Pedagog gazetasi

PEDAGOG
1956-yil Toshkent davlat pedagogika universiteti gazetasi 2021-yil
Ma’naviy-ma’rifiy gazeta 1(1007)-son, dekabr, 2021-yil

1-FEVRALDAN ONLAYN TA’LIMNING
O‘QITUVCHILARNING YUTUQLARI VA

LAVOZIM MAOSHI KAMCHILIKLARI
2. QANCHA BO‘LADI? 2. NIMADA?

BAHOSI
YO‘Q BOYLIK

«Kutubxonaning
nodir adabiyotlar
fondida Alisher
Navoiyning 1800-yilga
doir bo‘lgan “Xamsa”
va “Lison ut-tayr”
dostonlarining nodir
va qadimiy nusxalari
saqlanadi».

4.

SO‘NMAS TDPUni bitirsam
YULDUZLAR
KIM BO‘LAMAN?
«70 yillik 7.
umrining 50 yili
Toshkent davlat
pedagogika
institutida
nihoyatda samarali
va barakali
faoliyatda o‘tdi».

4.

TDPU REKTORI IELTS
YOSHLARNI QO‘LLAB-
QUVVATLASHNI GURUHLAR OLMOQCHIMISIZ?
3. KESIMIDA BOSHLADI
TAVSIYALARIMIZ
7. SIZ UCHUN

2 №1 KUN NAFASI PEDAGOG
(1007) 2021-yil

1-FEVRALDAN O‘QITUVCHILARNING

LAVOZIM MAOSHI QANCHA BO‘LADI?
Oliy ta’lim muassasalarining professor- mualarini o‘quv dasturiga kiritgan-
o‘qituvchilar tarkibi mehnatiga haq to‘lash ligi uchun 10 foiz miqdorida;
bo‘yicha bazaviy lavozim maoshlari Oliy va o‘rta
maxsus ta’lim vazirligi va Bandlik va mehnat Scopus, Web of Science yoki
munosabatlari vazirligining 2020-yil 30-yanvardagi boshqa umume’tirof etilgan indek-
qaroriga asosan, 2021-yil 1-fevraldan boshlab satsiyalangan ma’lumot bazalari
o‘zgartirilgan tartibda beriladi. jurnallarida e’lon qilingan har bir
maqola uchun muallifga 15 foizga-
Xususan, fan doktori ilmiy lari 5 088 171 so‘m lavozim maoshi Bundan tashqari, Vazirlar Mah- riga o‘z o‘quv-uslubiy majmualarini cha;
darajasiga yoki professor ilmiy un- oladi. kamasining 2019-yil 17-iyundagi joylashtirgan o‘qituvchilar lavozim
voniga ega bo‘lgan kafedra mudiri PQ-4358-son qaroriga muvofiq, maoshiga nisbatan 5 foizdan 10 Ilmiy va ilmiy-ommabop jur-
7 535 154, fan nomzodi, falsafa Ilmiy daraja va ilmiy unvonga kadrlar salohiyatini oshirish, ilm- foizgacha; nallar tahrir hay’ati a’zoligi uchun
doktori yoki dotsent ilmiy unvoniga ega bo‘lgan katta o‘qituvchining ba- fan va ta’lim sohasida yuqori mahalliy jurnallarda 15 foizgacha,
ega bo‘lgan kafedra mudiri 7 069 zaviy lavozim maoshi 4 991 069ni, malakali kadrlarning bilim va tajri­ Hamkor tashkilotlar bilan bir- xorijiy jurnallarda 30 foizgacha;
062, ilmiy darajaga ega bo‘lmagani shulardan biriga ega bo‘lganiniki balarini amalda qo‘llashni moli- galikda yangi o‘quv mahsulotlari,
esa 6 233 981 so‘m lavozim maoshi 5 301 797ni, ilmiy daraja va ilmiy yaviy rag‘batlantirish chora-tadbir- trening kurslari, uslubiy ta’minotli Tashkilotning mezbon sifatida
oladi. unvonga ega bo‘lmaganiniki esa 4 lari ishlab chiqilgan. Xususan: o‘yinlarni ishlab chiqqani va joriy ishtirok etadigan nufuzli xalqaro
563 818 so‘mni tashkil etadi. etgani uchun 10 foizdan 20 foizga- konferensiyani tashkil etganligi
Professorlar bazaviy lavozim Internet jahon axborot tar- cha; uchun xodimning qo‘shgan hissa­
maoshi ilmiy daraja va ilmiy un- Assistent-o‘qituvchining lavozim mog‘idagi axborot ta’lim resursla­ sini hisobga olgan holda lavozim
voniga qarab, 6 447 606 so‘mdan maoshi ilmiy daraja va ilmiy unvon- O‘zining o‘quv-uslubiy maj­ maoshiga nisbatan 60 foizgacha;
7 185 585 so‘mgacha bo‘lgan ning har ikkalasiga ega bo‘lgan yoki
miqdorni tashkil etadi. birini olgan va olmaganiga qarab, 4 Ilmiy-pedagogik faoliyatga oid
680 341, 4 369 613, 4 058 885 so‘m xalqaro tadbirlarda (forum, konfe­
Dotsent ilmiy daraja va ilmiy deb belgilandi. rensiya, kongress, anjuman) taklifga
unvoniga ko‘ra, 5 690 207—6 078 asosan ma’ruza bilan qatnashganligi
617, ilmiy unvonga ega bo‘lmagan- O‘qituvchi-stajer 3 592 793 so‘m uchun har bir ishtiroki uchun 30
bazaviy lavozim maoshi oladi. foizgacha qo‘shimcha ustama haqi
belgilab qo‘yilgan.

ONLAYN TA’LIMNING YUTUQLARI VA

KAMCHILIKLARI NIMADA?

An’anaviy ta’lim bilan bir qatorda masofaviy ta’lim Naqllarda aytiladiki, “Har yaxshi narsani
texnologiyalari tushunchasi yillar davomida taniqli bir yomon tomoni ham bo‘ladi”. Shunga
olimlarimiz tomonidan targ‘ib qilinishiga qaramasdan, undan o‘xshash, yuqorida aks etilgan afzalliklar
foydalanishga kelganda oqsoqlanishlar bor edi. Buni shartli bilan bir qatorda yetarlicha muammolar ham
ravishda ta’limning u yoki bu ko‘rinishlarida foydalanish bor. Ammo ularni muayyan harakatlar bilan
bo‘yicha ko‘rsatmalar yoki talablar mavjud bo‘lmaganligi bilan minimallashtirish har bir foydalanuvchining
izohlashimiz mumkin. oldiga qo‘yiladigan talablardan biri hisobla-
nadi.
Vaholanki, bu borada birinchilardan bo‘lib o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan ma’lumot­ sub bo‘lib, u yerda foydalanuvchi qo‘shimcha
izchil ishlar olib borgan ustozimiz A.A. Ab- larga oldindan ega bo‘lish; Yomon aloqa sifati, Internet tezligining kengaytmalarni yoki modullarni yaratish im-
duqodirovning ilmiy va amaliy ishlarini yod- pastligi yoki uning umuman mavjud emasligi koniyatlariga ega bo‘ladi. Moodle tizimi maso-
ga olmaslikning iloji yo‘q. Ustoz masofaviy o‘zi ustida ishlash; ta’lim sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Bu faviy ta’limning turli darajalarini, ya’ni shaxsiy
ta’lim, uning afzalligi va undan foydalanish mustaqil ma’lumotlarni o‘rganish; ta’lim jarayonining buzilishiga yoki umuman xarakterdagi masofaviy ta’limdan boshlab, to
to‘g‘risida batafsil ma’lumot bergan. onlayn aloqa va boshqa ko‘rinishdagi to‘xtashiga olib keladi. Ma’lumotlarning yirik ta’lim muassasasida elektron ta’lim tizimi
imkoniyatlarni taqdim etadi. haddan tashqari ko‘pligi va ulardan to‘g‘ri orqali masofaviy o‘qitishni tashkil etish va
Taqdir taqozosi bilan pandemiya paytida Bularning hammasi pedagogik ta’lim foydalanishni bilmaslik ham ta’lim olishni boshqarishni o‘z ichiga oladi.
masofaviy ta’lim sohasida katta “portlash” tam­ oyillariga “labbay” deb javob beradi. susaytiradi. Jonli muloqotning yetishmasligi
yuz berdi. Vaziyat o‘qituvchi bilan bir qatorda, Masofaviy ta’limning afzallik tomonlaridan psixologik muammolarga va hatto depressiya- Bundan tashqari ko‘p sonli tizimlari ham
o‘quvchi, talabalarni ham ushbu ta’lim tex- yana biri, har joyda, har doim (uyda, ko‘cha- ga olib kelishi mumkin, bu albatta shaxsiy va mavjud bo‘lib, ularda ham masofaviy o‘qi­
nologiyasini, qolaversa unga tegishli bo‘lgan da, mehnat bilan hamohang va boshqa) ta’lim oilaviy hayot sifatiga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. tishlarni tashkil etish va boshqarishlarni amal-
dasturiy-texnik vositalarni tezlik bilan o‘zlash­ olishning imkoniyati mavjudligidir. Ta’lim ga oshirish mumkin, ular jumlasiga:
tirish va amalda qo‘llashga majbur qildi. Bilim tizimi fanlaridan tashqari internet sahifalari- Maxsus tayyorgarlik talab qilinishi lozim
olishning ushbu usulida kamchiliklar bor, biroq da taklif etilayotgan kurslarni onlayn tarzda bo‘lgan dasturiy ta’minotdan foydalanish qo- 1.Edmodo
uning afzallik tomonlari ham yo‘q emas. Biz­ o‘zlashtirish va natijada ma’lum sertifikatlar- biliyati ham muhim. Bu holda ta’lim oluvchi- 2.GoogleClassroom
ning galdagi vazifamiz ta’limning an’anaviy ga ega bo‘lish sharoiti ham yaratildi. Bularn- lar tomonidan minimal dasturlar to‘plamini 3.iSpringOnline
usuli bilan hamohang ravishda masofaviy (on- ing hammasi vaqt tejalishiga olib keladi, o‘zlashtirishga ketgan vaqt ta’lim jarayonini 4.YO-Stadi
layn) usulidan ehtiyojdan kelib chiqqan holda chunki bilim olish maqsadida auditoriyaga sekinlashtirishga olib keladi. 5.Getcourse.ru
foydalansak bo‘ladi. Bu borada yutuqlarga kelib ketishning hojati bo‘lmaydi. Onlayn 6.iSpringMarket
erishgan rivojlangan davlatlar tajribasining afzal ta’limni tashkil etish uchun shartli ravishda Hamma ham o‘zi uchun mustaqil izla­ 7.Antitreningi.ru kabilar kiradi.
tomonlarini o‘rganish bilan bir qatorda amalga dasturiy (Moodle, zoom...) va texnik vositalar, nishni tashkil etishga qodir emas. Shu sa- Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, maso-
oshirish ham davr talabidir. sifatli Internet xizmati bo‘lsa yetarli. babli, ayrim ta’lim oluvchilar uchun ma’lum faviy ta’lim bizga bir qator afzalliklarni berish
Dunyoning eng yaxshi universitetlari mazmundagi topshiriqlarni bajarishni keyinga bilan bir qatorda ma’lum qiyinchiliklarga ham
Masofaviy (onlayn) ta’lim o‘qituvchiga: o‘zlarining ichki dasturlariga tashrif buyurish qoldirish yoki seminarlarga qatnashishni ke- olib kelishi mumkin. Bu qiyinchiliklar ma’lu-
vaqtdan yutish; imkonini yaratib berganlar. O‘rganish tezli­ chiktirish kabi salbiy tomonlar ham mavjud motlar to‘plamidan eng muhimlarini tanlay
katta va kichik hajmdagi ma’lumotlar gining ixtiyoriyligi talabaga qulaylik yarata- bo‘lib, aynan shu nuqsonlar o‘quv jarayonini olish va ularni o‘zlashtirish, bundan tashqari
di. Masalan, ertalab uyg‘onishingiz bilan samarasiz bo‘lishiga olib keladi. o‘zini o‘zi tashkil etishlarda namoyon bo‘ladi.
blokini talabaga oldindan yetkazish; ma’ruza tinglashingiz, vaqtingizni inobatga Shunga qaramay, onlayn ta’lim hech qachon
ta’lim samaradorligini oshirish; olgan holda, tabiat qo‘ynida topshiriqlarni Mashhur masofaviy ta’lim tizimlari: klassik auditoriya ko‘rinishidagi ta’limga teng
ta’lim sifatini ko‘tarish; bajarishingiz mumkin. Shu bilan birga, kurs- 1.Moodle masofaviy ta’lim tizimi. kelmasligini esda tutish lozim.
ko‘p sonli mashaqqatli ishlardan xoli larda o‘zingizga eng ma’qul vaqtni tanlash Moodle-tizimi bu eng mashhur masofaviy
imkoniyatiga egasiz. ta’lim tizimlaridan biri hisoblanadi. (qisqart- I.U. NAZAROV
bo‘lishlikni ta’minlaydi. masi-MTT). Moodle to‘liq tekin tizim bo‘lib, Axborot texnologiyalari kafedrasi
Shu bilan birga talabalar uchun: uni yuklab olish, o‘rnatish va unga o‘zgartirish
vaqtdan yutish; kiritish imkoniyati mavjud. U Open Source, katta o‘qituvchisi
ya’ni ochiq boshlang‘ich kodli tizimga man-

