไปอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ เพราะได้้รัับความร่่วมมืือจากกลุ่่มผู้้เชี่่ยวชาญที่่มาจาก หลากหลายวิิชาชีีพที่่ได้รั้ับการยอมรัับทั้้�งในระดัับชาติิและนานาชาติิ พร้้อมกัับการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะอย่่างเป็็นระบบและยั่่งยืืน

51 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ สำำหรัับแนวทางการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะของมหานครลอนดอน สหราช อาณาจัักร เป็็นไปตามกฎหมายว่่าด้้วยสิิทธิิ ในการเข้้าถึึงข้้อมููลขององค์์กรปกครอง ส่่วนท้้องถิ่่น� (Local Government (Access to Information) Act) ที่่มีีการประกาศใช้้ มาตั้้�งแต่่ปีี 1985 โดยกฎหมายฉบัับนี้้� ให้้การ รัับรองสิิทธิิแก่่ประชาชนในการเข้้าถึึงข้้อมููล การประชุุม รายงาน เอกสารต่่าง ๆ ที่่เกี่่ยวข้้องกัับ การบริิหารงานขององค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่่น ทั้้�งยัังกำำหนดให้้องค์์กรปกครอง ส่่วนท้้องถิ่่�นมีีหน้้าที่่�ในการเผยแพร่่ข้้อมููล ข่่าวสารดัังกล่่าวต่่อสาธารณะอย่่างจริิงจััง ด้้วย (UK Public General Acts, 2020) โดยในกรณีีของมหานครลอนดอน ได้มี้ี การพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ ในลัักษณะแพล็็ตฟอร์์มที่่มีีชุุดข้้อ มููล หลากหลายและทัันสมััย เข้้าถึึงได้้ง่่าย รวมถึึง สามารถนำำข้้อมููลไปใช้้ประโยชน์์ต่่อยอดได้้ ทั้้�งในการดำำเนิินชีวิีิตและการขัับเคลื่่อนธุุรกิิจ ของภาคเอกชน โดยมหานครลอนดอนได้้ออกแบบ ระบบเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะที่่�มีีชื่่�อว่่า “London Datastore” (https://data.london.gov.uk/) ซึ่ ่ งอยู่่ภายใต้้การดููแลของสำำนัักงาน เพื่่อการพััฒนามหานครลอนดอน (Greater London Authority: GLA) ซึ่่ งจััดตั้้�งขึ้้�นมา เพื่่อรัับผิิดชอบด้้านการพััฒนาระบบ big data และการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของ มหานครลอนดอนโดยเฉพาะ ดัังรายละเอีียด ในภาพต่่อไปนี้้� การเปิดเผยข้อมูลสาธารณะของมหานครลอนดอน สหราชอาณาจักร 3.5 แผนภาพที่่� 15 ระบบเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของมหานครลอนดอน

52 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ สำำหรัับระบบการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะใน “London Datastore” ดัังกล่่าว มีีชุุดข้้อมููลจำำนวนมากกว่่า 700 ชุุดข้้อมููล ที่่ถููกนำำมาเผยแพร่่ จากแหล่่งผู้้ผลิิตข้้อมููล หลายองค์์กรในพื้้�นที่่ของมหานครลอนดอน ไม่่ว่่าจะเป็็นชุุดข้้อมููลด้้านศิิลปวััฒนธรรม ชุุดข้้อมููลด้้านเศรษฐกิิจและการประกอบธุุรกิิจ ชุุดข้้อมููลด้้านการวิิเคราะห์ข้์ ้อมููลสถานการณ์์ โควิิด (COVID-19 Data and Analysis) ชุุดข้้อมููลด้้านอาชญากรรม ชุุดข้้อมููลด้้าน การศึึกษา ชุุดข้้อมููลด้้านประชากร ชุุดข้้อมููล ด้้านสิ่่งแวดล้้อม ชุุดข้้อมููลด้้านการจ้้างงาน และการพััฒนาทัักษะ ชุุดข้้อมููลด้้านการ วางแผน ชุุดข้้อมููลด้้านการกีีฬา ชุุดข้้อมููลด้้าน การขนส่่ง ชุุดข้้อมููลด้้านเยาวชน ชุุดข้้อมููล ด้้านการเคหะ ชุุดข้้อมููลด้้านรายได้้ สวััสดิิการ และความยากจน ชุุดข้้อมููลด้้านสุุขภาพ รวมไปถึึงชุุดข้้อมููลด้้านความโปร่่งใส ในการบริิหารงาน เป็็นต้้น โดยระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ “London Datastore” ได้้รัับการยอมรัับ ในระดัับนานาชาติิ ว่่าเป็็นระบบการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะที่่มีีประสิิทธิิภาพสููง ได้้รัับ รางวััล ODI Open data Publisher Award โดย Open data Institute ซึ่่ งเป็็นองค์์กรที่่ มีีชื่่อเสีียงในการขัับเคลื่่อนการพััฒนาระบบ การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะระดัับโลก อย่่างไรก็็ตาม แนวทางการพััฒนา ระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของ กรุุงลอนดอนให้้เป็็นไปอย่่างมีีประสิิทธิิภาพนั้้�น ที่่มาภาพ : https://data.london.gov.uk/

53 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ มีีลัักษณะเช่่นเดีียวกัับกรณีีของเมืืองชิิคาโก คืือ โครงการต่่าง ๆ ถููกขัับเคลื่่�อนภายใต้้ ความ ร่่วม มืือจากหลายห น่่วยงา น (partnership) เพื่่�อเข้้ามาพััฒนาระบบ การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ “London Datastore” ดัังกล่่าว นอกจากนี้้� มหานครลอนดอนกำำลััง พััฒนาระบบฐานข้้อมููลขนาดใหญ่่ที่่จะสร้้าง City Data Analytics Programme ที่่มุ่่ง พััฒนาและนำำเสนอข้้อมููลด้้านต่่าง ๆ ของเมืือง ในลัักษณะเป็็นแพล็็ตฟอร์์มแบบ “Virtual Hub” ซึ่่ งเกิิดขึ้้�นระหว่่างความร่่วมมืือของ ภาครััฐและเอกชนจากหลายหน่่วยงานที่่มีี ความเชี่่ยวชาญด้้านวิิทยาการข้้อมููล (data science) ไม่ว่่ ่าจะเป็็น London Office of Data Analytics (LODA), NESTA, GLA Intelligence, the London Fire Brigade, the Centre for Urban Science and Progress (CUSP) in London, Borough Data Partnership, Sharing Cities, Centre for Urban Science and Progress at King’s College เป็็นต้้น ดัังนั้้�น จะเห็็นได้้ว่่า การพััฒนาระบบ ข้้อมููลสาธารณะ (open data) ในกรณีีของ มหานครลอนดอนนั้้�น ต้้องอาศััยความร่่วมมืือ จากทุุกภาคส่่วนในการเชื่่อมโยงชุุดข้้อมููล (data set) ที่่สำำคััญและเป็็นประโยชน์์ต่่อ การดำำเนิินชีีวิิตของประชาชน ตลอดจน การประกอบธุุรกิิจของภาคเอกชน นำำมา รวบรวมเข้้าด้้วยกััน (consolidate) ไว้้ใน แพล็็ตฟอร์์มเดีียวเพื่่อให้้ประชาชนสามารถ เข้้าถึึงหรืือใช้้ประโยชน์์ได้้จากแพล็็ตฟอร์์ม เดีียวแบบเบ็็ดเสร็็จ ดัังเช่่น “London Datastore” ที่่มีีชุุดข้้อมููลสำำคััญมากกว่่า 700 ชุุด ซึ่ ่ งเชื่่อมโยงข้้อมููลจากองค์์กร หลายแห่่งในเขตกรุุงลอนดอนและที่่สำำคััญ ต้้องเป็็นชุุดข้้อมููลที่่มีีคุุณภาพ เข้้าถึึงง่่าย เข้้าใจง่่าย และนำำ ไปใช้้ประโยชน์์ต่่อยอดได้้ ง่่ายด้้วย

54 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ แนวทางการเสริมสร้าง ความโปร่งใสด้วย ระบบการเปิดเผย ข้อมูลสาธารณะ ในประเทศไทย 4

55 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ก่่อนที่่จะนำำเสนอมุุมมองอัันเป็็นข้้อเสนอแนะต่่อการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะ (open data) ของหน่่วยงานภาครััฐในประเทศไทย คณะผู้้เขีียนขอนำำเสนอสถานภาพ และความสมบููรณ์์ของระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) ของประเทศไทย ในบริิบทของนานาชาติิเปรีียบเทีียบกัับประเทศอื่่น ๆ เพื่่อสะท้้อนให้้เห็็นช่่องว่่างและโอกาส ในการพััฒนาจากการเปรีียบเทีียบระดัับคะแนนดััชนีีการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะโลก (Global Open Data Index: GODI) ที่่ขัับเคลื่่อนโดย Open Knowledge Foundation ดัังที่่คณะผู้้เขีียน ได้้นำำเสนอกรอบคิิดและหลัักการประเมิินไปแล้้วในก่่อนหน้้านี้้� โดยมีีข้้อมููลย้้อนหลัังในช่่วงปีี 2013-2015 ซึ่่ งจากผลการจััดอัันดัับพบว่่า ประเทศไทย หากพิิจารณาสััดส่่วนการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะแล้้ว ค่่อนข้้างมีีระดัับการเปิิดเผยข้้อมููลที่่ต่ำำ เมื่่อเทีียบกัับประเทศอื่่น ๆ ในกลุ่่มภููมิิภาคเดีียวกััน ยกเว้้น จีีน มาเลเซีีย เมีียนมาร์์ และกััมพููชา โดยมีีสััดส่่วนการเปิิดเผยข้้อมููลในปีี 2014 คิิดเป็็น 36% และเพิ่่มขึ้้�นมาในปีี 2015 อีีกเป็็น 39% ดัังรายละเอีียดปรากฏในตารางที่่ 5 ตารางที่่� 5 เปรีียบเทีียบการจััดอัันดัับดััชนีีการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะโลก (Global Open data Index) ประเทศ ปีีอัันดัับ จำำนวน ทั้้งหมด สััดส่่วนการ เปิิดเผยข้้อมููล ประเทศไทย 2013 - - - 2014 59 97 36% open 2015 42 122 39% open แนวทางการเสริมสร้างความโปร่งใส ด้วยระบบการเปิดเผยข้อมูลสาธารณะ ในประเทศไทย 4

56 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ประเทศ ปีีอัันดัับ จำำนวน ทั้้งหมด สััดส่่วนการ เปิิดเผยข้้อมููล สาธารณรััฐเกาหลีี 2013 32 60 43% open 2014 28 97 53% open 2015 23 122 50% open ญี่่ปุ่่น 2013 32 60 43% open 2014 19 97 61% open 2015 31 122 46% open ไต้้หวััน 2013 36 60 42% open 2014 11 97 67% open 2015 1 122 78% open สิิงคโปร์์ 2013 - - 2014 - - 2015 23 122 50% open ฮ่่องกง 2013 56 60 27% open 2014 54 97 38% open 2015 37 122 42% open อิินโดนีีเซีีย 2013 38 60 42% open 2014 45 97 43% open 2015 41 122 40% open จีีน 2013 38 60 42% open 2014 58 97 37% open 2015 93 122 18% open

57 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ประเทศ ปีีอัันดัับ จำำนวน ทั้้งหมด สััดส่่วนการ เปิิดเผยข้้อมููล กััมพููชา - - - - 2014 77 97 27% open 2015 108 122 12% open มาเลเซีีย - - - - - - - - 2015 112 122 10% open เมีียนมาร์์ - - - - - - - 2015 122 122 3% open ปรัับปรุุงโดยคณะผู้้เขีียน จาก Global Open data Index 2013-2015 ใน http://2015.index.okfn.org/ (14 สิิงหาคม 2564) สำำหรัับการจััดอัันดัับล่่าสุุดในปีี 2015 พบว่่า ประเทศไทยยัังมีีข้้อจำำกััดในการเผยแพร่่ ข้้อมููลสาธารณะที่่สำำคััญ ๆ ได้้แก่่ ดััชนีีด้้านการเผยแพร่่การใช้้จ่่ายงบประมาณของภาครััฐ (government spending) ดััชนีีด้้านพิิกััดตำำแหน่่ง (location datasets) ดััชนีีด้้านข้้อมููล การถืือครองที่่ดิิน (land ownership) อย่่างไรก็็ตาม ชุุดข้้อมููลดัังกล่่าวเป็็นชุุดการประเมิิน ในช่่วงปีี 2015 ซึ่ง ่ ปััจจุุบัันระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะในหน่่วยงานภาครััฐของไทยได้รั้ับ การปรัับปรุุงขึ้้�นมากเมื่่อเทีียบกัับแต่ก่่ ่อน ซึ่งหาก ่ มีีการตรวจประเมิิน อาจทำำ ให้ดั้ัชนีด้ี้านการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะของประเทศไทยมีีภาพลัักษณ์์ที่่ดีีขึ้้�นได้้ในบริิบทนานาชาติิ อย่่างไรก็็ตาม เมื่่อเทีียบกัับประเทศอื่่น ๆ ตามชุุดข้้อมููลการประเมิินที่่มีีอยู่่ครอบคลุุม หลายประเทศทั่่วโลก แต่่คณะผู้้เขีียนได้้คััดเลืือกเอากลุ่่มประเทศที่่อยู่่ในภููมิิภาคเดีียวกัันกัับ ประเทศไทยมานำำ เสนอเปรีียบเทีียบให้้เห็็นถึึงประสิิทธิิภาพในการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะ (open data) มาแสดงให้้เห็็น ซึ่งพบ ่ ว่่า กรณีีของไต้้หวััน ในปีี 2015 ได้รั้ับการจััดอัันดัับ ว่่ามีีระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะที่่สมบููรณ์์แบบมากที่่สุุด อัันดัับ 1 คิิดเป็็น 78% ของการ เปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะตามดััชนีีทั้้�งหมด รองลงมา คืือ สิิงคโปร์์ สาธารณรััฐเกาหลีี และญี่่ปุ่่น ดัังรายละเอีียดปรากฏในแผนภาพที่่ 16

