การหมุนเวียนของอากาศ2

กขารอหงมอนุากเวายศี น

คาํ นํา

หนังสื ออิเล็กทรอนิกส์ (E-BOOK)
เรืองการหมุนเวียนของอากาศเล่มนีเปน
ส่ วนหนึงของรายวิชาโลก ดาราศาสตร์
และอวกาศ(ว30104) กลุ่มสาระการ
เรียนรู้วิทยาศาสตร์ จัดทําขึนเพือเปนสื อ
ก า ร เ รี ย น ก า ร ส อ น เ พื อ ใ ห้ นั ก เ รี ย น ไ ด้
เข้าใจในเรืองการหมุนเวียนของอากาศ
มากขึนโดยจัดทําเปนหนังสื อเรียนในรูป
แบบหนังสื ออิเล็กทรอนิกส์ (E-BOOK)
เพือเพิมความน่าสนใจให้แก่นักเรียน และ
เปนการนําเทคโนโลยีมาใช้ให้เกิด
ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น ด้ า น ก า ร ศึ ก ษ า

คณะผู้จัดทําหวังเปนอย่างยิงว่าหนังสื อ
อิเล็กทรอนิกส์ (E-BOOK) เล่มนีจะเปน
ป ร ะ โ ย ช น์ ต่ อ ก า ร เ รี ย น รู้ ข อ ง ผู้ ที ม า ศึ ก ษ า
หากมีข้อแนะนําหรือข้อผิดพลาดประการ
ใดคณะผู้จัดทําขอน้อมรับไว้และขออภัย
มา ณ ทีนีด้วย

คณะผู้จัดทาํ
วันที 3 สิ งหาคม พ.ศ.2563

สารบัญ

ความแตกต่างของความกดอากาศกับการ 1-3
หมุนเวียนของอากาศ

การหมุนรอบตัวเองของโลกกับการหมุนเวียน 4-9
ของอากาศ

แฮดเลเซล์(HADLEY CELL) 7
เฟอรเรเซลล์(FERRELCELL) 8
โพลารเซลล์ (POLAR CELL) 9

กัสปาร์-กุสตาฟว์ เดอ คอริออลิส 10
(GASPARD-GUSTAVE DE CORIOLIS)

จอร์จ ฮั ดลีย์ 11
(GEORGE HADLEY)

ใ น ธ ร ร ม ช า ติ บ ริ เ ว ณ พื น ผิ ว โ ล ก ที มี
อุณหภูมิสู งส่ งผลให้บริเวณนันมี
ความกดอากาศตาํ กว่าบริเวณโดย
ร อ บ ใ น ท า ง ก ลั บ กั น บ ริ เ ว ณ พื น ผิ ว
โลกทีมีอุณหภูมิตํามีความกดอากาศ
สู งกว่าบริเวณโดยรอบเมือความ
กดอากาศระหว่างสองบริเวณแตก
ต่างกันจะเกิดแรงทีทําให้อากาศ
เคลือนทีเรียกแรงนีว่า“แรงทีเกิด
จากความแตกต่างของความกด
อากาศ(PRESSURE GRADIENT
FORCE) โดยอากาศจะเคลือนที
จากบริเวณทีมีความกดอากาศสู ง
กว่าไปยังบริเวณทีมีความกดดัน
อากาศตาํ กว่าและอากาศจะ
เคลือนทีหมุนเวียนต่อเนืองกัน

การหมุนเวียนของอากาศทังใน
แนวราบและแนวดิงจะส่ งผลให้
เกิดลมฟาอากาศแตกต่างกันไป
ทังนีขึนอยู่กับปจจัยหลายอย่าง
เ ช่ น อุ ณ ห ภู มิ ค ว า ม ชื น ลั ก ษ ณ ะ พื น
ดิ น แ ล ะ พื น นํา ห า ก พิ จ า ร ณ า บ ริ เ ว ณ
ทีมีการเคลือนทีของอากาศในแนว
ดิงอากาศในบริเวณความกด
อากาศตาํ ยกตัวขึนทําให้มีโอกาส
เกิดเมฆมากส่ วนอากาศในบริเวณ
ความกดอากาศสู งจมตัวลงทําให้มี
เมฆน้อยท้องฟาเหนือบริเวณดัง
กล่าวค่อนข้างปลอดโปร่ง