PEDAGOG UNIVERSITET XABARLARI №1 3

(1007) 2021-yil

Universiada sport musobaqalarida VATANGA
chempionlikni qo‘lga kiritgan QASAMYOD

TDPU talabalari!

Mamlakatimizning 12-yanvar kuni universitetimizda “14 yanvar –
Qashqadaryo viloyati, Vatan himoyachilari kuni”ga bag‘ishlab, harbiy
Qarshi shahrida bo‘lib ta’lim fakulteti 4-bosqich talabalarining Vatanga
o‘tgan “Universiada” qasamyod keltirish marosimi bo‘lib o‘tdi.
sport musobaqalari final
bosqichida dzyudo sport Unda universitet rektori
turi bo‘yicha Nizomiy Alisher Umarov, O‘zbekis­
nomidagi Toshkent davlat ton Respublikasi Qurol-
pedagogika universiteti li Kuchlari akademiyasi,
talabasi Temur Abeshov O‘zbekiston Respublikasi
60 kg vazn toifasida Milliy gvardiyasi harbiy
1-o‘rinni egalladi. xizmatchilari, universitet
professor-o‘qituvchilari,
Universitetimizning yana bir talabasi sha’nini yuksalishiga sabab bo‘lgan chempi- talabalarning ota-onalari
Moxinur Pirnazarova 63 kg vazn toifasida on talabalarimizni universitet rahbariyati va ishtirok etdi.
3- o‘rinni band etdi. jamoasi nomidan g‘oliblik bilan tabriklay-
miz! 2020-2021-o‘quv yilida
Yangi yilning boshida shunday yuksak harbiy ta’lim fakultetida
natijalar bilan universiteti, o‘zi va oilasi 70 nafar bitiruvchi bo‘lib,
ularni Vatanga qasamyod
Biror loyihani sifatli va keltirganligi bilan universitet rektori Alisher Umarov, shuningdek, universitet
professor-o‘qituvchilari, talabalarning ota-onalari tabriklab so‘zga chiqdi.
samarali amalga oshirishda
Tadbir davomida O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari akademiyasi
uning eng quyi tizimda faxriy qorovuli va qo‘l jangi bo‘linmalarining jangovor chiqishlari, universi-
tet maktabgacha ta’lim fakulteti musiqiy ta’lim yo‘nalishi talabalarining xor
qanday tashkil etilishi ansambli chiqishlari barchaga ko‘tarinkilik baxsh etdi. Shu bilan bir qatorda,
universitetda 81140-harbiy qism shaxsiy tarkibi tomonidan tashkillashtirilgan
muhim ahamiyat kasb qurol-aslaha vaa harbiy texnikalar ko‘rgazmasi o‘tkazildi.

etadi. Bugun oliy ta’lim TDPU talabalari “Yilning eng
yaxshi maqolasi” tanlovida
muassasalarida Yoshlar
g‘olib bo‘ldilar
ittifoqi yetakchisi tomonidan
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, O‘zbekiston
amalga oshiriladigan Respublikasi iste’dodli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash
“Ulug‘bek” jamg‘armasi va O‘zbekiston Respublikasi
ishlarning har bir talaba Yoshlar ishlari agentligi hamkorligida talabalar, dokto-
rantlar va tadqiqotchilar o‘rtasida “Yangi O‘zbekiston-
hayotida aks etishi guruh ning iste’dodli yoshlari” nomli yilning eng yaxshi maqo-
lasi tanlovi o‘tkazildi.
yetakchilariga bog‘liq.
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligida tanlovning bu yilgi g‘oliblarini taqdirlash
QO‘LLTADBPUQURVEVKATTOLRAISYHONSIHGLUARRUNHI LAR marosimi bo‘lib o‘tdi.
KESIMIDA BOSHLADI
bsqtTeioooyts‘isaShlhlrlhaekabubkeden-tnirqog.itursaidhvmaAnvviaulltivalsgaothusfepirhqruedvhUNaamigyzuoeoalgtarmaoirkkgivyacahynumoionlsomaihvrtiiiledvadraraasngtni--ii Tanlovda iqtidorli, izlanuvchan va tadqiqotchi talabalar 500 dan ortiq ilmiy
tsvtssysaijjolhlftaahnaoayeaaeamimmiugrtadhrtjkianoo‘n2uiuasitlyi.yasniia7nhrolnstoatt’aal-aimthge­Alambyntsiritimfliaa,hiintliaonPvdaibnnaiars1iqrtaeavlnllaaahi-adiyaiqybsybyeaqhrephiqotaayrdgistaiuranislubeioklry­kuxqgboaUktguoatvaoiabdh,abincmtmnk‘ckauoihiiztedhcarodstaaglayhikorligrmaaeogvioosuurhblоlkosahulvranraо‘ahtnuirkrimro‘grupnaiyhilоtiranniavhdsgslao‘bnaviihiaglqusxyk,raltdavhdniootuteamaaoaliibdllztYavrolakyqiiimnalrselojghaidaibgiahrrv-snigmaisgasuiayihargrabh,i-a--- yoshlarga ta’lim jarayonida bilim maqolalari bilan ishtirok etdilar. Mutaxassislar xulosasi asosida shulardan 44 ta
salohiyatlarini oshirishlarida omad eng yaxshi maqola tanlandi va bular asosida “Yangi O‘zbekistonning iste’dodli
va zafarlar tiladi. yoshlari” nomli ikkinchi kitob chop etildi.
rvkkgaauaaornpRrkrdsatieaiirxbkmgrotauboalnsoorsd’rgtruiaaullyalisiduroygyaltaaagotdra‘ntanmnairlainsaanlgbivoisj‘thykutaiueud’dlvknlkaiciggadshilaili,aaygrpdbiuineidur.daugtaohugiblnkoaogkrg-i-i
krNlueUaaetcdarirch,savihYghukoIiaadnnlbiiknecyngkuh,yimnniaSuBidnurileneaghounsoiibgetllra‘usaXevtsrrkima,alobtanraosMroashqrn‘zaspitim­radrmozodityio.aiaiydtmmrlleaabUivlrrzianl,oynukiraiBgia,yln‘taeabbiibrmreubuaknanitblziriiasnpedyhrg-o-a, Mazkur kitob Oliy attestatsiya komissiyasi e’tirof etgan ilmiy nashrlar qatoriga
lvicasohrhhiiTolntaanoorqpicmgdhsahiarilulyraaniorsliidrhv,lieim.jqrasalriaxatreysituo, srneyikkdeotato‘akrgkirucatrohkumihnlioikysnehitdgoaanukn--- kiritildi.

