คำสุภาพ ป.๕

อ่านคเขำียสุนภาเพรียนดี
ป.๕ โดยครูธัญวรัตม์ เลิศพันธ์

Wordwall Game

htrtepsso:u//rwceo/r4d6wa7l8l8.n7e5t/

ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์

มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต

แม้นพูดชั่วตัวตายทำลายมิตร

จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา

(นิราศภูเขาทอง ของสุนทรภู่)

บทร้อยกรองให้ความสำคัญกับเรื่องใด

การพูด

พูดอย่างไรจึงเรียกว่า “พูดดี”

ใช้นำเสียง ภาษาและกิริยาที่สุภาพ ควบคุมอารมณ์
ไม่โกรธหรือแสดงกิริยาวาจาที่ก้าวร้าว หยาบคาย
พูดให้ถูกกาลเทศะและบุคคล นึกถึงประโยชน์ผู้ฟัง
คิดกลั่นกรองคำก่อนพูดเสมอ และมีปฏิภาณ
ไหวพริบในการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า

คำสุภาพ

คำสุภาพ เดิมเป็นคำที่คิดขึ้นเพื่อเลี่ยงคำหยาบ คำที่ไม่
สมควรใช้กราบบังคมทูลพระมหากษัตริย์ ปัจจุบันคำสุภาพ
หมายถึง คำที่ไม่หยาบคายเหมาะสมใช้กับบุคคลทั่วไป
หรือตามฐานะของบุคคล

คำสุภาพ

ตัวอย่างคำสุภาพตามตำราหลักภาษาไทย

ของพระยาอุปกิตศิลปสาร คำที่มีคำว่า
อ้าย อี ขี้ เยี่ยว ประสมอยู่ ให้เปลี่ยนเป็น
คำสุภาพ เช่น อีกา เป็น กา หรือ นกกา
อีเลิ ง เป็น นางเลิ ง....

คำสุภาพ

กาตรัวใอช้ถย้่อางยคคำำสใุภนาชพีวิตาปมรตะจำำรวาันหทลัั้กงภภาาษษาาพไูทดย
และภาษาเขียนนั้น บางครั้งถ้อยคำสามัญ
ไม่เหมาะสมที่จะใช้กับบุคคลในระดับที่สูงกว่า

ผู้ใช้จึงควรพิจารณาเปลี่ยนถ้อยคำให้สุภาพ
ถูกต้องตามกาลเทศะและบุคคล

ไมค่เทวีป่ไ็านมม่คแเคำสอาดุรทงพาน ไม่เหปร็ืนอคคำำหด่ยาาบ
คลัำกสษุภณาพะไหม่รเือป็คนำคคำะสนแอลงง
ทไีม่ม่หีเคปย็วนาาบคมคำหาผมยวานย
หไมร่ืเอปค็นำคกำระห้ดว้านง

แนวทางการใช้คำสุภาพ

๑. เปลี่ยนคำพูดที่ใช้กลาง ๆ เป็นคำสุภาพ
เช่น ไม่รู้ เปลี่ยนเป็น ไม่ทราบ
ไม่เจอ เปลี่ยนเป็น ไม่พบ

๒. ใช้คำว่า “ครับ” หรือ “ค่ะ” ลงท้ายประโยค
เช่น ผมไม่ทราบครับ

๓. หลีกเลี่ยงการใช้คำพูดที่ทำให้ผู้ฟังเกิดความไม่สบายใจ
๔. ใช้ให้เหมาะกับกาลเทศะ และบุคคล

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ ขนม

คำสามัญ คำสุภาพ คำสามัญ คำสุภาพ
ขนมขี้หนู ขนมทราย ขนมใส่ไส้ ขนมสอดไส้

ดอกนมแมว ดอกถันวิฬาร์ ถั่วดำต้มหวาน จรกาลงสรง
กล้วยบวชชี นารีจำศีล
เถาหมามุ่ย เถามุ่ย

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ

ขนม คำที่ขึ้นต้นว่า “ใส่”