58 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ไทย เกาหลีใต ญี่ปุน ไตหวัน สิงคโปร ฮองกง อินโดนีเซีย จีน กัมพูชา มาเลเซีย เมียนมาร 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 สัดสวนรอยละของการเปดเผยขอมูลแตละประเทศ (%) 2013 2014 2015 ไทย เกาหลีใต ญี่ปุน ใตหวัน สิงคโปร ฮองกง อินโดนีเซีย จีน กัมพูชา มาเลเซีย เมียนมาร 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 สัดสวนรอยละของการเปดเผยขอมูลแตละประเทศ (%) 2013 2014 2015 นอกจากนี้้� ยัังมีีการประเมิินของ OECD’s OUR data Index (OECD Open, Useful, and Re-usable Index) ซึ่งไ่ ด้้รายงานผลการประเมิินดััชนีีการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะในกลุ่่มประเทศ เอเชีียตะวัันออกเฉีียงใต้้ จากรายงานล่่าสุุดในปีี 2019 พบว่่า ประเทศไทยถููกจััดอยู่่ในอันดัับที่่� 3 เมื่่�อเทีียบกัับประเทศอื่น ่� ๆ ในกลุ่มเอเ่ชีียตะวัันออกเฉีียงใต้้ (OECD, 2019: 105) โดยรััฐบาล ที่่มีีระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะที่่มีีประสิิทธิิภาพมากที่่สุุด 5 อัันดัับแรก คืือ อิินโดนีีเซีีย มาเลเซีีย ไทย สิิงคโปร์์ และฟิลิิิปปิินส์์ ตามลำดัำ ับ ซึ่ง 5 ประเทศเห ่ ล่่านี้้� คืือ กลุ่่มประเทศที่่ได้้ คะแนนสููงกว่่าค่่าเฉลี่่ยของการประเมิินในกลุ่่มประเทศเอเชีียตะวัันออกเฉีียงใต้้ (SEA) โดยประเทศที่่ได้้คะแนนต่ำำกว่่าค่่าเฉลี่่ยมีี 3 ประเทศ คืือ ประเทศบรููไน กััมพููชา และ ประเทศเวีียดนาม ดัังรายละเอีียดปรากฏในตารางที่่ 6 ปรัับปรุุงโดยคณะผู้้เขีียน แผนภาพที่่� 16 ร้้อยละของการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของแต่่ละประเทศในดััชนีี การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะโลก

59 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ตารางที่่� 6 คะแนนการประเมิินและจััดอัันดัับตามดััชนีีการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ OECD OUR data Index 2019 ในกลุ่่มประเทศเอเชีียตะวัันออกเฉีียงใต้้ประเทศ ดััช นีีการเ ปิิดเผย ข้้อ มููล (data availability) ดััช นีีการเ ข้้า ถึึง ข้้อ มููล (data accessibility) ดััช นีีการส นัับส นุุนจาก รััฐบาล เพื่่�อ ส่่งเส ริิมการใช้้ประโยช น์์ จาก ข้้อ มููลซ้ำำ (government support to the reuse) ค่่าเฉลี่่�ย ดััช นีีของระบบประเ มิิน OURdata Index อิินโดนีีเซีีย (IDN) 0.20 0.27 0.25 0.71 มาเลเซีีย (MYS) 0.21 0.21 0.25 0.66 ไทย (THA) 0.17 0.16 0.13 0.47 สิิงคโปร์์ (SGP) 0.14 0.23 0.09 0.46 ฟิิลิิปปิินส์์ (PHL) 0.15 0.19 0.10 0.45 ค่่าเฉลี่่ยในกลุ่่มประเทศ (SEA) 0.12 0.17 0.11 0.40 บรููไน (BRN) 0.03 0.18 0.02 0.22 กััมพููชา (KHM) 0.05 0.07 0.02 0.15 เวีียดนาม (VNM) 0.01 0.02 0.02 0.05 สาธารณรััฐเกาหลีี (KOR) 0.32 0.29 0.33 0.94 ญี่่ปุ่่น (JPN) 0.30 0.24 0.26 0.80 ค่่าเฉลี่่ย OECD 0.18 0.21 0.15 0.54 ปรัับปรุุงโดยคณะผู้้เขีียน จาก OECD (2019: 105) ใน Open Government Data

60 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ โดยกรอบการประเมิินตามดััชนีี การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของ OECD OUR data Index นั้้�น ประกอบด้้วย กรอบ การประเมิินหลััก 3 ด้้าน ได้้แก่่ ดััชนีีการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (data availability) ดััชนีีการเข้้าถึึงข้้อมููลสาธารณะ (data accessibility) ดััชนีีการสนัับสนุุนจากรััฐบาลเพื่่อ ส่่งเสริิมการใช้้ประโยชน์์ซ้ำ ำ� จากข้้อมููล สาธารณะ (government support to the reuse) ซึ่่�งหากพิิจารณาเป็็นรายดััชนีีใน บริิบทของประเทศไทยจะมีีข้้อสัังเกตที่่� น่่าสนใจ คืือ ประเทศไทยมีีการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะ (data availability) ในสััดส่่วนที่่�สููงในระดัับหนึ่่�งเมื่่�อเทีียบกัับ ประเทศอื่่� น ๆ ในภููมิิภาคเดีียวกัันและอยู่่ สููงกว่่าค่่าเฉลี่่�ยในระดัับภููมิิภาค แต่่ดััชนีีการ เข้้าถึึงข้้อมููลสาธารณะ (data accessibility) กลัับอยู่่ต่ำำกว่่าค่่าเฉลี่่ยของภููมิิภาค และได้้ คะแนนการประเมิินดััชนีด้ี้านการเข้้าถึึงข้้อมููล สาธารณะค่่อนข้้างต่ำำ โดยประเทศไทยจััดอยู่่ ในกลุ่่ม 3 ประเทศสุุดท้้ายที่่ได้้คะแนนต่ำำสุุดใน ดััชนีด้ี้านนี้้� ซึ่งไ่ ด้สูู้งกว่่าเวีียดนามและกััมพููชา เพีียงเท่่านั้้�น เช่่นเดีียวกัับดััชนีีการสนัับสนุุนจาก รััฐบาลเพื่่อส่่งเสริิมการนำำข้้อมููลสาธารณะ ไปใช้้ประโยชน์์ซ้ำ ำ� (government support to the reuse) ก็็ได้้คะแนนต่ำำที่่สุุดเมื่่อ เทีียบกัับดััชนีีด้้านอื่่น ๆ ของประเทศไทย ดัังรายละเอีียดปรากฏในตารางที่่ได้้นำำเสนอ ไปก่่อนหน้้านี้้� และรายละเอีียดในแผนภาพที่่ 17 แผนภาพที่่� 17 เปรีียบเทีียบดััชนีีการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ OECD OUR data Index ในกลุ่่มประเทศเอเชีียตะวัันออกเฉีียงใต้้ ปีี 2019 ปรัับปรุุงโดยคณะผู้้เขีียน จาก OECD (2019: 105) ใน Open Government Data OECD OURdata Index in Southeast Asia 2019 0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00 Data availability Data accessibility Government support to the reuse IDN MYS THA SGP PHL SEA BRN KHM VNM KOR JPN

61 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ปััจจุุบัันประเทศไทยมีีการพััฒนาการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะที่่สำำคััญอยู่่หลายส่่วน ซึ่ ่ งคณะผู้้เขีียนขอยกตััวอย่่างที่่สำำคััญ จำำแนกตามภารกิิจของหน่่วยงานภาครััฐ เช่่น 1) สำำนัักงานพััฒนารััฐบาลดิจิทัิัล (องค์์การมหาชน) สพร. หรืือ DGA เป็็นหน่่วยงานกลาง ที่่ทำำหน้้าที่่พััฒนาระบบรััฐบาลดิิจิิทััล ให้้บริิการส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการดำำเนิินการของ หน่่วยงานของรััฐและหน่่วยงานอื่่นเกี่่ยวกัับการพััฒนารััฐบาลดิจิทัิัล รวมถึึงส่่งเสริิมและสนัับสนุุน การบููรณาการ และแลกเปลี่่ยนข้้อมููลระหว่่างหน่่วยงานของรััฐ การเปิิดเผยข้้อมููลภาครััฐ ผ่่าน เทคโนโลยีีดิิจิิทััล และเป็็นศููนย์์กลางการแลกเปลี่่ยนทะเบีียนข้้อมููลดิิจิิทััลภาครััฐเพื่่ออํํานวย ความสะดวกในการให้้บริิการประชาชน และในการดํําเนิินงานของหน่่วยงานของรััฐ ปััจจุุบัันมีี การพััฒนาธรรมาภิิบาลข้้อมููลภาครััฐตามกรอบการพััฒนารััฐบาลดิจิิทััล และ Data Oriented Public Private Partnership และระบบบััญชีีข้้อมููล (data catalog) เพื่่อนำำ ไปสู่่การเปิิดเผย ข้้อมููลภาครััฐ (open data) ศึึกษารายละเอีียดเพิ่่มเติิมได้้ที่่ www.dga.or.th 2) สำำนัักงานคณะกรรมการพััฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เป็็นหน่่วยงานหลัักที่่มีีภารกิิจ ที่่สำำคััญด้้านการพััฒนาระบบราชการ ทั้้�งในมิติิของนวััตกรรมการให้้บริิการประชาชน การพััฒนา โครงสร้้างและระบบบริิหารจััดการภาครััฐให้้มีีขีีดสมรรถนะสููง การส่่งเสริิมธรรมาภิิบาล ในภาครััฐผ่่านกลไกการประเมิินผลการปฏิิบััติิราชการ โดยในปััจจุุบัันได้้กำำ หนดให้้มีีกรอบ การประเมิินหน่่วยงานภาครััฐที่่สะท้้อนประสิิทธิิผลและศัักยภาพของหน่่วยงานโดยกำำหนด การประเมิินศัักยภาพของหน่่วยงาน (potential based) โดยมีี “การพััฒนาองค์์การสู่่ดิิจิิทััล” เป็็นประเด็็นในการประเมิิน โดยหน่่วยงานภาครััฐสามารถที่่จะเลืือกแนวทางในการดำำเนิินการได้้ อาทิิ การพััฒนาระบบข้้อมููลให้้เป็็นดิิจิิทััล (digitalize data) ทั้้�งข้้อมููลที่่ใช้้ภายในหน่่วยงานและ ข้้อมููลที่่จะเผยแพร่สู่่ ่หน่่วยงานภายนอก/สาธารณะ เพื่่อนำำ ไปสู่่การเปิิดเผยข้้อมููลภาครััฐ (open data) หรืือ การเชื่่อมโยงข้้อมููล (sharing data) เป็็นต้้น 3) สำำนัักงานคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตแห่่งชาติิ มีีการ ประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใสในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ซึ่่งการประเมิินดัังกล่่าว กำำ หนดให้้หน่่วยงานภาครััฐแสดง ความโปร่่งใสในการดำำเนิินงานผ่่านมิิติิของการเปิิดเผยข้้อมููลผ่่านเว็็บไซต์์ของหน่่วยงาน โดยที่่ เรีียกเครื่่องมืือการประเมิินนี้้�ว่่า แบบการตรวจการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (Open Data การเปิดเผยข้อมูลสาธารณะของหน่วยงานภาครัฐ ในประเทศไทยและการประเมินที่เกี่ยวข้อง 4.1

