Szlaki ornitologiczne

49

•• Długość szlaku:
ok. 1,80 km

•• Główny zwiedzany
obiekt: jezioro
Duży Ług

•• Dojazd do Wólki
Kątnej: autobusem
PKS z Markuszowa

Wycieczka ornitologiczna

50

Obserwacja ptaków

Ciekawa widokowo i przyrodniczo trasa wiodąca nad jezio-
ro Duży Ług, znajdujące się na terenie Obszaru Chronione-
go Krajobrazu „Kozi Bór”. Zbiornik ten sąsiaduje z dwoma
innymi jeziorkami – Koźlakiem, prawie zupełnie zarośnię-
tym oraz Rejowcem. Wszystkie trzy zostały objęte ochroną
w formie użytku ekologicznego. Jest to najcenniejszy ob-
szar o charakterze ornitologicznym w gminie Markuszów,
będący również wspaniałym miejscem dla grzybiarzy, węd-
karzy i miłośników wycieczek rowerowych.
Trasa rozpoczyna się w miejscowości Wólka Kątna, w miej-
scu, gdzie kończy się droga asfaltowa, przy piaszczystej
grobli jeziora. Przed nami widok na płytkie i w większo-
ści zarośnięte sitowiem i trzcinowiskami jeziorko, z liczny-
mi wyspami porośniętymi drzewami. Z tego miejsca szlak
rozdziela się na dwie odnogi. Idąc w lewo, trasa wiedzie
porośniętą trawą groblą, wzdłuż brzegu jeziora. Po naszej
lewej stronie widoczne są ostatnie zabudowania wsi Wólka
Kątna oraz sielski krajobraz pól i łąk, z pasącymi się krowa-
mi oraz licznymi kępami zadrzewień. To miejsce żerowania
bociana białego oraz ptaków drapieżnych m.in. myszoło-
wów, pustułek i jastrzębi. Zarośla zamieszkują trznadle,
gąsiorki, kapturki, cierniówki oraz piegże. Pośród niskiej
roślinności łąkowej gniazda zakłada czajka, którą poznamy
po charakterystycznym czubku z piór na głowie oraz głosie

51
Bocian biały

52

przypominającym nienastrojone radio. W pobliżu pastwisk
chętnie osiedla się pliszka żółta. Jest ona najczęściej spoty-
kanym ptakiem związanym z terenami rolniczymi. Poluje
na owady biegając za nimi po ziemi lub wykorzystując jako
czatownie wysokie byliny lub niewielkie krzewy. Charak-
terystycznie kiwa długim ogonem w górę i dół. W niskiej
roślinności gniazda zakłada skowronek, jeden z najbardziej
znanych ptaków, którego przyjemny śpiew towarzyszy nam
nad łąkami i polami przez całą wiosnę.

Pliszka żółta

Fotolia.com

Szczygieł Gąsiorek

53
Okolice jeziora Duży Ług

54

Derkacz Na wilgotnych, regularnie
użytkowanych łąkach idealne
warunki znajdują derkacze,
które preferują niezbyt gę-
stą roślinność, która ułatwia
im poruszanie się. Prowadzą
bardzo skryty tryb życia i ich
obecność można stwierdzić
przede wszystkim na pod-
stawie charakterystycznego,
monotonnego głosu, od
którego wzięła się ich nazwa
łacińska crex crex. Obserwa-
cje odzywających się ptaków
należą do rzadkości.

Poruszając się wzdłuż grobli z prawej strony mijamy zaro-
śnięte turzycami fragmenty jeziora oraz wyspy z rosnącymi
na nich drzewami. Na kilku sosnach zauważymy powieszo-
ne budki lęgowe dla nurogęsi oraz gągołów. Po drodze mi-
jamy niewielkie fragmenty z otwartym lustrem wody. Do-
cieramy do przepustu Mnich, w którego pobliżu znajdzie-
my tablicę informacyjną oraz punkt widokowy. Jesteśmy
w części jeziora pozbawionej gęstej roślinności szuwarowej.
Z tego miejsca łatwo zaobserwować pływające kaczki krzy-
żówki, głowienki, czernice oraz cyranki. Spomiędzy trzcin
czasem wypływają kokoszki oraz łyski, których obecność
zdradzają wydawane głosy.

