ชุดที่ 1 โครงสร้างของระบบนิเวศ

ก

คาํ นาํ

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู วิชาวทิ ยาศาสตร เรอ่ื ง ระบบนเิ วศ จัดทาํ ขน้ึ เพอ่ื ใชประกอบกจิ กรรม
การเรียนการสอนวชิ าวิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรูนี้ มีทั้งหมด 8 ชดุ
เวลาเรียน 16 ชวั่ โมง ดังน้ี

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู ชดุ ท่ี 1 เรื่อง โครงสรา งของระบบนิเวศ
ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู ชดุ ที่ 2 เร่อื ง องคป ระกอบของระบบนเิ วศ
ชดุ กิจกรรมการเรียนรู ชดุ ที่ 3 เร่ือง ความสัมพันธใ นระบบนเิ วศ
ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู ชดุ ที่ 4 เร่อื ง การถายทอดพลังงานในระบบนิเวศ
ชุดกิจกรรมการเรยี นรู ชดุ ที่ 5 เรื่อง การหมนุ เวียนสารในระบบนเิ วศ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดที่ 6 เร่ือง ประชากร
ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู ชุดท่ี 7 เร่อื ง ระบบนิเวศปา เต็งรัง อ.เฉลมิ พระเกยี รติ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชดุ ท่ี 8 เรอื่ ง ระบบนเิ วศแมน า้ํ มลู อ.เฉลมิ พระเกียรติ
ชุดกิจกรรมการเรยี นรู วิชาวทิ ยาศาสตร เร่อื ง ระบบนเิ วศ ชดุ น้ี เปนชุดที่ 1 เร่อื ง โครงสรางของ
ระบบนเิ วศ มีเนอื้ หาเกย่ี วกบั โครงสรางของระบบนิเวศที่ประกอบไปดว ยองคป ระกอบทางกายภาพและ
ทางชีวภาพที่มีความสัมพนั ธกันในระบบนเิ วศ ชดุ กิจกรรมการเรียนรปู ระกอบไปดวยใบความรู ใบกจิ กรรม
ท่ีเนนใหผ ูเรยี นไดลงมือปฏิบตั ิจรงิ สงเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร กระบวนการสืบเสาะหาความรู
ผูจัดทําหวังเปนอยางยงิ่ วา ชุดกจิ กรรมการเรียนรู วิชาวิทยาศาสตรช ุดน้ี จะชว ยใหน กั เรยี นเขา ใจ
เน้ือหาไดงา ยและชดั เจนขึ้นสงผลใหผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนวิทยาศาสตรส ูงขึ้น และสามารถนําความรูไปใช
อยา งมเี หตุผล มีคุณธรรมและดาํ เนินชวี ิตในสังคมอยางมีความสขุ

มณธิชา แสนพมิ พ

สารบัญ ข

เรอ่ื ง หนา
คํานาํ ก
สารบญั ข
แผนภมู ลิ ําดับขัน้ ตอนการเรยี น 1
คาํ แนะนําในการใชช ุดกจิ กรรมการเรียนรู 2
สาระสาํ คญั 5
แบบทดสอบกอ นเรียน 6
เกมคนหาเสน ทางชว ยฉันหาแหลงท่ีอยู 9
เฉลยเกมคน หาเสนทางชวยฉันหาแหลง ท่อี ยู 10
ใบความรทู ี่ 1 เรอ่ื ง โครงสรา งของระบบนิเวศ 11
ใบกจิ กรรมท่ี 1 เรอ่ื ง สาํ รวจระบบนิเวศในโรงเรยี น 14
แบบบนั ทกึ ใบกจิ กรรมที่ 1 เรือ่ ง สํารวจระบบนิเวศในโรงเรียน 15
ใบความรูท่ี 2 เรื่อง ประเภทของระบบนิเวศ 18
ใบกิจกรรมท่ี 2 เรือ่ ง ส่งิ มชี วี ิตกับแหลง ที่อยู 22
แบบทดสอบหลังเรยี น 24
ภาคผนวก 27
28
เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 29
เฉลยใบกจิ กรรมท่ี 1 เรอื่ ง สาํ รวจระบบนเิ วศในโรงเรยี น 31
เฉลยใบกจิ กรรมที่ 2 เรอื่ ง สิง่ มีชีวติ กบั แหลงที่อยู 32
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 36
บรรณานุกรม

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 1

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แผนภมู ิลาํ ดบั ขั้นตอนการเรียน

ไมผ า นเกณฑ อา นคําแนะนาํ
ทดสอบกอนเรยี น
กจิ กรรมการเรยี นรู
แบบฝก ปฏิบัติ
ทดสอบหลงั เรยี น

ผา นเกณฑ
เรียนชุดตอไป

¢é¹Ñ µÍ¹¡ÒÃàÃÂÕ ¹µÒÁá¼¹ÀÙÁàÔ Å¹ФйѡàÃÂÕ ¹

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 2

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

คาํ แนะนาํ การใชชุดกิจกรรมการเรยี นรู

องคป ระกอบของชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู เรือ่ ง ระบบนิเวศ วิชาวทิ ยาศาสตร ช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี 3
ชดุ ที่ 1 เรือ่ ง โครงสรางของระบบนิเวศ มรี ายละเอยี ดดังนี้

สวนประกอบชดุ กจิ กรรมการเรียนรู
การจดั ชั้นเรยี น
คําแนะนําและบทบาทสําหรับครู
คําแนะนาํ และบทบาทของนกั เรียน
การประเมินผลการเรียน

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

3

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

สว นประกอบชุดกจิ กรรมการเรียนรู

1. แบบทดสอบกอนเรยี น จาํ นวน 1 ชุด
2. เกมคนหาเสน ทาง ชวยฉนั หาแหลง ทอ่ี ยู จาํ นวน 1 ชดุ
3. ใบความรทู ี่ 1 เรอ่ื ง โครงสรางของระบบนเิ วศ จาํ นวน 1 ชดุ
4. ใบกิจกรรมท่ี 1 เรื่อง สํารวจระบบนิเวศในโรงเรียน จํานวน 1 ชุด
5. แบบบันทึกใบกจิ กรรมท่ี 1 เรือ่ ง สาํ รวจระบบนิเวศในโรงเรียน จาํ นวน 1 ชดุ
6. ใบความรูที่ 2 เรือ่ ง ประเภทของระบบนเิ วศ จาํ นวน 1 ชุด
7. ใบกจิ กรรมท่ี 2 เรื่อง ส่งิ มีชีวติ กับแหลงทอี่ ยู จาํ นวน 1 ชดุ
8. แบบทดสอบหลังเรียน จํานวน 1 ชุด

การจดั ชั้นเรียน

3
4

2 โตะครู
5

1

1. ใชห องเรียนวิทยาศาสตร นกั เรียนน่ังเปน กลมุ
2. แบงนกั เรียนเปนกลุมคละความสามารถ กลมุ ละ 6 – 8 คน มอบหมาย
ใหน กั เรียนเลือกหัวหนา กลุม กําหนดหนา ที่รับผิดชอบในกลุม

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 4

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

คําแนะนาํ สําหรบั ครู

1. ศึกษาคูมอื การใชช ุดกจิ กรรมการเรยี นรูโดยละเอยี ดกอนนาํ ชุดกิจกรรมการเรยี นรูไปใช
2. ตรวจสอบสว นประกอบของชุดกจิ กรรมการเรียนรู จํานวนสื่อ และแบบทดสอบ
ในชดุ กจิ กรรมการเรียนรูใหครบถวน
3. เตรียมอุปกรณต า ง ๆ ที่กาํ หนดไว ทีไ่ มไดจ ดั ไวใ นชุดกิจกรรมการเรียนรู
(ตรวจสอบส่งิ ท่คี รูตอ งเตรียม)
4. ตรวจสอบนกั เรยี นในชน้ั เรยี น ถา ขาดเรียนใหไปศึกษาคนควา ในคาบเรียนซอมเสริม
และทาํ แบบทดสอบภายหลัง
5. ดําเนินการสอนตามลําดบั ข้ันตอนในแผนการจดั การเรยี นรู

