หน้า | 2 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ แผนบริหารการสอนประจำหน0วยที่ 1 หัวข&อเนื้อหา 1. แนวคิดเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ 2. ความหมายและประเภทของสถิติ 3. ขอมูลสถิติ 4. หลักการเลือกใชสถิติ 5. ระเบียบวิธีการทางสถิติ 6. ความรูพื้นฐานทางวิชาสถิติ วัตถุประสงค6เชิงพฤติกรรม 1. อธิบายแนวคิด ความหมาย ความสำคัญของสถิติประเภทของสถิติ ขDอมูลสถิติมาตรการวัดของ ขDอมูล หลักการเลือกใชDสถิติไดD 2. อธิบายความรูDพื้นฐานเกี่ยวกับสถิติที่ใชDในการตัดสินใจดDานตRางๆ ทางธุรกิจไดD 3. อธิบายความสัมพันธUระหวRางสถิติและการวิจัยธุรกิจไดD 4. อธิบายระเบียบวิธีการทางสถิติ ขั้นตอนการใชDสถิติเพื่อการตัดสินใจไดD วิธีสอนและกิจกรรมการเรียนการสอน 1. วิธีสอน 1.1 ผูDเรียนศึกษาเอกสารที่กำหนดใหDโดยผูDสอนบรรยายสรุปเป[นตอน ๆ 1.2 ผูDเรียนฟ]งคำบรรยายและอภิปรายบทเรียนในกระบวนวิชาตามชั่วโมงบรรยายที่กำหนด 2. กิจกรรมการเรียนการสอน 2.1 ผูDเรียนศึกษาเอกสารที่กำหนดใหD 2.2 ผูDเรียนทำแบบฝ_กหัดในแตRละหนRวยยRอย 2.3 ผูDเรียนศึกษาดDวยตนเองจาก e-learning (ถDามี) สื่อการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนวิชา การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ 2. การนำเสนอดDวยสื่อโปรแกรมคอมพิวเตอรU
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 3 วิทยาลัยชุมชนระนอง การวัดผลและประเมินผล 1. การวัดผล 1.1 วัดผลจากกิจกรรมและแนวตอบแบบฝ_กหัดในแตRละหนRวยยRอย 1.2 วัดผลการมีเวลาเรียน 1.3 วัดผลการมีสRวนรRวมในชั้นเรียน 2. การประเมินผล กำหนดเกณฑUไวDดังนี้ 2.1 ประเมินผลจากกิจกรรมและแนวตอบแบบฝ_กหัดโดยคะแนนผRานเกณฑUรDอยละ 60 2.2 ประเมินผลการมีเวลาเรียนไมRนDอยกวRารDอยละ 80 2.3 ประเมินผลการมีสRวนรRวมในชั้นเรียนสังเกตจากพฤติกรรม เชRน การซักถาม และการตอบ คำถาม การอภิปราย เป[นตDน โดยมีเกณฑUคะแนน ดังนี้ 0 = ไมRเคยแสดงพฤติกรรมเลย 1 = แสดงพฤติกรรมนDอยมาก 2 = แสดงพฤติกรรมบRอยครั้ง 3 = แสดงพฤติกรรมนั้นเป[นประจำ
หน้า | 4 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 1.1 แนวคิดเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ ในปจจุบันการดําเนินการทางดานธุรกิจที่มีสภาพการแขงขันสูง และมีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางดาน ผลิตภัณฑบรรจุภัณฑราคา รูปแบบการตลาด หรือแมกระทั้งเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหมๆ ที่นํามาใชเพื่อธุรกิจ ไดปรับตัวใหทันตอกระแสการเปลี่ยนแปลงของโลกโดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากเทคโนโลยีดิจิทัล หรือ ชีวิตวิถีใหม (New Normal) เปนแนวทางที่หลาย ๆ คนจะตองปรับเปลี่ยนชุดพฤติกรรม เชน การอยูในบานพรอม ทํางาน (Work From Home) การดําเนินการทางธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส(Online Business) หรือการพึ่งพาการ ผลิตในประเทศมากขึ้น เปนตน ดังนั้นกาดําเนินธุรกิจไมควรนิ่งเฉยอยูกับที่แตควรตื่นตัวกับสิ่งใหมๆ ที่เกิดขึ้นที่ อาจสงผลการธุรกิจของตนเอง มิฉะนั้นธุรกิจของเราอาจอยู “ภาวะการหยุดชะงัก (Disruption)” กรณีศึกษาที่ นาสนใจตัวอยางเชน ธุรกิจกลองฟลมที่ถูกแทนที่ดวยตลาดสมารตโฟนจนไมเหลือเคาเดิม หรือกรณีศึกษา ผลิตภัณฑเครื่องสําอางในประเทศไทยบางยี่หอเปน เครื่องสําอางที่อยูคูคนไทยมานาน หากขาดการพัฒนาสินคา และไมสามารถคิดผลิตภัณฑใหมออกมา ในที่สุดผลิตภัณฑนั้นก็จะหายไป แตถาเราเขาใจและเห็นจุดออนของ ผลิตภัณฑกลับมาแกไขและปรับเปลี่ยนผลิตภัณฑใหตามทันยุคสมัยก็นาจะสามารถทําใหธุรกิจของเราประสบ ความสําเร็จ และดําเนินกิจการเปนระยะเวลายาวนานได จากที่กลาวมาขางตนนักธุรกิจจะดําเนินธุรกิจใหประสบความสําเร็จหรือสามารถดําเนินธุรกิจใหอยูรอด ไดนั้น เบื้องตนอาจมีการตัดสินใจ เชน ธุรกิจของเราจะใหบริการหรือขายอะไร ขายใหใคร ขายอยางไร ขายที่ไหน ผลิตดวยอะไร ใครมาชวยผลิต และมีรายไดและคาใชจายอยางไร รวมถึงมีกําไรจากการใหบริการและสินคาตัวไหน บาง ซึ่งบางครั้งนักธุรกิจตัดสินใจโดยใชประสบการณและความเชื่อสวนตัวในลักษณะการลองถูกลองผิด ซึ่งถา ตัดสินใจผิดก็ไมเสียหายอะไรมากนัก แตการตัดสินใจบางอยางเกิดขึ้นเพียงไมกี่ครั้งในชีวิตและผลการตัดสินใจนั้น มีความสําคัญมากเกี่ยวของกับอนาคตและความอยูรอดเปนการตัดสินใจที่มีตนทุนสูง ถาตัดสินใจพลาดเพียงครั้ง เดียว อาจจะไมสามารถตัดสินใจไดอีก หรือทางเลือกที่ดีที่สุดอาจจะผานไปแลว ดังนั้น เพื่อปองกันมิใหเกิดความ ผิดพลาด หรือใหเกิดการผิดพลาดลดลง นักธุรกิจจึงควรตัดสินใจอยางมีหลักเกณฑนั่นคือ ควรใชขอมูลและวิธีการ ทางสถิติมาชวยในการตัดสินใจ จะทําใหนักธุรกิจผูนั้นประสบความลมเหลวหรือขาดทุนนอยลงซึ่งเทคนิคทางสถิติ ที่ใชเชน การเก็บรวบรวมขอมูลโดยการสุมตัวอยาง การใชเครื่องมือเก็บขอมูลโดยการสัมภาษณแบบสอบถาม การสังเกต หรือใชเครื่องมือทางวิทยาศาสตรเก็บรวบรวมขอมูล จากนั้นนําขอมูลที่ไดมาวิเคราะหโดยวิธีการทาง สถิติและสรุปผลเพื่อนําเสนอขอมูลที่ผานกระบวนการวิเคราะหแลว ซึ ่งการวิเคราะหขอมูลในปจจุบันนี้เรา สามารถใชโปรแกรมคอมพิวเตอรชวยในการวิเคราะหขอมูล เชน โปรแกรมสําเร็จรูป SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) โปรแกรมสําเร็จรูป SAS (Statistical Analysis System) หรือแมกระทั่ง โปรแกรมที่ นิยมใชในงานสํานักงานปกติคือ โปรแกรม Microsoft Office Excel ก็สามารถวิเคราะหขอมูลสถิติไดซึ่งเอกสาร ประกอบการสอนเลมนี้จะใชโปรแกรม Microsoft Office Excel 2016 ในการวิเคราะหขอมูลเนื่องจากเปน โปรแกรมที่นิยมใชในงานสํานักงานทั่วไปและมีประจําเครื่องคอมพิวเตอรแทบทุกเครื่องในปจจุบัน
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 5 วิทยาลัยชุมชนระนอง 1.2 การใช้สถิติเพื่อการตัดสินใจทางธุรกิจ สถิติไดถูกนํามาชวยในการตัดสินใจทางธุรกิจในงานดานตาง ๆ ไม ว าจะเปนการจัดทําแผนธุรกิจ แบบจําลองของธุรกิจ (Business Model) การกําหนดนโยบาย การติดตามตรวจสอบการดําเนินธุรกิจ ความกาวหนาของโครงการ เพราะสถิติสามารถเปลี่ยนขอมูลใหเปนสารสนเทศเพื่อใหนักธุรกิจทราบปญหาและ อุปสรรคในการดําเนินงาน หรือความตองการของผูบริโภค ทําใหการตัดสินใจในการดําเนินธุรกิจเปนไปอยางมี ทิศทางที่ถูกตอง นอกจากนี้เทคนิคทางสถิติสามารถนําไปประยุกตใชงานดานตาง ๆ ไดเชน ดานการบัญชีการเงิน การตลาด การผลิต และการบริหารงาน เปนตน ในหัวขอนี้จะอธิบายถึงการใชสถิติในการตัดสินใจในการ บริหารธุรกิจดานตาง ๆ ดังนี้ 1. ดานการบัญชีการดําเนินงานที ่สําคัญในงานบัญชีขอมูลทางดานสถิติทําใหแสดงใหเห็นฐานะ การเงินและผลการดําเนินงานของกิจการในรอบระยะเวลาหนึ่ง ๆ ทําใหทราบขอมูลและทิศทางการดําเนินงาน ของธุรกิจ การรวบรวมขอมูลทางสถิติที่ใชอางอิงยอนหลังมาวิเคราะหและหาแนวทางใหมๆ เพื ่อทําใหธุรกิจ ประสบผลสําเร็จตามที่ตั้งเปาหมายไวโดยขอมูลที่สําคัญทางสถิติสําหรับงานบัญชีเชน ขอมูลตนทุนการผลิตใน อดีตซึ่งใชในการวางแผนหรือประมาณการคาใชจายลวงหนา ทําใหผูประกอบการสามารถกําหนดนโยบายการ ดําเนินงาน ตลอดจนคาดการณผลประกอบไดอยางใกลเคียงความเปนจริง คาสถิติที่ใชในการพิจารณา ความสัมพันธระหวางตัวแปรตนทุนกับกําไร เชน การหาคาสหสัมพันธ(Correlation) การวิเคราะหสมการ ถดถอย (Regression analysis) ทําใหทราบความสัมพันธระหวางตนทุนกับกําไรในรูปแบบของสมการ จะเปน ประโยชนตอการตัดสินใจของฝายบริหารเพราะเปนการพิจารณาวากําไรและตนทุนเปนอยางไร เมื่อปริมาณ เปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะอยางยิ่งผลกําไรเมื่อเปรียบเทียบกับตนทุนแปรไดตนทุนคงที่ ราคาขาย ปริมาณและ สัดสวนการขายของสินคา ดังนั้นผูบริหารจะสามารถวางแผนไดดีเปนตน 2. ดานการเงิน ขอมูลทางดานสถิติสําหรับดานการเงินเปนเครื่องมือกลั่นกรองเบื้องตนสําหรับการ ตัดสินใจ โดยเฉพาะเรื่องการลงทุน ทําใหทราบถึงสถานการณในปจจุบัน และการประเมินกิจการในอนาคตได และสามารถใชเปนขอมูลในการตัดสินใจสําหรับผูใชขอมูลจากงบการเงินของกิจการ โดยฝายการเงินของธุรกิจมี หนาที่ในการพยากรณจํานวนเงินที่กิจการ ตองการจัดหาเงินทุนใหเพียงพอตอกิจกรรมของกิจการ และจะตอง จัดสรรเงินทุนที่มีใหเกิดประโยชนสูงสุดในทุก ๆ ดาน หรือขอมูลสถิติตาง ๆ เกี่ยวกับการประกอบธุรกิจแตละชนิด เชน ผลตอบแทนจากการลงทุน ความเสี่ยงในการลงทุน ความตองการตลาด และวิธีการวิเคราะหขอมูลตั้งแตการ วิเคราะหขอมูลขั้นตน เชน การแจกแจงความถี่การหาเปอรเซ็นตหรือรอยละ จนถึงการวิเคราะหขอมูลขั้นสูง เชน การประมาณ การหาสหสัมพันธและการพยากรณ 3. ดานการผลิตและควบคุมคุณภาพ การดําเนินงานดานการผลิตและการควบคุมคุณภาพ ประกอบดวย 3 ระยะ คือ การควบคุมคุณภาพวัตถุดิบหรือชิ้นสวนที่ใชในการผลิต การควบคุมคุณภาพระหวาง การผลิต และการควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑหรือสินคากอนสงออกจําหนาย ดังนั้นประเด็นที่สําคัญคือตองทราบวา