62 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ Integrity and Transparency Assessment: OIT) ซึ่่ งหน่่วยงานภาครััฐทั่่วประเทศจะต้้อง ดำำเนิินการมากกว่่า 8,300 หน่่วยงาน ทั้้�งราชการส่่วนกลาง ส่่วนภููมิิภาค และส่่วนท้้องถิ่่น นอกจากนี้้� หน่่วยงานที่่สำำคััญเชิิงยุุทธศาสตร์์ ในระดัับพื้้�นที่่ หรืือหน่่วยงานงานระดัับต่ำำกว่่ากรม บางประเภท ก็็เข้้ารัับการประเมิินดัังกล่่าวด้้วยเช่่นกััน อาทิิ สำำนัักงานเขต กรุุงเทพมหานคร สถานีตำีำรวจนครบาล รวมถึึงอำำ เภอ โดยการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของหน่่วยงานภาครััฐ และ หน่่วยงานระดัับเมืืองหรืือระดัับพื้้�นที่่ (city-and-subnational-level Open Data) เช่่น อำำเภอ ก็็จะต้้องเปิิดเผยข้้อมููลผ่่าน Website หลัักของหน่่วยงาน หรืือ Platform ที่่กำำ หนด (สำำหรัับ อำำเภอจะเริ่่มดำำเนิินการในปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565) โดยมีีโครงสร้้างของข้้อมููลที่่จะต้้องเปิิดเผย ต่่อสาธารณะในลัักษณะเดีียวกัันกัับหน่่วยงานภาครััฐ ทั้้�งในราชการส่่วนกลาง ส่่วนภููมิิภาค (จัังหวััด) และส่่วนท้้องถิ่่น โดยประกอบไปด้้วยหััวข้้อต่่าง ๆ ต่่อไปนี้้� 1. โครงสร้้างหน่่วยงาน 2. ข้้อมููลผู้้บริิหาร 3. อำำนาจหน้้าที่่ 4. แผนยุุทธศาสตร์์ /แผนพััฒนาพื้้�นที่่ 5. ข้้อมููลการติิดต่่อ 6. กฎหมายที่่เกี่่ยวข้้อง 7. ข่่าวประชาสััมพัันธ์์ 8. Q&A 9. Social Network 10. แผนปฏิิบััติิงานประจำำปีี 11. รายงานการกำกัำ ับติิดตามการดำำเนิินงาน 12. รายงานผลการดำำเนิินงานประจำำปีี 13. คู่่มืือหรืือมาตรฐานการปฏิิบััติิงาน (ของเจ้้าหน้้าที่่ผู้้ปฏิิบััติิงาน) 14. คู่่มืือหรืือมาตรฐานการให้้บริิการ (ของประชาชนผู้้มารัับบริิการ) 15. ข้้อมููลเชิิงสถิิติิการให้้บริิการ 16. รายงานผลการสำำรวจความพึึงพอใจการให้้บริิการ 17. E–Service 18. ข้้อมููลการใช้้จ่่ายงบประมาณตามแผนปฏิิบััติิงานประจำำปีี 19. รายงานการกำำกัับติิดตามการใช้้จ่่ายงบประมาณตามแผนปฏิิบััติิงานประจำำปีี 20. รายงานผลการใช้้จ่่ายงบประมาณตามแผนปฏิิบััติิงานประจำำปีี

63 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ 21. แผนการจััดซื้้�อจััดจ้้างหรืือแผนการจััดหาพััสดุุ 22. ประกาศต่่าง ๆ เกี่่ยวกัับการจััดซื้้�อจััดจ้้างหรืือการจััดหาพััสดุุ 23. สรุุปผลการจััดซื้้�อจััดจ้้างหรืือการจััดหาพััสดุุรายเดืือน 24. รายงานผลการจััดซื้้�อจััดจ้้างหรืือการจััดหาพััสดุุประจำปีำ ี 25. นโยบายการบริิหารทรััพยากรบุุคคล 26. การดำำเนิินการตามนโยบายการบริิหารทรััพยากรบุุคคล 27. หลัักเกณฑ์์การบริิหารและพััฒนาทรััพยากรบุุคคล 28. รายงานผลการบริิหารและพััฒนาทรััพยากรบุุคคลประจำปีำ ี 29. แนวปฏิิบััติิการจััดการเรื่่องร้้องเรีียนการทุุจริิต 30. ช่่องทางแจ้้งเรื่่องร้้องเรีียนการทุุจริิต 31. ข้้อมููลเชิิงสถิิติิเรื่่องร้้องเรีียนการทุุจริิตประจำำปีี 32. ช่่องทางการรัับฟัังความคิิดเห็็น 33. การเปิิดโอกาสให้้เกิิดการมีส่ี่วนร่่วม 34. เจตจำำนงสุุจริิต/ประกาศ no gift policy 35. การมีีส่่วนร่่วมของผู้้บริิหาร 36. การประเมิินความเสี่่ยงการทุุจริิตประจำำปีี 37. การดำำเนิินการเพื่่อจััดการความเสี่่ยงการทุุจริิต 38. การเสริิมสร้้างวััฒนธรรมองค์์กร 39. แผนปฏิิบััติิการป้้องกัันการทุุจริิตประจำปีำ ี 40. รายงานการกำำกัับติิดตามการดำำเนิินการป้้องกัันการทุุจริิต 41. รายงานผลการดำำเนิินการป้้องกัันการทุุจริิตประจำปีำ ี 42. มาตรการส่่งเสริิมคุุณธรรมและความโปร่่งใสภายในหน่่วยงาน 43. การดำำเนิินการตามมาตรการส่่งเสริิมคุุณธรรมและความโปร่่งใสภายในหน่่วยงาน ถึึงแม้้จะมีีหลายหน่่วยงานที่่รัับผิิดชอบเกี่่ยวกัับการส่่งเสริิมข้้อมููลให้้หน่่วยงานภาครััฐ ได้้เปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะมาอย่่างต่่อเนื่่อง แต่่จากผลสะท้้อนในการประเมิินระบบการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะของ OECD OUR data Index ดัังกล่่าว จะเห็็นได้้ว่่า แม้้ประเทศไทยจะมีีการ เปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะอยู่่ในระดัับที่่สููง แต่่การเข้้าถึึงข้้อมููลสาธารณะและการสนัับสนุุน จากรััฐบาลในการนำำข้้อมููลสาธารณะไปใช้้ประโยชน์์กลัับอยู่่ในระดัับที่่�ต่ำ ำ� จึึงทำำ ให้้ข้้อมููล สาธารณะที่่�หน่่วยงานภาครััฐนำำมาเผยแพร่สู่่ ่สาธารณะนั้้น� ไม่่เกิิดประโยชน์์เท่่าที่่�ควรจะเป็น็

64 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ เมื่่อเทีียบกัับยุุทธศาสตร์์การพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะของประเทศอื่่น ๆ โดยเฉพาะอย่่างยิ่่งสาธารณรััฐเกาหลีี สาธารณรััฐอิิตาลีี หรืือสหรััฐอเมริิกา ที่่ไม่่เพีียงแต่มุ่่ ่งพััฒนา ระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะเท่่านั้้�น แต่่ยัังมุ่่งพััฒนาระบบการบริิหารและจััดการข้้อมููล สาธารณะเพื่่�อให้้ชุุดข้้อมููลการบริิหารงานต่่าง ๆ ของภาครััฐ เข้้าถึึงได้้ง่่าย และถููกนำำ ไปใช้้ ให้้เกิิดประโยชน์์ต่่อการขัับเคลื่่�อนธุุรกิิจของภาคเอกชน ภาคอุุตสาหกรรม รวมถึึงนำำ ไปใช้้ แก้้ไขปััญหาทางสัังคมด้้านต่่าง ๆ โดยหน่่วยงานภาครััฐและภาคประชาสัังคมอื่ ่� น ๆ ด้้วย เป็็นต้้น ดัังนั้้�น ทั้้�งในมิิติิของการพััฒนาระบบการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใสใน การดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ของสำำนัักงาน ป.ป.ช. หรืือในมิิติิของ สำำนัักงานพััฒนารััฐบาลดิิจิิทััล (องค์์การมหาชน) สพร. หรืือ DGA หรืือของสำำนัักงานคณะกรรมการพััฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) รวมถึึงการกำำหนด ยุุทธศาสตร์์และแผนพััฒนาเทคโนโลยีีสารสนเทศเพื่่อส่่งเสริิมความโปร่่งใสของหน่่วยงาน ภาครััฐในประเทศไทย อาจต้้องหัันมาให้้ความสนใจกัับการพััฒนาข้้อมููลสาธารณะที่่ส่่งเสริิม ความโปร่่งใส ทั้้�งในมิิติิของความโปร่่งใสในการบริิหารจััดการของหน่่วยงานนั้้�น ยัังควรต้้อง พิิจารณาความโปร่่งใสและการเปิิดเผยข้้อมููลที่่สามารถนำำ ไปใช้้ประโยชน์์ต่่อยอดเพื่่อเพิ่่มมููลค่่า ทางเศรษฐกิิจ อุุตสาหกรรม และนวััตกรรมทางสัังคมด้้านต่่าง ๆ ต่่อไปด้้วย เมืองโปร่งใสต้องมาพร้อมกับความสามารถ ที่จะโปร่งแสง (Becoming a Fully Transparent City) 4.2 ในมุุมมองของคณะผู้้เขีียนพิิจารณา แนวทางในการพััฒนาเมืืองหรืือการบริิหารงาน เพื่่อการพััฒนาท้้องถิ่่นขององค์์กรปกครอง ส่่วนท้้องถิ่่นให้้มีีความโปร่่งใสนั้้�น สามารถ จำำ แนกได้้ 2 ลัักษณะ คืือ เมืืองที่่มีี ความโปร่่งใสแต่่ไม่่โปร่่งแสง (partiallytransparent city) กัับ เมืืองที่่มีีความโปร่่งใส และโปร่่งแสง (fully-transparent city) กล่่าวคืือ คืือ เมืืองที่่มีีระบบเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะ (open data) เพื่่อแสดงให้้เห็็นถึึง ความโปร่่งใสในการบริิหารงานจริิง แต่ชุุ่ดข้้อมููล (dataset) ที่่นำำมาเผยแพร่่ดัังกล่่าวเป็็น ชุุดข้้อมููลที่่ไม่่มีีคุุณภาพ เข้้าใจยาก เข้้าถึึง เมืืองที่่โปร่่งใสแต่่ไม่่โปร่่งแสง (partially-transparent city)

65 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ได้้ยาก และนำำข้้อมููลดัังกล่่าวไปใช้้ประโยชน์์ ต่่อยอดได้้ยาก หรืือมีีความยุ่่งยากซัับซ้้อน ในการนำำข้้อมููลไปใช้้ประโยชน์์ด้้านต่่าง ๆ มากมาย (difficulties) ส่่งผลให้้ระบบ การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะที่่มีีอยู่่ทำำ ได้้แค่่ แสดงความโปร่่งใสในเชิิงการบริิหารงานตาม ภาระหน้้าที่่ หรืือจััดให้้มีีการนำำมาเผยแพร่่ ข้้อมููลเหล่่านี้้�ไว้้เท่่านั้้�น แต่่ไม่่สามารถนำำ ไปใช้้ ประโยชน์์ต่่อยอดเพื่่�อขับัเคลื่่�อนการประกอบ ธุุรกิิจของภาคเอกชนหรืือภาคอุุตสาหกรรม ในพื้้�นที่่�ได้้ ซึ่่�งชุดขุ้้อมููลและระบบการเปิดิเผย ข้้อมููลในลัักษณะดัังกล่่าว ยัังเป็็นระบบที่่�ไม่่ ส่่งเสริิมให้้เกิิดการมีีส่่วนร่่วมหรืือปฏิิสััมพัันธ์์ (interactive culture) ระหว่่างประชาชน กัับการบริิหารความโปร่่งใสขององค์์กรด้้วย เพราะการที่่ข้้อมููลเข้้าถึึงยาก เข้้าใจยาก และ นำำ ไปใช้้ประโยชน์์ได้้ยากนั้้�น เป็็นอุุปสรรค สำำคััญต่่อกระบวนการบริิหารความโปร่่งใส และการนำำข้้อมููลไปใช้้ตรวจสอบการทำำงาน และสะท้้อนปััญหาในการบริิหารงานของ หน่่วยงานภาครััฐด้้วย อัันเป็็นการปลููกฝััง วััฒนธรรมความเบื่่�อหน่่ายในการเข้้าถึึง ข้้อมููลสาธารณะให้้แก่่ประชาชนและ ภาคเอกชนด้้วย คืือ เมืืองที่่มีีระบบการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะที่่มีีประสิิทธิิภาพ มีีชุุดข้้อมููลที่่มีี คุุณภาพ ครอบคลุุมข้้อมููลสำำคััญทุุก ๆ ด้้าน ที่่จำำเป็็นต่่อการใช้้ชีีวิิตของประชาชน และ เป็็นประโยชน์์ต่่อการดำำเนิินธุุรกิิจของ บริิษััทเอกชนและการประกอบกิิจการของ ภาคอุุตสาหกรรมต่่าง ๆ ในพื้้�นที่่ ซึ่ ่ งลัักษณะ สำำคััญของระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) นี้้� ประกอบด้้วยข้้อมููลที่่ สามารถทำำความเข้้าใจได้้ง่่าย เข้้าถึึงได้้ง่่าย และข้้อมููลดัังกล่่าวมีีความสามารถในการนำำ ไปใช้้ประโยชน์์ต่่อยอดได้้ง่่าย (simplicity) ไม่ว่่ ่าผู้้ใช้้งานจะเป็็น ประชาชน นัักวิจัิัย บริษัิัท เอกชน หรืือภาคอุุตสาหกรรมด้้านต่่าง ๆ เมืืองโปร่่งใสและโปร่่งแสง (fully-transparent city)

