แผนจัดการการเรียนรู้เรื่อง ระบบหายใจ

ก ค ำน ำ เอกสารฉบับนี้จัดท าขึ้นเพื่อเป็นเอกสารแสดงข้อมูลประกอบการสอบสาธิตปฏิบัติการสอน การประเมิน ต าแหน่ง ครูผู้ช่วย ภาค ค ความเหมาะสมกับต าแหน่งวิชาชีพ และปฏิบัติงานในสถานศึกษา ส าหรับการสอบแข่งขันเพื่อ บรรจุ และแต่งตั้งบุคคลเข้ารับราชการ เป็นข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ต าแหน่งครูผู้ช่วย สังกัดส านักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา ๒๕๖๖ ภายในเอกสารฉบับนี้ ประกอบด้วย ค าอธิบายรายวิชา โครงสร้างรายวิชา หน่วยการเรียนรู้ แผนการจัดการ เรียนรู้ และสื่อการเรียนการสอน ซึ่งได้จัดเรียงหัวข้อไว้ตรงตามเกณฑ์การประเมินต าแหน่ง ครูผู้ช่วย ภาค ค ในครั้งนี้ ข้าพเจ้าหวังว่าเอกสารฉบับนี้จะเป็นประโยชน์ ในการประเมินต าแหน่ง ครูผู้ช่วย ภาค ค ของข้าพเจ้า หากมี ข้อผิดพลาดประการใด ข้าพเจ้าขอน้อมรับไว้ และขออภัยมา ณ ที่นี้ นางสาวสุทธิดา ไล่ทัน ผู้จัดท า

ข สำรบัญ เรื่อง หน้ำ ค าน า ก สารบัญ ข ค าอธิบายรายวิชา ๑ ตัวชี้วัด ๒ โครงสร้างรายวิชา ๓ การวัดและการประเมินผล ๔ หน่วยการเรียนรู้ ๕ แผนการจัดการเรียนรู้ ๖ ภาคผนวก

๑ ประมวลรำยวิชำ รำยวิชำวิทยำศำสตร์ ๓ รหัสวิชำ ว๒๒๑๐๑ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๒ จ ำนวน ๓ คำบ/สัปดำห์ ครูผู้สอน นำงสำวสุทธิดำ ไล่ทัน ค ำอธิบำยรำยวิชำ ศึกษาเกี่ยวกับระบบร่างกายมนุษย์ ระบบหายใจ โครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะในระบบหายใจ การดูแล รักษาระบบหายใจ ระบบขับถ่าย โครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะในระบบขับถ่าย กลไกการก าจัดของเสีย การรักษา อวัยวะในระบบขับถ่าย ระบบหมุนเวียนเลือด โครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะในระบบหมุนเวียนเลือด การท างานของ ระบบหมุนเวียนเลือด การดูแลรักษาอวัยวะในระบบหมุนเวียนเลือด ระบบประสาท โครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะใน ระบบประสาท การท างานของระบบประสาท การดูแลรักษาอวัยวะในระบบประสาท ระบบสืบพันธุ์โครงสร้างและ หน้าที่ในระบบสืบพันธุ์ ฮอร์โมนเพศ การปฏิสนธิและการตั้งครรภ์ การคุมก าเนิด โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ การสืบค้นข้อมูล การสังเกต การวิเคราะห์ การทดลอง การอภิปราย การอธิบาย และการสรุป เพื่อให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ มีความสามารถในการ ตัดสินใจสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และน าความรู้ไปใช้ในชีวิตของตนเอง มีจิตวิทยาศาสตร์จริยธรรม คุณธรรม และค่านิยม