หน้า | 6 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ผลิตภัณฑชิ้นใดที่อยูในระดับมาตรฐาน และชิ้นใดมีระดับตํ่ากวามาตรฐานตองคัดทิ้งหรือสามารถนําไปปรับปรุง แกไขไดทั้งนี้เนื่องจากการที่ตองทําการตรวจสอบผลิตภัณฑทุกชิ้นยอมเปนการสิ้นเปลืองทั้งคาใชจายและเวลา แต ในขณะเดียวกันจําเปนตองมีวิธีการที ่นาเชื ่อถือในการตรวจสอบคุณภาพผลิตภัณฑใหใกลเคียงการตรวจสอบ ผลิตภัณฑทุกชิ้น ซึ่งวิธีการทางสถิติที่ถูกนํามาใชในเรื่องดังกลาวเรียกวา เทคนิคการสํารวจตัวอยาง (sample survey technique) การตรวจสอบคุณภาพของผลิตภัณฑนี้นอกจากจะใชประโยชนสําหรับผูผลิตแลว ผูใช ผลิตภัณฑยังอาจใชตรวจสอบคุณภาพของผลิตภัณฑที่ตนซื้อมาใชหรือซื้อมาจําหนายตอไดอีกดวยวามีคุณภาพดี พอที่จะรับเอามาไวใชหรือรับเอามาจําหนายหรือไมสถิติที่นํามาใชประโยชนทางดานนี้คือสถิติประยุกตสาขาหนึ่ง ที่เรียกวา การควบคุมคุณภาพทางสถิติ (statistical quality control) นอกจากนี้ขอมูลที่เปนประโยชนตอการ ตัดสินใจของฝายผลิต เชน ปริมาณที่สั่งซื้อ ปริมาณสินคาคงเหลือ ตนทุนการผลิต อัตราคาจางแรงงาน ความสามารถในการผลิตตอวัน เปนตน เมื่อผลิตแลวสถิติมีสวนชวยในการกําหนดขนาดของสินคาคงคลังใหมี ประสิทธิภาพ 4. ดานการตลาด เนื่องจากการดําเนินธุรกิจจากอดีตจนถึงปจจุบัน ไดมีการเปลี่ยนโฉมหนาไปจากการ ที่ใหความสําคัญกับการผลิต (Production Oriented) และตัวผลิตภัณฑ (Product Oriented) ไปเปนการให ความสําคัญกับลูกคาหรือผูบริโภค (Consumer Oriented) มากขึ้น คือ การที่ธุรกิจเคยแตสนใจในธุรกิจของตน มาก มองภาพตาง ๆ ของธุรกิจตนกอนวาสามารถผลิตหรือดําเนินการใด ๆ ไดสะดวกที ่สุด แลวจึงมองออกสู ภายนอก คือ ผูบริโภควาจะตองการซื้อสินคาที่ธุรกิจผลิตขายหรือไมซึ่งในการตลาดสมัยใหมนั้นธุรกิจจะตองมอง จากภายนอกเขาสูภายใน (Outside in) จึงจะทําใหสามารถรูความตองการอันแทจริงของผูบริโภคไดเพราะฉะนั้น ฝายการตลาดจึงจําเปนจะตองมีขอมูลในเรื่องของปจจัยตาง ๆ ที่มีผลตอแรงจูงใจผูบริโภคที่กอใหเกิดพฤติกรรม ในการซื้อการใชของผูบริโภค การพยากรณตลาด การเลือกชองทางการจําหนาย การสงเสริม การตลาด ซึ่ง ประโยชนของขอมูลทางสถิติในงานดานการตลาด อาทิเชน ใชเปนขอมูลสําหรับการแบงสวนตลาด เลือกตลาด เปาหมายและกําหนดปริมาณความตองการซื้อของตลาดใชเปนขอมูลสําหรับการตัดสินใจในการผลิต และการ กําหนดสวนประสมทางการตลาด ใชเปนขอมูลในการพัฒนาผลิตภัณฑและการกําหนดตําแหนงสินคา ใชลดความ เสี่ยงในการตัดสินใจตาง ๆ เชน การตั้งชื่อหีบหอ ราคาใหตรงกับความตองการของผูซื้อ ทําใหเขาใจการ เปลี่ยนแปลงพรอมทั้งทราบทิศทางการเปลี่ยนแปลงของตลาดในอนาคต และทําใหทราบความรูสึก ความตองการ และความนิยมของลูกคาที่มีตอบริษัท เปนตน 5. ดานการจัดการทรัพยากรบุคคล โดยทรัพยากรบุคคลถือไดวาเปนสวนสําคัญของหนวยงานอยางยิ่ง เพราะมนุษยมีสติปญญาที่สามารถใชทรัพยากรอื่น ๆ ไดแก เงิน วัสดุอุปกรณเครื่องจักร และกระบวนการจัดการ ในการทํางานใหไดผลงานมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล นอกจากนี้มนุษยยังมีความคิดสรางสรรคและสามารถ คิดคนนวัตกรรมใหม ซึ่งปจจัยทางการบริหารอื่น ๆ ไมสามารถทําไดหนวยงานจึงจําเปนตองมีขอมูลเกี่ยวกับ พนักงานเพื่อจัดการทรัพยากรบุคคลใหเหมาะสมทั้งดานการวางแผนงาน การขยายงาน ขอมูลเกี่ยวกับพนักงาน เชน การศึกษา การฝกอบรม ความรูความสามารถพิเศษของพนักงานจะเปนประโยชนตอการวางแผนดาน บุคลากรทั้งระยะสั้นและระยะยาว
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 7 วิทยาลัยชุมชนระนอง 6. ดานการบริหารจัดการ การบริหารจัดการเปนหัวใจสําคัญของธุรกิจ เปนการกําหนดเปาหมายของ องคกรและกําหนดนโยบายสําคัญตาง ๆ ในธุรกิจ เชน กําหนดการแบงงานใหหนวยงานตาง ๆ รับผิดชอบ การ วางแผนบุคลากร การบริหารงานจําเปนตองเกี่ยวของกับทุกฝาย ดังนั้นขอมูลในระดับนี้สวนใหญมาจากผลสรุป เกี่ยวกับการตัดสินใจจากฝายตาง ๆ เพื่อประเมินวานโยบายการบริหารงานเปนไปตามแผนที่กําหนดหรือไมขอมูล ที่ใชกําหนดทิศทางของธุรกิจจะเปนขอมูลที่จําเปนสําหรับการทําแผนระยะยาว โดยเก็บรวบรวมขอมูลจากภายใน หนวยงานและภายนอกหนวยงาน เชน ดานสภาพแวดลอมภายใน ไดแกยอดขายสินคาในแตละจังหวัดในแตละ ชวง อัตรากําลังคนที่มีอยูในปจจุบัน หรือดานสภาพแวดลอมภายนอกที่สงผลกระทบตอธุรกิจ สภาพแวดลอม เหลานี้อยูนอกเหนือการควบคุม ไดแก ประชากรศาสตรเศรษฐกิจ วัฒนธรรมและสังคม กฎหมาย การเมืองและ เทคโนโลยีอาทิเชน การหาขอมูลของลักษณะการกระจายตัวทางประชากร เชื้อชาติประเพณีศาสนา วิถีชีวิต รูปแบบของการอยูอาศัย และวิถีทางของการโยกยายถิ่นที่อยูอาศัย อีกทั้งวัฒนธรรมในกลุมยอยของชุมชนและ บานเมืองนั้น ๆ ขอมูลตาง ๆ เหลานี้เปนดัชนีชี้ไดวา ธุรกิจประเภทใดที่จะไดรับการสนับสนุนจากภาครัฐบาล และ ธุรกิจลักษณะใดที่มีความโนมเอียงวาจะไมสามารถจัดตั้งขึ้นไดในชุมชนนั้น ๆ และที่สําคัญ การศึกษาถึงขอมูลใน ดานคูแขง ทําใหรูถึง จุดแข็งจุดออนของกิจการ และสามารถเตรียมรับกับการลบจุดออน เสริมสรางจุดแข็งของ กิจการ เพื่อรับมือกับคูแขงขันได จากที่กลาวมาถึงตัวอยางการตัดสินใจทางธุรกิจดานตาง ๆ ที่ตองอาศัยความรูทางสถิติมาชวยทําใหการ ตัดสินใจทางธุรกิจมีความเปนมืออาชีพและมีโอกาสความผิดพลาดในการตัดสินใจนอยลง โดยสรุปการวิเคราะห ขอมูลทางสถิติที่ใชทางธุรกิจดานตาง ๆ เชน การสํารวจตัวอยาง การรวบรวมขอมูล การหาคารอยละและคาเฉลี่ย การใชความนาจะเปนในการวิเคราะหขอมูล การประมาณคา การทดสอบสมมติฐาน การพยากรณการวิเคราะห ความสัมพันธขอมูลโดยการวิเคราะหการถดถอย เปนตน 1.3 ความสัมพันธ์ระหว่างสถิติและการวิจัยธุรกิจ การตัดสินใจทางธุรกิจโดยใชสถิติดังที่กลาวมาในหัวขอขางตน นักวิจัยตองเก็บรวบรวมขอมูลและ วิเคราะหขอมูลที่ไดมาซึ่งกระบวนการเหลานี้ถือไดวานักธุรกิจไดทําการวิจัยไปในตัวแลว เนื่องจากการวิจัยคือ กระบวนการหรือวิธีการที่ไดมาซึ่งขอความรูความจริง หรือคําตอบที่เชื่อถือไดของขอสงสัยหรือปญหาและคําตอบ ที่เชื่อถือไดโดยอาศัยการวิเคราะหและบันทึกการสังเกต ภายใตการควบคุมอยางเปนระบบ ดังนั้นการตัดสินใจ ทางธุรกิจตองอาศัยการวิจัยนั่นเอง ซึ่งสถิติเปนวิธีการที่สําคัญที่ชวยใหการวิจัยธุรกิจมีความนาเชื่อถือ (สรชัย พิศาลบุตร, 2548 : 8-9 ) โดยความแตกตางที่สําคัญระหวางการทําวิจัยธุรกิจกับการทําวิจัยทั่ว ๆ ไป คือ ขอมูล ธุรกิจมีการเปลี่ยนแปลงเร็วและสวนใหญเปนขอมูลปกปด ดังนั้นการเก็บรวบรวมขอมูลที่จําเปนตองนํามาใชใน การวิเคราะหจึงทําไดยาก เสียเวลา และมีคาใชจายคอนขางสูง นอกจากนี้ยังจะตองพยายามใชเวลาในการทําวิจัย
หน้า | 8 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ใหนอยลงเพื่อใหไดผลการวิจัยออกมาใชประโยชนไดทันกับการเปลี่ยนแปลงของขอมูลการทําวิจัยธุรกิจในดาน ตาง ๆ เชน ดานการผลิต ดานการตลาด ดานการเงิน ดานการจัดการ หรือการวิจัยธุรกิจเพื่อประเมินความเปนไป ไดของการลงทุน ความเปนไปไดทางดานการเงิน และความเปนไปไดทางดานการจัดการ ที่ตองการความถูกตอง เชื่อถือไดและมีโอกาสผิดพลาดนอยที่สุด มีความจําเปนตองใชขอมูล และวิธีทางสถิติเขามาชวยทั้งสิ้น วิธีวิเคราะหขอมูลไมวาจะเปนการวิเคราะหขอมูลเบื้องตน เชน การแจกแจงความถี่ การหาคา เปอรเซ็นตหรือรอยละ การหาคาเฉลี่ย หรือการวิเคราะหขอมูลขั้นสูงซึ่งตองใชความรูทางสถิติระดับสูงเขามาชวย เชน การประมาณคา การทดสอบสมมติฐานเชิงสถิติหรือการหาความสัมพันธและการพยากรณสวนใหญจะมี วิธีการที่สามารถนํามาใชในการวิเคราะหไดหลายวิธีโดยที่วิธีวิเคราะหแตละวิธีจําเปนตองใชขอมูลที่แตกตางกัน มี ขอตกลงเบื้องตนในการวิเคราะหที่แตกตางกัน ดังนั้นผูวิจัยจําเปนตองเลือกวิธีวิเคราะหใหเหมาะสมกับปญหาที่ ตองการคําตอบในการวิจัยเสียกอนจึงจะสามารถกําหนดไดวาตองใชขอมูลอะไรบาง โดยเก็บรวบรวมขอมูลที่ จําเปนตองใชซึ่งไดกําหนดไวกอนแลว จากนั้นจึงนําขอมูลที่เก็บรวบรวมไดมาวิเคราะหดวยวิธีการที่เหมาะสมซึ่ง กําหนดไวตั้งแตตน ซึ่งก็จะไดคําตอบในการวิจัยตามวัตถุประสงคที่ตองการ ตัวอยางการวิจัยธุรกิจ เชน การศึกษาปจจัยที่มีผลตอโอกาสและปริมาณการจําหนายสินคา การศึกษา มูลเหตุจูงใจในการซื้อสินคาของลูกคา การศึกษาการจัดหีบหอของสินคา การพยากรณจํานวนลูกคาที่สนใจซื้อ สินคาหรือบริการใหมๆ การศึกษาขนาดและสวนแบงตลาด เปนตน โดยแนวคิดและขั้นตอนในการทําวิจัยธุรกิจ สามารถเขียนเปนแผนภาพไดดังนี้ ภาพที่ 1.1 แนวคิดและขั้นตอนในการทำวิจัยธุรกิจ ที่มา “วิจัยธุรกิจ เรียนจากกรณีศึกษา” สรชัย พิศาลบุตร, 2548 กำหนดวัตถุประสงค=ของ การวิจัยให?ชัดเจน แนวคิดก1อนลงมือทำวิจัย การทำวิจัยหลังการกำหนดแนวคิดแล=ว เก็บรวบรวมข?อมูลทั้งหมดที่จำเปHนต?องใช? สำหรับแตIละวิธีวิเคราะห=ที่เลือก เลือกวิธีวิเคราะห=ข?อมูลให? เหมาะสมกับแตIละวัตถุประสงค= ของการวิจัย วิเคราะห=ข?อมูลที่เก็บรวบรวมมาได? โดยใช?วิธีวิเคราะห=ที่เลือกไว?แล?ว กำหนดข?อมูลที่จำเปHนต?องใช? สำหรับแตIละวิธีวิเคราะห=ที่เลือก คำตอบสำหรับแตIละวัตถุประสงค=ของการ วิจัยที่ต?องการ
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 9 วิทยาลัยชุมชนระนอง 1.4 ความหมายและประเภทของสถิติ คําวา “สถิติ” ตรงกับภาษาอังกฤษวา “Statistics” ซึ่งอาจจําแนกได2 ความหมาย ดังนี้ 1. สถิติในความหมายของ ขอมูลสถิติหมายถึง ขอมูลที่เปนตัวเลข ที่แทนขอเท็จจริง (Numerical Fact) ที่เราสนใจ หรืออยูรอบตัวเรา โดยจะตองเปนขอมูลที่ขอมูลรวม ไมใชขอมูลเพียงตัวเดียว เชน • สถิติผูตองการเรียนสาขาวิชาตาง ๆ ของวิทยาลัยชุมชนระนอง • สถิติผูสําเร็จการศึกษาระดับอนุปริญญา วิทยาลัยชุมชน 2. สถิติในความหมายของ สถิติศาสตรหมายถึง ศาสตรที่วาดวยหลักการ และวิธีการ ที่ใชในการศึกษา ขอมูลที่เรียกวา ระเบียบวิธีการทางสถิติซึ่งประกอบดวย การเก็บรวมรวบขอมูล การวิเคราะหขอมูล การแปล ความหมายขอมูล และการนําเสนอขอมูล โดยสถิติศาสตรสามารถจําแนกได2 ประเภท • สถิติพรรณนา (Descriptive statistics) เปนการใชสถิติบรรยายใหเห็นคุณลักษณะ หรือ คุณสมบัติของสิ่งที่ตองการศึกษาจากกลุมใดกลุมหนึ่งโดยเฉพาะ ซึ่งอาจจะเปนกลุมใหญหรือกลุมเล็กก็ไดผลที่ได จากการศึกษานั้นจะบอกไดเพียงคุณลักษณะ หรือคุณสมบัติของ กลุมที่ศึกษาเทานั้น ไมสามารถนําผลสรุปไปใช อางอิงหรือทํานายคาของกลุมอื่นไดสถิติประเภทนี้ไดแกการแจกแจงความถี่การจัดตําแหนงเปรียบเทียบ การ วัดแนวโนมเขาสูสวนกลาง การวัดการกระจาย การวัดความสัมพันธระหวางตัวแปร เปนตน • สถิติอางอิง (Inferential statistic) เปนสถิติที่ใชสรุปหรือประมาณคาประชากรโดยอาศัย หลักความนาจะเปน ซึ่งจะศึกษาคุณลักษณะของกลุมตัวอยาง (statistic) เพื่อที่จะสรุปอางอิง (generalized) ไปสู คุณลักษณะของประชากร (parameter) นั่นคือ เปนการศึกษาจากกลุมตัวอยาง (sample) แลวสรุปอางอิงไปยัง ประชากร (population) สถิติประเภทนี้ไดแก สถิติที่ใชในการประมาณคาพารามิเตอรและสถิติที่ใชในการ ทดสอบสมมติฐานเกี่ยวกับคาพารามิเตอรเปนตน ภาพที่1.1 ความสัมพันธสถิติพรรณนาและสถิติอางอิง
