ก แผนการจัดการเรียนรู้แบบมุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพ รหัสวิชา 20102-2004 ชื่อวิชา วัดละเอียด หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชา วิชาช่างอุตสาหกรรม จัดท าโดย นายสันติสุข เวทย์วิหารธรรม แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยเทคนิคสุโขทัย ส านักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
ก ค าน า เอกสารประกอบสอนเล่มนี้ เรียบเรียงขึ้นเพื่อประกอบการเรียนการสอน วิชา การวัดละเอียด รหัส 20102-2004 ซึ่งได้เรียบเรียงเนื้อหาสาระตามจุดประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวิชา และ ค าอธิบายรายวิชา หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2562 ของส านักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา เนื้อหาในเล่มประกอบด้วยหน่วยการเรียนเกี่ยวกับงานวัดละเอียด 9 หน่วยการเรียน ซึ่งเนื้อหา ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของเครื่องมือวัด ระบบหน่วยวัด มาตรฐานหน่วยวัด การ แปลงหน่วยวัดการใช้เครื่องมือวัด เครื่องมือตรวจสอบชนิดต่าง ๆ บรรทัดเหล็ก ตลับเมตร ใบวัดมุม ฉาก ตายฉากผสมเกจสอบรัศมีเกจวัดเกลียว Plug gage Ring gage Taper Plug gage Taper Ring gage Outside caliper Inside caliper Snap gage Telescoping gage Filler gage Pin gage Block gage เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์เวอร์นียร์ไฮเกจ ไมโครมิเตอร์ นาฬิกาวัด จัดเก็บบ ารุงรักษาเครื่องมือวัดและ เครื่องมือตรวจสอบ และมีแบบประเมินผลการเรียนรู้ แบบทดสอบ แบบฝึกหัด ครบทุกหน่วย หวังอย่างยิ่งว่าแผนการสอนเล่มนี้จะเป็นประโยชน์แก่ครูผู้สอน ผู้เรียนนักศึกษาตลอดจน ผู้สนใจทั่วไป หากมีข้อคิดเห็นข้อเสนอแนะประการใด ผู้เรียบเรียงยินดีน้อมรับไว้ด้วยความขอบคุณยิ่ง สันติสุข เวทย์วิหารธรรม
ข จุดประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวิชา และค าอธิบายรายวิชา รหัสวิชา 20102-2004 ชื่อวิชา วัดละเอียด จ านวนหน่วยกิต 2 หน่วยกิต จ านวนชั่วโมงต่อสัปดาห์3 ชั่วโมง รวม 54 ชั่วโมงต่อภาคเรียน จุดประสงครายวิชา 1. เขาใจหลักการท างานของเครื่องมือวัด และเครื่องมือตรวจสอบ 2. มีทักษะการปฏิบัติงานดานเครื่องมือวัด และเครื่องมือตรวจสอบ 3. มีทักษะการบ ารุงรักษาเครื่องมือวัดและเครื่องมือตรวจสอบ 4. มีกิจนิสัยในการท างานอยางมีระเบียบแบบแผนสรางสรรคมีความรับผิดชอบตอตนเองและสวน รวม สมรรถนะรายวิชา 1. แสดงความรูเกี่ยวกับหลักการและกระบวนการการบ ารุงรักษาเครื่องมือวัดและเครื่องมือ ตรวจสอบ 2. วัด ตรวจสอบชิ้นงานดวยเครื่องมือวัดเครื่องตรวจสอบตามหลักการและกระบวนการ 3. บ ารุงรักษาเครื่องมือวัดเครื่องมือตรวจสอบตามหลักการ ค าอธิบายรายวิชา ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับประวัติความเปนมาของเครื่องมือวัด ระบบหนวยวัด มาตรฐานหนวย วัด การแปลงหนวยวัดการใชเครื่องมือวัด เครื่องมือตรวจสอบชนิดตาง ๆ บรรทัดเหล็ก ตลับเมตร ใบวัด มุม ฉากตายฉากผสม เกจสอบรัศมีเกจวัดเกลียว Plug gage Ring gage Taper Plug gage Taper Ring gage Outside caliper Inside caliper Snap gage Telescoping gage Filler gage Pin gage Block gage เวอรเนียร์คาลิปเปอรเวอรเนียรไฮเกจ ไมโครมิเตอรนาฬิกาวัด จัดเก็บบ ารุงรักษาเครื่องมือวัดและ เครื่องมือตรวจสอบ
ค ตารางวิเคราะห์สมรรถนะการเรียนรู้ รหัสวิชา 20102-2004 ชื่อวิชา วัดละเอียด จ านวนหน่วยกิต 2 หน่วยกิต จ านวนชั่วโมงต่อสัปดาห์3 ชั่วโมง รวม 54 ชั่วโมงต่อภาคเรียน หน่วยการสอน สมรรถนะการเรียนรู้ หน่วยการสอนที่ 1 ชื่อหน่วยการสอน หลักการและความรู้พื้นฐาน ในการวัดละเอียด 1.1 ประวัติความเป็นมา 1.2 พื้นฐานระบบหน่วยวัด 1.3 หน่วย เอส ไอ อนุพันธ์ 1.4 หลักพื้นฐานในการแปลงหน่วย 1.5 ข้อควรปฏิบัติและข้อควรระวังในการวัด ละเอียด หน่วยการสอนที่ 2 ชื่อหน่วยการสอน บรรทัดเหล็ก (Steel Rule) 2.1 ชนิดของบรรทัดเหล็ก 2.2 หลักการแบ่งเสกลระบบอังกฤษ 2.3 หลักการแบ่งเสกลระบบเมตริก 2.4 การใช้บรรทัดเหล็ก 2.5 ข้อควรระวังในการใช้บรรทัดเหล็ก หน่วยการสอนที่ 3 ชื่อหน่วยการสอน เวอร์เนียร์ (Venire) 3.1 ชนิดของเวอร์เนียร์ 3.1.1 เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์(Venire Calipers) 3.1.2 เวอร์เนียร์ไฮเกจ (Vernier Height Gauge) 3.1.3 เวอร์เนียร์วัดลึก (Vernier Depth Gauge) 3.2 ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์ 3.3 หลักการแบ่งสเกลและการอ่านค่าเวอร์เนียร์ 3.3.1 หลักการแบ่งสเกลและการอ่านค่าเวอร์เนียร์ ระบบอังกฤษ 3.3.2 หลักการแบ่งสเกลและการอ่านค่าเวอร์เนียร์ ระบบเมตริก 3.4 การใช้งานเวอร์เนียร์ 3.4.1 การใช้งานเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 3.4.2 การใช้งานเวอร์เนียร์ไฮเกจ 3.4.3 การใช้งานเวอร์เนียร์วัดลึก 3.5 การบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์
ง หน่วยการสอน สมรรถนะการเรียนรู้ หน่วยการสอนที่ 4 ชื่อหน่วยการสอน ไมโครมิเตอร์(Micrometer) 4.1 ไมโครมิเตอร์วัดนอก (Outside Micrometer) 4.1.1 ลักษณะทั่วไปของไมโครมิเตอร์วัดนอก 4.1.2 ส่วนประกอบไมโครมิเตอร์วัดนอก 4.1.3 หลักการแบ่งสเกลไมโครมิเตอร์วัดนอก 4.1.4 การตรวจสอบไมโครมิเตอร์ 4.1.5 การใช้ไมโครมิเตอร์ 4.1.6 เทคนิคในการใช้ไมโครมิเตอร์ 4.1.7 วิธีการบ ารุงรักษาไมโครมิเตอร์ 4.2 ไมโครมิเตอร์วัดใน (Inside Micrometer หน่วยการสอนที่ 5 ชื่อหน่วยการสอน ฉาก 5.1 ฉากช่างกล 5.1.1 ชนิดของฉาก 5.1.2 รูปร่างลักษณะของฉาก 5.1.3 การใช้ฉาก 5.1.4 การตรวจสอบความเที่ยงตรงของฉาก 5.1.5 การเก็บและการบ ารุงรักษาฉาก 5.2 ฉากผสม (Combination SquareSet) 5.2.1 ส่วนประกอบของฉากผสม 5.2.2 ข้อควรระวังในการใช้ฉากผสม หน่วยการสอนที่ 6 ชื่อหน่วยการสอน เครื่องมือวัดแบบถ่ายขนาด 6.1 คาลิเปอร์ (Caliper) 6.1.1 คาลิเปอร์วัดนอก (Outside Caliper) 6.1.2 คาลิเปอร์วัดใน (Inside Caliper) 6.2 ลักษณะงานที่วัดด้วยคาลิเปอร์ 6.3 การใช้งานคาลิเปอร์ 6.3.1 การปรับระยะเขี้ยวสัมผัส 6.3.2 การสัมผัสของเขี้ยวสัมผัสวัดกับชิ้นงาน 6.3.3 แนวแกนวัดชิ้นงานของคาลิเปอร์