๒ ตัวชี้วัด ว ๑.๒ ม.๒/๑ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะที่เกี่ยวข้องในระบบหายใจ ว ๑.๒ ม.๒/๒ อธิบายกลไกการหายใจเข้าและออกโดยใช้แบบจ าลอง รวมทั้งอธิบายกระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส ว ๑.๒ ม.๒/๓ ตระหนักถึงความส าคัญของระบบหายใจ โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษาอวัยวะในระบบ หายใจให้ท างานเป็นปกดิ ว ๑.๒ ม.๒/๔ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบขับถ่ายในการก าจัดของเสียทางไต ว ๑.๒ ม.๒/๕ ตระหนักถึงความส าคัญของระบบขับถ่ายในการก าจัดของเสียทางไตโดยการบอกแนวทางในการ ปฏิบัติตนที่ช่วยให้ท าหน้าที่ได้อย่างปกติ ว ๑.๒ ม.๒/๖ บรรยายโครงสร้างและหน้าที่ของหัวใจ หลอดเลือด และเลือด ว ๑.๒ ม.๒/๗ อธิบายการท างานของระบบหมุนเวียนเลือดโดยใช้แบบจ าลอง ว ๑.๒ ม.๒/๘ ออกแบบการทดลองและทดลองในการเปรียบเทียบอัตราการเต้นของหัวใจ ขณะปกติและหลังท า กิจกรรม ว ๑.๒ ม.๒/๙ ตระหนักถึงความส าคัญของระบบหมุนเวียนเลือด โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษาอวัยวะใน ระบบหมุนเวียนเลือดให้ท างานเป็นปกติ ว ๑.๒ ม.๒/๑๐ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบประสาทส่วนกลางในการควบคุมการท างานต่าง ๆ ของร่างกาย ว ๑.๒ ม.๒/๑๑ ตระหนักถึงความส าคัญของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา รวมถึงการ ป้องกันการกระทบกระเทือนและอันตรายต่อสมองและไขสันหลัง ว ๑.๒ ม.๒/๑๒ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบสืบพันธุ์ของเพศชายและเพศหญิงโดยใช้ แบบจ าลอง ว ๑.๒ ม.๒/๑๓ อธิบายผลของฮอร์โมนเพศชายและเพศหญิงที่ควบคุมการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย เมื่อเข้าสู่วัย หนุ่มสาว ว ๑.๒ ม.๒/๑๔ ตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงของร่างกายเมื่อเข้าสู่วัยหนุ่มสาว โดยการดูแลรักษาร่างกายและจิตใจ ของตนเองในช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลง ว ๑.๒ ม.๒/๑๕ อธิบายการดกไข่ การมีประจ าเตือน การปฏิสนธิ และการพัฒนาของไซโกต จนตลอดเป็นทารก ว ๑.๒ ม.๒/๑๖ เลือกวิธีการคุมก าเนิดที่เหมาะสมกับสถานการณ์ที่ก าหนด ว ๑.๒ ม.๒/๑๗ ตระหนักถึงผลกระทบของการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร โดยการประพฤติตนให้เหมาะสม รวม ๑๗ ตัวชี้วัด

๓ โครงสร้ำงรำยวิชำ หน่วย ที่ ชื่อหน่วย กำรเรียนรู้ มำตรฐำน กำรเรียนรู้ และตัวชี้วัด สำระกำรเรียนรู้ เวลำ (ชั่วโมง/ คำบ) คะแนน ๑ ระบบหายใจ ว ๑.๒ ม.๒/๑ ว ๑.๒ ม.๒/๒ ว ๑.๒ ม.๒/๓ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะของ ระบบหายใจ อธิบายกลไกการหายใจเข้าและออกโดยใช้ แบบจ าลอง ตระหนักถึงความส าคัญของระบบหายใจ ๑๐ ๒๐ ๒ ระบบขับถ่าย ว ๑.๒ ม.๒/๔ ว ๑.๒ ม.๒/๕ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะใน ระบบขับถ่ายของไต ตระหนักถึงความส าคัญของระบบขับถ่าย ของไต ๑๐ ๑๐ ๓ ระบบ หมุนเวียน เลือด ว ๑.๒ ม.๒/๖ ว ๑.๒ ม.๒/๗ ว ๑.๒ ม.๒/๘ ว ๑.๒ ม.๒/๙ บรรยายโครงสร้างและหน้าที่ของหัวใจ หลอด เลือด และเลือด อธิบายการท างานของระบบหมุนเวียนเลือด ออกแบบการทดลองและทดลอง ตระหนักถึงความส าคัญของระบบหมุนเวียน เลือด ๑๕ ๒๐ ๔ ระบบ ประสาท ว ๑.๒ ม.๒/๑๐ ว ๑.๒ ม.๒/๑๑ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะใน ระบบประสาท ตระหนักถึงความส าคัญของระบบประสาท ๑๐ ๒๐ ๕ ระบบสืบพันธุ์ ว ๑.๒ ม.๒/๑๒ ว ๑.๒ ม.๒/๑๓ ว ๑.๒ ม.๒/๑๔ ว ๑.๒ ม.๒/๑๕ ว ๑.๒ ม.๒/๑๖ ว ๑.๒ ม.๒/๑๗ ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะใน ระบบสืบพันธุ์ อธิบายผลของฮอร์โมนเพศชายและเพศหญิง ตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย อธิบายการตกไข่ การมีประจ าเดือน เลือกวิธีการคุมก าเนิดที่เหมาะสม ตระหนักถึงผลกระทบของการตั้งครรภ์ก่อน วัยอันควร ๑๕ ๓๐ รวม ๖๐ ๑๐๐