บทบาทของนักเรียน

1. อานคําแนะนาํ การใชช ดุ กจิ กรรมการเรียนรูใ หเขา ใจ
2. ศึกษาสาระสําคญั และจุดประสงคก ารเรยี นรู
3. ทําแบบทดสอบกอนเรยี น
4. ศึกษาใบความรู ในชดุ กจิ กรรมการเรียนรู เร่อื ง โครงสรา งของระบบนเิ วศ
5. ทําใบกจิ กรรมและตรวจเฉลยใบกจิ กรรม
6. ทาํ แบบทดสอบหลงั เรยี น โดยใชข อสอบคขู นานและตรวจเฉลย

การประเมินผลการเรยี น

1. ประเมนิ ผลจากผลการทาํ แบบทดสอบกอ นเรยี นและหลังเรยี น
2. ประเมินผลจากการทาํ ใบกิจกรรม
3. ประเมนิ ผลจากการเขารว มกิจกรรมภายในกลุม

ÈÖ¡ÉÒ¢Ñ¹é µÍ¹áÅк·ºÒ·ã¹¡ÒÃàÃÕ¹
ࢌÒã¨áÅÇŒ ä»·íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ¡Ñ¹àŤЋ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 5

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

สาระที่ 2 : ชีวติ กบั สงิ่ แวดลอม

สาระสําคัญ

สิ่งแวดลอมหน่ึง ๆ ประกอบไปดว ยสิง่ ไมม ีชีวิตและสิง่ มีชีวิตชนดิ ตาง ๆ ทัง้ พืชและสัตว
ท่ีอาศยั อยูใ นบรเิ วณเดียวกนั เรียกวา กลุมส่ิงมีชวี ติ หรือสังคมของสิ่งมีชีวติ โดยบริเวณทีก่ ลมุ
สิ่งมชี วี ิตอาศัยอยูนี้จะเรียกวา แหลง ทอี่ ยู ซึง่ กลุมสิ่งมชี วี ติ จะไดร บั ประโยชนจ ากแหลง ที่อยตู าม
สภาพแวดลอมที่อยนู ้ัน กลมุ สง่ิ มชี วี ิตท่ีอาศยั อยูรว มกนั ในแหลงท่อี ยูแตละแหลง จะมคี วามสมั พนั ธ
ซึง่ กันและกนั และมคี วามสมั พันธก บั สภาพแวดลอ ม เรียกความสัมพันธทีเ่ กดิ ขึน้ นว้ี า ระบบนเิ วศ
ภายในระบบนเิ วศจะประกอบไปดวยองคประกอบทางชีวภาพ ไดแ ก ผผู ลิต ผบู ริโภค ผยู อ ยสลาย
และองคป ระกอบทางกายภาพ หรือ องคป ระกอบท่ีไมม ีชีวิต ไดแก อนินทรยี สาร แสงสวา ง อณุ หภมู ิ
แกส ชนิดตา ง ๆ และความช้นื

ตัวชว้ี ดั

ว 2.1 ม. 3/1 สาํ รวจระบบนิเวศตาง ๆ ในทองถน่ิ และอธิบายความสัมพันธ
ขององคป ระกอบภายในระบบนิเวศ

จดุ ประสงคการเรียนรู

ดานความรู (K)
1. นักเรยี นอธิบายโครงสรางของระบบนิเวศได

ดานทกั ษะ/กระบวนการ (P)
2. นกั เรยี นสาํ รวจและอธิบายความแตกตางของระบบนิเวศแตล ะประเภทได
3. นักเรยี นจําแนกประเภทของระบบนิเวศได

ดานคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค (A)
4. นักเรียนมีวินยั ใฝเรยี นรู มุง มัน่ ในการทํางาน

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 6

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

แบบทดสอบกอนเรียน

ชอ่ื หนวยการเรยี นรู ระบบนิเวศ

ชื่อเรือ่ ง โครงสรา งของระบบนิเวศ

ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 จํานวน 10 ขอ คะแนนเตม็ 10 คะแนน เวลา 10 นาที

ตวั ชี้วัด ว 2.1 ม. 3/1 สาํ รวจระบบนเิ วศตาง ๆ ในทองถ่นิ และอธิบายความสัมพนั ธข ององคประกอบ

…ภา…ย…ใน…ร…ะบ…บ…น…เิ ว…ศ……………………………………………………………………………………………………………………….
คาํ ชแี้ จง ใหน กั เรียนทาํ เครือ่ งหมาย  ทับตวั อกั ษรหนาขอความท่ีถกู ตองทส่ี ดุ เพียงขอเดียว

ลงในกระดาษคาํ ตอบ

1. ระบบนิเวศหมายถึงอะไร 5. ความสมั พนั ธใ ดจบั คลู ักษณะของระบบนิเวศ

ก. สถานทท่ี ี่มสี ่ิงมีชวี ติ อาศัยอยู แหลง น้ําจดื ไดถ ูกตอง

ข. สง่ิ ตาง ๆ ท่ีอยรู วมกันกับสงิ่ มชี วี ติ ก. แหลงน้ํานงิ่ – แมนาํ้

ค. กลุมของสิ่งมีชีวติ ที่อยูรวมกนั ในแตละแหลง ข. แหลงนาํ้ นิ่ง – บงึ

ง. ความสัมพันธของกลุม สิ่งมชี ีวติ ในแหลง ทอ่ี ยู ค. แหลงน้าํ ไหล – ทะเลสาบ

เดียวกนั ง. แหลง นํา้ ไหล – สระ

2. สถานท่ใี ดตอ ไปนี้ ไมจ ัด เปนระบบนิเวศ 6. วธิ ีการใด ไมใ ช การปรับตัวของสง่ิ มชี ีวติ
ก. บอ นํา้ ที่มสี ่งิ มชี ีวติ อยูเต็ม อาศยั อยูในระบบนิเวศปาชายเลน
ข. สนามกฬี าในโรงพลศึกษา ก. พชื มีรากคํ้าจุนและรากอากาศ
ค. สนามหญา ดานหนา โรงเรียน ข. เมล็ดพืชงอกตง้ั แตอยบู นตนแมเม่ือหลน สูพ น้ื
ง. อุทยานแหง ชาติและปา สงวน กเ็ จรญิ ไดทนั ที
ค. ปลาตีนพัฒนาครีบใหมีความแขง็ แรง
3. ระบบนเิ วศใดตอไปนี้ขนาดใหญทสี่ ุด สามารถใชเ ดินแทนการวา ยน้ํา
ก. ระบบนเิ วศโลก ง. พชื ซงึ่ พัฒนาเมลด็ ใหมนี ้ําหนักเบาและมขี น
ข. ระบบนเิ วศบนบก ชวยใหล มสามารถพัดไปไดไกล
ค. ระบบนิเวศปา ชายเลน
ง. ระบบนเิ วศในแหลงนา้ํ 7. โครงสรา งของระบบนเิ วศประกอบดว ย
ปจ จัยใดบา ง
4. องคป ระกอบใดเปน องคป ระกอบทางชีวภาพ ก. ปจ จัยทางบกและปจ จยั ทางน้าํ
ก. ดิน ข. ปจจัยทางกายภาพและชวี ภาพ
ข. แรธาตุ ค. ปจจัยทางนา้ํ และปจจยั ทางอากาศ
ค. ส่งิ มชี ีวิต ง. ปจจัยทางกายภาพและเสถียรภาพ
ง. อณุ หภูมิ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 7

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

8. สิง่ มชี วี ิตใดตอไปน้ีมีแหลงทีอ่ ยใู นระบบนิเวศตาง 10. ขอความใดกลาวถึงปจ จัยทางกายภาพทมี่ ี
จากส่งิ มีชวี ิตอน่ื อิทธิพลตอการดํารงชวี ติ ของสง่ิ มชี ีวติ ในระบบนเิ วศ
ก. ปลาดกุ ก. เสอื ดาวซุม บนตนไมเ พ่ือดกั จับเหย่ือ
ข. ปลาตะเพยี น ข. ผกั ตบชวาชอบขน้ึ ในนํ้าท่มี ธี าตกุ ํามะถัน
ค. ปลาตนี ค. ตั๊กแตนก่งิ ไมมีสคี ลายกิ่งไม
ง. ปลาสวาย ง. กบกนิ แมลงเปน อาหาร

9. สงิ่ มชี ีวิตใด มีความสําคัญในการหมนุ เวียนสาร
ในระบบนิเวศ
ก. พืช
ข. สตั ว
ค. แบคทีเรยี
ง. เห็ดรา

µÑé§ã¨·íÒẺ·´Êͺ¹Ð¤Ð¹¡Ñ àÃÕ¹

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 8

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

กระดาษคาํ ตอบแบบทดสอบกอ นเรยี น

ช่ือ................................................................................... ชน้ั ..................เลขที.่ .................

