REKABENTUK ELEKTRIK

MODUL PEMBELAJARAN REKABENTUK

ELEKTRIK RBT
TINGKATAN 2

Bahan oleh :
Cg Roslida Hashim
SMK Bukit Tunggal
21200 Kuala Nerus

1

TAHAP PENGUASAAN

• TP1 Menyatakan elemen yang terdapat
dalam sistem elektrik.

• TP2 Menerangkan fungsi setiap elemen
sistem elektrik.

• TP3 Membuat pengiraan parameter elektrik
bagi memastikan sumber, medium,
beban dan kawalan sesuai digunakan
dalam reka bentuk gajet yang
dihasilkan.

• TP4 Menganalisis parameter voltan, arus,
rintangan dan kuasa pada satu gajet
elektrik.

• TP5 Memberi justifikasi kepada produk
sistem elektrik yang dipilih dari sudut
kesesuaian reka bentuk dan
keselamatan.

• TP6 Membina gajet yang berfungsi dan
memenuhi kriteria reka bentuk litar
elektrik.

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala 2
Nerus

PANDUAN GURU :

1. Modul ini mengandungi nota dan Latihan berkaitan
tajuk rekabentuk elektrik tingkatan 2

2. Cara penggunaan modul ini bergantung kepada guru
dan kesediaan pelajar cikgu.

Cadangan :
-guru boleh memberi nombor muka surat untuk
pelajar salin dalam buku.

Semoga bermanfaat..

Bahan oleh :
Cg Roslida Hashim
SMK Bukit Tunggal
21200 Kuala Nerus
“untuk video dan Latihan pdpc boleh subscribe channel

Youtube ROSLIDA HASHIM.Kandungan bahan akan
ditambah dari semasa ke semasa. Terima kasih “.

3

SUMBER

Terbahagi kepada 2 iaitu :

SUMBER SUMBER TIDAK
BOLEH BAHARU BOLEH BAHARU

Sila tulis contoh Sila tulis contoh
sumber boleh sumber boleh
baharu di bawah ini baharu di bawah ini

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala 4
Nerus

ELEMEN ELEKTRIK

TP 1 :Nyatakan elemen eletrik berdasarkan gambar
dibawah

Elemen elektrik terbahagi kepada 4 iaitu :

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 5

TP2 : Fungsi setiap elemen elektrik :

ELEMEN FUNGSI

Sumber punca tenaga elektrik seperti
bateri dan solar.
Terdapat sumber yang boleh
diperbaharui.

Medium laluan arus elektrik seperti wayar
atau tanpa wayar.

Beban melakukan tugas menggunakan
tenaga elektrik dan memberi
kesan (contoh: mentol
mengeluarkan cahaya).

Kawalan mengawal aliran arus elektrik
(memutus dan menyambungkan
litar). Contoh kawalan suhu yang
terdapat pada periuk nasi, seterika
dan mesin pembancuh kopi.

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 6

JENIS-JENIS ARUS

Buku teks m/s : 64

ARUS ULANG ALIK ARUS TERUS

• Sistem penjanaan u sistem kuasa dengan
dan pengagihan hanya satu __________
elektrik dari stesen voltan atau arus.
_________ hingga
ke rumah adalah u Arus elektrik yang
menggunakan arus mengalir adalah secara
______________ ______________

• Voltan bagi arus jenis u Arus terus dihasilkan
ini boleh dinaikkan daripada pelbagai sumber
dan diturunkan seperti ________, sel
menggunakan solar, dan _________
___________ . jenis komutator

Isikan tempat garisan dengan jawapan yang betul

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 7

Latihan pengukuhan :

1. Berdasarkan rajah diatas, nyatakan elemen yang 8
terdapat pada litar diatas.

I. Mentol : ___________________
II. Wayar : ___________________
III. Bateri : __________________
IV .Suis : ___________________

2. Senaraikan 3 jenis sumber yang boleh diperbaharui
____________________________
____________________________
____________________________

3. Senaraikan tiga jenis sumber yang boleh
menghasilkan arus terus.

____________________________
____________________________
____________________________

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus

Reka bentuk litar bagi sesuatu peralatan
elektrik dapat ditunjukkan menerusi tiga
aspek,iaitu :
1. Keselamatan,
2.Kedudukan peranti dalam litar
3.Sambungan litar.

