เอกสารประกอบการเรียนเรื่องระบำกฤดาภินิหาร-รุ่งทิวา-สมบูรณ์-04-04-65

41

ท่าราท่ี 30 ทานองเพลงครวญหา
เน้ือรอ้ ง “กรกรีดกราย”
จงั หวะท1ี่ เนอ้ื รอ้ ง“กร”
ตวั พระ : หนั ตวั ออกด้านหนา้ เวที มือซา้ ยเปลี่ยนเปน็ วงบน มือขวาถือพานแขนตึงระดบั ไหล่ ศีรษะ

เอยี งซา้ ย ถอยเทา้ ขวาลงหลัง ประและยกเทา้ ซ้าย
ตัวนาง : หนั ตวั ออกดา้ นหนา้ เวที มือซา้ ยเปล่ียนเปน็ วงบน มอื ขวาถอื พานแขนตงึ ระดบั ไหล่ ศีรษะ

เอยี งซ้าย ถอยเทา้ ขวาลงหลัง ประและยกเทา้ ซ้าย

ภาพที่ 46 : ทา่ ราท่ี 31 “กรีดกราย”
ทมี่ า : นางสาวรงุ่ ทวิ า เบญจาธิกุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราท3่ี 1 ทานองเพลงครวญหา
เนือ้ รอ้ ง “กรกรีดกราย”
จงั หวะท2่ี เนอ้ื รอ้ ง“กรดี กราย”
ตวั พระ : หนั ตวั ออกด้านหนา้ เวที ม้วนมอื ขวาทถ่ี อื พานกลับมาเป็นวงบน สว่ นมือซ้ายทเ่ี ปน็ วงบน
กลบั มาจีบสง่ ไปขา้ งหลัง ศรี ษะเอยี งขวา ก้าวเทา้ ซ้ายไปดา้ นหนา้
ตัวนาง : หนั ตัวออกดา้ นหน้าเวที ม้วนมือขวาท่ีถือพานกลับมาเปน็ วงบน ส่วนมอื ซา้ ยทเ่ี ปน็ วงบน
กลบั มาจีบสง่ ไปข้างหลัง ศรี ษะเอียงขวา ก้าวเท้าซา้ ยไปด้านหน้า

42

ภาพท่ี 47 : ท่าราที่ 32 “โปรยมาลีสีประสาน”
ทมี่ า : นางสาวร่งุ ทิวา เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราที่ 32 ทานองเพลงครวญหา
เน้ือร้อง “โปรยมาลีสปี ระสาน”
จังหวะท1่ี เนอื้ รอ้ ง“โปรยมาล”ี
ตวั พระ : หันตวั ออกด้านหน้าเวที มือซ้ายถอื พานดอกไม้ มือขวากรีดนว้ิ หยบิ ดอกไมโ้ ปรย ศีรษะ
เอยี งขวา กา้ วเท้าซ้าย กระดกเท้าขวา
ตวั นาง : หันตวั ออกด้านหน้าเวที มอื ซา้ ยถือพานดอกไม้ มอื ขวากรีดนิว้ หยบิ ดอกไม้โปรย ศีรษะ
เอยี งขวา ก้าวเทา้ ซ้าย กระดกเทา้ ขวา

ภาพที่ 48 : ท่าราท่ี 33 “สีประสาน”
ท่มี า : นางสาวรงุ่ ทิวา เบญจาธกิ ุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15

43

ท่าราที่ 33 ทานองเพลงครวญหา
เน้อื ร้อง “โปรยมาลสี ปี ระสาน”
จังหวะท2่ี เนอ้ื ร้อง“สปี ระสาน”
ตวั พระ : หนั ตัวออกดา้ นหน้าเวที มอื ขวาถือพานดอกไม้ มอื ซา้ ยกรีดน้ิวหยบิ ดอกไม้โปรย ศีรษะ

เอียงซา้ ย ก้าวเทา้ ขวา กระดกเทา้ ซา้ ย
ตวั นาง : หันตัวออกดา้ นหน้าเวที มือขวาถือพานดอกไม้ มอื ซา้ ยกรีดนวิ้ หยบิ ดอกไม้โปรย ศีรษะ

เอยี งซ้าย ก้าวเทา้ ขวา กระดกเท้าซ้าย

ภาพที่ 49 : ท่าราที่ 34 “พรมน้าทพิ ย์ปรงุ ปรน สุคนธธ์ าร จักรวาลฉ่าช่นื ”
ทมี่ า : นางสาวรุง่ ทวิ า เบญจาธิกลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

ท่าราท3ี่ 4 ทานองเพลงครวญหา
เนือ้ ร้อง “พรมน้าทิพย์ปรงุ ปรน สุคนธธ์ าร จกั รวาลฉา่ ช่ืน”
ตัวพระ : หันตวั ออกด้านหน้าเวที มือซ้ายจีบหงายเข้าหาลาตัวระดับแงศ่ ีรษะแขนงอระดับแง่ศีรษะ

สลับมือกันจนหมดจังหวะ วิ่งสวนกันไปแทนที่นาง โดยผ่านหน้านางก่อนวิ่งสวนตอนกลับ ผ่านด้านหลังตัว
นางสลับกันจนหมดทานองเพลงแขนงอ มือขวาถือพานในระดับวงกลาง หน้าตรง ยืดยุบตามจังหวะศีรษะ
เอยี งขวา วางเท้าซ้ายลงผสมกับเทา้ ขวา

หมายเหตุ : เปลี่ยนมอื ซา้ ยเปน็ วงกลาง มือขวาถือพาน
ตัวนาง : หันตัวออกด้านหน้าเวที มือขวาถือพานระดับวงกลาง มือซ้ายจีบหงายเข้าหาลาตัวระดับ
แงศ่ รี ษะแขนงอ สลับมือกันจนหมดจงั หวะ ศีรษะเอยี งขวา วางเทา้ ซ้ายลงผสมกบั เทา้ ขวา
หมายเหตุ : สลับมือกันจนหมดจังหวะ วิ่งสวนกันแทนที่พระ โดยผ่านด้านหลังตัวพระก่อน ส่วน
ตอนกลบั วิง่ สวนผ่านหนา้ ตวั พระ สลับกนั จนหมดทานองเพลง

44

ภาพท่ี 50 : ทา่ ราที่ 35 ท่าเชือ่ ม เน้อื ร้อง “รน่ื รมณ์ครนั ”
ท่มี า : นางสาวร่งุ ทวิ า เบญจาธกิ ุล.ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราที่ 35 ทานองเพลงครวญหา
จังหวะท1่ี (ท่าเชอ่ื ม) เนื้อรอ้ ง “รน่ื รมณ์ครัน”
ตวั พระ : เบ่ยี งตวั ไปทางดา้ นขวาเลก็ น้อย มอื ขวาถือพานระดบั วงล่าง มือซ้ายจีบคว่าระดับวงลา่ ง
แขนงอศีรษะเอียงขวา กา้ วเท้าซ้าย
ตวั นาง : เบ่ียงตัวไปทางดา้ นขวาเลก็ นอ้ ย มือขวาถอื พานระดับวงลา่ ง มอื ซ้ายจีบคว่าระดับวงลา่ ง
แขนงอ ศรี ษะเอยี งขวา ถอนยกเท้าขวาวาง ประเท้าซา้ ย