Krakwa

55
Gęś gęgawa

Głowienka
Cyranka

56

Nad trzcinowiskami zaobserwujemy polujące nisko jaskółki
oknówki oraz dymówki. Jezioro Duży Ług stanowi dosko-
nałe miejsce lęgowe dla błotniaka stawowego, którego bez
trudu wypatrzymy, gdy przelatuje nad gęstymi zaroślami
wypatrując ofiary. Często zawisa przy tym w powietrzu.
W odróżnieniu od myszołowa, lecącego błotniaka poznamy
po długich i węższych skrzydłach uniesionych do góry, na
kształt płytkiego V.

Dalej trasa wiedzie wzdłuż brzegu, początkowo drogą a na-
stępnie wydmą, porośniętą borem świeżym. W drzewosta-
nie dominuje sosna, a podszyt tworzy jałowiec, jarzębina
i kruszyna. W runie występuje borówka czernica, kostrzewa
owcza i trzcinnik leśny.

57
Błotniak stawowy

Myszołowy

58

Trzciniak Łozówka

Spotkać tu możemy wiele ptaków wróblowych m.in. pie-
cuszka oraz ziębę, najliczniej występującego w naszym
kraju ptaka. Jest to również miejsce lęgowe dzięcioła
dużego, sójki oraz drozda śpiewaka. Podnóżem wydmy,
wzdłuż brzegu jeziora, biegnie słabo zaznaczona w te-
renie droga, która przy wyższych stanach wody może
być zalana lub podmokła. Dochodzimy nią do kolejne-
go punktu przystankowego szlaku. Przed nami frag-
ment jeziora gęsto porośnięty trzcinami, wierzbami oraz

59

Podróżniczek Potrzos

olszami. W strefie przybrzeżnej, wśród licznych gatun-
ków roślin warto zwrócić uwagę na pięknie kwitnące
kosaćce żółte. Wśród gęstej roślinności zaobserwować
możemy trzciniaka, najczęściej samca, który głośno od-
zywa się, siedząc na końcu wysokiej trzcinowej łodygi.
Podobne miejsce do śpiewu wybiera potrzos – ptak
przypominający wróbla. W upierzeniu godowym samce
łatwo poznać po czarnej głowie z białym wąsem i czar-
nym podgardlem.

Jezioro Duży Ług

60

Warto zatrzymać się tu dłużej i w skupieniu wsłuchać się
w odgłosy tętniącego życiem jeziora. Przy odrobinie szczę-
ścia usłyszymy charakterystyczny głos bąka, przypominają-
cy donośne buczenie. Jest to ptak, podobnie jak derkacz,
prowadzący bardzo skryty tryb życia. W ukryciu pomaga
mu maskujące ubarwienie, stanowiące skomplikowaną
mozaikę czarnych plam i kresek na żółtawo-brązowym tle.
W sytuacji zagrożenia ptak ten wyciąga pionowo szyję,
a wszystkie pióra ściśle przylegają wtedy do ciała, upodab-
niając go do pęku wyschniętych trzcin. Obok lelka i słonki
jest to jeden z najlepiej maskujących się polskich ptaków.
Z tego miejsca wracamy tą samą drogą do punktu począt-
kowego, aby przejść trasę, będącą prawą odnogą szlaku.
Kierujemy się gruntową drogą, biegnącą całkowicie zaro-
śniętym i niedostępnym brzegiem jeziora. Wśród gałęzi
wierzb, olsz i topól zobaczyć można kilka gatunków pokrze-
wek, w tym kapturkę, dawniej, nie do końca poprawnie,
zwaną pokrzewką czarnołbistą, gdyż tylko samiec ma czar-
ną czapeczkę na głowie, a u samicy jest ona brązowa.

