คู่มือการส่งเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม่

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 91 ซึ่งจะมีอัตราความผิดพลาดไมเกิน 10% อยางไรก็ตาม การใสปุยโดยใชเครื่องตนแบบนี้จะตองมีใบออยใน แปลงไมมากจนเกินไป จึงจะใชเครื่องใสปุยไดอยางมีประสิทธิภาพ เครื่องใสปุยผสมดังกลาวจะมีสวนชวย สนับสนุนการใชปุยตามคาวิเคราะหดินตามนโยบายของรัฐบาล ซึ่งสามารถนำเทคโนโลยีการผสมปุยตามคา วิเคราะหดินใหเหมาะสมกับการผลิตพืชไดหลายชนิด ดังตัวอยางในรูปที่ 2-72 และ รูปที่ 2-73 รูปที่ 2-71 เครื่องไถดินดานและฝงปุยในไรออยของบริษัทศรีกำแพงแสน รูปที่ 2-72 การใชปุยตามคาวิเคราะหดินในไรออย รูปที่ 2-73 การใชปุยตามคาวิเคราะหดินในแปลงผัก

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 92 เพื่อใหเกษตรกร หรือผูใชงานสามารถทราบผลคาวิเคราะหดินใหเหมาะสมกับการผลิตพืชแต ละชนิด ในหลักสูตรฝกอบรมนี้ จึงไดมีการอางอิงตารางคำแนะนำปริมาณคาไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P) และโพแทสเซียม (K) ในหนวยกิโลกรัมตอไร (กก./ไร) ที่ไดมีการแนะนำจากกรมวิชาการเกษตร สำหรับพืช ที่สำคัญ ประกอบดวย ขาวไมไวแสง ออยปลูก ออยตอ มันสำปะหลัง ยาพารา ปาลมน้ำมัน สัปปะรด ถั่ว เศรษฐกิจ (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง) และพืชผักชนิดตาง ๆ ดังแสดงในตารางที่ 2-6 ถึง ตารางที่ 2-19 โดยมี ขอมูลเปรียบเทียบราคาปุยสูตร และการผสมปุยใชเอง ดังแสดงในตารางที่ 2-20 และขอมูลผลการทดลองการ ใชเทคโนโลยีปุยสั่งตัด ป 2549 ในพื้นที่ 3 จังหวัด สำหรับการปลูกขาว (จ.สุพรรณบุรี) ขาวโพด (จ.สระบุรี) และออย (จ.ขอนแกน) ดังตารางที่ 2-21 ตารางที่ 2-6 คำแนะนำปริมาณ เอ็น-พี-เค (กก./ไร) ตามคาวิเคราะหดินสำหรับขาวไมไวแสง ดินเหนียว ดินรวนทราย คาวิเคราะหดิน คาวิเคราะหดิน ต่ำมาก ต่ำ ปานกลาง สูง ต่ำมาก ต่ำ ปานกลาง สูง เอ็น (N) 8 6 4 เอ็น (N) 10 8 6 พี (P) 5 3 1 พี (P) 6 4 2 เค (K) 4 2 0 เค (K) 5 3 1 หมายเหตุ 1. ใชคำแนะนำนี้ในกรณีที่ไมเผาฟางขาว 2. ถาปรับปรุงดินโดยปลูกพืชตระกูลถั่ว ใหใสปุยยูเรีย (46-0-0) ลดลงไรละ 4 กก. แตถาเผาฟางขาว ใหใสปุยยูเรียเพิ่มขึ้นไรละ 4 กก. 3. คำแนะนำนี้ไดจากการวิเคราะหขอมูล “ปุยสั่งตัด” สำหรับการปลูกขาวในจังหวัดกาญจนบุรี ตารางที่ 2-7 คำแนะนำปริมาณแมปุย (กก./ไร) และการใสปุยขาว N-P-K ใสปุยครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 N-P-K ใสปุยครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 0-0-60 18-46-0 46-0-0 46-0-0 0-0-60 18-46-0 46-0-0 46-0-0 4-1-0 0 3 4 5 8-1-0 0 3 8 9 4-3-0 0 7 2 5 8-3-0 0 7 6 9 4-5-0 0 12 0 5 8-5-0 0 12 4 9 4-1-2 4 3 4 5 8-2-1 2 5 7 9 4-3-2 4 7 2 5 8-4-1 2 10 5 9 4-5-2 4 12 0 5 8-6-1 2 15 3 9 4-1-4 7 3 4 5 8-1-2 4 3 8 9 4-3-4 7 7 2 5 8-3-2 4 7 6 9 4-5-4 7 12 0 5 8-5-2 4 12 4 9 6-1-0 0 3 6 7 8-2-3 5 5 7 9

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 93 ตารางที่ 2-7 คำแนะนำปริมาณแมปุย (กก./ไร) และการใสปุยขาว (ตอ) N-P-K ใสปุยครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 N-P-K ใสปุยครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 0-0-60 18-46-0 46-0-0 46-0-0 0-0-60 18-46-0 46-0-0 46-0-0 6-3-0 0 7 4 7 8-4-3 5 10 5 9 6-5-0 0 12 2 7 8-6-3 5 15 3 9 6-2-1 2 4 5 7 8-1-4 7 3 8 9 6-4-1 2 10 3 7 8-3-4 7 7 6 9 6-6-1 2 15 1 7 8-5-4 7 12 4 9 6-1-2 4 3 6 7 8-2-5 9 5 7 9 6-3-2 4 7 4 7 8-4-5 9 10 5 9 6-5-2 4 12 2 7 8-6-5 9 15 3 9 6-2-3 5 4 5 7 10-2-1 2 5 9 11 6-4-3 5 10 3 7 10-4-1 2 10 7 11 6-6-3 5 15 1 7 10-6-1 2 15 5 11 6-1-4 7 3 6 7 10-2-3 5 5 9 11 6-3-4 7 7 4 7 10-4-3 5 10 7 11 6-5-4 7 12 2 7 10-6-3 5 15 5 11 6-2-5 9 4 5 7 10-2-5 9 5 9 11 6-4-5 9 10 3 7 10-4-5 9 10 7 11 6-6-5 9 15 1 7 10-6-5 9 15 5 11 หมายเหตุ 1. ใสปุยครั้งที่ 1 - 7-15 วัน หลังปกดำ หรือ 25-30 วัน หลังหวานขาว 2. ใสปุยครั้งที่ 2 - 60 วัน กอนเก็บเกี่ยว (สังเกตสีใบขาวดวย) ตารางที่ 2-8 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับออย (ออยปลูก) (เขตชลประทาน ใสปุย 2 ครั้ง สวน เขตอาศัยน้ำฝน แบงปุย “ครั้งที่ 1” ใส 2 ครั้ง) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ-ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง 8 13 20 14 2 ต่ำ ต่ำ-ปานกลาง สูง 8 13 10 14 3 ต่ำ สูง ต่ำ-ปานกลาง 11 7 20 14 4 ต่ำ สูง สูง 11 7 10 14 5 ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง 2 13 20 7 6 ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง สูง 2 13 10 7

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 94 ตารางที่ 2-8 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับออย (ออยปลูก) (เขตชลประทาน ใสปุย 2 ครั้ง สวน เขตอาศัยน้ำฝน แบงปุย “ครั้งที่ 1” ใส 2 ครั้ง) (ตอ) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 7 ปานกลาง สูง ต่ำ-ปานกลาง 4 7 20 7 8 ปานกลาง สูง สูง 4 7 10 7 หมายเหตุ 1. เขตชลประทาน ใสปุยครั้งแรกเมื่อออยอายุ 1 เดือนหลังงอก สวนครั้งที่ 2 ใสปุยเมื่อออยอสยุ 3 เดือน 2. เขตอาศัยน้ำฝน ครั้งแรกใสปุย 18-46-0 รองกนรอง 7 กก./ไร ครั้งที่ 2 ใสตนฤดูฝน โดยใสปุยสวนที่เหลือ คือ ใหเอาคำแนะนำการใชปุย “ครั้ง 1” ในตารางลบดวยปุย 18-46-0 ที่ใชรองกนรอง 7 กก./ไร ซึ่งไดใสไปแลว และครั้งที่ 3 ใส หลังจากใสปุยครั้งที่สอง 2 เดือน โดยใชปุย 46-0-0 เทากับคำแนะนำการใชปุย “ครั้งที่ 2” ในตาราง ตัวอยางเชน ถาวิเคราะห “เอ็น-พี-เค” ไดปานกลาง-สูง-สูง” ครั้งที่ 1 ใหใสปุย 18-46-0 7 กก./ไร (รองกนรอง) ครั้งที่ 2 ใหใสปุย 46-0-0-4 กก./ไร + ปุย 0-0-60 10 กก./ไร (ไมใสปุย 18-46-0 เพราะใสรองกนรองไปแลว) และครั้งที่ 3 ใหปุย 46-0-0 7 กก./ไร 3. การใสปุยออยกอนใชทำเปนทอนพันธุ ใหใสปุย 46-0-0-9 กก./ไร เมื่อออยมีอายุ 7-8 เดือน หลังจากนั้น 1 เดือน ตัดไปใชเปนทอนพันธุได ตารางที่ 2-9 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับออย (ออยตอ) (เขตชลประทาน ใสปุย 2 ครั้ง สวนเขต อาศัยน้ำฝน แบงปุย “ครั้งที่ 1” ใส 2 ครั้ง) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ-ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง 12 20 30 20 2 ต่ำ ต่ำ-ปานกลาง สูง 12 20 20 20 3 ต่ำ สูง ต่ำ-ปานกลาง 15 13 30 20 4 ต่ำ สูง สูง 15 13 20 20 5 ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง 6 20 30 13 6 ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง สูง 6 20 20 13 7 ปานกลาง สูง ต่ำ-ปานกลาง 8 13 30 13 8 ปานกลาง สูง สูง 8 13 20 13 หมายเหตุ 1. เขตชลประทาน ใสปุยครั้งแรกเมื่อออยอายุ 1 เดือนหลังงอก สวนครั้งที่ 2 ใสปุยเมื่อออยอายุ 3 เดือน 2. เขตอาศัยน้ำฝน ใสปุยครั้งแรก ตนฤดูฝน สวนครั้งที่ 2 ใสหลังจากใสปุยครั้งแรก 2 เดือน

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 95 ตารางที่ 2-10 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับมันสำปะหลัง แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 28 18 27 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง 28 18 20 3 ต่ำ ต่ำ สูง 28 18 7 4 ต่ำ ปานกลาง ต่ำ 32 9 27 5 ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง 32 9 20 6 ต่ำ ปานกลาง สูง 32 9 7 7 ต่ำ สูง ต่ำ 35 0 27 8 ต่ำ สูง ปานกลาง 35 0 20 9 ต่ำ สูง สูง 35 0 7 10 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 11 18 27 11 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง 11 18 20 12 ปานกลาง ต่ำ สูง 11 18 7 13 ปานกลาง ปานกลาง ต่ำ 14 9 27 14 ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง 14 9 20 15 ปานกลาง ปานกลาง สูง 14 9 7 16 ปานกลาง สูง ต่ำ 18 0 27 17 ปานกลาง สูง ปานกลาง 18 0 20 18 ปานกลาง สูง สูง 18 0 7 หมายเหตุ 1. ใสปุยครั้งเดียวหลังปลูก 1-3 เดือน หรือหลังกำจัดวัชพืชครั้งแรก โดยใสสองขางของตนมันสำปะหลังเมื่อดินมี ความชื้นเหมาะสม แลวตองกลบปุยดวย ตารางที่ 2-11 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี- เค สำหรับยางพาราหลังเปดกรีด แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กรัม/ตน/ป) เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 580 220 400 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง-สูง 580 220 300 3 ต่ำ ปานกลางสูง ต่ำ 610 110 400 4 ต่ำ ปานกลางสูง ปานกลาง-สูง 610 110 300 5 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 400 220 400

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 96 ตารางที่ 2-11 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี- เค สำหรับยางพาราหลังเปดกรีด (ตอ) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กรัม/ตน/ป) เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 6 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง-สูง 400 220 300 7 ปานกลาง ปานกลางสูง ต่ำ 450 110 400 8 ปานกลาง ปานกลางสูง ปานกลาง-สูง 450 110 300 หมายเหตุ 1. ปลูกยางไรละ 80 ตน 2. ใสปุย 2 ครั้ง/ป โรยเปนแถบระหวางแถวยาง สำหรับใสพื้นที่ลาดเท ใหขุดหลุมลึก 10 ซม. แลวจึงใสปุย เพื่อลด การชะลางปุยออกจากพื้นที่ ตารางที่ 2-12 คำแนะนำการใสปุย เอ็น - พี- เค สำหรับปาลมน้ำมัน (ขนาดทรงพุม 7 เมตร) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กรัม/ตน/ป) เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 2,300 2,000 2,400 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง 2,300 2,000 1,200 3 ต่ำ ต่ำ สูง 2,300 2,000 600 4 ต่ำ ปานกลาง ต่ำ 2,600 1,000 2,400 5 ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง 2,600 1,000 1,200 6 ต่ำ ปานกลาง สูง 2,600 1,000 600 7 ต่ำ สูง ต่ำ 2,900 500 2,400 8 ต่ำ สูง ปานกลาง 2,900 500 1,200 9 ต่ำ สูง สูง 2,900 500 600 10 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 800 2,000 2,400 11 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง 800 2,000 1,200 12 ปานกลาง ต่ำ สูง 800 2,000 600 13 ปานกลาง ปานกลาง ต่ำ 1,100 1,000 2,400 14 ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง 1,100 1,000 1,200 15 ปานกลาง ปานกลาง สูง 1,100 1,000 600 16 ปานกลาง สูง ต่ำ 1,400 500 2,400 17 ปานกลาง สูง ปานกลาง 1,400 500 1,200 18 ปานกลาง สูง สูง 1,400 500 600 หมายเหตุ1. แบงปุยออกเปน 2 สวน ใสปุยครั้งแรก ชวงตนฤดูฝน และครั้งที่ 2 ชวงปลายฤดูฝน 2. หลังจากการใสปุย ควรไถหรือสับกลบปุยลงดิน