คำสามัญ คำสุภาพ คำสามัญ คำสุภาพ
ขนมเทียน ขนมบัวสาว ใส่ดุม ขัดดุม

ขนมจีน ขนมเส้น ใส่ถัง บรรจุถัง

ขนมตาล ขนมทองฟู ใส่กำไล สวมกำไล

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ

คำที่ขึ้นต้นว่า “ใส่” คำที่ขึ้นต้นว่า “ใส่”
คำสามัญ คำสุภาพ
คำสามัญ คำสุภาพ
ใส่รถ บรรทุกรถ ใส่กุญแจ ลั่นกุญแจ
ใส่ยุ้ง ใส่ฉาง ขึ้นยุ้ง ขึ้นฉาง
ใส่คุก จำคุก
ใส่โซ่ จำโซ่
ใส่เล้า ขังเล้า

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ

คำที่ขึ้นต้นว่า “ขี้” คำที่ขึ้นต้นว่า “ขี้”

คำสามัญ คำสุภาพ คำสามัญ คำสุภาพ
ขี้กลาก โรคกลาก ขี้เกียจ เกียจคร้าน

ขี้ดิน มูลดิน ขี้ช้าง มูลช้าง
ขี้ผึ้ง สีผึ้ง
ขี้สัตว์ มูลสัตว์

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ

สัตว์ สัตว์

คำสามัญ คำสุภาพ คำสามัญ คำสุภาพ
ปลิง ชัลลุกา เต่า จิตรจุล

ปลาช่อน ปลาหาง ปลาไหล ปลาหางยาว

ปลาสลิด ปลาใบไม้ ปลาร้า ปลามัจฉะ

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ

สัตว์ ผลไม้

คำสามัญ คำสุภาพ คำสามัญ คำสุภาพ
วัว โค กล้วยไข่
แตงโม กล้วยเปลือกบาง/
ลิง วานร กล้วยกะ

ผลอุลิด

ควาย กระบือ กล้วยกุ กล้วยสั้น

เปลี่ยนคำสามัญเป็นคำสุภาพ

ผลไม้ ทั่วไป
คำสามัญ คำสุภาพ
คำสามัญ คำสุภาพ สากกระเบือ ไม้ตีพริก
ผลตะลิงปลิง ผลมูลละมั่ง
หัว ศีรษะ
ลูกขี้กา ผลมูลกา สี่หน สี่ครั้ง

ลูกอีนูน ผลนางนูน

คำสามัญ : ผักบุ้ง
คำสุภาพ : ผักทอดยอด

คำสามัญ : ฟักทอง พืชผัก คำสามัญ : ผักกระเฉด
คำสุภาพ : ฟักเหลือง คำสุภาพ : ผักรู้นอน

คำสามัญ : ดอกสลิด คำสามัญ : ผักตบ
คำสุภาพ : ดอกขจร คำสุภาพ : ผักสามหาว

คำสามัญ : ถั่วงอก
คำสุภาพ : ถั่วเพาะ

คำสามัญ : หัวปลี
คำสุภาพ : ปลีกล้วย

คำสามัญ : เห็ดโคน พืชผัก คำสามัญ : ดอกมะลิ
คำสุภาพ : เห็ดปลวก คำสุภาพ : ดอกมัลลิกา

คำสามัญ : พริกขี้หนู คำสามัญ : ดอกขี้เหล็ก
คำสุภาพ : พริกเม็ดเล็ก คำสุภาพ : ดอกเหล็ก

คำสามัญ : ดอกยี่หุบ
คำสุภาพ : ดอกมณฑาขาว

สรุปบทเรียน

คำสุภาพ ต้องไม่เป็น
คำหยาบโลน คำสแลง คำผวน

การใช้คำสุภาพ ต้องใช้
ให้เหมาะกับกาลเทศะ และบุคคล

Liveworksheets

https://wwhwz2.l2i0ve3w2o3r7klsvheets.com/

Quizizz Game

https:/5/dq6u3iz8iz3zc.c16om89/abd3m6i0n/0q1uaibz/csatdadrft_new/

จบแล้วจ้า

พบกับครูธัญวรัตม์ เลิศพันธ์ ในคลิปถัดไป