Tadbirda tanlov g‘oliblari tashkilotchilarning sertifikati, kitoblar to‘plami hamda
planshet bilan taqdirlandi. Shuningdek, kitobdagi sohalar bo‘yicha 10 ta eng yax-
shi maqola aniqlanib, mualliflarga O‘zbekiston Respublikasi iste’dodli yoshlarni
qo‘llab-quvvatlash “Ulug‘bek” jamg‘armasi tomonidan pul mukofoti berildi.

Universitetimizning ikki nafar magistrantlari Ma’ruf Eshpulatov va Shohruh
Bobonorov hamda bakalavr talabasi Otabek Sobitov g‘oliblar qatorida bo‘lish-
di. G‘oliblarni Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vaziri Abduqodir Toshqulov taqdir-
ladi.

4 №1

BAHOSI YO‘Q(1007)2021-yil
KITOB — XAZINA PEDAGOG

KITOBLAR HAQIDA
SIZ BILMAGAN
FAKTLAR

BOYLIK 4-6 yoshli bola kitob o‘qish-
Kutubxonaning nodir kitob­ ni yaxshi o‘rganadi.
Insoniyat yarat- borot-kutubxona markazi hisobla- muhim manbalar mavjud. Jum- lar fondida pedagogikaga ham-
gan muomala nadi. Hozirgi kunda RIPK fondida ladan, kutubxonaning nodir adabi- da ta’lim va tarbiyaning turli Ossuriyada loydan kitoblar
vositalari ichida eng 500 000ga yaqin kitob bor. Fond yotlar fondida Alisher Navoiy­ning masalalariga oid jurnallarning nashr etilgan.
ishonchlisi kitobdir. har yili o‘rta hisobda 2 ming nusxa 1800-yilga doir bo‘lgan “Xamsa” birinchi sonidan to hozirgi davr-
Barkamol avlod kitob, 65 nomdagi mahalliy, xori- va “Lison ut-tayr” dostonlarining gacha bo‘lgan barcha sonlari, London muzeyida saqlanib
tarbiyasi, insonlar­ jiy va axborot tarzidagi jurnallar, nodir va qadimiy nusxalari saqla- avvalgi “O‘qituvchilar gazetasi” qolgan Geografik Atlas dun-
ning ma’naviyati, 14 nomdagi gazetalar bilan boyib nadi. Shuningdek, pedagogikaga (hozirda “Ma’rifat”), “Учитель yodagi eng og‘ir kitobdir.
madaniyati, ilm-u bormoqda. oid manbalardan, italyan pedagogi Узбекистана” gazetalarining
savodi va inson- Mariya Montessorining 1918-yil- 1938-yildan hozirgi kungacha Eng ko‘p o‘qiladigan ki-
ning jamiyatda o‘z Mavjud adabiyotlarning asosini da chop etilgan “Метод научной bo‘lgan sonlari, eski o‘zbek yo- tob — Muqaddas Kitob
o‘rnini egallashi pedagogika va ta’limni rivojlanti­ педагогики применяемы к zuvidagi “Maorif va o‘qituvchi” (Qur’on).
uning kitob o‘qishi- rishni aks ettiruvchi ilmiy-uslubiy детскому воспитанию в домах jurnalining 1925-1930-yillari,
ga bog‘liq. Kitob qo‘llanmalar, monografiyalar, ребенка”, 1917-yil ingliz tilidan keyinchalik turli nomlarda chiqa- Qadimgi davrlarda kitoblar
odamlarga insoniyat dissertatsiya va avtoreferatlar, rus tiliga tarjima qilingan, pro- rilgan “Politexnik maktab va javonlarga zanjirband qi­
erishgan yutuqlarini darsliklar, risolalar tashkil etadi. fessor P. Monroning “История pedagogika”, “Sovet maktabi” lingan, chunki ular qimmat
bilish imkonini bera- Pedagogika sohasi bo‘yicha 693 педагогики” asari 1885-yilda (1950-1990-yillari) hozirda “Xalq bo‘lgan.
di, xalqlar o‘rtasi- nusxada nomzodlik va doktorlik nashr qilingan “O‘rta Osiyo ta’limi” deb nomlangan jurnallar
dagi munosabatni, dissertatsiyalari hamda sohalar haqidagi ma’lumotlar to‘pla- tadqiqotchilar va o‘qituvchilar Kitoblarni o‘qish paytida
hamjihatlikni va bo‘yicha 6.000 ta avtoreferatlar mi”, “Oilaviy tarbiya qomu- uchun foydali ilmiy – nazariy ko‘zlarimiz turli tomonlar-
o‘zaro mehr-oqibat- saqlanmoqda. si”, 1818-yilda nashr qilingan va uslubiy manba bo‘lib xizmat ga qaraydi.
ni tiklaydi. “Руководство учителя” qo‘llan- qilib kelmoqda. 1869-yildan
Shuningdek, kutubxonada ijti- malari, shu bilan birga 1887-yilgi nashr etila boshlagan ustozlar Gotlar Afinada yuzlab
O‘zbekiston Respublikasi moiy-siyosiy, ma’naviy-axloqiy, Asvad Ibrohimbekning “Turk va ota-onalar uchun mo‘ljallan- odamlarni o‘ldirgan, ammo
Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tabiiy va aniq fanlar, tilshunoslik, tili grammatikasi”dan darslik gan “O‘qituvchi” (“Учитель”) kitoblarga g‘amxo‘rlik qi­
tomonidan ilgari surilayotgan besh adabiyotshunoslik, fan-texnika, (arab tilida), Nastalih Eroniyning jurnali, 1917-yildan chop eti- lishgan.
tashabbusning tarkibiy qismida o‘lkashunoslik, tarix, falsafa, ba- “Husnixatdan o‘quv qo‘llanmasi” la boshlagan “Туркистанский
ham yoshlar o‘rtasida kitobxonlik­ diiy adabiyotlar, bolalar adabiy­ oti, (1893-yil, arab yozuvida), Mu- учитель”, 1907-yilgi “Свободное Agata Kristi detektiv ki-
ni keng targ‘ib etish tashabbusi lug‘atlar, o‘zbek, rus va jahon hammad Zixniyning “Arab tilidan воспитание” jurnali, 1893-yildan toblarning eng ko‘p nashr
mavjudligi kitobning nechog‘lik adabiyoti namoyondalarining siyosiy grammatika” (1987-yil, chop etilgan “Русская школа” jur- etilgan muallifi deb topil-
inson hayotida ulkan ahamiyat asarlar to‘plami, nodir adabiyotlar, arab tilida, tilni mustaqil ravishda nali, 1889-yildan “Министерство gan.
kasb etishini ko‘rsatadi. gazeta va jurnallar, o‘rta maktab chuqur o‘rganish uchun) asarlari народного просвешения” jurnal-
darsliklarining 1938-yildan to kutubxonaning faxri hisoblanadi. lari haqiqatda nodir manbalardir. Eng zo‘r kitoblar qamoqda
Respublika ilmiy pedagogika hozirgi yilgacha bo‘lgan nashrlari yozilgan.
kutubxonasi (RIPK) jamoasi ham, saqlanmoqda. ,,Zamonaviy jamiyat odamlarga Alisher Navoiy nomidagi
ushbu omilni anglagan holda yangi talablar qo‘yadi. Ta’lim-tar- O‘zbekiston Milliy kutubxo- Stiven Kingning aytishi-
o‘z vazifalarini belgilab oldi. Kutubxonaning nodir adabi- biya, bilimdonlik, ijodiy tafakkur nasining “Milliy ta’lim elektron cha, kitoblar insonga saboq
Ayni vaqtda kutubxona Respub- yotlar fondida XIX asr oxiri XX — bu fazilatlar to‘la inson kitob­ kutubxonasi” loyihasiga muvofiq beradi.
likamizdagi barcha oliy va o‘rta asr boshlarida va keyingi yillarda xonligiga xosdir. Shuning uchun elektron kutubxona yaratish va
maxsus bilim yurtlarining profes- nashr qilingan O‘zbekiston Re- kutubxonaning hayotimizdagi boshqa kutubxonalar boyligidan “Alice in the Wonderland”
sor-o‘qituvchilari, magistrlar, tala­ spublikasi Maorif vazirligi to- ahamiyati katta, desak adashmagan foydalanish yo‘lga qo‘yildi. kitobi dunyoning 125 tiliga
balarga, Qori Niyoziy nomidagi monidan, shuningdek, yurtimizda bo‘lamiz”, deydi kutubxona direk- Shuningdek, “EBSCO”, “Web tarjima qilingan.
pedagogika fanlari ilmiy tadqiqot va jahonning turli nashriyotlarida tori D. G‘aniyeva. of Science”, “Clarivate Apa­
institutining ilmiy xodimlari, tad- chop etilgan 5000 dan ortiq peda­ litics” kompaniyalari “Elsevier”, AQShda nanotexnologi-
qiqotchi-izlanuvchilariga, maktab gogika, tarix, falsafa, ta’limga oid “Springer” kabi nufuzli xorijiy yalardan foydalangan holda
va maktabgacha ta’lim muassasa­ ilmiy nashrlarning masofaviy kitob yaratilgan. Elektron
lari mutaxassislariga, ota-onalarga elektron axborot resurslaridan mikroskop yordamida ion
hamda qiziquvchi kitobxonlarga foydalanish imkoniyati yaratildi. nurlari bilan yozilgan.
xizmat ko‘rsatib kelmoqda. Yil davomida ulardan foyda­
lanuvchilar soni qariyb ikki ming 6 daqiqa kitob o‘qish
Kutubxona tashkilot sifatida nafarni tashkil etmoqda. stressni yengillashtiradi —
1934-yili tashkil etilgan bo‘lib, bu Sasseks universiteti olim-
mamlakatimizda pedagogika fan- Shuningdek, doimiy kitobxon- lari tomonidan isbotlangan.
lari taraqqiy etishiga, ta’lim-tar- larimizni rag‘batlantirish uchun
biya masalalari bo‘yicha ilmiy Qori Niyoziy nomidagi O‘zPFITI Mualliflik huquqi bilan
tadqiqotchilar uchun ta’lim-tar- bilan birgalikda “Yilning eng yax- himoyalangan eng ko‘p so-
biyaga oid noyob kitob resurslar shi ilmiy maqolasi”, “Eng ko‘p tilgan kitob — “Ginnesning
orqali xizmat qilib kelayotgan ax- foydalanilgan ilmiy adabiyot”, rekordlar kitobi”.
“Eng ko‘p foydalanilgan disser-
tatsiya” yo‘nalishidagi ko‘rik-tan- Ko‘rlarni qo‘llab-quv-
lovlar tashkil etilgan. vatlash jamg‘armasi rah-
barligida birinchi audio-
Kitob o‘rgatadi, tarbiyalaydi va kitoblar chiqarila bosh-
kashf etadi. Kitob eng ajoyib kash- langan.
fiyotlarning butun bir olamidir!
Ayting-chi, kitobsiz hayotni tasav- Yangi kitobni qo‘liga olgan
vur qila olarmidik?! odam 30 soniya davomida
kitobning muqovasiga e’ti-
Abdulazizbek O‘TKIROV, bor qaratadi.
Respublika ilmiy pedagogika
kutubxonasi kutubxonachisi Kechasi kitoblarni o‘qish
yaxshi uxlashga yordam
beradi.

