ODTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL ORTAOKULU
ELMA
ÇEKİRDEĞİ
| SAYI 9 |
| MAYIS, 2018 |
MATEMATİK - FEN BİLİMLERİ - BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ
www.odtugvo.k12.tr
ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel Ortaokulu
Fen Bilimleri, Bilişim Teknolojileri
ve Matematik Zümreleri Ortak Yayını
ODTÜ Geliştirme Vakfı Eğitim Hizmetleri AŞ Adına
MATEMATİK YAYIN KURULU Kurucu Temsilcisi - Deniz KESKİN
Okul Müdürü - Pelin AŞAN
Gülçin Erişen
Gonca Erden Bu dergi 2140 sayılı Tebliğler Dergisi’ nde
Burçak Köksal belirlenen esaslara göre hazırlanmıştır.
Aymer Bengi Mayıs 2018
Pembe İşçen
Özlem Alp Avcı FEN BİLİML
Candan Demir
Bilgen Ege Özalkan
Jale Özdal Denk
Pınar Özkan
Gamze Savural
Gülşen Yıldırım
FEN BİLİMLERİ YAYIN KURULU
Pınar Atay
Çiğdem Bılıkçı
Zişan Ekşioğlu
Ozan Eren
Fulda Bol
Burçin Gencer
Mehmet Yerli
Cihan Ahıskalı
Betül Girgin
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ YAYIN KURULU
Burcu İnce
Seda Adıgüzel
Mehtap Gömeç
MATEMATİE L M A Ç E K İ R D E Ğ İ | S A Y I 9
İÇİNDEKİLER
Matematik ................................................................................................................................................. Sayfa 1
Asal Sayılar ve Kriptoloji ...................................................................................................................... Sayfa 2
Hangi Asal Sayı Olmak İsterdin? Neden? ................................................................................... Sayfa 3
Düzineler Dolusu Matematik ............................................................................................................ Sayfa 4
Jeozedik Yapılar ..................................................................................................................................... Sayfa 6
Kirigami ........................................................................................................................................................ Sayfa 8-9
Katıldığımız Yarışmalardan Soru Örnekleri............................................................................... Sayfa 10
Dünya Ülkelerinden Matematik Oyunları ................................................................................... Sayfa 11
Meraklısına Akıl Oyunları ve Zeka Soruları ................................................................................ Sayfa 12
ODTÜ GVO Ankara Ortaokulu Matemaket Yarışması Proje Örnekleri ........................ Sayfa 13-14
Haydi Biraz Çarpma Yapalım ............................................................................................................ Sayfa 15
Paradoks ...................................................................................................................................................... Sayfa 16
Fen Bilimleri .............................................................................................................................................. Sayfa 17
Akıl Oyunları İle Tanışalım .................................................................................................................. Sayfa 18
Resfebe ........................................................................................................................................................ Sayfa 19
Bizi Kim Hasta Ediyor? ......................................................................................................................... Sayfa 20
Gıda Zehirlenmesi mi Dediniz? ........................................................................................................ Sayfa 21
Staphylococcus Aureus ....................................................................................................................... Sayfa 22
Escherichia Coli Nedir? ........................................................................................................................ Sayfa 23
Deniz Koyunu ............................................................................................................................................ Sayfa 24
The Mainichi Shimbunsha: Bitkiye Dönüşen Gazete ........................................................... Sayfa 25
Eureka .......................................................................................................................................................... Sayfa 26
14. NASA Buluş Şenliği .......................................................................................................................... Sayfa 27
Bilim ve Teknoloji Haftası ................................................................................................................... Sayfa 27
III. Geleceğin Mühendisleri Yarışıyor Yarışması....................................................................... Sayfa 28
OGVO Bilim Turnuvası .......................................................................................................................... Sayfa 28
Okullarda Orman ..................................................................................................................................... Sayfa 29-30
Young Reporters For The Environment ..................................................................................... Sayfa 31-32
Bilişim Teknolojileri ve Yazılım ........................................................................................................ Sayfa 33
First Lego League - Bilim Kahramanları Buluşuyor Turnuvası....................................... Sayfa 34
Hydra Mechanics Takımı Başarısı ................................................................................................... Sayfa 35
Hour of Code ............................................................................................................................................. Sayfa 36
Bilişim suçları ve Teknoloji Bağımlılığı Paneli .......................................................................... Sayfa 37
Robotik Kodlama ..................................................................................................................................... Sayfa 37
Kids Can Code Yarışması .................................................................................................................... Sayfa 38
Düşünüyoruz Üretiyoruz .................................................................................................................... Sayfa 39
FEN BİLİML
ELMA ÇEKİRDEĞİ | SAYI 9
MATEMATİ
MATEMATiK RALIYAS LASA RALIPAY KİDEZOEJ KİTAMETAM
İJOLOTPİRK USULOD RELENİZÜD
ASAL SAYILAR VE KRİPTOLOJİ
Tanımlandığı zamandan itibaren asal sayılar hakkında çok soru sorulmuştur. Verilen bir sayı asal mıdır,
değil midir? Sayının asal çarpanları nelerdir? Bu soruların cevapları aslında güvenliğimiz ile de ilgilidir.
Çünkü asal sayılar şifrelemenin bel kemiği, şifrelemeyse banka hesaplarımızdan tutun da ulusal
güvenliğimize kadar gizlilik içeren her türlü konunun güvenliğinin temelidir.
SİMETRİK ŞİFRELEME Asal sayılar, sadece kendisi ve 1
sayısına bölünebilen, 1' den büyük
Simetrik şifreleme: Kimsenin eline geçmemesi gerekli bir mesaj
göndermek istediğinizde önce bir toplantı yaparak kullanacağınız pozitif tam sayılar biçiminde
şifreye karar verip bu şifreyi sadece kullanacak her iki tarafın da tanımlanırlar.
bilmesi simetrik şifreleme örneğidir. 1960’ların sonlarına kadar bu
yöntem kullanılmış fakat sonra daha güvenli bir şifreleme sistemine
ihtiyaç duyulmuştur.
KRİPTOLOJİ
Kriptoloji bir şifre bilimidir. Çeşitli iletilerin, yazıların belli bir sisteme
göre şifrelenmesi, bu mesajların güvenli bir ortamda alıcıya iletilmesi
ve iletilmiş mesajın deşifresiyle uğraşır.
AÇIK ANAHTARLI ŞİFRELEME Asal sayılar özellikle
internet üzerinden yapılan
İngiliz matematikçi Clifford Cox asal çarpanları kullanarak şifreleme işlemlerin güvenli bir şekilde
fikrini ortaya attığında beri dünyadaki her internet kullanıcısı bilerek ya yürümesine olanak tanıyan
da bilmeyerek açık anahtarlı bir şifreleme yöntemi kullanıyor.
Günümüz şifreleme teknolojilerinin tamamı, özünde matematiksel bir şifreleme tekniklerinin
zorluğa dayalı olarak geliştirilmiştir. Örneğin iki sayının çarpılması kolay geliştirilmesi için
ancak bir sayının çarpanlarına ayrılması zordur. En yaygın kullanılan kullanılıyor.
şifreleme algoritmalarından birisi olan RSA, hem logaritma hem de
çarpanlara ayırma zorluğu üzerine inşa edilmiştir. Bu sistemin başarısı
da asal çarpanlarına ayırmanın zorluğundan kaynaklanıyor.
Her ne kadar günümüzde bankacılıkta kullanılan şifreleme teknikleri
için matematikçilerin bulduğu kadar çok basamaklı büyük asal sayılara
ihtiyaç duyulmasa da, askeri bilgiler gibi önemli şifrelemeler gerektiren
verilerin korunmasında kullanılacak asal sayıların olabildiğince fazla
basamaklı olması gerekiyor.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 2
“Hangi asal sayı olmak
isterdiniz? Neden?”
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 3
DÜZİNELER DOLUSU MATEMATİK
Sayma, hesaplama ve ölçme için kullandığımız sayı sistemi onluk sistemdir. Acaba onluk
sayı sistemi ve bu sistem üzerine kurulmuş olan metrik ölçü sistemi mükemmel midir?
Peki, halihazırda onluk sayı sistemi kullanırken;
• Neden daireyi 360 parçaya bölüyoruz?
• Neden bir gün 24 saat ve 1 saat 60 dakika?
• Neden çorap, çamaşır, yumurta veya kalem gibi birden fazla alınabilecek küçük eşyalar
düzine ile satılmaktadır da destelemek bu denli yaygın değildir?
Dikkat edilirse, 360, 24 ve 60 sayıları “düzine” kavramını temsil eden 12 sayısının katlarıdır.
İlginçtir ki zamanında altmışlık sayı sistemini kullanan Sümerler günleri 12 parçaya ayırmış
ve daire için her biri 30 derece olan 12 kesmelik bir bölümleme kullanmıştır. Ayrıca bir
gündeki saat, bir saatteki dakika ve bir dairenin derece cinsinden bölümleme sayılarının
hepsi 12’nin katlarıdır. Acaba düzineyi desteden avantajlı kılan bir neden mi vardır?