ภาพที่ 51 : ท่าราที่ 36 “ร่นื รมณค์ รนั ”
ทมี่ า : นางสาวรงุ่ ทวิ า เบญจาธิกลุ .ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15

45

ทา่ ราท3่ี 6 ทานองเพลงครวญหา
จังหวะท่ี2 เน้ือรอ้ ง “รนื่ รมย์ครัน”
ตวั พระ : เบย่ี งตัวไปทางด้านขวาเลก็ น้อย คลายมอื จีบดา้ นซ้ายต้งั วงไปจับมือนาง (ท่าโลมลา่ ง)

ศรี ษะเอียงซ้าย ก้าวขา้ งเทา้ ขวา
ตัวนาง : เบี่ยงตัวไปทางด้านซ้ายเล็กน้อย คลายมือจีบด้านซ้ายไปต้ังวง มือซ้ายแขนตึงไปทาง

ดา้ นขา้ ง มอื ขวาถือพานระดบั วงลา่ ง พระจับมอื นาง (ทา่ โลมลา่ ง) ศีรษะเอยี งซ้าย กา้ วไขว้เท้าซา้ ย

ภาพท่ี 52 : ทา่ ราท่ี 1 ทานองเพลงจนี รัว
ท่มี า : นางสาวรุ่งทิวา เบญจาธกิ ุล.ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

46

ทา่ ราท1่ี ทานองเพลงจนี รัว
จังหวะท่ี 1
ตัวพระ : หันตัวออกทางดา้ นหน้าเวที มือขวาถือพานประมาณระดับคาง มือซ้ายตัง้ วงหน้าช้อนมือ

เปลยี่ นเปน็ จีบแล้วคลายมอื กลบั มาตง้ั วงประมาณระดับคางตามจังหวะ ศรี ษะลักคอซา้ ย-ขวา ย่าเท้าซ้ายและ
เท้าขวาตามจงั หวะเพลงโดยเริ่มยา้ จากเท้าขวาแล้วนับเป็น 1 ปฏบิ ตั ไิ ปเรือ่ ยๆจานวน 5 ครั้ง

ตัวนาง : หันตวั ออกทางด้านหน้าเวที มือขวาถือพานประมาณระดับคาง มือซ้ายตง้ั วงหน้าช้อนมือ
เปลยี่ นเปน็ จบี แลว้ คลายมอื กลบั มาตง้ั วงประมาณระดบั คางตามจงั หวะ ศรี ษะลกั คอซา้ ย-ขวา ย่าเท้าซ้ายและ
เท้าขวาตามจังหวะเพลงโดยเริม่ ยา้ จากเทา้ ขวาแลว้ นับเป็น 1 ปฏบิ ตั ิไปเร่ือยๆจานวน 5 ครั้ง

หมายเหตุ : ตวั พระ-ตัวนาง ปฏบิ ตั ิท่าราในลกั ษณะดังกลา่ วซ้าอีก1รอบ

ภาพที่ 53 : ท่าราที่ 2 ทานองเพลงจนี รัว
ท่ีมา : นางสาวรุ่งทวิ า เบญจาธกิ ลุ .ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราที่ 2 ทานองเพลงจีนรัว
จังหวะท่ี 2
ตัวพระ : หันตัวไปทางด้านซ้าย จากน้ันหันตัวออกดา้ นหน้า มือขวา ถือพานในลักษณะต้ังวงหน้า
มือซ้าย จีบปรกหน้า เปลี่ยนมือซ้าย คลายจีบเปล่ียนเป็นวงในลักษณะวงหน้าระดับเดยี วกับพาน ศีรษะเอยี ง
ขวา และกลับเอียงซ้าย ก้าวเท้าซ้ายขึ้นหน้าแล้วยกข้างเท้าขวา (ยกข้างตัวพระ) จากนั้นเปล่ียนก้าวข้างเท้า
ขวา
ตัวนาง : หันตัวไปทางด้านซ้าย จากน้ันหันตัวออกด้านหน้า มือขวา ถือพานในลักษณะตั้งวงหน้า
มือซ้าย จีบปรกหน้า เปล่ียนมือซ้าย คลายจีบเปลี่ยนเป็นวงในลักษณะวงหน้าระดับเดยี วกับพาน ศีรษะเอียง
ขวา และกลับเอียงซ้าย ก้าวเท้าซ้ายข้ึนหน้าแล้วยกหน้าเท้าขวา (ยกหน้าตัวนาง) จากนั้นเปล่ียนก้าวข้างเท้า
ขวา พรอ้ มกับหลบเขา่
หมายเหตุ : ตัวพระ-ตัวนาง ปฏบิ ตั ิทา่ ราในลกั ษณะดังกลา่ วซ้าอีก1รอ

47

ภาพท่ี 54 : ท่าราที่ 3 ทานองเพลงจนี รัว
ที่มา : นางสาวรุ่งทวิ า เบญจาธิกุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราท3่ี ทานองเพลงจนี รัว
จงั หวะท่ี 3
ตวั พระ : หันหลัง มือขวาถือพานระดับชายพก มอื ซา้ ยจบี ปรกข้าง ศีรษะเอียงขวา ถอนเทา้ ขวา
ประเท้าซา้ ย
ตวั นาง : หนั ตวั ออกด้านหน้าเวที มอื ขวาถือพานระดับชายพก มือซ้ายจบี ปรกข้าง ศีรษะเอียงขวา
ถอนเทา้ ขวา ประเทา้ ซา้ ย

ภาพที่ 55 : ท่าราที่ 4 ทานองเพลงจนี รัว
ท่มี า : นางสาวรงุ่ ทวิ า เบญจาธกิ ุล.ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

48

ท่าราท4ี่ ทานองเพลงจนี รวั
จงั หวะที่ 4
ตวั พระ : หันหลงั มอื ขวาถือพานระดับชายพก มอื ซา้ ย คลายจีบเป็นตง้ั วงบนไขวม้ ือกับตัวนาง

ศรี ษะเอียงซา้ ย กา้ วหน้าเทา้ ซา้ ย เทา้ ขวาเปิดสน้ เทา้ หลงั
ตวั นาง : หนั ตวั ออกดา้ นหน้าเวที มือขวาถือพานระดับชายพก มอื ซา้ ย คลายจีบเปน็ ตั้งวงบนไขวม้ อื