หน้า | 10 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 1.5 ข้อมูลสถิติ ขอมูล (Data) (ผองศรีคุมจอหอและคณะ, 2543) หมายถึง ขอเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องที่กําลังสนใจและ ศึกษา และการที่จะเลือกใชวิธีการทางสถิติมาวิเคราะหกับขอมูลแตละประเภทก็มีสูตรสถิติใหเลือกใชแตกตางกัน ไปซึ่งขึ้นอยูกับธรรมชาติของขอมูลอันประกอบดวย ลักษณะของขอมูล และมาตรการวัดของขอมูล ลักษณะของขอมูล การแบงขอมูลตามคุณลักษณะของขอมูลโดยทั่วไป แบงออกเปน 2 ลักษณะ คือ 1. ขอมูลเชิงปริมาณ (Quantitative data) เปนขอมูลที่สามารถวัดคาไดวามากหรือนอยเพียงใด แสดง ในลักษณะของตัวเลข และสามารถนํามา บวก ลบ คูณ หาร ไดเชน อายุนํ้าหนัก สวนสูง รายไดเปนตน 2. ขอมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative data) เปนขอมูลที่อยูในรูปของขอความ ไมสามารถระบุไดวามาก หรือนอยเพียงใด จึงไมสามารถแสดงออกมาในรูปของตัวเลขไดเชน ชื่อ – นามสกุล เพศ เชื้อชาติศาสนาที่นับถือ บานเลขที่ เบอรโทรศัพทเปนตน มาตรการวัดของขอมูล (Measuring scale) ลักษณะของขอมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เมื่อพิจารณาตามระดับการวัดของตัวแปร โดยการวัด เปนการกําหนดตัวเลขหรือสัญลักษณอยางมีระบบใหกับสิ่งของ หรือเหตุการณเพื่อแทนปริมาณหรือคุณภาพของ สิ่งของที่ตองการศึกษาอยางมีกฎเกณฑมาตรการวัดของขอมูลจะแบงระดับของขอมูลออกเปน 4 ระดับ ดังนี้ 1. ระดับนามบัญญัติ(Nominal scale) เปนมาตรการวัดขั้นพื้นฐานโดยแบงขอมูลออกเปนกลุมๆ ที่ เพียงแตจัดประเภทโดยยังไมมีการจัดลําดับ จึงเปนการตั้งชื่อใหกับวัตถุสิ่งของหรือเหตุการณตางๆ ซึ่งมีความ แตกตางกันในดานคุณภาพ แตยังไมมีความหมายเกี่ยวกับลําดับทางดานปริมาณ หลักการที่ใชคือจัดสิ่งตางๆ ที่อยู ในพวกเดียวกัน หรือมีลักษณะเหมือนกันใหมีคุณภาพเทียบเทากัน เชน จําแนกคนเปน 2 เพศ ชาย-หญิง การนับ ถือศาสนา ไดแกศาสนาพุทธ คริสตและอิสลาม นอกจากนี้ยังมีการกําหนดตัวเลขใหกับสิ่งตางๆ เพื่อใชในการสื่อ ความหมาย โดยที่ตัวเลขดังกลาวไมมีความหมายในเชิงปริมาณ เชน ใหตัวเลข 1 แทน เพศชาย ตัวเลข 2 แทนเพศ หญิง หมายเลข 208 สื่อความหมายแทนชื่อหอง หรือทะเบียน รถ นข 4343 แทนทะเบียนรถคันหนึ่ง เปนตน 2. ระดับเรียงอันดับ (Ordinal scale) เปนมาตรการวัดที่ใชกับขอมูลที่สามารถจัดเรียงลําดับของขอมูล ใหลดหลั่นกันเปนขั้นๆ ตามปริมาณและคุณภาพมากนอย แตยังไมสามารถบอกไดวาแตละขั้นหางกันเทาไร และ ทุก ๆ ขั้นเทากันหรือไม เพราะฉะนั้นเปนการวัดที่แสดงความเกี่ยวของสัมพันธกันของสิ่งตางๆ โดยคํานึงถึงการจัด ประเภทและจัดลําดับหรือตําแหนง โดยบอกทิศทางของความแตกตางวามากกวาหรือนอยกวา เชน การจัด ประกวดนางงาม ผูที ่มีคุณสมบัติทั้งความสวยและความสามารถไดอับดับที่ 1 รองลงมาคืออันดับที่ 2, 3, … ตามลําดับ แตเราไมสามารถบอกไดวานางงามที่สวยและมีความสามารถอันดับที่ 1 กับอันดับที่ 2 หรืออันดับที่ 2 กับอันดับที่ 3 สวยและมีความสามารถแตกตางกันเทาไร หรือมีปริมาณความแตกตางเทากันหรือไม นอกจาก
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 11 วิทยาลัยชุมชนระนอง ตัวอยางการประกวดนางงามแลวลักษณะขอมูลระดับเรียงอันดับ เชน สีผิวที่บอกสีผิวคลํ้ากวาหรือขาวกวาไดแต ไมสามารถวัดคาเปนตัวเลขไดเปนตน 3. ระดับอันตรภาค (Interval scale) เปนมาตรการวัดที่เปนคุณสมบัติพื้นฐานเหมือนมาตราเรียง อันดับ แตมาตรการจัดแบบนี้สามารถบอกความแตกตางของขอมูลไดเปนชวง ๆ (วาโร เพ็งสวัสดิ์, 2553) ผลของ การวัดระดับเปนชวงนี้นอกจากจะบอกประเภท ชนิดหรือบอกอันดับไดแลว ยังบอกปริมาณของสิ่งที่วัดและ สามารถนํามาเปรียบเทียบกันไดดวย แตอยางไรก็ตามการวัดในมาตรนี้ยังไมสมบูรณเพราะยังขาดหนวยเริ่มตนที่ แทจริง คือยังไมมีศูนยแท(absolute zero) เชน นํ้าที่ 0 องศาเซลเซียส ไมไดแสดงวาไมมีความรอนเลย เพียงแต เปนจุดที่นํ้ากลายเปนนํ้าแข็ง เลขศูนยที่ใชจึงเปนเพียงศูนยสมมติเพราะจุดดังกลาวยังมีความรอนอยูถึง 273 องศาเคลวิน นอกจากนี้การวัดผลทางการศึกษาเปนการวัดที่อยูในมาตรนี้เพราะคนที่สอบได0 คะแนนไมได หมายความวาเขาไมมีความรูเพียงแตขอสอบถามในสิ่งที่เขาไมรูเทานั้น สิ่งที่เขารูขอสอบไมถาม เปนตน 4. ระดับอันตราสวน (Ratio scale) เปนมาตรการวัดที่สมบูรณที่สุด โดยมีคุณสมบัติพื้นฐานเหมือน ระดับอันตรภาค แตตัวเลขศูนยในระดับการวัดนี้เปนศูนยแทจริง โดยถาวัดเปนจํานวนเทากันของขอมูลก็จะเปน จริง เชน นํ้าหนัก 0 กิโลกรัม ก็แสดงวาไมมีนํ้าหนักเลย หรือเชือกยาว 10 เมตร ก็จะยาวเปน 5 เทาของเชือกที่ ยาว 2 เมตร หรือประชาชนที่มีรายได15,000 บาท มีรายไดเปน 3 เทาของประชาชนที่มีรายได5,000 บาท ขอมูลในมาตรการวัดแบบนี้มีความสมบูรณในการคิดคํานวณ ลักษณะสําคัญ และสถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลในแตละระดับของมาตรการวัดของขอมูล สามารถ สรุปไดดังตารางที่ 1.1 ตารางที่1.1 ลักษณะสําคัญ ตัวอยางการวัด ตัวอยางสถิติที่ใชและสถิติที่ใชในการทดสอบ ระดับของการวัด ลักษณะสําคัญ ตัวอยางการวัด ตัวอยาง สถิติที่ใช แบบของการ ทดสอบ นามบัญญัติ (Nominal scale) 1. จําแนกประเภท 2.ตัวเลขนํามาบวก ลบ คูณ หารกันไมได - หมายเลขโทรศัพท - หมายเลขประจําตัว ผูเสียภาษี - หมายเลขหองเรียน - เพศ - ศาสนา - สถานภาพสมรส - การแจกแจง ความถี่ - ฐานนิยม - ไค-สแควร - การทดสอบที่ไม ใชพารามิเตอร (non-parametic test)
หน้า | 12 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ระดับของการวัด ลักษณะสําคัญ ตัวอยางการวัด ตัวอยาง สถิติที่ใช แบบของการ ทดสอบ เรียงอันดับ (Ordinal scale) 1. เรียงอันดับ 2.ตัวเลขนํามาบวก ลบ คูณ หารกันไมได - ลําดับที่การสอบ - ยศของตํารวจ ทหาร - ระดับการศึกษา - มัธยฐาน - สวนเบี่ยงเบน ควอรไทล - เปอรเซ็นตไทล - สัมประสิทธิ์ สหสัมพันธแบบ อันดับ - การทดสอบที่ไม ใชพารามิเตอร (non-parametic test) อันตรภาค (Interval scale) 1. ตัวเลขที่แสดง ปริมาณ มากนอย (magnitude) 2. ความแตกตาง ระหวางหนวย เทากัน 3. ไมมีศูนยแท 4. ตัวเลขนํามาบวก ลบกันได - คะแนนสอบ - อุณหภูมิ - คาเฉลี่ย - สวนเบี่ยงเบน มาตรฐาน - สั ม ป ร ะ สิ ท ธิ์ สหสัมพันธแบบ เพียรสัน - การทดสอบที่ใช พารามิเตอร (parametic test) อันตราสวน (Ratio scale) 1.เปนตัวเลขที่แสดง ปริมาณมากนอย 2. ความแตกตาง ระหวางเทากัน 3. มีศูนยแท 4.ตัวเลขนํามาบวก ลบ คูณหารได - ความสูง - นํ้าหนัก - เวลา - ความเร็ว - รายได ใ ช ส ถิ ติ ไ ด ทุ ก ประเภท ใชไดทั้งการ ทดสอบที่ใชและ ไมใชพารามิเตอร ที่มา “สถิติประยุกตสําหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร” วาโร เพ็งสวัสดิ์, 2553
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 13 วิทยาลัยชุมชนระนอง ตารางที่ 1.2 แสดงคุณสมบัติของมาตรวัดในระดับตาง ๆ คุณสมบัติ มาตรการวัดของขอมูล นามบัญญัติ (Nominal scale) เรียงอันดับ (Ordinal scale) อันตรภาค (Interval scale) อันตราสวน (Ratio scale) 1. แบงเปนกลุมได P P P P 2. จัดลําดับได - P P P 3. แบงเปนชวงเทา ๆ กันได - - P P 4. บวก ลบ ได - - P P 5. คูณ หาร ได - - - P 6. มีศูนยสัมบูรณ (ศูนยแท) - - - P 1.6 หลักการเลือกใช้สถิติ การเลือกใชสถิติที่เหมาะสมจะชวยใหผลการวิจัยมีความถูกตองนาเชื่อถือ สามารถตรวจสอบไดและ เขาใจความหมายของขอมูลไดอยางชัดเจน ซึ่งหลักการพิจารณาเลือกใชสถิติสําหรับการวิจัยมีดังนี้(วิชิต สุรัตน เรืองชัย อางใน วาโร เพ็งสวัสดิ์. 2553) 1. พิจารณาวาจุดมุงหมาย หรือสมมติฐานการวิจัยคืออะไร นั้นคือผูวิจัยตองเขาใจใหชัดเจนวาการวิจัย ครั้งนี้ตองการศึกษาอะไร เปรียบเทียบความแตกตางหรือความสัมพันธหรือเพียงแคบรรยายขอมูล เนื่องจากสถิติ ที่ใชในแตละจุดมุงหมายมีความแตกตางกัน เชน หากเปนการทดสอบความแตกตางอาจใชสถิติการทดสอบคาซี (Z-test) การทดสอบคาที(t-test) การทดสอบคาเอฟ (F-test) หากเปนการศึกษาความสัมพันธระหวางตัวแปรก็ อาจใชสถิติสหสัมพันธอยางงาย (Simple correlation) สหสัมพันธแบบอันดับ (rank correlation) การทดสอบ ไค-สแควร(Chi-square test) แตหากเปนเพียงการบรรยายขอมูลก็อาจใชคารอยละ และคาเฉลี่ย เปนตน 2. พิจารณาลักษณะของขอมูลวาอยูในมาตรใด โดยเฉพาะมาตรการวัดของตัวแปรตาม เพราะ มาตรการวัดจะเปนตัวบงชี้อยางหนึ่งวาจะเลือกใชสถิติใด เชน ขอมูลอยูในมาตรอันตรภาคก็สามารถใชสถิติการ ทดสอบซี(Z-test) การทดสอบคาที(t-test) การทดสอบคาเอฟ (F-test) ไดแตถาหากขอมูลอยูในมาตรเรียง อันดับก็ใชสถิติการทดสอบไค-สแควร(Chi-square test) เปนตน 3. พิจารณาจํานวนตัวแปรที่ศึกษา โดยเฉพาะตัวแปรอิสระ เนื่องจากจํานวนตัวแปรอิสระมักเปนตัว บงชี้หนึ่งที่กําหนดวาจะใชสถิติใด เชน ตัวแปรอิสระแบงออกเปน 3 ดาน จัดกระทํากับกลุมตัวอยาง 3 กลุม สถิติที่ ใชอาจเปนการทดสอบเอฟ (F-test) เปนตน
หน้า | 14 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 4. พิจารณาขอตกลงเบื้องตนของสถิติแตละตัววาเปนอยางไร เนื่องจากสถิติแตละตัวมักมีการกําหนด ขอตกลงเบื้องตนไวเพื่อบงบอกถึงขอจํากัดของการใชสถิตินั้นๆ ขอตกลงเบื้องตนจะเปนเชนไร ขึ้นอยูกับพื้นฐาน ความเปนมาของสถิตินั้น ๆ 1.7 ระเบียบวิธีการทางสถิติ การที่เราจะสรุปผลขอมูลหรือวิเคราะหตีความเกี่ยวกับเรื่องที่เราไดศึกษานั้น จําเปนอยางยิ่งที่เราตองมี กระบวนการหรือขั้นตอนเพื่อใหไดผลสรุปที่ถูกตองนั้น ระเบียบวิธีการทางสถิติจึงเปนกระบวนการหรือขั้นตอน ทางสถิติในการจัดกระทําขอมูลใหสามารถอธิบาย หรือบอกความสัมพันธของขอมูลที่ไดมา โดยมีขั้นตอน 4 ขั้นตอน ดังนี้ ภาพที่ 1.2 ระเบียบวิธีการทางสถิติ 1. การเก็บรวบรวมขอมูล (ปรีชา ฮัศวเดชานุกร, 2552) ขอมูลธุรกิจ หมายถึง ตัวเลขหรือขอความที่ เปนประโยชนตอการดําเนินธุรกิจ แบงเปน 2 ประเภท คือ 1) ขอมูลปฐมภูมิเปนขอมูลที่ตองเก็บรวบรวมเอง เชน ตองการทราบความพึงพอใจของ ผูใชบริการหองพักของโรงแรม ขอมูลที่ตองการไมไดมีการเก็บรวบรวมไววิธีการเก็บขอมูลอาจใชวิธีการขอให ผูใชบริการตอบแบบสอบถาม โดยสุมเลือกตัวอยางผูใชบริการมาจํานวนหนึ่งแลวสัมภาษณเปนตน ตัวอยางขอมูล ปฐมภูมิภายในหนวยงาน เชน จํานวนลูกคาที่มาใชบริการโรงแรม ตนทุนการผลิต คาจางพนักงาน จํานวนสินคาที่ ผลิตไดเปนตน 1. การเก็บรวบรวมขอมูล 2. การนําเสนอขอมูล 3. การวิเคราะหขอมูล 4. การแปลความหมายขอมูล