Onluk sayı sitemine eleştirel bir biçimde bakılırsa Düzinelik sistemde onluk sistemdekinin aksine her 10
günlük hayatta kullanma ihtiyacı duyduğumuz 1/3, değil, 12 rakamda bir basamak atlanır. Bu nedenle
1/24, 1/60 vb. kesirlerin devirli ondalık sayılara yol kullanılan rakamlar 12 tanedir: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, X,
açıyor olması dikkat çeker. Örneğin; 1⁄3=0,3 ̅. Acaba . Yani on bir sayısı onluk sistemde 11 olarak ifade
devirli sayılarla düzinelik sistemde de karşılaşılmakta edilirken düzinelik sistemde ε olarak gösterilir. On iki
mıdır? sayısı onluk sistemde 12 olarak ifade edilirken
Bu sorunun cevabını düzinelik sistemde bölme yaparak düzinelik sistemde 10 olarak gösterilir.
bulalım. Elbette ki düzinelik sistemde bölme
yapabilmek için düzinelik sistemde kullanılan rakamları
ve diğer aritmetik işlemleri (toplama, çıkarma ve
çarpma) de anlamamız gerek.
DÜZİNELİK SİSTEMDE TOPLAMA VE ÇIKARMA
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 4
DÜZİNELİK SİSTEMDE ÇARPMA
DÜZİNELİK SİSTEMDE BÖLME
Devin Giray TARI 7/E
Kaynakça
Anticole, M. (2016). Why the metric system matters? Erişim tarihi: 11.11.2017,
https://www.youtube.com/watch?v=7bUVjJWA6Vw
Grime, J. (2012). Base 12. Erişim tarihi: 04.11.2017, https://www.youtube.com/watch?v=U6xJf7-HCc
Ifrah, G. (1996). Çakıl Taşlarından Babil Kulesine. (Çeviri: K. Dinçer). TÜBİTAK.
Matsushita, S. (2008). Erişim tarihi: 05.11.2017. Decimal vs. Duodecimal: An interaction between two systems of numeration. Erişim ELMA ÇEKİRDEĞİ | 5
tarihi: 11.11.2017,
https://web.archive.org/web/20081005230737/http://www3.aa.tufs.ac.jp/~P_aflang/TEXTS/oct98/decimal.html
deVlieger, M. (2011). Key Dozenal Fractions. Amerikan Düzinesel Topluluğu Makaleleri. Cilt 4�,
http://www.dozenal.org/drupal/sites_bck/default/files/db4b224_0.pdf
JEOZEDİK YAPILAR
Türünün dünyadaki en büyük binası olan ve
hava, su, biyo çeşitlilik, iklim değişikliği,
sürdürülebilir kalkınma gibi çevresel
konularla ilgili sergiler düzenlenen Biyosfer
Çevre Müzesi, Kanada Montreal’ de yer alan
eşsiz ve muhteşem bir yapı.
Peki nedir bu yapının muhteşem yanı?
Tepesi kesilmiş düzgün yirmi yüzlüler,
jeozedik kubbeler denilen son derece
dayanıklı binaların temel planını oluşturur.
Bir jeozedik kubbenin çatısı düzgün altıgen
ve düzgün beşgen şeklinde yerleştirilmiş
metal direklerden oluşur. Yarım küredeki
altıgenler değişik sayılarda olabilirken
beşgenler her zaman 6 tanedir.
Altıgenler ve beşgenler içeri veya dışarı doğru çıkan üçgenlere bölünmüştür. Bu üçgenler jeozedik kubbeleri son
derece dayanıklı kılar. Depremlere, fırtınalara dayanabilir ve devasa kar yığınlarının altında bile kalabilir. Dünyanın
en kötü hava koşullarına sahip Güney Kutbunda bile bir tane jeozedik kubbe vardır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 6
Joyce Wright ELMA ÇEKİRDEĞİ | 7
Photographs by Mark Halberg
IN THE SPOTLIGHT
KİRİGAMİ 2Kirigami, Japonca "kiru" (kesmek) ve "gami" (kâğıt) sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmiş olup
1kesme işleminin de kullanıldığı kağıt katlama sanatına verilen addır. Genelde Kirigami katlanmış bir temel ile
başlar, ardından kağıt kesilir, düzleştirilerek açılır ve kirigami tamamlanır. Kirigami iki boyutlu yapılabildiği gibi
3 boyutlu da yapılabilir. Kirigami yaparken ihtiyacınız olan şeyler; Renkli kağıtlar, makas, maket bıçağı ya da
kağıt kesici, şablon, belki yapıştırıcı
KAR TANESİ YAPIMI
Kar taneleri birbirinden farklıdır. 6 aşamada
siz kendi tarzınızı oluşturup farklı kar taneleri
oluşturabilirsiniz.
HARİKA BİR KALEMLİK
1) Verilmiş olan şablondan iki farklı renkli kağıdınızın ters kısmına çıktı alınız. Renkli kağıtlardan birini zemin,
diğerini keseceğiniz kağıt olarak belirleyiniz.
2) Zemin kağıdını daire olarak kesiniz. Şablondaki uzun katlama çizgileri boyunca yarım daire olacak şekilde
katlayın, daha sonra diğer yarımı belirtilen yarıçap boyunca kesiniz.
3) Keseceğiniz kağıt için; siyah çizgilerin hepsini kesiniz. Renkli kağıdın arkasında tüm kesme ve çizim işlerinizi
yapınız.
4) Sakın kırmızı çizgileri kesmeyiniz.
5) Kestiğiniz kısımları öne doğru hafifçe itiniz ve kağıda boyut veriniz.
6) Kırmızı çizgiler boyunca kağıdınızı katlayınız.
7) En son zemin ve şekillendirdiğiniz kağıdı yapıştırıcı ile birbirine yapıştırınız.
Güle güle kullanın...
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 8
KİRİGAMİ 2
1DOĞUM GÜNÜ KARTI
Doğum günlerinde sevdiklerinize minik ve farklı bir süpriz için kirigamiyi kullanabilirsiniz.
1) Şablonun çıktısını renkli bir kağıt üzerine alınız ve şablonu ana hatlarından kesiniz.
2) Düz çizgiler boyunca maket bıçağı ile kesiniz.
3) Tırtıklı çizgileri kesinlikle kesmeyiniz.
4) Uzun katlama çizgilerinden kartı katlayınız.
5) Mumları düzeltiniz.
Mutlu yıllar dileklerinizi eklemeyi unutmayın!
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 9
KATILDIĞIMIZ YARIŞMALARDAN SORU ÖRNEKLERİ
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 10
DÜNYA ÜLKELERİNDEN MATEMATİK OYUNLARI
Tayland’dan Leoparlar ve Kaplan
Bu oyun, Güney Asya’da çok yaygın olan leopar ve
kaplan oyunlarının en basitidir. Tayland dilinde "Hat
Diviyan Keliya" denilen iki kişilik bu oyunda bir
oyuncunun, oynatacak yalnızca bir taşı vardır ve bu
da Kaplan’dır. Diğer oyuncunun altı tane Leopar taşı
vardır.
Malzemeler:
En az 27,5 cm uzunluğunda çizgisiz kağıt,
yaklaşık 30 cm uzunluğunda karton, kalem,
cetvel, kalın uçlu kalem ya da boya kalemi,
yapıştırıcı, birinden 6 birinden 1 tane olmak
üzere iki farklı tipte taş (fasulye, düğme, dama
taşı veya bozuk para)
Oyun Tahtasının Çizimi
1) Oyun tahtası ikizkenar üçgen şeklindedir.
Bir kalem ve cetvelle üçgeni şekildeki gibi
çizin. (Şekil 1 a)
2) Üçgeni ikiye bölen bir yükseklik çizin. (Şekil 1b)
3) Şekilde görüldüğü gibi, taban kenarına paralel
iki çizgi çizin. (Şekil 1c)
4) Çizgilerin üzerinden kalın veya boyalı kalemle
geçin. Oyunun oynanacağı 10 noktanın üzerinden
geçin. (Şekil 1d)
5) Kağıdı kartona yapıştırın. Oyun tahtanızı süsleyebilir
ve daha sonra da kullanabilmek için saklayabilirsiniz.
Oyun Nasıl Oynanır?
1) Birinci oyuncunun, Kaplan adında tek bir taşı varken ikinci oyuncunun adları Leopar olan altı tane taşı vardır.
2) Oyuncular oyun tahtasının üzerindeki bir noktadan diğerine hareket ederler. İlk önce birinci oyuncu kaplanı
üçgenin tepe noktasına yerleştirir. İkinci oyuncu, bir Leoparı boş bir noktanın üzerine koyar. Oyuncular sırayla
devam ederler. Kaplan, çizgi boyunca boş noktaya ilerlerken, ikinci oyuncu da tüm Leoparlarını tek tek boş
noktalara taşır. Leoparlar; bütün leoparlar oyun tahtasına yerleşmeden hareket edemezler.
3) Taşlar bir çizgi boyunca boş noktalara sırayla ilerleterek devam edilir. Yalnızca Kaplan, Leoparı yiyebilir. Kaplanın
Leoparı yemesi için, aynı çizgi üzerinde Leoparların üzerinden atlayıp boşsa sonraki boş noktaya geçmesi gerekir
(damada olduğu gibi). Böylece Kaplan, Leoparı yemiş olur. Leoparın olduğu çizgide yeterince boş nokta varsa,
Kaplan tek bir hamlede birden fazla Leopar yiyebilir. Bu arada Leoparlar da Kaplanın hareket etmesini engellemeye
çalışır.