66 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ดัังนั้้�น จะเห็็นได้้ว่่าเมืืองทั้้�งสองแบบนี้้�มีีความโปร่่งใสเหมืือนกััน แต่่มีีระดัับการพััฒนา ที่่�ต่่างกััน โดยสาเหตุุที่่เป็็นเช่่นนั้้�นก็็เพราะว่่า ขีีดความสามารถในการพััฒนาและจััดการระบบ การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) ของแต่่ละเมืืองนั้้�นแตกต่่างกััน ตลอดจนยัังมีี ความแตกต่่างที่่ “ความยาก (difficulties)” และ “ความง่่าย (simplicity)” ของคุุณสมบัติัชุิุดข้้อมููล ที่่นำำมาเผยแพร่่และความยาก/ง่่ายของการนำำข้้อมููลไปใช้้ประโยชน์์ต่่อยอดในภาคประชาชน ภาคธุุรกิิจ ภาคอุุตสาหกรรม และการพััฒนาเมืืองด้้านต่่างๆ ของหน่่วยงานที่่เกี่่ยวข้้องด้้วย ดัังนั้้�น เมืืองที่่มีีความโปร่่งใสสููงโดยวััดจากการเปิิดเผยข้้อมููลสู่่สาธารณะเป็็นหลัักว่่ามีี ข้้อมููลครบถ้้วนสมบููรณ์์ อาจไม่นำ่ ำ พาให้้เกิิดการพััฒนาหรืือความก้้าวหน้้าทางเศรษฐกิิจและสัังคม เสมอไป หากชุุดข้้อมููลที่่นำ�ำมาเผยแพร่่ไม่มี่รีะบบการจััดการที่่มี�ปรีะสิิทธิิภาพมากพอที่่�จะทำำ ให้้ ชุุดข้้อมููลดัังกล่่าวนั้้นถู�ูกนำำ ไปใช้ปร้ ะโยชน์ต่์ ่อยอดโดยภาคส่่วนอื่น ่� ๆ ได้้นี่่จึึงเป็็นข้้อตระหนััก สำำคััญต่่อการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) ของหน่่วยงานภาครััฐใน ประเทศไทย แผนภาพที่่� 18 เปรีียบเทีียบเมืืองโปร่่งใสแต่่ไม่่โปร่่งแสง กัับ เมืืองที่่โปร่่งใสและโปร่่งแสง 1 0 5 10 15 20 25 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ระดับความโปรงใส City B City A City A : เมืองโปรงใส แตไมโปรงแสง (partial-transparent city) City B : เมืองโปรงใส และโปรงแสง (full-transparent city) อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ และการลงทุน TRANSPARENCY WITH GROWTH Transparency with Growth - ระดับความโปรงใสที่สูง ตองมาพรอมกับ การเติบโตทางเศรษฐกิจ และสังคมที่สูงตามมาดวย (City B) -

67 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ จากการศึึกษาวิิเคราะห์์หลัักการของระบบประเมิินต่่าง ๆ ตลอดจนบทเรีียนและ ประสบการณ์์การพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) ของต่่างประเทศ ดัังที่่ได้้นำำ เสนอไปแล้้วข้้างต้้น คณะผู้้เขีียนได้้สรุุปข้้อเสนอแนะแบ่่งเป็็น 3 ส่่วน คืือ ส่่วนแรก เป็็นข้้อเสนอแนะเพื่่อยกระดัับระบบการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ของ สำำนัักงาน ป.ป.ช. ด้้านการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (Open data Integrity and Transparency Assessment: OIT) ส่่วนที่่�สอง คืือ ข้้อเสนอแนะเพื่่อพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะในหน่่วยงาน ภาครััฐของประเทศไทย ส่่วนที่่�สาม คืือ ข้้อเสนอแนะสำำหรัับหน่่วยงานภาครััฐเพื่่อยกระดัับการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะ (open data) ดัังรายละเอีียดต่่อไปนี้้� ข้อเสนอแนะการพัฒนาระบบการเปิดเผยข้อมูล สาธารณะของหน่วยงานภาครัฐในประเทศไทย 4.3 ข้้อเสนอแนะเพื่่อยกระดัับระบบการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำ�เนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ของสำำ�นัักงาน ป.ป.ช. ด้า้นการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (Open data Integrity and Transparency Assessment: OIT) 1. ข้้อเสนอแนะในระดัับนโยบาย จากบทเรีียนจากต่่างประเทศจะพบว่่า ประเทศที่่ประสบความสำำเร็็จ มีีการกำำหนด กฎหมายรองรัับการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ ที่่ชััดเจน ทั้้�งนี้้� หน่่วยงานที่่เกี่่ยวข้้องอาจ ดำำเนิินการวิิจััยและพััฒนาเพื่่อออกแบบ ชุุดข้้อมููลสาธารณะ เพื่่อการพััฒนาความโปร่่งใส ของหน่่วยงานภาครััฐและเพื่่อการพััฒนา เศรษฐกิิจและสัังคมของประเทศ โดยอาจ ริิเริ่่มที่่กลุ่่มหน่่วยงานกลางในการขัับเคลื่่อน เศรษฐกิิจ และสัังคม สถาบัันการศึึกษา ตลอดจนองค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่่น ขนาดใหญ่ที่่มี่ศัีักยภาพ พร้้อมกำำหนดระเบีียบ หรืือแนวทางปฏิิบัติัิ หรืือกฎหมาย เพื่่อรองรัับ การก้้าวสู่่ Next Generation

68 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ จากนั้้�นจึึงบููรณาการความร่่วมมืือ พร้้อมกำำ หนดกลไกในการขัับเคลื่่อน ซึ่ ่ ง การประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใสใน การดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ของสำนัำ ักงาน ป.ป.ช. ด้้านการเปิิดเผยข้้อมููล สาธารณะ (Open data Integrity and Transparency Assessment: OIT) อาจเป็็น กลไกในการขัับเคลื่่อนหนึ่่งที่่มีีประสิิทธิิภาพ ควบคู่่ไปกัับหน่่วยงานที่่รัับผิิดชอบด้้าน เทคโนโลยีีและสารสนเทศของภาครััฐ จากนั้้�นประเทศไทยอาจร่่วมลงนาม เป็็นภาคีีสมาชิิกในกฎบััตรสากลว่่าด้้วย การเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ หรืือ “International Open data Charter” ทั้้�งในระดัับ รััฐบาลแห่่งชาติิ และระดัับองค์์กรปกครอง ท้้องถิ่่น เพราะ Open data Charter ในฐานะ องค์์กรที่่มีีบทบาทสำำคััญในการผลัักดัันและ ขัับเคลื่่อนเรื่่องการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ ของหน่่วยงานภาครััฐในระดัับชาติิ นอกจากจะเป็็นองค์์กรที่่ได้้รัับ การยอมรัับในระดัับโลกแล้้ว ยัังมีีภาคีี เครืือข่่าย โครงการพััฒนาบุุคลากร โครงการ สนัับสนุุนด้้านการพััฒนาระบบการเปิิดเผย ข้้อมููลของรััฐ โครงการความร่่วมมืือระหว่่าง ประเทศต่่าง ๆ และที่่สำำคััญยัังมีีระบบการประเมิิน ที่่ได้้รัับการยอมรัับในระดัับนานาชาติิด้้วย นั่่นคืือ “Open data Barometer” โดย นำำหลัักการของกฎบััตรดัังกล่่าว มาเป็็น แนวคิิดหลัักในการประเมิินระดัับการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะ จากนั้้�นจึึงถ่่ายทอดเป้้าหมายเชิิง นโยบายลงสู่่หน่่วยงานหลัักที่่รัับผิิดชอบ เป็็นเจ้้าภาพด้้านการพััฒนาฐานข้้อมููล และสารสนเทศภาครััฐในแต่่ละด้้าน และ สำำนัักงาน ป.ป.ช. เป็็นเจ้้าภาพฐานข้้อมููล ด้้านการต่่อต้้านการทุุจริิตและส่่งเสริิม คุุณธรรมและความโปร่่งใส ตลอดจนร่่วมกััน วิิเคราะห์์แนวทางในการขัับเคลื่่อนการพััฒนา ระบบแพล็็ตฟอร์์มข้้อมููลสาธารณะ (data portal) และวางแผนขัับเคลื่่อนเทคโนโลยีี เพื่่อเสริิมสร้้างความโปร่่งใสพร้้อมกัับสร้้าง การเติิบโตทางเศรษฐกิิจและสัังคมร่่วมกััน โดยอาจนำำร่่องในระดัับรััฐบาล หรืือ องค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่่นที่่มีีศัักยภาพ ดัังที่่กล่่าวไปตอนต้้น ไม่ว่่ ่าจะเป็็นองค์์การบริิหาร ส่่วนจัังหวััด หรืือเทศบาลนครขนาดใหญ่่ ของเมืืองต่่าง ๆ ที่่มีีศัักยภาพ เพราะหากได้้เข้้าร่่วมเป็็นภาคีี เครืือข่่ายในกฎบััตรสากลว่่าด้้วยการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะนี้้� ก็็จะมีีประโยชน์์อย่่างมาก ต่่อการพััฒนาระบบและแนวทางการเพิ่่ม ประสิิทธิิภาพการจััดการข้้อมููลสาธารณะ ให้้กัับองค์์กรภาครััฐในประเทศไทย

69 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ 2. ข้้อเสนอระดัับปฏิิบััติิ จากการถอดบทเรีียนของต่่างประเทศ จะพบว่่า การประเมิินคุุณธรรมและความ โปร่่งใสในการดำำเนิินงานของหน่่วยงาน ภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) สามารถพััฒนาและ ยกระดัับการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (Open data Integrity and Transparency Assessment: OIT) โดยการพััฒนากรอบ การประเมิินในตััวชี้้วั�ัดการเปิิดเผยข้้อมููล และ การป้้องกัันการทุุจริิต ดัังนี้้� พััฒนาชุุดข้้อ มููลพื้้�นฐานสำำหรัับ Stakeholder ที่่เกี่่ยวข้้อง เช่่น ชุุดข้้อมููล พื้้�นฐานสำำหรัับการพััฒนาเศรษฐกิิจ และสัังคม และการพััฒนานวััตกรรม ในพื้้�นที่่ (วิิเคราะห์์ตามประเภทองค์์กร และภารกิิจ) และคุุณลัักษณะของ ข้้อมููล ชุุดข้้อมููลผลการดำำเนิินงานเพื่่อ การตรวจสอบสาธารณะ ชุุดข้้อมููลเพื่่อยกระดัับ CPI ชุุดข้้อมููลเพื่่อการต่่อต้้านการทุุจริิต และการสืืบค้้นข้้อมููล ชุุดข้้อมููลสำำหรัับการมีีส่่วนร่่วมของ ประชาชน นอกจากนี้้�อาจประเมิินผลเชิิงคุุณภาพ ด้้วยการวััดการรัับรู้้ การเข้้าถึึงได้้ และ ใช้้ประโยชน์์ข้้อมููลในมิิติิต่่าง ๆ เป็็นต้้น เพื่่อก่่อให้้เกิิดประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผล เชิิงการจััดการข้้อมููลสาธารณะในหน่่วยงาน ภาครััฐ (open government data) โดย เป้้าหมายสุุดท้้ายของระบบการเปิิดเผย ข้้อมููลสาธารณะ ไม่่ใช่่แค่่การแสดงออกถึึง ความโปร่่งใสเท่่านั้้�น แต่่ยัังรวมถึึงการจััดการ ข้้อมููลที่่มีีคุุณภาพเพื่่อให้้หน่่วยงานภาครััฐ หรืือบริิษััทเอกชนต่่าง ๆ สามารถนำำข้้อมููล ดัังกล่่าวไปใช้้ประโยชน์์ในการพััฒนาเศรษฐกิิจ และสัังคม และพื้้�นที่่ ในด้้านต่่าง ๆ ด้้วย ดัังเช่่นกรณีีของหลายประเทศที่่มีี ความก้้าวหน้้าสููง เช่่น สาธารณรััฐเกาหลีี (open data 500) สาธารณรััฐอิิตาลีี หรืือ สหรััฐอเมริิกา เป็็นต้้น ทั้้�งนี้้� ประเด็็นข้้อมููลที่่มีีการเพิ่่มเติิม ในเบื้้�องต้้นอาจออกแบบเป็็น คะแนนเพิ่่มเติิม พิิเศษ (bonus score) สำำหรัับหน่่วยงาน ที่่สามารถเชื่่อมโยงข้้อ มููลสาธารณะ (open data) ที่่นำำมาเปิิดเผย และสะท้้อน ให้้เห็็นว่่าชุุดข้้อมููลที่่อยู่่ในความรัับผิิดชอบ ของหน่่วยงานนั้้�น ๆ ถููกหน่่วยงานภาคเอกชน ภาคประชาสัังคม หรืือหน่่วยงานภาครััฐอื่่น ๆ นำำ ไปใช้้ประโยชน์์อย่่างไรบ้้าง และมีีการรัับรู้้ ในระดัับความโปร่่งใสอย่่างไรบ้้าง