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 97 ตารางที่ 2-13 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับสับปะรด แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 21-0-0 21-0-0 18-46-0 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 175 100 74 220 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง 175 100 74 110 3 ต่ำ ต่ำ สูง 175 100 74 55 4 ต่ำ ปานกลาง ต่ำ 175 150 37 220 5 ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง 175 150 37 110 6 ต่ำ ปานกลาง สูง 175 150 37 55 7 ต่ำ สูง ต่ำ 175 175 0 220 8 ต่ำ สูง ปานกลาง 175 175 0 110 9 ต่ำ สูง สูง 175 175 0 55 10 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 120 60 74 220 11 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง 120 60 74 110 12 ปานกลาง ต่ำ สูง 120 60 74 55 13 ปานกลาง ปานกลาง ต่ำ 120 90 37 220 14 ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง 120 90 37 110 15 ปานกลาง ปานกลาง สูง 120 90 37 55 16 ปานกลาง สูง ต่ำ 120 120 0 220 17 ปานกลาง สูง ปานกลาง 120 120 0 110 18 ปานกลาง สูง สูง 120 120 0 55 หมายเหตุ 1. ควรใสปุยบริเวณกาบใบลาง 2. ใสปุยครั้งแรกเมื่อหนอสับปะรดเริ่มมีรากใหม และครั้งที่ 2 หลังจากใสปุยครั้งแรก 3 เดือน ตารางที่ 2-14 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับพืชถั่วเศรษฐกิจ (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 2 20 10 10 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง 2 20 5 10 3 ต่ำ ต่ำ สูง 2 20 0 10 4 ต่ำ ปานกลาง ต่ำ 5 13 10 10 5 ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง 5 13 5 10 6 ต่ำ ปานกลาง สูง 5 13 0 10

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 98 ตารางที่ 2-14 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับพืชถั่วเศรษฐกิจ (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง) (ตอ) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 7 ต่ำ สูง ต่ำ 8 7 10 10 8 ต่ำ สูง ปานกลาง 8 7 5 10 9 ต่ำ สูง สูง 8 7 0 10 10 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 0 20 10 7 11 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง 0 20 5 7 12 ปานกลาง ต่ำ สูง 0 20 0 7 13 ปานกลาง ปานกลาง ต่ำ 2 13 10 7 14 ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง 2 13 5 7 15 ปานกลาง ปานกลาง สูง 2 13 0 7 16 ปานกลาง สูง ต่ำ 4 7 10 7 17 ปานกลาง สูง ปานกลาง 4 7 5 7 18 ปานกลาง สูง สูง 4 7 0 7 หมายเหตุ 1. ใสปุยครั้งแรก โรยกนรองพรอมปลูก หรือขางแถวปลูก แลวพรวนกลบ สวนครั้งที่ 2 เมื่อตนถั่วเหลืองและถั่วลิสง อายุ 30 วัน หรือตนถั่วเขียวอายุ 20 วัน ตารางที่ 2-15 คำแนะนำการใชปุย เอ็น-พี -เค สำหรับคะนา ผักกาดหัว (กระหล่ำปลี กระหล่ำดอก บรอกโคลี ผักกาดขาวปลี และพืชผักที่ปลูกเพื่อรับประทานตนและใบ) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 14 22 25 22 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง 14 22 17 22 3 ต่ำ ต่ำ สูง 14 22 9 22 4 ต่ำ ปานกลาง-สูง ต่ำ 18 11 25 22 5 ต่ำ ปานกลาง-สูง ปานกลาง 18 11 17 22 6 ต่ำ ปานกลาง-สูง สูง 18 11 9 22 7 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 15 22 25 17 8 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง 15 22 17 17 9 ปานกลาง ต่ำ สูง 15 22 9 17 10 ปานกลาง ปานกลาง-สูง ต่ำ 12 11 25 17 11 ปานกลาง ปานกลาง-สูง ปานกลาง 12 11 17 17

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 99 ตารางที่ 2-15 คำแนะนำการใชปุย เอ็น-พี -เค สำหรับคะนา ผักกาดหัว (กระหล่ำปลี กระหล่ำดอก บรอกโคลี ผักกาดขาวปลี และพืชผักที่ปลูกเพื่อรับประทานตนและใบ) (ตอ) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 12 ปานกลาง ปานกลาง-สูง สูง 12 11 9 17 หมายเหตุ 1. ปลูกโดยใชเมล็ดหวาน ครั้งแรก ใสปุยหลังจากแตกใบจริงแลว 3-4 ใบ ครั้งที่ 2 ใสปุยหลังจากครั้งแรก ประมาณ 15 วัน 2. ปลูกดวยตนกลา ครั้งแรก ใสปุยหลังจากยายกลา 7 วัน หรือเมื่อตนกลาตั้งตัวดีแลว ครั้งที่ 2 ใสปุยหลังจากยาย กลาแลว 30 วัน โดยโรยสองขางแถวปลูก แลวพรวนดินกลบ และใหน้ำทันที ตารางที่ 2-16 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับหนอไมฝรั่ง แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 16 26 40 26 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง 16 26 27 26 3 ต่ำ ต่ำ สูง 16 26 10 26 4 ต่ำ ปานกลาง-สูง ต่ำ 21 13 40 20 5 ต่ำ ปานกลาง-สูง ปานกลาง 21 13 27 20 6 ต่ำ ปานกลาง-สูง สูง 21 13 10 20 7 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 10 26 40 26 8 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง 10 26 27 26 9 ปานกลาง ต่ำ สูง 10 26 10 26 10 ปานกลาง ปานกลาง-สูง ต่ำ 15 13 40 20 11 ปานกลาง ปานกลาง-สูง ปานกลาง 15 13 27 20 12 ปานกลาง ปานกลาง-สูง สูง 15 13 10 20 หมายเหตุ 1. ระยะกลา ครั้งแรก ใสปุยหลังจากยายกลา 7-10 วัน ครั้งที่ 2 ใสปุยหลังจากปลูก 30 วัน โดยโรยสองขางแถว ปลูกแลวพรวนดิบกลบ และใหน้ำทันที 2. ระยะพักตน หลังตัดตนแมแลว ใสปุย 46-0-0 จำนวน 26 กก./ไร และใสอีกครั้งหนึ่งปริมาณเทากัน (ปุย 46-0-0 จำนวน 26 กก./ไร) หลังจากใสปุยครั้งแรก 30 วัน

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 100 ตารางที่ 2-17 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับพริก มะเขือ มะเขือเทศ และกระเจี๊ยบเขียว แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 13 35 27 26 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง 13 35 20 26 3 ต่ำ ต่ำ สูง 13 35 10 26 4 ต่ำ ปานกลาง ต่ำ 19 18 27 26 5 ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง 19 18 20 26 6 ต่ำ ปานกลาง สูง 19 18 10 26 7 ต่ำ สูง ต่ำ 23 9 27 26 8 ต่ำ สูง ปานกลาง 23 9 20 26 9 ต่ำ สูง สูง 23 9 10 26 10 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 6 35 27 20 11 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง 6 35 20 20 12 ปานกลาง ต่ำ สูง 6 35 10 20 13 ปานกลาง ปานกลาง ต่ำ 13 18 27 20 14 ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง 13 18 20 20 15 ปานกลาง ปานกลาง สูง 13 18 10 20 16 ปานกลาง สูง ต่ำ 16 9 27 20 17 ปานกลาง สูง ปานกลาง 16 9 20 20 18 ปานกลาง สูง สูง 16 9 10 20 หมายเหตุ 1. ครั้งแรก ใสปุยหลังจากยายกลา 7 วัน หรือเมื่อตนกลาตั้งตัวดีแลว ครั้งที่ 2 ใสปุยหลังจากยายกลาแลว 30 วัน โดยโรยสองขางแถวปลูก แลวพรวนดินกลบ และใหน้ำทันที ตารางที่ 2-18 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับกระเทียม หอมแดง และหอมหัวใหญ แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ ต่ำ 4 33 17 33 2 ต่ำ ต่ำ ปานกลาง-สูง 4 33 9 33 3 ต่ำ ปานกลาง ต่ำ 8 22 17 33 4 ต่ำ ปานกลาง ปานกลาง-สูง 8 22 9 33 5 ต่ำ สูง ต่ำ 12 11 17 33 6 ต่ำ สูง ปานกลาง-สูง 12 11 9 33 7 ปานกลาง ต่ำ ต่ำ 0 33 17 22 8 ปานกลาง ต่ำ ปานกลาง-สูง 0 33 9 22

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 101 ตารางที่ 2-18 คำแนะนำการใชปุย เอ็น - พี - เค สำหรับกระเทียม หอมแดง และหอมหัวใหญ (ตอ) แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 9 ปานกลาง ปานกลาง ต่ำ 3 22 17 22 10 ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง-สูง 3 22 9 22 11 ปานกลาง สูง ต่ำ 7 11 17 22 12 ปานกลาง สูง ปานกลาง-สูง 7 11 9 22 หมายเหตุ 1. ครั้งแรก หวานปุยใหทั่วแปลงกอนปลูก หลังจากปลูกแลว คลุมแปลงดวยฟางขาว แลวรดน้ำใหชุม ครั้งที่ 2 ใสปุย หลังจากปลูก 30 วัน โดยหวานใหทั่วแปลง รดน้ำใหชุม อยาใหปุยตกคางบนฟางขาว ตารางที่ 2-19 คำแนะนำการใชปุย เอ็น-พี-เค สำหรับมันฝรั่ง มันเทศ และเผือก แบบ คาวิเคราะหดิน คำแนะนำการใชปุย (กก./ไร) ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 เอ็น (N) พี (P) เค (K) 46-0-0 18-46-0 0-0-60 46-0-0 1 ต่ำ ต่ำ-ปานกลาง ต่ำ 19 18 40 26 2 ต่ำ ต่ำ-ปานกลาง ปานกลาง 19 18 27 26 3 ต่ำ ต่ำ-ปานกลาง สูง 19 18 10 26 4 ต่ำ สูง ต่ำ 21 13 40 26 5 ต่ำ สูง ปานกลาง 21 13 27 26 6 ต่ำ สูง สูง 21 13 10 26 7 ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง ต่ำ 11 18 40 18 8 ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง ปานกลาง 11 18 27 18 9 ปานกลาง ต่ำ-ปานกลาง สูง 11 18 10 18 10 ปานกลาง สูง ต่ำ 13 13 40 18 11 ปานกลาง สูง ปานกลาง 13 13 27 18 12 ปานกลาง สูง สูง 13 13 10 18 หมายเหตุ 1. ครั้งแรก ใสปุยรองกนหลุมกอนปลูก ครั้งที่ 2 ใสปุยหลังจากปลูก 30 วัน โดยโรยสองขางแถวปลูก แลวพรวนดิน กลบพรอมกับพูนโคน และใหน้ำทันที

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 102 ตารางที่ 2-20 ขอมูลเปรียบเทียบราคาปุยสูตร และการผสมปุยใชเอง ที่มา : 1 ฝายปุยเคมีสำนักควบคุมพืชและวัสดุการเกษตร กรมวิชาการเกษตร สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร ตารางที่ 2-21 ผลการทดลองการใชเทคโนโลยีปุยสั่งตัด ป 2549 ปุยสูตร ราคาปุย (บาท/กระสอบ) เอ็น พี เค ปุยสูตรปจจุบัน ผสมปุยใชเอง ราคาถูกกวา เปอรเซ็นต (%) 16 16 8 1230 1051 179 14.55 15 15 15 1390 1200 190 13.66 13 13 21 1520 1269 251 16.51 46 0 0 12751 แมปุยเอ็น ราคาปุย = 25.5 บาท/กก.เอ็น 0 0 60 17151 แมปุยเค ราคาปุย = 34.3 บาท/กก.เค เฉลี่ย 14.91

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 103 ตารางที่ 2-21 ผลการทดลองการใชเทคโนโลยีปุยสั่งตัด ป 2549 (ตอ) 2.6) การใชเครื่องจักรกลการเกษตรแทรกเตอร 1. หลักการทำงาน การใชงานปจจุบัน และความพรอมของเทคโนโลยี การทำการเกษตรปจจุบันจำเปนตองใชเครื่องจักรกลเกษตรเปนเครื่องทุนแรง โดยเฉพาะ รถแทรกเตอรเปนตนกำลังที่สำคัญในการเพาะปลูกในพืชไร พืชสวน และในการตอพวงอุปกรณในกิจกรรม ตาง ๆ เชน การเตรียมดิน การปลูก การเก็บเกี่ยว การขนสง ทำใหการใชแทรกเตอรอยางถูกวิธีและการปรับ อุปกรณใหเหมาะสมกับสภาพพื้นที่แปลงเกษตรจะเปนการเพิ่มประสิทธิภาพการใชเครื่องจักร และผลผลิต โดย ในภาคเกษตรกรรมของประเทศไทยสามารถแบงประเภท แทรกเตอร (Tractor) เปนแทรกเตอรที่ใชขับเคลื่อน 4 ลอ และ 2 ลอ และสามารถแบงตามแรงมาได 3 ขนาด คือ ขนาดเล็กต่ำกวา 18 แรงมา ขนาดกลาง 18-50 แรงมา และขนาดใหญ 50 แรงมา ขึ้นไป สวนแทรกเตอร 2 ลอ เรียกวา รถไถเดินตามมีขนาดแรงมาไมกิน 15 แรงมา เพชรรัตน บรรทัดเที่ยง (2559) กรมการขนสงทางบก ไดรายงานสถิติการขนสง 5 ป ระหวาง พ.ศ. 2561-2565 วามีรถแทรกเตอรสะสมที่จดทะเบียน 626,435 คัน และมีอัตราการจดทะเบียนใหมเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 61,002 คัน ซึ่งแทรกเตอรในประเทศเปนเครื่องทุนแรงที่ใชกับพื้นที่เกษตรกรรม โดยในป 2563 พื้นที่