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 15 วิทยาลัยชุมชนระนอง 2) ขอมูลทุติยภูมิเปนขอมูลที่มีผูเก็บรวบรวมไวแลว สวนใหญจะเก็บขอมูลไวเพื่อประโยชนในการ บริหารงานของหนวยงานนั้น ๆ ดังนั้นเมื่อตองการใชขอมูลก็จะสอบถามไดโดยที่ไมตองเก็บรวบรวมขอมูลเอง เชน จํานวนนักทองเที่ยวที่เดินทางมาเที่ยวประเทศไทยในเดือนตาง ๆ จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย มูลคาการ สงออกสินคาประเภทเครื่องประดับเงิน จากกรมสงเสริมการสงออก การคาดการณแนวโนมการเติบโตทางธุรกิจ แตละปอาจตรวจสอบไดจากรายงานของธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารพาณิชยสํานักงานคณะกรรมการ พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติตัวเลขภาพรวมทางเศรษฐกิจที่เปนไปไดและแนวโนมทางการตลาดของ ธุรกิจแตละประเภทจะมีสมาคมธุรกิจที่เกี่ยวของจัดทําและสรุปไวเปนตน การตัดสินใจในธุรกิจสวนใหญ จะใชขอมูลที่ผานการวิเคราะหแลว โดยนําขอมูลที่เก็บรวบรวมมาไดไป วิเคราะหขั้นตน และนําเสนอในลักษณะการแจกแจงความถี่การหาคาเฉลี่ย การวัดการกระจายของขอมูล การหา สัดสวนอัตราสวน เปอรเซ็นตหรือรอยละ สวนการวิเคราะหขอมูลขั้นสูง ไดแก การประมาณคา การทดสอบ สมมติฐาน การหาความสัมพันธและการพยากรณการวิเคราะหขอมูลขั้นสูงนั้นตองทราบเรื่องทฤษฎีตางๆ ที่ นํามาใชเพราะเปนการวิเคราะหขอมูลจากตัวอยางแลวเชื่อมโยงไปหาประชากร ขอมูลทางธุรกิจนี้เปนขอมูลที่เกิดขึ้นอยูแลววันตอวันจากการดําเนินงานภายในองคกร หรือเกิดจาก ภายนอกองคกร ขอมูลจากภายนอกไดแก ขอมูลจากหนวยงานรัฐบาล เชน นโยบายสงเสริมการทองเที่ยว การ ตัดสินใจสวนใหญจะใชขอมูลทั้งภายในและภายนอกองคกรที่เกี่ยวของกับทางเลือกที่เปนไปไดซึ่งจะเกิดผลจาก การเลือกทางเลือกนั้นในอนาคต เทคนิคการเก็บรวบรวมขอมูลทางธุรกิจ ไดแก 1) การสังเกต วิธีการเก็บรวบรวมขอมูลอยางงายๆ คือ การศึกษาจากพฤติกรรมของ ผูบริโภค เชน ตองการศึกษาถึงความตองการสินคาชนิดใหมที่ผลิตขึ้นและนําไปวางขายในรานสะดวกซื้อหรือ หางสรรพสินคา ก็อาจจะนําสินคาไปวางแลวสังเกตพฤติกรรมของผูบริโภค จากนั้นเปลี่ยนตําแหนงที่วางขายในมุม ใหมซึ่งลูกคาอาจสนใจแลวสังเกตพฤติกรรมอีกครั้ง ก็พอสรุปไดแตหากตองการทราบวาภาพยนตรที่เพิ่งนําออก ฉายจะไดรับความสนใจหรือไมก็สังเกตจากผูชมภาพยนตรจบแลวเดินออกจากโรงภาพยนตรฟงการสนทนาของ ผูชมเหลานั้น วิธีการดังกลาวนี้จะประสบผลสําเร็จไดตองอบรมผูสังเกตการณทั้งหมด และมีผูสังเกตการณใน จํานวนที่เหมาะสมซึ่งจะทําใหมีคาใชจายเพิ่มขึ้น และจําเปนตองสังเกตเปนเวลานานพอสมควร แตปญหาคือผู สังเกตการณแตละคนจะสรุปสถานการณในแนวกันหรือไม
หน้า | 16 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ตารางที่1.3 พฤติกรรมที่สามารถสังเกตไดเพื่อการเก็บรวบรวมขอมูล ที่มา “วิธีการวิจัยทางธุรกิจ” มัลลิกา ธรรมจริยาวัฒนและคณะ, 2550 2) การสัมภาษณบุคคล การสัมภาษณบุคคลที่เลือกเปนตัวอยางจะเปนวิธีที่ดีกวาการ สังเกตการณและนิยมใชมากกวา โดยใชแบบสอบถามเปนเครื่องมือในการเก็บขอมูลจากการสัมภาษณคําถามจะ แบงออกเปน 2 ประเภท คือ คําถามปลายเปด (open-ended) และคําถามปลายปด (close-ended) ถาคําถาม นั้นสามารถกําหนดคําตอบไดลวงหนาก็ควรสรางเปนคําถามปลายปด เพราะผูตอบสามารถตอบไดอยางรวดเร็ว ตรงตามวัตถุประสงคของคําถาม และสะดวกแกผูสัมภาษณแตคําตอบที่ไดจะอยูในวงจํากัด อาจมีคําตอบที่ผูสราง แบบสํารวจไมคาดคิดไดแตหากตองการคําตอบที่เปนความเห็นของผูตอบเพื่อใหไดขอมูลที่สมบูรณและผูตอบ สามารถตอบไดอยางที่ตองการควรกําหนดเปนคําถามปลายเปด แตการวิเคราะหคําถามปลายเปดมีความยุงยาก กวา โดยสวนใหญจะวิเคราะหดวยการจัดกลุมความเห็นที่คลายกันไวดวยกัน วิธีการเก็บขอมูลจากการสัมภาษณนี้ มักพบปญหาดังนี้ • ผูตอบไมสะดวกใจที่จะตอบคําถามเรื่องสวนตัว เชน รายไดตอเดือน แตอาจจะ ตอบคําถามหากแบบสอบถามนั้นไมไดระบุชื่อผูตอบ หรือกําหนดรายไดเปนชวงใหเลือกตอบ • พนักงานสัมภาษณอาจมีสวนใหผูตอบเลือกคําตอบที่ตองการโดยไมตั้งใจ ปญหานี้ จะเพิ่มขึ้นหากพนักงานสัมภาษณไมไดรับการอบรมใหมีความเขาใจรายละเอียดในแบบสํารวจและวิธีการ สัมภาษณ 3) การสัมภาษณทางโทรศัพทการเก็บรวมรวบขอมูลโดยการสัมภาษณทางโทรศัพทเปน การเก็บขอมูลที่สะดวกและรวดเร็วเสียคาใชจายนอยเมื่อเทียบกับการเก็บขอมูลโดยวิธีสังเกตหรือวิธีสัมภาษณ บุคคล แตมีขอเสียคือผูตอบอาจไมเต็มใจตอบคําถามทางโทรศัพทเปนเวลานาน และอาจตอบไมตรงกับความเปน จริงเนื่องจากไมเห็นวาพนักงานสัมภาษณเปนใคร การสัมภาษณดวยวิธีนี้หากตองการเลือกผูตอบโดยกําหนด อายุ เพศ หรือสถานภาพสมรสจะทําไดยาก เพราะพนักงานสัมภาษณไมอาจประเมินลักษณะของผูตอบไดนอกจากนั้น การเลือกตัวอยางยังจํากัดเฉพาะผูที่มีรายชื่ออยูในสมุดโทรศัพทเทานั้น ปรากฏการณ ตัวอยาง พฤติกรรมหรือกริยาของมนุษย พฤติกรรมทางวาจา พฤติกรรมที่แสดงออก ระยะหางของความสัมพันธ รูปแบบเวลาทั่วไป วัตถุทางกายภาพ การบันทึกทางคําพูดหรือรูปภาพ รูปแบบการเคลื่อนไหวของพนักงานในโรงแรม กําหนดการที่ทําโดยผูเดินทางของสายการบินที่รอในแถว การแสดงออกทางใบหนา นํ้าเสียง และภาษาที่แสดงออกทางรางกาย ระยะประมาณระหวางสํานักงานผูจัดการกับสํานักงานของประธาน คนงานใชเวลานานเทาไรในการทํางาน ปริมาณกระดาษเทาใดที่พนักงานนําใชใหม มีการสาธิตกี่อยางที่ปรากฎในแผนพับการฝกอบรม
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 17 วิทยาลัยชุมชนระนอง 4) การสงแบบสํารวจทางไปรษณียเปนวิธีการเก็บรวบรวมขอมูลที่เสียคาใชจายนอย ที่สุด การสงแบบสํารวจไปทางไปรษณียผูเลือกตัวอยางจะเลือกโดยไมเอนเอียง แตโอกาสที่จะไดรับแบบสํารวจ คืนจากผูตอบมีนอย สวนใหญจะไดรับนอยกวารอยละ 20 ดังนั้นไมอาจเปนตัวแทนที่ดีของประชากร การสํารวจ ดวยวิธีนี้หากไดรับแบบสํารวจคืนจํานวนนอย ผูสํารวจตองสงจดหมายหรือโทรศัพทไปติดตอขอแบบสํารวจคืน หรืออาจตองเดินทางไปสัมภาษณซึ่งทําใหเสียคาใชจายมาก การสรางแบบสํารวจตองพิจารณาแตละคําถามให ชัดเจน เพราะไมสามารถอธิบายคําถามกับผูตอบได 5) การสงแบบสํารวจสื่อออนไลนเปนวิธีการเก็บรวบรวมขอมูลที่ไดรับความนิยมและ สะดวกที่สุดในปจจุบัน เนื่องจากความสามารถของระบบออนไลนในปจจุบันมีความทันสมัย ใชงานสะดวก รวดเร็ว เก็บรวมรวบขอมูลไดจํานวนมากในเวลาที่เทากันกับวิธีการอื่น ๆ และเสียคาใชจายนอยที่สุด ทําใหผูวิจัยนิยมมาใช เก็บรวมรวบขอมูลในกรณีที่ตองการไดขอมูลรวดเร็วทันตอสถานการณเหมาะสมตอการพฤติกรรมของคนใน ปจจุบัน แตขอคําถามไมควรมีความยาวในการตอบและไมซับซอนหรือตองการขอมูล เชิงลึกเครื่องมือการเก็บ รวบรวมขอมูลที่นิยมใชในปจจุบัน เชน แอพพลิเคชั่นของ Google Form หรือแบบสํารวจใน YouTube เปนตน 2. การนําเสนอขอมูล โครงการหรืองานวิจัยอาจไดรับการออกแบบอยางดีและเปนงานที่นาสนใจ ขอมูลที่เก็บรวบรวมมา ไดรับการวิเคราะหอยางถูกตองครบถวนดวยวิธีการทางสถิติและเมื่อมาถึงการสรุป จัดทํารายงานและนําเสนอ ขอมูลตอผูอื่นไมไดจัดระบบระเบียบ หรือพบกับความเลินเลอไมเปนระเบียบของภาษาและความคิด ซึ่งจะทําให งานนั้นไมไดรับความสนใจถูกมองขามไดความพยายามที่เจาของงานทํามาทั้งหมดอาจสูญเปลา ดังนั้นการ นําเสนอจึงเปนวิธีการที่มีความสําคัญยิ่งตอการสื่อสารโครงการทั้งหมด เปนเครื่องมือสําคัญที่สงผลตอการตัดสินใจ ทางธุรกิจการนําเสนอขอมูลจึงเปนการจัดระบบขอมูล เพื่อสะดวกในการพิจารณาขอมูล อาจทําไดหลายวิธีดังนี้ (วาโร เพ็งสวัสดิ์. 2553) 2.1 การนําเสนอโดยขอความ เปนการนําขอมูลที่เก็บรวบรวมไดมานําเสนอเปนขอความธรรมดา เชน สํารวจ • ในป2550 คาดวา ตลาดกาแฟสําเร็จรูปมีมูลคาทางการตลาด 12,000 ลานบาท เมื่อ เทียบกับในปที่ผานมา มีอัตราการขยายตัวรอยละ 65.3 ซึ่งแบงยอยออกไดเปนตลาดกาแฟผงบรรจุขวดหรือซองมี สัดสวนรอยละ 50 กาแฟคั่วบดมีสัดสวนตลาดรอยละ 20 และกาแฟรอนดื่มหรือกาแฟทรีอินวัน มีสัดสวนตลาด รอยละ 30 (ขอมูลบริษัทอินเกรเดียนเซ็นเตอรจํากัด, 2553 เขาถึงไดจาก http://www.click2idc.com) 2.2 การนําเสนอโดยตาราง เปนการนําขอมูลที่เก็บรวบรวมไดมานําเสนอในลักษณะตาราง ซึ่งจะ ทําใหเขาใจงายกวาการนําเสนอแบบขอความ เชน • ตัวอยางเปรียบเทียบ ปริมาณของไขมัน คารโบไฮเดรต และโปรตีน ในอาหาร แตละ ชนิด ซึ่งมีมวล 100 กรัม จากตารางตอไปนี้
หน้า | 18 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ตารางที่1.4 ปริมาณของไขมัน คารโบไฮเดรต และโปรตีน ในอาหาร แตละชนิดตอมวล 100 กรัม 2.3 การนําเสนอโดยแผนภูมิแทง การเสนอแบบแผนภูมิแทง หรือกราฟแทงเหมาะสําหรับขอมูล ที่ตองการเปรียบเทียบขอมูล จะเสนอตามแกนนอนหรือแกนตั้งก็ไดปริมาณขอมูลแสดงโดยขนาดความสูงของ แทงสี่เหลี่ยมผืนผา แตละแทงมีขนาดเทากัน และเขียนเรียงติดตอกัน หรือเวนชวงเล็กนอยก็ไดแลวแตความ ตองการ ถาตองการเปรียบเทียบขอมูลแตละประเภทใหเขียนติดตอกัน แลวระบายสีใหแตกตางกัน จะชวยจูงใจให นาดูและเปรียบเทียบเห็นไดชัดเจนขึ้น เชน เปรียบเทียบอายุของนักชอปออนไลน ภาพที่1.2 ตัวอยางการนําเสนอโดยแผนภูมิแทงเปรียบเทียบอายุของนักชอบออนไลน 2.4 การนําเสนอแบบกราฟเสน การนําเสนอแบบกราฟเสนเหมาะสําหรับขอมูลที่มีคาตอเนื่อง (Continuous) หรือแสดงลักษณะของแนวโนมของขอมูล เปนการแสดงความสัมพันธของขอมูล โดยอาศัยแกน สองแกนของกราฟเปนหลัก แลวตอจุดกลางที่เกิดจากความสัมพันธของแกนเขาดวยกันก็จะเปนเสนหักขึ้นลงหรือ เปนเสนตรง เชน มูลคาการซื้อขายนักชอปออนไลนในแตละเดือนของประเทศไทย หรือยอดขายเครื่องใชไฟฟา และเครื่องอุปโภคบริโภค เปนตน รายชื่ออาหาร ไขมัน (กรัม) คารโบไฮเดรต (กรัม) โปรตีน (กรัม) เตาหูเหลือง 6.7 3.5 12.3 เตาเจี้ยวขาว 3.7 9.1 11.1 นํ้านมถั่วเหลือง 1.5 2.2 3.4
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 19 วิทยาลัยชุมชนระนอง ภาพที่ 1.3 ตัวอย'างการนำเสนอแบบกราฟเส3นมูลค'าการซื้อขายนักช3อปออนไลน?ในแต'ละเดือน 2.5 การนําเสนอแบบแผนภูมิวงกลม การนําเสนอแบบแผนภูมิวงกลมหรือเรียกอีกอย างวา แผนภาพกงเหมาะสําหรับขอมูลที่แสดงรูปแบบรอยละหรืออัตราสวน ทําไดโดยการแบงวงกลมซึ่งมี360 องศา เทียบใหเทากับ 100% นําเอาขอมูลแตละประเภทไปหาอัตราสวนของเปอรเซ็นตแลวจึงนําไปเทียบกับองศา เพื่อ จะนํามาเขียนลงในกราฟวงกลม เชน ชองทางการชําระเงินสําหรับธุรกิจ e-Commerce ยอดนิยม 5 อันดับแรก ภาพที่1.4 ตัวอยางการนําเสนอแบบแผนภูมิวงกลมชองทางการชําระเงินสําหรับธุรกิจ e-Commerce อันดับแรก
หน้า | 20 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 2.6 การนําเสนอแบบแผนภูมิรูปภาพ การนําเสนอแบบแผนภูมิรูปภาพเหมาะสําหรับขอมูลที่ ตองการสรางความนาสนใจและทําใหผูรับขอมูลเขาใจขอมูลไดโดยงาย ทําไดโดยใชรูปภาพแทนจํานวนของขอมูล ที่นําเสนอ เชน แผนภูมิรูปภาพคน รูปภาพคน 1 คน แสดงประชากรที่นําเสนอ 1 ลานคน เปนตน การเขียน แผนภูมิรูปภาพ อาจกําหนดใหรูปภาพ 1 รูปแทนจํานวนสิ่งของ 1 หนวยหรือหลายหนวยก็ไดแตละรูปตองมีขนาด เทากันเสมอ ภาพที่1.4 ตัวอยางการนําเสนอแบบแผนภูมิวงกลมมูลคาตลาดอีคอมเมิรชไทย 3. การวิเคราะหขอมูล เปนการนําขอมูลที่เก็บรวบรวมไดมาวิเคราะหเพื่อหาลักษณะสําคัญของขอมูล เชน หาคะแนนเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สหสัมพันธการวิเคราะหความแปรปรวน เปนตน ทั้งนี้เนื่องจาก ขอมูลดิบยังแปลความหมายไดไมดีจําเปนตองนําขอมูลดิบมาวิเคราะหโดยวิธีการตาง ๆ เพื่อตอบจุดประสงคหรือ สมมติฐานในการศึกษานั้น ๆ 4. การแปลความหมายของขอมูล เปนการนําผลการวิเคราะหขอมูลในลักษณะตาง ๆ มาแปลผลหรือ แปลความหมาย เพื่อจะไดรูวาขอมูลที่เก็บมานั้นมีความหมายอยางไร สัมพันธกันอยางไร แตกตางกันหรือไมและ มีแนวทางการใชอยางไร เพื่อเกิดประโยชนมากที่สุด โดยสรุประเบียบวิธีการทางสถิติมี4 ขั้นตอน คือ การเก็บรวบรวมขอมูล การนําเสนอขอมูล การ วิเคราะหขอมูล และการแปลความหมายขอมูล