กับตัวนางศีรษะเอยี งซ้าย กา้ วหน้าเท้าซ้าย เทา้ ขวาเปดิ ส้นเท้าหลัง

ภาพที่ 56 : ทา่ ราที่ 5 ทานองเพลงจนี รัว
ทีม่ า : นางสาวรุ่งทวิ า เบญจาธกิ ุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราที่ 5 ทานองเพลงจนี รวั
จังหวะท่ี 5
ตวั พระ : หันด้านซา้ ย มือขวาถอื พานลักษณะตง้ั วงบน มือซ้ายจีบหงายชายพกศีรษะเอยี งซ้าย
ขยับเทา้ ท้งั สองข้างไปทางมอื ถอื พาน
ตวั นาง : หนั ด้านขวา มอื ขวาถอื พานลักษณะต้งั วงบน มือซา้ ยจีบหงายชายพกศรี ษะเอยี งซา้ ย
ขยบั เท้าทัง้ สองขา้ งไปทางมอื ถอื พาน

49

ภาพที่ 57 : ทา่ ราท่ี 6 ทานองเพลงจนี รวั
ที่มา : นางสาวรุ่งทิวา เบญจาธกิ ุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราท่ี 6 ทานองเพลงจนี รวั
จังหวะที่ 6
ตัวพระ : หนั ดา้ นซา้ ย มือขวาถอื พานระดับชายพก มือซา้ ยตั้งวงบน ศีรษะเอยี งขวา และขยับเทา้
ทงั้ สองขา้ งไปทางมอื ตั้งวง
ตวั นาง : หันดา้ นซ้าย มอื ขวาถือพานระดบั ชายพก มอื ซา้ ยตัง้ วงบน ศีรษะเอยี งขวา และขยบั เท้า
ทั้งสองข้างไปทางมือต้งั วง
หมายเหตุ : ขยบั เทา้ สลับกันระหวา่ งพระกับนาง

50

ภาพที่ 58 : ท่าราที่ 7 ทานองเพลงจนี รวั
ทม่ี า : นางสาวรงุ่ ทิวา เบญจาธกิ ุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราที่ 7 ทานองเพลงจนี รวั
จังหวะท่ี 7
ตวั พระ : หนั ตัวออกด้านหนา้ เวที เปล่ยี นมอื ขวาถอื พานระดับชายพก มอื ซา้ ยจบี ปรกข้าง ศีรษะ
เอียงขวา ถอนเทา้ ขวาและประเทา้ ซ้าย
ตวั นาง : หันหลงั เปล่ียนมือขวาถือพานระดับชายพก มือซ้ายจีบปรกข้าง ศรี ษะเอยี งขวา ถอนเทา้
ขวาและประเท้าซา้ ย

ภาพที่ 59 : ทา่ ราที่ 8 ทานองเพลงจนี รวั
ทีม่ า : นางสาวรุง่ ทิวา เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

51

ท่าราท8ี่ ทานองเพลงจนี รวั
จงั หวะท่ี 8
ตวั พระ : หนั ตัวออกดา้ นหนา้ เวที มือขวาถอื พานระดับชายพก มือซา้ ยคลายจบี เปล่ียนเป็นต้งั วงบน

ศรี ษะเอยี งซา้ ย และเทา้ ซา้ ยกา้ วหนา้
ตวั นาง : หนั หลัง มอื ขวาถือพานระดบั ชายพก มอื ซา้ ยคลายจีบเปล่ยี นเป็นตง้ั วงบน

ศรี ษะเอยี งซ้าย และเทา้ ซา้ ยก้าวหนา้

ภาพท่ี 60 : ทา่ ราที่ 9 ทานองเพลงจนี รวั
ทีม่ า : นางสาวรุง่ ทิวา เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราท9่ี ทานองเพลงจนี รัว
จังหวะท่ี 9
ตัวพระ : หันด้านขวา มือขวาถอื พานระดบั ชายพก มือซ้ายต้ังวงบน ศรี ษะเอยี งขวา ขยับเท้าทั้งสอง
ขา้ งไปทางมอื ตง้ั วง
ตวั นาง : หนั ดา้ นซ้าย มือขวาถือพานระดับชายพก มือซา้ ยตัง้ วงบน ศีรษะเอียงขวา ขยับเท้าท้ังสอง
ข้างไปทางมอื ต้ังวง

52

ภาพที่ 61 : ท่าราท่ี 10 ทานองเพลงจีนรวั
ทมี่ า : นางสาวรงุ่ ทิวา เบญจาธกิ ุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราท1่ี 0 ทานองเพลงจีนรวั
จงั หวะท่ี 10
ตวั พระ : หันดา้ นขวา มอื ขวาถือพานในลักษณะตง้ั วงบน มือซา้ ยจีบหงายชายพก ศรี ษะเอียงซ้าย
ขยับเท้าท้ังสองข้างไปทางมือถือพาน
ตวั นาง : หันด้านซ้าย มอื ขวาถือพานในลักษณะตัง้ วงบน มอื ซ้ายจบี หงายชายพก ศีรษะเอียงซ้าย
ขยบั เท้าทง้ั สองขา้ งไปทางมือถือพาน
หมายเหตุ : ขยบั เท้าสลับกันระหวา่ งพระและนาง

ภาพท่ี 62 : ท่าราที่ 11 ทานองเพลงจีนรวั
ท่มี า : นางสาวรุ่งทิวา เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

53

ทา่ ราท1ี่ 1 ทานองเพลงจีนรัว
จังหวะท่ี 11
ตัวพระ : หันหลัง เปล่ยี นเปน็ มอื ท้ังสองข้างจีบเขา้ หาหน้าอกศรี ษะเอยี งขวา ถอนเท้าขวาและ

ประเท้าซา้ ย
ตัวนาง : หนั ตวั ออกด้านหนา้ เวที เปลยี่ นเปน็ มือท้งั สองขา้ งจีบเข้าหาหน้าอกศรี ษะเอียงขวา ถอน

เทา้ ขวาและประเทา้ ซา้ ย

ภาพท่ี 63 : ท่าราที่ 12 ทานองเพลงจนี รัว
ที่มา : นางสาวรุ่งทิวา เบญจาธิกลุ .ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราท1่ี 2 ทานองเพลงจนี รวั
จังหวะท่ี 12
ตัวพระ : หันหลัง มอื ขวาถอื พานเหยยี ดแขนตึงระดับไหล่ มือซา้ ยต้งั วงบนระดับแหง่ศีรษะ ศีรษะ
เอียงซา้ ย กา้ วหนา้ เท้าซา้ ย เทา้ ขวาเปดิ ส้นเท้าหลงั
ตัวนาง : หนั ตัวออกดา้ นหนา้ เวที มือขวาถอื พานเหยียดแขนตึงระดบั ไหล่ มือซ้ายตัง้ วงบนระดบั
แหงศ่ รี ษะ ศีรษะเอยี งซ้าย ก้าวหนา้ เท้าซ้าย เท้าขวาเปดิ สน้ เท้าหลงั