Wodnik

Fotolia.com 61

Dziwonia
Bujne, gęste zarośla zamieszkuje dziwonia, której pięknie
ubarwionego na czerwono samca można zobaczyć na
czubku krzewu, gdy śpiewa krótką, fletową piosenkę, przy-
pominającą śpiew wilgi. Wędrując brzegiem jeziora wieczo-
rem możemy usłyszeć bardzo dziwny głos, przypominający
kwiczenie świni. Na szczęście nie jest to tonący przedsta-
wiciel trzody chlewnej. W ten specyficzny sposób odzywa
się wodnik, niewielki ptak z rodziny chruścieli, prowadzący
skryty tryb życia, pośród bujnej roślinności.
Początkowo z prawej strony towarzyszy nam drzewostan
sosnowy, z bogatą warstwą podszytu. Spotkać można tu

62

rudzika, małego ptaka owadożernego, licznie występu-
jącego w naszym kraju. Najbardziej charakterystycznym
elementem jego upierzenia jest ruda pierś, gardło i boki
głowy. Trasa dochodzi do zabudowań położonych na skra-
ju malowniczych łąk. Jest to miejsce żerowania żurawi,
które w niedostępnych ostępach pobliskich jezior zakładają
gniazda. Spośród rosnących tu olsz, usłyszeć możemy do-
biegający nas głos wilgi. Jest to pięknie ubarwiony na żółto
ptak, bytujący wysoko w koronach drzew. Swoją obecność
zdradza śpiewem – jest to charakterystyczne, melodyjne,
fletowe gwizdanie. Podobnie jak zięba, śpiewa często wte-
dy, gdy zanosi się na deszcz. Dochodzimy do tablicy infor-
macyjnej, przy której kończy się trasa prawej odnogi szlaku.
Stąd niedaleko jest do kolejnego jeziora Rejowiec oraz cał-
kowicie zarośniętego Koźlaka.

Żurawie

63
Rudzik
Wilga
Pleszka

64

Szlak ornitologiczny

w dolinie Dolnego Wieprza

• gmina Baranów

65
Wiosenne rozlewiska Rzeki Wieprz

66

Szlak ornitologiczny w dolinie
Dolnego Wieprza

67

•• Długość szlaku:
ok. 22,5 km

•• Główny zwiedzany
obiekt: dolina Dolnego
Wieprza, kompleksy
borów sosnowych

•• Dojazd do Baranowa:
autobusem PKS
z Puław

Legenda:

szlak ornitologiczny
miejsca postojowe
czatownia ornitologiczna
I etap realizacji
II etap realizacji
punkt widokowy
drogowskaz
tablica informacyjna

68

Szlak o wysokich walorach krajobrazowych, wiodący tere-
nami położonymi w dolinie Wieprza oraz przylegającymi
do niej kompleksami borów sosnowych. Mozaika lasów, łąk
oraz terenów podmokłych sprawia, że obszar ten obfituje
w dużą różnorodność gatunków roślin i zwierząt, w tym
rzadkich i chronionych. Wyznaczona trasa daje doskonałą
możliwość obserwacji większości gatunków ptaków tere-
nów podmokłych, łąkowych oraz leśnych.

69

Lecące gęsi
Szlak ornitologiczny ma formę pętli, z początkiem i koń-
cem w miejscowości Baranów. Jest to stare miasto założo-
ne w XVI w. przez ród Firlejów herbu Lewart, właścicieli
znajdującego się na lewym brzegi Wisły zamku w Janowcu.
W centrum znajduje się wart zwiedzenia późnobaroko-
wy kościół parafialny pod wezwaniem św. Jana Chrzci-
ciela, wybudowany w latach 1764-81, który mimo kilku
remontów, przetrwał do dnia dzisiejszego w pierwotnym