จ หน่วยการสอน สมรรถนะการเรียนรู้ หน่วยการสอนที่ 7 ชื่อหน่วยการสอน เครื่องมือวัดมุม (Protractor) 7.1. ใบวัดมุม 7.1.1 ส่วนประกอบของใบวัดมุม 7.1.2 วิธีการใช้ใบวัดมุม 7.1.3 วิธีการบ ารุงรักษาใบวัดมุม 7.2 บรรทัดวัดมุมสากล (Universal Bevel Protctor) 7.2.1 ส่วนประกอบของบรรทัดวัดมุมสากล 7.2.2 หลักการแบ่งขีดสเกลบรรทัดวัดมุมสากล 7.2.3 การใช้งานบรรทัดวัดมุมสากล 7.2.4 การบ ารุงรักษาบรรทัดวัดมุมสากล หน่วยการสอนที่ 8 ชื่อหน่วยการสอน เกจ (Gauge) 8.1 เกจบล็อก (Gauge Block) 8.1.1 ลักษณะของเกจบล็อก 8.1.2 วัสดุที่ใช้ท าเกจบล็อก 8.1.3 เกจบล็อกมาตรฐาน 8.1.4 การประกอบเกจบล็อก 8.1.5 การเลือกเกจบล็อก 8.1.6 การใช้งานเกจบล็อก 8.1.7 การเก็บและบ ารุงรักษาเกจบล็อก 8.2 เกจก้ามปู 8.2.1 ลักษณะของเกจก้ามปู 8.2.2 การใช้งานเกจก้ามปูตรวจสอบชิ้นงาน 8.2.3 การตรวจสอบปากวัดเกจก้ามปู 8.2.4 ข้อควรระวังในการใช้เกจก้มปู 8.2.5 การเก็บและบ ารุงรักษาเกจก้ามปู 8.3 เกจทรงกระบอก 8.3.1 ลักษณะของเกจทรงกระบอก 8.3.2 การใช้เกจทรงกระบอกตรวจสอบชิ้นงาน 8.3.3 ข้อควรระวังในการใช้เกจทรงกระบอก 8.3.4 การเก็บและบ ารุงรักษาเกจทรงกระบอก 8.4 หวีวัดฟันเกลียว (Tread Pitch Gauge) 8.4.1 ชนิดของหวีวัดเกลียว
ฉ หน่วยการสอน สมรรถนะการเรียนรู้ 8.4.2 ลักษณะของหวีวัดฟันเกลียว 8.4.3 การใช้หวีวัดเกลียว 8.4.4 ข้อควรระวังในการใช้หวีวัดเกลียว 8.4.5 การเก็บและบ ารุงรักษาหวีวัดเกลียว 8.5 เกจวัดความโตรูใน (Telescopic Gauge Sets) 8.6 การตรวจสอบเรียว 8.6.2 ส่วนประกอบเกจวัดเพลาเรียว 8.6.3 การใช้งานเกจวัดเพลาเรียว 8.6.4 เกจวัดรูเรียว (Taper Ring Gauge) 8.6.5 ส่วนประกอบเกจวัดรูเรียว 8.6.7 การใช้งานเกจวัดรูเรียว 8.6.8 การเก็บและบ ารุงรักษา 8.7 เกจแผ่น (Filler Gauge) 8.7.1 บอกลักษณะลักษณะเกจแผ่น 8.7.2 อธิบายวธีใช้งานของเกจแผ่นได้ 8.7.3 บอกข้อควรระวังในการใช้เกจแผ่นได้ 8.8 พินปลั๊กเกจ (Pin Plug Gauge) 8.8.1 บอกลักษณะลักษณะพินปลั๊กเกจ 8.8.2 อธิบายวิธีใช้งานของพินปลั๊กเกจ ได้ 8.8.3 บอกข้อควรระวังในการใช้พินปลั๊กเกจ หน่วยการสอนที่ 9 ชื่อหน่วยการสอน นาฬิกาวัดและคอมพาเรเตอร์ 9.1 นาฬิกาวัด (Dial Indicator) 9.1.1 ชนิดนาฬิกาวัด (Type of Dial Indicator) 9.1.2 ส่วนประกอบของนาฬิกาวัด 9.1.3 หลักการท างานของนาฬิกาวัด 9.1.4 การใช้นาฬิกาวัด 9.1.5 ข้อควรระวังในการใช้นาฬิกาวัด 9.1.6 การเก็บและบ ารุงรักษานาฬิกาวัด
ช ตารางวิเคราะห์หลักสูตร รหัสวิชา 20102-2004 ชื่อวิชา วัดละเอียด จ านวนหน่วยกิต 2 หน่วยกิต จ านวนชั่วโมงต่อสัปดาห์ 3 ชั่วโมง รวม 54 ชั่วโมงต่อภาคเรียน ค าอธิบาย 5 หมายถึง ระดับความส าคัญของแต่ละรายการมี 5 ระดับ คือ 1, 2, 3, 4, 5 พฤติกรรมการเรียนรู้ ชื่อหน่วยการสอน/การเรียนรู้ ด้านพุทธิพิสัย ด้านทักษะพิสัย(10) ด้านจิตพิสัย (10) รวม (50) ความรู้ ล าดับความส าคัญ จ านวนชั่วโมง (10) ความข้าใจ (10) น าไปใช้(10) 1. หลักการและความรู้พื้นฐานในการวัดละเอียด 4 3 1 0 2 11 9 3 2. บรรทัดเหล็ก (Steel Rule) 4 3 1 6 2 18 7 3 3. เวอร์เนียร์ (Venire) 5 6 4 9 8 32 1 12 4. ไมโครมิเตอร์ (Micrometer) 5 3 6 6 6 26 3 9 5. ฉาก 4 3 6 3 2 18 6 3 6. เครื่องมือวัดแบบถ่ายขนาด 5 3 4 3 2 17 8 3 7. เครื่องมือวัดมุม (Protractor) 4 6 6 6 4 26 4 6 8. เกจ 4 6 6 3 6 25 5 9 9. นาฬิกาวัดและคอมพาเรเตอร์ 5 6 6 6 4 27 2 6 รวมคะแนน 40 39 43 42 36 200 ล าดับความส าคัญ 3 4 1 2 5
ซ โครงการสอนหรือโครงการจัดการเรียนรู้แบบมุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพ รหัสวิชา 20102-2004 ชื่อวิชา วัดละเอียด จ านวนหน่วยกิต 2 หน่วยกิต จ านวนชั่วโมงต่อสัปดาห์ 3 ชั่วโมง รวม 54 ชั่วโมงต่อภาคเรียน หน่วยที่ สัปดาห์ที่ ชื่อหน่วยการสอน/รายการสอน จ านวนชั่วโมง ทฤษฎี ปฏิบัติ 1 1 พื้นฐานในการวัดละเอียด 1. ประวัติความเป็นมาในงานวัดละเอียด 2. พื้นฐานระบบหน่วยในการวัด 3. มาตรฐานหน่วยวัดระบบเมตริกและระบบอังกฤษ หน่วยวัด ในระบบเมตริก ระบบอังกฤษ และหน่วยเอสไอ อนุพันธ์ 4. ข้อควรระวังในงานวัดละเอียด 1 2 2 2 บรรทัดเหล็ก (Steel Rule) 1. ชนิดของบรรทัดเหล็ก 2. ขีดมาตราต่างๆบนบรรทัดเหล็ก 3. วิธีการใช้งานที่ถูกต้อง และวิธีการอ่านค่าที่ได้จากบรรทัดเหล็ก 4. การอ่านค่าบรรทัดเหล็ก 5. การบ ารุงรักษาบรรทัดเหล็ก 1 2 3 3-6 เวอร์เนียร์ (Vernier) 1. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 2. เวอร์เนียร์วัดลึก 3. เวอร์เนียร์ไฮเกจ 4. การแบ่งเวอร์เนียร์สเกลระบบเมตริก และระบบอังกฤษ 5. การใช้งานของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 6. การใช้งานของเวอร์เนียร์ไฮเกจ 7. การเก็บและบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 4 8 4 7-9 ไมโครมิเตอร์ (Micrometer) 1. ไมโครมิเตอร์ 2. ไมโครมิเตอร์วัดนอก 3. ไมโครมิเตอร์วัดใน 4. ไมโครมิเตอร์วัดลึก 3 6
ฌ หน่วยที่ สัปดาห์ที่ ชื่อหน่วยการสอน/รายการสอน จ านวนชั่วโมง ทฤษฎี ปฏิบัติ 5 10 ฉาก (Square) 1. ฉากช่างกล (Square) 2. วิธีการใช้งานฉากช่างกล 3. ฉากผสม (Machinist’s Combination Square) 4. แนวทางการบ ารุงรักษาฉากผสม ฉากช่างกล และข้อควรระวัง 6 11 วงเวียนถ่ายขนาด (Caliper and Divider) 1. คาลิเปอร์ (Caliper) 2. เทเลสโคปิกเกจ์ (Telescopic Gauge) 3. เกจ์วัดรูขนาดเล็ก (Small Hole Gauge) 7 12-13 เครื่องมือวัดมุม 1. หน่วยในการวัดมุม 2. ชนิดของมุม 3. การวัด และการค านวณค่าในการวัดมุม 4. ใบวัดมุม 5. บรรทัดวัดมุม 6. ไซน์บาร์ 8 14-16 เกจ 1. เกจบล็อก (Gauge Block, Slip Gauge) 2. เกจก้ามปู (Snap Gauge) 3. เกจทรงกระบอก (Limit Plug Gauge) 4. หวีวัดฟันเกลียว (Thread Pitch Gauge) 5. เกจวัดเพลาเรียว (Taper Plug Gauge) 6. แหวนตรวสอบสลักเกลียว (Ring Thead gauge) 7. เกจแผ่น (Filler Gauge) 8. พินปลั๊กเกจ (Pin Plug Gauge)
ญ หน่วยที่ สัปดาห์ที่ ชื่อหน่วยการสอน/รายการสอน จ านวนชั่วโมง ทฤษฎี ปฏิบัติ 9 17-18 นาฬิกาวัด และคอมพารามิเตอร์ 1. ลักษณะของนาฬิกาวัด 2. ส่วนประกอบของนาฬิกาวัด 3. หลักการท างานของนาฬิกาวัด 4. อ่านค่าจากนาฬิกาวัด 5.เทคนิคการใช้นาฬิกาวัด รวม รวมทั้งสิ้น 18 36 54