๔ กำรวัดและประเมินผล หน่วย กำรเรียนรู้ ที่ ตัวชี้วัด วิธีกำรวัดและ ประเมินผล ระบุชิ้นงำน คะแนน สื่อและ แหล่งกำรเรียนรู้ เพิ่มเติม ระหว่ำง ภำค กลำง ภำค ปลำย ภำค รวม ๑ ว ๑.๒ ม.๒/๑ ว ๑.๒ ม.๒/๒ ว ๑.๒ ม.๒/๓ การทดสอบ การตรวจใบกิจกรรม การทดลองกิจกรรม การสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม การตรวจแบบทดสอบ ข้อสอบกลางภาคเรียน ใบกิจกรรมโมเดลจ าลอง การหายใจเข้าและออก แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ระบบหายใจ ๑๐ ๑๐ ๑. หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.๒ เล่ม ๑ ๒. ใบความรู้เรื่องระบบหายใจ ๓. อินเทอร์เน็ต ๒ ว ๑.๒ ม.๒/๔ ว ๑.๒ ม.๒/๕ การทดสอบ การตรวจใบกิจกรรม การสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม การตรวจแบบทดสอบ ข้อสอบกลางภาคเรียน ใบกิจกรรมเรื่อง ระบบ ขับถ่ายโดยไต แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ระบบขับถ่ายโดย ไต ๕ ๕ ๑. หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.๒ เล่ม ๑ ๒. ใบความรู้เรื่องระบบ ขับถ่ายโดยไต ๓. อินเทอร์เน็ต ๓ ว ๑.๒ ม.๒/๖ ว ๑.๒ ม.๒/๗ ว ๑.๒ ม.๒/๘ ว ๑.๒ ม.๒/๙ การทดสอบ การตรวจใบงาน การตรวจแบบทดสอบ ข้อสอบกลางภาคเรียน ใบกิจกรรมเรื่อง ระบบ หมุนเวียนเลือด แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ระบบหมุนเวียน ๑๐ ๕ ๕ ๑. หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.๒ เล่ม ๑ ๒. ใบความรู้เรื่องระบบ หมุนเวียนเลือด ๓. อินเทอร์เน็ต ๔ ว ๑.๒ ม.๒/๑๐ ว ๑.๒ ม.๒/๑๑ การทดสอบ การตรวจใบงาน การทดสอบ ข้อสอบปลายภาคเรียน ใบกิจกรรมเรื่อง ระบบ ประสาท แบบทดสอบหลังเรียน ๕ ๑๕ ๑. หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.๒ เล่ม ๑ ๒. ใบความรู้เรื่องระบบ ระบบประสาท ๓. อินเทอร์เน็ต ๕ ว ๑.๒ ม.๒/๑๒ ว ๑.๒ ม.๒/๑๓ ว ๑.๒ ม.๒/๑๔ ว ๑.๒ ม.๒/๑๕ ว ๑.๒ ม.๒/๑๖ ว ๑.๒ ม.๒/๑๗ การทดสอบ การตรวจใบงาน การสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม การทดสอบ ข้อสอบปลายภาคเรียน ใบกิจกรรมเรื่อง ระบบ สืบพันธุ์ แบบทดสอบหลังเรียน ๑๐ ๕ ๑๕ ๑. หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.๒ เล่ม ๑ ๒. ใบความรู้เรื่องระบบ สืบพันธุ์มนุษย์ ๓. อินเทอร์เน็ต รวม ๕๐ ๒๐ ๓๐ ๑๐๐

๕ หน่วยกำรเรียนรู้ที่ใช้ในกำรจัดท ำแผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่สอบปฏิบัติกำรสอน หน่วย กำรเรียนรู้ ที่ ชื่อหน่วยกำร เรียนรู้ ตัวชี้วัด วิธีกำรวัด และประเมินผล ระบุชิ้นงำน คะแนน ระหว่ำง ภำค กลำง ภำค ปลำย ภำค รวม ๑ ระบบร่างกาย มนุษย์ ว ๑.๒ ม.๒/๒ การทดสอบ การตรวจใบงาน ข้อสอบกลางภาคเรียน ใบกิจกรรม เรื่อง โมเดล จ าลองการหายใจเข้าและออก แบบทดสอบหลังเรียน ๕ ๕ ๑๐ ๒๐ *********************************