70 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ 1. เปิิดมุุมมองและปรัับ mindset ใหม่่ ว่่าการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะใหม่่ มีีมุุมมองที่่ มีีความเป็็นสากลและมีีพััฒนาการในด้้านต่่าง ๆ ที่่นอกเหนืือจาก “การเผยแพร่ข้่ ้อมููลข่่าวสาร ของทางราชการ” อีีกมาก มิิเช่่นนั้้�น หน่่วยงานภาครััฐจะติิดกัับดัักทางความคิิด และก้้าว ไม่่หลุุดพ้้นจากการเผยแพร่ข้่ ้อมููลข่่าวสารของทางราชการ จนลืืมมุุมมองของการที่่สัังคม ชุุมชน ภาคธุุรกิิจเอกชน จะนำข้ำ ้อมููลต่่าง ๆ ของรััฐ ไปพััฒนาต่่อยอดหรืือสร้้างนวััตกรรมในการพััฒนา ประเทศอย่่างไร 2. เมื่่อหน่่วยงานภาครััฐได้้รัับทราบแนวทาง ประสบการณ์์จากประเทศที่่ประสบ ความสำำเร็็จ หน่่วยงานภาครััฐอาจท้้าทายตนเอง โดยเริ่่มจากการแสวงหาความร่่วมมืือ (partnership) ในการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะ (open data) จากภาคส่่วนต่่าง ๆ ที่่มีีความเชี่่ยวชาญและเกี่่ยวข้้องกัับการทำำงานขององค์์กร โดยแบ่่งความร่่วมมืือเป็็น 2 ด้้าน คืือ การแสวงหาความร่่วมมืือเพื่่อการพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููล ซึ่ ่ งจำำเป็็นจะ ต้้องอาศััยนัักวิิจััย ผู้้เชี่่ยวชาญ บริิษััทเอกชน หรืือหน่่วยงานภาครััฐที่่มีีความ เชี่่ยวชาญเฉพาะด้้านเกี่่ยวกัับการพััฒนาระบบข้้อมููลสาธารณะมาทำำงานร่่วมกััน กัับหน่่วยงานภาครััฐ โดยเฉพาะอย่่างยิ่่งในระดัับองค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่่น การแสวงหาความร่่วมมืือเพื่่อบููรณาการหรืือเชื่่อมโยงฐานข้้อมููลและบริิการ ต่่าง ๆ กัับหน่่วยงานที่่มีีหน้้าที่่รัับผิิดชอบในเรื่่องนั้้�น ๆ และเป็็นเจ้้าของข้้อมููล ที่่เกี่่ยวข้้องกัับการทำำงานขององค์์กรตนเอง (inter-organizational data linkage) เพื่่อนำำมาเผยแพร่่ในระบบแพล็็ตฟอร์์มขององค์์กรเบ็็ดเสร็็จในที่่เดีียว เช่่น หากเป็็นองค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่่นรููปแบบเทศบาล จำำเป็็นต้้องใช้้ชุุดข้้อมููล ด้้านการพััฒนาด้้านการคมนาคม ชลประทาน ชุุดข้้อมููลด้้านเศรษฐกิิจ ด้้านการศึึกษา ด้้านโรคระบาด ด้้านความมั่่นคง หรืือด้้านสภาพอากาศ ก็มี็ ีความจำำเป็็นที่่จะต้้อง แสวงหาความร่่วมมืือในการเชื่่อมโยงชุุดข้้อมููลกัับหน่่วยงานต่่าง ๆ (Application Programming Interfaces: API) ที่่เกี่่ยวข้้อง เพื่่อนำำมาเผยแพร่่ให้้ประชาชน หรืือภาคธุุรกิิจเอกชนได้้นำำ ไปใช้้ประโยชน์์ต่่อไป 3. จััดทำำแผนพััฒนาระบบเทคโนโลยีีสารสนเทศเพื่่อเผยแพร่่ข้้อมููลสาธารณะ เช่่น กรณีี ของเมืืองชิิคาโก (Chicago Tech Plan) ซึ่ง ่ มุ่่งพััฒนาโครงสร้้างพื้้�นฐานของเมืือง ระบบบริิหารงาน ข้้อเสนอแนะเพื่่อพััฒนาระบบการเปิิดเผยข้้อมููลสาธารณะในหน่่วยงาน ภาครััฐของประเทศไทย

71 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ภาครััฐ และการประกอบกิิจการของภาคเอกชนให้้สามารถใช้้ประโยชน์์จากความก้้าวหน้้า ของเทคโนโลยีีได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ และที่่สำำคััญไปกว่่านั้้�น คืือ การไม่่ละทิ้้�งประเด็็น ด้้านการเสริิมสร้้างการมีีส่่วนร่่วมจากภาคประชาสัังคมในระบบดิิจิิทััล และการพััฒนาระบบ บริิหารงานภาครััฐแบบเปิิด (open government) โดยใช้้เทคโนโลยีีเป็็นเครื่่องมืือหลัักในการ พััฒนาประสิิทธิิภาพ ประสิิทธิิผลในการทำำงานของหน่่วยงานภาครััฐ และการให้้บริิการสาธารณะ แก่่ประชาชนในด้้านต่่าง ๆ ด้้วย อัันจะทำำ ให้้เทคโนโลยีีได้้ก้้าวเข้้ามาเป็็นเงื่่อนไขสำำคััญในการ เสริิมสร้้างความโปร่่งใสให้้กัับการบริิหารงานของภาครััฐอย่่างเต็็มรููปแบบ ซึ่่ งหากแต่่ละเมืืองมีี โครงสร้้างพื้้�นฐานทางเทคโนโลยีี รวมถึึงประชาชน ชุุมชน และภาคธุุรกิิจ สามารถใช้้ประโยชน์์ จากเทคโนโลยีีได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ก็็จะทำำ ให้้การทำำงานของภาครััฐมีีความโปร่่งใส ไปโดยปริิยาย เพราะทุุกอย่่างเข้้าถึึงและเชื่่อมต่่อได้้ผ่่านเทคโนโลยีีดิิจิิทััล 4. การพััฒนาคุุณภาพของชุุดข้้อมููล มีีความสำำคััญอย่่างมากต่่อการนำำข้้อมููลไปใช้้ ประโยชน์์ต่่อยอด ทั้้�งในภาคการเมืือง ภาคธุุรกิิจ การศึึกษา ภาคอุุตสาหกรรม และการพััฒนา เมืืองในด้้านต่่าง ๆ ของประชาชนและหน่่วยงานที่่เกี่่ยวข้้อง โดยอาจบููรณาการร่่วมกัับสถาบััน การศึึกษาในพื้้�นที่่เพื่่อวิิเคราะห์์และจััดทำำข้้อมููลสำำหรัับการพััฒนาเศรษฐกิิจและสัังคม ชุุดข้้อมููล ผลการดำำเนิินงานเพื่่อการตรวจสอบสาธารณะ ชุุดข้้อมููลเพื่่อยกระดัับ CPI ชุุดข้้อมููล เพื่่อการต่่อต้้านการทุุจริิต และการสืืบค้้นข้้อมููล ชุุดข้้อมููลสำำหรัับการมีีส่่วนร่่วมของประชาชน ในการพััฒนาเมืือง 5. ออกแบบชุุดข้้อมููล ให้้เข้้าใจง่่าย เข้้าถึึงง่่าย นำำ ไปใช้้ประโยชน์์ได้้สมบููรณ์์ ครบถ้้วน ทัันสมััย ทัันต่่อสถานการณ์์และความจำำเป็็นที่่จะต้้องใช้้ข้้อมููลในขณะนั้้�น 6. หากมีีชุุดข้้อมููลที่่เกี่่ยวข้้องกัับงานวิิจััย นวััตกรรม องค์์ความรู้้ หน่่วยงานจำำเป็็นต้้อง คำำนึึงถึึงประเด็็นเรื่่องการอนุุญาตให้้ใช้้สิิทธิิในการเผยแพร่่ข้้อมููล (license-free) ของเจ้้าของ ข้้อมููล โดยเฉพาะอย่่างยิ่่งหากเป็็นข้้อมููลที่่มีีเงื่่อนไขด้้านลิิขสิิทธิ์์� สิิทธิิบััตร ทรััพย์์สิินทางปััญญา เครื่่องหมายทางการค้้า หรืือโดยเฉพาะอย่่างยิ่่งข้้อมููลส่่วนบุุคคล (privacy) จำำเป็็นที่่หน่่วยงาน ภาครััฐ “ต้้อง” ได้้รัับอนุุญาตจากเจ้้าของข้้อมููลก่่อนที่่จะนำำข้้อมููลดัังกล่่าวไปเผยแพร่่ในระบบ ข้้อมููลสาธารณะขององค์์กร และจำำเป็็นจะต้้องรัักษาและปกป้้องข้้อมููลส่่วนบุุคคลเหล่่านี้้� อย่่างรอบคอบ ซึ่่ งถืือเป็็นเงื่่อนไขสำำคััญในการได้้มาซึ่่ งข้้อมููลที่่ถููกต้้องตามหลัักจริิยธรรมและ หลัักกฎหมาย

72 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ บทส่งท้ายและมุมมอง ต่อประเด็นต่าง ๆ

73 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ประเทศไทยและความพยายามของระบบข้อมูลเปิด ความท้าทายของการส่งเสริมระบบข้อมูลเปิด ความปรารถนาของสัังคมต่่อข้้อมููลเปิิด ในวัันนี้้วั�ันที่่ข้้อมููลจะมีค่ี่าราวหรืือมากกว่่าน้ำ ำ� มััน วัันที่่ข้้อมููลจะเป็็นหนึ่่งในทรััพยากรหลััก ของระบบเศรษฐกิิจใหม่่ เป็็นที่่แน่่นอน การส่่งเสริิมนโยบายข้้อมููลเปิิดจะทำำ ให้้ประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผลของ ภาครััฐดีขึ้้ี�นโดยเฉพาะอย่่างยิ่่งการยกระดัับธรรมาภิิบาล ซึ่ง ่ ทำำ ให้้เกิิดการเพิ่่มความโปร่่งใสและ ความสามารถในการตรวจสอบได้้ของระบบขึ้้�นมา แต่่อย่่างไรก็็ตาม การพััฒนาระบบข้้อมููลเปิิดเป็็นเรื่่องหนึ่่งที่่ท้้าทาย จำำเป็็นต้้องอาศััย ความร่่วมมืือจากหลายภาคส่่วนอย่่างเป็็นรููปธรรมมาทำำ แม้้ว่่าจะมีีนโยบายอย่่างชััดเจนจาก ภาครััฐ การผลัักดัันเรื่่องนี้้ก็� ็ใช่ว่่ ่าจะประสบความสำำเร็็จโดยง่่าย “ข้้อมููลจึึงเป็็นสิินทรััพย์ที่่ ์ สำำ�คััญ ในการประกอบกิิจการสมััยใหม่่” ความเหลื่่อมล้ำ ำ�ยิ่่งทวีีความรุุนแรงขึ้้�น เมื่่อความสามารถในการเข้้าถึึงข้้อมููล ความรู้้ ได้้แตกต่่างกััน นโยบาย การส่่งเสริิมการเปิิดเผยข้้อมููล (open data) จึึงมิิใช่่แค่่การยกระดัับ การบริิหารกิิจการของภาครััฐ เพีียงอย่่างเดีียว แต่่เป็็น การลดความแตกต่่างของโอกาสของ แต่่ละชนชั้้�น ที่่เกิิดเนื่่องจากการเข้้าถึึงข้้อมููลและความรู้้ที่่ไม่่เท่่ากััน ในยุุคสมััยใหม่่ ในสัังคมข้้อมููลข่่าวสาร กิิจการใดหรืือผู้้ใดที่่ไม่่สามารถเข้้าถึึงข้้อมููลใหม่่ ๆ กิิจการนั้้�นหรืือผู้้นั้้�นจะไม่่สามารถอยู่่รอดหรืือแข่่งขัันได้้โดยง่่าย บทส่งท้ายและมุมมองต่อประเด็นต่าง ๆ ระบบข้้อมููลเปิิด (Open Data System) ตั้้�งอยู่่บนรากฐานของเจตนารมณ์์ ที่่สัังคมจะ สามารถเข้้าถึึง ทรััพยากรข้้อมููลข่่าวสารได้้ ไม่่ใช่่เฉพาะแต่่ ของข้้อมููลของภาครััฐ (Government Data) แต่่รวมถึึงข้้อมููลจากภาคประชาชนหรืือเอกชนด้้วย (Private Data) เพื่่อทำำ ให้้ ข้้อมููล ข่่าวสาร (Data and Information) เหล่่านี้้�เป็็นทรััพยากรสาธารณะ (Public Resources) ที่่ทุุกคนสามารถเข้้าถึึงได้้ ความท้้าทาย ของการขัับเคลื่่อนนโยบายข้้อมููลเปิิด ในปััจจุบัุันอยู่่ที่่ การสร้้างความไว้้วางใจกััน ข้้อมููลมิิใช่่เป็็นเพีียงทรััพยากรที่่มีีคุุณค่่าทางตรงเท่่านั้้�น แต่่ยัังเป็็นเครื่่องมืือของอำำนาจด้้วย ประชาชนที่่เข้้าถึึงข้้อมููล ย่่อมมีีแนวโน้้มที่่จะตััดสิินใจได้้ ดีีกว่่า เท่่าทััน และถููกต้้องมากขึ้้�น โอกาสที่่ผู้้ที่่ถืือข้้อมููล ซึ่งเขาลง ่ ทุุนและจััดหามา จะสละออกให้้สาธารณะ อย่่างไม่่มีีสิ่่งตอบแทน

