5. สัญลักษณ์นิวเคลียร์ของธาตุ

➢ มวลของอะตอมเกิดจากมวลของนวิ ตรอนและโปรตอน
➢ อเิ ล็กตรอนมีมวลนอ้ ยมากเมอ่ื เทียบกับมวลของ

โปรตอนและนวิ ตรอนจงึ ไม่จาเป็นตอ้ งนามาพจิ ารณา

อนุภาคชนิดใดท่ีบ่ง
บอกชนิดของธาตไุ ด้

➢ ธาตุแต่ละชนดิ มจี า้ นวนโปรตอนเฉพาะตวั และไมซ่ า้ กบั
ธาตุอ่ืน ๆ จา้ นวนโปรตอนจึงใช้บง่ บอกชนิดของธาตุ

➢ ตวั เลขท่แี สดงจ้านวนโปรตอนเรยี กว่า เลขอะตอม
(atomic number, Z)

➢ ผลรวมของจ้านวนโปรตอนและนวิ ตรอนว่า เลขมวล
(mass Number, A)

ตรวจสอบความเขา้ ใจ

❑ โซเดียมมี 11 โปรตอน และมี 12 นิวตรอน โซเดยี มมี
เลขอะตอมและเลขมวลเทา่ กับเทา่ ใดตามล้าดับ

➢ เลขอะตอมเท่ากบั 11
➢ เลขมวลเท่ากับ 23

จ้านวนอนภุ าคในอะตอม
ของธาตุชนดิ เดียวกนั
แตกตา่ งกนั ได้หรอื ไม่
อย่างไร

➢ มีจ้านวนนวิ ตรอนแตกต่างกนั ได้

การที่ธาตมุ จี า้ นวนนวิ ตรอน
แตกต่างกนั มผี ลตอ่
เลขอะตอมและเลขมวลของ
ธาตุหรอื ไม่ อยา่ งไร

➢ จ้านวนนิวตรอนมีผลตอ่
เลขมวลของธาตุ

ตรวจสอบความเข้าใจ

➢ คารบ์ อนมี 6 โปรตอน จงึ มเี ลขอะตอมเทา่ กับ 6 โดย
อาจมี 6 หรอื 7 นวิ ตรอน

ดงั นนั คาร์บอนจงึ มเี ลขมวล
เป็น...........1..2..................
หรือ 13

นักเคมีใช้อะไรเปน็
ตัวแทนในการบอก
จ้านวนอนภุ าคใน
อะตอมของธาตุ

สญั ลักษณ์นิวเคลยี ร์ของธาตุ

สัญลกั ษณธ์ าตุ

เลขมวล
เลขอะตอม

➢ สัญลกั ษณ์นิวเคลยี รข์ องธาตุ สามารถแปลความหมาย
เป็น จา้ นวนโปรตอน นวิ ตรอน อิเลก็ ตรอนและชนดิ ของ
ธาตุได้

สญั ลกั ษณน์ วิ เคลยี รข์ องธาตุ

ไอโซโทป

➢ อะตอมของธาตชุ นิดเดียวกันมจี า้ นวนโปรตอนและอิเลก็ ตรอน
เท่ากนั แตจ่ ้านวนนิวตรอนอาจมไี ดห้ ลายคา่ ทา้ ให้อะตอมของ
ธาตุเดยี วกันมมี วลตา่ งกนั

➢ เฟรเดอรกิ ซอดดี (Frederick Soddy)นักเคมชี าวอังกฤษ
เรียกอะตอมของธาตุเดยี วกนั ที่มีเลขมวลต่างกันวา่ ไอโซโทป
(isotope)

ไอโซโทป

ไอโซโทป

➢ คาร์บอนมีเลขอะตอม 6 มี 3 ไอโซโทป ซ่งึ มเี ลขมวล 12 13 และ 14
สญั ลักษณน์ วิ เคลียร์จงึ เป็น

เขยี นแบบย่อเป็น ¹²C ¹³C และ ¹4C
หรอื C - 12 C - 13 และ C - 14

➢ การเรยี กชื่อของไอโซโทปของธาตุจะเรยี กขน้ึ ต้นดว้ ยชอ่ื ของธาตุ
และตามดว้ ยเลขมวล เชน่ 14C มเี ลขมวล 14
จะมี 6 โปรตอน และ 8 นิวตรอน เรยี กไอโซโทปนี้ว่า คาร์บอน-
14 (C-14)

ธาตตุ า่ งชนดิ กนั ต้องมี
เลขมวลต่างกันเสมอหรือไม่

➢ ธาตุต่างชนิดกันอาจมีเลขมวล
เทา่ กันได้ เชน่
แมจ้ ะเป็นธาตุตา่ งชนิดแตม่ เี ลข
มวลเท่ากนั คอื 14

แบบฝึกหัด

1. จงเติมตวั เลขลงในช่องว่างใหถ้ ูกตอ้ งและสมบูรณ์

สญั ลักษณน์ วิ เคลยี ร์ จา้ นวนโปรตอน จา้ นวนอเิ ลก็ ตรอน จ้านวนนวิ ตรอน
ของธาตุ

S 16 16

Ar 18 22

แบบฝกึ หัด

2. ธาตุ Y มีเลขอะตอมเทา่ กบั 9 มี 3 ไอโซโทป
แต่ละไอโซโทป มเี ลขมวลเท่ากับ 19 20 และ 21
จงเขยี นสัญลักษณน์ ิวเคลยี ร์แต่ละไอโซโทป

3. ธาตุ Z มจี า้ นวนโปรตอนเท่ากับ 7 มี 2
ไอโซโทป แตล่ ะไอโซโทป มีจ้านวนนวิ ตรอน
เท่ากบั 7 และ 8 จงเขยี นสญั ลกั ษณ์นวิ เคลียรแ์ ต่
ละไอโซโทป

ท้าด้วยตนเอง ไมเ่ ข้าใจถามครู/เพอ่ื น
แล้วนกั เรียนจะเรยี นรวู้ ชิ าเคมอี ยา่ งมคี วามสุข

“Nothing is difficult to willing mind”