1 แผนการจัดการเรียนรู้หน่วยที่ 3 ชื่อวิชา วัดละเอียด เวลาเรียนรวม 54 ชั่วโมง ชื่อหน่วย เวอร์เนียร์(Vernier) สอนครั้งที่ 3-6 จ านวน 12 ชั่วโมง 1. สาระส าคัญ การใช้เครื่องมือวัดทางด้านอุตสาหกรรมนั้น คงปฏิเสธไม่ได้ว่าเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์เป็น เครื่องมือวัดที่ส าคัญ เนื่องจากมีความคล่องตัวในการน าไปใช้งาน เพราะเวอร์เนียร์คาลิเปอร์สามารถท า การวัดขนาดได้ทั้งภายใน ภายนอก และความลึก ปัจจุบันมีการผลิตเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ออกจ าหน่ายอย่าง หลากหลายรุ่นหลายยี่ห้อ ในหน่วยนี้จะศึกษาถึงอุปกรณ์เครื่องมือวัดที่น่าสนใจ และมีความส าคัญยิ่งต่อ งานช่างอุตสาหกรรม 2. สมรรถนะประจ าหน่วยการเรียนรู้ 1. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 2. เวอร์เนียร์วัดลึก 3. เวอร์เนียร์ไฮเกจ 4. การแบ่งเวอร์เนียร์สเกลระบบเมตริก และระบบอังกฤษ 5. การใช้งานของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 6. การใช้งานของเวอร์เนียร์ไฮเกจ 7. การเก็บและบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 จุดประสงค์ทั่วไป เพื่อมีความรู้ความเข้าใจ เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์เวอร์เนียร์วัดลึกเวอร์เนียร์ไฮเกจเวอร์เนียร์ไฮเกจ การแบ่งเวอร์เนียร์สเกลระบบเมตริก และระบบอังกฤษการใช้งานของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์การใช้งานของ เวอร์เนียร์ไฮเกจการเก็บและบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 3.2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. บอกชนิดของเวอร์เนียร์ได้ 2. บอกหน้าที่และส่วนประกอบของเวอร์เนียร์ได้ 3. อธิบายหลักการแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ ค่าความละเอียด 1/20 , 1/50 มม. ได้ถูกต้อง 4. อธิบายหลักการแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ค่าความละเอียด 1/128, 1/1000 นิ้วได้ถูกต้อง 5. อ่านค่าความละเอียดในการวัดของเวอร์เนียร์ได้
2 6. บอกวิธีการใช้งานของเวอร์เนียร์ได้ 7. บอกวิธีการบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์ 8. พัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน การสอนทฤษฏีใช้วิธีการสอน แบบบรรยาย ถาม – ตอบ โดยกระบวนการเรียนรู้แบบกลุ่ม การสอนปฏิบัติใช้วิธีสอนแบบการสาธิต และแบ่งกลุ่มประลอง โดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง 1. ขั้นน าเข้าสู่บทเรียน 1.1 ผู้เรียนร่วมสนทนากับผู้สอนเกี่ยวกับเครื่องมือวัดที่ใช้อยู่ในสถานศึกษา และตามสถาน ประกอบการต่างๆ ที่ผู้เรียนเคยเห็น 1.2 ผู้เรียนร่วมสนทนากับผู้สอนเกี่ยวกับประสบการณ์ในการใช้เครื่องมือวัดของผู้เรียนและ ซักถามแต่ละบุคคล 2. ขั้นด าเนินการสอน 2.1 อธิบายเกี่ยวกับขอบเขตเนื้อหา สาระส าคัญ และการจัดกิจกรรมกลุ่มในการเรียน เรื่องเวอร์ เนียร์บรรยายเนื้อหาสาระเกี่ยวกับเวอร์เนียร์ประกอบสื่อการสอนที่ครูจัดท าขึ้น บรรยายพร้อมสาธิต เกี่ยวกับหลักการแบ่งสเกล,การอ่านค่าจากการวัดชิ้นงาน,การใช้งาน การบ ารุงรักษาโดยใช้สื่อเวอร์เนียร์ ของจริง 2.2 ถาม-ตอบ เกี่ยวกับหลักการแบ่งสเกล การอ่านค่าจากการวัดชิ้นงาน เทคนิคการใช้งาน วิธีการบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์ 2.3 ผู้เรียนท าแบบทดสอบ 3. ขั้นสรุป 2.1 ครูและผู้เรียนช่วยกันสรุปเนื้อหาในบทเรียน 2.2 ครูเปิดโอกาสให้ผู้เรียนซักถามข้อสงสัย 2.3 ครูตอบข้อสงสัยและอธิบายเพิ่มเติม 4. มอบหมายงาน 4.1 ให้ผู้เรียนศึกษาเพิ่มจากเอกสารประกอบการสอนและสื่อประกอบการสอน 4.2 ให้ผู้เรียนศึกษาเพิ่มเติมแหล่งข้อมูลอื่นที่ครูแนะน า 4.3 ให้ผู้เรียนท าแบบฝึกหัดเพิ่มเติม
3 สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. เอกสารประกอบการสอนวิชาการวัดละเอียดที่เรียบเรียงขึ้น 2. สื่อการสอนวิชาการวัดละเอียด 3. ใบความรู้ 4. แบบฝึกหัด 5. แบบทดสอบ 6. แบบประเมินผลการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล ก่อนเรียน วิธีการวัด สังเกตการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการใช้เวอร์เนียร์ เครื่องมือวัด ค าถามเกี่ยวกับการใช้เวอร์เนียร์ในงานอุตสาหกรรม ขณะเรียน วิธีการวัดผล 1. ประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม 2. ประเมินพฤติกรรมรายบุคคล 3. ท าใบงาน เครื่องมือวัด 1. แบบประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม 2. แบบประเมินพฤติกรรมรายบุคคล 3. ใบงาน หลังเรียน วิธีวัดการผล 1. ท าแบบฝึกหัด 2. ท าแบบทดสอบ เครื่องมือวัด 1. แบบฝึกหัด 2. แบบทดสอบ
4 เนื้อหาสาระการเรียนรู้ 3.1. ชนิดของเวอร์เนียร์ ชนิดของเวอร์เนียร์ มีดังนี้ 3.1.1 เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (Vernier Calipers) เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ เป็นเครื่องมือวัดความยาวอย่างละเอียดที่ใช้หลักของเวอร์เนียร์สเกล โดยการแบ่งสเกลตามแนวยาวคล้ายไม้บรรทัด แต่มีการแบ่งสเกลรองโดยการใช้สเกลเลื่อนเพื่อให้ สามารถวัดได้ละเอียดมากขึ้น ซึ่งเครื่องมือวัดนี้คิดขึ้นโดย ปิแอร์ เวอร์เนียร์ (Pierre Vernier) ชาวฝรั่งเศส เมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 2174 หรือ ค.ศ. 1637 ซึ่งเดิมทีท าการคิดเกี่ยวกับการใช้ งานสเกลเลื่อน 2 ชิ้น มาท าให้เกิดระยะการเลื่อนขยาย เรียกว่า เวอร์เนียร์สเกล หลังจากนั้นนาย โจเซฟ อาร์บราวน์ ประยุกต์เพิ่มปากวัดงาน (Caliper) เพื่อให้สามารถใช้งานได้ดีขึ้น จึงเปลี่ยนชื่อ เรียก เป็น เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (Vernier Caliper) ตามชื่อของนายเวอร์เนียร์ และ ชื่อเรียก ปากวัดงาน รูปที่ 1 ลักษณะเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์แบบต่าง ๆ
5 3.1.2 เวอร์เนียร์ไฮเกจ (Vernier Height Gauge) รูปที่ 2 ลักษณะเวอร์เนียร์ไฮเกจแบบต่าง ๆ
6 3.1.3 เวอร์เนียร์วัดลึก (Venier Depth Gauge) การใช้เวอร์เนียร์วัดลึก ใช้เมื่อต้องการวัดความลึกของรูเจาะ ความลึกของบ่างาน ร่องลึก ต่างระดับ การวัดสามารถอ่านค่าจากสเกลได้เช่นเดียวกับการใช้เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ แตกต่างกันที่การ วัดสเกลหลักจะเป็นตัวเคลื่อนที่ ส่วนสเกลเลื่อนจะอยู่กับที่สามารถอ่านค่าได้อย่างถูกต้องแม่นย า รูปที่ 3 ลักษณะเวอร์เนียร์วัดลึกลักษณะต่าง ๆ 3.2. ส่วนประกอบและหน้าที่ของเวอร์เนียร์ 3.2.1 ส่วนประกอบและหน้าที่ของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ รูปที่ 4 ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์