๖ แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้วิทยำศำสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๒ ภำคเรียนที่ ๑ ชื่อรหัสวิชำ ว๒๒๑๐๑ ชื่อรำยวิชำ วิทยำศำสตร์ ๓ ชื่อหน่วยกำรเรียนรู้ที่ ๑ ระบบร่ำงกำยมนุษย์ จ ำนวน ๑๐ คำบ แผนกำรเรียนรู้ที่ ๑ เรื่อง ระบบหำยใจ เวลำ ๑ คำบ ผู้สอน นำงสำวสุทธิดำ ไล่ทัน สอนวันที่........................................... ๑. มำตรฐำนกำรเรียนรู้ มาตรฐาน ว ๑.๒ เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การล าเลียงสารเข้า และออกจากเซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้าง และหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ท างานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของ โครงสร้าง และหน้าที่ ของอวัยวะต่างๆ ของพืชที่ท างานสัมพันธ์กัน รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ๒. ตัวชี้วัด ว ๑.๒ ม.๒/๒ อธิบายกลไกการหายใจเข้าและออกโดยใช้แบบจ าลอง รวมทั้งอธิบายกระบวนการ แลกเปลี่ยนแก๊ส ๓. สำระส ำคัญ การหายใจ เป็นการน าอากาศเข้าและออกจากร่างกาย ส่งผลให้แก๊สออกซิเจน ท าปฏิกิริยากับสารอาหารได้ พลังงาน น้ าและแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์กระบวนการหายใจเกิดขึ้นทุกเซลล์ตลอดเวลา ประกอบด้วยอวัยวะส าคัญ ได้แก่ ปอด และท่อที่เป็นทางเดินของอากาศ ซึ่งอากาศผ่านเข้าปอดโดยผ่านเข้าไปตามโพรงจมูก และปาก แล้วเข้าสู่ท่อ ลม หลอดลมไปยังปอดท้องสองข้าง โดยการหายใจนั้นจ าเป็นต้องใช้โครงสร้าง ๒ ชนิด คือ กล้ามเนื้อกระบังลมและ กระดูกซี่โครง ๔. จุดประสงค์กำรเรียนรู้ ๔.๑ นักเรียนอธิบายกลไกการเกิดกระบวนการหายใจเข้าและหายใจออกได้(K) ๔.๒ นักเรียนสร้างโมเดลจ าลองการหายใจเข้าและหายใจออกได้(P) ๔.๓ นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่สั่งและส่งงานได้ทันตามที่ก าหนด (A) ๕. สำระกำรเรียนรู้ การหายใจ (respiration) เป็นการน าอากาศเข้าและออกจากร่างกาย ส่งผลให้แก๊สออกซิเจน ท าปฏิกิริยากับ สารอาหารได้พลังงาน น้ าและแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์กระบวนการหายใจเกิดขึ้นทุกเซลล์ตลอดเวลา การหายใจ จ าเป็นต้องใช้โครงสร้าง ๒ ชนิด คือ กล้ามเนื้อกระบังลมและกระดูกซี่โครง การหายใจเข้า (inspiration) กระบังลมจะเลื่อนต่ าลง กระดูกซี่โครงจะเลื่อนสูงขึ้น ท าให้ ปริมาตรของช่องอก เพิ่มขึ้น ความดันอากาศภายในบริเวณรอบๆ ปอดลดต่ าลงกว่าอากาศภายนอก อากาศภายนอกจึงเคลื่อนเข้าสู่จมูก หลอดลม และไปยังถุงลมปอด การหายใจออก (expiration) กระบังลมจะเลื่อนสูงขึ้น กระดูกซี่โครงจะเลื่อนต่ า ท าให้ ปริมาตรของช่องอกลด น้อยลง ความดันอากาศภายในบริเวณรอบๆ ปอดสูงกว่าอากาศภายนอก อากาศภายในถุงลมปอดจึงเคลื่อนที่จากถุงลม ปอดไปสู่หลอดลม และออกทางจมูก

๗ รูป การหายใจเข้าและหายใจออก ที่มา: https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33933 สิ่งที่ก าหนดอัตราการหายใจเข้า และออก คือ ปริมาณแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด ถ้าปริมาณ แก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดต่ าจะท าให้การหายใจช้าลง เช่น เวลานอนหลับ แต่ถ้าปริมาณแก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์ใน เลือดสูงจะท าให้มีการหายใจเร็วขึ้น เช่น เมื่อเราออกก าลังกาย แนวทำงวิธีกำรดูแลรักษำอวัยวะในระบบหำยใจ ๑. อยู่ในที่ที่มีอากาศบริสุทธิ์เพื่อปอดจะได้รับก๊าซออกซิเจนเพียงพอ ๒. ไม่สวมเสื้อผ้าหรือเข็มขัดที่รัดตึงจนเกินไป เพราะปอดจะขยายตัวไม่สะดวก ๓. สวมเสื้อผ้าให้อบอุ่นอยู่เสมอ ในขณะที่อากาศเย็น ๔. ไม่สูบบุหรี่และไม่คลุกคลีกับผู้ป่วยที่เป็นไข้หวัดหรือวัณโรค เพราะอาจจะติดเชื้อได้ ๕. ยืนหรือนั่งตัวตรง เพื่อให้ปอดท างานได้สะดวก ๖. ควรออกก าลังกายอยู่เสมอ ๕. กระบวนกำรทำงวิทยำศำสตร์ และทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑ ๑. การสังเกต ๑๑. ทักษะการก าหนดนิยามเชิงปฏิบัติการ ๒. การวัดการลงความเห็นจากข้อมูล ๑๒. ทักษะการทดลอง ๓. การจ าแนกประเภท ๑๓. ทักษะการตีความหมายข้อมูลและลงข้อสรุป ๔. ทักษะการวัด ๑๔. การคิดอย่างสร้างสรรค์ ๕. ทักษะการใช้ตัวเลข ๑๕. การคิดอย่างมีวิจารณญาณ ๖. ทักษะการสื่อความหมายข้อมูล การแก้ปัญหา ๑๖. การแก้ปัญหา ๗. ทักษะการพยากรณ์ ๑๗. การสื่อสาร ๘. ทักษะการก าหนดและควบคุมตัวแปร ๑๘. การร่วมมือร่วมใจ ๙. ทักษะการตั้งสมมุติฐาน ๑๙. การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ๑๐. ทักษะการหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปสกับ สเปสและสเปสกับเวลา