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 104 เกษตรกรรมในประเทศมีประมาณ 149.25 ลานไร เปนพื้นที่นาขาว 66.5 ลานไร (นาป และนาปรัง) ออย โรงงาน 10.8 ลานไร มันสำปะหลัง 8.4 ลานไร และอื่น ๆ ซึ่งแทรกเตอรจะเปนเครื่องจักรตนกำลังที่สำคัญใน กิจกรรมการเพาะปลูกพืช เชน เครื่องมือเตรียมดิน (Tillage Equipment) ไถหัวหมู ไถจาน ไถดินดาน ไถยก รอง และเครื่องมือเตรียมดินครั้งที่สอง เชน พรวนจาน พรวนซี่สปริง คราด ลูกกลิ้ง ทุนลาก เปนตน เครื่องปลูก (Planting Equipment) เครื่องบำรุงรักษาแปลง พรวนระหวางแถว เครื่องหวานปุย เครื่องตัดหญา เครื่องเก็บ เกี่ยว เครื่องอัดฟอนฟาง และเครื่องนวด เปนตน รูปที่ 2-74 รถแทรกเตอรขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ ที่มา : https://www.siamkubota.co.th/tractor 2. สวนประกอบ 2.1) วัตถุประสงคของแทรกเตอรสำหรับการเตรียมดิน การไถ (Tillage) หมายถึง การกระทำเชิงกลใดๆ ที่กระทำตอดิน เพื่อวัตถุประสงคทาง การเกษตรใหดินมีสภาพที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืช การเตรียมดินที่ดีกอนการปลูกพืชนั้นมีความ จำเปนอยางมาก โดยจะมีวัตถุประสงคหลัก ดังนี้ 1) เพื่อปรับปรุงโครงสรางสภาพของดินในทุก ๆ ดานใหดีขึ้น 2) เพื่อกำจัดวัชพืช ทั้งนี้เพื่อลดการแกงแยงปจจัยการผลิตพืช 3) เพื่อเปนการจัดเตรียมแปลงปลูก เตรียมแถวปลูกใหเหมาะสมกับพืชที่จะปลูก 4) เพื่อจัดการกับเศษเหลือของพืชบนผิวดิน 5) เพื่อชวยลดการสูญเสียหนาดิน 6) เพื่อเตรียมสภาพผิวดินใหเหมาะกับการใชเครื่องมืออื่น ๆ 7) เพื่อผสมคลุกเคลาปุย 8) เพื่อแยกดินออกจากกัน 9) เพื่อทำลายชั้นดินดานใตดิน

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 105 2.2) ประโยชนของการเตรียมดิน การเตรียมดินที่ดีกอนการปลูกพืชนั้น มีความจำเปนอยางมาก นอกจากจะเพื่อการงอก ของเมล็ดตั้งแตเริ่มการปลูก การลดจำนวนคูตอสูคือวัชพืชที่ไปแกงแยงปจจัยการผลิต และการจัดเตรียมแปลง ปลูกใหเหมาะสมแลว โดยกิจกรรมหลังการเตรียมดินจะเปนประโยชนตอเนื่องกับดินและพืชตอไป ดังนี้ 1) สามารถเก็บความชื้นในดินไดสูง 2) การทำลายวัชพืช วัชพืชใชน้ำและอาหารพืชในดินเปนปริมาณมาก 3) การถายเทอากาศของดิน อากาศมีความจำเปนตอเม็ดดินอยางมาก 4) ทำใหอินทรียวัตถุเกิดประโยชนแกดิน 5) ชวยใหดินยอยและรวนซุย 2.3) ขอดีของการใชเครื่องจักรกลการเกษตร 1) ทำงานไดรวดเร็วและไดพื้นที่ปลูกพืชมากขึ้น ทันตอชวงเวลาฤดูกาลเพาะปลูกที่มี จำกัด 2) ประหยัดคาใชจาย ทดแทนแรงงานภาคการเกษตรที่ขาดแคลน 3) เพิ่มความแมนยำในการทำการเกษตรสามารถลดตนทุนดานปจจัยการผลิต 4) ปฏิบัติงานไดทุกขั้นตอนอยางประณีต เชน ขั้นปลูก ขั้นกำจัดวัชพืช ขั้นใสปุย เปนตน 5) สามารถลดการสูญเสียผลิตผลในชวงการเก็บเกี่ยว และการนวด 6) เพิ่มประสิทธิภาพและคุณภาพการผลิต ตลอดจนเพิ่มรายไดใหเกษตรกรใหสูงขึ้น 2.4) เครื่องจักรกลการเกษตรในการเตรียมดิน ในปจจุบันเครื่องจักรจะถูกนำมาทดแทนการใชแรงงานคนกันอยางแพรหลาย จากปญหา การขาดแคลนแรงงาน และการใชเครื่องจักรทางเกษตรจะทำใหทำงานไดอยางรวดเร็ว ไดพื้นที่ปลูกพืชมากขึ้น ในเวลาที่จำกัด ซึ่งขั้นตอนในการเตรียมดินเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงคขางตน ประกอบดวย 2 ขั้นตอน ดังนี้ 2.4.1) การไถครั้งที่ 1 (Primary tillage) เรียกวิธีการไถครั้งแรกนี้วา ไถบุกเบิก หรือไถดะ โดยใชอุปกรณไถแบบตาง ๆ ไดแก ไถหัวหมู(Moldboard plough) ไถจาน หรือไถกระทะ (Disk plough) 2.4.2) การไถครั้งที่ 2 (Secondary tillage) เรียกการเตรียมดินนี้วา ไถแปร ไถพรวน อุปกรณที่ใชไดแก จานพรวน (Disk harrow) ไถพรวนจาน (Disk tiller) พรวนจอบหมุน (Rotary cultivator) และไถพรวนเหล็กแหลม (Tooth harrow หรือ Spike harrow) 2.5) การจำแนกประเภทของอุปกรณการไถ 2.5.1) การไถครั้งที่ 1 (Primary tillage) (1) ไถหัวหมู ไถหัวหมู เปนไถหลักครั้งที่ 1 สามารถไถพลิกดินลึกไดถึง 60 - 100 เซนติเมตร ติดตั้งได1 - 8 ผาน จำนวนผานที่ติดตั้งขึ้นกับกำลังของแทรกเตอรและความลึกของดินที่ตองการไถ

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 106 (ก) ไถหัวหมู (ข) การพลิกดินของไถหัวหมู รูปที่ 2-75 ไถหัวหมู ที่มา : (ก) www.ocsb.go.th (ข) www.assz.ru (2) ไถจาน ไถจาน เปนเครื่องมือเตรียมดินครั้งแรกเชนเดียวกับไถหัวหมูจานที่ประกอบ ขึ้นในชุดไถจานนี้จะมีจำนวนผาน 2 - 5 ผาน การติดตั้งจะพวงทายกับรถแทรกเตอร 3 จุดหรือเปนลักษณะ การพวงทายกับรถแทรกเตอรแบบติดตั้ง (Mounted) ขนาดของจานไถจะมีเสนผาศูนยกลางตั้งแต 61 - 71 เซนติเมตร จานไถแตละจานสามารถตัดดินไดความกวางตั้งแต 18 ถึง 30 เซนติเมตร (ก) ไถจาน (ข) การพลิกดินของไถจาน รูปที่ 2-76 ไถจาน ที่มา: www.ocsb.go.th 2.5.2) การไถครั้งที่ 2 (Secondary tillage) เปนการเตรียมพื้นที่ปลูกใหลึกสามารถกำจัดวัชพืชใหหมด ทำใหดินบนกับดินลาง คลุกเคลากันไดสม่ำเสมอ ทั้งนี้เพื่อใหสามารถควบคุมการไถไดงานที่มีคุณภาพ รวดเร็ว และประหยัดคาใชจาย ดังนี้ 1) การเตรียมดินครั้งที่ 2 โดยการพรวน เพื่อยอยขี้ไถที่ใหญจากการไถครั้งที่ 1ให เล็กและละเอียดเพียงพอเหมาะสมตอการงอก และเจริญเติบโตของเมล็ดและตนกลา

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 107 2) ใชเครื่องมือเตรียมดินครั้งที่ 2 ไดโดยตรง เครื่องมือเตรียมดินครั้งที่ 2 มีหลาย ชนิด ซึ่งสวนใหญ ไดแก พรวนชนิดตาง ๆ ดังนี้ (1) จานพรวน จานพรวน เปนเครื่องมือเตรียมดินที่นิยมใชมากที่สุดชนิดหนึ่ง จานพรวนที่มี ขนาดใหญและน้ำหนักมาก ประเภทใชลากตามรถแทรกเตอร อาจใชเตรียมดินไดโดยตรงไมตองใชไถบุกเบิก กอนก็ได รูปที่ 2-77 จานพรวน ที่มา : www.b2bthai.com (2) ไถพรวนจาน ไถพรวนจาน หรือผานพรวน มีลักษณะการทำงานอยูระหวางการไถกับ การพรวน คือ จะนับเปนการไถครั้งที่ 1 ก็ได หรือการไถครั้งที่ 2 ก็ได จานพรวนนี้ไถไดดีที่ความลึกประมาณ 17 เซนติเมตรเทานั้น รูปที่ 2-78 พรวนจาน 20 จาน ที่มา : www.b2bthai.com

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 108 (3) พรวนจอบหมุน พรวนจอบหมุน ไถไดลึกเพียง10 - 25 เซนติเมตร ซึ่งขุดดินไดไมลึกเทากับ ไถจาน แตถาเปนชนิดพิเศษที่ใชกับแทรคเตอรที่วิ่งชามาก สามารถขุดดินไดลึกถึง 60 เซนติเมตร รูปที่ 2-79 พรวนจอบหมุน ที่มา : www.chokcai.co.th (4) ไถพรวนเหล็กสปริง ไถพรวนเหล็กสปริง สามารถกดลงไปในดินถึง 10 - 15 เซนติเมตร ไถพรวน สปริงที่ใชแทรคเตอรขนาดใหญ มักนิยมใชไถพรวนปรับระดับ (Knife harrows หรือ Levelliup harrows) รูปที่ 2-80 พรวนซี่สปริง ที่มา : www.torthong.net (5) เครื่องมือเตรียมดินอื่น ๆ เชน - ไถยอยดิน (Cultivator หรือ Ransome) - ไถยกรอง (Ridgers หรือ Tisters) - ไถลูกกลิ้ง (Rollers) - ไถสิ่ว (Chisel plows) - ไถดินดาน (Subsoiler)

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 109 (ก) (ข) (ค) รูปที่ 2-81 (ก) ไถยกรอง (ข) ไถลูกกลิ้ง (ค) ไถระเบิดดินดาน ที่มา : (ก) (ข) www.croptedhsia.com (ค) Facebook กลกิจบานโปง 2.6) เครื่องจักรกลการเกษตรในการกำจัดวัชพืช การใชเครื่องจักรกลการเกษตรในการกำจัดวัชพืช การปลูก (พืชไร) เปนแถวระยะระหวาง รองหรือแถวอยูระหวาง 1.10 - 1.60 เมตร เพื่อใหรถแทรคเตอรสามารถวิ่งลากจูงเครื่องมือกำจัดวัชพืชเขา ทำงานในแปลงปลูกได เครื่องมือกำจัดวัชพืชโดยสังเขป มีดังนี้ • เครื่องมือกำจัดวัชพืชพวงทายรถไถเดินตาม • เครื่องมือกำจัดวัชพืชพวงทายรถแทรคเตอร • เครื่องตัดหญาสะพายหลัง • เครื่องตัดหญาพวงทายรถแทรคเตอร (ก) (ข) (ค) รูปที่ 2-82 (ก) คราดสปริง (ข) พรวนกำจัดวัชพืช คัทอะเวย (ค) คราดสปริงพรวนจานยกรอง พรอมใสปุย ที่มา : (ก) (ข) www.agri-machine.blogspot.com (ค) ww.kubotasolution.com

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 110 2.7) ความรูพื้นฐานเกี่ยวกับรถแทรกเตอร 2.7.1) คุณลักษณะของรถแทรกเตอร รายละเอียดของแทรกเตอร สำหรับการเลือกขนาดของแทรกเตอรเพื่อใชกับงาน โดยลำพัง หรือประกอบกับเครื่องมือ เพื่อใหไดประสิทธิภาพสูงสุดนั้นนับเปนสิ่งที่จำเปนเปนอยางยิ่ง ทั้งนี้ เพราะแทรกเตอรแตละคันมีราคาที่สูง หากเลือกใชไมถูกตองหรือไมเหมาะสมตองานและเครื่องมือแลว ก็อาจจะ ทำใหแทรกเตอรหรือเครื่องมือที่ใชรวมกันเสียหาย และทำงานลาชา หรือไมคุมคาตอการลงทุนไดสำหรับ สวนประกอบของรถแทรกเตอรที่ใชในการเกษตรนั้น พบวารถแทรกเตอรเปนเครื่องจักรกลที่ขับเคลื่อนดวย ตัวเอง มีสวนประกอบหลัก คือ 1. เครื่องยนตตนกำลัง (Engines) 2. ระบบสงกำลัง (Transmission Systems) 3. ระบบบังคับเลี้ยว (Steering Systems) 4. ระบบเบรก (Braking Systems) 5. ระบบไฮดรอลิก (Hydraulic Systems) และ 6. คานลาก และที่ตอพวง (Drawbar And Hitches) ซึ่งรายละเอียดของแทรกเตอรที่ตอง ทราบ สามารถแสดงไดดังตารางที่ 2-22 ตารางที่ 2-22 ลักษณะขอมูลจำเพาะของรถแทรกเตอร ยี่หอ Massey Ferguson รุน 4245 ขอมูลจำเพาะ รายละเอียด เครื่องยนต Perkins 1004.4TW, turbocharged diesel, 4-cylinder, liquid-cooled แรงมาสูงสุด (hp) 85 แรงมาสูงสุดของ PTO (hp) 75 รอบสูงสุดเครื่องยนต (rpm) 2,200 ชนิดเกียร ซิงโครเมช จำนวนเกียร 8 เดินหนา (H/L) 2 ถอยหลัง ขนาดยาง หนา 7.5L - 15 หลัง 16.9 - 30 พวงมาลัย พาวเวอร ไฮดรอลิค เพลาอำนวยกำลัง category II ความเร็วเพลาอำนวยกำลัง (rpm) 540/1,000 อัตราการไหลปมไฮดรอลิก (L/min) 36.3 ระบบคุมแขนยกอุปกรณ 3 จุด category II น้ำหนักยกที่ปลายแขนยก (kg) 1,968 น้ำหนักเฉพาะตัวรถแทรกเตอร (kg) 3,386 ยาว x กวาง x ความยาวฐานลอ x สูง (mm) 4,060 x 2,000 x 2,360 x 2,610 ความสูงใตทองรถจากพื้น (mm) 350 ที่มา: พยุงศักดิ์ (2557)