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8 สรุปคะแนนสอบกอนเรียน

9 คะแนนเต็ม 10

10 คะแนนทไ่ี ด

เกณฑการใหค ะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน
เกณฑก ารประเมินรอ ยละ 80 ตอบถูกไดขอละ 1 คะแนน

ผา น ไมผ า น

หมายเหตุ : ผา นเกณฑหมายถึง ไดคะแนนต้ังแต 8 คะแนนข้นึ ไป

·Òí àÊèç áŌǵÃǨ¤íҵͺä´àŒ ŹФÃѺ
¨Ðä´¡Œ èÕ¤Ðá¹¹¡Ñ¹¹Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 9

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

เกมคน หาเสน ทาง
ชว ยฉันหาแหลงท่อี ยู

คําชี้แจง ใหน ักเรียนคนหาเสนทางท่ีพาสัตวในภาพไปถึงแหลงทอ่ี ยขู องตัวเองโดยใชเ วลานอ ยทส่ี ดุ

ทม่ี าภาพ https://juthapornapisara.wordpress.com

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 10

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

เฉลยเกมคนหาเสนทาง
ชว ยฉันหาแหลงที่อยู

คําชแ้ี จง ใหน กั เรยี นคนหาเสนทางท่ีพาสัตวในภาพไปถึงแหลงทีอ่ ยขู องตวั เองโดยใชเ วลานอยทส่ี ุด

ที่มาภาพ https://juthapornapisara.wordpress.com

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 11

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

ใบความรูท่ี 1
เรอื่ ง โครงสรา งของระบบนิเวศ

ระบบนเิ วศ (ecosystem) เปนความสัมพนั ธระหวา งกลุมสง่ิ มชี ีวิต ไมว าจะเปนพชื สตั ว
หรอื จุลินทรยี ที่อาศัยอยบู ริเวณเดยี วกนั และมคี วามสัมพนั ธเกี่ยวของกนั อยา งเปนระบบ

ทั้งความสัมพนั ธร ะหวา งสิ่งมีชีวติ กบั สง่ิ มชี วี ิต และความสัมพนั ธร ะหวา งส่ิงมีชีวิตกบั ส่งิ ไมมชี ีวติ

ÁÕÍÐäÃÍ‹Ùã¹Ãкº¹ÔàÇȺҌ §

ท่มี าภาพ http://www.prangku.ac.th

1.ความสัมพันธท างกายภาพ
เปน ความสมั พันธระหวา งกลุมสิง่ มีชวี ติ กบั สภาพแวดลอ ม
ทีไ่ มมีชีวิตในบริเวณแหลง ท่ีอยูนั้น เชน อณุ หภมู ิ แรธาตุ
แสงสวาง ความรอน อากาศ ความเปนกรด-เบส

ความสัมพันธใ นระบบนิเวศแบงเปน 2 ลักษณะ ตน ไม ใชนํา้ แสง และแกส คารบ อนไดออกไซด
ในการสงั เคราะหดวยแสง

ที่มาภาพ http://aemskygoldtv.blogspot.com

2. ความสัมพันธท างชีวภาพ
เปนความสมั พนั ธระหวา งกลุมสิง่ มชี วี ติ ทอี่ าศยั อยูรวมกัน

ในบรเิ วณแหลง ที่อยนู ัน้ เชน การเอื้อประโยชนตอกัน
การแกง แยง การเปน ศัตรูกนั

สงิ โต หาอาหารจากการลาเหยอื่

ทมี่ าภาพ http://nkw05764.circlecamp.com

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

12

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

โครงสรา งของระบบนิเวศ ÁÒàÃÕ¹ÃÙ⌠¤Ã§ÊÌҧ
¢Í§Ãкº¹ÔàÇÈ¡¹Ñ àÅÂ

ภายในระบบนเิ วศประกอบดวยส่ิงตางๆ ดังนี้

กลุมสิ่งมชี ีวติ หมายถงึ : กลมุ ของส่ิงมีชวี ิตตา ง ๆ ทีอ่ าศยั อยู
(community) ในระบบนเิ วศ อาจมหี นึง่ ชนิดหรอื มากกวา ก็ได

โครงสรางของระบบนเิ วศ แหลงที่อยู กลมุ สงิ่ มชี วี ติ ทอี่ าศยั อยบู รเิ วณบงึ นาํ้
(habitat) ที่มาภาพ http://www.thaigoodview.com.

หมายถึง : บริเวณทส่ี ง่ิ มชี ีวิตอาศัยอยู เชน
ทุง หญา หนองนา้ํ ทะเลทราย

สิง่ แวดลอม บงึ นํา้ ทีเ่ ปนแหลง ทอ่ี ยขู องส่งิ มชี วี ติ
(environment) ที่มาภาพ http://www.thaigoodview.com.
หมายถึง : องคป ระกอบท่ไี มม ชี วี ิตจะซึง่ มีความ
¶ŒÒáËÅ‹§·èÍÕ Âá‹Ù ÅÐÊÔ§è áÇ´ÅÍŒ Á เกี่ยวของกัน เชน อากาศ แสง น้าํ แรธาตุ ดนิ
äÁà‹ ËÁÒÐÊÁ ¨Ðʧ‹ ¼Å¡Ãзº
µÍ‹ ÊèÔ§ÁÕªÕÇµÔ ·ÕÍè ÒÈÑÂÍ‹ٹФРความสัมพันธของสภาพแวดลอ มบรเิ วณรมิ บงึ น้ํา
ทม่ี าภาพ http://www.thaigoodview.com.
Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾
ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 13

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

໹š Í‹ҧäá¹Ñ ºÒŒ §¤Ð¹Ñ¡àÃÂÕ ¹àÃÒä´Œ·ÃÒºáÅŒÇÇ‹ÒÃкº¹àÔ ÇÈ໹š ¤ÇÒÁÊÑÁ¾¹Ñ ¸
¢Í§ÊÔ§è ÁÕªÕÇÔµáÅÐÊÔè§äÁÁ‹ ÕªÇÕ µÔ ã¹áËÅ‹§·ÕèÍ‹Ùà´ÕÂǡѹ Ãкº¹ÔàÇȺ¹âÅ¡¢Í§àÃÒ
ÁÕ¤ÇÒÁËÅÒ¡ËÅÒµÒÁÊÀÒ¾áÇ´ÅÍŒ Á¢Í§áËŧ‹ ·ÕÍè ÂÙ‹

µÍ‹ ä»àÃÒÁÒàÃÕ¹ÃÙŒ¡Ñ¹ÇÒ‹ Ãкº¹ÔàÇÈã¹âçàÃÕ¹¢Í§àÃÒÁÕÅѡɳÐÍÂÒ‹ §äúŒÒ§
¨Ò¡¡Ò÷íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁµ‹Í仹¤éÕ ‹Ð

ÍÂÒ¡ÃÙŒ¨Ñ§ÇÒ‹ ÁÍÕ ÐäÃÍÂã‹Ù ¹Ãкº¹ÔàÇÈ
㹺ÃàÔ Ç³âçàÃÂÕ ¹àÃÒºŒÒ§¹Ð

¶ŒÒÍÂÒ¡ÃÙàŒ ÃÒä»ÊíÒÃǨ¡¹Ñ àŤúÑ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 14

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

ใบกิจกรรมท่ี 1
เรอ่ื ง สํารวจระบบนเิ วศในโรงเรยี น

คาํ ชี้แจง แตละกลุมดําเนนิ กิจกรรมดงั นี้ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