70

kształcie. Uwagę zwraca bogato zdobiona elewacja
kościoła, zachowane wnętrza oraz na chórze muzycz-
nym 10-głosowe organy z 1908 r.
Z centrum miasteczka udajemy się na północ, ulicą
Błotną. Po minięciu stawów rybnych, skręcamy z niej
w lewo, na drogę gruntową, którą docieramy do miej-
scowej oczyszczalni ścieków oraz pierwszej tablicy in-
formacyjnej. W pobliżu znajduje się również przysta-
nek wodny, na szlaku kajakowym z Kocka do Dęblina.
Przed nami rozpościera się przepiękny krajobraz na
bezkresne, nadwieprzańskie łąki oraz pastwiska. Znaj-
dujemy się w Obszarze Chronionego Krajobrazu „Pra-
dolina Wieprza”, liczącego łącznie 33 159 ha, który
obejmuje północną część gminy Baranów. W OCK
objęto ochroną dolny odcinek Wieprza wraz z przy-
ległymi kompleksami leśnymi. Rzeka na tym odcinku
płynie doliną, której szerokość miejscami dochodzi do
6 km, zaś samo jej koryto bywa szerokie na 200 m.
Charakterystycznym elementem w krajobrazie są licz-
ne starorzecza, zakola i meandry, do których przy-
legają duże obszary łąk, pastwisk oraz zarośli nad-
rzecznych. Powyżej terasy zalewowej, bardziej strome
brzegi Wieprza porastają zarośla wiklinowe, łęgi wierz-
bowo–topolowe oraz olsy. We wszystkich tych miej-
scach można odnaleźć szereg roślin i zwierząt obję-
tych ochroną gatunkową. Wczesną wiosną rzeka two-
rzy obszerne rozlewiska, które chętnie wykorzystują

Szlak ornitologiczny

71
Rzeka Wieprz z lotu ptaka

72

Fotolia.com

Perkoz dwuczuby Perkoz zausznik

ptaki wodno–błotne, jako żerowiska i miejsca odpoczynku
na trasie wiosennej wędrówki. Nierzadkim widokiem są tu
wówczas tysięczne stada gęsi, kaczek i ptaków brodzących
(ptaki blaszkodziobe oraz siewkowe). Ponadto, coroczne
zalewanie tych obszarów przez wody rzeki, jest niezbędne
dla istnienia wielu zespołów roślinnych o niezwykle cennym
charakterze przyrodniczym i krajobrazowym.

Takie bogactwo siedlisk warunkuje występowanie wielu
gatunków ptaków. Swoje stanowiska lęgowe mają tu m.in.
brodziec piskliwy, łabędź niemy, perkoz dwuczuby, siewecz-

73

Sieweczka rzeczna Czajka

ka rzeczna oraz obrożna, bąk, gągoł, nurogęś a także liczne
gatunki kaczek, w tym: podgorzałka, krakwa, płaskonos
i cyranka. Stwierdzono tu również występowanie wod-
niczki, ptaka zagrożonego wyginięciem, którego znaczna
cześć populacji światowej gniazduje w naszym kraju. Urwi-
ste, piaszczyste brzegi zamieszkują zimorodki oraz jaskółki
brzegówki – oba te gatunki gniazdują w wykopanych przez
siebie norach.

Trasa szlaku wiedzie północnym skrajem dużego komplek-
su stawów rybnych. Idąc pośród pól i łąk docieramy do