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 111 2.7.2) เครื่องยนต เครื่องยนตที่นิยมใชกันโดยทั่วไปสวนใหญ ไดแก เครื่องยนตดีเซล 4 จังหวะ ชนิด ระบายความรอนดวยน้ำจำนวนสูบตั้งแต 1 - 6 สูบ โดยมีขนาดตั้งแต 15 - 80 กำลังมา หรือสูงกวาหมอกรอง อากาศจะมีทั้งแบบแหงและแบบเปยก ในรถแทรกเตอรขนาดกลางและขนาดใหญจะมีการติดตั้งถวยดักฝุน (Dust bowl) ที่ชองทางอากาศเขาสูหมอกรอง ปมฉีดเชื้อเพลิง จะมีทั้งแบบประจำสูบ และแบบจานจาย อุปกรณสตารทติดเครื่องใชมอเตอรไฟฟา ไสกรองน้ำมันเครื่องสวนใหญเปนแบบถอดเปลี่ยนได นอกจากนั้น เครื่องยนตบางแบบยังมีการติดตั้งหัวเผา เพื่อชวยสตารทติดเครื่องในขณะที่อากาศเย็น เครื่องยนตที่ติดตั้งกับ รถแทรกเตอรขนาดใหญ โดยทั่วไปมักจะติดตั้งเครื่องอัดอากาศที่เรียกวา เทอรโบชารจเจอร (Turbocharger) และบางเครื่องอาจจะติดตั้งเครื่องระบายความรอนอากาศอัดที่เรียกวา อินเตอรคูเลอร (Intercooler) รวมดวย เพื่อเพิ่มกำลังและสมรรถนะในการทำงานของเครื่องยนต และชวยใหสามารถใชแทรกเตอรทำงานในพื้นที่สูงๆ ที่มีอากาศเบาบางไดอยางมีประสิทธิภาพ 2.7.3) ระบบสงกำลังและบังคับเลี้ยว (1) คลัตช คลัตช เปนอุปกรณที่ใชตัดตอการสงกำลังจากเครื่องยนตไปยังชุดเกียร รูปที่ 2-83 แสดงระบบสงกำลังจากเครื่องยนต ซึ่งคลัตชที่ใชในรถแทรกเตอรมีหลายประเภท ไดแก - คลัตชความฝด : หมุนโดยแรงเสียดทานที่สรางขึ้นโดยแรงกด สามารถ เชื่อมตอและดัดการเชื่อมตอไดอยางอิสระระหวางการหมุน จำแนกเปนแบบกรวย แบบจาน และแบบเหวี่ยง - คลัตชแบบฟนขบ : หมุนโดยประกอบเขาและถอดออก สปริงที่สัมผัสเพลา ทั้งสองระบบสงกำลังมีความมั่นคง แตไมควรหยุดกะทันหัน เมื่อทำงานดวยความเร็วสูง หรือบรรทุกของหนัก - คลัตชแรงดันน้ำมัน : ใชของเหลว เชน น้ำมันเพื่อสงกำลังโดยไมตองสัมผัส กับขึ้นสวนที่หมุน สามารถหมุนไดอยางตอเนื่อง รูปที่ 2-83 ระบบสงกำลังของรถแทรกเตอร ที่มา : www.pcat.ac.th

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 112 ในปจจุบันรถแทรกเตอรสวนใหญ มักใชคลัตชความฝดชนิดแหงแบบแผนเดียว (Dry Single Plate Friction Clutch) (2) ชุดเฟอง ชุดเฟองเปนอุปกรณที่ดำเนินการโดยคันเกียร เพื่อใหไดความเร็วและแรงบิดที่ เหมาะกับการทำงานของรถแทรกเตอร ชนิดของระบบเปลี่ยนคูเฟองในการเปลี่ยนเกียร มี 3 ชนิดหลัก ไดแก - ชนิดเลื่อนขบ (Sliding Mesh) - ชนิดเฟองขบตลอด (Constant Mesh) - ชนิดซินโครเมช (Synccro Mesh) (3) ชุดเฟองทด อัตราสวนระหวางความเร็วในการหมุนของเครื่องยนตและความเร็วในการ หมุนของลอรถแทรกเตอร เรียกวาอัตราสวนการลดลงทั้งหมด เนื่องจากอุปกรณตอพวงจำนวนมากที่ใชรถ แทรกเตอรเปนตนกำลังตองการแรงฉุกลากมาก แตไมตองการความเร็วเทากับรถยนต ดังตารางที่ 2-23 ตารางที่ 2-23 เปรียบเทียบอัตราการทดของชุดเฟองทดขั้นสุดทาย ที่มา : คูมือการบริหารการใหบริการเครื่องจักรกลการเกษตรเพื่อการปลูก บำรุงรักษา การเก็บเกี่ยวและขนสงออย สำนักงานคณะกรรมการออยและน้ำตาลทราย 2561 (4) ชุดขับเคลื่อนรถ อุปกรณที่ใชในการเดินทางของรถแทรกเตอร ไดแก เพลาหนา-ลอหนา และ เพลาหลัง-ลอหลัง รวมทั้งชุดเกียรและเบรก ลอหนาถูกติดตั้งเขาเพลาหนาโดยมีรูปแบบการ Support Pivot Pin วิธีการยึดเพลาหนาชวยใหคุมพวงมาลัยไดงายและมีความปลอดภัย เรียกวา การจัดแนวลอหนา (Front Wheel Alignment) มุม Camber ติดอยูกับสวนบนของลอ 1°- 4° เปดออกสูภายนอก มุม Caster ตั้งโดยการ เอียงขาตั้งถอยหลังไปขางหลังไมเกิน 3° ทำใหลอหนาวิ่งในทิศทางตรงตลอดเวลา และเมื่อมองจากดานบนไปที่ ลอหนา Toe-In จะปองกันอิทธิพลของมุม Camber (การขยายตัวของลอหนา และการสึกหรอผิดปกติของ ยาง) โดยติดตั้งชองวางดานหนาแคบกวาดานหลัง 4-8 มม. อุปกรณตาง ๆ จะติดอยูกับเพลาลอหนา ดังแสดง รูปที่ 2-84

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 113 รูปที่ 2-84 มุมตาง ๆ ของลอหนาของรถแทรกเตอร ที่มา : www.ecoursesonline.iasri.res.in (5) ชุดบังคับเลี้ยว ทิศทางของลอหนาจะเปลี่ยนไปตามกลไก (รูปที่ 2-85) ในรถแทรกเตอรขนาด กลางและขนาดใหญมีระบบบังคับเลี้ยวแบบเบา และพวงมาลัยเพาเวอร (Power Steering) รูปที่ 2-85 อุปกรณสำหรับบังคับเลี้ยวของรถแทรกเตอร ที่มา : www.semanticscholar.org/paper/Failure-Analysis-of-Tractor-Steering-Column-and-Paul-Babu (6) อุปกรณเบรก อุปกรณเบรกใชเพื่อลดหรือหยุดการทำงานของรถแทรกเตอร เบรกของรถ แทรกเตอรจะแตกตางจากของรถยนต เพราะถูกสรางเพื่อใหลอดานซายและขวา สามารถทำงานแยกกันใน เวลาเดียวกัน นอกจากนี้เบรกยังทำหนาที่เปนฟงกชันเสริมของระบบพวงมาลัย กลาวคือ ชวยลดรัศมีการเลี้ยว ที่หัวแปลง เบรกมี 2 ชนิด ไดแก ชนิดจานเบรก (Disk Brake) และชนิดดรัมเบรก (Drum Brake) แทรกเตอร ประเภทลอมักใชจานเบรก (Disk Brake) และประเภทแทร็กจะมีการใช ดรัมเบรก (Drum Brake) ลอรถแทรกเตอรโดยทั่วไปเปนลอยางทั้งลอหนาและลอหลัง ลอหนาจะมีดอก ยางที่มีลักษณะนูน (Rib) เปนเสนรอบวงเพื่อปองกันลอหนาลื่นไถลไปดานขาง สวนลอหลังมีดอกยางที่มี ลักษณะนูนยื่นออกมาดานขาง (Lugs) สำหรับการฉุดลาก อยางไรก็ตามในกรณีของรถแทรกเตอรขับเคลื่อน

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 114 สี่ลอ (4WD) ลอหนาจะมีดอกยาง Lugs เชนเดียวกับลอหลัง ซึ่งความกวางของยางและเสนผาศูนยกลางลอ ระบุไวเปนนิ้ว (1 นิ้ว = 25.4 มม.) และจำนวนของชั้น คือ จำนวนชั้นซึ่งเปนชิ้นสวนของยาง จำนวนมากยิ่ง แข็งแรงในกรณีที่ใชงานแทรกเตอรในพื้นที่ที่พื้นผิวออน จำเปนตองติดลอเสริม เพื่อปองกันไมใหลอหลุดหรือ ลื่นไถลในพื้นที่ผิวออน หรือถาแทรกเตอรผลิตแรงฉุดลากไมเพียงพอกับน้ำหนักของรถแทรกเตอร ก็ใหเพิ่ม น้ำหนักกอนเริ่มทำงาน รูปที่ 2-86 ชนิดของยางที่ใชในรถแทรกเตอร ที่มา : คูมือการบริหารการใหบริการเครื่องจักรกลการเกษตรเพื่อการปลูก บำรุงรักษา การเก็บเกี่ยวและขนสงออย สำนักงานคณะกรรมการออยและน้ำตาลทราย 2561 (7) อุปกรณไฟฟา อุปกรณไฟฟาของรถแทรกเตอรเกือบจะเหมือนกับรถยนตดีเซล ประกอบดวย อุปกรณสตารทเครื่องยนต (Starter) / อุปกรณชารจไฟ & แบตเตอรี่ / มาตรวัด / อุปกรณแสงสวาง / อุปกรณ Engine Key Stop และอื่น ๆ - อุปกรณสตารทเครื่องยนตเปนมอเตอรไฟฟากระแสตรง ใชพลังงานจาก แบตเตอรี่ดังรูปที่2-87 เพื่อสำหรับการสตารทเครื่องยนต โดยทั่วไปเรียกอุปกรณนี้วา มอเตอรสตารท หรือ สตารทเตอรดังรูปที่ 2-88 ในเครื่องยนตดีเซลเมื่ออากาศถูกบีบอัดจะทำใหเกิดความรอน เพื่อทำใหน้ำมัน เชื้อเพลิงที่ฉีดเขาไปในหองเผาไหมลุกไหมขึ้น สตารทเครื่องยนตในชวงอากาศเย็นจึงมีความเสี่ยงที่จะสตารท เครื่องยนตไมติด ดังนั้น ในหองเผาไหมจึงมีการติดตั้งปลั๊กใหความรอน ซึ่งทำหนาที่เปนอุปกรณเพิ่มความรอน ของอากาศในหองเผาไหม ทั้งในกรณีที่เปนเครื่องยนตประเภทฉีดน้ำมันเขาสูหองเผาไหมโดยตรง (Direct Injection Type) และในกรณีของเครื่องยนตดีเซลประเภทมีหองเผาไหมยอย (Sprecombustion Chamber หรือ Vortex Flow Chamber)

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 115 รูปที่ 2-87 แบตเตอรี่ ที่มา : https://reksyong.blogspot.com/2013/10/how-to-maintain-your-car-battery-to.html รูปที่ 2-88 สตารทเตอร ที่มา : www.mmc-manuals.ru/manuals - อุปกรณชารจไฟ (รูปที่ 2-89)อุปกรณชารจไฟเปนเครื่องกำเนิดไฟฟา สำหรับ ชารจแบตเตอรี่และจายกระแสไฟฟาไปยังอุปกรณไฟฟาอื่น ๆ และมักใชอัลเทอรเนเตอร สำหรับทำหนาที่ผลิต ไฟฟากระแสสลับสามเฟส โดยใชการหมุนของเครื่องยนต แลวเปลี่ยนเปนกระแสตรง และสงออกระหวาง การทำงาน ซึ่งความเร็วรอบของเครื่องยนตอาจมีความผันผวนได รูปที่ 2-89 การทำงานของอุปกรณผลิตไฟฟาของรถแทรกเตอร ที่มา : www.knowhow.napaonline.com/alternate-source-inside-an-alternator

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 116 - แบตเตอรี่ ทำหนาที่จัดเก็บพลังงานไฟฟาจากภายนอกโดยแปลงเปนพลังงาน เคมี (ชารจ) และในชวงที่ตองการใชไฟฟาจากแบตเตอรี่ จะแปลงกลับเปนพลังงานไฟฟา (การคายประจุ) ตามที่จำเปน (รูปที่ 2-87) ความจุของแบตเตอรี่ คือ จำนวนกระแสไฟที่สามารถนำออกมาจากสถานะการ ประจุไฟฟาได จนกวาแรงดันไฟฟาขั้วปลายสายจะปลดปลอยแรงดันไฟฟาขาออกที่ระบุ และแสดงดวย แอมแปรชั่วโมง (Ah) ความถวงจำเพาะของสารละลายอิเล็กโทรไลตอยูที่ 1.270 ถึง 1.280 ในสถานะประจุ ไฟฟา 3. ขั้นตอนวิธีการใชงาน 3.1) การขับรถแทรกเตอร 3.1.1) สวนควบคุมโดยผูขับขี่ การใชงานพื้นฐาน เพื่อปองกันอุบัติเหตุและอุบัติเหตุระหวางการทำงานของรถ แทรกเตอรจำเปนตองศึกษาขั้นตอนการตรวจสอบ และการทำงานขั้นพื้นฐานของการขับขี่อยางละเอียด เมื่อ ใชรถแทรกเตอรตองทำความเขาใจชื่อของอุปกรณควบคุมในที่นั่งของผูขับขี่ดังรูปที่ 2-90 และตองทำความ เขาใจกับวิธีการใชงาน และปฏิบัติงานตามขั้นพื้นฐาน รูปที่ 2-90 อุปกรณควบคุมบริเวณที่นั่งของคนขับรถแทรกเตอร ที่มา : www.epcatalogs.com/case-tractor-maxxfarm-40-50-60-operators-manuals 3.1.2) การติดตั้งและถอดอุปกรณตอพวงและการปรับเครื่องจักร วิธีการติดตั้งอุปกรณตอพวงแบบสามจุดเขากับรถแทรกเตอร (1) ลดสวนลางลงเพื่อใหปลายอยูต่ำลง สูงกวาพื้นดิน 20 ซม. (2) วางอุปกรณตอพวงลงบนพื้น และเลื่อนรถแทรกเตอรถอยหลัง โดยจัด ตำแหนงตรงกลางของอุปกรณตอพวงกับเสนกึ่งกลางของรถแทรกเตอรใหตรงกัน แลวติดตั้ง Pin ซายของ อุปกรณตอพวงกับ Link ทางดานซายลางของรถแทรกเตอร (3) ปรับตำแหนงของ Link ดานขวาลางดวย Leveling Handle แลวติดตั้ง Pin ขวาของอุปกรณตอพวง