จดุ ประสงคก ารเรยี นรู

1. นกั เรียนอธิบายความแตกตางของระบบนิเวศในโรงเรียนได

2. นักเรยี นอธบิ ายความสัมพันธขององคป ระกอบทางกายภาพและองคประกอบทางชีวภาพ

ของระบบนิเวศในโรงเรยี นได

ขั้นตอนการดาํ เนนิ กจิ กรรม

1. ศกึ ษากิจกรรมในใบกจิ กรรม และบันทกึ ผลการทดลองอยา งละเอียด

2. นกั เรยี นเตรยี มอุปกรณดงั รายการตอไปนี้

- เซคิดิสก 1 อนั

- เทอรมอมเิ ตอร 1 อนั

- กระดาษยูนิเวอรซัลอินดเิ คเตอร 1 กลอง

- ตลับเมตร 1 อนั

- แวน ขยาย 1 อัน

- บกี เกอร 1 อัน

- น้าํ กลัน่ 1 ขวด ภาพอุปกรณท่ีใชใ นการทํากิจกรรม

3. วธิ กี ารทาํ กจิ กรรมการสํารวจ มดี ังตอ ไปน้ี

3.1 นักเรยี นแตล ะกลุมศึกษาระบบนเิ วศตามบริเวณท่กี ําหนดให ไดแ ก สนามหญา สระนา้ํ ใตตนไม

3.2 ในแตล ะบริเวณใหน ักเรียนสํารวจลกั ษณะทางกายภาพ ดังนี้

- ปริมาณแสงสวางในบริเวณนน้ั

- สภาพสี – กลนิ่ ของดินหรอื นํ้า

- วดั อุณหภมู ิท่ผี ิวดนิ หรอื น้าํ และระดับตา่ํ กวาพน้ื ผิวทศ่ี กึ ษาลงไปประมาณ 20–25 เซนตเิ มตร

- วดั คาความเปน กรด–เบส (pH) ของบรเิ วณท่ีศึกษาดว ย กระดาษยูนิเวอรซ ัลอนิ ดิเคเตอร

ถา เปนดินใหละลายดินเล็กนอยในนํา้ กลั่น แลวจงึ วัดคาความเปน กรด – เบส

3.3 สาํ รวจลักษณะทางชวี ภาพ โดยระบชุ ่อื กลุมส่ิงมีชีวติ จาํ นวน และลักษณะของสิ่งมีชวี ิต

4. บนั ทกึ ขอมลู ตามแบบบนั ทกึ ใบกิจกรรมที่ 1 เรอ่ื ง สาํ รวจระบบนเิ วศในโรงเรยี น

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 15

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

แบบบนั ทกึ ใบกจิ กรรมที่ 1
เรอ่ื ง สํารวจระบบนเิ วศในโรงเรียน

รายชือ่ สมาชิก

1………………………………………………………….…… 2…………………………………………………………………..
3………………………………………………………….…… 4…………………………………………………………………..
5………………………………………………………….…… 6…………………………………………………………………..

ตารางบันทกึ ผล

ระบบนิเวศ แสงสวา ง ลกั ษณะทางกายภาพ ลกั ษณะทางชีวภาพ
ทศี่ ึกษาใน สี-กลิน่ อุณหภูมิ
บริเวณโรงเรยี น คา pH ช่ือสง่ิ มชี ีวิต จํานวน ลักษณะ
ของสิ่งมชี วี ติ
1. สนามหญา

2. สระนํา้

3. ใตตนไม

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 16

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

คําถามทา ยกิจกรรม

1. สภาพสิ่งแวดลอ มในบริเวณท่ีสาํ รวจเปนอยางไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. ชนิดและปรมิ าณของสิ่งมชี วี ติ ทีพ่ บแตล ะบรเิ วณเหมือนหรือแตกตางกันอยา งไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. สิง่ มชี ีวิตและส่งิ ไมมชี วี ิตในบริเวณท่ีสํารวจมคี วามสัมพนั ธกันหรอื ไม อยางไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สรุปผลการทํากิจกรรม

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..……….

¨Ò¡¡ÒÃÊÒí ÃǨÃкº¹ÔàÇÈã¹âçàÃÕ¹·íÒãËàŒ ÃÒÁͧàË¹ç ¤ÇÒÁÊÑÁ¾¹Ñ ¸¡Ñ¹
¢Í§ÊÔè§ÁÕªÕÇÔµáÅÐÊÔ§è äÁ‹ÁÕªÇÕ µÔ ·èÕÍÂًËÇÁ¡Ñ¹ÍÂÒ‹ §ÊÁ´ØÅ ´§Ñ ¹éѹàÃÒ¤ÇôÙáÅÃ¡Ñ ÉÒ
ÊÔè§áÇ´ÅÍŒ ÁãËÍŒ ÂÙ‹¡ÑºàÃÒÍ‹ҧÂÑè§Â¹× ¹Ð¤Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 17

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

เกณฑก ารใหค ะแนนผลงาน

ประเด็นที่ประเมิน คะแนน

432 1
ผลงานไมส อดคลอ ง
1.ผลงานตรงตาม ผลงานสอดคลอ ง ผลงานสอดคลอ ง ผลงานสอดคลอง กับจุดประสงค

จุดประสงค กบั จดุ ประสงค กับจดุ ประสงค กบั จุดประสงค เนื้อหาสาระของ
ผลงานไมถ ูกตอง
ที่กําหนด ทุกประเดน็ เปนสว นใหญ บางประเด็น เปนสวนใหญ

2.มเี น้ือหาครบถว น เนือ้ หาสาระ เน้ือหาสาระของ เนอื้ หาสาระของ สรุปเนื้อหาเปน
ความคดิ รวบยอด
ครอบคลุมเนื้อหา ของผลงานถูกตอง ผลงานถูกตอง ผลงานถกู ตอง แตไมถกู ตองเปน
สวนใหญ
ที่เรยี น ครบถวนครอบคลุม ครบถว นเปน ครบถว นเปน ผลงานสว นใหญ
ไมเปน ระเบียบ
เนือ้ หา สวนใหญ บางประเด็น และมขี อบกพรอง

3.มีการสรปุ เน้ือหา สรปุ เนื้อหาเปน สรปุ เนื้อหาเปน สรุปเน้อื หาเปน สง ผลงานชา กวา
เวลาท่กี าํ หนด
ออกมาเปน ความคิดรวบยอด ความคิดรวบยอด ความคดิ รวบยอด 5 วนั

ความคิดรวบยอด ทถี่ กู ตองอา นแลว ทีถ่ ูกตอง แตไมครบถว น

เขาใจไดงา ย

4.ผลงานมคี วาม ผลงานมคี วาม ผลงานสวนใหญ ผลงานมคี วาม

เปน ระเบียบ เปนระเบยี บ มคี วามเปน ระเบียบ เปน ระเบียบแตมี

แสดงออกถึงความ แตมีขอบกพรอ ง ขอบกพรอง

ประณตี บางสว น บางสว น

5.ผลงานเสรจ็ สงผลงานตามเวลา สงผลงานชา กวา สงผลงานชา กวา

เรียบรอ ยตามเวลา ท่ีกําหนด เวลาทก่ี าํ หนด เวลาทีก่ าํ หนด

ที่กาํ หนด 1-2 วนั 3-5 วัน

เกณฑก ารใหค ะแนน เกณฑก ารตัดสินคุณภาพ
ผลงานมคี ุณภาพดมี าก
ผลงานมคี ุณภาพดี ให 4 คะแนน ชวงคะแนน ระดับคุณภาพ
ผลงานมคี ณุ ภาพพอใช ให 3 คะแนน
ผลงานควรปรบั ปรงุ ให 2 คะแนน 16-20 ดีมาก
ให 1 คะแนน
11-15 ดี

6-10 พอใช

1-5 ตอ งปรับปรุง

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 18

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

ใบความรูท่ี 2
เรือ่ ง ประเภทของระบบนิเวศ

ระบบนเิ วศแตล ะระบบจะแตกตา งกนั ขน้ึ อยูกบั ลกั ษณะแหลงท่ีอยซู ึ่ง มีความสาํ คัญอยา งยงิ่
ตอ การดํารงชีวิตของสงิ่ มีชีวติ ที่อาศยั อยใู นระบบนเิ วศนั้น หากใชแ หลง ที่อยูเ ปนเกณฑในการแบง
ประเภทของระบบนิเวศ สามารถแบง ได 2 ประเภทดังนี้