PEDAGOG FIDOYILAR — FAXRIMIZ №1 5

(1007) 2021-yil

Bugungi kunda mamlakatimizda PEDAGOGLAR
o‘z nufuzi va o‘rniga hamda tarix- SULOLASI
an shonli sahifalariga ega bo‘lgan
Nizomiy nomidagi Toshkent davlat So‘radilar, dunyoda asli kim aziz. “Mohir qo‘llar” to‘garagiga rahbarlik qilib,
peda­gogika universiteti (avvalgi Aytdilar, ustozdir, ustoz begumon. to‘garak ishtirokchilari bilan birgalikda ijodiy
instituti)da Zuhriddin Rasulovich Tag‘in aytdilarki, aziz shubhasiz, ko‘rgazmalar tashkil qilib kelmoqda.
Nuriddinov zabardast va yuksak Ustozin qadriga yetolgan inson.
mahoratli olim, jonkuyar pedagog O‘qituvchilik – mas’uliyatli va mashaqqatli Pedagoglar sulolasining keyingi davomchisi
sifatida o‘chmas iz qoldirgan. U kasb bo‘lib, og‘ir va davomli mehnatni, sabr Iroda Nurmatova 1990 – yilda o‘rta maktabni
o‘z faoliyatini institutning ilmiy va – toqatni talab qiladigan savobli ish. Insoniyat a’lo baholarga tugatib, Toshkent shahridagi
pedagogik salohiyatini yuksaltirishga kamoloti uchun bilimi va iqtidorini baxsh etgan Yunus Rajabiy nomidagi pedagogika bilim
qaratgan siymolardan biri. O‘zbeki- ustozlarning xizmatlarini hamma zamonlarda yurtiga qabul qilingan. 1995 – yil Nizomiy
stonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi, ham kishilar e’zozlab kelishgan. nomidagi TDPU maktabgacha va oilaviy ta’lim
tarix fanlari doktori va professor Xalqimizning bir naqlida “Sen odamlarga yo‘nalishi bakalavr bo‘limi, 2006 – yil ma­
Zuhriddin Rasulovich O‘zbekiston bir yil yaxshilik qilmoqchi bo‘lsang, bug‘doy gistratura yo‘nalishi, 2006 – 2009 – yillar shu
va Markaziy Osiyoda G‘arb mam- ek, o‘n yil yaxshilik qilmoqchi bo‘lsang, daraxt universitetning musiqa fakultetida tahsil olgan.
lakatlarining “Eng yangi tarix”i ek, yuz yil yaxshilik qilmoqchi bo‘lsang, ta’lim Pedagoglikka ilk qadamni Chilonzor tumani-
hamda “G‘arb mamlakatlarining – tarbiya ber” deyilgan. Shuning uchun ustoz dagi 473 – MTT da musiqa rahbari vazifasida
tarixshunosligi” yo‘nalishida yagona deganda ko‘z o‘ngimizda chuqur hurmat va boshlagan. Shuningdek, 2002 – 2011 – yillar
mutaxassis sifatida shu fanlardan ehtirom, minnatdorlik tuyg‘usi, shu bilan birga, davomida o‘zi tahsil olgan 138 – umumta’lim
birinchi marta o‘zbek tilida dars- hech qanday boylik bilan o‘lchab bo‘lmaydigan maktabida musiqa madaniyati fani o‘qituvchisi
qarzdorlik hissi paydo bo‘ladi . bo‘lib ishlagan. 2011 – yildan hozirgi kunga
SYOU‘NMLADS UZLARliklar yaratgan. Kelajak avlodning kamoloti muallim mehna- qadar to‘plagan pedagogik tajribasini yosh
(Zuhriddin Nuriddinovni xotirlab…) ti bilandir. O‘z davrining mashhur pedagogi talabalarga o‘rgatish maqsadida “Bolalar mu-
Abdulla Avloniy: “Har bir millatning saodati, siqiy ta’limi” fanidan o‘quv mashg‘ulotlarini
Zuhriddin Nuriddinovning qisqacha tarixi” darsligining maketi xususida”, davlatlarning tinchi va ravnaqi yoshlarning olib bormoqda.
avtobiografiyasiga nazar tashlaydigan 1970-yil Xarkov davlat universitetida yaxshi tarbiyasiga bog‘liqdir” deb yozgan edi.
bo‘lsak, olimning o‘z umrini talabalarga tashkillashtirilgan xalqaro konferensiyada Ustoz haqida gap ketar ekan, hozirda men Iroda opa goho pedagogning jamiyatdagi
ta’lim-tarbiya berish, yuksak malakali “Bolgariyaning eng yangi tarixi”, 1979- tahsil olayotgan Nizomiy nomidagi TDPUning o‘rni haqida, goho o‘quvchilarning ta’lim –
pedagoglarni yetishtirish borasida fidoko- yil Moskva davlat pedagogika institutida jonkuyar va zahmatkash pedagoglarini tilga ol- tarbiyasi yoki o‘tmishda yashab ijod qilgan
rona mehnat qilganligini, butun umri, oliy o‘quv yurtlari o‘rtasida bo‘lib o‘tgan masdan iloj yo‘q. Bugungi qahramonlarimiz ham buyuk ajdodlarimiz haqida gapirib turadilar.
ilmiy faoliyati hamda mehnatini yurti va kengashda “Talaba – yoshlarni tarbiyalash xuddi shu dargoh o‘qituvchilari, ya’ni “Maktab- Volidasi haqida havas bilan shunday deydilar:
xalqiga baxsh etgan holda, tarix fanini va ta’lim berishni takomillashtirish ham- gacha ta’lim metodikasi” kafedrasida bir necha “Onam hozirgacha maslahatlarini ayamaydilar.
yuksak rivojlantirish yo‘lida bor kuchi, da ilmiy-pedagogik kadrlarni tayyorlash yillardan buyon faoliyat yuritib kelayotgan Shax- Har tongda menga yaxshi kayfiyat tilab, kunim
bilimi va salohiyatini ayamaganligini haqida” kabi dolzarb va keng qamrovli noza Xasanova hamda Iroda Nurmatovalardir. sermazmun va xayrli bo‘lishini tilaydilar. Ho-
ko‘rishimiz mumkin. Olim uzoq yillar mavzulardagi ma’ruzalari bilan ishtirok Hech shubhasiz, ularning oilasini peda- zirgi kungacha ko‘p kitoblar o‘qiganlari uchun
mobaynida yurtimizdagi eng yirik ilm etgan. Bularning barchasidan ko‘rishimiz goglar sulolasi deyish mumkin. Opa – singil ustozlar, talabalar haqidagi allomalarning
maskanlaridan biri hisoblangan Toshkent mumkinki, Zuhriddin Rasulovich o‘zining pedagoglar o‘qituvchilik hadisini onalari Nur- fikrlaridan eslatib o‘tadilar”.
davlat pedagogika institutida rektor, yo‘nalishidagi ko‘plab ilmiy ishlari bilan matova Muyassar opadan olishgan. Muyassar
kafedra mudiri, professor konsultanti nainki mamlakatimizda, balki O‘rta Osiyo opa qariyb 35 yil davomida TDPUning MTM Hayotini yoshlarga bilim berish, ziyo ula­