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 21 วิทยาลัยชุมชนระนอง 1.8 ความรู้พื้นฐานทางวิชาสถิติ คําจํากัดความของคําที่ใชในสถิติ(พินันทคงคาเพชร, 2546) 1. ประชากร (Population) หมายถึง กลุม (Set) ของสิ่งที่ตองการจะศึกษาหรือตรวจสอบทั้งหมด อาจ เปนกลุมของคน สัตวหรือสิ่งของก็ไดเชน ถาตองการศึกษาทัศนคติของนักศึกษาวิทยาลัยชุมชนระนองที่มีตอการ ตัดสินใจเลือกระบบโทรศัพทเคลื่อนที่ นักศึกษาทุกคนในวิทยาลัยชุมชนระนอง เปนประชากร ประชากรแบงได เปน 2 ลักษณะ 1.1 ประชากรที่มีจํานวนจํากัด (Finite population) หมายถึง ประชากรที ่มีหน วยจํากัด ซึ่ง สามารถนับออกมาเปนจํานวนไดครบถวน เชน จํานวนครัวเรือนในจังหวัดระนอง จํานวนโรงเรียนมัธยมศึกษาทั่ว ประเทศ 1.2 ประชากรที่มีจํานวนไมสิ้นสุด (Infinite population) หมายถึง ประชากรที่มีหนวยยอยไม สิ้นสุด ซึ่งไมสามารถนับออกมาเปนจํานวนไดแนนอน เชน จํานวนปลาที่มีอยูในอาวไทย จํานวนเมล็ดถั่วเขียวที่ เก็บเกี่ยวไดในปหนึ่งๆ เปนตน 2. ตัวอยาง (Sample) หมายถึง บางสวนของประชากร หรือกลุมของบรรดาหนวยตัวอยางที่เลือกได จากประชากรซึ่งนํามาเปนตัวแทนเพื่อศึกษาลักษณะตาง ๆ ของประชากร โดยทั่วไปการเลือกหนวยตัวอยางจะใช วิธีการสุมตัวอยาง ซึ่งอาศัยความนาจะเปนที่แตละหนวยในประชากรมีโอกาสถูกเลือกเทาๆ กัน 3. พารามิเตอร(Parameter) หมายถึง ตัวคงที่ซึ่งแสดงถึงคุณลักษณะของประชากร ซึ่งคํานวณมาจาก คาการวัด หรือคะแนนทุก ๆ หนวยของประชากรนั้น ๆ สัญลักษณที่ใชแทนคาพารามิเตอรใชอักษรกรีก เชน μ แทน คาเฉลี่ยของประชากร σ แทน คาเบี่ยงเบนมาตรฐานของประชากร 4. คาสถิติ(Statistic) หมายถึง คาที่สังเกตไดหรือคํานวณไดจากกลุมตัวอยาง เพื่อใชประมาณ คาพารามิเตอรสัญลักษณที่ใชแทนดวยอักษรลาติน เชน แทน คาเฉลี่ยของประชากร S.D แทน คาเบี่ยงเบนมาตรฐานของประชากร 5. ตัวแปร (Variables) หมายถึง ลักษณะของสิ่งที่เราศึกษา หรือทําการวัดตัวแปรที่สามารถกําหนดคา ระหวางคาสองคาที่กําหนดใหไดเสมอ เรียกวา ตัวแปรตอเนื่อง (Continuous Variables) เชน นํ้าหนัก สวนสูง คะแนน ฯลฯ เปนตน สวนตัวแปรที่มีลักษณะแยกกันโดยเด็ดขาด หรือไมสามารถกําหนดคาระหวางคาสองคาที่ กําหนดไดเรียกวา ตัวแปรไมตอเนื่อง (Discrete Variables) เชน เพศ มีชาย และหญิง สถานภาพสมรส มีโสด มาย หยาราง ฯลฯ เปนตน การใชสัญลักษณของผลรวม X
หน้า | 22 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ในการคํานวณคาสถิติตาง ๆ ที่มีการหาผลรวมของขอมูลโดยทั่วไป จะกําหนดสัญลักษณ ∑ ซึ่งเปน อักษรกรีกตัวใหญอานวา ซิกมา (Sigma) เปนตัวแทน คําวา ผลบวกหรือผลรวม (Summation) ถาให X เปนสัญลักษณแทนตัวแปร Xi แทนคาตาง ๆ ของตัวแปร เชน X1 , X2 , X3 , … , XN i จะเรียกวาดัชนีลาง (Subscript) ของตัวแปรซึ่งมีคา 1, 2, 3,..,N จะเปนสัญลักษณของผลรวม ในบางครั้งอาจเขียนเปน อานวา ซิกมาเอกซไอ เมื่อ i มีคาตั้งแต1 ถึง N หรือ อานวา ซัมเมชั่นเอกซไอ เมื่อ i มีคาตั้งแต1 ถึง N = X1 + X2 + X3 + … + XN นั่นคือ สัญลักษณ ใชเมื ่อตองการหาผลรวมของคะแนนตั้งแตตัวที่ 1(X1) ตัวที่ 2(X1) เรื่อย ๆ ไปจนถึงตัวที่ N(XN) สัญลักษณเหนือและใต∑บอกใหทราบวา i มีคาตั้งแต 1,2,3,…, N แตคาของ i ไมจําเปนตองตั้งตนจาก 1 ถึง N เสมอไป เชน มีการเก็บขอมูลพนักงานขาย 5 คน โดยจํานวนการโทรเพื่อขายสินคาตอวัน ดังนี้ พนักงานขาย จํานวนการโทร(ครั้ง/วัน) ตัวแปร สมบัติ กรรณิการ มารศรี วรนุช พรพรรณ 5 7 2 6 8 X1 X2 X3 X4 X5 ตัวอยางการใช ดังนี้ = X1 + X2 + X3 = 5 + 7 + 2 = 14 å= N i1 Xi åX å= N i1 Xi å= N i1 Xi å= N i1 Xi å= N i1 Xi å= N i1 Xi å= 3 i1 Xi
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 23 วิทยาลัยชุมชนระนอง = X1 + X2 + X3 + X4 + X5 = 5 + 7 + 2 + 6 + 8 = 28 = X2 + X3 + X4 + X5 = 7 + 2 + 6 + 8 = 23 การแจกแจงความถี่ คือการทําใหขอมูลมีความเปนระเบียบ เพื่อประโยชนในการแปลความหมายขอมูล และวิเคราะหตอไป วิธีการแจกแจงความถี่ มี 2 วิธี 1. การแจกแจงความถี่โดยไมจัดกลุม วิธีนี้จะเรียงลําดับคะแนนจากนอยไปหามากหรือจากมากไปหา นอย โดยใหชวงหางระหวางแตละคะแนนหางกัน 1 หนวยตลอด ซึ่งมักจะเขียนในรูปตารางแจกแจงความถี่ 2. การแจกแจงความถี่แบบจัดกลุม (อันตรภาคชั้น) การแจกแจงความถี่ชนิดนี้จะตองเรียงคะแนน จากมากคามากไปหาคานอย หรือเรียงคะแนนจากคานอยไปหาคามากก็ไดโดยใหแตละชั้นคะแนนจะ ประกอบดวยกลุมคะแนน การแจกแจงความถี่ของคาในแตละชวง หรืออัตรภาคชั้น (Class interval) จะแบงคาที่ เปนไปไดทั้งหมดออกเปนชวง ๆ โดยใหแตละชวงประกอบดวยคาที่เปนไปไดหลายๆ คา การแจกแจงความถี่แบบจัดเปนกลุม มีขั้นตอน ดังนี้ 1. หาพิสัย (Range) ของคะแนน พิสัย = คาสูงสุด – คาตํ่าสุด 2. กําหนดชวงหรือจํานวนชั้นของขอมูล โดยพิจารณาการกระจายของขอมูลถาขอมูลมีการกระจายมาก (มีคาขอมูลแตกตางมาก) ควรกําหนดจํานวนชวงใหนอย สําหรับขอมูลโดยทั่วไปนิยมกําหนดจํานวนชวง อยู ระหวาง 7 ถึง 12 ชวง 3. หาความกวางของชวงคะแนน หรืออันตรภาคชั้น พิสัย จํานวนชวง ถาผลหารเปนทศนิยมตองปดขึ้นเปนจํานวนเต็มเสมอ 4. กําหนดขีดจํากัดชั้นของคะแนนแตละชั้นลงในตาราง โดยเรียงจากนอยไปมาก หรือ มากไปนอยก็ได (นิยมจากนอยไปมาก) 5. นับจํานวนขอมูลแลวขีดรอยคะแนน (Tally) ลงในแตละชั้นคะแนน 6. นับจํานวนรอยคะแนนแลวนําไปใสในชองความถี่ ตัวอยางที่ 1.1 ในการสํารวจคาใชจายตอวันของนักศึกษา 40 คน เสียคาใชจายดังนี้ 118 138 127 159 146 164 178 120 129 139 å= 5 i1 Xi å= 5 i 2 Xi อันตรภาคชั .น =
หน้า | 24 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 149 162 171 180 126 129 136 130 136 139 144 146 153 152 144 137 146 148 156 163 160 136 153 147 164 171 148 152 151 154 บาท จงสรางตารางแจกแจงความถี่ จากขอมูลขางตนจะเห็นวาคาใชจายที่มีคามากที่สุดและนอยที่สุดเปน 180 และ 118 บาท ตามลําดับ ดังนั้น ความแตกตางระหวางคาใชจายมากที่สุดและนอยที่สุดเทากับ 180 - 118 = 62 บาท ถากําหนดจํานวนชวงเปน 7 ชวง ∴ อันตรภาคชั้น = = 8.86 9 ถาใหคาตํ่าสุดของชวงแรกเปน 118 จะสรางตารางแจกแจงความถี่ไดดังนี้ คาใชจาย(บาท) รอยขีด ความถี่ (f) 118-126 /// 3 127-135 //// 4 136-144 //// //// 9 145-153 //// //// // 12 154-162 //// 5 163-171 //// 5 172-180 // 2 รวม - 40 การแจกแจงความถี่สะสม (Cumulative frequency distribution) การแจกแจงความถี่สะสม เขียนยอ ๆ วา cf หรือ F ใชในกรณีที่ตองการทราบจํานวนคะแนนที่มากกวา หรือนอยกวาคะแนนที่กําหนดใหซึ่งเราสามารถทราบไดโดยใชตารางแจกแจงความถี่สะสม การหาความถี่สะสม นิยมที่จะหาความถี่สะสม จากคะแนนนอยไปหาคะแนนมาก การแจกแจงความถี่สัมพัทธ(Relative frequency distribution) การแจกแจงความถี่สัมพัทธเขียนยอ ๆ วา f(x) เปนการแสดงสัดสวนความถี่ของแตละชั้นกับจํานวน ขอมูลทั้งหมด นั่นคือ ความถี่สัมพัทธของขอมูลแตละชั้นจะเทากับความถี่ของชั้นนั้นๆ หารดวยผลบวกของความถี่ ทั้งหมด 7 62 »
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 25 วิทยาลัยชุมชนระนอง การแจกแจงความถี่สะสมสัมพัทธ(Cumulative relative frequency distribution) การแจกแจงความถี่สะสมสัมพัทธเขียนยอ ๆ วา F(x) เปนการแสดงความถี่สัมพัทธทั้งหมดของขอมูล ที่มีคานอยกวาหรือมากกวาขอบลางหรือขอบบนแลวแตกรณีนั่นคือ ความถี่สะสมสัมพัทธของชั้นใดชั้นหนึ่ง เปน ผลหารระหวางความถี่สะสมของชั้นนั้นกับผลบวกของความถี่ทั้งหมด ตัวอยาง 1.2 จากขอมูลตัวอยาง 1.1 มาสรางตารางแจกแจงความถี่สะสม ความถี่สัมพัทธและความถี่สะสม สัมพัทธไดดังนี้ คาใชจาย ความถี่ (f) cf f(x) F(x) 118-126 3 3 = 0.075 0.075 127-135 4 7 = 0.100 0.175 136-144 9 16 = 0.225 0.400 145-153 12 28 = 0.300 0.700 154-162 5 33 = 0.125 0.825 163-171 5 38 = 0.125 0.950 172-180 2 40 = 0.050 1.000 รวม 40 - 1.00 - 40 3 40 4 40 9 40 12 40 5 40 5 40 2
หน้า | 26 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 1.9 การนำเสนอข้อมูลในรูปแบบตารางแจกแจงความถี่ แผนภูมิ และการใช้โปรแกรม Microsoft Excel ในการสร้างแผนภูมิ การนำเสนอข้อมูลเชิงคุณภาพ ดังนี้ไดกลาวมาแลววาขอมูลเชิงคุณภาพตามมาตรการวัดแบงไดเปน 2 ระดับ คือ ระดับนามบัญญัติ (Nominal scale) และระดับเรียงอันดับ (Ordinal scale) ซึ่งขอมูลระดับนามบัญญัติเปนระดับที่มีความซับซอน นอยที่สุดเนื่องจากเปนลักษณะของการตั้งชื่อของขอมูลกลุมตัวอยางที่ศึกษา และชวยในการจัดหมวดหมูของ ขอมูล เชน ขอมูลดานเพศ และเชื้อชาติเปนตน สวนขอมูลมาตรการวัดระดับเรียงอันดับ มีความซับซอนมากกวา แคการจัดหมวดหมูของขอมูลเนื่องจากตองใชความรูสึกในการจัดอันดับขอมูลจากระดับแยที่สุดไปดีที่สุด เชน ระดับความชอบของผลิตภัณฑสีผิวของผูคน เปนตน ซึ่งการจัดการขอมูลเชิงคุณภาพทั้งสองระดับนี้มักนิยมใชการ แจกแจงความถี่ในการนําเสนอขอมูลเสมอ ตัวอยางตารางที่ 1.4 การเก็บขอมูลภูมิอากาศประจําเดือนกุมภาพันธพ.ศ.2560 ของจังหวัดระนอง ซึ่ง เปนขอมูลมาตรการวัดระดับนามบัญญัติ ตารางที่ 1.4 ขอมูลภูมิอากาศประจําเดือนกุมภาพันธพ.ศ.2560 ของจังหวัดระนอง วันอาทิตย วันจันทร วันอังคาร วันพุธ วันพฤหัสบดี วันศุกร วันเสาร ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก มืดครึ้ม ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก แดดออก แดดออก แดดออก แดดออก แดดออก แดดออก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก ฝนตก แดดออก จากตารางที่ 1.4 สามารถนําเสนอขอมูลในรูปแบบตารางแจกแจงความถี่โดยจัดหมวดหมูแตละชั้นของ ขอมูลตามภูมิอากาศประจําเดือนกุมภาพันธพ.ศ.2560 ของจังหวัดระนอง ได 3 ลักษณะ คือ มืดครึ้ม ฝนตก และ แดดออก ในเบื้องตนเราสามารถนําขอมูลดังกลาวมาสรางตารางแจกแจงความถี่โดยคอลัมนแรกของตารางจําแนก เปนลักษณะภูมิอากาศทั้ง 3 ลักษณะ จากนั้นขีดรอยคะแนน (Tally) พบวาแปดวันแรกของเดือนกุมภาพันธคือ ตั้งแตวันที่ 1 – 8 สภาพภูมิอากาศฝนตก เราก็บันทึกขอมูลขีดรอยคะแนนเทากับ 8 ในหมวดหมูตารางชั้นของฝน ตก ตอมาในวันที่ 9 พบวาสภาพภูมิอากาศมืดครึ้ม ก็จะบันทึกเทากับ 1 ในตารางชั้นของมืดครึ้ม ดําเนินการเชนนี้ ตอไปจนครบทุกขอมูล จากนั้นนับขีดรอยคะแนนของแตละชั้นขอมูล และบันทึกเปนคาความถี่ หรือจํานวนขอมูล จํานวนวันของภูมิอากาศที่เกิดขึ้นแตละประเภทในคอลัมนสุดทายของตาราง ตัวอยางเชนในวันที่ภูมิอากาศมืดครึ้ม มีจํานวน 1 วัน บันทึกขอมูลเทากับ 1 ในชองความถี่ของของขอมูล เปนตน ขอสังเกตในผลรวมของความถี่ทั้งหมด ในชองสุดทายของคอลัมนความถี่จะมีคาเทากับจํานวนตัวอยางที่เก็บรวบรวมขอมูล (Sample Size) คือ 28 วัน 1 2 3 4 10 5 6 7 8 9 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 28 22 23 24 25 26 27