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 117 (4) ขยาย Link สวนบน และติดตั้งที่สวนบนของอุปกรณตอพวง ตำแหนงของรู ยึดสำหรับ Link ดานบนของรถแทรกเตอร อาจถูกเลือกเพื่อใหสายยึดของ Link สวนบนหันไปทางเพลาลอ ดานหนาของรถแทรกเตอรในสภาพการทำงาน (5) ในกรณีที่ตองใชกำลัง PTO จากแทรกเตอรมาขับกลไกภายในอุปกรณตอพวง ตองติดตั้ง Universal Joint ตามลำดับ Input Shaft → เพลา PTO ของเครื่องที่ทำงาน (6) ดึง Check Chain และปรับ Link ดานลาง เพื่อไมใหสัมผัสกับลอหลังของ อุปกรณตอพวง สามารถเคลื่อนยายไปทางดานซาย และดานขวาไดตั้งแต 5 ถึง 6 ซม. ในระยะที่ไมโดนตัวรถ แทรกเตอรสำหรับลำดับการถอดอุปกรณตอพวงออกจากแทรกเตอร ใหดำเนินการตามลำดับยอนกลับจาก ลำดับขางตน (ลำดับที่ 6 ไปหาลำดับที่ 1) 3.1.3) การสตารทเครื่องและออกเดินทาง หามบรรทุกบุคคลอื่นในรถแทรกเตอร เมื่อจะสตารทเครื่องตองตรวจสอบใหแนใจ วาเกียรรถอยูในตำแหนงเกียรวาง และปดเพลา PTO ไวแลว เมื่อออกรถ ควรคอย ๆ เหยียบคลัตชเพื่อไมให ออกตัวแบบกระชาก 3.1.4) การเดินทางและการจอดรถ เมื่อเดินทางบนทองถนน ใหใชในสภาพที่เชื่อมตอแปนเบรกซายขวา ไมใช ความเร็วสูง ออกตัวเร็ว เรงเครื่องเร็ว และเบรกกะทันหันโดยไมจำเปน เมื่อลงจากรถแทรกเตอร ใหจอดไวในที่ ปลอดภัยลดการทำงาน ดับเครื่อง และดึงเบรกไวตอนจอดรถดวยเพื่อความปลอดภัยในการเดินทางบนทอง ถนน 3.1.5) การเคลื่อนที่ขณะทำงาน ระวังบริเวณโดยรอบเพื่อใหเครื่องที่ทำงานไมสัมผัสกับคนในระหวางการหมุน หากสภาพดิน และสภาพอากาศไมดี ขอแนะนำใหทำงานที่ความเร็วต่ำ เมื่อเขาไปในนาขาวใหใชความ ระมัดระวังเปนพิเศษเพื่อหลีกเลี่ยงการลมและพลิกคว่ำ 3.1.6) ความเร็วในการทำงาน ความเร็วในการทำงานแตกตางกันไปขึ้นอยูกับประเภทของงาน ประเภทของ อุปกรณตอพวง สภาพของสนาม เปนตน ดังนั้น จึงเปนสิ่งสำคัญที่จะทำงานดวยความเร็วที่เหมาะสมที่สุด สำหรับอุปกรณตอพวงในการใหความเร็วในการหมุนของอุปกรณตอพวงไดความเร็วต่ำสุดที่มีความเร็วใน การทำงาน 0.5 กม./ชม. หรือนอยกวานั้นจะเรียกวา Creep Speed ซึ่งจะใชเมื่อการทำงานหนัก

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 118 รูปที่ 2-91 ความเร็วในการทำงานหลักของรถแทรกเตอร ที่มา : www.researchgate.net/figure/The-schematic-diagram-of-the-PST-tractortransmission_fig1_350330430 ตารางที่ 2-24 ประเภทของงานและความเร็วในการทำงานของแทรกเตอร ความเร็ว (km/h) ประเภทการทำงาน ความเร็วต่ำมาก (0.5 ~ 3.0) ไถดวยโรตารี่ โรยปุยดวยแทรกเตอร ปลูก พรวนดิน ขุดเจาะ ขุดรองระบาย ความเร็วต่ำ (3.0 ~ 5.0) พรวนดิน คราด ทำคันนา ไถ ไถนาดำ ขุดมันฝรั่ง เก็บเกี่ยวพืชอาหารสัตว ความเร็วระดับกลาง (5.0 ~ 8.0) ไถพรวนในทุงนา ใสปุย กำจัดศัตรูพืช พนยาฆาแมลง ตัดหญา ถอนหญา ความเร็วคอนขางสูง (8.0 ~ 12.0) มวนเก็บหญา ความเร็วสูง (12.0 ~ 25.0) ขับขี่บนถนน ลากเทรลเลอร ที่มา : คูมือการบริหารการใหบริการเครื่องจักรกลการเกษตรเพื่อการปลูก บำรุงรักษา การเก็บเกี่ยวและขนสงออย สำนักงานคณะกรรมการออยและน้ำตาลทราย 2561 3.1.7) ระยะเลี้ยวของลอตอนหักโคง ในการหักโคงรถแทรกเตอรตองใหความสำคัญกับระยะเลี้ยวของลอ ดังตัวอยางที่ แสดงตอไปนี้ (1) ดังแสดงในรูปที่ 2-92 ใหลอหนาของรถแทรกเตอรหางจากขอบดานในที่ กำลังจะเลี้ยว และเมื่อเพลาหนาถึงเสน P ใหหมุนพวงมาลัยไปทางซายตามความเร็ว และการเลี้ยวของรถ (2) เมื่อลอหนาถึงแนวถนนที่ตองการเลี้ยวใหหมุนพวงมาลัยกลับไปทางขวา และ วิ่งขนานไปกับขอบถนน ดวยเหตุนี้ ลอหนาของรถแทรกเตอรที่หางจากขอบดานในขึ้นอยูกับคารวมของระยะ เลี้ยวของลอสูงสุด และระยะปลอดภัย

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 119 รูปที่ 2-92 การเลี้ยวรถแทรกเตอร ที่มา : www.link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-98092-4_45 3.1.8) การติดตั้ง Universal Joint (PTO Drive Shaft) Universal Joint ทำหนาที่เปนตัวเชื่อมตอระหวางอุปกรณตอพวงกับแทรกเตอร เมื่อติดตั้งบนรถแทรกเตอร ตอนยกอุปกรณตอพวงขึ้นลง ตอนที่ยืดมากที่สุด ความยาวที่ทับซอนกันของเพลา ดานใน และเพลาดานนอกจะมีคาอยางนอยหนึ่งคาขึ้นไป เมื่อหดตัวลง ชวงวางระหวางเพลาดานใน และเพลา ดานนอกก็จะตองเปนคาเดิม ในบางครั้งตองมีการตรวจสอบ ทำความสะอาด และใสจาระบีเปนครั้งคราว รูปที่ 2-93 การติดตั้ง PTO Drive Shaft ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-103803.pdf 3.1.9) วิธีการติดตั้งอุปกรณตอพวงแบบลากจูง (1) ในที่ราบใหยกสลักบนดานการทำงานของเครื่อง โดยใชแมแรง (2) ถอยรถแทรกเตอร ใหจุดกึ่งกลางของรถแทรกเตอรตรงกับขอตอของอุปกรณตอพวง (3) ใสพิน และเชื่อมตอ (4) ตอทอเบรกสายไฟและขอตอทอไฮดรอลิก (5) ถอดแมแรงออก

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 120 3.1.10) วิธีการทำงานแบบตรง ความตรงสัมพันธกับการปรับปรุงประสิทธิภาพในการทำงาน และความถูกตอง ในการทำงาน ในการเดินทางตรงตองมีจุดสังเกตในระยะทางขางหนา (50-200 เมตร) และพยายามใหจุด กึ่งกลางของแทรกเตอรตรงกับจุดสังเกตนั้นอยูตลอด 3.1.11) การเลี้ยวโคงขณะที่มีการลากจูง เมื่อลากรถเทรลเลอร หรือสิ่งอื่น ๆ ตองระวังใหมากในเรื่องความยาวที่จะรวม ความยาวของเทรลเลอรเขาไปดวย นอกจากความยาวของแทรกเตอรและระยะเลี้ยวของลอดวยบนถนนที่ แคบใหขับขี่ดวยวิธีการ Transfer ตัวอยางเชน เมื่อเลี้ยวซายใหหมุนพวงมาลัยไปทางดานตรงขาม (ขวา) กอน ถึงมุมใหรถแทรกเตอรไปทางขวาจากนั้นก็หมุนพวงมาลัยไปทางซาย (รูปที่ 2-94) รูปที่ 2-94 การเลี้ยวของรถแทรกเตอรและการวิ่งทำงานขณะที่ลากจูงอุปกรณดานทาย ที่มา : www.researchgate.net/figure/a-Scheme-of-tractor-tool-movement-on-theturning_fig1_272489209 3.1.12) การตั้งคาการทำงานบนจุดเลี้ยวเฉพาะและวิธีขับเคลื่อนพื้นฐาน ในการไถพื้นที่ เชน การไถนา จะทำการตั้งคาการทำงานในจุดเลี้ยวเฉพาะกอน จะเริ่มเปดทาง หรือเริ่มพรวน เสนแบงเขตจุดเลี้ยวเฉพาะ (กรณีไถ ไป-กลับ ภายใน) จะเปนรอง ดินจะพลิก กลับไปดานนอก จัดตำแหนงเริ่มตนและจุดสิ้นสุดของการทำงาน ทำใหไถดินงาย และใหการเพาะปลูกเปนไป อยางสม่ำเสมอ โดยมีวิธีการตาง ๆ สำหรับวิธีการเลี้ยวในจุดเลี้ยวเฉพาะที่แสดงในรูปที่ 2-95

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 121 รูปที่ 2-95 วิธีการขับรถแทรกเตอรในแปลงที่มีพื้นที่หัวแปลง หรือทายแปลงจำกัด (เมื่อระยะ l นอยกวา 1.5 เทาของความยาวของรถแทรกเตอร) ที่มา : คูมือการบริหารการใหบริการเครื่องจักรกลการเกษตรเพื่อการปลูก บำรุงรักษา การเก็บเกี่ยวและขนสงออย สำนักงานคณะกรรมการออยและน้ำตาลทราย 2561 3.1.13) วิธีขับเคลื่อนในเสนทางที่ทำงาน การขับเคลื่อนพื้นฐานของการทำงานของรถแทรกเตอรนั้นมีหลายวิธี แตจำเปน ตองเลือกวิธีการดำเนินงานที่เหมาะสม โดยคำนึงถึงรายละเอียดการทำงาน รูปทรงของสนาม สภาพดิน เปนตน 3.1.14) ระยะการทำงานและการเดินหนาตรง ในการขับขี่ ตองพยายามทำงานในระยะการทำงานที่เทากัน และขับใหตรงไป ดวย การทำงานที่ไมซับซอน มักกะระยะการทำงาน หรือระยะลอดวยสายตาโดยอางอิงลอหนาซายขวา แตใน อุปกรณตอพวงที่มีไวทำงานยาก ๆ เพื่อใหทำงานไดถูกตอง จะใช Marker ที่ติดอยูกับอุปกรณตอพวง 3.1.15) วิธีจัดการพื้นที่รอบแปลงสำหรับการกลับเลี้ยว พื้นที่ที่ทำขึ้นมาเฉพาะนั้นจำเปนตองมีเพื่อใชในการขับเคลื่อนเครื่องจักรทาง การเกษตรแตตองจัดการเมื่อสิ้นสุดการทำงานจะสงผลกระทบตอการเจริญเติบโตของพืช หรือระยะเวลาใน การทำงานก็ขึ้นอยูกับวิธีในการจัดการ ตัวอยางของการจัดการจุดเลี้ยวเฉพาะ แสดงในรูปที่ 2-96 ในบรรดา วิธีการเหลานี้ วิธีเดินหนาจะใชในแทรกเตอรเดินตามเปนสวนใหญ

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 122 รูปที่ 2-96 รูปแบบการทำงานในแปลง ที่มา : คูมือการบริหารการใหบริการเครื่องจักรกลการเกษตรเพื่อการปลูก บำรุงรักษา การเก็บเกี่ยวและขนสงออย สำนักงานคณะกรรมการออยและน้ำตาลทราย 2561 3.2) การใชและบำรุงรักษาอุปกรณตอพวงและจอบหมุน 3.2.1) หลักการทำงานของจอบหมุน ชุดจอบหมุนจะถูกฉุดลากใหเคลื่อนที่ผานแปลงที่ตองการเตรียมดิน โดยอาศัยรถ แทรกเตอร ปกติทั่วไปจะมีระยะหางกันประมาณ 20 เซนติเมตร และที่หนาแปลนโดยทั่วไปจะติดตั้งใบมีดได สูงสุดทั้งหมด 6 ใบ ความสามารถในการตัดดินของจอบหมุนจะมีปจจัยหลัก 2 ประการ คือ ความเร็วขับเคลื่อน แทรกเตอรและความเร็วรอบเพลาหมุนใบมีด โดยทั่วไปความเร็วรอบสำหรับหมุนเพลาใบมีดจะมีคาอยู ระหวาง 140-300 รอบ/นาที และสำหรับเพลาอำนวยกำลังจะตองคงที่ตลอดเวลาขณะปฏิบัติงาน ซึ่งความเร็ว รอบของเพลาอำนวยกำลังจะมี 2 ความเร็ว คือ 540 รอบ/นาที และ 1,000 รอบ/นาที 3.2.2) สวนประกอบของจอบหมุน ไถจอบหมุนมีสวนประกอบหลักที่สำคัญ ดังนี้ (1) กระโจมไถ (Head stock or Mast) (2) จุดตอแขนลาง (Hitch point) (3) คลัทชนิรภัย (Safety dutch or Slip dutch) (4) กระปุกเกียร (Gear box) (5) หองโซ (Chain case) (6) ฝากระโปรงหลัง (Rear shield) (7) ลอบังคับความลึก (Depth wheel) (8) ใบมีด (Blade) (9) เพลาหมุนใบมีด (Rotor)