๘ ๖. จิตวิทยำศำสตร์ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๑. การใช้วิจารณญาณ ๙. ความมุ่งมั่นอดทน ๒. ความรอบคอบ ๑๐. รักชาติ ศาสตร์ กษัตริย์ ๓. ความเชื่อมั่นต่อหลักฐาน ๑๑. มีวินัย ๔. ความซื่อสัตย์ ๑๒. ใฝ่เรียนรู้ ๕. วัตถุวิสัย ๑๓. อยู่อย่างพอเพียง ๖. การยอมรับความเห็นต่าง ๑๔. รักความเป็นไทย ๗. ความใจกว้าง ๑๕. มีจิตสาธารณะ ๘. ความอยากรู้อยากเห็น ๑๖. ท างานเป็นทีม ๗. แหล่งกำรเรียนรู้/สื่อ ๗.๑ หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.๒ เล่ม ๑ อจท. ๗.๒ ใบกิจกรรม เรื่อง โมเดลจ าลองการหายใจเข้า และหายใจออก ๗.๓ สื่อวิดีทัศน์ โมเดลจ าลองการหายใจเข้า และหายใจออก ๗.๔ แบบทดสอบ เรื่อง ระบบหายใจ ๘. กระบวนกำรจัดกิจกรรมกำรเรียนรู้ ครูจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ ๕E ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้ ขั้นที่ ๑ กระตุ้นควำมสนใจ (๕ นาที) ๑. ครูให้นักเรียนจับบริเวณหน้าอกของตัวนักเรียน แล้วสูดลมหายใจเข้า-ออก โดยครูใช้ค าถาม ดังนี้ ๑.๑) จากที่นักเรียนหายใจเข้าและหายใจออก นักเรียนสังเกตการเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง (แนวค ำตอบ กระดูกซี่โครงเคลื่อนยกตัวสูงขึ้น ขณะหายใจเข้า และเคลื่อนต่ าลงขณะหายใจออก) ๑.๒) นักเรียนทราบหรือไม่ว่า กระบวนการหายใจเข้าและออก มีโครงสร้างใดบ้างที่เกี่ยวข้อง (แนวค ำตอบ การหายใจจ าเป็นต้องใช้โครงสร้าง ๒ ชนิด คือ กล้ามเนื้อกระบังลมและกระดูกซี่โครง) ๑.๓) นักเรียนทราบหรือไม่ว่า กระบวนการหายใจเข้าและออก มีหลักการท างานอย่างไร (แนวค ำตอบ กระบังลมและกล้ามเนื้อยึดกระดูกซี่โครงจะท างานประสานสอดคล้องกัน เมื่อกระบังลม หดตัวต่ าลง กระดูกซี่โครงก็จะถูกดึงสูงขึ้น ลมจึงไหลเข้าปอดได้เต็มที่ และเมื่อกระบังลมคลายตัวยก สูงขึ้น กระดูกซี่โครงก็จะถูกดึงต่ าลงมา ช่องอกก็จะถูกบีบให้เล็กลง ลมจึงไหลออกจากปอดได้สะดวก) ขั้นที่ ๒ ขั้นส ำรวจและค้นหำ (๒๕ นาที) ๒. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน ๓. ครูให้ตัวแทนกลุ่มรับใบกิจกรรมเรื่อง โมเดลการหายใจเข้าและหายใจออก และให้แต่ละกลุ่มน า อุปกรณ์ที่เตรียมไว้วางบนโต๊ะ ๔. ครูอธิบายการท ากิจกรรม ๕. ครูให้เวลา ๒๐ นาที ขั้นที่ ๓ ขั้นอธิบำยและลงข้อสรุป (๑๕ นาที) ๖. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม ออกมาน าเสนอโมเดลการหายใจเข้าและออก หน้าชั้นเรียน ๗. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับระบบหายใจ โดยใช้โมเดลจ าลองระบบหายใจ ดังนี้