7 ตารางที่ 1 ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ชื่อส่วนประกอบ หน้าที่ 1.ปากวัดนอก (Outsids Caliper Jaws) วัดขนาดภายนอกของชิ้นงาน 2.เขี้ยววัดใน (Inside Caliper Jaws) วัดขนาดภายในของชิ้นงาน 3.ก้านวัดลึก (Depth Probe) วัดขนาดความลึกของชิ้นงาน 4.สเกลหลักนิ้ว (Main Scale Inch) สเกลหลักมิลลิเมตร (Main Scale mm) เป็นค่าสเกลหยาบที่อยู่บนล าตัวเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 5.สเกลเลื่อนนิ้ว (Vernier Scale Inch) สเกลเลื่อน มิลลิเมตร (Vernier Scale mm) เป็นค่าสเกลขยายค่าตวามละเอียดอยู่บนปากวัดเลื่อน 6.สกรูล็อกสเกลเลื่อน (Locking Screw) ล็อกต าแหน่งของปากวัดที่คงที่ 7.ปุุมเลื่อน (Fine Adjust) เลื่อนต าแหน่งของปากวัดให้เคลื่อนที่ 3.2.2 ส่วนประกอบและหน้าที่เวอร์เนียร์ไฮเกจ (Vernier Height Gauge) รูปที่ 5 ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์ไฮเกจ
8 ตารางที่ 2 ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์ไฮเกจ ชื่อส่วนประกอบ หน้าที่ 1.ฐาน เป็นฐานรองรับน้ าหนักและเคลื่อนที่ในการร่างแบบบนโต๊ะระดับ 2.มีดท าเครื่องหมาย ใช้ขีดท าเครื่องหมายบนชิ้นงาน 3.เวอร์เนียร์สเกล เป็นค่าสเกลหยาบค่าความละเอียดของสเกลหลัก 4.สกรูล็อกปรับละเอียด ล็อกตัวเลื่อนปรับละเอียด 5.บรรทัดสเกลและขีดสเกลหลัก เป็นคานที่ก าหนดความสูงและการเคลื่อนที่ของเวอร์เนียร์ไฮเกจ เป็นค่าสเกลหยาบที่อยู่บนบรรทัดสเกลหลัก 6.ตัวปรับละเอียด เป็นตัวบังคับการเคลื่อนที่ของสเกลเลื่อน 7.สกรูล็อกต าแหน่ง ล็อกต าแหน่งของปากวัดให้คงที่ 3.2.3 ส่วนประกอบและหน้าที่เวอร์เนียร์วัดลึก (Vernier Depth Gauge) รูปที่ 6 ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์วัดลึก
9 ตารางที่3 ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์วัดลึก ชื่อส่วนประกอบ หน้าที่ 1. แกนวัดลึก วัดความลึกของชิ้นงานเพื่อปูองกันการหนุนของครีบบริเวณมุม งานหรือรัศมีโค้ง 2. ผิวแนบงานของสะพานยัน เพื่อบังคับให้แนวแกนของบรรทัดวัดลึกอยู่ร่วมกับแนวแกนวัด ของชิ้นงาน 3. สะพานยัน เป็นฐานบังคับแนวแกนบรรทัดวัดลึก 4. แปูนเกลียว เพื่อยึดหรือปรับแต่งความฝืดของการเสื่อนระหว่างบรรทัดแกน - วัดลึกกับสะพานยัน 5. ขีดเวอร์เนียร์ เป็นค่าสเกลขยายค่าความละเอียดบนสะพานยัน 6. บรรทัดแกนวัดลึกและขีดสเกล หลัก วัดความลึกของชิ้นงานเป็นตัวเลขหน่วยหลักของการวัดชิ้นงาน 3.3 หลักการแบ่งสเกลและการอ่านค่า 3.3.1 หลักการแบ่งสเกลและการอ่านค่าระบบอังกฤษ 3.3.1.1 การแบ่งสเกลและการอ่านค่าระบบอังกฤษค่าความละเอียด นิ้ว รูปที่ 7 การแบ่งค่าความละเอียด นิ้ว
10 จากรูปที่ 7 1 ช่องของสเกลหลักมีค่า เท่ากับ 16 นิ้ว น า 7 16 นิ้ว มาแบ่งเป็น 8 ช่องเท่า ๆ กัน = 7 16 = 7 16 x = นิ้ว ดังนั้น สเกลเลื่อน 1 ช่อง จะเยื้องกับสเกลหลักอยู่ = 16 - = 8 - = นิ้ว 1. วิธีการอ่านเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์วัดละเอียด นิ้ว การอ่านจะอ่านเป็นเศษส่วน โดยอ่านค่าวัดจากสเกลมาตราหลักก่อน แล้วน ามาบวกกับ ค่าของ เวอร์เนียร์สเกล รูปที่ 8 การแบ่งค่าความละเอียด นิ้ว 2. หลักการแบ่งสเกลและการอ่านค่าระบบเมตริก 1. หลักการแบ่งสเกลเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์และการอ่านค่าระบบเมตริก 20 มม. (0.05 มม.) อ่านค่าวัดได้ละเอียด 0.05 เช่น 20.15 มม. และ 30.05 มม. เป็นต้น หลักการส าคัญของความสัมพันธ์ระหว่างสเกลเวอร์เนียร์กับสเกลหลักนั้น ปกติในช่วง ของความยาวที่เหมาะสมค่าหนึ่ง จะมีจ านวนช่องของสเกลหลักน้อยกว่าจ านวนช่องบนสเกลเวอร์เนียร์อยู่ 1ช่องเสมอ กล่าวโดยสรุป หลักการทั่วไปในการสร้างสเกลเวอร์เนียร์ให้มี n ช่องบนสเกลเวอร์เนียร์เท่ากับ ความยาวบนสเกลหลัก n–1 ช่อง จะได้ความสัมพันธ์ดังนี้ nv = (n – 1)s .......................(1) เมื่อ n เป็นจ านวนช่องทั้งหมดบนสเกลเวอร์เนียร์ V เป็นระยะความยาว 1 ช่องของสเกลเวอร์เนียร์ S เป็นระยะความยาว 1 ช่องของสเกลหลัก หรือ n (s-v) = s .......................(2)
11 และ S-V = S n .......................(3) โดยที่ S- V หรือ S/n เป็น "ค่าละเอียดที่สุด" (Least Count) หรือความละเอียดของเครื่องมือ วัดที่อ่านได้โดยตรงจากเวอร์เนียร์ ถ้า -V มีค่ายิ่งน้อยความละเอียดของการอ่านจะดียิ่งขึ้น เช่นถ้า S- V มี ค่า 0.1 มิลลิเมตร จะสามารถอ่านค่าความยาวได้ละเอียดถึงทศนิยมหนึ่งต าแหน่งในหน่วยมิลลิเมตร แต่ถ้า S - V มีค่า 0.01 มิลลิเมตร จะสามารถอ่านค่าความยาวได้แม่นย าถึงทศนิยมสองต าแหน่งในหน่วย มิลลิเมตร จากสมการ (3) ค่าละเอียดที่สุดของเวอร์เนียร์ Sก มีค่าเท่ากับผลต่างของขนาดความแตกต่าง ของระยะห่างของช่องของสเกลหลักและสเกลเวอร์เนียร์ คือ (S - V/ โดยที่เวอร์เนียร์แบบที่สร้างขึ้นโดย เอาสเกลหลัก (n-1) ช่องมาแบ่งเป็นสเกลเวอร์นียร์ n ช่อง จะเห็นว่าความละเอียดจะขึ้นกับค่า n โดยหลักการเวอร์เนียร์ที่ละเอียดมากอาจสร้างขึ้นโดยความสัมพันธ์ของ S และ V ที่ต่างไปจาก สมการ (3) เช่น ในรูปที่ 3.13 เวอร์เนียร์ที่มีขนาดของ V ยาวกว่า S รูปที่ 9 การแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ จากรูปที่ 9 จ านวนช่องบนสเกลเวอร์เนียร์มี n = 20 ช่อง จะเห็นว่าสเกลเวอร์เนียร์ได้จากการน าช่อง สเกลหลัก 39 ช่องมาแบ่งเป็นสเกลเวอร์เนียร์ 20 ช่อง ความสัมพันธ์ของ S และ V เป็นดังนี้ 20V = 39s 20V = [2(20)-1]s 20V = 2(20)S-S 2(20)S-20V= s 20-V = S 20
12 สรุป โดยทั่วไปสามารถสร้างเวอร์เนียร์ละเอียดเท่าไรก็ได้ และความสัมพันธ์ทั่วไปของ S และ V อาจเขียน ได้ดังนี้ (mS -V) = S เมื่อ m = 1,2,3. ... N เป็นจ านวนช่องสเกลของเวอร์เนียร์ที่สร้างจากการเอาสเกลหลัก (m - 1) ช่องมาแบ่งจาก สมการ (3) และสมการ (4) จะเห็นว่าสมการ (3) เป็นกรณีพิเศษของสมการ (4) นั่นคือ m เท่ากับ 1 โดยที่ ค่า s /n เป็นค่าที่ละเอียดที่สุดของสเกลเวอร์เนียร์ จากรูปที่ 9 สเกลเวอร์เนียร์ n = 20, S = 1 มม. ค่าละเอียดที่สุด S = 20 มม. = 0.05 มม รูปที่ 10 การแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ 0.05 มม. ค่าที่อ่านได้จากการวัด ดังรูปที่ 10 ค่าหน้าสเกลหลัก + เศษของสเกลหลัก = 61.00 มม. +10 x (0.05) = 61.50 มม.