ระบบนิเวศ ÅѡɳТͧÃкº¹ÔàÇÈ
¨Ð¼Åµ‹ÍÊÔ§è ÁÕªÕÇÔµËÃÍ× à»Å‹Ò¹Ð

ระบบนเิ วศบนบก ระบบนเิ วศในน้ํา
(terrestrial ecosystem) (aquatic ecosystem)

หมายถึง : ลักษณะของระบบนเิ วศ หมายถึง : ลักษณะของระบบนิเวศ
ท่กี ลุมสิ่งมชี วี ติ ภายในระบบอาศัยอยู ทกี่ ลุม สง่ิ มชี ีวิตภายในระบบอาศยั อยู
บนพืน้ ดนิ เชน ระบบนิเวศปา ไม ระบบนเิ วศ ในแหลงนํ้าตาง ๆ เชน ระบบนเิ วศในสระนา้ํ
ทุงหญา ระบบนิเวศทะเลทราย เปน ตน ระบบนเิ วศในทะเล เปน ตน

ตัวอยางระบบนิเวศ
ทมี่ าภาพ http://sciencebiologywow..com

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 19

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

ÁÒÃÙŒ¨Ñ¡ª¹´Ô ¢Í§Ãкº¹ÔàÇȡѹ¤ÃѺ

นอกจากแหลง ท่ีอยูอาศัยแลว เรายงั สามารถใชอ งคประกอบภายในระบบนเิ วศ
ซงึ่ มสี ่ิงมีชวี ติ แตกตา งกนั ตามสภาพแวดลอมทีเ่ หมาะสมกบั การดาํ รงชวี ิต ซ่งึ เปน
ความหลากหลายทางชีวภาพ โดยแบง ระบบนิเวศเปน 6 ชนดิ ดงั นี้

1. ระบบนิเวศแหลงน้ําจืด ไดแก แมนํา้ คนู าํ้ ลาํ คลอง ระบบนเิ วศแหลง น้ําจืด
หนอง บงึ อา งเก็บนา้ํ โดยแหลง น้าํ ในบรเิ วณเหลานี้ ทีม่ าภาพ http://ecosystemnand.com
จะมีสารอินทรีย มพี ชื น้าํ หลายชนิด เชน ตน ลาํ พู ตนกก
ตนเหงือกปลาหมอ ตนทองหลาง สาหรา ย จอก แหน ระบบนเิ วศทะเล
เปนทีอ่ ยูอาศัยของสัตวน ํา้ เชน หอยขม กุง ปลา สตั ว ทม่ี าภาพ http://ecosystemnand.com
สะเทินนํา้ สะเทินบกและนกท่ีจบั สตั วเ หลานีเ้ ปนอาหาร
ระบบนิเวศปาชายเลน
2. ระบบนิเวศทะเล ไดแก ทะเล มหาสมทุ ร อาว ทม่ี าภาพ http://ecosystemnand.com
หาดทราย หาดดนิ หาดโคลนพืน้ มหาสมุทรพ้ืนทะเล
และแนวปะการงั ซงึ่ เปนบริเวณท่อี ุดมสมบรู ณไปดวย ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ
แรธาตุ ส่ิงมชี วี ิตท่อี าศยั อยใู นระบบนิเวศทะเล ไดแก
แพลงกต อนพชื แพลงกต อนสัตว สาหรา ย ปลาชนิด
ตา ง ๆ กุง หอย หมึก แมงกะพรนุ และสตั วชนิดอืน่ ๆ

3. ระบบนเิ วศปาชายเลน เปนปาบรเิ วณชายฝง ทะเล
และปากแมนํ้า เปน บรเิ วณนา้ํ กรอ ยสภาพดนิ เปน ดนิ เลน
พชื ท่พี บ ไดแก โกงกาง แสม ตะบนู และเสม็ด เปน พืช
ที่สวนใหญม ีรากคํา้ จุนลําตน มีรากหายใจโผลพนพน้ื ดนิ
สตั วทพี่ บมที ั้งสตั วน ํา้ เชน กงุ หอย ปู ปลา สัตวห นาดิน
สัตวใ นดิน นก และมตี ัวออ นของสตั วน้าํ หลายชนดิ
เสมือนเปน แหลงอนุบาลสตั วทะเล

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 20

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

4. ระบบนเิ วศปาไม เปน ระบบนเิ วศทมี่ ี ระบบนเิ วศปาไม
ความหลากหลายทางชวี ภาพ เปน แหลงทอี่ ยูของพืช ท่ีมาภาพ http://ecosystemnand.com
และสัตว เปน แหลง ตน นาํ้ ลาํ ธาร มอี นิ ทรยี สารและ
แรธ าตุที่สําคญั ใหผ ลผลิตหลายชนดิ จากพชื และสตั ว
ทงั้ ทเี่ ปน ยารักษาโรค อาหาร ทอ่ี ยูอาศยั ชวยรักษา
อุณหภมู โิ ลก ชว ยใหฝนตกตามฤดูกาล และควบคุม
ปรมิ าณนาํ้ ฝน การกกั เกบ็ นา้ํ ในดนิ ปา ไมม หี ลายชนิด
เชน ปา ดบิ ชื้น ปาดิบแลง ปาดบิ เขา ปาเต็งรงั เปนตน

5. ระบบนิเวศทะเลทราย เปนระบบนเิ วศที่คอนขา ง ระบบนเิ วศทะเลทราย
แหงแลง เนื่องจากดินเปนดนิ ทราย จะขาดการอุมนํ้า ท่ีมาภาพ https://ngthai.com
แรธ าตุตาง ๆ ในดิน และสารอินทรยี ม ีอยางจํากดั
สภาพแวดลอมจึงไมเหมาะสมตอ การดํารงชีวติ ของ
สิ่งมชี วี ติ จึงพบจํานวนชนิดของสิ่งมชี ีวติ คอนขา งนอย
พชื ในทะเลทรายมีการปรับตวั ใหล ําตนอวบน้าํ เชน
กระบองเพชร สัตวท ะเลทรายมีความสามารถดาน
การปรบั ตัวของสรรี ะ เชน อฐู หนทู ะเลทราย ก้ิงกา
เปนตน

6. ระบบนเิ วศชุมชนเมือง เปนระบบนิเวศท่ีมนุษย ระบบนิเวศชมุ ชนเมือง
สรา งข้นึ ประกอบดวยอาคารและสิง่ กอสรา งจาํ นวน ที่มาภาพ https://juthapornapisara.wordpress.com
มาก เชน ถนน สะพานลอย อนุสาวรยี  เสาไฟฟา นา้ํ พุ
รถยนต เปน ระบบนเิ วศที่มคี นอาศัยอยูอยา งหนาแนน
สว นใหญจะพบพืชจาํ นวนนอย มีฝนุ ละอองในอากาศ
มาก การหมุนเวียนของอากาศมนี อยมีขยะมลู ฝอยมาก
มีท้งั แหลงเจริญและแหลง เส่ือมโทรม

àÃÒÁÒàÃÂÕ ¹ÃŒàÙ ¾ÔèÁàµÔÁ¡ÑºÃкº¹ÔàÇÈ·ÕèÁÕÅѡɳÐᵡµÒ‹ §
¨Ò¡·àèÕ ¤Â¾ºàËç¹ ÁÒáÊ¡¹¤ÔÇÍÒÏ⤴ ¡Ñ¹àŤÃѺ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 21

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

Ãкº¹àÔ ÇÈ»ÃÐàÀ·µ‹Ò§ æ ÁÍÕ §¤»ÃСͺáÅл˜¨¨ÂÑ ÀÒÂã¹Ãкº¹àÔ Çȵҋ §¡¹Ñ
¨§Ö ·íÒãËŒÊÔè§ÁÕªÇÕ µÔ ·ÕÍè ‹ãÙ ¹Ãкº¹àÔ Çȵ‹Ò§ æ ÁÅÕ Ñ¡É³ÐᵡµÒ‹ §¡Ñ¹ä»´ŒÇÂ