๙ การหายใจ (respiration) เป็นการน าอากาศเข้าและออกจากร่างกาย ส่งผลให้แก๊สออกซิเจน ท าปฏิกิริยากับ สารอาหารได้พลังงาน น้ าและแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์กระบวนการหายใจเกิดขึ้นทุกเซลล์ตลอดเวลา การหายใจ จ าเป็นต้องใช้โครงสร้าง ๒ ชนิด คือ กล้ามเนื้อกระบังลมและกระดูกซี่โครง การหายใจเข้า (inspiration) กระบังลมจะเลื่อนต่ าลง กระดูกซี่โครงจะเลื่อนสูงขึ้น ท าให้ปริมาตรของช่องอก เพิ่มขึ้น ความดันอากาศภายในบริเวณรอบๆ ปอดลดต่ าลงกว่าอากาศภายนอก อากาศภายนอกจึงเคลื่อนเข้าสู่จมูก หลอดลม และไปยังถุงลมปอด โดยการดึงลูกโป่งส่วนล่าง เปรียบเสมือนกะบังลมที่หดตัวและเคลื่อนต่ าลง ปริมาตรภายในแก้วเพิ่มมากขึ้น ความดันภายในแก้วน้อยกว่า ความดันบริเวณรอบๆ อากาศจึงไหลผ่านเข้าไปในแก้ว ท าให้ลูกโป่งสองลูกพองตัวขึ้น ซึ่ง เปรียบเสมือนการหายใจเข้า รูป การหายใจเข้า ที่มา : https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33933 การหายใจออก (expiration) กระบังลมจะเลื่อนสูงขึ้น กระดูกซี่โครงจะเลื่อนต่ า ท าให้ ปริมาตรของช่องอกลด น้อยลง ความดันอากาศภายในบริเวณรอบๆ ปอดสูงกว่าอากาศภายนอก อากาศภายในถุงลมปอดจึงเคลื่อนที่จากถุงลม ปอดไปสู่หลอดลม และออกทางจมูก โดยการดันลูกโป่งส่วนล่างเข้าไปในแก้ว เปรียบเสมือนกะบังลมที่คลายตัวและเคลื่อนสูงขึ้น ปริมาตรภายในแก้ว เพิ่มน้อยขึ้น ความดันภายในแก้วมากกว่าความดันบริเวณรอบๆ อากาศจึงไหลออกจากลูกโป่งไปยังสิ่งแวดล้อมภายนอก ท าให้ลูกโป่งสองยุบตัว ซึ่งเปรียบเสมือนการหายใจออก รูป การหายใจออก ที่มา : https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33933

๑๐ ขั้นที่ ๔ ขั้นขยำยควำมรู้(๕ นาที) ๘. ครูใช้ค าถาม ดังนี้ ๘.๑) นักเรียนทราบหรือไม่ว่า สาเหตุหรือปัจจัยใดบ้าง ที่ส่งผลต่อการหายใจเข้าและออก (แนวค ำตอบ คือ ปริมาณแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด ถ้าปริมาณ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ใน เลือดต่ าจะท าให้การหายใจช้าลง เช่น เวลานอนหลับ แต่ถ้าปริมาณแก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด สูงจะท าให้มีการหายใจเร็วขึ้น เช่น เมื่อเราออกก าลังกาย) ๘.๒) วิธีการดูแลรักษาอวัยวะในระบบหายใจ ได้แก่วิธีใดบ้าง (แนวค ำตอบ ควรออกก าลังกายอยู่เสมอ ไม่สูบบุหรี่) ๙. ครูอธิบายเพิ่มเติม ดังนี้ สิ่งที่ก าหนดอัตราการหายใจเข้า และหายใจออก คือ ปริมาณแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด ถ้าปริมาณ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดต่ าจะท าให้การหายใจช้าลง เช่น เวลานอนหลับ แต่ถ้าปริมาณแก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดสูงจะท าให้มีการหายใจเร็วขึ้น เช่น เมื่อเราออกก าลังกาย แนวทำงวิธีกำรดูแลรักษำอวัยวะในระบบหำยใจ ๑. อยู่ในที่ที่มีอากาศบริสุทธิ์เพื่อปอดจะได้รับก๊าซออกซิเจนเพียงพอ ๒. ไม่สวมเสื้อผ้าหรือเข็มขัดที่รัดตึงจนเกินไป เพราะปอดจะขยายตัวไม่สะดวก ๓. สวมเสื้อผ้าให้อบอุ่นอยู่เสมอ ในขณะที่อากาศเย็น ๔. ไม่สูบบุหรี่และไม่คลุกคลีกับผู้ป่วยที่เป็นไข้หวัดหรือวัณโรค เพราะอาจจะติดเชื้อได้ ๕. ยืนหรือนั่งตัวตรง เพื่อให้ปอดท างานได้สะดวก ๖. ควรออกก าลังกายอยู่เสมอ ขั้นที่ ๕ ขั้นประเมินผล (๑๐ นาที) ๑๐. ครูให้นักเรียนสแกนคิวอาร์โคด แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ระบบหายใจ โดยใช้ Liveworksheets ๑๑. ครูให้เวลา ๑๐ นาที