vazifalarida faoliyat ko‘rsatgan. Mahoratli va dunyoda taniqli olimlardan edi, desak kafedrasida dotsent lavozimida ishlagan. shishga bag‘ishlagan Shaxnoza opa: “Yutuqlar
pedagog va izlanuvchan olim ikkinchi mubolag‘a qilmaymiz. Shu yillar davomida fakultetda xotin – qizlar o‘z – o‘zidan kelmaydi, bu yutuqlar zamirida
jahon urushi yillarida ham o‘z sevimli kengashi raisi, guruh murabbiysi, “Mohir qancha mashaqqat, qancha mehnat yashirin”,
yo‘nalishi – tarix fani bo‘yicha ilmiy Tarix ilmi misoli cheksiz dengizdir. qo‘llar” to‘garagi rahbari sifatida qizg‘in va deydilar. Darslarida o‘quvchilar e’tiborini jalb
izlanishlar olib borgan. Ustoz Nuriddinov Zuhriddin Rasulovich mana shu cheksiz mazmunli faoliyat olib borgan. Tasviriy faoli- etishning o‘ziga xos metodlarini qo‘llaydilar.
Nizomiy nomidagi TDPI “Tarix” fakulteti dengiz ichra sho‘ng‘ib, 70 yillik umri­ yatga o‘rgatish nazariyasi va metodikasi, ijodiy Darsdan tashqari kunora “Mohir qo‘llar” to‘ga-
“Umumiy tarix” kafedrasining dotsenti ning 50 yili Toshkent davlat pedagogika faoliyatga o‘rgatish fanlaridan ma’ruza, amaliy ragi mashg‘ulotlarini o‘tadilar.
sifatida faoliyat yuritgan. Shu bilan bir institutida nihoyatda samarali va barakali mashg‘ulotlarni olib borish bilan birga shu fan-
qatorda, talabalarga xorij mamlakatla­ faoliyatda o‘tdi. Olimdan biz – talaba lardan o‘quv qo‘llanmalar yaratgan. Ustozning Iroda opa esa o‘quvchilarning erkin fikr­
rining tarixi bo‘yicha ma’ruzalar o‘qib, yoshlar, ayniqsa tarix ilmi ixlosmandlari to‘rt nafar farzandlari bo‘lib, uch qizi ham lashiga alohida ahamiyat berganligi sababli
so‘ng bu borada yanada mas’uliyat bilan uchun ko‘plab darsliklar, ilmiy qo‘llan- ustoz tanlagan yo‘ldan ketib, bugungi kunda yillar davomida talabalar ko‘nglidan joy olib
shug‘ullangan holda, rus, ingliz va boshqa malar, monografiyalar, shuningdek, ibrat pedagogika sohasida faoliyat olib bormoqda. kelmoqda. Pedagog “Yo‘q, noto‘g‘ri aytding”
chet tilida yaratilgan manbalar asosida va o‘rnakka arzigulik umr daftari qoldi. Tasviriy faoliyatga o‘rgatish nazariyasi deyishdan ko‘ra “Bu ham to‘g‘ri bo‘lishi mum-
xorijiy davlatlar tarixi kursi bo‘yicha ilk Tinib-tinchimas va nihoyatda mas’uliyatli va metodikasi, bolalarni sahnalashtirish va kin, lekin bunisi ko‘proq mos keladi” deya
bor ma’ruzalar majmuini ham yaratgan. olim yurti va xalqi uchun cheksiz sadoqat ijodiy faoliyatga o‘rgatish fanlari o‘qituvchisi yanglish fikrni yotig’ida tushuntiradilar.
va fidokorlik bilan xizmat qildi. Nizomiy Shahnoza Xasanova 2002 – yildan to hozirgi
Shu ma’noda Zuhriddin Rasulovich- nomidagi Toshkent davlat pedagogika kungacha “Maktabgacha ta’lim metodikasi” Qahramonlarimizning har tomonlama
ning siymosi, faoliyati biz uchun qad­ ins­tituti tarixiga o‘zining mazmunli faoli- kafedrasida faoliyat olib boradi. Shu yilllar sog‘lom va barkamol avlodni voyaga yetka-
rlidir. Taniqli olim pedagogika taraqqiy- yati va yangiliklari bilan kirgan yetuk davomida Shaxnoza opa o‘zi ta’lim beradi- zish, yoshlarni ona Vatanga muhabbat ruhida
otiga salmoqli hissa qo‘shgan. Chunon- bilim egasi va zabardast olim Z.Nurid- gan fanlardan bir qancha o‘quv qo‘llanmalar tarbiyalash yo‘lidagi ibratli faoliyati tahsinga
chi, Zuhriddin Nuriddinovning ilmiy dinovning tarix sohasidagi pеdagogik yaratgan. Fakultetda xotin – qizlar kengashi sazovor. Ona kasbini davom ettirib kelayotgan
hamda pedagogik faoliyati davomida qarashlari bugungi kunda ham ushbu fan raisi sifatida ayol pedagoglar, talaba-qizlar opa – singil pedagoglar hamkasblari bilan
yuksak malakali va yetuk ilmiy-pedagog rivojida muhim ahamiyat kasb etmoqda. bilan ma’naviy – ma’rifiy ishlarni tashkil qilib o‘zaro munosabatda xushmuomala, kamtarin,
kadrlarni tayyorlashga qo‘shgan hissa- Shu bois uning ilmiy mеrosini chuqur kelmoqda. Bir necha yillar davomida fakultetda jamoatchilik ishlarida faol. O‘z ustida tinimsiz
si yuqori baholangan va u 1968-yilda o’rganishga qiziqish ortib bormoqda. ishlaydigan bunday fidoyi pedagoglarimiz bilan
“O‘zbekiston xalq ta’limi a’lochisi”, faxrlansak arziydi.
1974-yilda esa “O‘zbekistonda xizmat Xulosa o‘rnida aytish joizki, ustoz
ko‘rsatgan fan arbobi” singari unvonlar Nuriddinov butun vujudi bilan chinakam Sevinch AHROROVA
bilan taqdirlangan. tarixchi, mahoratli pedagog, yoshlarning “Maktabgacha ta’lim” fakulteti
ardoqli ustozi, o‘zbek xalqining hurmatga
Zuhriddin Nuriddinov mamlakat sazovor tengsiz olimlari sirasidan edi. U 105 – guruh talabasi
miqyosida o‘z yo‘nalishining yetuk olimi har neki qilsa yurti, xalqi uchun va uning
sifatida ko‘plab ma’ruzalari bilan res- kelajagi bo‘lgan yoshlar uchun qilgan.
publika va xalqaro miqyosda o‘tkazilgan Yoshlarni kuchli bilim egasi va har to-
ko‘plab ilmiy konferensiyalarda ishtirok monlama yetuk kadr sifatida tarbiyalash
etgan. Xususan, 1968-yilda Lomonosov uchun bor kuchi bilan harakat qilgan.
nomidagi Moskva davlat universiteti- Zuhriddin Nuriddinovning ilmiy va ha-
da o‘tkazilgan xalqaro simpoziumda yot yo‘li biz – yoshlar uchun, shubhasiz,
“O‘zbekistonda tarixshunoslikning izla- o’rnak va ibratdir.
nish holati va masalalari” va 1973-yilda
xalqaro konferensiyada “MDU tarixchi- Muslima
lari tomonidan universitet uchun “Yevro- ABDUSALOMOVA
pa va AQSH mamlakatlarining eng yangi Tarix fakulteti 2-bosqich talabasi