ʧèÔ ÁÕªÕÇÔµ¡ºÑ áËÅ‹§·ÍèÕ ÂÁ‹Ù Õ¤ÇÒÁÊÁÑ ¾¹Ñ ¸¡Ñ¹ ·éѧ໹š áËÅ‹§ÍÒËÒà ËźÀÂÑ

ËÃ×Í໹š áËŧ‹ Ê׺¾¹Ñ ¸µØ ‹Í仹¡Ñ àÃÂÕ ¹¨Ðä´àŒ ÃÂÕ ¹Ã¤ÙŒ ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹¸¢Í§ÊÔ§è ÁÕªÇÕ Ôµ
¡ÑºÃкº¹àÔ ÇÈ»ÃÐàÀ·µÒ‹ § æ ¨Ò¡¡Ò÷íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ “ÊèÔ§ÁÕªÇÕ Ôµ¡ºÑ áËŧ‹ ·ÍèÕ Â‹Ù”
ä»·íÒ¡Ô¨¡ÃÃÁ¡Ñ¹àŤ‹Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 22

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

ใบกจิ กรรมท่ี 2
เร่ือง สงิ่ มชี ีวิตกบั แหลง ทอ่ี ยู

คาํ ช้แี จง นักเรียนอานขอความในกรอบและพจิ ารณาภาพของสิ่งมชี วี ิตจากนน้ั นาํ ช่ือสงิ่ มีชวี ิตไปเตมิ ในชอ งวาง
ของกลอ งขอความใหส มั พนั ธกับแหลง ที่อยู (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

1. กระบองเพชร 5.

อาศัยอยใู นนา้ํ เวลาเจอศัตรู อาศยั อยูบรเิ วณท่ีมอี ากาศ
มนั จะขูและทาํ ตวั พองกลม หนาวเย็น เชน ขว้ั โลก

2. หมีแพนดา เตา ทะเล 6.
อาศัยอยใู นทะเลทราย ไมมีใบ ดาวทะเล ปลาปก เปา อาศยั อยูบ รเิ วณอากาศ
แตม ีหนาม ลําตน เกบ็ นํ้าและ อฐู หนาวเย็น เชน ประเทศจีน
สังเคราะหแสงได
หมขี าว 7.
3. อาศัยอยูในทะเลแตต องมา
อาศัยอยูในทะเลทราย ด่ืมนํา้ วางไขบนหาดทราย
ไดทลี ะ 123 ลิตร ในเวลา
10 นาที และสามารถอดนํ้า 8.
ไดหลาย ๆ วัน เพราะมันมีนํา้ อาศยั อยูบรเิ วณปาชายเลน
ทสี่ ะสมไว มรี ากชวยคํ้ายัน

4. โกงกาง

อาศยั อยูใ นทะเล ถา ข้ึนมา
รมิ หาดสักพักมันจะตาย

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 23

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เกณฑก ารใหคะแนน

เกณฑก ารใหค ะแนน : คะแนนเต็ม 10 คะแนน
ตอบถูกไดขอละ 1.25 คะแนน

เกณฑการตัดสนิ คณุ ภาพ ระดับคุณภาพ
ชว งคะแนน ดีมาก
8 - 10 ดี
6–7 พอใช
4–5 ปรับปรุง
0–3

สรปุ : เกณฑก ารประเมนิ ระดับ ดี ผา น ไมผ าน

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 24

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

แบบทดสอบหลงั เรยี น

ช่อื หนวยการเรียนรู ระบบนิเวศ

ช่ือเรือ่ ง โครงสรา งของระบบนเิ วศ

ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3 จาํ นวน 10 ขอ คะแนนเตม็ 10 คะแนน เวลา 10 นาที

ตวั ชว้ี ดั ว 2.1 ม. 3/1 สาํ รวจระบบนิเวศตา ง ๆ ในทอ งถิน่ และอธิบายความสัมพนั ธขององคป ระกอบ

ภายในระบบนิเวศ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

คําชแี้ จง ใหน กั เรยี นทาํ เครื่องหมาย  ทับตวั อกั ษรหนาขอความที่ถูกตองทีส่ ุดเพยี งขอ เดียวลงใน

กระดาษคาํ ตอบ

1. ระบบนเิ วศหมายถึงอะไร 5. ความสมั พนั ธใ ดจับคูลักษณะของระบบนเิ วศ

ก. สถานท่ีท่ีมสี ่ิงมชี ีวิตอาศัยอยู แหลง น้าํ จดื ไดถ กู ตอง

ข. สง่ิ ตา ง ๆ ทีอ่ ยูร วมกันกับสง่ิ มีชีวิต ก. แหลง นาํ้ น่ิง – แมน ้าํ

ค. กลมุ ของสง่ิ มีชวี ิตท่ีอยูรวมกนั ในแตละแหลง ข. แหลงน้ํานิง่ – บึง

ง. ความสัมพันธข องกลุม สง่ิ มีชวี ติ ในแหลง ท่ีอยู ค. แหลง นํ้าไหล – ทะเลสาบ

เดียวกัน ง. แหลงนํ้าไหล – สระ

2. สถานทใี่ ดตอ ไปนี้ ไมจัด เปนระบบนิเวศ 6. วธิ ีการใด ไมใช การปรบั ตัวของสิ่งมีชีวติ
ก. บอ นา้ํ ที่มสี ิ่งมชี ีวติ อยูเต็ม ทอ่ี าศัยอยูในระบบนิเวศปาชายเลน
ข. สนามกีฬาในโรงพลศึกษา ก. พืชมีรากค้ําจุนและรากอากาศ
ค. สนามหญาดานหนาโรงเรยี น ข. เมลด็ พืชงอกตัง้ แตอยบู นตนแมเ ม่ือหลน สูพื้น
ง. อุทยานแหงชาตแิ ละปาสงวน กเ็ จรญิ ไดท ันที
ค. ปลาตนี พัฒนาครบี ใหมคี วามแขง็ แรง
3. ระบบนเิ วศใดตอไปนี้ขนาดใหญท ่ีสดุ สามารถใชเดนิ แทนการวายนาํ้
ก. ระบบนิเวศโลก ง. พืชซึง่ พัฒนาเมล็ดใหมีนา้ํ หนักเบาและมขี น
ข. ระบบนิเวศบนบก ชวยใหลมสามารถพดั ไปไดไกล
ค. ระบบนเิ วศปาชายเลน
ง. ระบบนเิ วศในแหลงนาํ้ 7. โครงสรา งของระบบนิเวศประกอบดว ย
ปจ จยั ใดบาง
4. องคประกอบใดเปน องคป ระกอบทางชีวภาพ ก. ปจ จัยทางบกและปจ จัยทางนาํ้
ก. ดนิ ข. ปจ จยั ทางกายภาพและชวี ภาพ
ข. แรธ าตุ ค. ปจ จัยทางนํา้ และปจ จัยทางอากาศ
ค. ส่ิงมีชีวิต ง. ปจ จยั ทางกายภาพและเสถียรภาพ
ง. อณุ หภมู ิ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 25

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

8. สิ่งมชี ีวิตใดตอไปนี้มีแหลง ที่อยใู นระบบนิเวศ 10. ส่ิงมชี วี ติ ใด มีความสาํ คัญในการหมนุ เวียนสาร
ตางจากสิง่ มชี วี ติ อื่น ในระบบนเิ วศ
ก. ปลาดกุ ก. พชื
ข. ปลาตะเพียน ข. สตั ว
ค. ปลาตีน ค. แบคทีเรยี
ง. ปลาสวาย ง. เหด็ รา

9. ขอ ความใด กลา วถึงปจ จัยทางกายภาพท่ีมีอิทธิพล
ตอ การดาํ รงชีวติ ของสิง่ มชี ีวิตระบบนิเวศ
ก. เสือดาวซมุ บนตนไมเพ่ือดักจบั เหยอ่ื
ข. ผักตบชวาชอบขนึ้ ในน้ําทีม่ ธี าตุกาํ มะถนั
ค. ต๊ักแตนก่งิ ไมมีสีคลา ยกิง่ ไม
ง. กบกินแมลงเปน อาหาร

µé§Ñ 㨷íÒẺ·´Êͺ¹Ð¤Ð ÍÂÒ¡ÃÙŒ¨§Ñ àŤÐá¹¹¨Ðà¾èÔÁ¢Ö¹é äËÁ
·Òí àÊèç áŌǵÃǨ¤íҵͺ¡¹Ñ àŤЋ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 26

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

กระดาษคาํ ตอบแบบทดสอบหลังเรยี น

ชือ่ ................................................................................... ชั้น..................เลขท.ี่ .................