13 หมายเหตุ เศษของสเกลหลัก = จ านวนช่องหน้าขีดของสเกลเวอร์เนียร์ที่ตรงกับขี่ดบนสเกลหลัก x ค่า ละเอียดที่สุดของเวอร์เนียร์ ตัวอย่างการอ่านค่าวัดจากเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 20 มม รูปที่ 11 การแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ 0.05 มม. รูปที่ 11 การอ่านค่าวัดจากเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ชนิด 20 มม ในการอ่าน ควรอ่านเป็นล าดับดังนี้ ล าดับที่ 1 จะเห็นว่าขีดที่ 0 ของเวอร์เนียร์สเกลอยู่ระหว่างขีด 0 มม. กับขีด 1 มม. ของสเกล หลัก อ่านเท่ากับ 0.00 มม. ล าดับที่ 2 สังเกตที่ขีดของเวอร์เนียร์สเกลที่อยู่ตรงกับขีดของสเกลหลัก ในรูปที่ 11 คือ ขีดที่ 12 อ่านได้เท่ากับ 0.60 มม. ล าดับที่ 3 น ามาอ่านรวมกันได้ ค่าหน้าสเกลหลัก + เศษของสเกลหลัก = 0.00 มม. +12 x (0.05) มม. = 0.60 มม. วิธีอ่านค่าวัดจากเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 1 20 มม การอ่านจะอ่านค่าวัดจากสกลหลักก่อน แล้วน ามาบวกกับค่าที่อ่านได้จากเวอร์เนียร์สเกล
14 รูปที่ 12 การแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ 0.05 มม. รูปที่ 12 การอ่านค่าวัดจากเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ชนิด 20 มม ล าดับที่ 1 ดูที่หมายเลข 1 สังเกตขีดที่ 0 ของเวอร์เนียร์สเกลว่าอยู่ที่ต าแหน่งใดใน รูปที่ 12 ขีด 0 ของเวอร์เนียร์สเกล เลื่อนผ่านขีด 2 ซม. (20 มม.) ของสเกลหลัก อ่านเท่ากับ 20 มม. ล าดับที่ 2 ดูที่หมายเลข 2 สังเกตขีดที่ 0 ของเวอร์เนียร์สเกลอยู่ระหว่างขีดที่ 29 มม. กับขีดที่ 30 มม. ของขีดสเกลหลัก อ่านรวมล าดับที่ 1 กับล าดับที่ 2 บนสเกลหลักได้ เท่ากับ 29 มม ล าดับที่ 3 สังเกตที่ขีดของเวอร์เนียร์สเกลที่อยู่ตรงกับขีดของสเกลหลัก ในรูปที่ 12 คือ ขีดที่ 6 อ่านได้เท่ากับ 0.30 มม. ล าดับที่ 4 น ามาอ่านรวมกันได้ ค่าหน้าสเกลหลัก + เศษของสเกลหลัก = 29.00 มม. +6 x (0.05) มม. = 29.30 มม. 2. หลักการแบ่งสเกลและอ่านค่าระบบเมตริก 1/50 มม. (0.02 มม.) อ่านค่าวัดได้ละเอียด 0.02 มม. เช่น 20.62 มม..17.04 มม. ซึ่งเกิดจากการแบ่งช่อง เวอร์เนียร์ สเกล ออกเป็น 50 ช่อง ในความยาว 49 มม. ของช่องของสเกลหลัก 50 ช่องสเกลบนเวอร์เนียร์สเกล มีระยะทาง = 49 มม. 1 ช่องสเกลบนเวอร์เนียร์สเกล มีระยะทาง 49 50 มม. = 0.98 มม.
15 เมื่อขีด 0 ของเวอร์เนียร์สเกลตรงกับขีด 0 ของสเกลหลัก ขีดที่ 1 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่เยื้องกับขีด 1 ของสเกลหลัก = 1-1(0.98) = 0.02 มม. ขีดที่ 2 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่เยื้องกับขีด 2 ของสเกลหลัก = 2 - 2(0.98) = 0.04 มม. ขีดที่ 3 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่เยื้องกับขีด 3 ของสเกลหลัก = 3 – 3 (0.98) = 0.06 มม. ขีดที่ 50 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่เยื้องกับขีด 50 ของสเกลหลัก = 50 – 50 (0.98) = 1 มม. รูปที่ 13 การแบ่งขีดบนสเกลเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 1 50 มม. เมื่อเลื่อนปากวัดออกขีดสเกลศูนย์ทั้งสองจะอยู่เยื้องกันดังนี้ ขีดที่ 1 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่ตรงกับขีด 1 ของสเกลหลัก ขีด 0 อยู่เยื้องกัน = 1-1(0.98) = 0.02 มม. ขีดที่ 2 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่ตรงกับขีด 2 ของสเกลหลัก ขีด 0 อยู่เยื้องกัน = 2-2(0.98) = 0.04 มม. ขีดที่ 3 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่ตรงกับขีด 3 ของสเกลหลัก ขีด 0 อยู่เยื้องกัน = 3-3(0.98) = 0.06 มม. ขีดที่ 50 ของขีดเวอร์เนียร์สเกลอยู่ตรงกับขีด 50 ของสเกลหลัก ขีด 0 อยู่เยื้องกัน = 50 -50(0.98) = 1 มม.
16 ตัวอย่างการอ่านค่าวัดจากเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 50 มม รูปที่ 14 การแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ 0.02 มม. รูปที่ 14 การอ่านบนเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 0.02 มม. จากรูปที่ 14 สามารถอ่านค าาได้ดังนี้ ล าดับที่ 1 ดูที่หมายเลข 1 สังเกตขีดที่ 0 ของเวอร์เนียร์สเกลว่าอยู่ที่ต าแหน่งใดในรูปขีด 0 ของ เวอร์เนียร์สเกล เลื่อนผ่านขีด 1 ซม. (10 มม.) ของสเกลหลัก อ่านเท่ากับ 10 มม. ล าดับที่ 2 ดูที่หมายเลข 2 สังเกตขีดที่ 0ของเวอร์เนียร์สเกล อยู่ระหว่างขีดที่ 6 มม. กับขีดที่ 7 มม. ของขีดสเกลหลัก ให้อ่านเท่ากับ 6 มม. เมื่ออ่านรวมล าดับที่ 1 กับล าดับที่ 2 บนสเกลหลักได้ เท่ากับ 16 มม. วิธีอ่านค่าวัดของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 1 50 มม. การอ่านจะอ่านค่าวัดจากสเกลหลักก่อน แล้วน ามาบวกกับค่าที่อ่านได้จากเวอร์เนียร์สเกล
17 ล าดับที่ 3 ดูที่หมายเลข 3 อ่านค่าความละเอียดบนเวอร์เนียร์สเกล สังเกตต าแหน่งขีดของเวอร์ เนียร์สเกลกับสเกลหลัก อยู่ระหว่างขีด 0.1 มม. กับขีด 0.2 มม. บนขีดเวอร์เนียร์สเกล อ่านเท่ากับ 0.1 มม. อ่านรวมล าดับที่ 1 ล าดับที่ 2 และล าดับที่ 3 ได้เท่ากับ 16.10 มม. ล าดับที่ 4 ดูที่หมายเลข 4 อ่านค่าความละเอียดบนเวอร์เนียร์สเกล สังเกตต าแหน่งขีดของเวอร์ เนียร์สเกลกับสเกลหลักตรงกันในรูปตรงกันที่ขีด 0.08 มม. อ่านรวมกันได้เท่ากับ 16.18 มม. รูปที่ 15 การแบ่งสเกลเวอร์เนียร์ 0.02 มม. รูปที่ 15 การอ่านค่าบนเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 0.02 มม. จากรูปที่ 15 สามารถอ่านค่าได้ดังนี้ ล าดับที่ 1 ดูที่หมายเลข 1 สังเกตขีดที่ 0 ของเวอร์เนียร์สเกลว่าอยู่ที่ต าแหน่งใดในรูปขีด 0 ของ เวอร์เนียร์สเกล เลื่อนผ่านขีด 2 ซม. (20 มม.) ของสเกลหลัก อ่านเท่ากับ 20 มม. ล าดับที่ 2 ดูที่หมายเลข 2 สังเกตขีดที่ 0 ของเวอร์เนียร์สเกล อยู่ระหว่างขีดที่ 7 มม. และขีดที่8 มม. ของขีดสเกลหลักให้อ่านเท่ากับ 7 มม. เมื่ออ่านรวมล าดับที่ 1 กับล าดับที่ 2 บนสเกลหลัก ได้เท่ากับ 27 มม. ล าดับที่ 3 ดูที่หมายเลข 3 อ่านค่าความละเอียดบนเวอร์เนียร์สเกล สังเกตต าแหน่งขีดของเวอร์ เนียร์สเกลตรงกับสเกลหลักที่ขีด 0.70 มม. อ่านเท่ากับ 0.70 มม. อ่านรวมทั้งหมดเท่ากับ 27.70 มม.