74 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ จึึงค่่อนข้้างยาก ในบางครั้้�ง การเผยแพร่่ข้้อมููล กลัับเป็็นผลเสีีย ต่่อผู้้ให้้ด้้วย เช่่น ข้้อมููลที่่ชี้้�ต่่อ ประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผลของผู้้ปฏิิบััติิ ข้้อมููลที่่เอื้้�อต่่อประโยชน์์ของคู่่แข่่งขััน เป็็นต้้น ความย้้อนแย้้งเชิิงนโยบายของการเปิิดเผยข้้อมููล (Dilemma of Open Data) เป็็นอุุปสรรคหลัักของการส่่งเสริิมระบบข้้อมููลเปิิด คำำสั่่งหรืืออำำนาจรััฐ อย่่างเดีียวไม่่สามารถ ทำำ ให้้สัังคมมีีระบบข้้อมููลเปิิดได้้โดยง่่าย ควรต้้องมีีมาตรการเสริิมต่่าง ๆ ที่่นำำ ไปสู่่การสร้้าง แรงจููงใจที่่เหมาะสมต่่อผู้้มีีส่่วนได้ส่้ ่วนเสีียแต่่ละกลุ่่มได้้อย่่างเหมาะสม ดัังนั้้�น ความสมดุุลระหว่่าง คำำสั่่�งการ การควบคุุม และการส่่งเสริิม เพื่่�อนำำ ไปสู่่สมดุุล ระหว่่างประโยชน์์สาธารณะ ความเป็็นส่่วนตััว ผลประโยชน์์ทั้้�งทางตรงและอ้้อมของแต่่ละกลุ่่ม จำำเป็็นต้้องถููกคำำนึึงให้้เหมาะสม เพื่่�อที่่�จะออก เป็็น นโยบาย แผน มาตรการ และชุุดโครงการ เพื่่�อขัับเคลื่่�อนระบบข้้อมููลเปิดิในแต่่ละพื้้�นที่่� แต่่ละกลุ่่มสัังคมหรืือกลุ่่มผลประโยชน์์ ระบบข้้อมููลเปิิดของสัังคม มิิใช่่เพีียง เรื่่องราวของการจััดการนำำข้้อมููลที่่ควรเป็็นสาธารณะ สู่่สาธารณะเท่่านั้้�น แต่่เป็็น การนำำข้้อมููลของส่่วนตนให้้แก่่สาธารณะด้้วย ดัังนั้้�น กลไกของระบบ ข้้อมููลเปิิดจึึงเป็็น การสร้้างทรััพยากรสาธารณะที่่�สำำคััญต่่อระบบสัังคมใหม่่ที่่�ใช้้ข้้อมููลเหล่่านี้้� เพื่่�อประกอบกิิจการต่่าง ๆ ของทุุกภาคส่่วน ตั้้�งแต่่ รััฐ เอกชน และ ประชาชน เมืืองอััจฉริิยะ (Smart City) ที่่ดีี มิิใช่่เมืืองที่่มีีเพีียง ระบบสื่่อสารที่่มีีประสิิทธิิภาพ เช่่น อิินเทอร์์เน็็ตความเร็็วสููง และระบบรัับข้้อมููลหรืือเซ็็นเซอร์์ต่่าง ๆ อาทิิ กล้้องวงจรปิิด แต่่เป็็น ระบบสัังคมที่่ประชาชนสามารถตััดสิินใจเรื่่องสาธารณะและเรื่่องส่่วนตััวได้้ถููกต้้องและเท่่าทััน ระบบข้้อมููลเปิิดจึึงเป็็นสััณฐานหนึ่่งที่่สำำคััญของเมืืองในโลกยุุคใหม่่ สัังคมหรืือเมืืองที่่ปราศจากระบบข้้อมููลเปิิด ระดัับความเหลื่่อมล้ำ ำ� (Inequality) จะยิ่่งสููง มากขึ้้�น ผู้้ที่่ขาดโอกาสในการเข้้าถึึงข้้อมููล ก็็จะขาดโอกาสที่่จะตััดสิินใจได้ดี้ี ขาดโอกาสในการทำำ ธุุรกิิจใหม่่ ๆ ขาดโอกาสในการเรีียนรู้้ การผููกขาดก็็จะเกิิดขึ้้�น ระบบข้้อมููลเปิิดจึึงเป็็น หมุุดหมาย ของสัังคม ที่่จะผลัักดัันนโยบายสาธารณะที่่สำคัำ ัญนี้้� ให้้เกิิดขึ้้�นอย่่างแท้้จริิง เพื่่อจะนำำ ไปสู่่ การใช้ศั้ักยภาพของโครงสร้้างพื้้�นฐานทางดิจิิตอลให้้ได้้เต็็ม ประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผล เพื่่อยกระดัับคุุณภาพชีวิีิตของประชาชนจริิง ๆ ไม่่เช่่นนั้้�น เมืืองอััจฉริิยะ (Smart City) ก็็จะเป็็นเครื่่องมืือของกลุ่่มทุุนต่่าง ๆ ในการทำธุำุรกิิจในโลกยุุคใหม่่เท่่านั้้�น ประชาชน ก็็เป็็นเพีียงแค่่ ผู้้บริิโภคที่่ซื่่อสััตย์์และผู้้นำำเข้้าทรััพยากรสู่่ระบบที่่ซื่่อตรงเท่่านั้้�น (Digital Slavery) การเรีียนรู้้เกิิดจากการให้้ สัังคมที่่สามารถมีีระบบข้้อมููลเปิิดเป็็นวััฒนธรรมของสัังคมได้้ สัังคมนั้้�นอาจเป็็นสัังคมในอุุดมคติิของประชาชน ที่่สามารถสอดส่่องต่่อกัันได้้ เรีียนรู้้ต่่อกัันได้้ และควรมีีพััฒนาการในทางบวกอย่่างรวดเร็็ว ข้อมูลเปิด และวัฒนธรรมของการให้ และการเรียนรู้

75 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ เกี่ยวกับคณะผู้เขียน รองศาสตราจารย์์ ดร.ศุุภวััฒนากร วงศ์์ธนวสุุสำำเร็็จการศึึกษาและอบรมหลัักสููตรที่่ สำำคััญ ได้้แก่่ ประกาศนีียบััตรหลัักสููตร ภาวะผู้้นำำและการบริิหารความมั่่นคงสำำหรัับผู้้บริิหารระดัับสููง (สวปอ.มส.SML รุ่่นที่่ 1) สมาคมวิิทยาลััยป้้องกัันราชอาณาจัักร ในพระบรมราชููปถััมภ์์ กรุุงเทพฯ (2562-2563) และการศึึกษาหลัังปริิญญาเอก (Postdoctoral Study) ได้้แก่่ การบริิหารแบบบููรณาการ และระบบปกป้้องสัังคม จาก The University of Michigan, Ann Arbor, ประเทศสหรััฐอเมริิกา โดยทุุนจากสำำนัักงานคณะกรรมการอุุดมศึึกษา และ Department of Sociology, The University of Michigan, Ann Arbor (2549) ปริิญญาศิิลปศาสตรดุุษฎีีบััณฑิิต สาขาพััฒนศาสตร์์ จาก คณะมนุุษยศาสตร์์และสัังคมศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น โดยทุุนจากโครงการปริิญญาเอก กาญจนาภิิเษก (คปก.) สำำนัักงานกองทุุนสนัับสนุุนการวิจัิัย ซึ่ง ่ ส่่วนหนึ่่งของการศึึกษาอยู่่ที่่ The University of Michigan, Ann Arbor, ประเทศสหรััฐอเมริิกา (2546) ปริิญญาพััฒนบริิหารศาสตรมหาบััณฑิิต สาขาสถิติิ จากคณะสถิิติิประยุุกต์์ สถาบัันบััณฑิิตพััฒนบริิหารศาสตร์์ (2531) ปริิญญาวิิทยาศาสตรบััณฑิิต สาขาคณิิตศาสตร์์ จากคณะวิิทยาศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น (2526) รองศาสตราจารย์์ ดร.ศุุภวััฒนากร วงศ์์ธนวสุุ เริ่่มรัับราชการเมื่่อวัันที่่ 29 กัันยายน 2529 โดยดำำรงตำำแหน่่งสำำคััญ อาทิิ รองศาสตราจารย์์ (สถิิติิประยุุกต์์) ระดัับ 9 ประจำวิำ ิทยาลััยการ ปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น ปััจจุบัุันดำำรงตำำแหน่่ง รองศาสตราจารย์์ (รััฐประศาสนศาสตร์์) ระดัับ 9 ประจำำวิิทยาลััยการปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น และมีีประสบการณ์์ทาง การบริิหาร อาทิิ ผู้้ช่่วยประธานกรรมการบริิหาร กลุ่่มธุุรกิิจพงสะหวััน สปป.ลาว (2563-ปััจจุบัุ ัน) คณบดีี วิิทยาลััยการปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น วาระที่่ 2 (6 ก.พ. 2559-6 ก.พ. 2563) คณบดีี วิิทยาลััยการปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น วาระที่่ 1 (6 ก.พ. 2555-6 ก.พ. 2559) รัักษาการ รองคณบดีีฝ่่ายบริิหาร วิิทยาลััยการปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น (2551-2554) รองคณบดีี ฝ่่ายวิิชาการ วิิทยาลััยการปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น (2551-2554) รัักษาการรองคณบดีี ฝ่่ายวิิชาการ วิิทยาลััยการปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น (2550-2551) ผู้้จััดการศููนย์์พััฒนา การกระจายอำำนาจสู่่ท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น (2547-2550) ผู้้ช่่วยคณบดีีฝ่่ายแผนและสารสนเทศ คณะพยาบาลศาสตร์์ (2547-2549) นอกจากนี้้� ยัังได้้รัับทุุนและรางวััลที่่สำำคััญ อาทิิ รางวััล “นัักบริิหารดีีเด่่นแห่่งปีี EXECUTIVE OF THE YEAR 2018” จาก มููลนิธิิเพื่่อสัังคมไทย ประกาศเกีียรติิคุุณรางวััล “นัักบริิหารดีีเด่่นแห่่งปีี” พ.ศ. 2561 รางวััลผู้้บริิหารระดัับดีีเยี่่ยม (สำำหรัับผู้้ดำำรงตำำแหน่่งคณบดีีหรืือเทีียบเท่่า) กลุ่่มวิิชา มนุุษยศาสตร์์และสัังคมศาสตร์์ จาก มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น ปีี 2557 2558 2559 2560 และ 2561