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8 สรุปคะแนนสอบหลังเรียน

9 คะแนนเต็ม 10

10 คะแนนทไี่ ด

เกณฑการใหค ะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน
ตอบถูกไดขอ ละ 1 คะแนน

เกณฑการประเมนิ รอ ยละ 80 ผาน ไมผา น

หมายเหตุ : ผานเกณฑห มายถงึ ไดค ะแนนตั้งแต 8 คะแนนขึ้นไป

·Òí àÊèç áÅŒÇ仵ÃǨ¤íҵͺ¡¹Ñ

ࡧ‹ ÁÒ¡ æ àŤúÑ
·Òí Ẻ·´Êͺ䴤Œ Ðá¹¹à¾èÔÁ¢¹éÖ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·èÕ 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 27

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลย ·Òí ¡¨Ô ¡ÃÃÁàÊèç ÁÒ´àÙ ©Å¡ѹ´¡Õ ÇÒ‹

เฉลยแบบทดสอบ
เฉลยใบกิจกรรม

ภาคผนวก

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 28

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น

คําชีแ้ จง นกั เรียนตรวจคาํ ตอบท่ถี กู ตอง (ขอ ละ 1 คะแนน)

ขอ 1 ตอบ ง.
ขอ 2 ตอบ ข.
ขอ 3 ตอบ ก.
ขอ 4 ตอบ ค.
ขอ 5 ตอบ ข.
ขอ 6 ตอบ ง.
ขอ 7 ตอบ ข.
ขอ 8 ตอบ ค.
ขอ 9 ตอบ ก.
ขอ 10 ตอบ ข.

·Òí ä´Œ¡Õ¤è Ðá¹¹¤Ð¹Ñ¡àÃÕ¹ ÁÒ·Òí ¡¨Ô ¡ÃÃÁ㹪´Ø ¡Ô¨¡ÃÃÁ
áÅÇŒ Åͧ·íÒẺ·´ÊͺÍÕ¡¤Ã§Ñé ¹Ð¤Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 29

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลย แบบบันทกึ ใบกจิ กรรมท่ี 1
เรื่อง สํารวจระบบนเิ วศในโรงเรียน

ตารางบนั ทกึ ผล

ระบบนเิ วศ สภาพแวดลอมทางกายภาพ สภาพแวดลอ มทางชีวภาพ
ท่ีศกึ ษาใน แสงสวาง ส-ี กลิ่น อุณหภมู ิ คา pH
บรเิ วณโรงเรยี น ช่ือสิ่งมชี ีวิต จํานวน ลกั ษณะของ
1. สนามหญา
ส่งิ มชี ีวิต
2. สระน้ํา
สอ งถึง ดนิ สี 34 C ประมาณ มดดาํ มาก สีดํา มี 6 ขา
3. ใตต น ไม ทัว่ บรเิ วณ นาํ้ ตาล 8
ตั๊กแตน …..ตวั สีน้ําตาล มปี ก
ไมม กี ล่นิ
หญา มาก มใี บสีเขียว

ก้งิ กา …..ตัว เปนสัตว 4 ขา

ตวั สีนํา้ ตาล

มีหาง

สอ งถึง น้าํ ไมม สี ี 30 C ประมาณ ปลา มาก มีเกลด็ มหี าง

ท่วั บรเิ วณ ไมมีกลิ่น 7 บัว …….ตน ใบสีเขียว

มีดอกสชี มพู

กงิ้ กอื .......ตวั มีขาเยอะ

ตวั สแี ดงมลี าย

ลกู ออ ด มาก ตวั สดี าํ มหี าง

วา ยนา้ํ ได

สาหรา ย มาก ใบสเี ขยี ว

แสงสอ ง ดนิ มีสี 27 C ประมาณ มดดาํ มาก สีดาํ มี 6 ขา

ไมถ งึ น้ําตาล 8 ตั๊กแตน …….ตัว สีนํา้ ตาล มปี ก

โคนตน ไมม กี ลนิ่ หญา มาก มีใบสเี ขยี ว

ก้งิ กา …….ตวั เปนสัตว 4 ขา

ตวั สีน้าํ ตาล

มีหาง

เหด็ …….ตวั ดอกสขี าว

นก …….ตวั ตวั สีดาํ บินได

แมงมุม …….ตวั ตัวสีนา้ํ ตาล

มี 8 ขา

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 30

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

คาํ ถามทายกิจกรรม

1. สภาพส่งิ แวดลอมในบริเวณทสี่ ํารวจเปน อยางไร
มีความแตกตา งกันตามสภาพของส่ิงแวดลอ ม เชน สนามหญา ใตตน ไม เปน ระบบนิเวศบนบก
จะมสี ัตวบ กอาศัยอยแู ละมีการใชแสง นํา้ แกสคารบอนไดออกไซดใ นอากาศในการสังเคราะหแสง
ของพืชเพ่ือสงตอพลงั งานใหผบู ริโภคตอไป สวนสระนาํ้ เปน ระบบนิเวศในน้าํ พืชน้าํ ใชแสง
และคารบอนไดออกไซดท่ลี ะลายนาํ้ ในการสงั เคราะหแสงเพ่อื สงตอพลงั งาน

2. ชนิดและปรมิ าณของสง่ิ มชี วี ติ ที่พบแตล ะบรเิ วณเหมือนหรอื แตกตางกนั อยางไร
ตา งกนั โดยบรเิ วณที่สํารวจตางกนั ก็จะพบชนดิ และปรมิ าณส่ิงมชี วี ิตที่แตกตา งกัน เชน บรเิ วณ
สนามหญามกั พบสง่ิ มีชวี ติ แตกตางจากสระนํ้า

3. สิ่งมชี ีวิตและสง่ิ ไมม ชี ีวิตในบริเวณที่สาํ รวจมีความสัมพันธก ันหรอื ไม อยา งไร
มคี วามสมั พันธกัน เชน พชื ใชแสง แกส็ คารบ อนไดออกไซด นาํ้ และธาตุอาหารในดิน เพอื่ ใช
ในกระบวนการสังเคราะหดวยแสง สัตวตาง ๆ ใชแ กสออกซเิ จนในการหายใจ

สรปุ ผลการทาํ กิจกรรม

ระบบนิเวศประกอบดว ยสิ่งมีชีวติ และสงิ่ ไมมชี ีวิตท่ีมีความสมั พนั ธก นั ระบบนิเวศแตละแหงจะมชี นิด
และปริมาณสง่ิ มีชีวติ แตกตางกันไป และส่งิ มีชวี ติ ท่อี ยูในระบบนิเวศจะมีการปรบั ตวั ใหเขากบั แหลง ที่อยู
ในระบบนเิ วศน้นั ๆ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 31

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลย ใบกิจกรรมท่ี 2
เรื่อง สิง่ มชี วี ติ กบั แหลง ทอ่ี ยู

คาํ ช้แี จง นักเรียนอานขอความในกรอบและพิจารณาภาพของสงิ่ มีชีวติ จากนนั้ นาํ ชื่อส่ิงมีชีวิตไปเติมในชอ งวาง
ของกลองขอความใหส ัมพันธกบั แหลง ที่อยู (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

1. ปลาปก เปา กระบองเพชร 5. หมีขาว

อาศยั อยใู นนา้ํ เวลาเจอศัตรู อาศัยอยูบ รเิ วณแถบขั้วโลก
มันจะขูและทําตวั พองกลม ท่มี ีอากาศหนาวเยน็

2. กระบองเพชร หมีแพนดา เตาทะเล 6. หมีแพนดา
อาศยั อยูในทะเลทราย ไมม ีใบ ดาวทะเล ปลาปกเปา อาศัยอยบู ริเวณอากาศ
แตม ีหนาม ลาํ ตนเก็บนา้ํ และ อฐู หนาวเยน็ เชน ประเทศจนี
สงั เคราะหแ สงได
หมขี าว 7. เตา ทะเล
3. อูฐ อาศัยอยูในทะเลแตต องมา
อาศัยอยใู นทะเลทราย ด่ืมนํ้า วางไขบ นหาดทราย
ไดท ีละ 123 ลติ ร ในเวลา
10 นาที และสามารถอดน้ําได 8. โกงกาง
หลาย ๆ วนั เพราะมนั มีนํ้า อาศัยอยูบรเิ วณปา ชายเลน
ที่สะสมไว มีรากชว ยคาํ้ ยนั

4. ดาวทะเล โกงกาง

อาศยั อยูในทะเล ถา ขนึ้ มา
รมิ หาดสักพักมนั จะตาย

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 32

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น

คาํ ชแ้ี จง นกั เรยี นตรวจคาํ ตอบที่ถูกตอง (ขอ ละ 1 คะแนน)

ขอ 1 ตอบ ง.
ขอ 2 ตอบ ข.
ขอ 3 ตอบ ก.
ขอ 4 ตอบ ค.
ขอ 5 ตอบ ข.
ขอ 6 ตอบ ง.
ขอ 7 ตอบ ข.
ขอ 8 ตอบ ค.
ขอ 9 ตอบ ข.
ขอ 10 ตอบ ก.