18 3.4.การใช้งานของเวอร์เนียร์ 3.4.1การใช้งานของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (Vernier Caliper) เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์สามารถใช้วัดงานได้ ดังนี้ 3.4.1.1การวัดความโตนอก (1) ใช้วัดขนาดภายนอก ก่อนวัดให้กางปากวัดทั้งคู่กว้างกว่าความโตงานเล็กน้อยแล้วจึง ค่อย ๆ บีบปากวัดเลื่อนเข้าจนปากวัดทั้งคู่สัมผัสกับผิวงาน ดังรูปที่ 16 รูปที่ 16 การใช้งานของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์วัดขนาดความโตนอก (2) ชิ้นงานที่มีร่องแคบ ๆ หรือร่องผิว โค้งให้ใช้ปากวัดขนาดความโตนอกส่วนที่มี ลักษณะเป็นคมมีด วัดขนาดของชิ้นงาน ดังรูปที่ 17 รูปที่ 17 วิธีใช้ปลายปากวัดนอกวัดความโตนอกที่มีลักษณะตกร่อง
19 3.4.1.2. การวัดความโตภายในของงาน โดยใช้เขี้ยวไขว้ส าหรับวัดในหรือปากวัดใน ก่อน วัดให้ปากวัดทั้งคู่แคบกว่าความโตในงานเล็กน้อยแล้วเลื่อนเขี้ยวไขว้ออกจากสัมผัสผิวงาน ดังรูปที่ 18 รูปที่ 18 วิธีใช้เขี้ยวไขว้ส าหรับวัดในงานความโตภายในงาน 3.4.1.3 การวัดความลึกของชิ้นงาน ก่อนท าการวัดให้ปลายของก้านวัดลึกของเวอร์นียร์ คาลิปเปอร์อยู่เหนือผิวงานเล็กน้อย แล้วค่อย ๆ เลื่อนก้านวัดลึกลงจนสัมผัสผิวงาน ดังรูปที่19 รูปที่ 19 วิธีการใช้ก้านวัดลึกวัดความลึกงาน 3.4.1.4 ขั้นตอนในการใช้เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ในการวัดขนาดงาน (1) ตรวจสอบสภาพความพร้อมในการใช้งนของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (ก) ใช้ผ้าเช็ดท าความสะอาดทุกชิ้นส่วนของเวอร์เนียร์ก่อนใช้งาน (ข) คลายล็อกสกรู แล้วทดลองเลื่อนเวอร์เนียร์สเกลไปและมาเบา ๆ เพื่อ ตรวจสอบดูว่าสามารถใช้งานได้สะดวกหรือไม่
20 (ค) ตรวจสอบปากวัดของเวอร์เนียร์ โดยเลื่อนเวอร์เนียร์สเกลให้ปากเวอร์เนียร์วัด นอกเลื่อนชิดติดกัน จากนั้นยกเวอร์เนียร์ขึ้นส่องดูว่าบริเวณปากเวอร์เนียร์มีแสงสว่างผ่านหรือไม่ ถ้าไม่มี แสดงว่าสามารถใช้งานได้ดี กรณีที่แสงสว่างสามารถลอดผ่านได้ แสดงว่าปากวัดซ ารุดไม่ควรน ามาใช้วัด ขนาด (2) การวัดขนาดชิ้นงานด้วยเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (ก) ท าความสะอาดบริเวณผิวงานที่ต้องการวัด (ข) เลือกใช้ปากวัดงานให้เหมาะสมกับลักษณะงานที่ต้องการ เช่น ถ้าต้องการ วัดขนาดภายนอกเลือกใช้ปากวัดนอกท าการวัดขนาดด้านในชิ้นงานโดยเลือกใช้ปากวัดใน ถ้าต้องการ วัดขนาดงานที่เป็นช่องเล็ก ๆ ใช้บริเวณส่วนปลายของปากวัดนอก ซึ่งมีลักษณะเหมือนคมมีดทั้ง 2 ด้าน (ง)ขณะวัดงาน สายตาต้องมองตั้งจากกับต าแหน่งที่อ่าน แล้วจึงอ่านค่า (จ) เมื่อเลิกปฏิบัติงาน ควรท าความสะอาด ชโลมด้วยน้ ามันและเก็บรักษาด้วย ความระมัดระวัง ในกรณีที่ไม่ได้ใช้งานนาน ๆ ควรใช้วาสลีนทาส่วนที่จะเป็นสนิม (3) ข้อควรระวังในการใช้เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (ก) ต้องท าความสะอาดและลบคมชิ้นงานก่อนใช้เครื่องมือวัดทุกครั้ง (ข) ตรวจสอบความสมบูรณ์ของปากเวอร์เนียร์ก่อนวัด (ค) อย่าวัดชิ้นงานในขณะที่ชิ้นงานก าลังหมุนอยู่ (ง) อย่าวัดชิ้นงานขณะที่ขึ้นงานยังร้อนอยู่ (จ) อย่าเลื่อนหรือลากปากวัดไปและมาบนชิ้นงาน จะท าให้ปากของเวอร์เนียร์สึก หรอได้ (ฉ) อย่าใช้ปากวัดนอกหรือปากวัดในขีดขนาดงานเวลาร่างแบบ หรือขณะวัด งาน 3.4.2 การใช้งานของเวอร์เนียร์ไฮเกจ (Vernier Height Gauge) เวอร์เนียร์ไฮเกจ เป็นเครื่องมือวัดที่ใช้กับงานร่างแบบ (Lay Out) เป็นส่วนใหญ่ โดยจะขีดให้ เป็นรอยที่มีระยะหรือขนาดความสูงต่าง ฯ บนผิวงาน โดยใช้คู่กับโต๊ะระดับหรือแท่นระดับ (Surface Plate) มีวิธีการใช้งานดังนี้ 3.4.2.1 ท าความสะอาดแท่นระดับ ฐานของเวอร์เนียร์ไฮเกจ และผิวชิ้นงานที่ต้องการร่างแบบ ชิ้นงาน
21 รูปที่ 20 การเตรียมร่างแบบชิ้นงานด้วยเวอร์เนียร์ไฮเกจ 3.4.2.2 น างานที่จะวัดหรือร่างแบบวางบนโต๊ะแท่นระดับ น าเครื่องมือวัดเวอร์เนียร์ไฮเกจ ตั้ง และเลื่อนให้เหล็กขีดอยู่สูงกว่างานเล็กน้อย แล้วหมุนสลักเกลียวปรับปากซึ่งมีเหล็กขีดอยู่ให้เลื่อน ต่ าลงมาตามขนาดที่ต้องการ แล้วอ่านค่าที่ขีดของเวอร์นียร์จะได้เท่ากับความสูงของชิ้นงาน รูปที่ 21 การใช้เวอร์เนียร์ไฮเกจขีดร่างแบบ 3.4.2.3 เมื่อต้องการท าเครื่องหมายหรือต าแหน่งของเส้นต่าง ๆ บนขึ้นงานโดยจะต้อง ทราบค่าต่างๆ ที่ต้องการบนแบบแล้วจึงไปตั้งขนาดบนเวอร์เนียร์วัดความสูงให้ได้ระยะตามแบบ จากนั้น จึงน าไปขีดกับชิ้นงานในแนวนอน ก็จะได้เส้นต าแหน่งตามต้องการ
22 รูปที่ 22 การใช้เวอร์เนียร์ไฮเกจขีดร่างแบบ 3.4.2.4 หลังจากใช้งานแล้วถอดปลายเก็บไว้ในกล่องและท าความสะอาด ชโลมด้วย น้ ามันหล่อลื่น บาง ๆ เพื่อปูองกันไม่ให้เกิดสนิม จะท าให้อายุการใช้งานนานขึ้น ข้อควรระวังการใช้เวอร์เนียร์ไฮเกจ ก่อนที่จะใช้เวอร์เนียร์ไฮเกจ ควรตรวจความเรียบร้อย และ ความสมบูรณ์ให้ดีเสียก่อน ดังนี้ 1. ท าความสะอาดผิวโต๊ะระดับหรือผิวแท่นระดับให้เรียบร้อย 2. ท าความสะอาดฐานของเวอร์เนียร์ไฮเกจ 3. ควรมีน้ ามันหล่อลื่นระหว่างผิวโต๊ะระดับและฐานของเวอร์เนียร์ไฮเกจขณะใช้งาน เพื่อลดการสึก หรอ 4. เลื่อนปากวัด หรือตัวขีดให้สัมผัสกับผิวโต๊ะระดับ ตรวจดูขีดศูนย์ของเวอร์เนียร์สเกล โดย ปกติจะตรงกับขีดศูนย์ของสเกลมาตราหลัก ถ้าไม่ตรง ปรับให้ตรงกัน 3.4.3 การใช้งานของเวอร์เนียร์วัดลึก (Vernier Depth Gauge) วิธีวัดงานที่มีลักษณะเป็นส่วนลดบ่า เช่น งานกลึงลดบ่าภายนอก งานกัด ฯลฯ และส่วนลึก ของรูเจาะ รูคว้าน และร่องลึกต่าง ๆ สามารถท าได้หลายวิธี วิธีหนึ่งที่สะดวกรวดเร็ว มีค่ผิดพลาดน้อย และ ได้ค่าวัดที่ละเอียดปุานกลาง คือ ใช้เวอร์เนียร์วัดลึกตามลักษณะงานตัวอย่าง
23 รูปที่ 23 การใช้เวอร์เนียร์ไฮเกจขีดร่างแบบ ถึงแม้ว่าลักษณะโครงสร้างของเวอร์เนียร์วัดลึกได้ออกแบบมาอย่างเหมาะสม เพื่อลดค่าผิดพลาด ต่าง ๆ ได้ แต่ข้อผิดพลาดอาจมาจากสาเหตุอื่น ๆ ซึ่งผู้วัดจะต้องระมัดระวัง ดังนี้ 1. ลักษณะงานที่ไม่ได้ลบรอยเยินต่าง ใ ให้เรียบร้อย ซึ่งก่อนวัดจะต้องลบรอยเยินต่าง ๆ ด้วย ตะไบหรือกระดาษทราย มิฉะนั้นวรอยเยินจะหนุนผิวแนบงานท าให้ค่าวัดที่อ่านได้มากกว่าความลึกจริง รูปที่ 24 ลักษณะงานที่ไม่ได้ลบรอยเยิน
24 2. แรงกดที่มากเกินไป ผู้วัดจะต้องอาศัยความรู้สึกสัมผัสว่าเมื่อใดปลายวัดงานสัมผัสกับผิวงาน แล้ว และแรงกดระหว่างปลายวัดงานกับผิวงานจะต้องพอดี ซึ่งถ้ามากเกินไปจะท าให้ผิวแนบงานของ สะพาน ยันลอยตัวสูงขึ้น วิธีฝึกให้เกิดแรงกดที่พอเหมาะ ใช้ฝึกวัดกับงานที่ทราบค่าความลึกจนวัดได้ ค่าความลึก ที่ถูกต้อง รูปที่ 25 แรงกดที่มากเกินไป 3. ผิวแนบงานของสะพานยันไม่แนบกับผิวงาน ผู้วัดจะต้องออกแรงกดสะพานยันให้แนบสนิทกับผิวงานจริง ๆ ดังรูปที่ 26 ผิวแนบงาน ของสะพานด้านข้ายมือไม่แนบสนิทกับผิวงานท าให้ค่าวัดที่ได้ผิดไป รูปที่ 26 ผิวของสะพานยันไม่แนบกับผิวงาน 4. เกิดจากลักษณะของขอบงานที่ไม่ถูกต้อง ก่อนวัดผู้วัดจะต้องตรวจดูว่าลักษณะของงานสมบูรณ์และถูกต้องหรือไม่ ดังรูปที่ 27 ขอบของงานสูงไม่เท่ากันท าให้วัดความลึกไม่ได้ 5. ลักษณะการวางปลายวัดลึก ในกรณีที่จ าเป็นจะต้องให้ปลายวัดลึกชิดกับขอบงานด้านใดด้านหนึ่ง ให้ปลายวัดลึกวาง ดังรูปที่ 28 เพื่อหลบรอยเยินที่มุม