76 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ รางวััลเชิิดชููเกีียรติิส่่วนงานที่่มีีผลการปฏิิบััติิงานด้้านการคลัังและพััสดุุระดัับดีีมาก ในปีี พ.ศ. 2561 รางวััลผู้้ที่่มีีผลงานวิิจััยดีีเยี่่ยม จากมหาวิิทยาลััยขอนแก่่น (2549) และได้้รัับทุุนการศึึกษาปริิญญาเอก จากโครงการปริิญญาเอกกาญจนาภิิเษก สำำนัักงานกองทุุนสนัับสนุุนการวิจัิัย (2543-2546) ทุุนการศึึกษา หลัังปริิญญาเอก (Post-Doctoral study) จากสำนัำ ักงานคณะกรรมการอุุดมศึึกษาและ Department of Sociology, The University of Michigan, Ann Arbor (2549) และรางวััลวิิทยานิิพนธ์์ดีีเด่่น สาขาสัังคมวิิทยา ปีี 2547 จากสำนัำ ักงานคณะกรรมการวิิจััยแห่่งชาติิ (2549) รวมถึึงทุุนผู้้ช่่วยนัักวิิจััย ในการประชุุมเชิิงปฏิิบััติิการเรื่่อง Population Aging in Asia and Pacific: The Challenge for Healthcare Systems จาก East West Center, University of Hawaii (2009) ปััจจุบัุัน รองศาสตราจารย์์ดร.ศุุภวััฒนากรวงศ์ธ์นวสุุเป็็นที่่ปรึึกษา/ ผู้้�ทรงคุุณวุฒิุิ/ ตำำ�แหน่่ง กรรมการที่่สำำ�คััญ อาทิ คณะทำำงานพิิจารณาประเมิินรางวััลการวิิจััยแห่่งชาติิ: รางวััลผลงานวิิจััยและ รางวััล ประจำำปีีงบประมาณ 2565 สาขารััฐประศาสนศาสตร์์ ประกาศสำำนัักงานการวิิจััยแห่่งชาติิ ที่่ 608/2564 ณ วัันที่่ 28 มิถุิุนายน พ.ศ. 2564 ผู้้ทรงคุุณวุฒิุิ หน่่วยบริิหารและจััดการทุุนด้้านการพััฒนา ระดัับพื้้�นที่่ (บพท.) สำำนัักงานสภานโยบายการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมแห่่งชาติิ (สอวช.) (2564-ปััจจุุบััน) กรรมการอำำนวยการ การขัับเคลื่่อน พะเยาเมืืองแห่่งการเรีียนรู้้ (Learning City), สถาบัันนวััตกรรมและถ่่ายทอดเทคโนโลยีี มหาวิิทยาลััยพะเยา (มิิถุุนายน 2564 - พฤษภาคม 2565) ที่่ปรึึกษาโครงการประสานงานและจััดการ งานวิจัิัยและนวััตกรรมเพื่่อพััฒนาเมืือง หน่่วยบริิหาร และจััดการทุุนด้้านการพััฒนา ระดัับพื้้�นที่่ (บพท.) สำำนัักงานสภานโยบายการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรมแห่่งชาติิ (สอวช.) (2563-ปััจจุุบััน) และ รองประธานกรรมการ/เลขานุุการ มููลนิิธิิ เพื่่อการศึึกษาจัังหวััดขอนแก่่นครบ 200 ปีี พ.ศ. 2540 สำำนัักงานศึึกษาธิิการจัังหวััดขอนแก่่น (2563-ปััจจุบัุ ัน) เป็็นต้้น นอกจากนี้้� ยัังมีีงานวิิจััยที่่กำำ�ลัังดำำ�เนิินการ อาทิิ ที่่ปรึึกษาการจััดทำำสื่่อความรู้้ประกอบ การประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใสในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ของอำำเภอ ที่่ปรึึกษาการจััดทำำสื่่อความรู้้ประกอบการประเมิิน คุุณธรรมและความโปร่่งใสในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) และสถานีตำีำรวจนครบาล ที่่ปรึึกษาการพััฒนาเครื่่องมืือการประเมิินคุุณธรรมและ ความโปร่่งใสในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ของสำนัำ ักงานเขต กรุุงเทพมหานคร ประจำำปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564 หััวหน้้าโครงการติิดตาม และประเมิินผลสััมฤทธิ์์�ของหลัักสููตรต้้านทุุจริิตศึึกษา หััวหน้้าโครงการการประเมิินคุุณธรรมและ ความโปร่่งใสในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment: ITA) ของสำำนัักงานเขต กรุุงเทพมหานคร ประจำปีำ ีงบประมาณ พ.ศ. 2564 เป็็นต้้น นอกจากนั้้�น ยัังมีควีามรู้้�และความชำำ�นาญเฉพาะด้้าน ต่่างๆ ดัังนี้้ - การจััดการแบบบููรณาการ - การติิดตามและประเมิินผล - การบริิหารกิิจการสาธารณะ - นโยบายสาธารณะ - การจััดการการปกครองท้้องถิ่่น

77 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ เกี่ยวกับคณะผู้เขียน สุุริิยานนท์์ พลสิิม สำำเร็็จการศึึกษาระดัับ ปริิญญาตรีี จากมหาวิิทยาลััยขอนแก่่น หลัักสููตร รััฐประศาสนศาสตรบััณฑิิต เกีียรตินิิยมอัันดัับหนึ่่งและเหรีียญทอง หลัังจากเรีียนจบก็็ได้รั้ับบรรจุุให้้เป็็น อาจารย์์ประจำำที่่วิิทยาลััยการปกครองท้้องถิ่่น ม.ขอนแก่่น และผ่่านการสอบคััดเลืือกได้รั้ับทุุนการศึึกษา จากรััฐบาลญี่่ปุ่่น (MEXT) เข้้าศึึกษาต่่อระดัับปริิญญาโทหลัักสููตรนโยบายศาสตร์์ (Policy Science) ที่่บััณฑิิตวิิทยาลััยนโยบายศาสตร์์ (Graduate School of Policy Science) Ritsumeikan University ประเทศญี่่ปุ่่น ซึ่ ่งในการศึึกษาระดัับปริิญญาโทยัังได้้รัับทุุนสนัับสนุุนการทำำวิิทยานิิพนธ์์จากสมาคม นโยบายศาสตร์์ของญี่่ปุ่่น (Policy Science Association) เพื่่อดำำเนิินการวิิจััยในเมืืองกรณีศึีึกษาของ ญี่่ปุ่่นด้้วย ปััจจุุบััน สุุริิยานนท์์ พลสิิม เป็็นอาจารย์์ประจำำหลัักสููตรรััฐประศาสนศาสตร์์ ที่่วิิทยาลััย การปกครองท้้องถิ่่น มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น และกำำลัังศึึกษาต่่อปริิญญาเอกด้้านนโยบายสาธารณะและ การวิิจััยทางสัังคม (Public Policy and Social Research) ที่่ International Christian University ประเทศญี่่ปุ่่น ผลงานวิิชาการที่่ผ่่านมา หนัังสืือทฤษฎีรัีัฐประศาสนศาสตร์กั์ ับการจััดการปกครองส่่วนท้้องถิ่่น หนัังสืือแนวคิิดและทฤษฎีีการศึึกษานโยบายทางสัังคม หนัังสืือขอนแก่่นโมเดล (ฉบัับตีพิีิมพ์์ครั้้�งที่่สอง) หนัังสืือการพััฒนาเมืืองอััจฉริิยะขอนแก่่น หนัังสืือคู่่มืือเพื่่อการสร้้างกระบวนการพััฒนาเมืือง ฯลฯ ความสนใจทางวิิชาการ ด้้านนโยบายศาสตร์์ (policy science) นโยบายสาธารณะ นโยบาย สัังคม ภาคีีภิิบาล (collaborative governance) วิิธีีวิิทยาการศึึกษาเมืือง (urbanology) การปกครอง ท้้องถิ่่นเปรีียบเทีียบ การวิิเคราะห์์และประเมิินนโยบาย การศึึกษาภาพลัักษณ์์นโยบาย

78 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ เกี่ยวกับคณะผู้เขียน นางสาวชนิิดา อาคมวััฒนะ สำำเร็็จการศึึกษาระดัับปริิญญาโท รััฐศาสตรมหาบััณฑิิต (การปกครอง) และรััฐประศาสนศาสตรมหาบััณฑิิต จากจุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย และเข้้ารัับการอบรม ในหลัักสููตรนัักบริิหารที่่สำำคััญ ได้้แก่่ หลัักสููตร ประกาศนีียบััตรชั้้�นสููงด้้านการบริิหารงานภาครััฐและ กฎหมายมหาชน (ปรม.) สถาบัันพระปกเกล้้า รุ่่นที่่ 13 และหลัักสููตร Executive Training Program for Public Sector Leaders for the Future จาก Nanyang Technological University ประเทศ สิิงคโปร์์ ปััจจุบัุ ันปฏิิบััติิหน้้าที่่เป็็น หััวหน้้ากลุ่่มพััฒนาระบบและวิิชาการ สำำนัักประเมิินคุุณธรรมและ ความโปร่่งใส สำนัำ ักงาน ป.ป.ช. มีีประสบการณ์์และผลงานด้้านการบริิหารงานภาครััฐ การประเมิินผล และการขัับเคลื่่อน นโยบายสำำคััญของประเทศ อาทิิ การประเมิินผลการปฏิิบััติิราชการของหน่่วยงานภาครััฐ ทั้้�งราชการ ส่่วนกลางและส่่วนภูมิูิภาค การตรวจสอบและประเมิินผลภาคราชการ (ค.ต.ป.) การพััฒนาระบบราชการ การพััฒนาระบบการตรวจราชการแบบบููรณาการ การติิดตามและประเมิินผลการตรวจราชการ แบบบููรณาการ และทำำหน้้าที่่เป็็นกรรมการและเลขานุุการประเมิินผลการตรวจราชการแบบบููรณาการ แต่่งตั้้�งโดยนายกรััฐมนตรีี การประเมิินผลนโยบายรััฐบาล การฝึึกอบรมและพััฒนาผู้้ตรวจราชการ ระดัับกรมและผู้้ตรวจราชการระดัับกระทรวง สมััยดำำรงตำำแหน่่งเป็็นที่่ปรึึกษาด้้านการพััฒนาองค์์กร และเป็็นที่่ปรึึกษาด้้านการตรวจราชการ สำนัำ ักนายกรััฐมนตรีี สำำหรัับประสบการณ์์ด้้านการป้้องกัันการทุุจริิต มีีผลงานที่่สำำคััญ อาทิิ การวิิจััยและการพััฒนา กรอบการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใสในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ (Integrity and Transparency Assessment : ITA) เพื่่อยกระดัับดััชนีีการรัับรู้้การทุุจริิตของประเทศไทย การริิเริ่่ม และพััฒนาระบบเทคโนโลยีีสารสนเทศรองรัับการประเมิิน การประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใสในการ ดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ หรืือระบบ Integrity and Transparency Assessment System : ITAS การริิเริ่่มสำำรวจดััชนีีการรัับรู้้การทุุจริิตของประเทศไทย หรืือ Corruption Perceptions Index : Thailand สมััยดำำรงตำำแหน่่งเป็็นหััวหน้้าศููนย์์ประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใสของหน่่วยงาน ภาครััฐ สำำนัักงาน ป.ป.ช. และเป็็นหััวหน้้าคณะเจ้้าหน้้าที่่ยกร่่างยุุทธศาสตร์์ชาติว่ิ่าด้้วยการป้้องกัันและ ปราบปรามการทุุจริิตระยะที่่ 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) นอกจากนี้้� ยัังมีีผลงานทางวิิชาการที่่สำำคััญ ได้้แก่่ ผลกระทบของการกระจายอำำนาจที่่มีีต่่อ โครงสร้้างอำำนาจท้้องถิ่่น การพััฒนาและยกระดัับประสิิทธิิภาพการดำำเนิินงานของคณะกรรมการ ธรรมาภิิบาลจัังหวััด (ก.ธ.จ.) พััฒนาการและมุุมมองการยกระดัับ “การตรวจราชการแบบ Quick Win และแก้้ไขปััญหาเฉพาะในพื้้�นที่่แบบเบ็็ดเสร็็จ” เป็็นต้้น

79 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ เกี่ยวกับคณะผู้เขียน รองศาสตราจารย์์ ดร.ปุ่่�น เที่่�ยงบููรณธรรม ปััจจุบัุัน ดร.ปุ่่น เที่่ยงบููรณธรรม ดำำรงตำำแหน่่ง เป็็นรองศาสตราจารย์์ ประจำำที่่ของคณะวิิศวกรรมศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่ และรองผู้้อำำนวยการ ฝ่่ายแผนและยุุทธศาสตร์์ ของหน่่วยบริิหารและจััดการทุุนด้้านการพััฒนาระดัับพื้้�นที่่ (บพท.) สำำเร็็จการศึึกษาระดัับปริิญญาเอก จากมหาวิิทยาลััยโคโลราโด สหรััฐอเมริิกา ภายใต้้ คณะวิิศวกรรมโยธา สิ่่งแวดล้้อม และสถาปััตยกรรม เป็็นผู้้ร่่วมก่่อตั้้�งกลุ่่มกิิจกรรมต่่าง ๆ ที่่หลากหลาย ตั้้�งแต่่หลัักสููตรมหาบััณฑิิตการบริิหาร การก่่อสร้้างของมหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่ สถาบัันวิิจััยพลัังงานของมหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่ โดยเฉพาะ อย่่างยิ่่งกลุ่่มงานก๊๊าซชีีวภาพ หลัักสููตรการพััฒนาเมืืองและอสัังหาริิมทรััพย์์และชมรมอสัังหาริิมทรััพย์์ ของจัังหวััดเชีียงใหม่่ ตลอดจนถึึงสถาบัันนโยบายสาธารณะของมหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่ เป็็นต้้น รองศาสตราจารย์์ ดร.ปุ่่น เที่่ยงบููรณธรรม มีีความสนใจเป็็นพิิเศษด้้านงานวิิจััยที่่สััมพัันธ์์ ต่่อการพััฒนาเชิิงพื้้�นที่่มาตลอด ตั้้�งแต่่การพััฒนาระบบขนส่่งสาธารณะ ระบบ logistic ระบบน้ำ ำ� ระบบอาหาร ระบบพลัังงงานทดแทน และระบบห่่วงโซ่่อุุปทานต่่าง ๆ ที่่สััมพัันธ์์ต่่อปากท้้อง ของประชาชนโดยเฉพาะอย่่างยิ่่งในพื้้�นที่่เขตเมืือง ซึ่ง ่ ก็็เห็็นผลเชิิงประจัักษ์์เป็็นลำดัำ ับ ตั้้�งแต่่ งานตีพิี ิมพ์์ ดีีเด่่น งานวิิจััยดีีเด่่น และรางวััล ทุุนวิิจััยต่่าง ๆ เป็็นวาระไป อาทิิ แบบจำำลองการคาดการณ์์ ความต้้องการการเดิินทางอากาศของสนามบิินจัังหวััดเชีียงใหม่่ เคหะพื้้�นถิ่่นและชนบท พิพิิธภััณฑ์์มีชีวิีิต เมืืองแม่่ฮ่่องสอน รางวััลท้้าทายด้้านการเปลี่่ยนแปลงสภาพภููมิิอากาศ เป็็นต้้น ปััจจุุบััน เข้้าร่่วมการพััฒนากลไกเชิิงนโยบายต่่าง ๆ ผ่่านงานวิิจััยเชิิงพื้้�นที่่ อาทิิ คณะกรรมการ ยกร่่างแผนตลาดเศรษฐกิิจและสัังคมแห่่งชาติที่่ ิ 13 กลไกการพััฒนาเมืืองรููปแบบต่่าง ๆ และการสร้้าง ระบบการเรีียนรู้้เปิิดในระดัับพื้้�นที่่ ในยุุคการเปลี่่ยนผ่่านของโลกปััจจุบัุัน รวมถึึงงานทางด้้านการยกระดัับ สัังคมโดยรวม เพื่่อให้้เปลี่่ยนแปลงตนเองให้ทั้ ันต่่อวิิกฤติิและโอกาส เป็็นต้้น