6 №1 XORIJDA O‘QITUVCHILIK KASBI PEDAGOG
(1007) 2021-yil

ПРОФЕССИЯ УЧИТЕЛЬ
В БЕЛАРУСИИ

Наставник. Так называют лучших педагогов. У но любой педагог должен быть
большинства из нас был такой. Кому-то учитель помог вежливым и тактичным, добросо-
адаптироваться в первом классе в коллективе сверстников, вестно выполнять свои обязанно-
кого-то сориентировал в поиске профессии, с кем-то был сти и тем самым подавать пример
рядом в непростой жизненной ситуации. ученикам и коллегам.

В первую очередь это профес- ки выбрали трудная и очень от- держит Австралия. и что об этом думает обществен- Педагоги выбирают профес-
сионал своего дела. Его неотъем- ветственная. Она требует от них Каким должен быть настоящий ность. сию по призванию, а значит, не
лемые качества: компетентность, непрерывного совершенствова- должны позволять себе создание
индивидуальный стиль работы, ния в течение всей жизни. Педа- педагог? Можно ли им стать или Этические правила имеют конфликтных ситуаций, в том
имидж, порядочность, честность, гогам оставаться рекомендуется же учителем нужно родиться? статус закона? Или же это числе и по отношению к своим
ответственность. В современ- быть такими же компетентными, Как вести себя в сложных психо- ученикам, их родителям, колле-
ном мире обновление знаний творческими, любящими жизнь, логических ситуациях, возникаю- пожелание? гам.
происходит очень стремительно, может быть, даже в чем-то неор- щих в школах? — Данные правила педаго-
поэтому важно, чтобы учитель динарными. гов – это свод общих требова- Эти правила, безусловно, бу-
непрерывно совершенствовался Эти и многие другие вопросы ний, которые предъявляются к дут способствовать предотвра-
и умел мыслить нестандартно. Впервые о роли учителя упо- стояли перед разработчиками представителям педагогической щению конфликтных ситуаций в
Талантливый учитель – тот, кто мянул Конфуций в своих трудах. этического кодекса педагога, профессии независимо от того, учреждении образования.
способен увлечь ребенка в мир Древний мыслитель считал, что который разработало Минобра- какую должность они занимают
новых знаний, исследований, основная задача наставника — зования Белорусии. в рамках своей деятельности и Если интересуешься этой про-
мотивировать детей. открывать новые знания ученику. с учетом особого характера этой фессией, попробуй себя в ней уже
Данные правила были опубли- работы. Это свод формальных и со школы. В Беларуси с недавнего
Престиж учителя – это слож- Кто такой учитель? кованы для общественного об- неформальных принципов, ко- времени появились педагогиче-
ное составное явление. С одной На этой профессии держится суждения на сайте Министерства торым должен соответствовать ские классы, выпускникам кото-
стороны, он определяется отно- наше общество. Учителя пере- образования Беларуси и до конца каждый педагог, свод моральных рых предоставляются льготы при
шением общества к деятельности дают знания новым поколениям, февраля все желающие могли ориентиров и качеств. поступлении в Вуз.
педагога. Он складывается из воспитывают своих учеников и высказать свои идеи по поводу Считаем, что предлагаемые
уважения и признания, которыми прививают им полезные каче- данного проекта. правила послужат хорошим под- Профессиональные
пользуется каждый конкретный ства. В силах этого специалиста спорьем молодым специалистам в навыки
профессионал. Учитывается все: открыть способности в человеке В кодексе, разделенном на 4 начале их трудовой деятельности.
высокая степень владения пред- и направить его на путь совер- блока, прописано, как должны Примерные этические правила Учитель на высоком уров-
метом, уровень преподавания, шенствования. вести себя белорусские педагоги. педагогов являются рамочным не разбирается в той области
способность достойно выходить От учителей зависит благосо- В документе есть информация документом, в котором опреде- знаний, которую преподаёт. А
из сложных педагогических си- стояние нации. Страны с высоким не только о том, какие взаимо- ляются основные требования к ещё умеет доступно и интерес-
туаций. уровнем образования лучшие во отношения должны быть между квалификации педагога. но преподнести информацию
всех сферах жизни. В мировом учителем и учеником, говорится Каждое учреждение образо- ученикам. Педагог обладает и
С другой стороны, престиж рейтинге уровня образования также и о внутриколлективных вания – это живой коллектив, организаторскими навыками, так
учителя – отношение его самого ООН (Education Index) Беларусь правилах. какие-то конфликтные ситуации как его работа во многом связана
к той работе, которую он осу- занимает 20-е место. Лидерство всегда периодически возникают, с составлением планов, проведе-
ществляет, это то, как он себя Журналист «Белновостей» нием мероприятий. Всему этому
позиционирует в обществе. И, узнала в образовательном ведом- учат в вузах на педагогических
зачастую, мнение каждого кон- стве, какие требования предъяв- специальностях.
кретного учителя, его умение ляются к белорусским учителям
найти общий язык с ребенком, Плюсы и минусы
с родителями, умение осущест- Эта профессия будет востре-
влять руководство коллективом, бована всегда и везде. Однако
реализовывать воспитательную она считается довольно сложной
работу, его личностные качества и подойдёт далеко не каждому.
– все это в целом и есть составля- Часто можно услышать мнение,
ющие имиджа педагога. что это скорее призвание. Ино-
гда трудно понять, будешь ли
Они благодарят за помощь ты хорошим учителем, пока не
на пути в мир профессий и в попробуешь себя в этом деле.
других жизненных ситуациях. Как и любой другой специалист,
Взрослые люди – учителя, педа- педагог сталкивается с негати-
гоги – в нужный момент должны вом: документационной рутиной,
оказаться рядом с ребенком, с нерадивыми учениками, невысо-
подростком, чтобы просто чуть- кой зарплатой. Но в учительских
чуть подсказать, помочь. буднях есть место светлым и
вдохновляющим моментам, кото-
Мы говорим, что для человека рые компенсируют неприятности.
важно посадить дерево, постро- Общение с разными людьми, воз-
ить дом, вырастить сына. Так можность делиться знаниями и
вот для учителя такой же важной опытом, простор для творчества и
задачей становится оказаться ря- развития способностей — всё это
дом, подставить плечо и быть тем позволяет учителю наслаждаться
самым профессионалом, который работой.
обеспечит самореализацию ре-
бенка в его дальнейшей взрослой Севара ДЖАЛИЛОВА
жизни. Студентка 1-го курса на-
правления образования «Де-
Учитель — профессия фектология: логопедия» Узбек-
творцов будущего. ско-Белорусского совместного
факультета «Инновационная
Учитель — профессия неод-
нозначная. Для одних карьера педагогика»
педагога является мечтой, другие
считают эту работу сложной и
неблагодарной.

Профессия, которую наставни-

PEDAGOG MAQSAD YO‘LIDA... №1 7

(1007) 2021-yil

Toshkent davlat pedagogika universiteti. 1935-yilda Nizomiy nomidagi Toshkent IELTSga
davlat pedagogika universitetga asos solindi. 1998-yilda universitet maqomini
olgan oliy ta’lim muassasasi, tashkil etilganidan to bugungi kunga qadar 200 mingdan
ortiq pedagog kadrlarni yetishtirdi.

TDPUni bitirsam
kim bo‘laman?