4) Kaplanın hareket edeceği bir yer kalmadığında, Leoparlar oyunu kazanır. Kaplan, oyun tahtasında onun hareket
etmesini engellemeye yetmeyecek Leopar bırakacak kadar Leopar yemişse, oyunu Kaplan kazanır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 11
MERAKLISINA AKIL OYUNLARI VE ZEKA SORULARI
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 12
ODTÜ GV Özel Ankara Okulu
Matemaket Yarışması Proje Örnekleri
Proje: Denklem Terazisi
Renkli oyun hamurlarından ölçülü hazırlanan ağırlıklar (1
birim - 2 birim - 3 birim ) kullanılarak oluşturulan,
denklemlerde bilinmeyenleri hesaplamaya yönelik bir
projedir.
Hazırlayanlar: Arda Noyan Kacar
Ertuğ Eryılmaz (7/F)
Proje: Açıkgöz
Komşu tümler, komşu bütünler ve ters açıları
hesaplamaya yönelik bir projedir.
Hazırlayanlar: Ayşe Zeynep Papila
Elif Işılak (6/G)
Proje: Işıklı Geometri
Projenin temel amacı, öğrencilerin kare dik prizma ve
kare dik piramidin temel elemanlarını daha iyi
anlamalarıdır. Materyalin tabanı üzerindeki düğmelere
basılarak ilgili temel elemanın ışığının yanmasını
sağlamaya yönelik bir projedir.
Hazırlayanlar: Eren Şahbaz
Deniz Şahin (8/C)
Proje: Kesir Gitarımız
Enstrümanların tel uzunluğu ile kesirler arasındaki
ilişkinin gösterilebildiği projede oluşturulan
enstrümanla kesirler konusunu somutlaştırmayı
sağlayan bir projedir.
Hazırlayanlar: Can Çakıroğlu-
Cengiz Mert Acar(6/B)
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 13
ODTÜ GVO Ankara Ortaokulu
Matemaket Yarışması Proje Örnekleri
Proje: Eğlenmatik
Eratosten Kalburu’ndaki matematiksel mantığı kullanarak asal
sayılara ulaşmayı hedefleyen bir projedir.
Hazırlayanlar: Nisan Öztekin
İdil Irmak Erdil (7/D)
Proje: Yardımcı Tahtam
Projenin amacı rasyonel sayılar ile toplama ve çıkarma işlemini
yardımcı tahta aracılığı ile ezberlemeden yaparak yaşayarak
öğrenmektir. Eşit aralıklar istenilen tamlıkları oluşturmaya
fırsat verdiği için bir çok farklı işlem uygulanabilir ve taşınması
çok kolay bir materyaldir.
Hazırlayanlar: Sarp Gürocak
Arda Eser(7/A)
Proje: Yay Cetvel
Yay cetvel 6’şar cm aralıklar ile yarıçap uzunluklarında, her 30
derecede bir yay uzunluklarını belirleyip çizmeyi kolaylaştıran
ve bir yüzeye çember çizebilmeyi sağlayan bir projedir.
Hazırlayanlar: Duru Atay
Arzum Kılıç (6/C)
Proje: Kökmatik
Sayıların kareköklerini asal çarpanlarına ayırarak karekök
dışına çıkarma işlemini asal sayıları temsil eden renkli toplar
ve şeffaf tüpler ile görselleştirmeyi amaçlayan bir projedir.
Hazırlayanlar: Duru Çelik (8/İ)
Irmak Şengezer (8/G)
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 14
HAYDİ! BİRAZ ÇARPMA YAPALIM!
Bu bulmacada size
YUKARIDAN AŞAĞIYA ve SOLDAN SAĞA olmak üzere bir takım sayılar verilmiştir.
Sizden bu sayıların, hangi iki sayının toplamı olabileceğini bulmanız ve toplam olabilecek iki sayıyı çarparak sonucu
bulmaca üzerine yazmanız beklenmektedir.
ÖRNEK: İki sayının toplamı 9 olsun.
Bu iki sayı (8 + 1), (7 + 2), (6 + 3) veya (5 + 4) olabilir. Bunların çarpımları da 8 (8 x 1), 14 (7 x 2), 18 (6 x 3), 20 (5 x 4)
olabilir.
Yukarıdaki örneğe göre, hangi çarpım sonucunu, boş kutulara nasıl yazacağınıza siz karar vermelisiniz.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 15
PARADOKS
Paradoks, görünüşte doğru olan bir ifade veya ifadeler topluluğunun bir çelişki oluşturmasıdır. Kimi zaman
kendiliğinden oluşan paradokslar olduğu gibi matematikçilerin ve ünlü düşünürlerin oluşturduğu dünyaca
ünlü paradokslar da vardır. Paradokslar yüzyıllar boyunca insanları büyülemiş ve hayrete düşürmüştür.
Paradokslara, Edebiyat, bilim ve Matematik'ten günlük yaşama kadar çok değişik alanlarda rastlanır. Ne tür
paradoks olursa olsun ortaya çıkan sorular ve karışıklık hem ilginç hem de eğlendiricidir.
Epimenides Paradoksu: BAZI ÖNEMLİ Euqlides Paradoksu:
Epimenides Giritli idi. Ve PARADOKSLAR "Yaptığım açıklama yanlıştır."
paradoksu şöyleydi; 'Bütün
İkiye Bölme
Giritliler yalancıdır'. Paradoksu (Zenon
paradokslarından biri)
Bir yolcu, belirli bir uzaklığa
gidecektir. Önce gideceği yolun
yarısını, sonra kalan yarısını,
sonra kalanının yarısını
yürümek zorundadır.
Diyelim A’yla B arasındaki
uzaklık 1 metre. Önce 1/2
metre gitmeli, gittiğini
varsayalım. Geriye 1/2 metre
kalır. Şimdi kalan bu 1/2
metrenin yarısına gitmeli, yani
1/4 metre daha gitmeli. Geriye
1/4 metre daha kalır. Bu kalan
1/4 metrenin yarısını gitmeli,
yani 1/8 metre daha gitmeli...
Daha sonra 1/16 metre daha
gitmeli... Bu böylece sonsuza
değin sürer. Sonsuz iş
yapılamayacağından A
noktasından B noktasına
varılamaz...Bu durumda yolcu
hiçbir zaman gideceği yolun
sonuna ulaşamayacaktır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 16
FEN BİLİMLERİ
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 17
AKIL OYUNLARI İLE TANIŞALIM
İnsanlık için yaşamı kolaylaştıran, bir güçlüğün üstesinden gelmeyi sağlayan her türlü gelişme ve buluş, alışılmışın
dışındaki zihinlerin ürünüdür. Farklı düşünmeyi ve farklı çözümler üretebilmeyi sağlayan zihnin, mantığın, bilişsel
kapasitenin ve akıl yürütmenin insan hayatı boyunca geliştirilebilir nitelikler olduğu bilinmektedir. Ancak bu
gelişme erken yaşlarda göreceli olarak daha kolay ve daha hızlı gerçekleşmektedir. Zihinsel becerileri geliştirmenin
en eğlenceli ve keyifli yollarından bir tanesi akıl oyunları ile oynamaktır. Hem oyun oynayıp, hem de bakış açınızı
geliştirebileceğiniz çok çeşitli zeka oyunları bulunmaktadır. Şimdi sizi birkaç tanesi ile tanıştırmak istiyoruz.
ÇİT
Sayılar ve noktaların verildiği bu oyunda noktaları yatay ya da dikey çizgilerle
birleştirerek kapalı, tek bir çizim=çit oluşturulmalıdır.
Çit tek, kapalı bir çizim olacak şekilde oluşturulmalıdır. Çizilen çizgiler birbirini
kesmemelidir. Örnek olarak yandaki durumu inceleyebilirsiniz.
0 rakamının etrafında çizgi olmamalıdır. Bu sebeple bu rakamın etrafını yanda
gösterildiği şekilde “X” ile işaretleyerek kapatabilirsiniz. Bu işaretleme, oralara
herhangi bir çizim yapılmayacağı anlamına gelir. Bu nedenle oyuna 0’ ın etrafına X
işareti yazarak başlayabilirsiniz.
Her sayının çevresine sayı değeri kadar çizgi çizilebilir. Örneğin 3'ün etrafını
çevreleyen sadece 3 çizgi olmalıdır.
ŞİMDİ SİZ DE ÇÖZMEYİ DENEYEBİLİRSİNİZ.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 18
Resfebe
Nasıl oynanır?
Resfebe, kelime veya kelime gruplarının, harf, sayı ve resimlerle temsil edilmesiyle oluşturulan oyunlara
deniyor. Hemen hemen hepimizin okul yıllarından hatırladığı "C1=Cebir" bilmecesi bunun en temel örneğidir.
1- (CEVAP: ZIMPARA)
2- 08 (CE1V2AP: AKS1IR4IK)
3- 23
(CEVAP: ALBAY)
31
4- 50 (CEVAP: ZİYAN) 69
31
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 19
BİZİ KİM HASTA EDİYOR?
BAZI BAKTERİLERİ YAKINDAN TANIMAYA NE DERSİNİZ?
Miden de yanma mı var?