80 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ ภาษาไทย สุริุิยานนท์์ พลสิิม. (2563). ทฤษฎีรัีัฐประศาสนศาสตร์์กัับการจััดการ ปกครองส่่วนท้้องถิ่่�น. ขอนแก่่น : สำำนัักพิิมพ์์มหาวิิทยาลััยขอนแก่่น. ______(2562). การศึึกษาเปรีียบเทีียบองค์์กรที่่ปฏิิบััติิงานด้้านการ ต่่อต้้านคอร์รั์ ัปชั่่นในสิิงคโปร์์ ฮ่่องกง และสาธารณรััฐเกาหลีี: ข้้อเสนอแนะต่่อประเทศไทย. วารสารการเมืืองการปกครอง 9(1),70-90 ศรรวริิศา เมฆไพบููลย์์. (2561). การปฏิิวััติิอุุตสาหกรรมครั้้�งที่่� 4 (พิิมพ์์ครั้้�งที่่� 4). กรุุงเทพฯ : อมริินทร์์พริินติ้้�งแอนด์์พัับลิิชชิ่่ง. ศุุภวััฒนากร วงศ์์ธนวสุุ และสุุริิยานนท์์ พลสิิม. (2562). ระบบการประเมิินคุุณธรรม ความโปร่่งใส และธรรมาภิิบาลของหน่่วยงานภาครััฐ และเอกชนในสาธารณรััฐเกาหลีี มาเลเซีีย และสิิงคโปร์์. ขอนแก่่น: วิิทยาลััยการปกครอง ท้้องถิ่่น. ภาษาอัังกฤษ ARTICLE 19. (2016). Country Report: The Right to Information in South Korea. [online]. Retrieved from: https://www.article19.org/resources/country-report-the-right-to-informationin-south-korea/ [August 17, 2020]. Bauhr, M., & Grimes, M. (2012). What is Government Transparency? - New Measures and Relevance for Quality of Government. QoG Working Paper Series 2012:16. Buchholtz,S, & Bukowski, M., & Sniegocki, A. (2014). Big and Open data in Europe: A Growth Engine or a Missed Opportunity. Varsava: demosEUROPA Chapman, A., & Wyndham, J., M. (2013). A Human Rights to Science. Science. 340(6138):1291 Chicago Tech Plan. (2015). 18 Months Update. [online]. Retrieved form: https://techplan.cityofchicago.org/wp-content/uploads/2015/06/techplan_progressupdate.pdf [August 14, 2020] City of Chicago. (2020). Transparency. [online]. Retrieved from: https://www.chicago.gov/city/en/progs/transparency.html [August 14, 2020] 5 อ้างอิง

81 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ Department of Science & Technology, Ministry of Science & Technology. (2012). National Data Sharing and Accessibility Policy: NDSAP. [online]. Retrived form: https://data.gov.in/sites/default/files/NDSAP.pdf [Aug 13, 2020] Florini, A. (Ed.). (2007). The Right to Know: Transparency for an Open World. New York: Columbia University Press. Gerth, H., H., & Mills, C., W. (Eds.). (1970). From Max Webber: Essays in Sociology. London: Routledge & Kegan Paul. Gonzalez-Zapata, F., & Heeks, R. (2015). The multiple meanings of open government data: Understanding different stakeholders and their perspectives. Government Information Quarterly,32(4), 441-452. G20 Information Centre. (2015). G20 Anti-Corruption Open data Principles. [online]. http://www.g20.utoronto.ca/2015/G20-Anti-Corruption-Open-Data-Principles.pdf [August 12, 2020] Harris, T., L., & Wyndham, J., M. (2015). Data Rights and Responsibilities: A Human Rights Perspective on Data Sharing. Journal of Empirical Research on Human Research Ethics. 10(3) 334 –337. Hughes, O., W. (2003). Public Management & Administration: An Introduction (third edition). New York: Palgrave Macmillan. Illinois General Assembly. (2020a). (5 ILCS 120/) Open Meetings Act (Sec 1.). [online]. Retrieved from: https://www.ilga.gov/legislation/ ilcs/ilcs3.asp?ActID=84&ChapAct=5%C2%A0ILCS%C2%A0120/&ChapterID=2&ChapterName=GENERAL+PROVISIONS&ActName=Open+Meetings+Act.&Print=True%20) [Aug 13, 2020] Illinois General Assembly. (2020b). (5 ILCS 140/) Freedom of Information Act (Sec 1). [online]. Retrieved form: https://www.ilga.gov/legislation/ilcs/ilcs3.asp?ActID=85&ChapterID=2 [Aug 13, 2020] International Monetary. (1998). Report of the Working Group on Transparency and Accountability. Washington, DC: International Monetary Fund. Kim, H. (2018). Interlinking Open Government Data in Korea using Administrative District Knowledge Graph. Journal of Information Science Theory and Practice. 6(1), 18-30. Korea Information Society Agency. (2020). Introduction to Public Data Portal (English Translation). [online]. Retrieved from: https://www.data. go.kr/ugs/selectPortalInfoView.do#portal_info [August 17, 2020]

82 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ Kuriakose, F., & Iyer, D. (2019). Human Rights in the Big Data World (Version 1). Sage Submissions. https://doi.org/10.31124/advance.7729277.v1 ([]) Lämmerhirt, D., & Rubinstein, M., & Montiel, O. (2017). The State of Open Government Data in 2017: Creating meaningful Open data through multi-stakeholder dialogue. [online]. Retrived from: https://blog.okfn.org/ files/2017/06/FinalreportTheStateofOpenGovernmentDatain2017.pdf [August 11, 2020] Lee, G. (2016). Legal issues on FOSS and other alternatives licenses in Korea. In Metzger, A. (Ed.). Free and Open Source Software (FOSS) and Other Alternative License Models: A Comparative Analysis. New York: Springer. Máchov, R., & Lnénicka, M. (2017). Evaluating the Quality of Open Data Portals on the National Level. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 12(1), 21-41. National Informatics Centre. (2015). Implementation Guidelines For National Data Sharing and Accessibility Policy (NDSAP) Ver. 2.4. Department of Electronics and Information Technology, Ministry of Communications and Information Technology: Government of India. Retrieved from: https:// data.gov.in/sites/default/files/NDSAP%20Implementation%20Guidelines%20 2.4.pdf [Aug 13, 2020] OECD. (2018). G20 Anti-Corruption Working Group Action Plan 2019-2021 and Extract from G20 Leaders Communiqué. [online]. Retrieved from: https://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?cote=DAF/WGB/RD(2018)10&docLanguage=En [August 12, 2020] OECD. (2019). Government at a Glance Southeast Asia 2019. [online]. Retrieved from: https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264305915-en.pdf?expires=1597642560&id=id&accname=guest&- checksum=68C5CA2938648450C133C335B3A4A54D [August 17, 2020] OECD. (2020). OECD Open, Useful and Re-usable data (OURdata) Index: 2019. [online]. Retrieved from: http://www.oecd.org/gov/ digital-government/ourdata-index-policy-paper-2020.pdf [August 17, 2020]. Open data Barometer. (2017). Open data Barometer - Leaders Edition ODB Methodology - v1.0. [online]. Retrieved from: http://opendatabarometer.org/doc/leadersEdition/ODB-leadersEdition-Methodology.pdf [August 11, 2020]

83 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ Open data Charter. (2015). International Open data Charter. [online]. Retrieved from: https://opendatacharter.net/wp-content/uploads/2015/10/opendatacharter-charter_F.pdf [Aug 12, 2020] Open data Charter. (2020). Our history. [online]. Retrieved from: https://opendatacharter.net/our-history/ [August 12, 2020] Open Knowledge Foundation. (2017). Global Open data Index: Methodology. [online]. Retrieved from: https://index.okfn.org/methodology/ [August 12, 2020] Open Knowledge Foundation. (2020). DEFINING OPEN IN OPEN DATA, OPEN CONTENT AND OPEN KNOWLEDGE. [online]. Retrieved from: https://opendefinition.org/ [Aug 11, 2020] Open data 500. (2020). Timeline of Open data Policy in Italy. [online]. Retrieved from: https://italy.opendata500.com/ [August 12, 2020]. Open Government Data (OGD). (2020). Platform India: Apps. [online]. Retrieved from: https://community.data.gov.in/all-apps/ [August 13, 2020] Open Government Partnership. (2019). 4th National Action Plan for Open Government. Department of Public Administraton, the Government of Italy. [online]. Retrieved from: https://www.opengovpartnership.org/ wp-content/uploads/2019/07/Italy-Action-Plan-2019-2021-English.pdf [Aug 12, 2020] Public Access Counselor. (2020). Public Access Counselor: An Overview of 2019. [online]. Retrieved from: http://foia.ilattorneygeneral.net/ pdf/PublicAccessCounselorReport2019.pdf [Aug 13, 2020] STAR’s the World Bank and UNODC. (2014). 2015-16 G20 AntiCorruption Action Plan. [online]. Retrieved from: https://star.worldbank.org/ sites/star/files/g20_2015-2016_anti-corruption_action_plan_australia_2014. pdf [August 12, 2020] Sturges, P. (2004). Corruption, Transparency, and ICT’s. International Journal of Information Ethics, 2 (11), 1-9. Transparency International. (2017a). Methodology and Analytical Framework: G20 Anti-Corruption Open data Principles Assessment. Berlin: Transparency International Secretariat. Transparency International. (2017b). Connecting the dots: Building the case for Open data to fight corruption. Berlin: Berlin: Transparency International Secretariat.

84 เพื่่�อยกระดัับการประเมิินคุุณธรรมและความโปร่่งใส ในการดำำเนิินงานของหน่่วยงานภาครััฐ ของประเทศไทย ก ร ณีี ศึึ ก ษ า ต่่ า ง ป ร ะ เ ทศOPEN DATA ข้้อมููลสาธารณะ Ubaldi, B. (2013). Open Government Data: Towards Empirical Analysis of Open Government Data Initiatives. OECD Working Papers on Public Governance No. 22. [online]. Retrieved from: https://www.oecd-ilibrary.org/ governance/open-government-data_5k46bj4f03s7-en [August 11, 2020]. UK Public Gerneral Acts. (2020). Local Government (Access to Information) Act 1985. [online]. Retrived from: https://www.legislation.gov. uk/ukpga/1985/43 [August 14, 2020] United Nations. (1991). Study on Ways and Means of Promoting Transparency in International Transfers of Conventional Arms. New York: United Nations. USAID. (2013). Transparency and Accountability: Regional Agricultural Trade Environment (RATE) Summary. USAID Regional Development Mission for Asia World Bank. (2020). Open data in 60 Seconds. [online]. Retrieved from: http://opendatatoolkit.worldbank.org/en/open-data-in-60-seconds. html [Aug 11, 2020] World Bank’s Open Government Data Toolkit. (2020). Examples of Open data. [online]. Retrieved from: http://opendatatoolkit. worldbank.org/en/essentials.html#examples [August 13, 2020] World Wide Web Foundation (2018). Open data Barometer – Leaders Edition. Washington DC: World Wide Web Foundation. Wytze, A. (2017). In South Korea, Open data Is a Cure for Youth Unemployment. [online]. Retrieved from: https://g0v.news/in-south-koreaopen-data-is-a-cure-for-youth-unemployment-6fab5965c528 [August 17, 2020]

กรณีศึกษาตางประเทศ OPEN DATA ขอมูลสาธารณะ เพื่อยกระดับการประเมินคุณธรรมและความโปรงใส ในการดําเนินงานของหนวยงานภาครัฐ ของประเทศไทย ศุภวัฒนากร วงศธนวสุ สุริยานนท พลสิม ชนิดา อาคมวัฒนะ ปุน เที่ยงบูรณธรรม กลุมพัฒนาระบบและวิชาการ สํานักประเมินคุณธรรมและความโปรงใส สํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ เลขที่ 361 ถ.นนทบุรี ต.ทาทราย อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000 หรือ ตู ปณ. 100 เขตดุสิต กทม. 10300 โทร. 0 2528 4800 ตอ 7136 OPEN DATA กลุมพัฒนาระบบและวิชาการ สํานักประเมินคุณธรรมและความโปรงใส สํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