Universitet bitiruvchilari orasida taniqli shaxslar Universitetda bugungi kunda kunduzgi, kechki, TAYYORLANMOQCHIMISIZ?
juda ko’p. Z. Nuriddinov, Shukrullo, Shuhrat, Said sirtqi (maxsus sirtqi) shaklda, 12 ta fakultet, 1 ta
Ahmad, U. Abdurazzoqov, G‘. G’ulom, P. Mo’min, bo‘lim, 1 ta qo‘shma fakultet, 1 ta qo‘shma ta’lim das- tavsiyalarimiz siz uchun
A.Rashidov, Z.Diyor, V.Sa’dulla, H.Nazir, T.To‘la, turi va magistratura doirasida 18 mingga yaqin talaba
R.Bobojon, A.Ko‘chimov, M.M.Do‘st, I. Sulton, tahsil oladi. 2020-yilda bo‘lib o‘tgan OTMga kirish Hozirda O‘zbekistondagi ayrim universitetlar va chet
Y.G‘ulomov, SH.Abdullayev, Hamid G‘ulom, Mir- test sinovlarida TDPUga kirish istagidagi 50 mingga eldagi ko‘plab o‘quv muassasalariga o‘qishga kirish
muhsin, Zulfiya, R.Choriyev va boshqalar Toshkent yaqin abituriyentlar qatnashdilar. Bu ham bo‘lsa peda­ uchun ingliz tilidan bilim darajasi haqidagi sertifikatga ega
davlat pedagogika universitetining faxr-iftixor tim- goglik kasbiga bo‘lgan talab va hurmatning oshishi bo‘lish kerak, ular ichida eng keng tarqalgani — IELTS. Bu-
sollaridir. isbotidir. gungi maqolamizda IELTS imtihonini topshirib, yuqori ball
olish yo‘llari hamda uning hayotimizdagi ahamiyati haqida
Pedagog kadrlar tayyorlash bo‘yicha nafaqat Keling, masalaning eng qaynoq joyi haqida gaplash- o‘rtoqlashamiz.
yurtimizda, balki butun Markaziy Osiyoda alohida sak. Bugun oliy ma’lumotli pedagoglarning oylik IELTS so‘zining kengaytmasi International English Language Testing System
mavqega ega bo‘lgan TDPU, bugun o‘z faoliyatini maoshlari qancha va bu miqdorga qanday omillar bo‘lib, o‘zbekchaga so‘zma-so‘z tarjima qilinganda Xalqaro ingliz tilini o‘lchash
Yangi O‘zbekistonga xos va mos tarzda rivojlantirib ta’sir qiladi? 2021-yilda umumiy o‘rta ta’lim sohasida tizimi ma’nosini anglatadi, ya’ni ingliz tilini qay darajada bilishimizni aniqlab be-
bormoqda. xizmat qiluvchi pedagoglarning oylik maoshlari: radi. IELTSda baholash 0 dan 9 gacha bo‘ladi. Bunda 0 eng yomon natija bo‘lsa,
9 eng yuqori ko‘rsatkich hisoblanadi. Imtihon topshirgandan so‘ng natijangizga
Prezidentimizning “Pedagogik ta’lim sohasini Maktab direktori: qarab sertifikat beriladi. Ushbu sertifikat bilan chet el va o‘zimizning oliygohlarda
yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 2 mln 895 ming 519 soʻm (400 oʻquvchigacha) imtihonsiz yoki ma’lum imtiyozlar asosida tahsil olishingiz mumkin. Ko‘pgina
qarorida belgilangan, zamonaviy pedagoglarni tayyor- 3 mln 091 ming 715 soʻm (401-880 oʻquvchigacha) oliygohlar bakalavr yo‘nalishlari uchun eng kami 5 darajadagi sertifikat talab
lash, bugungi kun talablariga javob beradigan, sifatli, 3 mln 278 ming 418 soʻm (881-1600 oʻquvchigacha) qilsa, magistratura uchun 6 darajani afzal ko‘radi.
uzluksiz o‘z ustida ishlovchi, munosib pedagoglarni 3 mln 467 ming 983 soʻm (1600dan ortiq) Agar siz imtihonni muvaffaqiyatli topshirib, xorijda o‘qishni istasangiz,
mamlakatimizning barcha hududlariga yetkazish, shu Direktor oʻrinbosarlari: (MMIBDOʻ, OʻTIBDOʻ) ingliz tili muhitiga chuqurroq sho‘ng‘ishingiz kerak. Ingliz tilidagi filmlar
orqali maktablardagi ta’lim sifatini oshirish TDPUning 2 mln 704 ming 330 soʻm (400 oʻquvchigacha) va seriallarni yuklab oling, hujjatli filmlarni ham ko‘rish mumkin. Bu im-
xalq va davlat oldidagi farzidir. 2 mln 895 ming 519 soʻm (401-880 oʻquvchigacha) tihonning Listening (tinglash) qismiga tayyorlanish uchun juda qo‘l keladi.
3 mln 091 ming 715 soʻm (881-1600 oʻquvchigacha) Iloji boricha ko‘proq yozing. Agar siz ingliz tilida ta’lim olishga qattiq
Bugun yurtdoshlarimizning o‘qituvchilik kasbiga 3 mln 278 ming 418 soʻm (1600dan ortiq) bel bog‘lagan bo‘lsangiz, ko‘p yozishga ko‘nikishingiz kerak, axir turli yoz-
bo‘lgan qarashlari tubdan o‘zgarmoqda. Bunda, al- Direktorning xoʻjalik ishlari boʻyicha oʻrinbosari: ma topshiriqlar doimiy ravishda beriladi.
batta, pedagog kadrlar mehnatiga munosib haq to‘lash 1 mln 251 ming 639 soʻm (401-880 oʻquvchigacha) Writing (yozish) qismida ko‘plab talabalar qiyinchiliklarga uchraydi.
amaliyoti yo‘lga qo‘yilganligi, ularni ortiqcha, o‘z 1 mln 360 ming 574 soʻm (881-1600 oʻquvchigacha) ­Ingliz tilidan bilimingizni mukammallashtiring va iloji boricha ko‘proq
vazifasiga taalluqli bo‘lmagan ishlarga jalb qilish 1 mln 473 ming 637 soʻm (1600dan ortiq) yozing. Kun oxirida o‘z fikrlaringizni yozib boradigan kundalik tutishingiz
qonunan taqiqlanganligi, ular faoliyatida ortiqcha bo- CHQBT rahbari: yoki ingliz tilidagi forumlarning faol ishtirokchisiga aylanishingiz mumkin.
sim hosil qiluvchi qog‘ozbozlikning yo‘q etilganligi 1 mln 493 ming 075 soʻm (400 oʻquvchigacha) Imtihon formatini bilib oling. Imtihonda vaqtingizni tejash va tayyorla-
katta ahamiyatga ega. Respublikamizda hali hech bir 1 mln 596 ming 402 soʻm (401-880 oʻquvchigacha) nishda to‘g‘ri strategiyani tanlash uchun test tuzilmasi bilan, albatta, tanishib
kasb maqomiga oid davlat qonuni qabul qilinmagan bir 1 mln 709 ming 293 soʻm (881-1600 oʻquvchigacha) chiqing. Rasmiy saytlarda IELTS topshirish bo‘yicha bukletni o‘qib chiqish
paytda, “O‘qituvchi maqomi to‘g‘risida”gi O‘zbekis- 1 mln 825 ming 106 soʻm (1600dan ortiq) mumkin. Masalan, O‘zbekistonda akkreditatsiyadan o‘tgan IDP IELTS
ton Respublikasi qonuni qabul qilindi. Ushbu qonun CHQBT rahbari: test markazining veb-saytida imtihon haqida ko‘plab foydali ma’lumotlar
bilan respublikamizning barcha ta’lim bosqichlari va 2 mln 90 ming 399 soʻm (400 oʻquvchigacha) olishingiz mumkin.
sohalarida xizmat faoliyatini olib borayotgan peda- 2 mln 193 ming 726 soʻm (401-880 oʻquvchigacha) Ingliz tilini guruhlarda o‘rganing. Ingliz tilini kichik guruhlarda o‘rgan-
goglarning maqomi, obro‘si, mehnat huquqlari, ijti- 2 mln 306 ming 617 soʻm (881-1600 oʻquvchigacha) ish so‘zlashish malakasini yaxshilashi isbotlangan. Bu o‘quv markazlaridagi
moiy kafolatlari, huquq-majburiyatlari aniq belgilab 2 mln 422 ming 430 soʻm (1600dan ortiq) IELTSga tayyorlanish bo‘yicha ixtisoslashtirilgan dasturlarning yuqori dara-
berildi. Psixolog – 1 mln 881 ming 359 soʻm jadagi samaradorligini asoslaydi.
Oʻqituvchilar – 2 mln 90 ming 399 soʻm O‘qing. IELTS imtihonining reading (o‘qish) qismida ba’zan chalkash-
2020-yilda yurtimizdagi maktablarni 451 mingga Oliy toifali oʻqituvchi – 2 mln 881 ming 828 soʻm liklar yoki siz uchun noma’lum bo‘lgan so‘zlarga duch kelishingiz mumkin.
yaqin 11-sinf o‘quvchilari tamomlashdi. Maktab ta’li- Birinchi toifali oʻqituvchi – 2 mln 607 ming 826 soʻm Tabiiyki, ushbu holat sizda berilgan savolning javobini topishda qiyinchilik
mini yakunlagan yosh va uning ota-onasining xayoli Ikkinchi toifali oʻqituvchi – 2 mln 340 ming 317 tug’dirishi mumkin. Shu sababli faqatgina ma’lum bir topshiriqni bajarish
bu davrda bir narsa bilan band bo‘ladi: “Qaysi OTMga Ko‘rib turganingizdek, pedagog xodimlarga haq uchun ingliz tilidagi matnlarni o‘qish bilan cheklanib qolmasdan, ingliz tilida
hujjat topshirsam ekan yoki farzandim kelajagi qaysi to‘lash amaliyotida ijobiy o‘zgarishlar juda ko‘p. Dav- chop qilingan turli xildagi jurnallar hamda maqolalarni o‘qib t­ushunishga
sohada?” kabi savollar barchani birdek qiynaydi. Bu latimiz rahbari ko‘plab yig‘ilish va chiqishlarida bu harakat qiling va ularni tahlil qiling. Bu nafaqat o‘qish borasidagi bilimla­
savollarga qanday javob berishni hech kim aniq bil- miqdor ham aslida kam ekanligi, o‘qituvchi jamiyatda- ringizni oshirishga, balki speaking (gapirish) hamda writing (yozish)da so‘z
maydi, lekin bir narsa aniqki, OTMga kirish istagidagi gi eng ko‘p maosh oluvchi, eng ko‘p hurmatga sazovor boyligingizni oshirishga ko‘maklashadi. Shu bilan birga, ingliz tilida chop
yosh o‘spirin o‘zi qiziqqan soha bo‘yicha ta’limning kasb egasi bo‘lishi lozimligini ta’kidlaydilar. Yaqin ke- qilingan kitob va jurnallarni o‘qish orqali grammatik jihatdan murakkab
keyingi bosqichida o‘qimas ekan, kelajakda muvaf- lajakda ta’lim sohasi professionallariga bo‘lgan e’tibor bo‘lgan gap strukturalarini o‘rganib, gapirishda va yozish ko‘nikmalarida
faqiyatga erishishi qiyin bo‘ladi. yanada kuchayishiga aminmiz. yuqori natijalarga erishishingiz mumkin.
O‘ylang. Ingliz tilida fikringizni erkin bayon qila olish hamda bilimingizni
Toshkent davlat pedagogika universitetiga o‘qishga Sirojiddin Buriyev yanada mustahkamlash uchun muloqot qilish, kitoblar o‘qish, filmlar ko‘rish-
kirish fikrida qat’iy turganlar uchun esa bugun biz, uni- «Pedagog» gazetasi muharriri ning o‘zi kamlik qiladi. Siz shu tilda o‘ylashingiz orqali butun ongingizni
versitetni tamomlagandan keyin kim bo‘lish va qanday ingliz tiliga moslashtirishingiz lozim.
yutuqlarni qo‘lga kiritish mumkinligi haqidagi fikrlar O‘z kuchingizni sinab ko‘ring. Iloji boricha haftada bir marta o‘z
bilan o‘rtoqlashamiz. bilimingizni sinab ko‘ring. Hozirgi kunda IELTS (MOCK IELTS) imtihoni
o‘tkazadigan bir qancha tashkilotlar mavjud. Siz ularning imtihon oldi sinov
testlarida qatnashish orqali o‘z bilim darajangizni aniqlashtirib olishingiz
mumkin. Masofa borasida o‘ylanayotganlar uchun hozirgi kunda onlayn sinov
testlari ham tashkil qilingan.
Yuqorida ta’kidlab o‘tilgan maslahatlarga amal qilsangiz, umid qilamiz-
ki, IELTS imtihonini hech qanday qiyinchiliklarsiz topshira olasiz. IELTS
bu nafaqat sertifikat balki sizning kelajagingiz uchun ulkan imkoniyatlarga
yo‘l hisoblanadi. Shunday ekan, ushbu imkoniyatni qo‘ldan boy bermang.
Hozirdanoq tayyorlanishni boshlang. Zero, muvaffaqiyat intilganlargagina
nasib etadi.

Mahliyo NABIYEVA
Chet tillari fakulteti II bosqich talabasi

8 №1 TURFA OLAM PEDAGOG

«Z» AVLOD(1007)2021-yil
KIMLAR VA ULARNING TA’LIMI

Kimni va qanday o‘qitish - ijtimoiy tarmoqlar va texnologiyalar jadal
rivojlanib borayotgan davrdagi dolzarb savol. Jamiyat nimaga muhtoj
va talabalarning o‘zlari nimani xohlashadi? Buni avlodlararo yondashuv
prizmasi orqali ko‘rish mumkin.