ภาพท่ี 64 : ทา่ ราที่ 13 ทานองเพลงจนี รวั
ทมี่ า : นางสาวร่งุ ทิวา เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

54

ท่าราท1่ี 3 ทานองเพลงจนี รัว
จงั หวะท่ี 13
ตวั พระ : หนั ตัวออกด้านหน้าเวที มอื ขวาถือพานเหยยี ดแขนตงึ ระดับไหล่ มือซ้ายต้ังวงระดับวงบน

ศรี ษะเอียงขวา และขยับเท้าท้งั สองขา้ งไปทางมือต้งั วง
ตัวนาง : หันตัวออกด้านหนา้ เวที มือขวาถอื พานเหยียดแขนตงึ ระดบั ไหล่ มอื ซ้ายตัง้ วงระดับวงบน

ศีรษะเอยี งขวา และขยบั เท้าทัง้ สองขา้ งไปทางมอื ตัง้ วง

ภาพท่ี 65 : ท่าราที่ 14 ทานองเพลงจีนรวั
ท่มี า : นางสาวรงุ่ ทวิ า เบญจาธิกลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราท1่ี 4 ทานองเพลงจนี รวั
จงั หวะที่ 14
ตวั พระ : หันตัวออกด้านหน้าเวที มอื ขวาถอื พานในลักษณะต้งั วงบน มอื ซ้ายตงั้ วงกลางเหยยี ดแขน
ตึง ศรี ษะเอยี งซา้ ย และขยบั เท้าทง้ั สองข้างไปทางมือถอื พาน
ตวั นาง : หันตวั ออกดา้ นหนา้ เวที มอื ขวาถือพานในลกั ษณะตัง้ วงบน มือซ้ายต้ังวงกลางเหยียดแขน
ตึง ศรี ษะเอยี งซ้าย และขยบั เทา้ ทั้งสองขา้ งไปทางมือถือพาน

ภาพท่ี 66 : ทา่ ราท่ี 15 ทานองเพลงจีนรวั
ที่มา : นางสาวรุ่งทวิ า เบญจาธิกุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15

55

ทา่ ราท1่ี 5 ทานองเพลงจนี รวั
จังหวะท่ี 15
ตัวพระ : หนั ตวั ออกด้านหน้าเวที มอื ทัง้ สองข้างจบี เขา้ หาหนา้ อก ศีรษะเอียงขวา ถอนเท้าขวาและ

ประเท้าซ้าย
ตวั นาง : หนั หลงั มือท้ังสองขา้ งจบี เขา้ หาหน้าอก ศรี ษะเอยี งขวา ถอนเท้าขวาและประเท้าซา้ ย

ภาพที่ 67 : ท่าราท่ี 16 ทานองเพลงจีนรวั
ทมี่ า : นางสาวรุง่ ทวิ า เบญจาธกิ ุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราท1่ี 6 ทานองเพลงจีนรวั
จงั หวะที่ 16
ตวั พระ : หนั ตวั ออกด้านหน้าเวที มือขวาถอื พานเหยยี ดแขนตงึ ระดบั ไหล่ มอื ซ้ายตั้งวงระดบั วงบน
ศีรษะเอยี งซ้าย กา้ วหน้าเท้าขวา เทา้ ซ้ายเปิดส้นเทา้ หลงั
ตัวนาง : หนั หลงั มือขวาถือพานเหยียดแขนตึงระดบั ไหล่ มอื ซา้ ยตง้ั วงระดบั วงบน
ศีรษะเอียงซ้าย ก้าวหน้าเทา้ ขวา เทา้ ซ้ายเปิดสน้ เท้าหลัง

ภาพท่ี 68 : ท่าราท่ี 17 ทานองเพลงจนี รวั
ทมี่ า : นางสาวรุ่งทิวา เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

56

ท่าราท1ี่ 7 ทานองเพลงจนี รัว
จังหวะท่ี 17
ตัวพระ : หันตัวออกดา้ นหนา้ เวที มอื ขวาถือพานเหยียดแขนตึงระดบั ไหล่ มอื ซ้ายต้ังวงระดับวงบน

ศรี ษะเอยี งขวา และขยบั เทา้ ท้ังสองข้างไปทางมอื ตั้งวง
ตัวนาง : หนั ตัวออกดา้ นหนา้ เวที มอื ขวาถอื พานเหยยี ดแขนตงึ ระดบั ไหล่ มอื ซา้ ยต้งั วงระดับวงบน

ศรี ษะเอียงขวา และขยับเทา้ ทั้งสองขา้ งไปทางมอื ตงั้ วง

ภาพท่ี 69 : ท่าราที่ 18 ทานองเพลงจนี รัว
ที่มา : นางสาวรงุ่ ทวิ า เบญจาธิกลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราท1ี่ 8 ทานองเพลงจนี รัว
จังหวะที่ 18
ตัวพระ : หนั ตวั ออกด้านหน้าเวที มอื ขวาถอื พานเหยยี ดแขนตงึ ระดับไหล่ มอื ซา้ ยตง้ั วงระดับวงบน
ศรี ษะซา้ ย และขยับเทา้ ทั้งสองขา้ งไปทางมือตง้ั วง
ตวั นาง : หนั ตวั ออกด้านหน้าเวที มอื ขวาถือพานเหยียดแขนตงึ ระดบั ไหล่ มือซา้ ยตัง้ วงระดับวงบน
ศีรษะซ้าย และขยับเทา้ ทั้งสองข้างไปทางมอื ต้ังวง

ภาพท่ี 70 : ท่าราที่ 19 ทานองเพลงจนี รัว
ทีม่ า : นางสาวรุ่งทวิ า เบญจาธกิ ุล.ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15

57

ท่าราท1่ี 9 ทานองเพลงจนี รวั
จังหวะท่ี 19
ตัวพระ : หันตวั ไปทางด้านขวา มือขวาถือพานในลักษณะจีบส่งหลังแขนตงึ มือซ้ายจีบส่งหลังแขน

ตงึ ศรี ษะหนา้ ตรง ซอยเท้าถอยหลงั แล้วยดื ยุบตามจังหวะเพลง
ตัวนาง : หันตวั ไปทางดา้ นขวา มือขวาถือพานในลักษณะจีบส่งหลังแขนตงึ มือซ้ายจีบส่งหลังแขน

ตงึ ศรี ษะหนา้ ตรง ซอยเท้าถอยหลังแลว้ ยืดยุบตามจังหวะเพลง
หมายเหตุ : ตวั พระ-ตวั นางปฏบิ ัตทิ ่าราซ้าในลักษณะน้ีจนครบ 4 ทศิ