HELİOCOBACTER PYLORİ
SETENAY YILDIRIM /6E
Helicobacter pylori midenin iç duvarına yapışarak orada çoğalan bir bakteridir. Daha önceleri ülserin stres sonucu
ortaya çıktığı ve tedavisi için pahalı ilaçlar gerektiği düşünülüyordu. 1983 yılında insandan alınan mide örneklerinde
Helicobacter pylori’ yi üreten Barry Marshall ve Robin Warren isimli iki bilim adamı bu hastalığın bir nedeninin de
helico bacter pylori adı verilen bir bakteri olduğunu keşfettiler.
Bakterinin neden olduğu bir hastalık sizce nasıl tedavi edilebilir?
Tabi ki antibiyotikle!!!!
Bu çalışmaları 2005 yılında iki bilim insanına Nobel ödülü kazandırdı.
Midede yanma, ağrı, bulantı, geğirme, gaz ve şişkinlik, hazımsızlık, ülser veya reflü (mide asidinin geriye çıkarak
yemek borusuna kaçması) gibi mideye ilişkin hastalıklar görülebilmektedir. Ancak hastanın şikayeti olsa da olmasa
da Helicobacter pylori ile enfekte kişilerin hemen hepsinde mide iltihabının geliştiği görülür. Tabii bu ancak mideden
endoskopi ile alınan biopsi örneklerinde saptanabilir.
Helicobacter pylori enfeksiyonu çok sık görülür mü ?
Dünyada en sık görülen enfeksiyon hastalıklarının sebeplerinden biridir.Yaklaşık olarak dünya nüfusunun 50’sinde
görülmektedir. Bu bakteri gelişmemiş ülkelerde gelişmiş ülkelere göre çok daha sık görülmektedir.Örneğin
Amerika’da bu mikrobun görülme sıklığı % 30-40 dolayındayken,ülkemizdeki sıklığı % 70-80 dolayındadır.
Ülkemizde Hpylori sıklığı bölgelere göre değişmekle birlikte 18 yaş üzerindeki sıklığı % 82.5'tir.Ülkemizde yapılan
geniş çaplı bir araştırmada Hpylori sıklığı erkeklerde %84, kadınlarda %81 olarak bulunmuştur. En sık 30-39 (% 86)
yaşlar arasında görülmektedir.
Nasıl korunabiliriz?
Bu mikrop ile baş etmenin yolu mikrobun bulaşmasını engellemekten geçer. Bakteri kalabalık ailelerde,
sosyoekonomik durumu düşük kişilerde; kışla, yurt ve hastane gibi insanların yakın temas içinde oldukları yerlerde
sık görülmektedir. İnsandan insana tükürük ve dışkı ile doğrudan temas veya bunlarla kirletilmiş gıda ve suyla
bulaşabilmektedir. Öpüşme veya mikrobu taşıyan kişinin diş fırçası, kullandığı kaşık, çatal gibi aletlerin başka bir kişi
tarafından kullanımı ile bulaşma söz konusu olabilir. Kötü su kaynaklarının kullanımı, kalabalık ailelerde yaşam
yine önemli faktörlerdendir. Temizlik, alt yapı, kanalizasyon sistemi, içme sularının arıtılması ve sterilize edilmesi
son derece önemlidir. Lağım suları ile içme suyunun kirletilmesi bulaşmada çok önemlidir. Bu suların içilmesi ve bu
sularla sulanan sebzelerle mikrop kolayca bulaşabilir. Temizlik kurallarına uyulması örneğin; tuvalet sonrası ellerin
yıkanması son derece önemlidir.
Kaynakça:
http://www.orhanozgur.com/tr/article/desc/16641/helikobakter-pilori-nedir.html
http://bilimvebilimadami.com/helicobacter-pylori-gastrit-ve-ulsere-neden-olan-bakteri/
https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2005/marshall-interview.html
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 20
Gıda Zehirlenmesi mi dediniz?
KAAN ALİ OKTAR /6E
Salmonella nedir? Belirtileri:
Salmonellalar doğada çok yaygın olarak bulunan Binlerce çeşit Salmonella bakterisinden sadece 12’si
Enterobacteriaceae familyasına bağlı insanlarda genellikle gastroenterit ile hasta eder. Bu
bakterilerdir. Adlarını Salmon adlı araştırıcıdan hastalığın belirtileri arasında Karın krampları, Kanlı
almışlardır. dışkı, titreme, ishal, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, mide
Salmonella, gıda zehirlenmelerinin en yaygın bulantısı ve kusma sayılabilir.
nedenlerinden biri olan bir grup bakterinin adıdır. Özellikler gelişmekte olan ülkelerde çok ciddi ve
Salmonella ile temastan yaklaşık 12-72 saat sonra potansiyel olarak ölümcül bir hastalık olabilen tifo
enfeksiyon, ishal, ateş ve karın krampları gelişir. hastalığına neden olur.
Hastalık genellikle 4 ila 7 gün sürer ve çoğu kişi
tedavi olmadan iyileşir. Bazı kişilerde ishal, Nasıl Korunabiliriz?
hastanın hastaneye gitmesini gerektirecek kadar
şiddetli olabilir. Bu hastalarda, Salmonella • Çiğ ya da az pişmiş yumurta, pişmemiş kıyma veya
enfeksiyonu bağırsaklardan kan dolaşımına ve kümes hayvanları ve pastörize edilmemiş süt de dahil
vücudun diğer bölgelerine yayılabilir ve olmak üzere yüksek riskli gıdalar yemekten kaçının.
antibiyotik tedavisi gecikirse ölüme neden • Çiğ et ya da kümes hayvanları ile temas ettikten
olabilir. Yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi hemen sonra su ve sabun ile ellerinizi mutfak çalışma
bozulmuş kişilerde hastalık daha ciddi seyreder. yüzeylerini ve eşyalarını yıkayın .
Salmonella bakterisi pişirme ve pastörizasyon ile • Yemek yemeden önce sabunla ve ılık suyla ellerinizi
öldürülebilir. yıkayın.
• Dondurulmuş gıdalar çözünmeye başladığında derhal
Kaynakça : tüketin.
http://www.foodsafety.gov/poisoning/causes/ • Eğer hayvan dışkısı ile temas ederseniz ellerinizi
bacteriaviruses/ yıkayın. Sürüngenler (kaplumbağalar, iguanalar,
http://www.cdc.gov/salmonella/general/index. kertenkele, yılan vs ) evcil olsalar dahi salmonella
html taşıma olasılığı fazla olan hayvanlardır. Sürüngenlere
dokunduktan sonra eller yıkanmalıdır.
• Anne sütü küçük bebekler için en güvenli besindir .
Emzirme salmonellosis ve diğer birçok sağlık
sorunlarını önler.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 21
Staphylococcus Aureus
BENAN SARI/ 6E
Staphylococcus Aureus Belirtileri:
Staphylococcus aureus gram pozitif bir bakteridir. Staphylococcus aureus bünyesinde bulundurduğu
Birçok türü bulunur. Çeşitli hastalıklara neden olur. zehri kana karıştırır. Bu nedenle toksik şok
Bunlardan bazıları gıda zehirlenmeleri, toksik şok sendromu kan zehirlenmesi olarak da bilinir. Toksik
sendromu ve haşlanmış deri sendromudur. şok sendromuna uğrayan kişide ishal, kusma, baş
dönmesi, baş ağrısı, kas ağrıları, baygınlık hissi,
N asıl Bulaşır? aniden yükselen ateş, gözlerde kanlanma gibi
şikayetler görülür.
Gıda zehirlenmesi kişi tarafından yenilen gıdanın
hijyenik ortamlarda hazırlanmaması ve uygun Tedavisi nasıldır?
koşullarda muhafaza edilmemesi gibi sebeplerle
oluşur. Genellikle et, balık, yumurta, salata, sandviç Tedavi için vücudun sıvı kaybı kadar vücuda damar
gibi ürünlerde gözlenir. yoluyla sıvı aktarılır. Bu hastalık çok ciddidir, insanı
ölüme kadar götürebilir. Yenidoğan bebeklerin ve
Belirtileri Nelerdir? küçük çocukların haşlanmış deri sendromuna
yakalanma olasılıkları erişkinlere kıyasla oldukça
Bu zehirlenmeye uğramış bir insanda mide bulantısı, fazladır. Derinin üst tabakasının belli parçalarının
karın ağrısı ve kusma görülür. Gıda zehirlenmesi çok soyularak oluşturduğu görüntü haşlanmış deri
şiddetli olmadığı sürece 2-3 günde geçebilecek bir sendromunun göstergelerindendir fakat asıl tespit
hastalıktır. Toksik şok sendromu genellikle yöntemi derinin üstüne bastırıp belli bir zaman
kadınlarda görülen bir hastalıktır. sonrasında oluşan görüntüdür. Bastırılan bölgede sıvı
Staphylococcus aureus insan vücudunda birikimi ve soyulma gözlenirse kişide haşlanmış deri
bulunmasına rağmen uygun ortam yaratılmadığı sendromu olduğu tespit edilir. Bu tespit
sürece zehrini kana geçiremez. yöntemine "Nikolsky işareti" adı verilir.