Nyatakan aspek rekabentuk litar berdasarkan gambar
dibawah:

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 9

Huraikan aspek rekabentuk litar
berdasarkan maklumat dibawah:

ASPEK KETERANGAN

Keselamatan

Kedudukan
peranti
dalam litar

Sambungan
litar

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 10

LATIHAN :
Padankan jenis litar dengan menulis A, B , C , D atau E

A Litar bypass
B Litar buka
C Litar salah kekutuban
D Litar pintas
E Litar tertutup

•Mempunyai satu kitaran lengkap pergerakan
arus,voltan, dan kuasa dalam satu litar elektrik
•Tidak mempunyai satu kitaran lengkap arus,voltan,
dan kuasa dalam satu litar
•Penyambungan wayar dibuat pada fius yang sama
untuk soket perkakasan elektrik yang berlainan
•Litar pintas berlaku apabila wayar positif (+) yang
bocor bersentuhan dengan wayar negatif (–) yang
bocor tanpa melalui mentol (beban).
•Sambungan yang tersalah pasang pada litar elektrik.
LED tidak akan menyala kerana kaki katod
disambungkan pada punca positif bateri.

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 11

Namakan jenis litar di bawah :

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 12

TP 3 : 2.3.3 Membuat Pengiraan Parameter Elektrik
dalam Reka Bentuk Litar

- Parameter elektrik adalah seperti voltan, arus, rintangan, dan kuasa

• “Hukum OHM menyatakan bahawa arus (I) yang GEORGE SIMON OHM
mengalir melalui beban berkadar terus dengan
voltan (V) yang merentasi beban dan berkadar
songsang dengan rintangan (R) tersebut dengan
syarat suhu tetap.”

• Hubungan voltan dan arus elektrik VI
adalah berkadar terus. =

• Ini bermaksud apabila voltan RI
bertambah, arus elektrik akan
bertambah juga

• Manakala hubungan rintangan dan
arus elektrik adalah berkadar
songsang.

• Ini bermaksud apabila arus
bertambah maka rintangan
adalah berkurangan

VOLTAN
ARUS RINTANGAN

Berdasarkan formula di atas, huruf V mewakili voltan,

I mewakili arus, R mewakili rintangan,manakala P 13

mewakili kuasa elektrik Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus

Jom tonton video dibawah untuk lebih memahami perbezaan litar
siri dan litar selari

https://youtu.be/GUKhtx4VjMU

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 14

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 15

Contoh Pengiraan Jawab berdasarkan litar dibawah
Diberi nilai arus 0.5 A dan
nilai rintangan 3 Ω. Kira nilai voltan dan
kuasa pada litar.

Apakah formula mencari nilai voltan ?

V=IXR

V = 0.5 A x 3 Ω
V = 1.5 V

Contoh Pengiraan Jawab berdasarkan litar dibawah
.Diberi nilai arus 0.5 A dan
nilai voltan 1.5v. Kira nilai voltan dan
kuasa pada litar.

Apakah formula mencari nilai kuasa ?

P=VX1
p = 1.5V x 0.5 A
P = 0.75 W

Tips :Rujuk formula / nota UNIT UKURAN :
hukum OHM Voltan = volt (v)
Arus (i) = ampere (a)
Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus Rintangan (R) = ohm (Ω)
Kuasa (P ) = watt (W1)6

TP3 :Kirakan parameter elektrik dibawah:
Diberi nilai voltan 4 V dan nilai rintangan 5 Ohm. Cari
nilai arus bagi litar tersebut ?

Langkah pengiraan :

Jawab berdasarkan litar dibawah
Diberi nilai arus 0.6 A dan
nilai rintangan 3 Ω. Kira nilai voltan dan kuasa pada litar.

Apakah formula mencari nilai voltan ?

Apakah formula mencari nilai kuasa ?

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 17

Menghasilkan Lakaran Reka Bentuk Litar
Elektrik yang akan Dibuat

Pelajar-pelajar boleh rujuk contoh di bawah (m/s 19 )
yang diberikan untuk membuat lakaran litar.

1. Lakaran perlu dibuat sebelum membina gajet
2. Merupakan gambaran awal sesebuah projek
3. Tujuannya untuk memastikan kuantiti dan kedudukan yang

betul bagi komponen.

Lakarkan satu lakaran litar elektrik

Melakar rekabentuk litar skematik

Pelajar boleh buatCikpguaLiddaaSMKkBeukrittTaunsggadl, aKunala Nsenruas p gambar untuk 18
dihantar pada guru.