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 27 วิทยาลัยชุมชนระนอง ในที่สุดเราก็จะไดรูปแบบการนําเสนอขอมูลภูมิอากาศประจําเดือนกุมภาพันธพ.ศ.2560 ของจังหวัดระนอง ใน รูปแบบตารางแจกแจงความถี่ ซึ่งปกติ อาจไมจําเปนตองนําเสนอคอลัมนขีดรอยคะแนน (Tally) ในตาราง ดังกลาวก็ได ตารางที่ 1.5 ตารางแจกแจงความถี่แสดงภูมิอากาศประจําเดือนกุมภาพันธพ.ศ.2560 ของจังหวัดระนอง ภูมิอากาศ ขีดรอยคะแนน ความถี่ มืดครึ้ม / 1 ฝนตก //// //// //// //// 20 แดดออก //// // 7 รวม 28 วัน จากตารางแจกแจงความความถี ่ ตารางที่ 1.5 ทําใหเราสามารถพิจารณาไดงายวาภูมิอากาศ ประจําเดือนกุมภาพันธพ.ศ.2560 ของจังหวัดระนอง สวนใหญมีจํานวนวันฝนตกมากที่สุด เนื่องจากมีจํานวนวันที่ มีคาความถี่สูงสุด และเราสามารถประยุกตตารางแจกแจงความถี่ดังกลาวในลักษณะเปรียบเทียบภูมิอากาศใน เดือนกุมภาพันธกับเดือนมีนาคม เปนตน แตอยางไรก็ตามจํานวนวันทั้งหมดของเดือนกุมภาพันธมีเพียง 28 วัน แต เดือนมีนาคมมีจํานวนวันทั้งหมด 31 วัน ในกรณีเชนนี้เราตองเปลี่ยนจากการแจกแจงความถี่เปน การแจกแจง ความถี่สัมพัทธ (Relative frequency distribution) แทน โดยการนําคาความถี่ในแตละชั้นของขอมูลหาร ดวยความถี่ทั้งหมดของขอมูล และผลรวมของความถี่สัมพันธทั้งหมดจะมีคาเทากับ 1 หรือใกลเคียง 1 เนื่องจาก การปดเศษทศนิยม จากตารางที่ 1.6 เปนตารางที่เปลี่ยนแปลงตารางแจกแจงความความถี่ ตารางที่ 1.5 เปนตารางแจก แจงความถี่สัมพัทธแทน นอกจากนี้เพิ่มเติมขอมูลเดือนมีนาคมในการหาความถี่สัมพันธของชั้นขอมูลแตละชั้น คือ ภูมิอากาศมืดครึ้มมีความถี่ของจํานวนวันเทากับ 3 วัน ภูมิอากาศฝนตกมีความถี่ของจํานวนวันเทากับ 18 วัน และ ภูมิอากาศแดดออกมีความถี่ของจํานวนวันเทากับ 10 วัน ความถี่แตละชั้นของขอมูลหารดวยความถี่ 31 ซึ่งคือ ผลรวมทั้งหมดจํานวนวันของเดือนมีนาคม ตารางที่ 1.6 ตารางแจกแจงความถี่สัมพันธภูมิอากาศประจําเดือนกุมภาพันธและมีนาคม ภูมิอากาศ ความถี่สัมพันธ ประจําเดือนกุมภาพันธ ความถี่สัมพันธ ประจําเดือนมีนาคม มืดครึ้ม 1/28 = 0.036 3/31 = 0.097 ฝนตก 20/28 = 0.714 18/31 = 0.581 แดดออก 7/28 = 0.250 10/31 = 0.323 ผลรวม = 1 ผลรวม = 1 (โดยประมาณ)
หน้า | 28 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ทั้งนี้เราสามารถเปลี่ยนความถี่สัมพันธใหอยูในรูปแบบรอยละ (percentages) โดยการคูณคา 100 กับ ความถี่สัมพันธตัวอยางเชน รอยละความถี่สัมพันธภูมิอากาศมืดครึ้มประจําเดือนกุมภาพันธและมีนาคม เทากับ รอยละ 3.6 (3.6 %) และรอยละ 9.7 (9.7 %) ตามลําดับ ประโยชนจากตารางแจกแจงความถี่สัมพันธตารางที่ 1.6 ทําใหเราอธิบายไดวาภูมิอากาศประจําเดือนกุมภาพันธและมีนาคม จังหวัดระนอง สวนใหญมีภูมิอากาศฝน ตก แตอยางไรก็ตามภูมิอากาศประจําเดือนมีนาคมดีกวาเล็กนอยคือมีวันที่แดดออกประมาณรอยละ 32 ในขณะที่ เดือนกุมภาพันธมีวันที่แดดออกรอยละ 25 ตามลําดับ ตัวอยาง 1.3 จากขอมูลยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเลในจังหวัดระนอง ที่จําหนายไปยังตลาดภูมิภาค ตาง ๆ ในประเทศไทย ตั้งแตปพ.ศ. 2550 ถึง พ.ศ. 2559 จงอธิบายวายอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหาร ทะเลในแตละภูมิภาคตาง ๆ มีสัดสวนยอดขายสุทธิเปลี่ยนแปลงหรือไมตลอดระยะเวลา 10 ปที่ผานมา จากขอมูลยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล ยอดขายสุทธิรวมทั้งหมดตลอดระยะวเลา 10 ป ที ่ผานมาเพิ ่มขึ้นเกือบ 2 เทา แตอยางไรก็ตามพบวายอดขายสุทธิในแตละภูมิภาคมีการเพิ ่มขึ้นที ่แตกตางกัน อยางมาก หากเราพิจารณาคาสัดสวนยอดขายสุทธิในแตละภูมิภาคโดยคํานวณจากคายอดขายสุทธิในแตละ ภูมิภาคหารดวยยอดขายสุทธิรวมในแตละปดังตารางตอไปนี้ จากตารางการเปลี่ยนแปลงยอดขายเปนสัดสวนของยอดขายสุทธิพบวาในป 2559 แตละภูมิภาคมีการ เปลี่ยนแปลงสัดสวนยอดขายอยางมีนัยสําคัญ ซึ่งสัดสวนยอดขายสุทธิภาคกลางยังคงมีคาสูงสุดคือ รอยละ 45.6 ภูมิภาค ยอดขายสุทธิ(ลานบาท) ป 2550 ป 2559 ภาคกลาง 243 485 ภาคใต 189 218 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 84 259 ภาคเหนือ 16 101 รวม 532 1,063 ภูมิภาค สัดสวนยอดขายสุทธิ ป 2550 ป 2559 ภาคกลาง 243/532 = 0.457 485/1,063 = 0.456 ภาคใต 189/532 = 0.355 218/1,063 = 0.205 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 84/532 = 0.158 259/1,063 = 0.244 ภาคเหนือ 16/532 = 0.030 101/1,063 = 0.095 รวม 1 1
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 29 วิทยาลัยชุมชนระนอง แตอยางไรก็ตามสัดสวนยอดขายสุทธิรวมมีคาลดลงเล็กนอยตลอดระยะเวลา 10 ปที่ผานมา แตสัดสวนยอดขาย สุทธิที่ลดลงอยางมากคือภาคใตที่มีคาลดลงจากรอยละ 35.5 เปนรอยละ 20.5 เมื่อเปรียบเทียบกับภาค ตะวันออกเฉียงเหนือมีสัดสวนที่เพิ่มขึ้นจากรอยละ 15.8 เปนรอยละ 24.4 และภาคเหนือสัดสวนเพิ่มขึ้นจากรอย ละ 3 เปนรอยละ 9.5 ดังนั้นจะเห็นไดวาในระยะเวลา 10 ปที่ผานมา สัดสวนยอดขายสุทธิในแตละภูมิภาคมีการ เปลี่ยนแปลง ซึ่งขอมูลเหลานี้มีสวนชวยใหผูประกอบตัดสินใจ จะดําเนินกลยุทธการตลาดในอนาคตตอไปได อยางไร การนำเสนอข้อมูลในรูปแบบแผนภูมิ จากตัวอยางการนําเสนอขอมูลที่ผานมาขางตน เราสามารถนําเสนอการแจกแจงความถี่ในรูปแบบ แผนภูมิหรือกราฟ เนื่องจากการนําเสนอแผนภูมิหรือกราฟมีลักษณะเปนรูปภาพ ทําใหสามารถเขาใจหรือตีความ ขอมูลไดงายกวา โดยเฉพาะแผนภูมิวงกลมและแผนภูมิแทง นิยมนํามาใชในการนําเสนอขอมูลเชิงคุณภาพอยาง กวางขวาง ตัวอยางการสรางแผนภูมิวงกลม เริ่มจาการวาดรูปวงกลมจากนั้นแบงวงกลมออกเปนสวน ๆ หรือเปน เซกเตอร(sectors) ขนาดมุมแตละเซกเตอรขึ้นอยูกับสัดสวนของขอมูลในแตหมวดหมู เชน ตัวอยางที่ 1.3 ยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเลภาคกลางมีคารอยละเทากับ 45.7 (ประมาณ 46 %) จากยอดขายสุทธิ ทั้งหมดในปพ.ศ.2550 ซึ่งคิดเปนมุมภายในแผนภูมิวงกลมทั้งหมดเทากับ 360 องศา ดังนั้นขนาดมุมภายใน เซกเตอรของยอดขายสุทธิภาคกลางสามารถคํานวณไดจาก 0.457 X 360 = 164.52 องศา ซึ่งมีขนาดเซกเตอร เกือบเทากับครึ่งหนึ่งของวงกลม ในทํานองเดียวกันเราสามารถหาขนาดมุมเซกเตอรของผลิตภัณฑสุทธิของ 3 ภูมิภาคที่เหลือของปพ.ศ.2550 ไดดังนี้ ภาคใต: 0.355 X 360 = 127.80 องศา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ : 0.158 X 360 = 56.88 องศา ภาคเหนือ : 0.030 X 360 = 10.80 องศา ดังนั้นวิธีการคํานวณขางตนเพื่อสรางแผนภูมิวงกลมก็สามารถใชไดเชนเดียวกับการสรางแผนภูมิวงกลม ยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล ปพ.ศ.2559 ดังภาพที่ 1.5 และ 1.6
หน้า | 30 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ การใช้โปรแกรม Microsoft Excel สร้างแผนภูมิวงกลม โดยปกติการสรางแผนภูมิวงกลมนิยมใชโปรแกรม Microsoft Excel หรือเรียกสั้น ๆ วาโปรแกรม Excel เนื่องจากการใชโปรแกรมดังกลาวมีความสะดวก รวดเร็ว ทําไดงาย และเปนโปรแกรมที่สวนใหญมีประจํา เครื่องคอมพิวเตอรในปจจุบัน จากตัวอยางที่ 1.3 เราสามารถสรางแผนภูมิวงกลมโดยใชโปรแกรม Excel ตาม ขั้นตอนดังนี้ 1. เปดโปรแกรม Excel จากนั้นปอนขอมูลยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเลทั้งสองปในชอง เซล (cell) ตาง ๆ ของโปรแกรมดังภาพที่ 1.7 ภาพที่ 1.7 ลักษณะการปอนขอมูลสําหรับเตรียมสรางแผนภูมิวงกลม ภาพที่1.5 แผนภูมิวงกลมยอดขายสุทธิ ผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล ปพ.ศ.2550 ภาพที่1.6 แผนภูมิวงกลมยอดขายสุทธิ ผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล ปพ.ศ.2559
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 31 วิทยาลัยชุมชนระนอง 2. คลุมเลือกขอมูลภูมิภาคตาง ๆ และยอดขายสุทธิประจําปพ.ศ.2550 ทั้งหมด โดยเวนแถวบนสุดซึ่ง เปนชื่อคอลัมนภูมิภาคและป 2550 ดังภาพที่ 1.8 3. คลิกเลือกแท็บแทรก (Insert) บนแถบเมนูเครื่องมือ > แผนภูมิวงกลม (Pie) > วงกลมสองมิติ (2-D Pie) ตามลําดับ ดังภาพที่ 1.8 ภาพที่ 1.8 4. จากนั้นจะปรากฏแผนภูมิวงกลมดังภาพที่ 1.9 ซึ่งอยูในแท็บออกแบบ (Design) บนแถบเมนู เครื่องมือ ภาพที่1.9
หน้า | 32 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 5. ปรับแตงแผนภูมิวงกลมใหมีคําอธิบายขอมูลโดยใชคําสั่งเพิ่มองคประกอบแผนภูมิบนแท็บออกแบบ > ปายชื่อขอมูล > ตัวเลือกปายชื่อขอมูลเพิ่มเติม ดังภาพที่ 1.10 6. ปรากฏหนาตางจัดรูปแบบปายชื่อขอมูลที่มุมดานขวามือ > ตัวเลือกปายชื่อ จากนั้นสามารถคลิก เลือกการแสดงปายขอมูลบนแผนภูมิวงกลมไดเชน ชื่อประเภท เปอรเซ็นตและแสดงเสนโยงจากแผนภูมิไปปาย ชื่อ เปนตน ดังภาพที่ 1.10 ทั้งนี้เราสามารถเลือกการจัดรูปแบบแผนภูมิโดยใชคําสั่งเคาโครงดวนไดซึ่งเปนรูปแบบ ที่โปรแกรมตั้งคาไวใหโดยผูใชเลือกใชรูปแบบไดทันที ภาพที่ 1.10 การสรางแผนภูมิวงกลมโดยโปรแกรม Excel หมายเหตุหากตองการสรางแผนภูมิวงกลมยอดขายสุทธิป 2559 ขั้นตอนการคลุมเลือกขอมูลทําไดโดยคลุมเลือกภูมิภาค แลวคลิกปุม Ctrl คางไวแลวจึงคลุมเลือกขอมูลยอดขายสุทธิป 2559 จากนั้นทําตามขั้นตอน 3 – 6 ตามลําดับ นักศึกษาสามารถศึกษาการติดตั้ง การสร้างแผนภูมิวงกลมโดย โปรแกรม Excel เพิ่มเติมที่ link: https://www.youtube.com/watch ?v=1vOTIXztd0Q หรือ สแกน QR CODE ที่นี่ >>