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 123 3.2.3) การใชอุปกรณตอพวงและจอบหมุนในการเตรียมดิน (1) สับและผสมคลุกเคลาวัชพืชลงในดิน (2) การไถเตรียมดินสำหรับปลูกพืช (3) ใชสำหรับการพรวนดิน (4) ชวยใหดินอุมน้ำไดดีขึ้น (5) ใชพรวนดิน และกำจัดวัชพืชใตทรงพุมไมผล (6) ใชเตรียมดินสำหรับทำนา 3.2.4) ชนิดและขนาดของจอบหมุน ขนาดของจอบหมุนมีตั้งแตขนาดเล็ก คือ มีหนากวางในการทำงานขุดไถ 41 เซนติเมตรสวนไถจอบหมุนที่มีฃนาดใหญขึ้นปกติจะใหญขึ้นตามแรงมาของแทรกเตอร ซึ่งจะมีขนาดหนากวาง ตั้งแต 301, 366 จนถึง 457 เซนติเมตร ซึ่งตองใชกับแทรกเตอรที่มีเพลาอำนวยกำลังมีแรงมาตั้งแต 160 แรงมาขึ้นไป (1) การแบงชนิดของไถจอบหมุนตามลักษณะการสงกำลัง เนื่องจากการทำงาน ของไถจอบหมุน ตองใชกำลังจากรถแทรกเตอรสงไปขับเพลาของใบมีดโดยผานเพลาอำนวยกำลัง แตลักษณะ การสงกำลังไปยังชุดไถ เพื่อขับเพลาใบมีดมีความแตกตางกัน ซึ่งสามารถแบงออกไดเปน 3 แบบ คือ - แบบสงกำลังขับไปตรงกลางจอบหมุน (Center drive system) - แบบสงกำลังไปยังดานขางจอบหมุน (Side drive system) - เพลาสงกำลังไปยังสองขางจอบหมุน (Split drive system) รูปที่ 2-97 แบบสงกำลังขับไปตรงกลางจอบหมุน ขางจอบหมุน และสองขางจอบหมุน (Split drive system) ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-130714.pdf

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 124 (2) การแบงชนิดของไถจอบหมุนตามลักษณะของใบมีด สามารถแบงใบมีดตามลักษณะการใชงานและสภาพของพื้นที่ สามารถแบงได เปน 5 แบบ ดังนี้ - Power blade เปนใบมีดแบบใชงานทั่วไป - Super Power blade เปนแบบที่ใชกับงานหนัก - Speed blade เปนใบมีดที่เหมาะสำหรับดินเปยก - Long Shank blade เปนใบมีดสำหรับตองการความสึกในการไถมากกวาปกติ - Splitting blade เปนใบมีดที่เหมาะสำหรับดินแข็ง รูปที่ 2-98 ใบมีดไถจอบหมุนแบบตาง ๆ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-130714.pdf สำหรับการติดตั้งใบมีดเขากับชุดไถนั้น ใบมีดจะออกแบบเปน 2 ลักษณะ คือ ใบมีดซายมือ (Left-hand blade) และใบมีดขวามือ (Right-hand blade) 3.2.5) ขนาดหรือความหนาของกอนขี้ไถ (Size of cut or bite) เนื่องจากการหมุนดัดดินของใบมีดจอบหมุนทำใหดินถูกลับยอยเปนกอนข ี้ไถขนาด ตาง ๆ กัน ซึ่งขนาดและความหนาของกอนขี้ไถ (Bite) ที่ถูกใบมีดจอบหมุนดัดแตละครั้งจะมีขนาดโตหรือเล็กขึ้นอยูกับ (1) เมื่อใหความเร็วของรถแทรกเตอรมากขึ้น จะมีผลทำใหไดกอนขี้ไถมีขนาด ความโตและความหนามากขึ้น ในทางกลับกันเมื่อลดความเร็วรถแทรกเตอรลงก็จะไดขนาด และความหนา กอนขี้ไถเล็กลง (2) เมื่อใหเพลาหมุนใบมีดมีความเร็วรอบสูง ความหนา และขนาดกอนขี้ไถจะมี ขนาดนอยลง และเมื่อตองการขนาดกอนขี้ไถ หรือความหนากอนขี้ไถมากขึ้น ควรลดความเร็วของเพลาหมุน ใบมีดลง

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 125 รูปที่2-99 ความสัมพันธระหวางความเร็วขับเคลื่อนรถแทรกเตอรความเร็วรอบหมุนเพลาใบมีด และขนาดความหนากอนขี้ไถ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221844.pdf 3.2.6) จำนวนใบมีดที่ติดตั้งบนหนาแปลน เมื่อติดตั้งใบมีด 3 คู/หนาแปลน จะไดขนาด และความหนาของกอนขี้ไถนอยกวา การติดตั้งใบมีด 2 คู/หนาแปลน เมื่อความเร็วรอบของเพลาหมุนใบมีด เทากัน รูปที่2-100 จำนวนของใบมีดบนหนาแปลนตอขนาดและความหนาของกอนขี้ไถ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221844.pdf 3.2.7) การยกเปดหรือปดฝากระโปรงหลังของไถจอบหมุน การยกเปดหรือปดฝากระโปรง หลังจะมีผลตอขนาดความโตของกอนขี้ไถ โดยเมื่อยกฝากระโปรงหลังขึ้นจะไดขนาดของกอนขี้ไถที่มีขนาดโต หรือหยาบขึ้น และถาปดฝากระโปรงหลังลงจะทำใหไดกอนขี้ไถที่มีขนาดเล็ก และละเอียดมาก

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 126 รูปที่2-101 ความสัมพันธระหวางความเร็วแทรกเตอรการยกเปดหรือปดฝากระโปรงหลัง จำนวนใบมีด/หนาแปลน และขนาดของกอนขี้ไถ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221844.pdf 3.2.8) การปรับตั้งจอบหมุน การปรับตั้งชุดไถถือวามีความสำคัญมากเพราะปฏิบัติการไถเตรียมดินจะมีประสิทธิ ภาพสูงหรือตํ่าข ึ้นอยูกับการปรับตั้งชุดไถใหถูกตองและเหมาะสม โดยทั่วไปการปรับตั้งสามารถกระทำได ดังนี้ (1) การปรับระยะแขนลางของแทรกเตอรการปรับความยาวแขนลางของ แทรกเตอรใหมีระยะที่เหมาะสม เพื่อปองกันการหลุดของเพลาสงกำลัง (Power shaft) ดังนั้น การปรับตั้ง ระยะดังกลาวควรทดสอบยกชุดจอบหมุนขึ้น เพื่อเช็ควาจะเกิดการหลุดหรือไมเมื่อยกชุดไถขึ้น (2) การปรับความเร็วเพลาหมุนใบมีด เพื่อใหเพลาหมุนใบมีดมีแรงบิดและ ความเร็วรอบที่เหมาะสมกับการทำงานนั้น ที่กระปุกเกียรจะมีชุดฟนเฟองจำนวน 2 ชุด ควรเลือกใชคูฟนเฟอง ที่ใหอัตราทดที่ถูกตองตามเงื่อนไขการใชงาน (3) การปรับความลึกการกินดินของไถ ความลึกในการไถเตรียมดินของจอบหมุน สามารถกระทำได2 วิธีการคือ การปรับความลึกในการไถที่ลอบังคับความลึก (Depth wheel) และสำหรับ การปรับระดับความลึกในการไถอีกวิธีการหนึ่ง คือ ปรับที่สกีขาง (Skid) ใหขยับเลื่อนขึ้น หรือลงเพื่อใหได ความลึกในการไถตามตองการ (4) การปรับความตึงของโซยกฝากระโปรงทาย การปรับกระทำโดยขัน หรือ คลายสกรูเรงโซ (Screw take-up) ที่อยูทางดานขางของหองกระปุกเกียรโดยทั่วไปจะปรับความตึงของโซให พอเหมาะ ไมตึงมากเกินไป หรือหยอนมากเกินไป (5) การปรับฝากระโปรงหลัง ดังที่ทราบแลววาการปดหรือเปดฝากระโปรงหลัง ของไถจอบหมุนมีผลตอขนาดความโตของกอนขี้ไถ โดยหลักการเมื่อตองการใหไดกอนขี้ไถเล็กนอกจากจะปด ฝากระโปรงหลังแลว ความใชความเร็วรถแทรกเตอรไมสูงเกินไป ควรติดตั้งจำนวนใบมีดใหมากที่สุด และใช รอบหมุนของเพลาหมุนใบมีดที่สูงขึ้น เปนตน

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 127 (6) การปรับคลัทชนิรภัย คลัทชนิรภัยจะทำงาน (เกิดการหมุนฟรี) เมื่อชุดไถ ทำงานเกินกำลัง การปรับตั้งชุดคลัทชดังกลาวกระทำไดดังนี้กรณีที่ใชความเร็วของเพลาอำนวยกำลังเทากับ 540 รอบ/นาทีใหขันสกรูเพื่อดันสปริงคลัทชจนสุดทุกตัว จากนั้นคลายสกรูดังกลาวออก 3 รอบเทา ๆ กัน กรณีที่เปนความเร็ว 1,000 รอบ/นาทีใหขันสกรูใหแนนเชนเดียวกัน แตใหคลายออก 4 รอบ เทา ๆ กัน 3.2.9) การติดตั้งไถจอบหมุน การติดตั้งและปรับไถจอบหมุนกอนการใชงานสามารถกระทำไดดังตอไปนี้ (1) จัดตำแหนงของชุดไถจอบหมุน ใหอยูในตำแหนงที่สามารถถอยรถ แทรกเตอรเขาชุดไถไดสะดวกและเมื่อตำแหนงแขนพวงทายแทรกเตอรอยูในตำแหนงที่เหมาะสม ใหติดตั้ง แขนลางทั้งดานซาย และดานขวาเขากับจุดพวง (Hitch point) ของชุดไถ (2) ปรับแขนลางใหจอบหมุนอยูในแนวระดับกับพื้น ไมเอียงไปดานใดดานหนึ่ง เนื่องจากที่แขนลางจะมีแขนยก (Lift link) ซึ่งออกแบบใหสามารถปรับยกชุดไถขึ้น หรือปลอยชุดไถลงไดและ ควรวางชุดไถใหเปนอิสระโดยไมมีแรงกดใด ๆ มากระทำกับตัวไถ (3) ติดตั้งเพลาอำนวยกำลังเขากับชุดไถจอบหมุน จากนั้นจึงติดตั้งแขนบน หรือ แขนกลางของแทรกเตอรเขากับกระโจมไถ ใหสังเกตวาเมื่อจากดานขางชุดไถตองตั้งอยูในแนวดิ่งไมเอียงไป ดานใดดานหนึ่ง และหากชุดไถเอียงไปจากแนวดิ่งใหปรับตั้งที่แขนกลาง ซึ่งแขนกลางสามารถหมุนหดเขาหรือ ยืดออกได (4) ทดสอบการติดตั้งโดยการยกชุดไถขึ้น-ลง ใหสังเกตเพลาอำนวยกำลังวาขัด ตัว หรือหลุดหรือไมและมุมของเพลาอำนวยกำลังที่เกิดจากการยกชุดไถขึ้นจะตองมีมุมเอียงไมเกิน 40 องศา ดังที่กลาวมาแลว (5) ทำการปรับแขนกลางอีกครั้ง หากชุดไถไมอยูในแนวตั้งฉากกับพื้น และอาจ ปรับแขนยกหากเห็นวาชุดไมขนานกับพื้น (มองจากดานหลัง) (6) ที่แขนลางของแทรกเตอรจะมีโซสำหรับปองกันการสะบัดเหวี่ยงของอุปกรณ พวงทาย จะตองปรับใหโซดึงสุดแลวคลายใหเลนตัวไดเล็กนอย (7) ตองยกชุดไถจอบหมุนขึ้นทุกครั้ง เมื่อตองการเลี้ยวหัวแปลง 3.3) การใชและบำรุงรักษาไถจาน (Disk plows) 3.3.1) ชนิดของไถจาน ไถจานโดยทั่วไปจะมีจำนวนจานไถตั้งแต 1 - 7 จานไถ ความกวางในการไถตั้งแต 18 - 30 เซนติเมตร/จานไถ มีเสนผานศูนยกลางจานไถตั้งแต 61-97 เซนติเมตร ปกติอาจแบงไถจานไดเปน 2 ชนิด คือ ไถจานมาตรฐาน (Standard disk plow) และไถจานแนวตั้ง (Vertical disk plow)