Contoh Lakaran Reka Bentuk Litar Elektrik
yang akan Dibuat

1. Tentukan samaada ingin menggunakan litar siri atau litar selari
2. Tentukan berapa beban yang ingin digunakan
3. Nilai parameter komponen yang digunakan
4. Tentukan suis yang ingin digunakan –sama ada tekan buka

atau tekan tutup

Lakarkan satu lakaran litar elektrik

Melakar rekabentuk litar skematik

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 19

INFO CONTOH SUSUNAN
EXTRA LITAR SELARI

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 20

TP4 : Menganalisis Elemen Sistem Elektrik
pada Gajet yang akan Dihasilkan

Sediakan analisis elemen sistem elektrik pada gajet yang
ingin dihasilkan.

ELEMEN KUANTITI NILAI SAMBUNGAN

PARAMETER

Pelajar-pelajar boleh rujuk contoh di bawah (m/s 22 )
yang diberikan untuk mengisi jadual diatas.

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 21

Contoh analisis Elemen Sistem Elektrik pada
Gajet yang akan Dihasilkan

Sediakan analisis elemen sistem elektrik pada gajet yang
ingin dihasilkan.

ELEMEN KUANTITI NILAI SAMBUNGAN

Sumber- PARAMETER
bateri saiz
AA 2 2 x 1.5V Positif bekalan ke Mentol
=1
Beban- 3V
mentol
4 4 x 5 Mentol 1 ke mentol 2,
Medium- Mentol 2 ke mentol 3
Wayar Mentol 3 ke mentol 4
lembar
tunggal Panjang- Digunakan untuk
mengikut membuat sambungan
keperluan - daripada bateri ke semua
mentol dan suis mikro

Kawalan- 1 Mentol 4 ke terminal
Suis mikro - negatif suis.

Terminal positif suis ke
punca negative bekalan
elektrik

Boleh rujuk contoh buku teks m/s 73

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala 22
Nerus

TP 5 dan TP 6

Langkah-langkah Pembinaan Litar
Gajet Eletrik

1. Teliti lakaran litar skematik atau litar bergambar
gajet elektrik yang hendak dibina

2. Senaraikan dan sediakan bahan-bahan yang diperlukan

3. Tentukan susunan dan kedudukan gajet pada lokasi
yang telah dirancang

4. Lakukan penyambungan litar gajet

5. Selepas penyambungan lengkap, pasang penyambungan
litar gajet di tempat yang dirancang

Membuat Pengujian dan
Penilaian Kefungsian Gajet

 Pengujian
 Penilaian
 Hasil penilaian

PENGUJIAN Pengujian dibuat ke atas gajet bagi
memastikan gajet berfungsi seperti yang
dikhendaki

PENILAIAN Penilaian dilakukan selepas pengujian ke
atas semua komponen pada gajet litar
elektrik.

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 23

HASIL “Satu ujikaji perlu dilakukan untuk
PENILAIAN membuktikan kecerahan mentol , jumlah
parameter dan kedudukan susunan
komponen”

Lengkapkan borang penilaian dibawah

BIL ASPEK BERFUNGSI/ TIDAK CATATAN
YANG BERFUNGSI
DINILAI

1 Mentol

2 Pendawaian
wayar

3 Litar

4 Bateri

5 Suis mikro

TP6 Membina gajet yang berfungsi dan 24
memenuhi kriteria reka bentuk litar

elektrik.

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus

CADANGAN
PENAMBAHBAIKAN

“ Mesti merujuk kepada gajet elektrik yang telah dibina”

ASPEK CADANGAN PENAMBAHBAIKAN

JENIS LITAR
PARAMETER
KEKEMASAN

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 25

LATIHAN PENGUKUHAN

Rajah berikut merupakan satu contoh sambungan litar

Berdasarkan rajah diatas :
a) Nyatakan jenis sambungan litar di atas.
b) Apakah fenomena yang berlaku dalam litar ini Ketika suis ini dibuka ?

c) Selepas pengujian , didapatisatu mentol terbakar,mentol yang lain didapati tidak
menyala.Cadangkan penambahbaikan bagi sambungan litar yang lebih berfungsi.

d) Lakarkan rekabentuk litar lampu yang dicadangkan di 1 (c )

Cikgu Lida SMK Bukit Tunggal, Kuala Nerus 26