Rozlewiska Rzeki Wieprz

74
Łyska

Nurogęś
Gągoły
Płaskonos
Krzyżówka

75

podnóża grobli, która jest bardzo dobrym punktem wi-
dokowym. Bezpośrednio do grobli, na której się znajdu-
jemy, przylegają dwa częściowo zarośnięte stawy, z kilko-
ma wyspami pośrodku. Jest to miejsce gniazdowania gęsi
gęgawach, krzyżówek, łysek, kokoszek oraz głowienek.
Gęste zarośla dają schronienie perkozom, które wiosną mo-
żemy obserwować podczas spektakularnych tańców godo-
wych. Wyspy porośnięte wierzbami oraz olszami są miej-
scem występowania remiza, dziwonii oraz kapturki. Wśród
trzcin spotkać można trzciniaka, potrzosa oraz rokitniczkę,
której samce, podobnie jak u trzciniaka, wykonują swe
śpiewy godowe z najwyższych partii źdźbeł trzcin. Z grobli
rozpościera się szeroka panorama na dolinę Wieprza oraz
zabudowania wsi Drążgów, znajdujące się na jego prawym
brzegu. W oddali widoczny jest zwarty kompleks olsów,
w których gnieździ się nasza największa sowa – puchacz.

Rozlewiska Rzeki Wieprz

76

Droga wiedzie przez mozaikę pól i podmokłych łąk, na
których spotkać można żerujące bociany białe i czarne
oraz żurawie. Wiosną naszą uwagę przyciągną biało-czar-
ne ptaki, wykonujące w powietrzu niesamowite ewolucje.
To czajki, które przybywają do naszego kraju jako jedne
z pierwszych i razem ze skowronkami zwiastują wiosnę.
Ich charakterystyczny głos przypomina nienastrojony od-
biornik radiowy. Spotkać można tu również rycyka – smu-
kłego ptaka, wielkości gołębia, o długim, prostym dziobie
z pomarańczową nasadą i czarnym końcem oraz długimi,
czarnymi nogami. W okresie toków poznać można go po
donośnym, lamentującym głosie. Rozległe wilgotne łąki
i pastwiska z niską roślinnością, to miejsca w których wystę-
puje pliszka żółta oraz świergotek łąkowy, natomiast stare
wierzby zamieszkiwane są przez dudki. Z ptaków drapież-
nych występują tu: myszołów, błotniak stawowy i łąkowy,
trzmielojad oraz pustułka. Szlak kieruje się na południe i po
przebyciu fragmentu drzewostanu sosnowego dociera do
miejscowości Motoga. Stąd dalej podążamy na południe,
polną, piaszczystą drogą, wiodącą przez śródleśne polany
i łąki, z rzadka porośnięte młodymi sosnami. Na skraju lasu
docieramy do tablicy informacyjnej. Od tego miejsca, przez
dłuższy czas szlak będzie wiódł różnowiekowymi drzewo-
stanami sosnowymi, poprzecinanymi olsami, w których
poznamy gatunki ptaków charakterystyczne dla tego typu
siedlisk. Trasa w części pokrywa się z żółtym szlakiem rowe-
rowym i przecina drogę asfaltową Żyrzyn – Baranów.

Rycyk

77

Srokosz Rokitniczka

Kapturka Modraszka

Kukułka Czubatka
Gil Trznadel

78

Błotniak stawowy

Wchodzimy w zwarty kompleks leśny, gdzie dogodne wa-
runki gniazdowania znalazł bocian czarny, potocznie zwany
hajstrą. Jest to rzadki ptak żyjący, w odróżnieniu od bocia-
na białego, w lasach liściastych lub mieszanych, w pobliżu
wód i terenów podmokłych. Gniazda zakłada najczęściej
w koronie starego drzewa iglastego lub liściastego, w nie-
dostępnym terenie. Jest ptakiem bardzo płochliwym i uni-
ka towarzystwa człowieka. Wśród koron drzew możemy
dostrzec pierwiosnka, którego charakterystyczny głos „cilp,
calp” towarzyszyć nam będzie nawet w środku upalanego
dnia. Podobnego do niego piecuszka z daleka jest bardzo
trudno odróżnić. Identyfikacji gatunku najlepiej dokonać
na podstawie głosu – trele piecuszka przypominają nieco
głos zięby. W drzewostanach sosnowych, którymi się poru-
szamy spotkamy również pleszki, sikory bogatki, modraszki
oraz sosnówki i czubatki. Swym śpiewem zachwycą nas ru-
dziki oraz drozdy śpiewaki. Pomiędzy drzewami być może
uda nam się wypatrzyć zwinnie mknącego krogulca.
Po dłuższej wędrówce szlak skręca na wschód i dociera do
skraju drzewostanu. Siedliska te zamieszkuje lerka, zwana
skowronkiem borowym. Po prawej stronie towarzyszy nam

