การอ่านจับใจความบทร้อยกรองร่วมสมัย
การอ่านจับใจความบทร้อยกรองร่วมสมัย หลักสำ คัญในการอ่านจับใจความและพิจารณาบทร้อยกรองร่วมสมัย ผู้อ่านจะต้องมีความรู้เรื่องการ แต่งบทร้อยกรองชนิดต่างๆ และการเรียบเรียงเนื้อความที่หลากความรู้สึกนึกคิดประกอบกันไป การ แต่งบทร้อยกรองร่วมสมัยมักแต่งเรื่องที่เกี่ยวกับการดำ เนินชีวิตในสังคมไทย ตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจนถึงปัจจุบัน ดังนั้น การอ่านบทร้อยกรองประเภทนี้ผู้อ่านต้องรู้และเข้าใจ ความหมายของคำ ทั้งความหมายตรงและความหมายแฝงที่สื่ออยู่ในเนื้อความ ความหมายของบทร้อยกรอง บทร้อยกรอง คือ งานเขียนที่นำ ถ้อยคำ มาประกอบกันโดยมีลักษณะบังคับ จำ กัดคำ และ วรรคตอน ให้รับสัมผัสกันไพเราะตามกฎเกณฑ์ที่วางไว้ในฉันทลักษณ์ คำ ว่า ร้อยกรองนี้ เรียกกันได้หลายชื่อ เช่น กวีนิพนธ์ กาพย์กลอน กาพย์ กลอน ฉันท์ คำ กานท์ คำ ประพันธ์ คำ ประดับ และกวีวัจนะ ซึ่งคำ ต่าง ๆ นี้ ในสมัยก่อนมีความหมายกว้าง หมายถึง คำ ประพันธ์ทุกชนิด
รูปแบบของบทร้อยกรอง รูปแบบของบทร้อยกรองหรือคำ ประพันธ์ไทย ได้แก่ถ้อยคำ ที่นำ มาเรียบเรียงกันโดยมีกำ หนด เอาไว้เป็นแบบแผน จำ แนกออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้ ๕ ประเภท ได้แก่ ๑. กลอน ๒. โคลง ๓. ร่าย ๔. กาพย์ ๕. ฉันท์ ในบางครั้งผู้ประพันธ์อาจนำ ร้อยกรองแต่ละประเภทมาแต่งร่วมกันไป เช่น นำ คำ ประพันธ์ประเภท โคลงกับร่ายมาแต่งร่วมกันเรียกว่า ลิลิต นำ ฉันท์กับกาพย์มาแต่งร่วมกันเรียกว่า คำ ฉันท์ นำ โคลงและ กาพย์มาแต่งร่วมกันเรียกว่า กาพย์ห่อโคลง และรวมไปถึงกลอนเปล่า ที่น่าจะได้รับอิทธิพลมาจากกวี นิพนธ์ตะวันตกก็ควรจะนับเป็นรูปแบบร้อยกรองด้วย
วิธีการอ่านจับใจความสำ คัญจากบทร้อยกรอง การอ่านบทร้อยกรองโดยทั่วไป อ่านได้ทั้ง ๒ วิธี คือ ๑. อ่านในใจ ๒. อ่านออกเสียง ในการอ่านตามวัตถุประสงค์ในที่นี้ขอกล่าวเพียงการอ่านในใจเพื่อจับใจความสำ คัญเท่านั้น การอ่านเพื่อจับใจความสำ คัญจากบทร้อยกรอง เนื่องจากร้อยกรองมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่าง ไปจาก ร้อยแก้ว การจับใจความจากการอ่านจึงยุ่งยากซับซ้อนมากกว่า ซึ่งผู้อ่านจำ เป็นต้องรู้วิธีถอดความ และ วิธีสรุปความจากการอ่านร้อยกรองเสียก่อน จึงจะสามารถจับใจความจากร้อยกรองได้ถูกต้อง การถอด ความกระทำ ได้ โดยการเปลี่ยนแปลงถ้อยคำ จากภาษาร้อยกรองเป็นร้อยแก้วที่ได้ความ ชัดเจนตรงเนื้อ ความเดิมมากที่สุด การถอดความมีแนวปฏิบัติดังนี้ ๑. อ่านคำ ประพันธ์แล้วจับประเด็นสำ คัญโดยส่วนรวมไว้ให้ได้ หากมีคำ ศัพท์ยากต้องพิจารณา ความ หมายให้สอดคล้องกับบริบทหรือคำ แวดล้อมด้วย ๒. ถอดความในแต่ละวรรค โดยพิจารณารายละเอียดได้ดังนี้ ๒.๑ หากเนื้อความตอนใดไม่สมบูรณ์ เนื่องจากผู้เขียนละคำ บางคำ ไว้ เช่น ประธาน คำ เชื่อม ควรเติม เข้าไปให้เหมาะสม ๒.๒ ต้องรักษาเนื้อความเดิมให้มากที่สุด ไม่ควรแทรกความคิดเห็นส่วนตัวโดยไม่จำ เป็น ถ้าจำ เป็นต้อง ทำ ก็ให้ใช้วงเล็บ ๒.๓ ต้องใช้บุรุษสรรพนามตามฉบับเดิม ถ้าเป็นราชาศัพท์ควรเลือกใช้ให้ถูกต้องตามชั้นของ บุคคล ๒.๔ พยายามคงความไพเราะจากสำ นวนโวหาร และความรู้สึกที่กวีได้สอดแทรกไว้ให้ คงเดิมหรือใกล้ เคียงความเดิมที่สุด
สรุปความรู้ บทร้อยกรองร่วมสมัยนี้ นิยมแต่งเรื่องราวที่เกี่ยวกับการดำ เนินชีวิตของบุคคล การใช้สำ นวนภาษาใน สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจนถึงปัจจุบัน ซึ่งจะมีความกลมกลืนกันของภาษา และ ความหมายในภาษาที่นำ มาสื่อ การอ่านจับใจความของบทร้อยกรองร่วมสมัยนี้ จำ เป็นต้องเข้าใจความ หมายของคำ ทั้งความหมายโดยตรงและความหมายแฝง ผู้อ่านจึงจะเข้าใจเรื่องราวนั้นๆ ได้ชัดเจนลึกซึ้ง ทุกถ้อยคำ รับสารผู้แต่งสื่อให้ได้อย่างครบถ้วน