25 รูปที่ 28 ลักษณะการวางปลายวัด 6. เกิดจากปลายวัดงานสึก เมื่อใช้เวอร์เนียร์วัดลึกวัดงานที่ผิวไม่เรียบบ่อย ฯ ปลายวัดลึกอาจจะลึก ดังนั้นก่อนวัด งาน ทุกครั้งผู้วัดจะต้องตรวจดูความถูกต้อง โดยกดสะพานยันกับผิวโต๊ะระดับ เลื่อนปลายวัดลึกลงจน สัมผัสผิวโต๊ะระดับ สังเกตขีดสเกลศูนย์ทั้งสอง ถ้าปลายวัดไม่สึกหรอขีดสเกลศูนย์จะอยู่ตรงกัน ดังรูปที่ 29 (ก) บนแต่ ถ้าปลายวัดลึกสึกไป ขีดสเกลศูนย์จะอยู่เยื้องกัน ดังรูปที่ 29 (ข) การวัดลึกครั้งต่อไป จะต้องลบด้วยค่าที่ปลายวัดลึกไป จึงจะเป็นค่าความลึกที่แท้จริง รูปที่ 29 ปลายวัดงานสึกหรอ 7. มาจากสาเหตุอื่น ๆ ความสะอาดของงาน ก่อนวัดจะต้องเช็ดและท าความสะอาดผิวงานให้สะอาดปราศจาก ฝุุน ผง และคราบน้ ามันเสียก่อน ความชัดเจนของขีดสเกลหลักและขีดเวอร์เนียร์ ความแม่นย าจากการ อ่านขีดสเกล อุณหภูมิ แสงสว่าง เสียงรบกวนและการวัดในลักษณะที่ไม่ถนัด ท าให้ไม่สามารถอ่านค่วัดได้ ถูกต้อง เป็นต้น
26 3.5. การบ ารุงรักษา การบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์ มีดังนี้ 3.5.1 ควรเก็บเวอร์เนียร์ไว้บนผ้า ฟองน้ า หรือกล่องเฉพาะ 3.5.2 อย่าเก็บเวอร์เนียร์ในที่ร้อนหรือเย็นจัดเกินไป 3.5.3 ถ้าปากวัดนอกหรือเขี้ยววัดในเยินให้ขัดด้วยหินน้ ามัน 3.5.4 ไม่ควรน าเวอร์นียใส่กระเปูาหลังของกางเกง อาจท าให้คดงอได้ 3.5.5 ต้องท าความสะอาดและชโลมน้ ามันกันสนิมทุกครั้งหลังการใช้งาน 3.5.6 ก่อนเก็บเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ควรหมุนล็อกตั้งระยะห่างของปากวัดประมาณ 2-3 มม. ทุกครั้ง 3.5.7 ในการเก็บควรแยกเก็บเวอร์เนียร์ไว้ต่างหาก ห้ามวางรวมกับเครื่องมือมีคม 3.5.8 ควรล็อกแปูนเกลียวยึดแกนวัดลึกตลอดเวลาเพื่อปูองกันการหลุดร่องของแกนวัด ลึก 3.5.9 ก่อนเก็บเวอร์เนียร์ไฮเกจควรถอดเหล็กขีดออกจากตัวเวอร์เนียร์ก่อน
27 รายการ ค่าที่ได้ คะแนน (5 คะแนน) ค่าการอ่านสเกล ครั้งที่.1 ค่าการอ่านสเกล ครั้งที่.2 ค่าการอ่านสเกล ครั้งที่.3 ท่าทางการอ่าน การแต่งกาย จุดประสงค์ ผู้เรียนสามารถอ่านสเกลเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ความละเอียด 0.02 mm ได้ ค าสั่ง ให้ผู้เรียนอ่านสเกลเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ความละเอียด 0.02 mm บันทึกค่าลงในตารางบันทึกผล ขั้นตอนการปฏิบัติ 1. ตรวจสอบท าความสะอาดเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 0.02 mm 2. อ่านค่าสเกลเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 0.02 mm 3. บันทึกค่าการอ่านสเกลเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 0.02 mm ลงในตารางบันทึกผล ตารางบันทึกผล เครื่องมือและอุปกรณ์ 1. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ 0.02 mm
28 เวอร์เนียร์ จงเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์และเวอร์เนียร์วัดลึกแตกต่างกันที่ส่วนประกอบใด ตอบ ...................................................................................................................................................... 2. ตัวล็อกสเกลเลื่อนมีประโยชน์อย่างไร ตอบ ...................................................................................................................................................... 3. เวอร์เนียร์วัดลึกจะใช้วัดงานที่มีลักษณะใด ตอบ ...................................................................................................................................................... 4. วิธีวัดด้วยเวอร์เนียร์วัดลึก ข้อใดผิด ตอบ ...................................................................................................................................................... 5. ในการวัดด้วยเวอร์เนียร์วัดลึก ควรระมัดระวังจุดใดเป็นพิเศษ ตอบ ...................................................................................................................................................... 6. การเก็บและบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ ข้อใดถูก ตอบ ...................................................................................................................................................... 7. เวอร์เนียร์ไฮเกจ เหมาะกับงานลักษณะใด ตอบ ...................................................................................................................................................... 8. สะพานยันของเวอร์เนียร์วัดลึก มีหน้าที่การใช้งานอย่างไร ตอบ ...................................................................................................................................................... 9. เกลียวปรับละเอียดและแปูนเกลียวของเวอร์เนียร์ไฮเกจมีหน้าที่การใช้งานอย่างไร ตอบ ...................................................................................................................................................... 10. เพราะเหตุใดจึงควรล็อกแปูนเกลียวยึดแกนวัดลึกตลอดเวลา ตอบ ...................................................................................................................................................... 11. การแบ่งสเกลหลักของเวอร์เนียร์ ที่มีค่าความละเอียด 1/128 นิ้ว 1 ช่องจะมีค่าเท่ากับเท่าไร ตอบ ...................................................................................................................................................... แบบฝึกหัดหน่วยที่ 3
29 ตอนที่ 2 จงเติมค าลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1. จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 20 1 มม. (0.05 มม.) ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 มม. 2 มม. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 มม. 4 มม. ผลลัพธ์ มม. 2. จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 50 1 มม. (0.02 มม.) ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 มม. 2 มม. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 มม. 4 มม. ผลลัพธ์ มม.