à¡‹§ÁÒ¡¤‹ÐÊÒí ËÃºÑ ¤¹·Õµè ͺ¶Ù¡·¡Ø ¢ÍŒ ã¤ÃµÍº¼Ô´ºÒ§¢ÍŒ
ã˹Œ Ñ¡àÃÕÂ¹È¡Ö ÉÒà¹×éÍËÒÍ¡Õ ¤Ãéѧ¹Ð¤Ð

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 33

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

แบบประเมินพฤติกรรมการทํางานกลมุ

สรปุ การประเมนิ ตามสภาพจริงพฤติกรรมการทํางานกลมุ

เลขที่ การวางแผน แบงหนาท่ี ปฏบิ ตั งิ าน การรับฟง เกบ็ วสั ดุ รวม
การทํางาน เหมาะสมและ สบื คน ขอ มูล ความคิดเหน็ อุปกรณ คะแนน
ทาํ ตามหนา ท่ี ตามขั้นตอน เรยี บรอย

ทุกคน

4 4 4 4 4 20

รวม
เฉลยี่
รอยละ

เกณฑก ารใหคะแนน ให 4 คะแนน เกณฑก ารตดั สนิ คณุ ภาพ
พฤติกรรมทีป่ ฏบิ ตั ชิ ดั เจนและสม่าํ เสมอ ให 3 คะแนน ชวงคะแนน ระดับคุณภาพ
พฤติกรรมท่ีปฏบิ ตั ิชดั เจนและบอ ยคร้งั ให 2 คะแนน 16-20 ดมี าก
พฤติกรรมชัดเจนบางครั้ง ให 1 คะแนน 11-15 ดี
พฤติกรรมที่ปฏบิ ัติบางครั้ง 6-10 พอใช
1-5 ตอ งปรับปรงุ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 34

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แบบประเมนิ ผลงานนกั เรียน

สรปุ การประเมินตามสภาพจริงของผลงานนักเรียน

เลขท่ี ตรงตาม มีเนือ้ หาสาระ มีการสรปุ มีความเปน เสร็จ รวม
จุดประสงค ครบถว น เนอ้ื หาออกมา ระเบียบ เรียบรอ ย คะแนน
ทีก่ าํ หนด ครอบคลุม เปนความคิด ตามเวลา
ท่ีกําหนด
เน้อื หาทเ่ี รียน รวบยอด

4 4 4 4 4 20

รวม
เฉลย่ี
รอ ยละ

เกณฑการใหค ะแนน เกณฑก ารตัดสนิ คณุ ภาพ
ผลงานมีคณุ ภาพดีมาก
ผลงานมีคุณภาพดี ให 4 คะแนน ชว งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
ผลงานมคี ุณภาพพอใช ให 3 คะแนน
ให 2 คะแนน 16-20 ดีมาก
ผลงานควรปรบั ปรงุ ให 1 คะแนน
11-15 ดี

6-10 พอใช

1-5 ตอ งปรับปรงุ

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 35

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹éÑ Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

แบบสรปุ ผลการประเมินวชิ าวทิ ยาศาสตร
โดยใชชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู เรอื่ ง โครงสรางของระบบนเิ วศ

ช่ือ - สกลุ ........................................................ชน้ั ....................เลขท่ี..........................

คาํ ชีแ้ จง นกั เรยี นกรอกคะแนนจากการทํากจิ กรรม

คะแนนการทดสอบ

คะแนนสอบกอ นเรยี น คะแนนสอบหลังเรยี น

คะแนนเต็ม คะแนนทไี่ ด คะแนนเต็ม คะแนนทไ่ี ด

10 10

คะแนนปฏิบตั ิกจิ กรรม คะแนนเต็ม คะแนนทไ่ี ด
ใบกิจกรรมท่ี 1 10 คะแนนท่ีได

ใบกจิ กรรมที่ 2 คะแนนเต็ม
10

รวมคะแนนทั้งหมด คะแนนเต็ม คะแนนท่ีได
40

(ลงช่อื )........................................................................ผปู ระเมิน
(..............................................................)

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍè× § Ãкº¹àÔ ÇÈ 36

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 3

บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธกิ าร. (2551). หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551.
กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พชุมนมุ สหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย จํากัด.

กรมวิชาการ. (2551). ตวั ชี้วัดหลักสูตรกลมุ สาระการเรียนรูวทิ ยาศาสตร. กรงุ เทพฯ : คุรุสภา
ลาดพรา ว.

จุฑาภรณ อภสิ ระ. (2559). ระบบนเิ วศ. [ออนไลน] . แหลงที่มา :
https://juthapornapisara.wordpress.com [20 มนี าคม 2561].

ณชั ชญา รกั แปน. (2559). ระบบนิเวศและสง่ิ แวดลอม. [ออนไลน]. แหลง ท่ีมา :
http://ecosystemnand.blogspot.com [20 มนี าคม 2561].

ปวีณา สมบูรณ. (2559). ความสมั พนั ธร ะหวางสิ่งมีชีวติ ตา งชนดิ กนั . [ออนไลน] . แหลงทม่ี า :
http://nkw05764.circlecamp.com [12 มีนาคม 2561].

พชั รินทร แสนพลเมือง. (2554). แบบวดั และบันทึกผลการเรยี นร.ู กรงุ เทพฯ : ไทยรมเกลา.
ยุพา วรยศ และ ถนัด ศรีบุญเรอื ง. (2556). คูมือครรู ายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร.

กรงุ เทพฯ : อักษรเจริญทศั น.
โรงเรียนปรางคก.ู (2559). ระบบนิเวศ. [ออนไลน]. แหลง ท่มี า : http://www.prangku.ac.th

[15 มนี าคม 2560].
วรรณภา ศรีวิไลสกุลวงศ. (2560). ระบบนิเวศแหลง นํา้ จืด. [ออนไลน]. แหลงที่มา :

http://www.thaigoodview.com [20 มนี าคม 2560].
ศรญั ญา. (2560). ระบบนเิ วศ. [ออนไลน]. แหลงทมี่ า : ทีม่ า

http://sciencebiologywow.blogspot.com (20 มีนาคม 2561).
สกายโกลด. (2560). ทรัพยากรปาไม. [ออนไลน] . แหลงทมี่ า :

http://aemskygoldtv.blogspot.com [12 มีนาคม 2560].
สถาบนั สงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลย.ี (2556). คมู ือครู วทิ ยาศาสตร 6.

กรุงเทพฯ : สกสค. ลาดพรา ว.
NG Thai. (2560). ภาพเนนิ ทะเลทรายทน่ี าต่ืนตาของญี่ปนุ . [ออนไลน]. แหลง ท่มี า :

https://ngthai.com [20 มีนาคม 2561].

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ

ª´Ø ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ àÃÍ×è § Ãкº¹àÔ ÇÈ 37

ÇªÔ ÒÇ·Ô ÂÒÈÒʵÏ ª¹Ñé Á¸Ñ ÂÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 3

Á³¸ªÔ Ò áʹ¾ÁÔ ¾ ª´Ø ·Õè 1 â¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ãкº¹àÔ ÇÈ