Staphylococcus aureus kolay kolay etkisini
Kaynakça : göstermez fakat çok dayanıklı olduğu için
http://www.foodsafety.gov/poisoning/causes/bacte antibiyotiklere karşı direnç gösterir ve kolayca
riaviruses/ vücuttan yok edilemez. Bu nedenle uzun süre çok
http://www.cdc.gov/salmonella/general/index.html sayıda antibiyotik tedavisi gerekir.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 22
Escherichia coli nedir?
NİLSU MISIRLI /6E
Escherichia coli nedir? Nasıl keşfedildi?
Bu bakteri türüne kısaca E.coli veya koli basili Escherichia coli günümüzde en fazla bilinen ve
denilmektedir. Esherichia coli memeli hayvanlar ve araştırmalarda en yaygın olarak kullanılan bakteri
insanların kalın bağırsağında yaşayan bakteri türüdür. 1884 yılında mikrobiyolog ve pediyatri
türlerinden biridir. Bu bakteri dışkı ile ete, süte, uzmanı Theodor Escherich, çocukların
toprağa, suya, yani tüm çevreye yayılmaktadır. bağırsaklarında yaşayan mikropları ve bunların
Aslında bağırsaktayken yararlı olan bu bakteri, dışkı sindirim ve hastalıktaki rollerini araştıran bir çalışma
yolu ile dışarı atıldığında zararlı bir bakteri haline başlatmıştır. Theodor Escherich tarafından bebek
dönüşebiliyor ve zararlı türleri bizi zehirleyebilir. dışkılarında keşfedilmiştir ve adını ondan almıştır;
Memeli hayvanların bağırsaklarında büyümeye coli, "kalın bağırsaktan" demektir.
adapte olmuş olduğu için en iyi vücut sıcaklığında Bu çalışmada Escherich, hızlı büyüyen bir bakteri
çoğalır. türünü saflaştırmış ve buna Bacterium coli
İnsanın bir günde dışkı yoluyla vücudundan geçen E. commune ismini vermiştir. İşte bu bakteri, bugün
coli bakteri sayısı 100 milyar ila 10 trilyon arasındadır. bildiğimiz adıyla Escherichia coli kısaca “E. Coli” dir.
Başka hayvanlarda etkisiz olan bazı E. coli tipleri E. coli’nin bu kadar tanınmasını ve laboratuvar
insana bulaştıklarında hastalık yapabilirler. Bunların araştırmalarında kullanımının yaygınlaşmasını
en ünlüsü sayılan O157:H7 adlı serotip kanlı ishale ve sağlayan şey, onun kolayca bulunur oluşu ve
ölüme yol açabilir. laboratuvar ortamında kolayca büyütülebilmesidir.
Bugün ilaç olarak kullanılan insülin, interlökin-2,
insan interferon-beta proteini, eritropoietin, insan
büyüme hormonu, pıhtılaşma faktörleri, taxol gibi
proteinlerin çoğu E. coli’de üretilmektedir.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 23
DENİZ KOYUNU Bu bir koyun! Bu bir inek! Hayır bu, bilimsel ismi Costasiella kuroshimae olan veya daha anlaşılır
biçimde “Deniz Koyunu” olarak adlandırılan kabuksuz bir deniz sümüklüböceği.
Bu küçük sevimli deniz sümüklüböceği, boncuk gibi gözleri ve kulak gibi görünen şirin antenleriyle
tıpkı bir koyun karikatürünü andırır gibi.
Japonya, Endonezya ve Filipinler kıyılarında bulunan bu canlı 5mm civarında bir boyuta sahip.
Alglerle beslenen deniz koyunu, kleptoplasty veya kloroplast symbiyozu denilen bir süreçle alglerde
bulunan kloroplastları vücutlarına dâhil eder ve fotosentez için kullanır. Kleptoplasty, bir organizmanın
diğerinin organellerini çaldığı bir süreçtir. Sindirim adaptasyonu ve hücresel entegrasyon gerektirir.
Algin yenmesiyle deniz koyununa geçen kloroplastlar, deniz koyununun özel hücreleri tarafından
alınarak bir süre hayatta kalabilir ve hatta yabancı hücrelerde fotosentez yapabilir.
Sadece tek hücreli organizmalar tarafından gerçekleştirilebilen bu süreç, onları güneş enerjisiyle
çalışan bir sümüklüböcek yapar!
Kaynakça: https://www.boredpanda.com/leaf-sheep-sea-slug-costasiella-kuroshimae/
ARDA KIRCA 8B-242
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 24
THE MAINICHI SHIMBUNSHA : BİTKİYE DÖNÜŞEN
GAZETE
Karbon ayak izi, insan faaliyetlerinin doğada
meydana getirdiği karbondioksit miktarıdır. Bu
miktar arttıkça çevre kirliliği de artmakta,
yaşam alanlarımız sınırlanmaktadır. Karbon
ayak izimizi azaltabilmek içi yapılan her
çalışma doğaya önemli katkı sağlamaktadır.
Küresel iklimin değişmesiyle birlikte pek çok
alanda karbon ayak izini en aza indirmek için
değişik uygulamalar geliştirilmeye
başlanmıştır.
Giesecke&Devrient’ın ortak kuruluşu olan E-Kart, toprağa gömülünce bitkiye dönüşen kredi kartı olarak duyulmuş
ve farkındalık yaratmıştır. İlk başta basit bir hediyelik kart olarak ortaya çıkan bu icat günümüzde sürdürülebilir
gazete olarak kullanılması ile karbon ayak izini ciddi anlamda aza düşürmekte ve büyük farkındalık yaratmaktadır.
Bu fikir yaygınlaşmış hatta ülkemizde “Tohum Kart” adı altında kullanılmaya başlanmıştır. Ancak tebrik kartları,
kartvizitler, davetiyeler ve daha bunun gibi birçok tasarım için kullanılması tercih edilmiş, büyük alanlarda
kullanılmak için ileri gidilmemiştir. Bu girişim ilk defa Japonya’ da daha büyük bir projeye dönüştü ve geçtiğimiz
günlerde çevreyi korumak amaçlı yapılan büyük bir icat olarak kullanılmaya başlandı. “The Mainichi” ile çalışan ve
çevreye yönelik girişimleri ile tanınan şirket Dentsu Inc “Mainichi sadece bilgi yoluyla değil, aynı zamanda küresel
sorunları çözerek de insanları harekete geçirmeye yöneliktir” sözleri ile tasarılarını açıkladı.
Kullanım süresi bittikten sonra atmanıza gerek olmayan toprağa gömerek içine monte edilen tohumlar sayesinde
ağaç, çiçek ya da sebze elde edebilirsiniz. Mürekkebinin de sebze kaynaklı olması onlar için gübre görevi görmesini
sağlamaktadır. Japonya’da oldukça etkili sonuç yaratan bu girişimle birlikte, günde 4 milyondan fazla satarak 700
bin dolardan fazla kar elde edilmiştir. Ayrıca, bu gazete çocukların çevre konusunda bilinçlendirilmesi ve geri
dönüşümün önemini öğrenmeleri amacıyla okullar da bulundurulmaktadır. Bu sürecin nasıl gerçekleştiğini
https://www.youtube.com/watch?v=-s2xP6WFrd8 adresinden izleyebilirsiniz.
Kaynakça:
http://www.yasiyorkenyap.com/japonyanin-bitkiye-donusen-gazetesi-the-mainichi-shimbunsha.html
https://www.lifegate.com/people/lifestyle/spider-silk-violin
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 25
E u r e k a Öğrenmek için en iyi fırsatlar bazen sorunu nasıl çözeceğimizi bilemediğimiz anlarda ortaya
çıkar. Böyle anlardEaXmeCrakLedUerS, soIrgVulaEr ve araştırırız. İnsanlar bu tür anlara tarih boyunca
tanık olmuştur. İnManuıslimc Dauzob'uDlaunşclainrgoorntaGylaasçsı'krmeleışatsıre.sBnuewhikâye de onlardan biri.
Bir zamanlar Arşimalbeutmad. Sınhdaraebs ibrei vhainrddıt.hMe islacettnaens aönndceho2w87toyılında Sicilya’nın Syracuse şehrinde
create chart topping music.
doğmuştu. Yunanlı bir matematikçi, fizikçi, mühendis, mucit ve astronom idi. Bir gün Sicilya
Kralı Arşimet’i çağırttı ve ona çok önemli bir görev verdi.
Kral, kuyumcudan kendisine taç yapmasını istediğini ve ona bir taç yapılacak kadar altın
verdiğini söyledi. Fakat taç kendisine getirildiğinde kral, kuyumcunun verdiği bütün altınları
kullandığından emin olamamıştı. Kuyumcunun tacı yaparken altının bir kısmını kendisi için
ayırarak kalan altınla gümüşü karıştırıp tacı bu karışımdan yapmış olmasından şüphelendiğini
söyledi. Kral Arşimet’ten tacın tamamının altından olup olmadığını bulmasını istiyordu. Ama,
bir sorun vardı. Taca hiçbir şekilde zarar vermemesi gerekiyordu.
Bu durumu nasıl çözeceğini düşünen Arşimet, banyo yapmak için küvetin içine girince suyun
yükselip küvetten dışarı taştığını gördü. Birden taşan su miktarının vücudunun ne kadarının
suya girdiğine bağlı olduğunu fark etti.
