ไทอาหเลารถยิ่น
เมืองแห่งการเรียนรู้ผ่านคุณค่าทางประวัติศาสตร์
เอกลักษณ์ของเมืองเลย
เมี่ยงทูน
เมี่ยงทูน เป็นอาหารทานเล่นหรือ
ทำเป็นกับข้าว ซึ่งเมี่ยงทูนนี้ทำ
จากหัวทูน ซึ่งเป็นพื้นตระกูลบอน/
เผือก ก้านของมันสามารถกินดิบ
ได้โดยไม่คัน การทำเมี่ยงทูนทำได้
โดยขูดหัวทูนออกเป็นเส้นแล้วนำ
มายำใส่เครื่องเหมือนเครื่องส้มตำ
ไทย เช่น มะเขือเทศ ถั่วลิสงคั่ว
น้ำปลา น้ำตาล มะนาว มะขาม
เปียก เป็นต้น รสชาติจะออก
เปรี้ยว เค็ม มัน กลมกลืนกัน ได้
ความหอมจากงา ได้ความหวาน
จากหอม กระเทียมเผา ได้ความ
เปรี้ยวจากมะเขือเครือ
ไทอาหเลารถยิ่น
ปลานึ่งแจ่ว
ปลานึ่งแจ่วเป็นเมนูอาหารที่มีอยู่
แทบจะทุกที่ แต่ความพิเศษของ
อาหารจานนี้คือ แจ่วดำ ที่ทานคู่
กับปลาและผักนึ่ง
แจ่วดำ ทำจาก พริกคั่ว กระเทียม
ขิงแดงเผา โขลกให้เข้ากัน ปรุงรส
ด้วยเกลือ เติมน้ำผักสะทอน ตำ
จนเป็นสีดำ เหยาะน้ำปลา เติม
มะเขือเครือ และ ผักชีหอม
ไทอาหเลารถยิ่น
หมกถั่วเน่า
ไทอาหเลารถยิ่น
ภาษาหล่มสัก กับ จังหวัดเลย เอิ้น ว่า( หมกถั่วแต้) นำถั่วเหลืองพันธุ์พื้นเมือง
ไปต้มจนกระทั้งเม็ดถั่วนิ่ม นำขึ้นมาจนกระทั่งสะเด็ดน้ำใบตองสดมาห่อใวัประ
มาณ๓วัน จะมีกลิ่นเหม็นบ้าง นำมาปรุงด้วยข่า ตะไคร้ จากนั้นนำเอาหอมแดง
กระเทียม พริก ผักชีลาว ต้นหอม ใบแมงลัก โขกรวมกัน ทั้งหมดปรุงรสตาม
ชอบใจ ใช้ใบตองสดห่อย่างไฟอ่อนๆ เปิดมารับประท่าน แทนที่จะมีกลิ่นเหม็น
กับเป็นกลินหอมใบตองและเครื่องสมุนไพร
ไทอาหเลารถยิ่น
ลาบเหนียว
‘ลาบเหนียว’ เป็นอาหารอาหาร
พื้นเมืองชนิดหนึ่งของเมืองเลย
เป็นเมนูอาหารที่ต้องอาศัยความ
อุดมสมบูรณ์ของลำน้ำ ความ
พิถีพิถันและเวลาในการทำ ลาบ
เหนียวที่ดีต้องผ่านการ ‘ขูด สับ
ตำ ขยำ บี้’ กว่าจะได้ลาบที่เนื้อ
หรือปลาฟูเต็มครก และมีกลิ่น
หอมแตะจมูก
อีกทั้งยังต้องผ่านการทำให้
รสสมดุลจากน้ำปลาร้าและผัก
ที่หลากหลายเป็นเครื่องเคียง
ไทอาหเลารถยิ่น
ข้าวแดกงา
โขลกงาเจียงกับน้ำอ้อย หรือน้ำตาลมะพร้าวแล้ว
นำข้าวเหนียวที่นึ่งสุกใหม่โขลกให้เข้ากัน ทานได้เลย
หรือจะปั้ นเป็นก้อนแล้วนำไปย่างไฟเหมือนข้าวจี่ก็จะ
ได้ความหอมของงายิ่งขึ้น
ไทอาหเลารถยิ่น
ซั้วไก่
‘ซั้วไก่’ เป็นอาหารอาหารพื้นเมืองชนิดหนึ่งของเมืองเลย เริ่มจากหม้อต้มน้ำบน
ไฟกลางจนเดือด ใส่ข่า ตะไคร่ หอมแดง ใบมะขามหรือมะขามเปียกและเกลือลง
ไปต้มจนเนื้อไก่เปื่ อย เมื่อไก่สุกจะฉีกเนื้อไก่เป็นริ้ว ๆ จากนั้นเอาไก่ฉีกใส่กลับลง