ภาพที่ 71 : ท่าราท่ี 20 ทานองเพลงจีนรัว
ทมี่ า : นางสาวรงุ่ ทวิ า เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราท2่ี 0 ทานองเพลงจนี รวั
จงั หวะที่ 20
ตวั พระ : หันตัวไปทางดา้ นขวา มือขวาถอื พาน มอื ซา้ ยประกบกบั มอื ถอื พานในลักษณะท่าไหว้ หัว
แมม่ อื จรดระหวา่ งคิ้ว หน้าตรง เงยหนา้ ข้นึ เล็กนอ้ ย ซอยเทา้ ไปขา้ งหน้า ยืดยบุ ตามจังหวะเพลง
ตัวนาง : หันตัวไปทางด้านขวา มือขวาถอื พาน มอื ซา้ ยประกบกับมือถอื พานในลกั ษณะท่าไหว้ หัว
แมม่ อื จรดระหวา่ งคิ้ว หน้าตรง เงยหน้าข้ึนเล็กน้อย ซอยเทา้ ไปขา้ งหนา้ ยืดยุบตามจงั หวะเพลง
หมายเหตุ : ตวั พระ-ตวั นางปฏบิ ัติท่าราซา้ ในลักษณะนีจ้ นครบ 4 ทิศ

58

ภาพท่ี 72 : ท่าราท่ี 21 ทานองเพลงจนี รวั
ท่ีมา : นางสาวร่งุ ทิวา เบญจาธกิ ุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราท2ี่ 1 ทานองเพลงจนี รวั
จงั หวะที่ 21
ตัวพระ : หันตัวมาดา้ นหนา้ มอื ขวาถือพานระดับหน้าอก มือซ้ายตง้ั วงระดับหน้าอก วาดมอื ถือพาน
ขึน้ ไปต้งั วงบน ศีรษะเอยี งซ้าย ก้าวไขวเ้ ทา้ ซา้ ยและเท้าขวาเปดิ ส้นเทา้ หลงั
ตวั นาง : หันตัวมาด้านหน้า มือขวาถอื พานระดับหน้าอก มอื ซ้ายตัง้ วงระดับหน้าอก วาดมอื ถอื พาน
ขึน้ ไปต้ังวงบน ศีรษะเอียงซ้าย กา้ วหนา้ เท้าซ้ายและเท้าขวาเปิดส้นเท้าหลัง

ภาพที่ 73 : ท่าราท่ี 22 ทานองเพลงจนี รัว
ทีม่ า : นางสาวรุ่งทิวา เบญจาธกิ ลุ .ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราท2ี่ 2 ทานองเพลงจนี รัว
จังหวะท่ี 22
ตวั พระ : หมนุ ตัวไปทางด้านขวา แลว้ หมุนกลับมาด้านหนา้ มือขวาถอื พานในลักษณะตัง้ วงบน มือ
ซ้ายจีบส่งหลงั แขนตงึ ศรี ษะเอยี งขวา กา้ วหนา้ เท้าซ้าย กระดกเท้าขวา และเปลีย่ นเปน็ วางเทา้ ทีก่ ระดกลง
เปิดส้นเท้า

59

ตวั นาง : หมุนตวั ไปทางดา้ นขวา แล้วหมุนกลบั มาดา้ นหนา้ มอื ขวาถอื พานในลักษณะตัง้ วงบน มอื
ซ้ายจีบสง่ หลงั แขนตึง ศีรษะเอยี งขวา ก้าวหนา้ เทา้ ซา้ ย กระดกเท้าขวา และเปล่ียนเป็นวางเทา้ ทีก่ ระดกลง
เปิดสน้ เทา้

หมายเหตุ : ตวั พระ-ตวั นาง หมุนตัวไปทางมือวง ทางขวา

ภาพท่ี 74 : ทา่ ราท่ี 23 ทานองเพลงจีนรวั
ทีม่ า : นางสาวรงุ่ ทวิ า เบญจาธกิ ุล.ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ท่าราท2ี่ 3 ทานองเพลงจีนรวั
จงั หวะท่ี 23
ตวั พระ : หนั ตัวไปทางด้านขวา มือขวาถอื พานลกั ษณะตงั้ วงบนประมาณระดับจมกู มอื ซา้ ยตั้งวงไป
ฝั่งขวาคู่กับพานประมาณระดบั จมูก ศีรษะเอียงซ้าย ก้าวเท้าขวา เทา้ ซา้ ยยกข้าง (ยกขา้ งตัวพระ)
ตัวนาง : หันตวั ไปทางด้านขวา มือขวาถือพานลกั ษณะต้ังวงบนประมาณระดบั จมกู มอื ซา้ ยตั้งวงไป
ฝ่ังขวาคกู่ ับพานประมาณระดบั จมูก ศีรษะเอียงซา้ ย กา้ วเทา้ ขวา เทา้ ซา้ ยยกหน้า (ยกหน้าตวั นาง)

ภาพท่ี 75 : ท่าราที่ 24 ทานองเพลงจีนรวั
ที่มา : นางสาวรุ่งทิวา เบญจาธิกุล.ภาพถา่ ย. 2564, มกราคม : 15

60

ทา่ ราท2่ี 4 ทานองเพลงจนี รัว
จังหวะท่ี 24
ตวั พระ : หนั ตวั ออกด้านหน้า มือขวาถอื พานลกั ษณะตงั้ วงประมาณระดบั วงกลาง มอื ซ้ายชอ้ นมือ

เปลย่ี นจากวงเปน็ จบี (ท่าภมรเคลา้ ) ศีรษะเอียงขวาก้าวข้างลง (ก้าวข้างตัวพระ)
ตวั นาง : หนั ตัวออกด้านหนา้ มอื ขวาถอื พานลกั ษณะต้ังวงประมาณระดับวงกลาง มอื ซา้ ยช้อนมอื

เปล่ยี นจากวงเป็นจบี (ท่าภมรเคล้า) ศีรษะเอยี งขวา ก้าวข้างลงและหลบเข่า

ภาพท่ี 76 : ทา่ ราท่ี 25 ทานองเพลงจีนรวั
ทมี่ า : นางสาวรงุ่ ทิวา เบญจาธิกุล.ภาพถ่าย. 2564, มกราคม : 15
ทา่ ราท2ี่ 5 ทานองเพลงจนี รัว
จังหวะท่ี 25
ตัวพระ : ดา้ นหนา้ ในครั้งแรกเปลย่ี นมอื ถอื พานเป็นมอื ซ้าย มือขวาโปรยดอกไม้ ครั้งทส่ี องสลบั มือ
ขวาถือพาน มอื ซา้ ยโปรยดอกไม้ ปฏิบตั ิแบบเดิมจนหมดทานองเพลง ศีรษะในครั้งแรกเอียงขวาสลบั กลับมา
เอียงซา้ ยปฏบิ ัตแิ บบเดมิ จนหมดทานองเพลง วิ่งซอยเทา้ เขา้ หลงั เวที
ตวั นาง : ด้านหนา้ ในคร้ังแรกเปลี่ยนมอื ถือพานเป็นมอื ซา้ ย มือขวาโปรยดอกไม้ ครั้งทส่ี องสลบั มอื
ขวาถอื พาน มือซา้ ยโปรยดอกไม้ ปฏิบตั แิ บบเดมิ จนหมดทานองเพลง ศรี ษะในคร้งั แรกเอียงขวาสลบั กลับมา
เอียงซ้ายปฏิบัติแบบเดิมจนหมดทานองเพลง วง่ิ ซอยเทา้ เข้าหลงั เวที