Bu buluş onu öyle heyecanlandırdı ki, küvetten çıkıp sokaklarda çıplak bir şekilde koşarak
“Eureka” diye bağırdı. Bu kelime Yunancadan gelir ve “Buldum” anlamında kullanılır. Peki,
Arşimet neyi buldu? Arşimet bu gözlemi sayesinde kralın sorusunun nasıl çözüleceğini buldu.
Arşimet’in tacın yoğunluğu ile saf altının yoğunluğunun aynı olup olmadığını kontrol etmesi
gerekiyordu. Saf altın gümüşten daha yoğundur. Bu nedenle, tacın içine gümüş karıştırılmışsa
tacın, saf altından yapılan taca göre daha az yoğun olması gerekiyordu. Arşimet tacın
yoğunluğunu hesaplayabilmek için, önce dikkatli bir şekilde kütlesini, sonra da hacmini
ölçebilirdi ama tacın hacmini kolay bir şekilde ölçemezsiniz çünkü basit bir kutu gibi değildir,
düzensiz bir şekli vardır. Arşimet çözümü taca banyo yaptırmakta buldu.
Arşimet tacı suya koyup yükselen su miktarından yararlanarak hacmini ölçebilir, böylece kütle
ve hacim değerlerinden yola çıkarak tacın yoğunluğunu da hesaplayabilirdi. Eğer tacın
yoğunluğu saf altından az ise o zaman kuyumcunun kralı kandırdığı kesindi. Arşimet taca
gümüş karıştırıldığını bu şekilde krala gösterdi. Günümüzde bir maddenin hacmini suya
koyarak hesaplamaya Arşimet prensibi denir. Bir dahaki sefer banyo yaptığınızda Arşimet
prensibinin nasıl çalıştığını görebilirsiniz.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 26
14. NASA BULUŞ ŞENLİĞİ'NDE “EN HAFİF TASARIM” ÖDÜLÜNÜ KAZANDIK! BİLİM VE TEKNOLOJİ HAFTASI
JPL - NASA mühendislerinin düzenlediği 14. Buluş Şenliği,
İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde gerçekleştirildi. Türkiye
genelinde çok sayıda ortaokul ve lise öğrencisi,
geliştirdikleri cihazlarla bir dakika içinde 6 metre uzakta
duran kovaya 10 adet topu isabet ettirmeye çalışarak bilgi
ve becerilerini heyecanla sundular. Yaratıcılığın, takım
çalışmasının büyük önem taşıdığı yarışmada 8. sınıf
öğrencilerimizden Berk Sezer, Çınar Taşkın Karataş ve Ege
Doğanay, Proje Üretim Kulübü öğrencilerinin desteği ve
Fen Bilimleri öğretmenimiz Cihan Ahıskalı’nın
rehberliğinde okulumuzu başarıyla temsil ederek “En Hafif
Tasarım” ödülü aldılar.
Mart ayının ikinci haftasında Bilim ve Teknoloji
Haftasını çeşitli etkinliklerle kutladık. Tüm
öğrencilerimizin heyecanla seyrettiği “FENTASTİK” ile
açılışımızı yaptık. 8. sınıflarda İngilizce ve Fen Bilimleri
zümreleri işbirliği ile hazırlanan ve öğrencilerimizin
birçok alanda karşılaştıkları soruları İngilizce
cevapladıkları “Quickthink” yarışmasını yaptık. 7.
sınıflarımız bilim hayatında çok önemli yerleri olan
Albert Einstein, Stephan Hawking, Marie Curie, Isaac
Newton, Galileo Galilei, Aziz Sancar, Leonardo Da Vinci,
Nicola Tesla, Charles Darwin ve Micheal Faraday'ın
çalışmaları, buluşları ve hayatları ile ilgili bilgiler
edindiler. 6. sınıflarımızla farklı alanlarda çalışan bilim
insanları ile tanıştık. "Ben Bilmem Bilim Bilir" dedik,
güldük, eğlendik. Öğle aralarında sınıflarımızda
belgesel gösterimleri gerçekleştirdik. Bilim ve
Teknoloji Haftamıza bu sene Sosyal Bilimler Zümresi
de Dr. Besim Can Zırh’ın Sosyal Bilimler konusunda
yaptığı sunumla renk kattı. Fen Bilimleri alanında 127
proje, Sosyal bilimler alanında 22 projenin katılımıyla
22. Bilim Şenliğimizi düzenledik. Öğrencilerimiz
projelerini sergi alanını ziyarete gelen arkadaşlarına ve
öğretmenlerine anlatma fırsatı yakaladılar.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 27
III. GELECEĞİN MÜHENDİSLERİ YARIŞIYOR YARIŞMASI
Öğrencilere buluş yapacakları bir ortam sunarak onların üst
düzey düşünme becerilerini geliştirmek ve yenilikçi bir
bakış açısı kazanmalarını sağlamak amacıyla 05 Mayıs 2018
tarihinde III. Geleceğin Mühendisleri Yarışıyor
Yarışmasını gerçekleştirdik. Türkiye genelinde ortaokul
öğrencilerinin takım olarak katıldığı yarışmada öğrenciler
"Suntayı Vur, Kovayı Bul" temasına bağlı kalarak
tasarımlarını yaptılar. Öğrenciler yarışma günü kurayla
belirlenen atış uzaklığının, tam ortasına yerleştirilmiş sunta
levhaya topu çarptırarak kovaya girmesi üzerine
geliştirdikleri cihazla atış yaptılar. Yarışma sonunda Ordu
Final Ortaokulu birincilik, ODTÜ GV KYÖD Ortaokulu
ikincilik, ODTÜ GV Özel Ankara Ortaokulu üçüncülük
ödülünü aldı.
OGVO BİLİM TURNUVASI
Farklı ilgi alanları olan öğrencilerin bir bilim
teması kapsamında yeteneklerini ve
birikimlerini ortaya koymalarını sağlamak
amacıyla tüm ODTÜ Geliştirme Vakfı
Okullarının katılımıyla düzenlediğimiz OGVO
Bilim Turnuvası' nın ikincisi, 30 Mart 2018
tarihinde gerçekleşti. Bu yıl "Bilim 2040"
temasına göre düzenlenen turnuvada tüm
seviyelerdeki öğrencilerimiz fotoğraf, poster,
belgesel, oyun sahneleme ve anlık çözüm
olmak üzere beş ayrı kategoride okullarını
temsil ettiler.
Jüri puanlamaları sonrasında ODTÜ GV
Ankara Ortaokulu olarak poster
kategorisinde birincilik, fotoğraf
kategorisinde üçüncülük, Oyun Sahneleme
kategorisinde ikincilik ödülünü aldık.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 28
OKULLARDA ORMAN
“Okullarda Orman Programı” okulumuzda çevre bilincinin ve ağaç sevgisinin öğrencilerde sürekli canlı tutulmasının
güzel bir aracıdır. Bu programda çalışan öğrencilerimiz okul bahçesindeki farklı alanlara inceleme gezileri
düzenleyerek orman ekosistemi ile ilgili bilgi edindiler ve bu deneyimlerini okuldaki diğer öğrencilerle farklı
ortamlarda paylaştılar. Kendi yetiştirdikleri bitkileri ve ağaçları izleyerek büyüme döngüsünü ve canlıların birbiriyle
olan ilişkilerini keşfettiler. Ayrıca diğer derslerle ilişkiler kurarak Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler, Matematik, İngilizce,
Görsel Sanatlar gibi derslerde yaptıkları etkinliklerle disiplinler arası çalışmalar yapmayı deneyimlediler. Yapılan
çalışmalar birden fazla dersi kapsadığı için öğrencilerde bütün derslerin birbiriyle ilişkili olduğu fikrinin geliştirdi ve
bu şekilde konuları ve olayları birbiriyle ilişkilendirme alışkanlığı edinerek bu deneyimlerini diğer derslere de
taşıdılar. Öğrencilerimizin bilim şenliğinde stand açmaları ve diğer öğrencilere sunum ve bilgilendirme yapmaları
temsil yeteneklerini ve iletişim becerilerini geliştirerek bireysel ve sosyal gelişimlerini desteklemektedir.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 29
OKULLARDA ORMAN
Çevre bilinci sadece çevreyi korumak için gerekli olan
kuralları bilmek ve onlara uymaya çalışmakla kalıcı hale
gelemez. Öğrencilerin çevre ile bağ kurabilecekleri ortamları
hazırlayarak onların da doğanın parçası olduklarını
hissedebilecekleri etkinlikler içinde yer almalarını sağlamak
çok önemlidir. Öğrenciler okullarda orman programı ile
tartışarak buldukları sorunlara yine kendi önerdikleri
çalışmaları planlayabilmektedirler. Tohum şenliği, okulun
ağaçlarını tanıtma, sebze yetiştirmek, Bilim Şenliği' nde
tanıtım yapmak gibi etkinlikler öğrencilerimizin düşünerek
hayata geçirdikleri etkinliklerdir.
E L M A Ç E K İ R D E Ğ İ | 32 04
ÇEYVtRohEueNnİEgNnRGveEirpNooÇnrSmtÖeZerCsnÜtfLoErRİ
Fotoğraf: Duru Atay (6C)
Çevrenin Genç Sözcüleri programı, gençleri çevre sorun ve konularını anlamaya yönelten ve onları bilinçlendirmek
amacıyla çevre eğitimi veren uluslararası bir programdır. Bu amaçla, 35 ülkeden okulların katıldığı ve çevreyle ilgili
haberlerin yer aldığı bir okul ağı oluşturulmuştur.