หม้อเดิมอีกครั้งปรุงรสด้วยน้ำปลาร้า น้ำปลา ชิมรสให้ออกเค็มเปรี้ยว ใส่พริกป่น
และข้าวคั่วลงไป คนให้เข้ากัน โรยหน้าด้วยฝักชีฝรั่ง ใบสะระแหน่ ผักแพว และ
ต้นหอม
ซั้วไก่ มีจุดเด่นที่มีผักแพวเป็นส่วนผสมหลักที่ขาดไม่ได้ โดยผักแพวมีประโยชน์
ในการช่วยขับลม ซั้วไก่จะมีลักษณะคล้ายต้มแซ่บ ต้มยำไก่
ไทอาหเลารถยิ่น
ส้มโคเคะ
ส้มโคเคะเป็นการนำเอาบริเวณเท้าวัวนำมาหั่นเป็นชิ้น และ
กะหล่ำ ต้นหอม นำมาผสมให้เข้ากัน ปรุงด้วยเกลือ
กระเทียม เป็นอีกหนึ่งเมนูที่เป็นอาหารท้องถิ่น คนไทเลย
นิยมทาน
ไทอาหเลารถยิ่น
ตำหงอนไก่
ตำหงอนไก่ เป็นการตำขนมจีนที่ทำเป็นหงอนไก่ ตำผสมกับ
เส้นมะละกอ เหมือนตำส้มตำทั่วไป บางคนชอบรสจัด เผ็ด
หวาน ตามใจคนชอบ ซึ่งเป็นอีก 1 เมนูที่ขึ้นชื่อของจังหวัด
เลย ถ้าใครมาแล้วต้องกิน ถ้าไม่กินแปลว่ามาไม่ถึงเลย
ไทอาหเลารถยิ่น
แกงหมากมี้
แกงหมากมี้ เป็นการเลือกขนุนที่ยังไม่แก่จัดเอามาปอกเปลือกออกหั่นพอ
คำ จากนั้นเอาน้ำใส่พอประมาณ โขลกพริกใส่ในหม้อเอาขนุนใส่ลงต้มให้
เดือด โขลกใบย่านางใส่ข้าวเบือละลายน้ำใส่ลงไปในหม้อต้มต่อ จากนั้นปรุง
รส เทคนิคเฉพาะของพื้นที่เมืองเลย ขนุนนำมาใช้ประโยชน์ได้ตั้งแต่ยังเป็น
ผลอ่อน เช่น ลวกจิ้มน้ำพริกหรือทำตำขนุน มีเส้นใยอาหารสูงและมีฤทธิ์
ฝาดสมาน ช่วยรักษาอาการท้องเสียได้ ใช้ขนุนอ่อนในการประกอบอาหาร
เพราะจะทำให้สามารถทานได้ทุกส่วนของขนุนและรสชาติอร่อย
แกงบอน
แกงบอน แกงบอน อาหารท้องถิ่นพื้นบ้าน ที่มีมาแต่โบราณ
ไทอาหเลารถยิ่น
รสชาติ กลมกล่อมหอมอร่อย แกงบอนกับกะทิ หมูย่าง ปลา
ย่าง หอมอร่อยเข้ากัน โดยจะตัดต้นบอนตรงโคนอ่อนและ
ก้าน อ่อน แล้วนำมาประกอบอาหาร ส่วนมากจะหารับ
ประทานได้ ยาก เพราะจะปลูกในบางพื้นที่เท่านั้น ทางเราได้
มีวิธีทำแกง บอน ที่ได้รสชาติกลมกล่อม หอมอร่อยและไม่คัน
ปาก และมี เคล็ดลับคือ นำบอนมาลอกปอกเปลือกออก ระวัง
ยางโดน มือจะทำให้คันได้ แล้วหั่นเป็นชิ้นๆ จากนั้นต้มนํ้าให้
เดือด พล่าน แล้วจึงนำบอนที่หั่นชิ้นใส่ลงไปต้ม ต้มจนบอนสุ
กนี่ม แล้วจึงสะเด็ดนํ้าออก แล้วใช้มือบีบคั้นนํ้าออกให้หมด
แล้ว จากนั้นจึงนำไปแกงได้ นำบอนต้มสุก มาแกงกับกะทิ ใส่
หมู ย่าง ปลาย่างลงไป ใส่เครื่องปรุงรสต่างๆ ลงไป ใส่ใบ
แมงลัก ลงไป ยิ่งหอมอร่อย
แกงขี้เหล็กใส่หนังควาย
แกงขี้เหล็กใส่หนังควาย ใช้ใบขี้เหล็กและดอกอ่อนมาริดเอาใบ
และดอก ทิ้งก้านแข็งไป นำมาต้มในน้ำเปล่า บีบเอาน้ำออก