AVLODLAR eng faol iste’molchisi bo‘lgan avlod. qiymat yo‘nalishidagi o‘zgarishlarni Bu konsepsiya ta’lim faoliyatining berishadi: doimiy ravishda tako-
NAZARIYASI HAQIDA Ushbu avlod vakillari o‘ychanlik, o‘rganish uchun yana bir yo‘nalish ijtimoiy tarmoqlar va virtual makon millashib boradigan texnologiyalar
Turli yillar oralig‘ida dunyoga ko‘p vazifani baja­rish qobiliyati, mavjud — bu ta’lim tizimidir. mavqega ta’sir qilishi yoki ular bi- sharoitida akademik ma’lumot olish
kelgan insonlarni turli avlod gu- soddaligi, tejamkorligi, yakkalanishi lan bog‘liqligini anglatadi. uchun besh-olti yil sarflash kerakmi?
ruhlariga bo‘lish tadqiqot uslubi bilan ajralib turadi. Ushbu soha mutaxassislari mak-
1990-yillarning boshlarida Nil tab stollarida o‘tirgan va uni- YOUTUBE KLASSIK KEYINGI AVLOD KIM?
Xou va Uilyam Strauss tomonidan «Alfa avlodi» (2010-2025) (avs- versitetlarga boradigan bolalarni UNIVERSITET O‘RNINI ALFA AVLOD VA TA’LIM
yaratilgan. Ularning ta’kidlashi- traliyalik olim Mark Makkrindl qanday o‘qitishni tushunishlari
cha, tarixiy kontekst odamlarning tipologiyasi). Bu avlod tasnifi kerak. Qanday qilib ta’lim sohasi BOSA OLADIMI? QIYOFASI
xulq-atvorini belgilaydi: xuddi shu uchun ma’lumotlar o‘zgaruvchan- mutaxassislari avlodlarning har biri Kelajakka nazar tashlaydigan Raqamli universitetlar kelajak
davrda tug‘ilgan guruhlar butun dir. Haqiqat shundaki, turli mam- bo‘yicha alohida shug‘ullana olishi bo‘lsak, oliy ma’lumot olish qiyin avlod ta’limini ta’minlaydigan asosiy
avlod uchun universal bo‘lgan lakatlar uchun ular besh yildan olti va o‘qituvchi stoliga qarama-qarshi bo‘lishini ko‘rishimiz mumkin. Shu omil bo‘lishi hozirdan taxmin qilin-
o‘xshash ijtimoiy-psixologik xusu- yilgacha yoki undan ko‘proq vaqtda tomonida o‘tirganlar bilan sifatli di- sababli kelajak avlod uchun ta’lim moqda. Kelajak universiteti faqat
siyatlarga ega bo‘ladi. o‘zgaradi. Bunga turli xil sanoat- alog o‘rnatishi mumkin? Yoki ushbu trayektoriyalarini tayyorlash kerak, ular diplom beruvchi emas, balki aloqa
Ma’lum bir avlod davriyligi lashtirish, iqtisodiy rivojlanish va stolni olib tashlab, uni boshqa nar- uchun «aqlli» texnologiyalar nafaqat uchun vizual muhit maydoni hamdir.
15-20 yilni tashkil qiladi va ular yuz bergan ijtimoiy-siyosiy o‘zga­ saga almashtirish vaqti kelganmi? aloqa va o‘rganish vositasi, balki oddiy Alfa avlod yangi yetakchilik
quyidagicha tasniflanadi: rishlar sabab bo‘ladi. ijtimoiy amaliyotga aylanmoqda. uslubiga ega bo‘lishi taxmin qilinadi
An’anaviy qadriyatlarni qayta Ayni vaqtda, dunyo ta’lim tizimi Albatta, dunyo bir kecha-kun- — aniqrog‘i bunday yetakchilikning
ko‘rib chiqish, madaniy o‘zgarish, Rossiyalik sotsiologlarning fikri- ikki avlod vakillari Y va Z bilan duzda oliy ta’lim tizimini tubdan umuman yo‘qligidir. Masalan, shartli
konservatizm, optimizm, jamoaviy ga ko‘ra, «Z» avlodi bizning dun- shug‘ullanishi lozim. «Z» avlod o‘zgartirib tashlay olmaydi, ammo «yetakchi» ba’zi bir mahsulot yoki
ruh, ambitsiya, faollik, tejamkor- yoda 2000-yildan keyin paydo haqida batafsilroq gaplashamiz. uning funksiyalari tobora ko‘proq xizmatlarning hammuallifi sifatida
lik bilan ajralib turadigan «Baby bo‘lgan. 1995-yildan 2000-yilgacha boshqa tuzilmalar tomonidan baja­ jarayonga qo‘shiladi. Oddiy qilib
Boomers» avlodi — 1943-1961-yil- tug‘ilganlar o‘tish davri avlodiga «Z» AVLOD QANDAY rilmoqda: korporativ universitetlar, aytganda, «alfa»lar uchun qandaydir
lar oralig‘ida tug‘ilganlardir. mansub bo‘lib, qiymat yo‘nalish- TA’LIM OLADI? mikrota’lim, «Worldskills» muso­ bilimga ega bo‘lishning eng asosiy
«X» avlod (1962-1981) yuqori lari va axborot xatti-harakatlari baqalari va boshqalar ish beruvchi- manbai — bu biror narsani tinglash
mustaqillik va individualizmni boshi- jihatidan ular «Y avlod»ga tegishli Olimlar zamonaviy yoshlarni lar uchun har qanday diplomdan yoki o‘qishdan ko‘ra, amaliyotda
dan kechirgan, keskin o‘zga­rishlar bo‘ladi, degan fikr ham yo‘q emas. qand­ay qilib o‘qitish kerakligini muhimroq bo‘lib kelmoqda. baja­rish, demontaj qilish orqali o‘rga­
natijasida siyosiy bo‘lmagan skeptik- faol ravishda muhokama qilmoq­ Kelajak avlodlar uchun ta’lim nish bo‘ladi. Bu avlod vaqtdan yutish
lik tufayli hokimiyatga ishonchs­izlik NEGA BU AVLODLARNI dalar. Masofaviy o‘qitishga o‘tish, tizimini idrok etish, o‘rganish va uchun faqat qisqa qo‘llanmalardan-
tuyg‘ulariga to‘la avlod. O‘RGANISH KERAK? o‘zlarini hanuzgacha virtual muhit- qadriyatlarining o‘ziga xos xususi- gina o‘z ish jarayonida foydalanadi.
«Y» avlod (1982-1995) («millen- Generativ yondashuv ko‘pincha da neofitlar kabi his qilayotgan yatlariga qanday tayyorlash mumkin? Ammo mutaxassislarning bu
nial») erkinlikni juda qadrlaydigan, o‘qituvchilar tomonidan raqam­li Bugungi kunda jahon mehnat taxminiy mulohazasi, ozchilik
yangi tajriba va o‘zini rivojlantirishga marketologlar tomonidan mahsu- yoshlarni («Z» avlod) o‘qitish bozoridagi asosiy tendensiya oda- tomonidan qo‘llab-quvvatlanmoq­
intiladigan, ota-onasi bilan uzoqroq lotni turli maqsadli auditoriyalar- muam­mosini yuzaga keltirdi. tiy bo‘lmagan ko‘nikmalarni talab da. Alfa avlod qandayligi haqida
yashaydigan, shaxsiy mulkni muhim ga qanday sotishni tushunishda qiladigan kasblarning ko‘payishi nimadir deyishga kelganida esa
qadriyat deb hisoblamaydigan avlod. qo‘llaniladi. Sotsiologlar avlodlarga ASOSIY hisoblanadi. Bu nafaqat innovatsion alfalarning o‘zi hozircha yosh-
«Z» avlod (1995-2010) («raqamli tarixiy kontekst va demografik QIYINCHILIK NIMA: iqtisodiyotga turtki beradi, balki lik qilishadi. Bizning vazifamiz
aholi») hayoti ko‘plab texnologik jarayonlar prizmasidan qaraydilar, Biz avlodlarning «sof» turlari ishchilar o‘rtasida yuqori daraja- ta’lim tizimining qanday o‘zga-
qurilmalarga bog‘langan, axborotning siyosatchilar esa buni ovoz berish bilan emas, balki aralash turlari bilan da rivojlangan moslashuvchanlik rishi kerakligini to‘g‘ri bashorat
tanloviga qanday ta’sir qilishini shug‘ullanmoqdamiz. Ba’zi yillar ko‘nikmalariga ehtiyoj tug‘diradi. qilishga urinishdir, shunda ta’lim
hisoblaydilar. Avlod almashinuvi va oralig‘ida tug‘ilganlar faqat «millen- Sun’iy intellekt davrida talabni kelajakda o‘zini taraqqiy etayot-
nial», ba’zilari «Z» avlod, keyin esa saqlab qolish uchun yoshlar doimo gan dunyoning chekkasida emas,
darhol «alfa» avlod bo‘lib qolmay- o‘rganishlari, yangi ko‘nikmalarga markazida topa oladi.
dilar. Bundan tashqari, zamonaviy ega bo‘lishlari va o‘z faoliyatini
magistrlik dasturlarida, masalan, o‘zgartirib borishlari kerak. Nilufar ODILOVA
ko‘pincha «millenniallar» va «ba- O‘n yil ichida ular 20 yoshga Qibray tumani 28-umum-
by-boomer»lar aralashmasi mavjud. to‘ladilar va o‘zlariga shunday savol ta’lim maktabi o‘qituvchisi
Ikkalasida ham individualizmga
moyillik bor va ular juda faoldir. Shu
sababli, ta’lim jarayoni avlodlar ara­
lashmalariga moslashtirilishi kerak.
«Millennial», «Z» va «alfa»
avlod uchun «bilimlarni baho­
lash», «bilimlarni-bilimlarga» yoki
«bilimlarni-pullarga» aylantirish
dolzarb masala bo‘lib qolmoqda.

PEDAGOG Tahrir hay’ati Muharrir Manzil Nashr indeksi Adadi Gazeta 2013-yil 15-yanvarda Toshkent shahri
Matbuot va axborot boshqarmasida 02-00-170
Muassis raqam bilan ro‘yxatga olingan.

Nizomiy Alisher Umarov Sirojiddin Buriyev Toshkent shahri, 145 2000 Elektron pochta:
[email protected]
nomidagi Toshkent Feruza Madrahimova Mahfuza Po‘latova Chilonzor tumani www.tdpu.uz Elektron gazeta
davlat pedagogika (Mas’ul kotib) Bunyodkor
Alisher Mirazizov

universiteti ko‘chasi, 27-uy

Bahosi — kelishilgan narxda Qog‘oz bichimi — A3 «NISO-POLIGRAF» MCHJ bosmaxonasida chop etildi.
Manzil: Toshkent viloyati, O‘rta Chirchiq tumani, «Oq ota»
Gazeta tahririyat kompyuterida Bosishga topshirish vaqti: 17:00
terildi va sahifalandi. QFY, Mash’al qo‘rg‘oni, Markaziy ko‘chasi, 1-uy
Bosishga topshirildi: 17:30