61

สรปุ

ระบากฤดาภินิหาร เป็นการแสดงที่กรมศิลปากรปรับปรุงขึ้นใช้ในการแสดง ละครเรื่องเกียรตศิ ักดิ์
รกั ไทย นาออกแสดงให้ประชาชน ณ โรงละครศลิ ปากร เม่ือ พ.ศ. 2486 โดยใชว้ งดุริยางค์สากลบรรเลง โดย
มีพระเจนดุริยางค์เป็นผู้เรียบเรียงเสียงประสานด้วยต้องการให้มีรูปแบบการแสดงท่ีแตกต่างไปจากระบา
มาตรฐานท่ีได้เคยแสดงมาและต้องการให้ทันสมัยเหมาะสมกับสถานการณ์ในยุคนั้น ส่วนท่าราน้ันครูลมุล-
ยะมะคุปต์ กับหม่อนต่วน ภัทรนาวิก (นางศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก) เป็นผู้รวมกันท่ีประดิษฐ์ข้ึน นับเป็นระบา
ชุดหนึ่งท่ีนิยมแสดงในงานมงคล โดยเฉพาะนามาเป็นชุดอวยพร ท้ังนี้เพราะบทร้องแสดงถึงเทพบุตรนางฟ้า
มาอานวยอวยพรพร้อมท้ังพรมน้าทิพย์และในมือถือพานดอกไม้โปรย การราแบ่งเป็นข้ันตอนต่าง ๆ ได้แก่
ออกท่าราในท่าราสอดสร้อย เพลงรัวดึกดาบรรพ์ ราตามบทเพลงในเพลงครวญหา และราเข้าตามทานอง
ดนตรีในเพลงจีนรัว องค์ประกอบของระบากฤดาภินิหาร ได้แก่ การแต่งกาย ระบากฤดาภินิหารแต่งกายยืน
เครื่องพระ-นาง บทร้องและเครอ่ื งดนตรีในการแสดงครงั้ แรกใชว้ งดุริยางค์สากลบรรเลง ตอ่ มานาออกแสดง
เป็นระบาชุดเอกเทศ ใช้วงปพี่ าทยไ์ ม้นวม ทานองเพลง ได้แก่ เพลงรัวดึกดาบรรพ์ เพลงครวญหา เพลงจีนรัว
อุปกรณ์การแสดงชุดน้ีมีอุปกรณ์ที่ใช้ในการแสดงคือ พานดอกไม้ เพราะผู้แสดงมีการถือพานสาหรับโปรย
ดอกไม้ แสดงถึงการอวยพรยินดีในเกียรตยิ ศโอกาสท่ีใช้ในการแสดง สามารถแสดงในงานมงคลรื่นเริงท่ัวไป
โดยมีนาฏยศัพท์สาคัญก่อนฝึก 5 ท่า ท่ารามีทั้งหมด 64 ท่า แบ่งตามเน้ือเพลง คือ เพลงรัวดึกดาบรรพ์ 3
ท่า เพลงครวญหา 36 ทา่ และเพลงจีนรัว 25 ทา่ ดงั ได้กลา่ วแลว้ ขา้ งตน้

62

คาถามทบทวน ระบากฤดาภินหิ าร

***************************************************************************
แบบฝึกหัดท่ี 1 เรือ่ ง ประวตั คิ วามเป็นมาของระบากฤดาภนิ หิ าร

คาชแ้ี จง : ให้นักเรยี นตอบคาถามและอธบิ ายตามสง่ิ กาหนดให้ต่อไปน้ี (10 คะแนน)
1. ให้นักเรียนสรุปประวัตคิ วามเปน็ มาของระบากฤดามาให้ถกู ตอ้ งมาให้ถกู ต้อง
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
2. ใหน้ กั เรียนบอกองค์ประกอบของระบากฤดามาใหถ้ กู ตอ้ งมาให้ถกู ตอ้ ง
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

แบบฝึกหดั ที่ 2 เร่ือง องคป์ ระกอบของระบากฤดาภนิ หิ าร (เพลงและดนตรี)
คาชีแ้ จง: นกั เรยี นสอบปฏิบัตขิ ับร้องเพลงระบากฤดาภินหิ าร

63

แบบฝกึ หดั ที่ 3 เรื่อง องคป์ ระกอบของระบากฤดาภินหิ าร (ท่ายากของระบากฤดาภินหิ าร)
คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรยี นปฏบิ ตั ติ ามสงิ่ กาหนดใหต้ ่อไปนี้ (5 คะแนน)
1. จัดกลุ่มๆละ 2 คน (ชาย-หญิง)
2. ฝกึ ปฏบิ ัตทิ า่ ยากของระบากฤดาภนิ หิ าร
3. นาเสนอท่าราหน้าชั้นเรียน และให้เพ่ือนชว่ ยกนั วพิ ากย์

แบบฝึกหดั ที่ 4 เรื่อง การแสดงผลงานเพลงระบากฤดาภินิหาร
คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ติ ามส่ิงกาหนดให้ต่อไปน้ี (10 คะแนน)
1. จดั กลมุ่ ๆละ 2 คน (ชาย-หญงิ )
2. ฝึกปฏิบัตทิ า่ ราเพลงระบากฤดาภินหิ าร
3. นาเสนอท่าราหน้าชั้นเรียน และให้เพอื่ นชว่ ยกนั วิพากย์

64

กระดาษคาตอบ

โรงเรยี น......................................................................ปกี ารศกึ ษา...........................
ช่อื ..........................................................................ชัน้ ...................เลขท่ี................
กลุ่มสาระการเรยี นร้.ู ....................วนั ที่..............เดอื น...................พ.ศ..................

ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง
16
27
38
49
5 10

ประเมนิ ผล
เต็ม

ได้

65

แบบทดสอบหลังเรียน

กลมุ่ สาระการเรยี นรูศ้ ลิ ปะ สาระนาฏศลิ ป์ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4

เรื่อง ระบากฤดาภนิ หิ าร รหสั วิชา 2052219 เวลา 10 นาที คะแนน 10 คะแนน

**********************************************************************************

คาช้แี จง : ให้นกั เรียนเลอื กคาตอบที่ถูกทีส่ ุดแล้วทาเครอ่ื งหมาย (×) ลงในกระดาษคาตอบ

1. “องค์อปั สร”จากบทรอ้ งน่าจะหมายถึงผู้แสดงในตวั เลือกใด

ก. เทพบตุ ร-นางมณโฑ

ข. พระราม-นางสดี า

ค. พระอิศวร-นางเบญจกาย

ง. เทพบุตร-นางฟ้า

2. อวยั วะสว่ นมือและเท้าปฏบิ ัตทิ า่ ราใด

ก. มอื -สอดสร้อยมาลา เทา้ -ซอยเท้า

ข. มือ-สอดสูง เท้า-กระดกเท้า

ค. มอื -ป้องหน้า เท้า-ประเท้า

ง. มอื -สอดสรอ้ ยมาลา เท้า-กระทุง้ เทา้

3. เคร่ืองประดับศรี ษะของนักแสดงระบากฤดาภินหิ ารคือตวั เลอื กใด

ก. ตวั พระ-ปญั จุเหร็จ ตัวนาง-ยอดแบบมีกระบังหน้า

ข. ตวั พระ-มงกุฏ ตัวนาง-ชฎา

ค. ตวั พระ-ชฎา ตวั นาง-มงกฏุ

จ. ตวั พระ-เทริด ตัวนาง-รดั เกลา้ ยอด

4. ตัวเลือกใดตรงกับความหมายของเพลงระบากฤดาภนิ ิหารมากท่สี ดุ

ก. ระบามาตรฐานที่ปรับปรุงข้นึ ใหมเ่ พื่อใชใ้ นการแสดงละครเกยี รตศิ ักดิไ์ ทย

ข. สมเดจ็ เจา้ ฟ้ากรมพระยานรศิ รานุวัตติวงศ์เปน็ ผนู้ ิพนธบ์ ทร้อง

ค. ระบาท่ีประดษิ ฐ์ข้ึนใหม่ เมือ่ ปี พ.ศ. 2499 แทรกในละครในเรอ่ื งอเิ หนา

ง. ระบาท่ีประดษิ ฐ์ขึ้นจากลกั ษณะทปี่ รากฏอยู่บนภาพจาหลกั ผสมกับทว่ งทา่ ของนาฏศลิ ป์ชวา

66

5. มอื -ปฏิบตั ทิ า่ ผาลา เท้า-ปฏิบตั ทิ า่ กระดกเส้ยี ว ตรงกับภาพในตัวเลือกใด
ก.

ข.
ค.

ง.

6. อุปกรณป์ ระกอบการแสดงกฤดาภินิหารคือตัวเลอื กใด

ก. ตวั พระใช้ตะแกรง ตวั นางใชจ้ านทอง

ข. ตัวพระใช้โตก ตัวนางใชค้ นั ฉอ่ ง

ค. ตวั พระใชพ้ านดอกไม้ ตวั นางใชพ้ านดอกไม้

ง. ตวั พระใชก้ ริช ตวั นางใช้พัด

7. บทรอ้ งของระบากฤดาภนิ ิหาร มีความหมายในลักษณะใด

ก. พรรณาถึงสายฝน ท่ีมอบความชมุ่ ฉ่า และความอุดมสมบูรณ์

ข. บรรยายถึงความงดงามของธรรมชาติ

ค. ปลกุ ใจใหค้ นไทยรสู้ กึ รักชาตแิ ละเตอื นสติใหท้ กุ คนทาความดอี ยา่ งไม่ท้อถอย

ง. ร่ืนเริงยนิ ดีเฉลมิ ฉลองแก่ชาตชิ าตไิ ทย และเป็นการอานวยอวยพรของเหลา่ เทวดา-นางฟา้

8. วงดนตรีท่เี หมาะกบั การบรรเลงเพลงประกอบการแสดงระบากฤดาภินิหารคือตวั เลอื กใด

ก. วงป่ีพาทยด์ กึ ดาบรรพ์

ข. วงปี่พาทยน์ างหงส์

ค. วงป่พี าทยเ์ ครือ่ งใหญ่

ง. วงปพ่ี าทย์ไมน้ วม

67

9. ตัวเลือกใดเป็นทานองเพลงที่บรรจใุ นบทรอ้ งกฤดาภินหิ ารครบทกุ เพลง
ก. เพลงลาวเจ้าชู เพลงเชดิ เพลงตะเข่ิง
ข. เพลงจีนรัว เพลงตะเขง่ิ เพลงเหาะ
ค. เพลงรัวดึกดาบรรพ์ เพลงครวญหา เพลงจนี รวั
ง. เพลงเชดิ ฉิง่ เพลงแขกเชญิ เจา้ เพลงรวั ดกึ ดาบรรพ์

10. ตวั เลือกใดกลา่ วเก่ยี วกับเพลงระบากฤดาภินิหารถูกตอ้ งทส่ี ดุ
ก. ระบากฤดาภินิหาร มีอปุ กรณ์ประกอบการแสดงทสี่ าคญั คอื พานดอกไม้
ข. ระบากฤดาภนิ หิ ารเปน็ การแสดงทอี่ ยู่ในละคร เร่อื งอณุ รุท ตอนศภุ ลักษณว์ าดรปู
ค. ระบากฤดาภินิหารผู้ประดิษฐค์ ดิ ท่าราคอื คณุ ครลู มุล ยมะคปุ ต์ และหมอ่ มตว่ น ภทั รนาวกิ
ง. ระบากฤดาภินหิ าร เริ่มด้วยเพลงรัวดึกดาบรรพ์ เพลงครวญหา และเพลงจีนรวั ติดต่อกนั

68

เฉลยคาถามทบทวน ระบากฤดาภนิ หิ าร

***************************************************************************
แบบฝกึ หดั ท่ี 1 เรือ่ ง ประวตั ิความเป็นมาของระบากฤดาภนิ หิ าร
คาชแ้ี จง : ให้นักเรียนตอบคาถามและอธบิ ายตามส่งิ กาหนดให้ต่อไปน้ี (10 คะแนน)
1. ให้นกั เรียนสรุปประวัติความเป็นมาของระบากฤดามาให้ถกู ตอ้ งมาใหถ้ ูกต้อง