30 3. จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 128 1 นิ้ว ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 นิ้ว. 2 นิ้ว. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 นิ้ว. ผลลัพธ์ นิ้ว. 4.จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 1000 1 นิ้ว (0.001 นิ้ว) ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 นิ้ว. 2 นิ้ว. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 นิ้ว. ผลลัพธ์ นิ้ว.
31 5 ค่าความละเอียดในการวัดของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ในระบบเมตริกมีกี่ค่าอะไรบ้าง ตอบ................................................................................................................................................ 6 ค่าความละเอียดในการวัดของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ในระบบอังกฤษมีกี่ค่าอะไรบ้าง ตอบ................................................................................................................................................. 7. วัดด้วยเวอร์เนียร์วัดลึกมีวิธีอย่างไร ตอบ................................................................................................................................................. 8. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์สามารถใช้วัดงานได้กี่ลักษณะอะไรบ้าง ตอบ................................................................................................................................................. 9. จงบอกข้อควรระวังในการใช้เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์มาอย่างน้อย 3 ข้อ ตอบ.................................................................................................................................................
32 เวอร์เนียร์ จงเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์และเวอร์เนียร์วัดลึกแตกต่างกันที่ส่วนประกอบใด ข. บ่าเวอร์เนียร์ 2. ตัวล็อกสเกลเลื่อนมีประโยชน์อย่างไร ง. ล็อกสเกลกรณีที่ต้องถอดออกมาอ่านค่าเพื่อลดความคลาดเคลื่อนในการใช้งานการวัด 3. เวอร์เนียร์วัดลึกจะใช้วัดงานที่มีลักษณะใด ง. ถูกทุกข้อ 4. วิธีวัดด้วยเวอร์เนียร์วัดลึก ข้อใดผิด ง. ควรใช้แรงกดมาก ๆ เพื่อให้มั่นคงในการวัด 5. ในการวัดด้วยเวอร์เนียร์วัดลึก ควรระมัดระวังจุดใดเป็นพิเศษ ข. การวางบ่าเวอร์เนียร์กับบ่าของชิ้นงานให้พอดี 6. การเก็บและบ ารุงรักษาเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ ข้อใดถูก ค. ต้องท าความสะอาดและชโลมน้ ามันกันสนิมทุกครั้งหลังการใช้งาน 7. เวอร์เนียร์ไฮเกจ เหมาะกับงานลักษณะใด ก. งานร่างแบบ 8. สะพานยันของเวอร์เนียร์วัดลึก มีหน้าที่การใช้งานอย่างไร ค. เป็นฐานบังคับแนวแกนบรรทัดวัดลึก 9. เกลียวปรับละเอียดและแปูนเกลียวของเวอร์เนียร์ไฮเกจมีหน้าที่การใช้งานอย่างไร ข. ปรับความละเอียดของสเกลการวัด 10. เพราะเหตุใดจึงควรล็อกแปูนเกลียวยึดแกนวัดลึกตลอดเวลา ก. เพื่อปูองกันการหลุดร่วงของแกนวัดลึก 11. การแบ่งสเกลหลักของเวอร์เนียร์ ที่มีค่าความละเอียด 1/128 นิ้ว 1 ช่องจะมีค่าเท่ากับเท่าไร ข. 8/128 นิ้ว เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 3
33 ตอนที่ 2 จงเติมค าลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1. จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 20 1 มม. (0.05 มม.) ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 100 มม. 2 3 มม. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 0.6 มม. 4 0.05 มม. ผลลัพธ์ 103.65 มม. 2. จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 50 1 มม. (0.02 มม.) ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 80 มม. 2 5 มม. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 0.5 มม. 4 0.06 มม. ผลลัพธ์ 85.56 มม.
34 3. จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 128 1 นิ้ว ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 4 นิ้ว. 2 5/16 นิ้ว. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 6/128 นิ้ว. ผลลัพธ์ 10. 46/128 นิ้ว. 4.จงเติมค่าการอ่าน เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ขนาด 1000 1 นิ้ว (0.001 นิ้ว) ค่าที่อ่านได้บนสเกลหลัก 1 6 นิ้ว. 2 0.2 นิ้ว. ค่าที่อ่านได้บนสเกลเลื่อน 3 0.010 นิ้ว. ผลลัพธ์ 6.210นิ้ว.
35 5. ค่าความละเอียดในการวัดของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ในระบบเมตริกมีกี่ค่าอะไรบ้าง ตอบ 2 ค่าความละเอียด 1.ค่าความละเอียด 1/20 มม. 2.ค่าความละเอียด 1/50 มม. 6. ค่าความละเอียดในการวัดของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ในระบบอังกฤษมีกี่ค่าอะไรบ้าง ตอบ 2 ค่าความละเอียด 1.ค่าความละเอียด 1/128นิ้ว. 2.ค่าความละเอียด 1/1000 นิ้ว. 7. วัดด้วยเวอร์เนียร์วัดลึกมีวิธีอย่างไร ตอบ วิธีวัดงานด้วยเวอร์เนียร์วัดลึกจะต้องออกแรงให้ผิวหน้าของสะพานยันแนบสนิทกับผิวงาน แล้วดันบรรทัดเหล็ก จนปลายก้านวัดลึกสัมผัสกับผิวหรือความลึกของงานด้วยแรงดันที่พอเหมาะ ส าหรับแรงดันที่พอเหมาะจะมีค่าเท่าไรนั้น คือขนาดที่ออกแรงกดพอๆกับการกดให้เป็นจุดด้วย ดินสอด าบนแผ่นกระดาษ 8. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์สามารถใช้วัดงานได้กี่ลักษณะอะไรบ้าง ตอบ 3 ลักษณะ 1.ใช้วัดงานภายนอก 2.ใช้วัดขนาดความโตในของงาน 3.ใช้วัดความลึกงาน 9. จงบอกข้อควรระวังในการใช้เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์มาอย่างน้อย 3 ข้อ ตอบ 1. ต้องท าความสะอาดและลบคมชิ้นงานก่อนใช้เครื่องมือวัดทุกครั้ง 2. ตรวจสอบความสมบูรณ์ของปากเวอร์เนียร์ก่อนวัด 3. อย่าวัดชิ้นงานในขณะที่ชิ้นงานก าลังหมุนอยู่ 4. อย่าวัดชิ้นงานขณะที่ชิ้นงานยังร้อนอยู่ 5. อย่าเลื่อนหรือลากปากวัดไป – มาบนชิ้นงาน จะท าให้ปากของเวอร์เนียร์สึกได้ 6. อย่าใช้ปากวัดนอกหรือปากวัดในขีดขนาดงาน เวลาร่างแบบ หรือขณะวัดงาน
36 ปัญหาที่พบและแนวทางแก้ปัญหา ปัญหาที่พบ แนวทางแก้ปัญหา ด้านการเตรียมการสอน …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. ……………………………………………………. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. ด้านสื่อ นวัตกรรม แหล่งการเรียนรู้ …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. ด้านการวัดและประเมินผล …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. ด้านอื่นๆ (โปรดระบุเป็นข้อๆ) …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. ลงชื่อ ......................................................................ครูผู้สอน (............................................................) ต าแหน่ง .............................................................. ............../.................................../.................
37 บันทึกการนิเทศและติดตาม วัน-เดือน-ปี เวลา รายการนิเทศและติดตาม ชื่อ-สกุล ผู้นิเทศ ต าแหน่ง