สําหรับการเคลือนทีของอากาศใน
แนวราบทาํ ให้เกิดลมรูปแบบต่างๆ
ซึงมีผลต่อลมฟาอากาศเช่นในช่วง
เ ดื อ น พ ฤ ศ จิ ก า ย น ถึ ง กุ ม ภ า พั น ธ์ เ กิ ด
มรสุ มตะวันออกเฉียงเหนืออากาศ
เคลือนทีในแนวราบจากบริเวณ
ความกดอากาศสู งจากประเทศจีน
มายังประเทศไทย
ซึงมีความกดอากาศตํากว่า
ซึงการเคลือนทีของอากาศดังกล่าว
จะนําอากาศอุณหภูมิตาํ และความชืน
ตําเข้ามาปกคลุมประเทศไทยส่ งผล
ให้เกือบทุกภาคของประเทศมี
อุ ณ ห ภู มิ ล ด ล ง จ น บ า ง พื น ที มี
อากาศหนาวเย็น

การหมุนรอบตวั เองของโลก
การหมุนรอบตัวเองของโลก ขณะ
ทีโลกหมุนรอบตัวเอง1รอบ โลก
จะเคลือนทีรอบดวงอาทิตย์ไป
ด้วย ทําให้โลกซีกหนึงทีได้รับแสง
อาทิตย์เกิดเวลากลางวัน ซึงกิน
เวลา 12 ชัวโมง ส่ วนโลกอีกซีก
หนึงทีไม่ได้รับแสงอาทิตย์จะมืด
เกิดเวลากลางคืน ซึงกินเวลา
12 ชัวโมง ดังนันการหมุนรอบตัว
เองของโลก 1 รอบ กินเวลา 24
ชัวโมง หรือ 1 วัน ทาํ ให้เกิดกลาง
วันและกลางคืน

การหมนุ เวียนอากาศ

โลกมีสั ณฐานเปนทรงกลม โคจรรอบดวง
อาทิตย์ 1 รอบ ใช้เวลา 1 ปหากโลกไม่หมุน
รอบตัวเอง บริเวณเส้ นศูนย์สู ตรของโลก
จะเปนแถบความกดอากาศตํา(L)มีอุณภูมิ
สู ง เนืองจากแสงอาทิตย์ตกกระทบเปน
มุมฉาก ส่ วนบริเวณขัวโลกทังสองจะเปน
แถบความกดอากาศสู ง(H)มีอุณหภูมฺิตํา
เนืองจากแสงอาทิตย์ตกกระทบเปนมุม
ล า ด ข น า น กั บ พื น   อ า ก า ศ ร้ อ น บ ริ เ ว ณ
ศูนย์สู ตรยกตัวขึนทาํ ให้อากาศเย็นบริเวณ
ขัวโลกเคลือนตัวเข้าแทนที
เซลล์การหมุนเวียนของบรรยากาศ
จึงแบ่งออกเปน 3 เซลล์ ได้แก่ 
แฮดเลย์ เซลล์ (HADLEYCELL) เฟอร์
เรลเซลล์ (FERREL CELL)
โพลาร์เซลล์ (POLAR CELL)



1.แฮดเลเซล์(HADLEY CELL)
การหมุนเวียนอากาศแถบเขตร้อน
เปนการหมุนเวียนอากาศระหว่าง
เส้ นศูนย์สู ตรถึงละติจูดที 30 ทัง
เหนือและใต้ โดยทีบริเวณศูนย์สู ตร
มีความเข้มรังสี ดวงอาทิตย์มากจึง
ทําให้อุณหภูมิเฉลียของอากาศสู ง
กว่าบริเวณอืน ก่อตัวเปนแนวของ
บริเวณตํา เรียกว่า''แนวความกด
อากาศตาํ บริเวณ
ศูนย์สู ตร''(EQUATORIAL LOE
PRESSURE BELT) อากาศมีการ
ยกตัวขึนและกระจายตัวทีโทรโพพอ
สไปตามละติจูดทีสู งขึน อากาศจึงมี
อุณภูมิลดตาํ ลง ทาํ ให้ความหนาแน่น
เพิมมากขึน ความกดอากาศสู งขึน
และจมตัวลงทีละติจูดที 30 องศา
เรียกว่า''แนวความกดอากาศสู งกึง
เขตร้อน''(SUBTROPICAL HIGH
PRESSURE ZONE)