๑๑ ๙. วิธีกำรประเมินผล ตำรำงแสดงจุดประสงค์ กำรประเมินผล เครื่องมือ และเกณฑ์ที่ใช้ในกำรประเมิน จุดประสงค์กำรเรียนรู้ กำรประเมินผล เครื่องมือที่ใช้ในกำร ประเมินผล เกณฑ์กำรให้คะแนน ๑. นักเรียนอธิบายกลไกการ เกิดกระบวนการหายใจเข้า และหายใจออกได้ (K) การตอบค าถาม แบบทดสอบ เรื่อง ระบบหายใจ ระดับร้อยละ ๗๐ ขึ้นไป ผ่านเกณฑ์ ๒. นักเรียนสร้างโมเดลจ าลอง การหายใจเข้าและหายใจออก ได้ (P) การตอบค าถาม ใบกิจกรรมเรื่อง โมเดล การหายใจเข้า และ หายใจออก ระดับร้อยละ ๗๐ ขึ้นไป ผ่านเกณฑ์ ๓. นักเรียนมีความรับผิดชอบ ต่องานที่สั่งและส่งงานได้ทัน ตามที่ก าหนด (A) การตอบค าถาม สังเกตพฤติกรรม การท างานกลุ่ม ระดับร้อยละ ๗๐ ขึ้นไป ผ่านเกณฑ์

๑๒ ๑๐. ควำมคิดเห็น (ผู้บริหำร / หรือผู้ที่ได้รับมอบหมำย) ได้ท าการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้ของ นางสาวสุทธิดา ไล่ทัน แล้วมีความคิดเห็นดังนี้ ๑๐.๑ เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ดีมาก ดี พอใช้ ต้องปรับปรุง ๑๐.๒ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้น าเอากระบวนการเรียนรู้ ที่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ที่ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป ๑๐.๓ เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ น าไปใช้ได้สอนได้ ควรปรับปรุงก่อนน าไปใช้ ๑๐.๔ ข้อเสนอแนะอื่น ๆ ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ลงชื่อ....................................................... (นางสาววันวิสา ชนะวงศ์) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ......./......../.......

๑๓. ๑๑. บันทึกหลังสอน ๑๑.๑ ผลกำรจัดกำรเรียนรู้ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๑๑.๒ สภำพปัญหำ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๑๑.๓ แนวทำงแก้ไข ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. รับทราบผลการด าเนินงาน ลงชื่อ...................................................... ลงชื่อ...................................................... (นางสาวสุทธิดา ไล่ทัน) ( นางสาววันวิสา ชนะวงศ์) ครูผู้สอน หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ......./......../....... ......./......../.......

ภำคผนวก

ใบกิจกรรม เรื่อง โมเดลโมเดลจ ำลองกำรหำยใจเข้ำ และหำยใจออก ( ใช้โปรแกรม Liveworksheets เพื่อออกแบบใบกิจกรรม โดยนักเรียนสำมำรถสแกน QR Code เพื่อตอบค ำถำม ) รหัส zbaspdfsmeg

ชุดเฉลย

แบบทดสอบ เรื่อง ระบบหำยใจ ( ใช้โปรแกรม Liveworksheets เพื่อออกแบบ แบบฝึกหัด โดยนักเรียนสำมำรถสแกน QR Code เพื่อตอบค ำถำม ) รหัส zbaspdfsmeg

ชุดเฉลย

แบบประเมินแบบทดสอบ (K) เรื่อง ระบบหำยใจ ระดับชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ................/................ เลขที่ ชื่อ-นำมสกุล รวมคะแนน ๑๐ คะแนน ผล ผ่ำน/ไม่ผ่ำน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ลงชื่อ ..........................................ผู้ประเมิน ........../........../.......... เกณฑ์กำรประเมิน เกณฑ์กำรประเมิน ระดับคะแนน ๓ (ดี) ๒ (พอใช้) ๑ (ปรับปรุง) การตอบค าถามใน แบบทดสอบ เรื่องระบบ หายใจ ตอบค าถามถูกต้อง ๘-๑๐ ข้อ ตอบค าถามถูกต้อง ๕-๗ ข้อ ตอบค าถามถูกต้อง ต่ ากว่า ๕ ข้อ เกณฑ์กำรตัดสินคุณภำพผู้เรียน ระดับคุณภำพ ช่วงคะแนน ๘ ขึ้นไป ๓ (ดี) ๕-๗ ๒ (พอใช้) ต่ ากว่า ๕ ๑ (ปรับปรุง)

แบบประเมินด้ำนทักษะกระบวนกำร (P) (กิจกรรม โมเดลแบบจ ำลองกำรหำยใจเข้ำและหำยใจออก) กลุ่มที่ ชื่อ-นำมสกุล ของสมำชิกในกลุ่ม คะแนนกระบวนกำรกลุ่ม (๑๐ คะแนน) คะแนนชิ้นงำน (๑๐ คะแนน) ผล ผ่ำน/ไม่ผ่ำน ๑ ๑)..................................................................... ๒)..................................................................... ๓)..................................................................... ๔)..................................................................... ๕)..................................................................... ๒ ๑)..................................................................... ๒)..................................................................... ๓)..................................................................... ๔)..................................................................... ๕)..................................................................... ๓ ๑)..................................................................... ๒)..................................................................... ๓)..................................................................... ๔)..................................................................... ๕)..................................................................... ๔ ๑)..................................................................... ๒)..................................................................... ๓)..................................................................... ๔)..................................................................... ๕).....................................................................