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 128 รูปที่2-102 ไถจานขณะปฏิบัติงาน ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf (1) ไถจานมาตรฐาน ไถจานมาตรฐานเปนไถจานที่นิยมใชกันมากในการเตรียมดินเหมาะสำหรับ ไถบุกเบิกหรือไถดินแข็งมาก ๆ จำนวนของจานโดยทั่วไปจะมีอยูประมาณ 3-6 จาน มีขนาดของจานไถจะมีเสน ผานศูนยกลางตั้งแต 61-71 เซนติเมตร สามารถตัดดินไดความกวาง 18-30 เซนติเมตร จานไถจะมีมุมของจาน ไถ (Horizontal disk angle) อยูระหวาง 42-47 องศา และมีมุมของไถ (Vertical tilt angle) มีคาอยูระหวาง 15-25 องศา รูปที่2-103 ไถจานแบบมาตรฐาน และมุมของจานไถ มุมของไถ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf (2) การไถจานแนวตั้ง ไถจานแนวตั้ง เสนผานศูนยกลางของจานไถจะมีขนาดระหวาง 51-61 เซนติเมตร ไถจานแนวตั้งจะแตกตางจากไถจานมาตรฐานตรงที่จานไถแตละตัวจะติดตั้งอยูบนเพลาหมุนอัน เดียวกัน ซึ่งมีระยะหางระหวางจานไถตั้งแต 20-25 เซนติเมตร ไถจานแนวตั้งจะมีเฉพาะมุมของจานไถเทานั้น ซึ่งจะมีคาอยูระหวาง 35-55 องศา จำนวนของจานไถสวนมากจะมีมากกวา 6 จาน บางครั้งเกษตรกรอาจ เรียกชื่อวา ไถผาน 7 และไถผาน 11 เปนตน สำหรับความลึกในการไถจะมีคาอยูระหวาง 8-10 เซนติเมตร

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 129 รูปที่2-104 ไถจานแนวตั้ง ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf 3.3.2) สวนประกอบของไถจาน ไถจานโดยปกติทั่วไปจะมีสวนประกอบที่สำคัญ ดังตอไปนี้ (1) จานไถ (Plow disk) ลักษณะจานไถเปนจานกลมมีความโคง (Curvature) จานไถขนาดใหญ จะทำใหหนากวางและความลึกในการไถมาก และยังตัดวัชพืชไดดีกวาแผนจานไถจะถูกยึด ติดกับดุม (ฐานของขุดไถหรือขาไถ) โดยมีแบริ่งแบบเทเปอรรองรับอยูดังแสดงในรูปที่ 2-105 แบริ่งดังกลาวจะ ทำใหจานไถหมุนไดอยางอิสระสวนมุมของไถสามารถปรับไดเพื่อใหเหมาะสมกับลักษณะของดินได รูปที่2-105 การรองรับจานไถดวยเทเปอรแบริ่ง รูปที่2-106 การปรับและยึดจานไถ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf การออกแบบขอบของจานไถ เพื่อใหไถสามารถทำงานไดหลายสภาพพื้นที่การไถ ขอบของจานไถพื้นฐานจะมีอยูดวยกัน 3 แบบ คือ - จานไถแบบขอบเรียบมีคมตัดเอียงทางดานหลังของจานไถ (Outside beveled edge) - จานไถแบบขอบเรียบมีคมตัดเอียงทางดานหนาของจานไถ (Inside beveled edge) - จานไถแบบขอบเวารอบจานไถ (Notched edge)

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 130 รูปที่2-107 ขอบของจานไถพื้นฐาน 3 แบบ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf (2) โครงไถ (Frame) โครงไถตองออกแบบใหมีขนาดโตและมีความแข็งแรงสูง ใน กรณีที่ดินแข็งมาก ๆ ความจำเปนในการลดหนากวางในการไถ หรือลดจำนวนจานไถถือเปนเรื่องที่ควรกระทำ เปนอยางยิ่ง เพราะสามารถลดแรงฉุดลากของแทรกเตอร ลดขนาดกอนขี้ไถ และเพิ่มเสถียรภาพในการไถ รูปที่2-108 โครงไถที่สามารถถอดจานไถได ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf (3) กระโจมไถ (Head stock or Mast) กระโจมไถเปนจุดตอสำหรับตอกับแขน บนหรือแขนกลาง ของรถแทรกเตอร ซึ่งกระโจมไถอาจเปนแบบเชื่อมตายกับตัวโครงไถ หรืออาจยึดกับตัวโครง ไถโดยใชสกรูยึด (4) เพลาขวาง (Cross shaft) เพลาขวางเปนจุดตอกับแขนลาง (Lower link) ทั้งซาย และขวาของรถแทรกเตอร การปรับคาความกวางในการไถของจานไถยังสามารถปรับไดที่เพลาขวางนี้ (5) ลอคัดทาย (Rear furrow wheel) ลอตัดทายสามารถใชบังคับใหไถจานไถ ไดตรงแนว ไมปดเป ออกนอกแนวการไถ ลอคัดทายไถจานสวนใหญมักเปนลอเหล็ก ขณะทำการไถแนวของลอ ตัดทายจะทำมุมกับผนังรองไถประมาณ 40-90 องศา

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 131 รูปที่2-109 สวนประกอบของไถ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf (6) ลอบังคับความลึก (Depth gauge wheel) ลอบังคับความลึกมีหนาที่ ควบคุมความลึกในการไถ ในกรณีที่ยึดขุดไถเขากับแทรกเตอรแบบกึ่งติดตั้ง หรือแบบลากจูง แตหากเปนการ พวงทายแทรกเตอรแบบติดตั้งการควบคุมความลึกจะอาศัยระบบไฮโดรลิคฃองแทรกเตอร (7) สปริงลอคัดทาย (Rear furrow wheel spring) สปริงลอคัดทายเปน อุปกรณใชรวมกับลอคัดทายสามารถปรับไดตามสภาพพื้นที่ นอกจากนี้ยังชวยลดแรงกระแทกจากไถขณะ ทำงาน (8) แผนขูดดิน (Scrapper) แผนขูดดินเปนอุปกรณชวยของขุดไถ จานมีหนาที่ใน การขูดหรือปาดดินที่ติดขึ้นมากับจานไถ เพื่อทำใหการพลิกดินของจานไถดีขึ้นมักจะใชในสภาพพื้นที่ที่เปนดิน เหนียวจัดแผนขูดดินโดยทั่วไปจะมี 3 แบบ คือ แผนขูดดินแบบจอบ (Hoe scraper) แบบไถหัวหมู(Moldboard scraper) และแบบกลับทางขี้ไถ (Reversible scraper) ดังแสดงในรูปที่ 2-110 รูปที่2-110 แผนขูดดินแบบจอบ แผนขูดดินแบบไถหัวหมู และแผนขูดดินแบบกลับขี้ไถ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 132 (9) น้ำหนักถวง (Weight) เปนอุปกรณเสริมอีกชนิดหนึ่งของไถจาน เมื่อใชนำหนักถวง ที่ชุดของไถ จานจะทำใหจานไถสามารถกินดินไดดีขึ้น มักจะใชกับพื้นที่ที่เปนดินแข็ง การถวงน้ำหนักอาจถวง ที่โครงไถ หางคานไถ หรือลอคัดทายก็ได ดังแสดงในรูปที่ 2-111 รูปที่2-111 การถวงน้ำหนักที่ลอคัดทาย ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf 3.3.3) การติดตั้งไถจาน การติดตั้งไถจานเชากับแทรกเตอรตนกำลังมี 4 วิธี ที่นิยมใชในปจจุบัน คือ (1) ไถจานทางเดียวแบบติดตั้ง (Integral one-way disk plow) การประกอบไถจานเขากับแทรกเตอรแบบติดตั้ง คือการนำชุดไถติดตั้งเขากับ จุดพวงทายแทรกเตอรแบบ 3 จุด ตองมีขนาดไมใหญจนเกินไป จนระบบไฮดรอลิคของแทรกเตอรไมสามารถ ยกขึ้นเพื่อขนยายได โดยทั่วไปการติดตั้งชุดไถแบบนี้ ชุดไถจะมีขนาดเล็ก มีจำนวนจานไถอยูระหวาง 2-5 จาน ไถ เพื่อใหเหมาะกับขนาดของรถแทรกเตอร ทำใหสะดวกในการขนยายไปยังพื้นที่ อีกทั้งยังเลี้ยวกลับหัวแปลง ไดสะดวก รูปที่2-112 ไถจานทางเดียวแบบติดตั้ง ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 133 (2) ไถจานสองทางแบบติดตั้ง (Integral reversible disk plow) การติดตั้งไถจานซึ่งชุดไถออกแบบให สามารถกลับทิศทางการพลิกขี้ไถได โดย ยึดพวงทายเขากับแทรกเตอรแบบติดตั้งนั้น เหมาะกับพื้นที่ที่ตองการความสม่ำเสมอของพื้นที่สูง ขอดีของไถ แบบนี้คือ กอนขี้ไถพลิกไปในทิศทางเดียวกัน ดังแสดงในรูปที่2-113 รูปที่2-113 ไถจานสองทางแบบติดตั้ง รูปที่2-114การกลับจานไถควบคุมดวยแขนกลไกและการกลับจานไถควบคุมดวยไฮดรอลิค ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf สำหรับกรณีที่เปนชุดไถขนาดใหญ การพลิกกลับจานไถจะใชระบบไฮดรอลิค ดังรูปที่ 2-114 การบังคับโครงยึดจานไถใหเปลี่ยนทิศทางจานไถ จะใชกระบอกไฮดรอลิคหรือกลไกล็อค อัตโนมัติ (3) ไถจานสองทางแบบกึ่งติดตัง (Semi-Integral reversible disk plow) การยึดไถจานสองทางแบบกึ่งติดตั้งจะใชจุดพวงทายแทรกเตอร 3 จุด เชนเดียวกับแบบติดตั้ง เพียงแตการติดตั้งแบบนี้ชุดไถจะมีขนาดใหญและมีน้ำหนักมาก จนระบบไฮดรอลิคของ แทรกเตอรไมสามารถยกชุดไถขึ้นไดการเปลี่ยนตำแหนงหรือกลับทิศทางจานไถ ยังคงใชกระบอกไฮดรอ ลิคควบคุม และชุดไถ ดังกลาวนี้อาจติดตั้งลอบังคับความลึก เพื่อควบคุมความลึกในการไถและอาจติดตั้งเพิ่ม มากกวาหนึ่งลอ รูปที่2-115 ไถจานสองทางแบบกึ่งติดตั้งขณะปฏิบัติงาน ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 134 กรณีทำการขนยายชุดไถเขาสูแปลงสำหรับสวนประกอบของไถจานสองทาง แบบกึ่งติดตั้ง โดยติดตั้งกระบอกไฮดรอลิคควบคุมการกลับทางของจานไถที่ลอทาย(Rear transport wheel) ของชุดไถ ดังแสดงในรูปที่2-116 รูปที่2-116 สวนประกอบของไถจานสองทางแบบกึ่งติดตั้ง ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf (4) ไถจานสองทางแบบลากจูง (Drawn reversible disk plow) ไถจานสองทางแบบลากจูงปกติชุดไถจะมีขนาดใหญ และมีจำนวนจานไถมาก ตองใชแรงฉุดลากสูง ดังนั้น แทรกเตอรที่จะใชลากชุดไถตองมีขนาดใหญมีสมรรถนะสูง อาจมีระบบขับเคลื่อน แบบ 4 ลอ หรือใชลอยางแบบยางคูเพื่อลดการลื่นไถลขณะปฏิบัติงาน จำนวนจานไถที่นิยมใชคือ ประมาณ 3-6 จานไถ ขนาดเสนผานศูนยกลางเทากับ 97 เซนติเมตร มีความลึกในการไถระหวาง 46-51 เซนติเมตร 3.3.4) การปรับตั้งชุดไถจาน ไถจานโดยทั่วไปสามารถทำการปรับความกวางในการไถดวยการปรับแกนของชุด ไถทำมุมกับทิศทางการเคลื่อนที่ ในขณะเดียวกันตองทำการปรับตำแหนงของลอคัดทาย ตารางที่2-25 แสดงคาของมุมของไถและมุมของจานไถที่เหมาะสมตอการไถในสภาพดินตาง ๆ กัน สภาพของพื้นที่ มุมของไถ (Tilt angle) มุมของจานไถ (Disk angle) ดินแข็ง 3°-20° 45°-50° ดินชื้นหรือดินทั่วไป 10°-25° 43°-48° ดินรวน ดินรวนปนทราย 15°-30° 40°-45° ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141103-221657.pdf 3.3.5) การปรับตั้งลอคัดทาย ในการปรับตั้งลอคัดทายสามารถปรับไดตามสภาพพื้นที่และชนิดของเครื่องมือ

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 135 3.4) การใชไถหัวหมู ไถหัวหมูเปนเครื่องมือที่ใชในการเตรียมดินขั้นแรก มีไถหัวหมูสามารถทำงานไดดีใน สภาพพื้นที่ที่ไดรับการปรับปรุงมากอนแลว การทำงานของไถหัวหมูจะเริ่มจากการตัด และแซะหนาดิน ออกเปนสวน ๆ หลังจากนั้นดินที่ถูกตัดและแซะ จะถูกพลิกกลบพรอมกับวัชพืชทำใหเกิดการหมักเปนปุยของ พืชตอไป 3.4.1) ประเภทของไถหัวหมู ไถหัวหมูสามารถแบงตามลักษณะการทำงานและการติดตั้งได3 แบบ คือ (1) ไถหัวหมูแบบพวงทายรถแทรกเตอร3 จุด (Mounted moldboard plow) (2) ไถหัวหมูแบบกึ่งติดตั้ง หรือกึ่งพวง (Semi-mounted moldboard plow) (3) ไถหัวหมูชนิดสองทาง (Two-way moldboard plow or Reversible moldboard plow) รูปที่ 2-117 ไถหัวหมูชนิดติดตั้ง รูปที่ 2-118 ไถหัวหมูชนิดกึ่งติดตั้ง รูปที่ 2-119 ไถหัวหมูชนิดสองทาง ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-130541.pdf 3.4.2) สวนประกอบของไถหัวหมู ไถหัวหมูที่ใชกันอยูในปจจุบันจะมีสวนประกอบ ดังตอไปนี้ (1) ใบมีด (Share) (2) ใบไถพลิกดิน (Moldboard body) (3) เหล็กกันขาง (Landside) (4) โครงยึด (Frog) (5) ตัวไถ (Body) (6) คานไถ (Beam) (7) โครงชุดไถ (Frame) (8) เพลาขวาง (Cross shaft) (9) ลอคัดทาย (Rear furrow wheel) (10) ลอบังคับความลึกในการไถ (Gauge wheel)