เพื่อลดความขมอาจจะต้มทิ้ง 1 - 3 น้ำ ตำเครื่องแกง มีตะไคร้
หั่น หอมแดง (ถ้าเผาจะได้กลิ่นหอมมากขึ้น) พริกแดงสุกตำให้
แหลกด้วยครก ส่วนผักอื่น ๆ เด็ดเอาแต่ใบ หั่นให้พอดีทานง่าย
พริกอ่อนสด (ใช้เป็นพริกลูกโดดในแกง) ล้างให้สะอาดเตรียมไว้
ใส่น้ำยานางลงในหม้อต้มให้เดือด ใส่เครื่องแกงลงไป ตามด้วย
ใบขี้เหล็กที่ต้มเตรียมไว้แล้ว และหนังควายตากแห้งลงไป ปรุง
รสด้วยน้ำปลา เหยาะน้ำปลาแดกนิดหน่อยเพื่อเพิ่มความหอม
และกลิ่นแบบอีสานลงไป) ชิมให้ได้รสชาติถูกปาก จากนั้นใส่
ผักที่เหลือทั้งหมดลงไปคนให้ทั่วพอผักยุบเป็นอันใช้ได้
ไทอาหเลารถยิ่น
โต่งหมู
ไทอาหเลารถยิ่น
โต่งหมู เป็นชื่อเรียกของอาหารพื้นเมืองชนิดหนึ่งของเมืองเลย
อาหารชนิดนี้มีประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกายรับประทานทั้งเป็น
อาหารตั้งโต๊ะและกับแกล้มเป็นอย่างดี ผักสดมีมะเขือ ถั่วฝักยาว
หน่อไม้หั่นไว้ โหระพา ผักชีฝรั่ง เนื้อหมูลวกราดด้วยน้ำพริกกะปิ
ซึ่งมีคุณประโยชน์มากมายในน้ำพริกกะปิสามารถเพิ่มการสร้าง
เซลล์กำจัดเชื้อโรคได้อย่างเป็นธรรมชาติ ส่งเสริมระบบการไหล
เวียนโลหิต และระบบการหายใจให้ดีขึ้น ซึ่งช่วยลดปัจจัยเสี่ยงใน
การเกิดโรคมะเร็ง โรคหัวใจ และโรคเบาหวาน
การเดินทางของวัฒนธรรม
ไทอาหเลารถยิ่น อาหารจีน-เวียดนาม
ข้าวเปียกเส้นหรือที่รู้จักกันว่า " ก๋วยจั๊บญวน
"เป็นอาหารที่เข้ามาพร้อมกับชาวเวียดนามที่
ย้ายถิ่นฐาน มาตั้งรกรากในไทย เดิมเมนูนี้เรียก
ว่า "จ๋าว" (cháo) เส้นทำมาจากแป้งข้าวเจ้า
ราดด้วยนํ้า ซุปรสชาติกลมกล่อมและเครื่อง
เคียงต่าง ๆ เช่น หมูยอ เครื่องใน กระเทียมเจียว
ต้นหอม ผักชี นิยมรับประทานเป็นอาหารเช้า
ข้าวเปียกเส้น
ข้าวเกรียบปากหม้อ บะจ่าง
ข้าวเกรียบปากหม้อนี้ภาษาเวียดนามเรียกว่า 肉粽บ๊ะจ่าง ตามสำเนียง ฮกเกี้ยน หรือ โร่วจ้ง
“บั๊นก๊วน” (Bánh cuốn) เป็นการละเลงแป้งบน ตามสำเนียง กลาง ( จีน : ; พินอิน :
ผ้าที่ขึงบนปากหม้อเพื่อรับไอน้ำร้อนที่จะทำให้
แป้งสุก แล้วใช้ไม้บางๆ ยาวๆ ม้วนแป้งขึ้นมา Ròu Zòng ) บ้างเรียก ขนมจ้าง เป็นชื่อ
วางแผ่ ใส่ไส้ที่เป็นหมูสับผัดกับต้นหอม ม้วน
แล้ว หยิบใส่จาน ทานคู่น้ำจิ้มที่ทำจากน้ำส้ม อาหารคาวของจีนชนิดหนึ่ง ทำด้วยข้าว
สายชู ผสมน้ำตาล เกลือ และพริกต้มปั่ น
เหนียวนำมาผัดน้ำมัน มีไส้หมูเค็มหรือหมู
พะโล้ กุนเชียง ไข่เค็มเฉพาะไข่แดง กุ้งแห้ง
เห็ดหอม เป็นต้น ห่อด้วยใบไผ่แล้วนึ่งให้สุก
นิยมทานในช่วงสารทจีน