เกณฑ์กำรประเมินกระบวนกำรกลุ่ม เกณฑ์กำรประเมิน ระดับคะแนน ๓ (ดี) ๒(พอใช้) ๑(ปรับปรุง) ๑ กำรทดลองตำมแผนที่ ก ำหนด ทดลองตามวิธีและขั้นตอนที่ ก าหนดได้ถูกต้อง มีการ ปรับปรุงและแก้ไขเป็นระยะ ทดลองตามวิธีและขั้นตอนที่ ก าหนดได้โดยครูเป็นผู้ แนะน าในบางส่วน มีการ ปรับปรุงแก้ไขบ้าง ทดลองตามวิธีและขั้นตอนที่ ก าหนดไว้ หรือด าเนินข้าม ขั้นตอนที่ก าหนดไว้ ไม่มีการ ปรับปรุงแก้ไข ๒ กำรบันทึกผลกำร ทดลอง บันทึกผลเป็นระยะอย่าง ถูกต้องมีระเบียบและเป็นไป ตามการทดลอง บันทึกผลเป็นระยะ ไม่เป็น ระเบียบ บันทึกผลไม่ครบ ไม่เป็นไป ตามการทดลอง ๓ กำรสรุปผลกำรทดลอง สรุปผลการทดลองได้อย่าง ถูกต้อง กระชับ ชัดเจน และ คลอบคลุมข้อมูลจากการ วิเคราะห์ทั้งหมด สรุปผลการทดลองได้ ถูกต้อง แต่ยังไม่คลอบคลุม ข้อมูลจากการวิเคราะห์ ทั้งหมด สรุปผลการทดลองได้ตาม ความคิดเห็น โดยไม่ใช่ ข้อมูลจากการทดลอง ๔ กำรน ำเสนอ จัดกระท าข้อมูล และ น าเสนออย่างชัดเจนและ ถูกต้อง จัดกระท าข้อมูล แต่น าเสนอ ยังไม่ถูกต้องสมบูรณ์ ไม่มีการจัดกระท าข้อมูล และไม่น าเสนอสื่อ ความหมายที่ชัดเจน เกณฑ์กำรตัดสินคุณภำพผู้เรียน ระดับคุณภำพ ช่วงคะแนน ๘ ขึ้นไป ๓ (ดี) ๕-๗ ๒ (พอใช้) ต่ ากว่า ๕ ๑ (ปรับปรุง)

เกณฑ์กำรประเมินชิ้นงำน (กิจกรรม โมเดลแบบจ ำลองกำรหำยใจเข้ำและหำยใจออก) เกณฑ์กำรประเมิน ระดับคะแนน ๓ (ดี) ๒(พอใช้) ๑(ปรับปรุง) ๑.ชิ้นงำน แบบจ ำลองกำร หำยใจเข้ำและหำยใจออก ชิ้นงานมีความถูกต้องตาม แบบ สามารถทดลองเห็น ภาพได้จริง สมบูรณ์ ๑๐๐% ชิ้นงานมีความถูกต้องตาม แบบ สามารถทดลองเห็น ภาพได้จริง สมบูรณ์ ๖๐-๘๐% ชิ้นงานมีความถูกต้องตาม แบบ สามารถทดลองเห็น ภาพได้จริง สมบูรณ์ ต่ ากว่า ๖๐% เกณฑ์กำรตัดสินคุณภำพผู้เรียน ระดับคุณภำพ ช่วงคะแนน ๘ ขึ้นไป ๓ (ดี) ๕-๗ ๒ (พอใช้) ต่ ากว่า ๕ ๑ (ปรับปรุง)

แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) เลขที่ ชื่อ-สกุล ควำมรับผิดชอบ เสร็จตำมเวลำที่ ก ำหนด รวม ๑๐ คะแนน ๕ ๔ ๓ ๒ ๑ ๕ ๔ ๓ ๒ ๑ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ เกณฑ์กำรตัดสินคุณภำพผู้เรียน ระดับคุณภำพ ช่วงคะแนน ๘ ขึ้นไป ๓ (ดี) ๕-๗ ๒ (พอใช้) ต่ ากว่า ๕ ๑ (ปรับปรุง)