Bu program öğrencilerin bulundukları okul yöresinde çevre sorun ve konularını araştırıp inceleyerek
farkındalıklarını artırmak, eğitim aracı olarak çevre gazeteciliği yöntemini kullanarak öğrencilerin haber nitelikli
makale, fotoğraf ve kısa video kaydı üretmelerine olanak sağlamaktır. Bu sayede sadece projede yer alan
öğrencilerin değil okul ortamında bulunan tüm öğrenci öğretmen, diğer çalışanlar ve ODTÜ kampüsündeki diğer
insanların da yaşadıkları çevredeki olası sorunlar hakkında bilinçlenmelerini sağlamak ve doğal ortamın
sürdürülebilirliği için yapılabilecek çalışmalara herkesin katılabileceği ortamlar sunmaktır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 31
Çevrenin Genç Sözcüleri
Projede görev alan gençlere seslerini duyurabilecekleri bir ortam sunularak çevresel haksızlıkları
dillendirmeleri ve böylece çevresel sorunların yetkililer tarafından düzeltilmesini sağlamak için kamuoyu
oluşturmakla birlikte, onlara bazı şeyleri değiştirebilecekleri duygusunu yaşatarak çevreye duyarlı
vatandaşlar olarak yetişmelerini sağlamak hedeflenmektedir.
ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel Ankara Ortaokulu Çevrenin Genç Sözcüleri Ekibi olarak bu yıl ODTÜ kampüsü
biyoçeşitliliği açısından çok önemli olan ve bir süredir gözlemlenemeyen kayıp kuşlar hakkında hem
okulumuz öğrencilerini hem de kampüste yaşayanları bilgilendiriyoruz.
Okulumuz ÇGS ekibi ODTÜ’ nün kayıp kuşlarından seçtikleri Peçeli Baykuş, Taş Bülbülü ve Boz
Kuyrukkakan kuşlarını araştırmak ve nasıl bulabileceğimizi öğrenmek için ODTÜ Kuş Gözlem Topluluğu ile
beraber çalışıyor. Öğrencilerimiz, düzenli olarak her hafta yapılan toplantılarda Kuş Gözlem Topluluğu
Başkanı Kaan Özgencil ile ODTÜ’nün kayıp kuşlarını tanıdılar ve bu kuşları nasıl bulabileceklerine ilişkin
bilgiler topladılar. Okulumuz bahçesinde yapılan kuş gözlem temel eğitimi sırasında alaca ağaçkakan, kaya
güvercini, yeşil papağan, saksağan, büyük baştankara gibi kuşları gözlemleyen öğrencilerimiz, kayıp kuşları
bulmak için bir adım daha ilerlediler.
Yapılan çalışmalar sonucunda Çevrenin Genç Sözcüleri Ulusal Yarışmasına makale ve fotoğraf dalında başvuru
yapılmış, 6C sınıfından Duru Atay’ın fotoğrafı ile Türkiye çapında ikincilik kazanılmıştır.
Bu yıl okul ekibimiz;
Makale Yazarları: Ekin Toygur (8H) , Ece Alaca (8H), Ayla Koşal (8H)
Ropörtaj, araştırma, veri toplama ve yaygınlaştırma: Özgür Soysal (8F), Zeynep Ceren Devrim (6K), Hülya Aleyna
Yılmazkurt (6K), İdil Bingül (8H), Duru Gökgöz (6H), Hazal Beren Şeran (8İ)
HER ÇÖP, YOK OLAN BİR NEFES
Çöp.. Yere atılan her çöp doğanın kaybettiği bir nefes. İnsanlar doğaya çöplerini atıyor ve sanki onları ilgilendirmiyor
gibi çekip gidiyorlar. Bu bilinçsiz davranışlar yüzünden doğa pis, yaşanamaz bir hale geldi. Bu sorunları engellemek
isteyen sayılı insan da bu kötü koşullara maruz kalıyor. Doğa, üstünde yaşadığımız toprak, soluduğumuz hava,
içtiğimiz su, hepsi bizi hayatta tutuyor. Peki insanlar ne yapıyorlar? Bir kerecikten bir şey olmaz diye milyonlarca,
milyarlarca insan hiç düşünmeden etrafını kirletmeye devam ediyor. Bazen sadece para için bile binlerce ağaç yok
edilebiliyor. İki dakika yürümeye üşenip yere ufak bir plastik, bizim için küçük doğa için kocaman, çöpü attığımızda
doğanın ömrü kısalıyor. Aramızda doğayı önemseyen, yere çöp atmayan, doğanın hala ayakta kalmasını sağlayan
insanlar var. Tüm insanlar böyle olmalı, doğa korunmalı, yere çöp atılmamalı.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 32
BİLİŞİM
TEKNOLOJİLERİ
VE YAZILIM
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 33
First Lego League - Bilim Kahramanları Buluşuyor
Turnuvası Başarılarımız
LegODTÜ takımımız, kuraklıklar nedeniyle insan su Bilim Kahramanları Derneği tarafından
döngüsünün işlemez hale gelmesi sorununa farklı bir su dünyada 80 ülkede yapılan FIRST® LEGO®
kaynağı bularak çözüm getirmek üzere çalışmıştır. League (FLL) etkinliğinin Türkiye / Ankara
Havadan su üretebilen yani tarla ortamında sürekli soğuk Turnuvaları 17-18 Şubat 2018 tarihlerinde
tutulan tüplerle havadaki nemin soğuk tüplerin yüzeyinde Ankara Çankaya Üniversitesi' nde
yoğuşması yoluyla suya dönüştürülmesi ve bu suyun gerçekleştirildi. Bu yıl “Hidrodinamik: suyun
tarımda kullanılmasını sağlamışlardır. Projeleriyle kaliteli yolculuğu” temasında yapılan turnuvaya okul
çözüm ve paylaşımı, hayal gücüyle geliştirilmiş, ilham robot takımlarımız Hydra Mechanics ve
verici sunum haline getiren takıma verilen “Sunum LegODTÜ ile katılım sağlandı.
ödülü”nü almaya hak kazanmıştır. Robot takımlarımızdan Hydra Mechanics
takımımız, aç-kapa musluklarda su tasarrufu
sağlayacak bir aparat geliştirerek aç kapa
muslukların çevirmeli ya da sensörlü
musluklara değiştirilmesiyle çok daha az bir
maliyetle % 21 oranında su tasarrufu
sağlamayı hedeflemiştir. Projeleriyle sorunu
en iyi şekilde tanımlamış, detaylı bilgi
kaynaklarını incelemiş, sağlam analiz yapmış,
uzmanlarla etkileşim içinde var olan çözümleri
en iyi taramış olan takıma verilen “Araştırma
ödülü”nü almaya hak kazanmıştır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 34
HYDRA MECHANICS TAKIMININ PROJESİ ULUSAL TURNUVADA YENİLİKÇİ
ÇÖZÜM ÖDÜLÜ İLE AMERİKA'DA GLOBAL INNOVATION AWARD ADAYI OLMAK
İÇİN SEÇİLDİ...
10-11 Mart 2018 tarihlerinde Bilim Kahramanları
Buluşuyor/FIRST® LEGO® League (FLL) – 14.
Türkiye Turnuvasına okulumuz robot takımları
LegODTÜ ve Hydra Mechanics katılmıştır.
Turnuvada Hydra Mechanics takımı "Yenilikçi
Çözüm Ödülü" almıştır. Çözümde yenilikçiliği,
olası uygulamaları ve takım olarak çözüm
ürettildiğini vurgulayan bu ödül ile Hydra
Mechanics takımımız 19-21 Haziran 2018’ de
Amerika’ da gerçekleştirilecek olan turnuvaya,
Global Innovation Award’ a katılım için aday
olarak seçilmiştir.
HOUR OF CODE
‘’HOUR OF CODE’’ etkinlikleri çerçevesinde 6 Aralık 2017 Çarşamba günü okulumuz bilgisayar
laboratuvarlarında öğle teneffüsünde gönüllü öğrenci, öğretmen ve çalışanlarımızla kodlama deneyimi
yaşayarak hayatımızda yeni bir yola adım attık.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 35
BİLİŞİM SUÇLARI VE TEKNOLOJİ
BAĞIMLILIĞI PANELİ
Türkiye internetinin 25. yılında 5 ve 6. sınıf öğrencilerimiz ve
velilerimiz için 12 Nisan 2018 tarihinde “Bilişim Suçları ve Teknoloji
Bağımlılığı” konulu panel, Bilişim Teknolojileri Zümresi ve Psikolojik
Danışmanlık ve Rehberlik Servisi işbirliği ile düzenlenmiştir.
Günümüzde teknoloji kullanımı, avantajların yanı sıra dezavantajları
da beraberinde getirmektedir. Teknolojinin kontrolsüz ve sınırsız
kullanımı, çocuklarda düşünce süreçlerinde bozulma, sosyal
gelişimde güçlük, öz güven düşüklüğü, yüksek sosyal kaygı ve
saldırganlık eğilimi gibi sonuçlara yol açmaktadır. Araştırmalar
internette fazla zaman geçiren, sosyal medyayı yoğun kullanan ve
bilgisayar oyunlarına bağımlı olan çocuk ve gençlerin giderek
yalnızlaştığını, yüz yüze iletişim kurmakta zorlandıklarını
göstermektedir.