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 33 วิทยาลัยชุมชนระนอง การใช้โปรแกรม Microsoft Excel สร้างแผนภูมิแท่ง การนําเสนอขอมูลเชิงคุณภาพอีกรูปแบบคือ แผนภูมิแทง (Bar Chart) การสรางแผนภูมิแทงเริ่มตน จากแกนนอนซึ่งเปนแกนของประเภทขอมูลหมวดหมูจําแนกตามชื่อของขอมูลเชิงคุณภาพ สวนแกนนอนเปนแกน ของคาความถี่ของขอมูลหรือคาความถี่สัมพันธของขอมูล โดยความสูงของแผนภูมิแทงสัมพันธกับความถี่หรือ คาความถี่สัมพันธของขอมูล และการเวนระยะของแทงขอมูลระหวางแตละหมวดหมูของขอมูลจะทําใหแผนภูมิดู เขาไดงายและชัดเจน จากภาพที่ 1.11 ตัวอยางแผนภูมิแทงความถี่สัมพันธยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล เปรียบเทียบระหวาง ปพ.ศ.2550 และ 2559 โดยแผนภูมิดังกลาวมีประโยชนในการเปรียบเทียบไดเห็นภาพได อยางชัดเจนของสัดสวนยอดขายสุทธิในแตละภูมิภาค ซึ่งสัดสวนยอดขายสุทธิในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ ภาคเหนือมีอัตราสวนที่เพิ่มขึ้น เมื่อเปรียบเทียบกับสัดสวนยอดขายสุทธิของภาคกลางและภาคใตที่มีอัตราสวน ลดลงตลอดในชวง 10 ปที่ผานมา ภาพที่ 1.11 แผนภูมิแทงความถี่สัมพันธยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล ปพ.ศ.2550 และ 2559 ทั้งนี้การสรางแผนภูมิแทงความถี่สัมพันธยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล ปพ.ศ.2550 และ 2559 โดยโปรแกรม Excel ตามขั้นตอนดังนี้
หน้า | 34 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 1. เปดโปรแกรม Excel จากนั้นปอนขอมูลความถี่สัมพันธยอดขายสุทธิผลิตภัณฑแปรรูปอาหารทะเล ทั้งสองปในชองเซล (cell) ตาง ๆ ของโปรแกรมดังภาพที่ 1.12 ภาพที่ 1.12 ลักษณะการปอนขอมูลสําหรับเตรียมสรางแผนภูมิแทง 2. คลุมเลือกขอมูลภูมิภาคตาง ๆ และความถี่สัมพันธยอดขายสุทธิประจําปพ.ศ.2550 และ 2559 ทั้งหมด โดยเวนแถวบนสุดซึ่งเปนชื่อคอลัมนภูมิภาคและปพ.ศ.ทั้ง 2 ปดังภาพที่ 1.13 3. คลิกเลือกแท็บแทรก (Insert) บนแถบเมนูเครื่องมือ > แผนภูมิคอลัมน(Column) > คอลัมนสอง มิติ (2-D Column) ตามลําดับ ดังภาพที่ 1.13 ภาพที่1.13
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 35 วิทยาลัยชุมชนระนอง 4. จากนั้นจะปรากฏแผนภูมิแทงดังภาพที่ 1.14 ซึ่งอยูในแท็บออกแบบ (Design) บนแถบเมนูเครื่องมือ ภาพที่1.14 5. ปรับแตงแผนภูมิแทง โดยปกติโปรแกรม Excel จะมีการตั้งคาอัตโนมัติมาใหแตรูปแบบอาจจะไม ตรงตอความตองการของผูใชงาน เชน การแกไขชุดขอมูลซึ่งอาจจะมีการสลับตําแหนงซายขวาของแทงขอมูลและ ตั้งชื่อชุดขอมูลใหม โดยไปที่คําสั่งเลือกขอมูล > ปรากฏหนาตางเลือกแหลงขอมูล คลิกเลือกขอมูลชุดที่ 1 > คลิก ปุมแกไข จะปรากฏหนาตางแกไขชุดขอมูล พิมพแกไขชื่อขอมูลที่ชองชื่อชุดขอมูล และที่ชองคาของชุดขอมูล เลือกคลุมพื้นที่ขอมูลของคาความถี่สัมพันธใหตรงตอความตองการของแทงแผนภูมิซายมือ>คลิกปุมตกลง จากนั้น แกไขขอมูลชุดที่ 2 ตอไป ดังภาพที่ 1.15 หรือหากตองการปรับแตงสีของแทงแผนภูมิระดับสเกลตัวเลขของแกน ตั้ง (คาถี่สัมพันธ) ความกวางของแทงแผนภูมิสามารถแกไขไดที่การจัดรูปแบบพื้นที่แผนภูมิซึ่งสามารถใชชุดคําสั่ง ดังภาพที่ 1.16 โดยสามารถศึกษารายละเอียดไดจากคลิปดานลาง ภาพที่1.15 การแกไขชุดขอมูลแผนภูมิแทงโดยโปรแกรม Excel
หน้า | 36 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ภาพที่ 1.16 การสรางแผนภูมิแทงโดยโปรแกรม Excel การนำเสนอข้อมูลเชิงปริมาณ เนื่องดวยขอมูลเชิงปริมาณเปนขอมูลที่เปนลักษณะของตัวเลข คาที ่ไดจากการเก็บรวมรวมขอมูล มีความหมายหรือมีคาเทากับตัวเลขเหลานั้น ซึ ่งขอมูลอาจไดมาทั้งจากการวัดค าหรือการนับของขอมูล ตัวอยางเชน จํานวนรานคาที่จดทะเบียนการคา (การนับขอมูล) หรือราคาบานที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนอง (การวัดคา) ขอมูลเชิงปริมาณโดยธรรมชาติแลวมีความแตกตางกับขอมูลเชิงคุณภาพ แตการนําเสนอขอมูลดวย ตารางหรือแผนภูมิก็ยังนิยมใชการแจกแจงความถี่ในการหาผลรวมของขอมูลเหมือนกับขอมูลเชิงคุณภาพที่ได กลาวมาแลวขางตน นักศึกษาสามารถศึกษาการติดตั้ง การสร้างแผนภูมิแท่งโดย โปรแกรม Excel เพิ่มเติมที่ link: https://www.youtube.com/watch ?v=GCxkpWdBm9w หรือสแกน QR CODE ที่นี่ >>
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 37 วิทยาลัยชุมชนระนอง จากตารางที่ 1.7 ตารางแจกแจงความถี่ราคาบานโครงตาง ๆ ที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนอง เขต อําเภอเมือง ในชวงเดือนมกราคม ปพ.ศ. 2561 ซึ่งเปนตัวอยางการสรางตารางนําเสนอขอมูลเชิงปริมาณใน ลักษณะตารางการแจกแจงความถี่ซึ่งการสรางตารางแจกแจงความถี่ขอมูลเชิงปริมาณโดยการเปลี่ยนขอมูลดิบที่ ไดจากการเก็บรวบรวมขอมูลใหเปนชวงของขอมูลหรือเปนอันตรภาคชั้น และหาความถี่แตละอันตรภาคชั้น ดังที่ ไดกลาวไปแลวในตัวอยางที่ 1.1 ซึ่งจากตารางที่ 1.7 แตละอันตรภาคชั้นมีชวงขอมูลหางกันเทากับ 1,000,000 บาท และชั้นแรกของตารางคือขอมูลราคาซื้อ-ขายบานในราคาตั้งแต 1,000,000 ถึง 1,999,000 บาท แตละอันตร ภาคชั้นเรานับจํานวนความถี่หรือจํานวนบานที่มีราคาในชวงดังกลาว ซึ ่งตารางแจกแจงความถี ่ของขอมูลเชิง ปริมาณในลักษณะอันตรภาคชั้นจะไมสามารถแสดงรายละเอียดไดวาบานแตละหลังมีราคาแทจริงเทาไร เพียงแตมี ราคาอยูในชวงขอมูลดังกลาว เนื่องจากหากตองแสดงราคาบานที่แทจริงอาจทําใหตารางมีอันตรภาคชั้นมาก จนเกินไป ตารางที่ 1.7 ตารางแจกแจงความถี่ราคาบานโครงตาง ๆ ที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนอง เขตอําเภอเมือง ในชวงเดือนมกราคม ปพ.ศ. 2561 ราคา (พันบาท) ความถี่ 1,000 – 1,999 5 2,000 – 2,999 8 3,000 – 3,999 12 4,000 – 4,999 16 5,000 – 5,999 7 6,000 – 6,999 4 7,000 – 7,999 3 รวม 55 ตัวอยาง 1.4 จากขอมูลตารางที่ 1.7 ชวงของขอมูลราคาบานทั้งหมดในระยะเวลาดังกลาวมีคาเทาไร และราคา บานสวนใหญมีคาเทาไร จากตารางแจกแจงความถี่ตารางที่ 1.7 อธิบายไดวา ราคาบานที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนอง เขต อําเภอเมือง ในชวงเดือนมกราคม ปพ.ศ. 2561 มีคาอยูระหวาง 1,000,000 – 7,999,000 บาท โดยราคาบาน สวนใหญมีคาอยูระหวาง 4,000,000 – 4,999,000 บาท (คาความถี่เทากับ 16 หลัง) ซึ่งมีขอสังเกตบานที่มีราคา ตํ่าสุดมีจํานวน 5 หลัง และราคาสูงสุดมีจํานวน 3 หลัง ตามลําดับ
หน้า | 38 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ การนำเสนอข้อมูลการแจกแจงความถี่สำหรับข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้แผนภาพ ฮิสโตแกรม (Histograms) และรูปหลายเหลี่ยมของความถี่ (Frequency Polygon) เปนการใชแผนภูมิ และกราฟพรรณนาขอมูลของการแจกแจงความถี่และความถี่สัมพันธซึ่งประโยชนจากการใชแผนภาพพรรณนา ขอมูลทําใหงายตอการสังเกตเห็นขอมูลไดอยางรวดเร็ววาขอมูลมีแนวโนมสวนใหญเปนอยางไรจากการเห็นรูปทรง ของแผนภาพ หรือสังเกตเห็นไดวาขอมูลมีการแจกแจงอยางสมมาตรหรือไม การใชแผนภาพแสดงขอมูลเชิงปริมาณโดยใชฮิสโตแกรม ซึ่งฮิสโตแกรมมีลักษณะคลายแผนภูมิแทง ซึ่ง เปนรูปแทงสี่เหลี่ยมที่เรียงชิดติดตอกัน โดยมีความกวางและความสูงของแตละแทงสี่เหลี่ยมตามกวางของอันตร ภาคชั้นและความถี่ (ความถี่สัมพัทธ) ตามลําดับ สําหรับขอมูลเชิงปริมาณมักใชฮิสโตแกรมที่มีลักษณะเปนแผนภูมิแทงเปนหลัก ซึ่งขอมูลในแกนนอน ของฮิสโตแกรมเปนขอบเขตในแตละชั้นของขอมูล สวนความสูงแตละแทงของแผนภูมิคือคาความถี่หรือความถี่ สัมพัทธของขอมูลในแตละชั้น โดยแตละแทงของขอมูลจะไมปรากฎชองวางหรือมีลักษณะแทงที่ติดเรียงกันในแต ละขอบเขตของขอมูล ดังภาพที่ 1.17 เปนการแสดงฮิสโตแกรมความถี่ราคาบานโครงตาง ๆ ที่ทําการซื้อ-ขาย ใน จังหวัดระนองของขอมูลตามตารางที่ 1.7 จากฮิสโตแกรมทําใหเราสามารถสังเกตเห็นขอมูลไดอยางงายโดยราคา บานจากตัวอยางของขอมูลมีคาอยูระหวาง 1,000,000 ถึง 7,999,000 บาท และราคาบานสวนใหญอยูในชวง 4,000,000 ถึง 4,999,000 บาท ภาพที่ 1.17 ฮิสโตแกรมแสดงความถี่ราคาบานโครงตาง ๆ ที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนอง ความแตกตางระหวางฮิสโตแกรมแสดงความถี่และฮิสโตแกรมแสดงความถี ่สัมพัทธคือหนวยที ่ใช แสดงผลแกนตั้ง โดยฮิสโตแกรมแสดงความถี่ใชคาความถี่ของแตละชั้นของขอมูลเปนคาความสูงของกราฟแทง แต ฮิสโตแกรมแสดงความถี่สัมพัทธใชคาความถี่สัมพัทธ (คาสัดสวน) เปนคาความสูงของกราฟแทง ดังภาพที่ 1.18
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 39 วิทยาลัยชุมชนระนอง ภาพที่ 1.18 ฮิสโตแกรมแสดงความถี่สัมพัทธราคาบานโครงตาง ๆ ที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนอง โดยปกติลักษณะการกระจายของฮิสโตแกรมมีรูปรางอยางใดอยางคือ กลาวคือมีลักษณะสมมาตร (Symmetric) หรือลักษณะเบ(Skewed) ซึ่งลักษณะสมมาตร คือ ถาพับสวนซายและขวาเขาหาตรงแกนกลาง สวนซายและสวนขวาจะทันกันสนิท เปรียบเสมือนสวนซายและสวนขวาเปนกระจกเงาซึ่งกันและกัน โดยหลาย ขอมูลมีลักษณะของฮิสโตแกรมเปนรูปคลายระฆังควํ่า มักรูจักกันดีและเรียกลักษณะดังกลาววา การแจงแจงปกติ ถาฮิสโตแกรมไมไดมีลักษณะสมมาตรก็จะเรียกไดสองลักษณะ คือ การแจกแจงความถี่ที่มีลักษณะเบขวา หรือ ความเบมีคาเปนบวก และการแจกแจงความถี่ที่มีลักษณะเบซาย หรือความเบมีคาเปนลบ ดังภาพที่ 1.19 ภาพที่ 1.19 ฮิสโตแกรมแสดงความแตกตางแตละรูปทรง จากภาพที่ 1.19 (ก) ฮิสโตแกรมมีการแจกแจงความถี่ลักษณะสมมาตร ซึ่งถาขอบมุมของรูปทรงแทง สี่เหลี่ยมมีการปรับใหมีลักษณะเรียบ รูปทรงดังกลาวจะมีลักษณะคลายระฆังควํ่าที่เรียกวา “การแจกแจงปกติ” ภาพที่ 1.19 (ข) ฮิสโตแกรมมีการแจกแจงความถี่ที่มีลักษณะเบขวาหรือความเบมีคาเปนบวก กราฟมีลักษณะ ขอมูลที่ทอดยาวไปปลายดานขวา สะทอนใหเห็นวาขอมูลที่มีคาสูงจะมีจํานวนนอย สุดทายภาพที่ 1.19 (ค) ฮิสโต แกรมมีการแจกแจงความถี่ที่มีลักษณะเบซายหรือความเบมีคาเปนลบ กราฟมีลักษณะขอมูลที่ทอดยาวไปปลาย ดานซาย สะทอนใหเห็นวาขอมูลที่มีคานอยจะมีจํานวนนอยตามไปดวย (ก) การแจงแจงความถี่ลักษณะสมมาตร (ข) การแจกแจงความถี่ที่มีลักษณะเบ;ขวา หรือความเบ;มีค?าเปAนบวก (ค) การแจกแจงความถี่ที่มีลักษณะเบ;ซ;าย หรือความเบ;มีค?าเปAนลบ
หน้า | 40 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ การใช้โปรแกรม Microsoft Excel สร้างฮิสโตแกรมการแจกแจงความถี่ การสรางฮิสโตแกรมการแจกแจงความถี่ราคาบานโครงตาง ๆ ที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนองโดย โปรแกรม Excel ตามขั้นตอนดังนี้ 1. เปดโปรแกรม Excel จากนั้นปอนขอมูลราคาบานโครงตาง ๆ ที่ทําการซื้อ-ขาย ในจังหวัดระนอง ใน ชองเซล (cell) ตาง ๆ จากนั้นคลุมเลือกขอมูลเฉพาะตัวเลขในคอลัมนราคาและความถี่ดังภาพที่ 1.20 ภาพที่ 1.20 2. คลิกเลือกแท็บแทรก (Insert) บนแถบเมนูเครื่องมือ > แผนภูมิคอลัมน (Column) > คอลัมนสองมิติ (2-D Column) ตามลําดับ ดังภาพที่ 1.21 ภาพที่ 1.21