79

młodnik modrzewiowy, a z lewej otwarte tereny pól, łąk
oraz nieużytków, z licznymi zakrzewieniami. Wśród wyższej
roślinności zobaczymy pokląskwę. W miejscach z krzewami
gąsiorka, srokosza, cierniówkę oraz trznadla. W miejscach
wyeksponowanych dostrzeżemy śpiewającego potrzeszcza,
powtarzającego monotonnie zgrzytliwą, niezbyt miłą pio-
senkę. Wzdłuż drogi, którą się poruszamy, rozmieszone są
ambony myśliwskie. Warto skorzystać na chwilę z jednej
z nich, by delektować się rozległym widokiem i w spokoju
obserwować polujące myszołowy, pustułki lub przelatują-
ce kruki. Nad polami dostrzeżemy śpiewające skowronki
a na skraju drzewostanu świergotki drzewne. Lasy iglaste
sąsiadujące z terenami otwartymi zasiedlane są przez sowę
uszatą, zwaną również uszatką. Jej nazwa wzięła się od kę-
pek piór, tworzących na głowie charakterystyczne „uszy”,
które w rzeczywistości wcale nie są związane ze słuchem,
a stanowią ozdobę pomagającą się maskować. Pobliskie
drzewostany zamieszkują również puszczyki zwyczajne,
które w przypadku mniejszej dostępności pokarmu w lesie,
równie chętnie polują na otwartej przestrzeni.

Po dotarciu do kolejnej tablicy informacyjnej, szlak skręca
ponownie na północ i dociera do utwardzonej drogi bie-

Pustułka Krogulec

80

Bataliony

gnącej do miejscowości Czołna. Tutaj znów odbijamy na
wschód i po przekroczeniu drogi asfaltowej ponownie po-
ruszamy się terenami leśnymi. Po prawej stronie mijamy nie-
wielki zbiornik wodny. Spotkać możemy tu polujące pliszki
siwe oraz muchołówki szare.

Szlak po raz kolejny przecina drogę asfaltową i przez pewien
czas biegnie skrajem drzewostanu, po czym odbija na połu-
dnie. Podążamy w stronę doliny Wieprza, piaszczystymi wy-
dmami porośniętymi sosnami, brzozami. Warstwę krzewów
tworzą tu: czeremcha amerykańska, jałowiec, kruszyna, ja-
rzębina oraz leszczyna. W runie spotkamy borówka czernica,
konwalia majowa, konwalijka dwulistna, malina kamionka,
kłosownica leśna, orlica pospolita, tomka wonna. Przekra-
czamy drogę Baranów – Dębczyna i po krótkiej wędrówce
docieramy do niewielkiego kompleksu stawów rybnych. Po-
ruszamy się drogą biegnącą wzdłuż grobli stawu. Z lewej
strony mijamy podmokłe tereny porośnięte głównie olszami

Łęczak Krwawodziób

81

i sosnami. Podszyt tworzą gęste krzewy czeremchy zwyczaj-
nej, kruszyny, kaliny koralowej oraz wierzby.

Docieramy do mostku nad kanałem Bylina, z którego po
raz kolejny możemy obserwować rozległą panoramę na do-
linę Wieprza. Z pobliskich olsów dobiega do nas fletowy
głos wilgi, przypominający zawołanie „zofija fija”. Jest to
pięknie ubarwiony na żółto ptak, bytujący głównie wysoko
w koronach drzew, dlatego dużo łatwiej jest go usłyszeć niż
zauważyć. Gniazdo zakłada w rozwidleniu gałęzi, w formie

Kokoszka Nurogęsi
Brodziec piskliwy

82

podwieszonej czarki. Przy odrobinie szczęścia usłyszymy
także dzięcioła zielonego, którego głos przypomina głośny
chichot. Żywi się on przede wszystkim zbieranymi na ziemi
owadami i jest wielkim amatorem mrówek oraz ich larw.
Zimą rozkopuje mrowiska nawet do 1 m głębokości, nato-
miast wiosną i latem zbiera mrówki także z pni drzew.