Bilişim Suçları ve Teknoloji Bağımlılığı konulu panelimizde alanında uzman konuklarımız ODTÜ BÖTE Bölüm
Başkanı Prof. Dr. Soner Yıldırım, Bilişim Hukuku Uzmanı Av. Çağatay Cengiz, Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarla
Mücadele Dairesinden Bilişim Suçları Uzmanı Polis Valit Aslankol, Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Araştırma
Görevlisi, Türk Psikologlar Derneği Çocuklara Yönelik Siber Suçlarla Mücadele Birimi Üyesi Klinik Psikolog Gamze
Şen öğrenci ve velilerimize güvenli internet kullanımı, siber zorbalık, bilişim suçlarına maruz kalmamak ya da
bilmeden bir suça ortak olmamak için dikkat edilmesi gerekenler hakkında paylaşımlarda bulunmuşlardır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 36
ROBOTİK KODLAMA
RS İDEA İLE ROBOTİK ÇALIŞMALARIMIZ
Robotik; makine ve kontrol sistemlerini, bilgisayar, elektronik ve uzay bilimlerinin tümünü kapsayan bir
ortak çalışma alanıdır. Mekanizmaların tasarımı, kontrol edilebilmeleri için yapılarına elektronik
donanımların eklenmesi, dijital ortamda kontrollerinin sağlanması ve belirli ortamlarda belirli koşullara
göre çalışmaları baz alındığında bu alan makine, mekatronik, bilgisayar, yazılım, kontrol ve otomasyon,
uzay ve havacılık, elektrik-elektronik gibi birçok mühendislik disiplinini bir arada toplamaktadır. Robotik
biliminin hızla ilerlemesi ve dünyamızın sürekli daha da dijitalleşmesiyle çocukların robotik sistemleri ve
programlamayı öğrenebilmeleri için 7. sınıf öğrencilerimizle kodlama derslerimizde robotik çalışmalar
yapılmıştır.
MAKEBLOCK - MBOT
Makeblock markası alüminyum parçalardan çok farklı mekanik aksamlar kuran ve evrensel geliştirme
kartları ile bu sistemlerin kontrolüne imkan sağlayan, eğitim odaklı ürünler geliştiren bir markadır.
Geliştirme kartlarında Arduino platformunun temel alınması ile beraber yazılım ortamında da Scratch
temelli mBlock grafiksel programlama arayüzü kullanılmıştır. Bu sayede çalışma yapan kişiler evrensel
donanım ve yazılımlara aşina olup, proje sonunda geliştireceği daha farklı ve özgün projelerde
markadan bağımsız ve özgür olmaktadır. 7. sınıf kodlama derslerimizde mbot ile yaptığımız çalışmalarla
öğrencilerimiz robot olimpiyatlarında hem eğlendiler hem de öğrendiklerini Matematik ve Teknoloji
Tasarım derslerinde öğrendikleri bilgilerle birleştirerek robotik projeler yaptılar.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 37
EDOC NAC SDIK Kodu Game Lab
ONIUDRA6. Sınıflar Eğitsel Oyun Programlama
Yarışması
6. sınıflar arasında düzenlenen ve bu yıl dördüncüsünü gerçekleştirdiğimiz Kids Can Code Oyun
Programlama Yarışması ile öğrencilerimizin programlama ve algoritma becerilerini hem eğlenceli
hem de öğretici olacak nitelikte pekiştirmeleri amaçlandı.
Kod yazabilmek ve algoritma oluşturabilmek öğrencilerimize problemlere farklı yönlerden bakabilme
ve en kestirme çözümü bulabilme yeteneği kazandırmaktadır. Bu nedenle öğrencilerimizin küçük
yaşlardan itibaren programlamayı öğrenmelerini hedeflemekteyiz. Bu etkinlik sayesinde
öğrencilerimizin her gün büyük keyifle oynadıkları oyunları aslında kendilerinin de
programlayabilecekleri fark ettirildi.
Bu yarışma ve Bilişim Teknolojileri ve Yazılım derslerimizde programlama konusunda yaptığımız
etkinlikler öğrencilerimizin programlama konusunda merakını arttırdığı gibi onları araştırmaya ve
daha çok öğrenmeye sevk etmektedir.
Arduino; açık kaynak kodlu geliştirilen ve isteyen herkesin kolay kullanabileceği, donanım ve
yazılım tabanlı bir fiziksel programlama platformudur.
Arduino tek başına çalışan interaktif nesneler geliştirmek için kullanılabileceği gibi bilgisayar
üzerinde çalışan yazılımlara da bağlanabilir.
Seçmeli Bilişim Teknolojileri ve Yazılım derslerimizde öğrencilerimizle projeler geliştirerek
arduino kullanımı yaygınlaştırılmştır.
ETUS 2018 kapsamında öğretmenlere verdiğimiz eğitimle, disiplinler arası işbirliği yaparak
ortak projeler geliştirmek üzere Arduino dünyası tanıtılmıştır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 38
DÜŞÜNÜYORUZ, ÜRETİYORUZ
Merhabalar, biz bu yazımızda sizlere bir fikirle başlayan, sonrasında Tübitak Ankara Bölge
ikinciliği ödülü ile sonuçlanan projemizden ve deneyimlerimizden bahsetmek istiyoruz.
Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte bilgisayar başında geçirilen süre de artmaktadır. Bilgisayar
hayatımızı kolaylaştıracak birçok yenilik getirmektedir. Fakat çevremde bazı olumsuz örnekler
gördüm. Örneğin kuzenim sürekli oyun oynuyordu ve ailesi buna engel olamıyordu. Ben de bu konuda
bazı araştırmalar yaptım ve bilgisayarın kontrolsüz kullanılması özellikle gelişim çağındaki bizlerin
üzerinde olumsuz etkiler yarattığını gördüm. Çözümü de yine teknolojide aradım. Vedat arkadaşımla
bu sorunu çözmek için bir yazılım geliştirdik. Yazılımda, aileler çocuklarının bilgisayar başında
geçirmeleri gereken süreyi belirliyor ve süre bitiminde bilgisayar kendi kendine kapanıyor. Bunun etkili
olup olmayacağını görmek içinde okulumuzda 250 kişiye böyle bir yazılımın onları oyun oynamaktan
vazgeçirip geçirmeyeceğini sorduk. Aldığımız cevaplar programımızın işe yarar olduğunu gösterdi.
Böylelikle Tübitak yarışma sürecinde projemizi desteklemiş olduk. Sizin de benim gibi fikirleriniz varsa
onları hayata geçirmek için destekleyici araştırmalar yapmalısınız ve sonuçlarınıza göre projenizi
şekillendirmelisiniz. DURU BÜYÜKDERE
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 39
DÜŞÜNÜYORUZ, ÜRETİYORUZ
"Artık bilgisayar oyunu oynamaktan çok o oyunları yazmak istiyorum"
Geliştirdiğimiz yazılıma Kontrollü Kullanım Sistemi (KKS) adını verdik. Özellikle vurgulamak istiyorum ki bu
yazılımla hiçbir şekilde bilgisayar kullanımını sınırlandırmayı hedeflemiyoruz, sadece bilgisayar başında oyun
oynayarak fazla vakit geçiren çocukların kontrol edilmesini amaçlıyoruz. Programı yazarken, Visual Studio 2017
Enterprise adlı bir derleyici kullandım. Derleyici, yazılan kodları bilgisayar diline çeviren bir araçtır. Visual Basic
adında bir dille yazdım. Her yazılımın test aşaması yazım aşaması kadar önemli olduğu için yazılımımızı çeşitli
kişilere denettirdik ve geri bildirimlerini aldık , bu geri bildirimler ile programımızı şekillendirdik.
Ben bu seviyeye ulaşmak için bir buçuk yıl uğraştım. Bu süre size uzun gelebilir fakat yazdığınız kodların
çalıştığını gördükçe inanılmaz keyif alıyorsunuz. Mesela artık bilgisayar oyunu oynamaktan çok o oyunları
yazmak istiyorum ve deniyorum. Program yazmak düzen ve sabır gerektiren bir iştir. Hiç kimse bir anda iyi bir
programcı olamaz. Bunun için çalışıp, araştırıp, kafa yormak gerekir. Size tavsiyem; öncelikle ilgi alanınızı
belirleyip bu alan için kolay dillerden başlamanız. Gerisi çorap söküğü gibi gelecektir.
VEDAT ROHAN TALAŞ
OYUNUMU KODLUYORUM YARIŞMASI
Ankara Valiliği’nin düzenlediği ve TAI, Roketsan gibi bir çok kuruluşun destek verdiği “Ortaokullar Arası
Oyunumu Kodluyorum” yarışmasında 7.sınıf öğrencilerimizden Ata Zehir ve Yiğit ince okulumuzu başarıyla
temsil etmiştir. Scratch programı ile oluşturulmuş oyunların katıldığı yarışmada 480 eser arasından ilk otuz
arasına girerek Sheraton Otel’de düzenlenen sergiye katılmaya hak kazanmıştır.
ELMA ÇEKİRDEĞİ | 40