2.เฟอรเรลเซลล์(FERREL CELL)
การหมุนเวียนอากาศแถบละติจูด
กลาง เปนบริเวณทีมีการหมุนเวียน
อากาศระหว่างละติจูดที 30 ถึง 60
องศาเหนือและใต้ เปนการ
หมุนเวียนอากาศทีเปนผลจากแฮ
ดลีย์เซลล์และโพลาร์เซลล์ โดยการ
เคลือนทีของอากาศจะได้รับอิทธิพล
จากแรงงคอริออลิสทาํ ให้อากาศ
เคลือนทีเปนแนวโค้งจากทางทิศ
ตะวันตกไปทางตะวันออก เรียกว่า
''ลมตะวันตก'' (WESTERLY
WIND)

3.โพลารเซลล์ (POLAR CELL)
การหมุนเวียนอากาศแถบขัวโลก
เปนการหมุนเวียนอากาศระหว่างขัว
โลกถึงละติจูดที 60 องศา เหนือ
และใต้ โดยทีบริเวณขัวโลกมีความ
เข้มรังสี ดวงอาทิตย์น้อยจึงมี
อุณหภูมิตําและมีความกดอากาศสู ง
เรียกว่า ''แนวความกดอากาศสู งขัว
โลก''(POLAR HIGH PRESSURE
ZONE) อากาศบริเวณดังกล่าวจะ
เคลือนทีไปยังละติจูดทีตาํ กว่า
เนืองจากแรงทีแตกต่างของความ
กดอากาศ เนืองจากแรงคอริออลิส
เมืออากาศเย็นจากขัวโลกมาปะทะ
กับอากาศอุ่นกว่าทีละติจูดที60องศา
เรียกว่า ''แนวความกดอากาศตํากึง
ขัวโลก'' (SUBPOLAR LOW
PRESSURE BEELT)

เปนนักคณิตศาสตร์
นักฟสิ กส์ และวิศวกร
ช า ว ฝ รั ง เ ศ ส ศึ ก ษ า
พลังงานจลน์จนในป
ค.ศ.1835ค้นพบ”แรง
คอริออลิส”ซึงเปนแรง

เสมือนเกิดจากการที
โลกหมุนรอบตัวเอง
แรงคอริออลิสไม่มี

อิทธิพลต่อกระแสลมทีบริเวณ
เส้ นศูนย์สู ตร แต่จะมีอิทธิพลมากขึนใน
ละติจูดสู งเข้าใกล้ขัวโลกแรงคอริออลิส
ทําให้ลมในซีกโลกเหนือเบียเบนไปทางขวา
ไซโคลนหมุนตัวทวนเข็มนา ิกาเข้าสู่
ศูนย์กลาง และทําให้ลมในซีกโลกใต้เบียง
เบนไปทางซ้ายไซโคลนหมุนตัวตามเข็ม
นา ิกาสําหรับประเทศไทยอยู่เหนือ
เส้ นศูนย์สู ตรจึงทําให้ไซโคลนหมุนทวนเข็ม
นา ิกา

เปนทนายความ
ภาษาอังกฤษ
นักอุตุนิยมวิทยา
และนักฟสิ กส์ ผู้
เสนอแบบจาํ ลอง
การหมุนเวียนของ
อากาศแบบเซลล์
เดียว
SINGLE-CELL
MODEL)
โดยสมมติให้ดวงอาทิตย์อยู่เหนือ
เส้ นศูนย์สู ตรทําให้บริเวณเส้ นศูนย์สู ตร
เปนบริเวณทีมีรังสี จากดวงอาทิตย์ส่ อง
ม า ยั ง พื น โ ล ก ต ล อ ด เ ว ล า บ ริ เ ว ณ นี จึ ง มี
อุณหภูมิสู ง(อากาศร้อน) กว่าบริเวณ
อืนๆอากาศทีมีอุณหภูมิตํา(อากาศเย็น)
จากขัวโลกเข้ามาแทนที ทาํ ให้อากาศร้อน
ทีมีอยู่ลอยตัวสู งขึนและการเคลือนทีจาก
บริเวณเส้ นศูนย์สู ตรไปยังบริเวณขัวโลก
ส่ งผลให้มีกระแสลมเกิดขึน
การหมุนเวียนดังกล่าวนีเรียกว่า แฮดลีย์
เซลล์(HADLEY CELL)

รายชชือสมาชิก

1.น.ส.นนั ทนชั พมิ วานนั ธ์ เลขที 23
2.น.ส.มารสิ า เคกเกเลเนน เลขท2ี 8
3.น.ส.เมธาวี พยฆั ศริ ิ เลขที29
4.น.ส.ลลติ ตา ราชชาลี เลขที31
5.น.ส.สุธาสนิ ี มิ ากดี เลขท3ี 2
6.น.ส.อรยา โหราจันทร์ เลขท3ี 5

ม.6/9

THE
END