ระบากฤดาภินิหาร เป็นการแสดงที่กรมศิลปากรปรับปรุงข้ึนใช้ในการแสดง ละครเรื่องเกียรติศักด์ิ
รกั ไทย นาออกแสดงใหป้ ระชาชน ณ โรงละครศิลปากร เมอ่ื พ.ศ. 2486 โดยใชว้ งดุริยางค์สากลบรรเลง โดย
มีพระเจนดุริยางค์เป็นผู้เรียบเรียงเสียงประสานด้วยต้องการให้มีรูปแบบการแสดงที่แตกต่างไปจากระบา
มาตรฐานท่ีได้เคยแสดงมาและต้องการให้ทันสมัยเหมาะสมกับสถานการณ์ในยุคนั้น ส่วนท่ารานั้นครูลมุล-
ยะมะคุปต์ กับหม่อนต่วน กัทรนาวิก (นางศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก) เป็นผู้รวมกันที่ประดิษฐ์ข้ึน นับเป็นระบา
ชดุ หน่ึงที่นิยมแสดงในงานมงคล โดยเฉพาะนามาเป็นชุดอวยพร ทั้งนี้เพราะบทร้องแสดงถึงเทพบุตรนางฟ้า
มาอานวยอวยพรพร้อมทั้งพรมน้าทิพย์และในมือถือพานดอกไม้โปรย การราแบ่งเป็นขั้นตอนต่าง ๆ ได้แก่
ออกท่าราในท่าราสอดสร้อย เพลงรัวดึกดาบรรพ์ ราตามบทเพลงในเพลงครวญหา และราเข้าตามทานอง
ดนตรีในเพลงจีนรัว องค์ประกอบของระบากฤดาภนิ ิหาร ไดแ้ ก่ การแต่งกาย ระบากฤดาภินิหารแต่งกายยืน
เคร่อื งพระ-นาง บทร้องและเครอื่ งดนตรีในการแสดงครง้ั แรกใช้วงดุริยางค์สากลบรรเลง ตอ่ มานาออกแสดง
เป็นระบาชุดเอกเทศ ใช้วงปี่พาทย์ไม้นวม ทานองเพลงได้แก่ เพลงรัวดึกดาบรรพ์ เพลงครวญหา เพลงจีนรัว
อุปกรณ์การแสดงชุดนี้มีอุปกรณ์ท่ีใช้ในการแสดงคือ พานดอกไม้ เพราะ ผู้แสดงมีการถือพานสาหรับโปรย
ดอกไม้ แสดงถงึ การอวยพรยนิ ดีในเกยี รติยศโอกาสที่ใช้ในการแสดง สามารถแสดงในงานมงคลรน่ื เริงทว่ั ไป

2. ให้นกั เรยี นบอกองคป์ ระกอบของระบากฤดามาใหถ้ ูกต้องมาให้ถกู ตอ้ ง
องค์ประกอบของระบากฤดาภินิหาร ได้แก่ การแต่งกาย ระบากฤดาภนิ ิหารแต่งกายยืนเครื่องพระ-

นาง บทร้องและเครื่องดนตรีในการแสดงคร้ังแรกใช้วงดุริยางค์สากลบรรเลง ต่อมานาออกแสดงเป็นระบา
ชุดเอกเทศ ใช้วงปี่พาทย์ไม้นวม ทานองเพลงได้แก่ เพลงรัวดึกดาบรรพ์ เพลงครวญหา เพลงจีนรัว อุปกรณ์
การแสดงชุดนี้มีอุปกรณ์ท่ีใช้ในการแสดงคือ พานดอกไม้ เพราะ ผู้แสดงมีการถือพานสาหรับโปรยดอกไม้
แสดงถงึ การอวยพรยนิ ดี

แบบฝึกหดั ที่ 2 เรื่อง องคป์ ระกอบของระบากฤดาภินหิ าร (เพลงและดนตรี)
คาชี้แจง: ใหน้ ักเรยี นสอบปฏิบัติการขบั รอ้ งเพลงระบากฤดาภนิ ิหาร

69

แบบฝกึ หดั ที่ 3 เรื่อง องคป์ ระกอบของระบากฤดาภินหิ าร (ท่ายากของระบากฤดาภินหิ าร)
คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรยี นปฏบิ ตั ติ ามสงิ่ กาหนดใหต้ ่อไปนี้ (5 คะแนน)
1. จัดกลุ่มๆละ 2 คน (ชาย-หญิง)
2. ฝกึ ปฏบิ ัตทิ า่ ยากของระบากฤดาภนิ หิ าร
3. นาเสนอท่าราหน้าชั้นเรียน และให้เพ่ือนชว่ ยกนั วพิ ากย์

แบบฝึกหดั ที่ 4 เรื่อง การแสดงผลงานเพลงระบากฤดาภินหิ าร
คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ติ ามส่ิงกาหนดให้ต่อไปน้ี (10 คะแนน)
1. จดั กลมุ่ ๆละ 2 คน (ชาย-หญงิ )
2. ฝึกปฏิบัตทิ า่ ราเพลงระบากฤดาภินหิ าร
3. นาเสนอท่าราหน้าชั้นเรียน และให้เพอื่ นชว่ ยกนั วิพากย์

70

เฉลยแบบทดสอบ (ก่อนเรียน)

ข้อ ก ข ค ง จ ข้อ ก ข ค ง จ

1X 6X

2X 7X

3 X8 X

4 X9 X

5 X 10 X

เฉลยแบบทดสอบ (หลังเรียน)

ข้อ ก ข ค ง จ ข้อ ก ข ค ง จ

1 X6 X

2X 7X

3 X8 X

4X 9X

5 X 10 X

71

บรรณานกุ รม

72

บรรณานกุ รม

นางสาว สภุ คนิ ี ปานแป้น. (2560). การคดั เลือกนกั แสดง. สืบคน้ เมอ่ื วนั ที่ 1 กุมภาพนั ธ์ 2565
จาก https://sites.google.com

เรณู โกศนิ านนท์ (2544,51).ประวัตริ ะบากฤดาภินิหาร.สบื คน้ วันท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ 2565 .จาก
http://www.banramthai.com/html/kridda.html

สมบูรณ์ สวุ รรณรตั น์ (2528).ประวัติของระบากฤดาภนิ หิ าร.สบื คน้ วันที่ 1 กุมภาพนั ธ์ 2565.จาก
https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=banrakthai&month=08-
2008&date=22&group=7&gblog=1

สุมิตร เทพวงษ์ (2537).ประวัติของระบากฤดาภนิ ิหาร.สบื ค้นวนั ที่ 1 กมุ ภาพนั ธ์ 2565.จาก
https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=banrakthai&month=08-
2008&date=22&group=7&gblog=1

สุกรี เจรญิ สขุ . (2561). ความหมายของดนตร.ี สบื ค้นเมอื่ วนั ที่ 1 กุมภาพันธ์ 2565
จาก http://music-mis.blogspot.com

อมรา กล่าเจรญิ . (2535). สนุ ทรยี ภาพทางด้านนาฏศลิ ป.์ คน้ เมือ่ วนั ท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ 2565
จาก https://thaifolk.com

73

ภาคผนวก

74

ภาคผนวก

ประวตั ิสว่ นตวั
นางสาวรุ่งทวิ า เบญจาธกิ ุล ช่อื เลน่ ปอ๊ ป เกิดวนั องั คารท่2ี 3 พฤษภาคม 2543 บ้านเลขที่309 หมู่9

ตาบลทา่ ศาลา อาเภอทา่ ศาลา จงั หวดั นครศรีธรรมราช 80160
การศกึ ษา

กาลงั ศึกษาระดับปริญญาตรชี นั้ ปที ่ี 3 สาขานาฏศิลป์ ครุศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั นครศรธี รรมราช