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 41 วิทยาลัยชุมชนระนอง 3. จากนั้นจะปรากฏแผนภูมิแทงดังภาพที่ 1.22 แลวคลิกขวาบริเวณแทงแผนภูมิเลือกคําสั่งจัดรูปแบบจุด ขอมูล ภาพที่ 1.22 4. จากนั้นจะปรากฏหนาตางจัดรูปแบบจุดขอมูล > ที่คําสั่งตัวเลือกชุดขอมูล แกไขความกวางของ ระยะหางโดยปรับใหเหลือคาเทากับศูนย (แนะนําปรับคาเทากับ 1 เนื่องจากฮิสโตแกรมจะมีระยะหางของแทง แผนภูมิเล็กนอยทําใหมีความสวยงามกวากรณีปรับคาเทากับ 0) และหากตองการปรับแตงระดับสเกลตัวเลขตาง ๆ หรือสวนประกอบของแผนภูมิก็สามารถทําไดตามที่ตองการ จะไดฮิสโตแกรมดังภาพที่ 1.23 ภาพที่ 1.23
หน้า | 42 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ ขอเสนอแนะในการนําเสนอขอมูลดวยแผนภูมิหรือกราฟ 1. การนําเสนอขอมูลดวยแผนภูมิหรือกราฟ ควรมีรูปแบบที่เรียบงายที่สุด เพื่อการพิจารณาขอมูลจะได ตีความไดชัดเจน หลีกเลี่ยงการตกแตงองคประกอบของแผนภูมิหรือกราฟที่ไมจําเปน 2. ขอมูลการแสดงในแตละแกนของแผนภูมิและกราฟควรเห็นไดชัดเจน โดยเฉพาะคาตัวเลขควรมี ระดับระยะหางของสเกลที่เหมาะสมตอขอมูล และควรมีปายชื่อกํากับแตละแกนของแผนภูมิดวย 3. ขอมูลคาตัวเลขของระดับสเกลในแกนตั้งควรเริ่มตนจากคาศูนยนอกจากนั้นระดับสูงสุดของสเกล ในแกนตั้งไมควรมีคามากกวาหรือแตกตางกันอยางมากกับคาสูงสุดของขอมูล และไมควรบีบอัดหรือขยายระดับ ระยะหางของสเกลในแกนตั้ง ซึ่งอาจจะทําใหเกิดการตีความหมายที่ผิดพลาดของแผนภูมิและกราฟได 4. การนําเสนอดวยแผนภูมิแทง ความกวางของแทงแผนภูมิแตละแทงควรมีความกวางเทากันมีขนาด ที่เหมาะสม และควรเวนระยะหางของแทงขอมูลแตละหมวดหมูของขอมูลเชิงคุณภาพ สรุป จากที่ไดกลาวมา พบวา สถิติถูกนํามาใชในงานธุรกิจทุกดานไมวาจะเปนดานบัญชีการเงิน การผลิต การตลาด และการบริหาร เปนตน เพื่อใหขอมูลที่เก็บรวบรวมมีความนาเชื่อถือมีโอกาสผิดพลาดนอยที่สุด ทําให การตัดสินใจทางธุรกิจมีประสิทธิภาพ ซึ่งประเด็นที่สําคัญนักธุรกิจตองเก็บรวบรวมขอมูลจากแหลงที่นาเชื่อถือ ทันสมัย และดําเนินการอยางตอเนื่อง โดยนักธรุกิจตองมีความสามารถในการกําหนดปญหา วัตถุประสงคและ วิเคราะหขอมูล โดยกระบวนการเหลานี้ถือไดวานักธุรกิจไดทําการวิจัยไปในตัว และการวิจัยถือไดวาเปนสวน สําคัญในปจจุบันที่จะพัฒนาธุรกิจใหมีความเจริญเติบโตจนสามารถแขงขันธุรกิจในระดับที่ใหญขึ้นไดอยางยั้งยืน สถิติมีความหมายทั้งในเชิงของขอมูล ที่แทนขอเท็จจริงที่เราสนใจ หรือความหมาย ศาสตรที่วาดวย ระเบียบวิธีการทางสถิติประกอบดวย การเก็บรวบรวมขอมูล การวิเคราะหขอมูล การแปลความหมาย และการ นําเสนอขอมูล ซึ่งสถิติศาสตรจําแนกได2 ประเภท คือ สถิติพรรณนา และสถิติอางอิง โดยสถิติพรรณนาเปนสถิติ อธิบายถึงคุณลักษณะของกลุมที่ศึกษาเทานั้น แตกตางกับสถิติอางอิงเปนสถิติที่ใชหลักความนาจะเปนอธิบาย คุณลักษณะของประชากรจากผลการศึกษาจากกลุมตัวอยาง ขอมูล แบงออกไดตามคุณลักษณะของขอมูลเปน 2 ลักษณะ คือ ขอมูลเชิงปริมาณ และขอมูลเชิง คุณภาพ ซึ่งขอมูลเชิงปริมาณเปนการแสดงของตัวเลข และหากแบงตามมาตรการวัด เราสามารถแบงขอมูลเชิง นักศึกษาสามารถศึกษาการติดตั้ง การสร้างฮิสโตแกรมโดยโปรแกรม Excel เพิ่มเติมที่ link: https://www.youtube.com/watch ?v=GCxkpWdBm9w หรือสแกน QR CODE ที่นี่ >>
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 43 วิทยาลัยชุมชนระนอง ปริมาณไดเปน 2 ระดับ คือ ระดับอันตรภาค และระดับอัตราสวน สวนขอมูลเชิงคุณภาพเปนขอมูลไมสามารถ แสดงออกมาในรูปของตัวเลขไดขอมูลจะอยูในรูปขอความ และหากแบงขอมูลเชิงคุณภาพตามมาตรการวัดแบงได เปน 2 ระดับ คือ ระดับนามบัญญัติและระดับเรียงอันดับ ในการศึกษารายวิชาสถิติธุรกิจนั้น ผูเรียนจําเปนตองมีความรูพื้นฐานในทางสถิติคําจํากัดความตาง ๆ เชน ประชากรหมายถึง กลุมของสิ่งที่ตองการศึกษาทั้งหมด สวนกลุมตัวอยางหมายถึง บางสวนของประชากร ซึ่ง นํามาเปนตัวแทนเพื่อศึกษาลักษณะตาง ๆ ของประชากร ตลอดจนผูเรียนทําความเขาในสัญลักษณตาง ๆ ทาง คณิตศาสตรการจัดกระทําขอมูลโดยการแจกแจงความถี่ เปนตน
หน้า | 44 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ แบบฝึกหัดหน่วยที่ 1 1. โดยทั่วไปคนสวนใหญอาจคิดวาคนเลนวิดีโอเกมตองเปนคนหนุมสาวหรือผูมีอายุนอย แตความเปนจริงแลว พบวา “อายุเฉลี่ยของผูเลนวิดีโอเกมคืออายุ 34 ป” (ขอมูลจาก รายงาน Gamers Insight, everydaymarketing.co, มีนาคม 2563) จงอธิบายวา “อายุ 34 ป” นาจะเปนคาที่แทจริงหรือคาประมาณ ของประชากร เพราะเหตุใด 2. จงบอกชนิดคุณลักษณะของขอมูลที่กําหนดใหเปนคุณลักษณะของขอมูลเชิงปริมาณหรือเชิงคุณภาพ และเปน ขอมูลระดับใดตามมาตรการวัดของขอมูล 2.1 คะแนนผลการแขงขันฟุตบอล 2.2 เชื้อชาติของนักศึกษาในชั้นเรียน 2.3 สวนสูงของนักศึกษา 2.4 สีของรถยนต 2.5 เวลาในการทําขอสอบของนักศึกษา 2.6 จํานวนลูกคาที่มาใชบริการรานอาหาร 2.7 หมายเลขโทรศัพท 2.8 คะแนนทดสอบกอนเรียนของนักศึกษา 2.9 ระดับความพึงพอใจในการใชบริการรานอาหาร 2.10 บานเลขที่ของกลุมตัวอยางที่สํารวจ 3. รานอาหารแหงหนึ่งมุงมั่นพัฒนาการบริการใหกับลูกคา โดยมีการจัดบรรยากาศทางเขารานเพื่อใหลูกคาไดรับ ประสบการณที่ประทับใจ เพื่อเปนการตรวจสอบความพึงพอใจของลูกคาตอการจัดบรรยากาศทางเขาราน จึง ไดทําการสํารวจความพึงพอใจโดยแบงระดับคะแนนความพึงพอใจเปน 5 ระดับ ตั้งแตคะแนน 1 – 5 ซึ่งระดับ คะแนน 1 หมายถึง ไมประทับใจ และระดับคะแนน 5 หมายถึง ประทับใจเปนพิเศษ ผลการสํารวจเปนดังนี้ 4 4 4 5 1 2 5 1 3 4 4 5 5 5 4 2 4 5 5 5 3 3 1 2 2 3 3 5 5 5 2 4 4 3 3 5 3.1 จากขอมูลผลสํารวจจงสรางตารางแจกแจงความถี่และความถี่สัมพัทธ 3.2 จากขอมูลโดยทั่วไปลูกคามีความประทับใจตอบรรยากาศทางเขารานหรือไมจงอธิบาย 4. โดยปกติแลวลูกคาที่มาใชบริการในชองเคานเตอรธนาคารแตละชอง หลังจากใชบริการตองกดปุมประเมิน ความพึงพอใจการใหบริการของเจาหนาที่ธนาคารในชองบริการนั้น ๆ ซึ่งมีระดับความพึงพอใจ 5 ระดับ คือ ดี
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 45 วิทยาลัยชุมชนระนอง มาก, ดี, พอใช, ตองปรับปรุง และไมพอใจ ซึ่งผลการประเมินความพึงพอใจของเจาหนาที่ธนาคารในชวงเวลา หนึ่งเปนดังนี้ พอใช ดี พอใช ดีมาก ดี ดี ดี ไมพอใจ ดีมาก ดีมาก ไมพอใจ ดี พอใช ดี ดี ดี ดี ไมพอใจ พอใช ดีมาก ดีมาก ดี ดี ดี 4.1 จากขอมูลผลการประเมินความพึงพอใจจงสรางตารางแจกแจงความถี่และความถี่สัมพัทธ 4.2 โดยทั่วไปผลการประเมินความพึงพอใจเปนอยางไร และอธิบายผลการใหบริการของเจาหนาที่ธนาคารมี ลักษณะเปนอยางไร 5. จากการสํารวจความคิดเห็นผูบริหารจากหนวยงานตาง ๆ ในจังหวัดระนอง ในประเด็นความคาดหวังตอ เศรษฐกิจในจังหวัดในรอบ 1 ปนี้มีผลการสํารวจจากกลุมตัวอยางดังนี้ เหมือนเดิม ดีขึ้น เหมือนเดิม แยลง เหมือนเดิม เหมือนเดิม เหมือนเดิม เหมือนเดิม ดีขึ้น เหมือนเดิม เหมือนเดิม เหมือนเดิม ดีขึ้น เหมือนเดิม แยลง เหมือนเดิม ดีขึ้น เหมือนเดิม ดีขึ้น เหมือนเดิม แยลง เหมือนเดิม เหมือนเดิม เหมือนเดิม แยลง 5.1 จากขอมูลผลการสํารวจความคิดเห็นผูบริหารจงสรางตารางแจกแจงความถี่และความถี่สัมพัทธพรอมทั้ง อธิบายความคิดสวนใหญของผูบริหาร 5.2 จากขอมูลจงสรางแผนภูมิวงกลมและแผนภูมิแทง 6. จากการสํารวจประชาชนในจังหวัดระนองจํานวน 2,320 คน หัวขอ “ปจจัยที่สําคัญตอการตัดสินใจเลือกทําเล ที่อยูอาศัย” ซึ่งแสดงความถี่สัมพัทธของขอมูลดังตารางตอไปนี้ ปจจัย ความถี่สัมพัทธ ลักษณะบานดี 0.34 ราคาประหยัด 0.18 ใกลโรงเรียนดัง 0.09 ไมมีอาชญากรรม 0.24 พื้นที่ใชสอย 0.15
หน้า | 46 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ 6.1 จากตารางขอมูลจงสรางตารางความถี่ของขอมูล และหาจํานวนประชาชนที่ตัดสินใจเลือกทําเลที่อยูอาศัย จากปจจัยเรื่องไมมีอาชญากรรม ซึ่งถือไดวาเปนปจจัยที่สําคัญประการหนึ่งในการตัดสินใจเลือกทําเลที่ อยูอาศัย 6.2 จากขอมูลจงสรางแผนภูมิแทงแสดงความถี่ของขอมูล 7. จากการสํารวจสถานที่ยอดนิยมของนักทองเที่ยวจํานวน 356 คน ที่เดินทางมาจังหวัดระนองมีผลการสํารวจ ดังนี้ สถานที่ จํานวน (คน) เกาะพยาม 164 บอนํ้ารอนรักษะวาริน 74 ภูเขาหญา 48 วัดหงาว 37 บอนํ้ารอนพรรั้ง 24 บอนํ้ารอนพรุหลุมพี 9 7.1 จากตารางขอมูลจงสรางตารางแจกแจงความถี่สัมพันธและหาคารอยละของนักทองเที่ยวที่เลือก “เกาะ พยาม” เปนสถานที่ยอดนิยมที่เดินทางมาจังหวัดระนอง 7.2 จากตารางขอมูลจงสรางแผนภูมิแทง 8. มูลคาตลาดรถเชา ปพ.ศ. 2563 ในประเทศไทย (ลานบาท) จําแนกตามบริษัทมีรายไดรวมตามตารางดังตอไปนี้ บริษัท รายไดรวม ภัทรลิสซิ่ง 2,714 ซินเนอรเจติค ออโตเพอรฟอรมานซ 2,563 กรุงไทยคารเรนทแอนดลีส 1,653 ไทยอินเตอรเนชั่นแนล เรนทอะ คาร 730 เฮิรซ ประเทศไทย 627 บัดเจ็ท 469 ที่มา : มูลคาตลาดรถเชา ป2020 มีใครบางเปนผูนําตลาด สืบคนจาก https://www.ecocarthailand.com/blog/rent-a-car-market-2020/ เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2564 8.1 จากตารางขอมูลจงสรางตารางแจกแจงความถี่สัมพันธ 8.2 จากตารางขอมูลบริษัทกรุงไทยคารเรนทแอนดลีส มีรายไดรวมคิดเปนรอยละเทาไรของบริษัททั้งหมด 8.3 จากตารางขอมูลจงสรางแผนภูมิวงกลม 9. มหาวิทยาลัยแหงหนึ่ง เปดเผยผลสํารวจความคิดเห็นทางออนไลนจากประชาชนจํานวน 1,089 คน เรื่อง "สิ่งที่คนไทยอยากเรียนรูในป 2020" สรุปผลไดตามตาราง ดังนี้
หน่วยที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสถิติธุรกิจ หน้า| 47 วิทยาลัยชุมชนระนอง เรื่องที่ตองการเรียนรู รอยละ เทคโนโลยี 65.63 การดูแลสุขภาพ 60.11 ความรูในการหารายได 51.47 การแกปญหาเฉพาะหนา/การเอาตัวรอด 47.79 ภาษา 43.29 ที่มา : ผูจัดการออนไลน29 พ.ย. 2563 9.1 จากตารางขอมูลจงสรางแผนภูมิแทงและแผนภูมิวงกลม 9.2 จากตารางขอมูลจํานวนคนที่ตองการเรียนรูเรื่อง “การดูแลสุขภาพ” มีจํานวนเทาไร 10. จากกรณีศึกษารายงานประจําปของบริษัทไนกี้(Nike) ตั้งแตปค.ศ 2000 ถึง 2009 มียอดขายสุทธิดังตาราง จําแนกตามเขตภูมิภาคตาง ๆ (หนวยตอลานดอลลาร) จากขอมูลจงอธิบายวายอดขายสุทธิตามตาราง จงอธิบายสัดสวนขายสุทธิเปลี่ยนแปลงหรือไม ตลอดระยะเวลา 10 ปที่ผานมา พรอมทั้งอธิบายแนวโนมที่เกิดขึ้น ภูมิภาค ยอดขายสุทธิ(ลานดอลลาร) ป2000 ป 2009 สหรัฐอเมริกา 4,732.1 6,542.9 ยุโรป ตะวันออกกลาง และ แอฟริกา 2,350.9 5,512.2 เอเชียแปซิฟก 955.1 3,322.0 ทวีปอเมริกา 550.2 1,284.7 รวม 8,588.3 16,661.8
หน้า | 48 การวิจัยและสถิติทางธุรกิจ (กจ 1011) นิธิพงศ์อนุรักษ์พงศธร สาขาวิชาการจัดการ บรรณานุกรม (พิศาลบุตร, 2548) (กาญจนสำราญวงศU, 2556) (Jaggia และ Kelly, 2013) (คุDมจอหอและคณะ., 2540)