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 136 รูปที่ 2-120 ชิ้นสวนตาง ๆ ของตัวไถหัวหมู ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-130541.pdf อุปกรณชวยหรืออุปกรณประกอบไถ (Plow accessories) เปนชิ้นสวนที่มีไวชวย ในการไถตามสภาพพื้นที่ทำใหการไถมีประสิทธิภาพมากขึ้น อุปกรณชวย หรืออุปกรณประกอบไถเหลานี้ไดแก (1) จานตัดดิน (disk coulter) มีหนาที่ในการตัดดินในแนวดิ่ง หรือแนวตั้งฉาก กับพื้นดินกอนที่ใบมีดจะเริ่มทำการตัดและแซะดิน จานตัดดินนี้ทำดวยเหล็กกลาแผนกลม ขนาดของจานจะมี คาประมาณ 35 ถึง 40 เซนติเมตร สามารถหมุนรอบตัวเองได ชนิดของจานตัดดินสามารถแบงออกไดเปน 3 ชนิด ดังนี้ A. ขอบเรียบ B. ขอบเวา C. ขอบหยัก รูปที่ 2-121 ชนิดของจานตัดดินแบบตาง ๆ ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-130541.pdf (2) มีดตัดดิน (knife coulter) มีลักษณะคลายมีดขนาดใหญจะติดอยูทาง ดานหนาของไถ การติดตั้งใบมีดควรใหสวนปลายของใบมีดอยูเหนือไถหัวหมูประมาณ 3 ถึง 5 เซนติเมตร และ อยูหางออกไปทางดานหนาของตัวไถประมาณ 2 เซนติเมตร (3) ชุดไถดิน (Jointer) มีหนาที่ในการไถและพลิกดินใหเปนแนวเล็ก ๆ การติดตั้ง มักจะติดตั้งใหสามารถกินดินไดลึกประมาณ 4 ถึง 6 เซนติเมตร สวนปลายของชุดไถดินจะอยูล้ำหนาตัวไถ ประมาณ 15 ถึง 25 เซนติเมตร และตองหางออกมาทางดานขางของตัวไถประมาณ 1 เซนติเมตร

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 137 (4) แผนเหล็กชวยพลิกขี้ไถ (Moldboard extension) ทำหนาที่ในการชวย กดขี้ไถที่ถูกพลิกจากใบไถใหพลิกคว่ำลงอยางเรียบรอย เหมาะสมสำหรับพื้นที่ที่เปนดินเหนียวหรือดินที่มี การจับตัวกันแนน (5) แผนเหล็กชวยพลิกเศษวัชพืช (trash board) มีลักษณะเปนแผนยาวติด อยูทางดานบนของชุดใบไถทำหนาที่ในการชวยกดเศษวัชพืชที่ถูกพลิกจากใบไถใหพลิกกลับไปผสมกับขี้ไถ อยางเรียบรอย รูปที่ 2-122 อุปกรณประกอบไถหัวหมู ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-130541.pdf 3.4.3) การพลิกและยอยดินของไถหัวหมู การพลิกและยอยดินที่เกิดจากการกระทำดวยไถหัวหมูจะเกิดขึ้นเมื่อไถหัวหมู เริ่มทำการไถดินก็จะเกิดแรงกระทำตอไถ ดินที่เกิดการแตกแยกออกครั้งแรกนี้จะถูกกระทำโดยสวนของใบมีด ตัดดินดวยแรงเฉือนในแนวระนาบ (Primary shear plane) โดยทำมุม 45 องศากับแนวระดับ หลังจากนั้นดิน สวนนี้ก็จะถูกดันขึ้นมาตามใบไถทำใหเกิดการแตกยอยอีกเปนครั้งที่สองในลักษณะของการเฉือน (Secondary shear plane) ซึ่งจะมีทิศทางตั้งฉากกับทิศทางของแนวแรงเฉือนครั้งแรก สำหรับการแตกยอยของดินในครั้งที่ สองนี้เกิดจากความโคงของใบไถ รูปที่ 2-123 ขั้นตอนการตัดดิน พลิกและยอยดินที่เกิดขึ้นจำกไถหัวหมู ที่มา : www.pcat.ac.th/_files_school/00000831/data/00000831_1_20141104-130541.pdf

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 138 3.4.4) แรงกระทำตอไถหัวหมู แรงจากดินที่กระทำตอชุดไถนี้สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คือ แรงที่ กระทำตอไถที่เกิดประโยชนตอการเตรียมดิน และแรงที่กระทำตอไถ แตไมมีประโยชนตอการเตรียมดิน แรง กระทำที่เกิดขึ้นสามารถแยกออกเปนทิศทางที่กระทำตอตัวไถไดดังนี้ คือ (1) แรงตามแนวดิ่งหรือแรงที่ตั้งฉากกับผิวดิน เปนแรงที่เกิดขึ้นเนื่องจาก - แรงเนื่องจากน้ำหนักของชุดไถ -แรงที่เกิดจากไถเริ่มตัดแซะดิน ยกดิน และพลิกดิน ซึ่งแรงนี้มีทิศทางกดลง หรือ ดันขึ้น - ในกรณีที่คานไถมีจุดตอเชื่อมกับตัวไถเหนือจุดรวมแรง (Center of resistance) - ในกรณีที่ใบมีดตัดดินสึกหรือไมมีความคม (2) แรงตามแนวราบมีทิศทางตั้งฉากกับผนังรองไถ เปนแรงที่เกิดขึ้น เนื่องจาก - แรงเนื่องจากความเสียดทานระหวางดินกันใบไถ - แรงเนื่องจากใบไถทำการพลิกดินไปทางดานขาง - แรงเนื่องจากใบมีดตัดดินทำการตัดดินในขณะที่ไถกำลังทำงาน (3) แรงตามแนวราบมีทิศทางเดียวกับการเคลื่อนที่ของไถ เปนแรงที่เกิดขึ้น เนื่องจาก - แรงตานทานในขณะที่ใบมีดตัดดินทำการตัดดินและเริ่มแซะดิน - แรงเสียดทานระหวางผนังรองไถ (Furrow wall) กับเหล็กกันขาง (Landside) - แรงเสียดทานที่เกิดขึ้นในขณะที่ใบไถเริ่มตัดดิน - แรงตานทานที่เกิดขึ้นในขณะที่ขี้ไถผานใบไถกอนที่จะถูกพลิก 3.4.5) การติดตั้งชุดไถหัวหมู เขากับรถแทรกเตอร การไถเตรียมดินที่ดีจะทำใหสภาพของพื้นที่เหมาะสมตอการเพาะปลูก ดังนั้น การไถ เตรียมดินดวยไถหัวหมูจึงคำนึงถึงสิ่งตอไปนี้ (1) รองไถและขี้ไถทุกรอยจะตองมีความกวางสม่ำเสมอตลอดพื้นที่ที่ทำการไถ (2) ความลึกในการไถจะตองเทากันตลอดทุกรอบ สำหรับความลึกของการไถ สามารถปรับไดที่เพลาขวาง โดยใหเพลาขวางอยูในแนวระดับและขนานกับ พื้นที่และตองปรับที่จุดตอแขนบน (Top link) เพื่อใหกระโจมไถอยูใน แนวตั้งฉากกับพื้นที่ (3) สำหรับรอยไถทุกรอยตองพลิกกลบสม่ำเสมอ โดยเฉพาะเศษหญา วัชพืช ตาง ๆ จะถูกฝงอยูขางลางดินที่ไดรับการไถจะตองรวนซุยสม่ำเสมอ (4) รอยไถทุกรอย จะตองเปนแนวตรง ไมเปไปเปมา (5) รองไถรองสุดทาย (Dead fur-row) จะตองปราศจากเศษหญาหรือรากหญา และจะตองไมมีขี้ไถปดทับ

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 139 (6) การไถตองทำดวยความประณีต พื้นที่ที่จะเตรียมดินจะตองไดรับการไถทั้งหมด ไมควรเหลือพื้นที่ที่ไมไดรับการไถไว 4. การดูแลรักษาบำรุงรักษารถแทรกเตอรและเครื่องจักรกลการเกษตร 4.1) การทำความสะอาดรถแทรกเตอรและเครื่องจักรกลการเกษตร โดยควรทำความสะอาด เปนประจำทุกวัน ใหปราศจากเศษวัสดุ ทางการเกษตร โคลน จาระบี คราบน้ำมันเครื่อง ซึ่งจะทำใหเพิ่ม ประสิทธิภาพในการใชงาน ปองกันความรอนที่จะสะสมกับเครื่องยนต ปองกันการสะสมความชื้นซึ่งจะทำให เกิดสนิม และลดเวลาที่จะเสียไปเนื่องจากการซอมแซม 4.2) การตรวจสอบนอต สกรู ฝาครอบตาง ๆ ของรถแทรกเตอรและเครื่องจักรกล การเกษตรที่จะทำใหเกิดเสียงดัง ถาหลุดรวงเขาไปยังชิ้นสวนที่มีการเคลื่อนไหวแลว จะทำใหเกิดความเสียหาย กับรถแทรกเตอรและเครื่องจักรกลการเกษตรได 4.3) การจัดทำบันทึกการบำรุงรักษา รถแทรกเตอรและเครื่องจักรกลการเกษตรตามชั่วโมง การใชงานของรถนั้น ๆ 4.4) การใชงานรถแทรกเตอรอยางถูกวิธีไมนำรถแทรกเตอรไปใชงานผิดประเภท หรือใชงาน หนักเกินไป ซึ่งจะทำใหรถแทรกเตอรเสียหายได 4.5) การตรวจสอบและถายฝุนออกจากถวยดักฝุนเครื่องกรองตรวจสอบอางน้ำมันเครื่อง กรองอากาศ ถามีระดับฝุนผงมากใหถายออก ทำความสะอาดและใสน้ำมันใหมเขาไปใหไดระดับเดิม 4.6) การตรวจสอบระดับน้ำมันหลอลื่นของเครื่องยนตโดยรถแทรกเตอรจะตองจอดในที่ เรียบ และดับเครื่องยนตชั่วระยะเวลาหนึ่งแลว เพื่อใหน้ำมันหลอลื่นไกลกับอางเก็บน้ำมัน จากนั้นใหดึงกานวัด ระดับน้ำมันหลอลื่นทำความสะอาดดวยผา และใสกานวัดระดับน้ำมันหลอลื่นกลับเขาไปใหสุด ดึงกานวัด ออกมาตรวจสอบระดับน้ำมันหลอลื่น ถาระดับน้ำมันหลอลื่นอยูต่ำกวาขีดลาง ใหเติมดวยน้ำมันหลอลื่นชนิด เดียวกับน้ำมันหลอลื่นที่ใชอยู 4.7) การตรวจสอบระดับน้ำระบายความรอนของเครื่องยนตควรตรวจสอบขณะที่ เครื่องยนตไมรอน เปดฝาหมอน้ำระบายความรอน ตรวจสอบระดับของน้ำ ระดับของน้ำควรจะอยูตางจากคอ ของหมอน้ำประมาณครึ่งนิ้ว ถึง 2 นิ้ว (13 - 51 มม.) ไมควรเติมน้ำระบายความรอนใหมีระดับสูงเกินไป เพราะ น้ำจะขยายตัวเมื่อมีอุณหภูมิสูง 4.8) การอัดจาระบี เพื่อหลอลื่นลูกปนและเพลา ใชจาระบีชนิดที่บริษัทกำหนด และเปน จาระบีที่มีความสะอาด ทำความสะอาดหัวอัดจาระบี กอนทำการอัดจาระบี หามอัดจาระบีมากเกินไป เพราะ จาระบีสวนเกินจะวิ่งลงสูสวนอื่น ๆ ได เชน สายพาน ผาเบรก หามอัดจาระบีโดยใชความดันมากเกินไปสำหรับ การหลอลื่นลูกปน หรือชิ้นสวนที่ปดมิดชิดเพื่อปองกันฝุนและน้ำ เพราะจะทำใหอุปกรณปองกันฝุนและน้ำแตก หรือรั่วได

คูมือการสงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม กองถายทอดและเผยแพรเทคโนโลยี 140 4.9) การตรวจสอบอุปกรณตาง ๆ รอบรถแทรกเตอรและจักรกลการเกษตร เชน ชิ้นสวน ที่หลวมและเสียหาย แปนและคันบังคับตางๆ การรั่วซึมของน้ำ สายพาน ระบบน้ำมันเชื้อเพลิง และระบบ ไฮดรอลิก เปนตน 4.10) การบำรุงรักษาตามชั่วโมงการใชงาน โดยทั่วไปรถแทรกเตอรและเครื่องจักรกล การเกษตรจะตองมีการบำรุงรักษามากกวาการบำรุงรักษาประจำวัน ซึ่งโดยทั่วไปจะใชชั่วโมงของการใชงาน เปนตัวกำหนด โดยผูใชควรศึกษาคูมือการใชรถแทรกเตอรและเครื่องจักรกลการเกษตรนั้น ๆ อยางละเอียด ที่มาขอมูลhttp://www.pcat.ac.th/ และ https://www.kubotasolutions.com/ 5. ขอควรระวังในการใชงานและการแกไขเบื้องตน 5.1) การทำงานของรถแทรกเตอรและความปลอดภัย 5.1.1) อุปกรณรักษาความปลอดภัยของรถแทรกเตอร เกี่ยวกับอุปกรณความปลอดภัยของรถแทรกเตอร เราตองปฏิบัติตามมาตรฐาน ความปลอดภัยแหงชาติ สำหรับเครื่องจักรกลการเกษตร ดังตัวอยางตามรูปที่ 2-124 รูปที่ 2-124 อุปกรณความปลอดภัยในรถแทรกเตอร ที่มา : www.ars.usda.gov/northeast-area/docs/safety-health-and-environmental-training/tractor-safety/ 5.1.2) มาตรการดานความปลอดภัย (1) ความลาดชันไดมากสุดที่ยังปลอดภัยอยูที่ประมาณ 6° ทำงานในทางตรง และ ตั้งฉากใหมากที่สุดเทาที่จะเปนไปได (ปองกันการแฉลบ) (2) ขณะขับขี่บนทองถนนตองล็อคเบรกซายขวา และเมื่อจะเลี้ยวใหลดความเร็ว ขณะที่ยังวิ่งทางตรงอยู แลวคอย ๆ เลี้ยว (ปองกันการแฉลบขางทาง หากเลี้ยวขณะที่วิ่งดวยความเร็วสูง) (3) หามขับขี่ดวยความเร็วสูง ออกตัวกระชาก เรงเครื่อง เบรก หรือเลี้ยวกะทันหัน