W środowisku tym spotkamy także właścicielkę najbardziej
znanego spośród ptasich głosów, czyli kukułkę. Charaktery-
styczne kukanie, którym samiec nawołuje samiczkę rozpo-
zna bez trudu każdy. Kukułki nie budują własnych gniazd
a jajka podrzucają do gniazd innych gatunków. Kukułcze
pisklę zazwyczaj wykluwa się wcześniej niż jego przybrane
rodzeństwo, po czym wypycha resztę jajek z gniazda, eli-
minując tym samym ewentualną konkurencję.

Trasa wiedzie dalej podmokłą terasą zalewową, na której
wiosną tworzą się ogromne rozlewiska. Pośród wielu ga-
tunków, które wówczas zatrzymują się tutaj na odpoczynek

83

i żerowanie, obserwować można bataliony. Samce tych pta-
ków w szacie godowej uzyskują ozdobne upierzenie z kryzą
na szyi i puklami z piór na głowie. Ich ubarwienie jest tak
różnorodne, że nie spotyka się dwóch identycznie wygląda-
jących ptaków.
Idąc drogą polną z prawej strony obserwujemy zbiorowiska
szuwarowe i łąkowe związane ze starorzeczami oraz woda-
mi stojącymi. Rosną tu różne gatunki turzyc oraz manna
mielec, tworząca prawie jednogatunkowe zbiorowiska szu-
waru mannowego. Siedliska te są miejscem gniazdowania
krwawodzioba, rycyka, czajki oraz bekasa kszyka. Tego
ostatniego najszybciej zaobserwujemy, gdy spłoszony zry-
wa się spod nóg i odlatuje zygzakiem krzycząc „tike tike
tike” lub „kszyk kszyk”, od czego wzięła się jego nazwa ga-
tunkowa. W okresie godowym samce odbywają widowisko-
we loty godowe, podczas których słychać beczący dźwięk
wydawany przez wibrujące skrajne sterówki.

Ptaki brodzące

Szlak dociera w pobliże zakola Wieprza. Brzegi rzeki po-
rośnięte drzewami i krzewami są miejscem gniazdowa-
nia strumieniówki oraz słowika szarego. Spotkamy tu
zimorodka, najładniejszego z ptaków krajowych, gniaz-
dującego w norach urwistych brzegów. Swoje stanowi-
ska lęgowe ma tu również remiz, cechujący się kunsz-
tem w budowie gniazd, które zawiesza nisko nad wodą.
Dolina Wieprza stała się siedliskiem nie tylko rzadkich ga-
tunków ptaków ale także innych zwierząt. Starorzecza do-
liny są miejsce występowania żółwia błotnego, gatunku
zamieszczonego w Polskiej Czerwonej Księdze. Nad rzeką
zadomowiły się bobry oraz wydry. Spotkać można rów-
nież tutaj przedstawicieli płazów – traszkę zwyczajną, żabę
trawną i ropuchę szarą. Znad zakola kierujemy się dalej na
zachód, drogą polną, którą docieramy do punktu końco-
wego szlaku.

Krzyżówki



ISBN 978-83-934303-8-3
Egzemplarz bezpłatny

PRZEWODNIK WYKONANO W RAMACH PROJEKTU PN.:
„ TURYSTYCZNY SZLAK ORNITOLOGICZNY OBEJMUJĄCY DOLINĘ WIEPRZA,

DOLINĘ WISŁY ORAZ JEZIORA DUŻY ŁUG ”
WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ
W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY
Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ.