พัฒนาเอาชีพให้มีความเข้มแข็ง

หนงั สอื เรียนสาระการประกอบอาชพี

รายวิชา การพัฒนาอาชีพใหมีความเขม แข็ง
(อช21003)

ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน
(ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2554)

หลักสตู รการศกึ ษานอกระบบระดบั การศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน
พทุ ธศักราช 2551

สาํ นกั งานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

หา มจาํ หนาย

หนงั สอื เรียนเลมนี้จัดพมิ พดวยเงนิ งบประมาณแผนดินเพ่ือการศกึ ษาตลอดชวี ติ สําหรับประชาชน ลขิ สทิ ธ์ิ
เปนของ สํานักงาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ

เอกสารทางวชิ าการลาํ ดบั ท่ี 31/2555

หนงั สอื เรียนสาระการประกอบอาชีพ

รายวชิ า การพฒั นาอาชพี ใหม คี วามเขม แข็ง
(อช21003)

ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน
ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2554

ลิขสทิ ธเ์ิ ปน ของ สํานกั งาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
เอกสารทางวิชาการลําดบั ท่ี 31/2555



สารบญั หนา

คํานํา 5
คําแนะนาํ การใชหนังสือเรยี น 6
โครงสรางรายวิชาการพัฒนาอาชพี ใหม ีความเขมแข็ง ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 7
บทท่ี 1 ศกั ยภาพธรุ กิจ 8
9
ใบความรูที่ 1 การพัฒนาอาชีพเพื่อความเขมแข็ง 13
ใบความรูที่ 2 การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ 13
ใบความรูที่ 3 การวิเคราะหตําแหนง ธรุ กจิ 13
ใบความรูที่ 4 การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลา 17
บทท่ี 2 การจดั ทําแผนพัฒนาการตลาด 22
ใบความรูที่ 1 การกําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาด 27
ใบความรู ท่ี 2 การกาํ หนดและวเิ คราะหกลยทุ ธส ูเปาหมาย 30
ใบความรู ที่ 3 การกําหนดกิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาด 31
บทท่ี 3 การจัดทําแผนพัฒนาการผลิตหรอื การบรกิ าร 33
ใบความรูที่ 1 การกาํ หนดคุณภาพผลผลิตหรือการบริการ 36
ใบความรูที่ 2 การวิเคราะหทุนปจจัยการผลิตหรือการบริการ 38
ใบความรูที่ 3 การกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ 41
ใบความรูที่ 4 การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรือการบรกิ าร 43
ใบความรูที่ 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร 44
บทท่ี 4 การพฒั นาธุรกจิ เชิงรกุ 45
ใบความรทู ี่ 1 ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชงิ รุก 46
ใบความรูท ี่ 2 การแทรกความนยิ มเขาสูต ลาดของผูบริโภค 48
ใบความรูที่ 3 การสรา งรปู ลักษณค ุณภาพสินคา ใหม 53
ใบความรูท่ี 4 การพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง 54
บทท่ี 5 โครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง 56
ใบความรทู ่ี 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผน 63
ใบความรูท่ี 2 การเขยี นโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง 65
ใบความรทู ี่ 3 การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง
ใบความรทู ่ี 4 การปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพ

คําแนะนําการใชห นงั สอื เรียน

หนังสือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง ระดับมัธยมศึกษา
ตอนตน รหัส อช21003 เปนหนังสือเรียนที่จัดทําขึน้ สําหรับผูเ รียนทีเ่ ปนนักศึกษานอกระบบ ในการศึกษา
หนังสือเรียนสาระการประกอบอาชพี รายวชิ าการพฒั นาอาชพี ใหม คี วามเขม แขง็ ผเู รียนควรปฏบิ ัติดงั น้ี

1. ศึกษาโครงสรางรายวิชาใหเขาใจในหัวขอและสาระสําคัญ ผลการเรียนรูท ีค่ าดหวัง และ
ขอบขายเนื้อหาของรายวิชานั้น ๆ โดยละเอียด

2. ศึกษารายละเอียดเน้ือหาของแตละบทอยางละเอียด และทํากิจกรรมตามท่ีกําหนด ถายังไมชัดเจน
ควรทําความเขาใจในเนอ้ื หาน้ันใหมใหเ ขาใจ กอนทจี่ ะศกึ ษาเรื่องตอ ๆ ไป

3. ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมใบงานทายเรื่องของแตละบท เพอ่ื เปน การสรุปความรู ความเขาใจของเนือ้ หาใน
เรื่องนัน้ ๆ อีกครั้ง และการปฏิบัติกิจกรรมใบงานของแตละบท ผูเ รียนสามารถนําไปตรวจสอบกับครูและ
เพื่อน ๆ ทร่ี วมเรียนในรายวิชาและระดบั เดียวกนั ได

4. หนงั สอื เรียนเลมน้ีมี 5 บท
บทที่ 1 ศักยภาพธุรกจิ
บทที่ 2 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการตลาด
บทที่ 3 การจดั ทําแผนพัฒนาการผลติ หรอื การบริการ
บทที่ 4 การพฒั นาธรุ กิจเชงิ รุก
บทที่ 5 โครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง

โครงสรางรายวิชารายวิชา พฒั นาอาชพี ใหม คี วามเขมแขง็ (อช21003)
ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน

สาระสําคัญ
การพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง จําเปนตองศึกษา วิเคราะหศักยภาพของธุรกิจแลวจัดทํา

แผนพฒั นาการการตลาด แผนพัฒนาการผลติ หรือการบริการ กํากับดแู ลเพือ่ ใหอ าชีพสคู วามเขมแขง็

ผลการเรียนรทู คี่ าดหวัง
1. อธิบายความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพใหมีผลิตภัณฑหรืองานบริการ
สรางรายไดพอเพียงตอการดํารงชีวิต และเหลือเงินออมตามศักยภาพ
2. วเิ คราะหศ ักยภาพธุรกิจ การตลาด การผลติ หรือการบรกิ าร แผนธรุ กิจ เพื่อสรางธุรกิจใหมีความ
เขมแข็ง
3. อธิบายวิธีการจัดระบบการพัฒนาอาชีพสูความเขมแข็ง
4. ปฏิบัติการจัดทําแผนโครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง

ขอบขา ยเน้ือหาวชิ า
บทที่ 1 ศักยภาพธรุ กจิ
บทที่ 2 การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด
บทที่ 3 การจดั ทาํ แผนพัฒนาการผลิตหรอื การบริการ
บทที่ 4 การพฒั นาธรุ กิจเชงิ รุก
บทที่ 5 โครงการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง

7

บทท่ี 1
ศกั ยภาพธรุ กจิ
สาระสําคัญ
การพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็งจําเปนตองรจู กั การวเิ คราะหศักยภาพของธุรกจิ และวิเคราะห
ตาํ แหนง ธุรกิจของตนในระยะตา งๆ ได รวมถงึ การวิเคราะหศ กั ยภาพธุรกิจของตนเองบนเสน ทางของเวลา
ตัวช้วี ดั
1. อธิบายความหมาย ความสําคัญและความจําเปนของการพัฒนาอาชีพเพื่อความเขมแข็ง
2. อธิบายความจําเปน และคุณคาของการวิเคราะหศักยภาพของธุรกิจ
3. สามารถวิเคราะหตําแหนงธุรกิจในระยะตางๆ
4. สามารถวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่
ขอบขายเน้ือหา
1. ความหมาย ความสําคัญ และความจําเปนในการพัฒนาอาชีพเพื่อความเขมแข็ง
2. ความจําเปนของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ
3. การวเิ คราะหต าํ แหนง ธุรกจิ
4. การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่
สื่อการเรยี นรู
ใบความรู / ใบงาน การพัฒนาอาชีพเพื่อความเขมแข็ง
ใบความรู / ใบงาน การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กจิ
ใบความรู / ใบงาน การวเิ คราะหต ําแหนงธุรกิจ
ใบความรู / ใบงาน การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่

8

ใบความรทู ่ี 1
การพัฒนาอาชพี เพื่อความเขมแขง็
การพัฒนาอาชีพ หมายถึง การประกอบอาชีพที่มีการพัฒนาสินคา หรือผลิตภณั ฑใ หตรงกับความ
ตองการของลูกคาอยูต ลอดเวลา โดยมสี วนครองตลาดไดตามตองการของผูผลติ แสดงถงึ ความมน่ั คงในอาชพี
การพฒั นาอาชีพเพอ่ื ความเขมแข็ง มีความจําเปนและสําคัญ คือ
1. ทําใหอาชีพที่ประกอบการเจริญกาวหนาขึ้น เขมแข็ง พึ่งตนเองได
2. ทําผูประกอบการพัฒนาตนเองไมลาสมัย
3. ชว ยใหสรา งภาพลักษณทีด่ ีใหก ับตนเองและกิจการหรือองคก ร
4. ทําใหองคกรดึงบุคลากรที่มีความสามารถสูงเขามาทํางานไดมากขึ้น
5. เปนการรับประกันบุคคลมีความสามารถทํางานอยูกับองคกรตอไป

ใบงานท่ี 1
พัฒนาอาชพี เพ่ือความเขมแขง็
ใหผ ูเรียนรวมกลมุ กัน 5 คน อภิปรายวา “การพัฒนาอาชีพมีความจําเปนจริงหรือ อยางไร” แลว จด
บนั ทกึ สรุปผลการอภิปราย
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................

9

ใบความรูท ี่ 2
การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กิจ
ศักยภาพ คือ ความสามารถภายในรางกายทีซ่ อนเรน และยังไมถูกนํามาใชในการพัฒนาธุรกิจหรือ
ดําเนินการในสิง่ ตา งๆ
การพัฒนา คือ การเปลี่ยนแปลงอยางมีกระบวนการโดยมีจุดมุงหมายกําหนดไว
การพัฒนาศักยภาพ คือ การนําเอาความสามารถที่ซอนเรนภายในมาใชประโยชนอยางมี
กระบวนการ เพอ่ื ใหไดผลงานเกิดประสิทธิภาพทีด่ ที ี่สดุ
การวเิ คราะห คือ การแยกแยะสิ่งที่จะพิจารณาออกเปนสวนยอย ทีม่ ีความสัมพันธกัน รวมถึงสืบคน
ความสมั พนั ธสว นยอยเหลา นน้ั
การวเิ คราะหศ กั ยภาพธุรกจิ คือ การแยกแยะสวนยอยของความสามารถทีซ่ อนเรนใยตัวตนนํามาใช
ประโยชนอ ยา งมกี ระบวนการ เพอื่ ผลงานท่ีดที ีส่ ุด
คณุ คาและความจาํ เปน ของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ
1. ผปู ระกอบการรจู ักตัวเอง, คแู ขง ขนั
2. ผูป ระกอบการสามารถวางกลยุทธทางธุรกิจไดหลายระดับ และแบงแยกหนาที่ไดชัดเจน
เหมาะสมกับความถนัด
3. ผูประกอบการสามารถมองหาลูทางการลงทุนไดดีขึ้น
ตัวอยา งการวิเคราะหศักยภาพธรุ กิจ
คณุ พงษศ กั ดิ์ ชัยศิริ เจา ของรา นเฟอรนิเจอรเ ครื่องเรือนไม
1. มีใจรักดานการคาเฟอรนิเจอร ชอบบริการงานดานการขาย
2. มมี นุษยสมั พันธท ด่ี ี ยิ้มแยมแจมใส เปนกนั เอง ออ นนอ มถอ มตน
3. มีความซื่อสัตยตอลูกคา ขายสินคาเหมาะสมกับราคา ไมเอาเปรียบลูกคา
4. มีความรดู า นเฟอรน ิเจอรเ คร่อื งเรอื นไมเ ปนอยางดี
5. ทําเลที่ตั้งรานมีความเหมาะสม
6. มเี งนิ ทนุ หมุนเวียนคลอ งตวั
7. มีสวนแบงตลาดในทองถิ่นประมาณ 30%
8. ลูกคาสวนใหญอาชีพพนักงานบริษัท ขาราชการ ระดับรายไดปานกลาง ในหมูบ านจัดสรร
บริเวณใกลเคียงประมาณ 7 หมูบานแถบชานเมือง
9. ในทองถิ่นมีผปู ระกอบกิจการคา เฟอรนิเจอรไ มเชน เดยี วกัน 3 ราย
10. ทิศทางในอาชีพนี้ ยังมีอนาคตอีกยาวไกลจะมีจํานวนหมูบานจัดสรรเพิม่ ขึ้นในแถบนี้อีก
ประมาณ 5 หมูบ าน

10

จะเห็นไดวา การวิเคราะหศักยภาพมีความสําคัญและจําเปนตอการพัฒนาอาชีพใหเขมแข็งมาก หาก
ไดวิเคราะหแยกแยะศักยภาพของตนเองอยางรอบดาน ปจจัยภายในตัวตนผูประกอบการ ปจจัยภายนอกของ
ผูป ระกอบการ โอกาสและอุปสรรคในการประกอบธุรกิจการคา ยิง่ วิเคราะหไดมากและถูกตองแมนยํามาก
จะทําใหผูประกอบการรูจักตนเอง อาชีพของตนเองไดดียิง่ ขึน้ เหมือนคํากลาว รูเขา รูเรา รบรอยครัง้ ชนะทัง้
รอ ยครง้ั

ใบงานท่ี 2
การวเิ คราะหศักยภาพธุรกจิ

ใหผูเ รียนวิเคราะหศักยภาพธุรกิจอาชีพของตนเอง หรืออาชีพที่ตนเองสนใจจากปจจัยภายในตัวตน
ของผูเรียนและปจจัยภายนอกที่แวดลอม รวมถึงโอกาสท่ีดี อุปสรรคที่อาจเกิดขึ้นเปนลําดับเหมือนตัวอยาง
ใบความรทู ่ี 2
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

11

ใบความรทู ี่ 3
การวเิ คราะหต ําแหนง ธรุ กิจ
ตําแหนงธุรกิจ หมายถึง ระยะเวลาในชวงการประกอบอาชีพหรือธุรกิจของผูประกอบการแตละ
ระดบั ข้ันตอนของการดําเนินกจิ การ โดยทว่ั ไปแบงระยะดังน้ี
1. ระยะเรม่ิ ตน
2. ระยะสรางตัว
3. ระยะทรงตัว
4. ระยะตกต่ําหรือสูงขึ้น
ซึ่งจะอธิบายเปนรูปแบบกราฟดังนี้

มูลคาธรุ กจิ 4.1 ธุรกิจกา วหนา จะมผี ูคนเขา มา
เรยี นรูทาํ ตาม ทําใหเกดิ วิกฤตสว น
แบง ทางการตลาด

1. ระยะเรม่ิ ตน 2. ระยะสรา งตัว 3.ระยะทรงตัว 4.2 ถาไมม ีการพัฒนาธรุ กิจจะเปน ขาลง
จาํ เปน ตอ งขยายขอบขา ย จงึ มคี วาม
ตอ งการใชนวัตกรรมเทคโนโลยเี ขา มาใช

เวลา
4. ระยะสูงขน้ึ หรอื ตกตา่ํ

1.เปน ระยะท่ี 2- 3 ธุรกิจอยูใ นชวงพัฒนา
อาชีพหรอื ธุรกิจอยู ขยายตวั หรือยังทรงตัวจะมคี น
ในระยะฟก ตวั ของ จบั ตามองและพรอ มทาํ ตาม
การเขา สอู าชพี
(เริ่มมคี แู ขงขัน)

กราฟวิเคราะหตําแหนง วงจรธรุ กจิ

12

1 ระยะเร่ิมตน เปนระยะท่ีอาชีพหรอื ธรุ กิจอยใู นระยะฟกตวั ของการเขาสอู าชีพ
2 – 3 ระยะสรางตัว และระยะทรงตัว ธรุ กจิ อยใู นชว งพฒั นาขยายตวั หรือยังทรงตัวอยูจะมีคนจับตา
และพรอมทําตาม (เร่ิมมีคูแขงขันทางการคา)
4 ระยะตกตํ่าหรอื สูงขน้ึ

4.1 เมอ่ื ธุรกิจกา วหนาจะมผี คู นเขามาเรยี นรู ทาํ ตาม ทาํ ใหเกิดวิกฤตสิ วนแบงทางการตลาด
4.2 ถาไมมีการพัฒนาธุรกิจจะเปนขาลง จําเปนตองขยายขอบขายจึงมีความตองการใช
นวัตกรรม เทคโนโลยีเขาใชงาน
ผปู ระกอบการตอ งมีการวเิ คราะหต ําแหนงธรุ กจิ ในอาชีพหรือกจิ การของตนใหไดวาอยูในชวงระยะ
ใด กําลังขยายตัว ทรงตัว หรือเปนขาขึน้ และหรือขาลง ซึ่งในใบความรูต อไปจะเปนการวิเคราะหมุมมอง
กิจการผลประกอบการกําไร – ขาดทุนแตละระยะเวลาในการดําเนินธุรกิจที่ตอเนือ่ งกัน ทําใหเราไดทราบวา
ขณะน้เี ราจดั อยูในชวงไหนในการวิเคราะหจดั ตําแหนงธรุ กจิ ระยะทรงตวั ขาขึน้ หรอื ขาลง

ใบงานท่ี 3
การวเิ คราะหที่ตําแหนงธุรกจิ
ใหผูเ รียนวิเคราะหตําแหนงธุรกิจอาชีพของตนเองหรือาชีพทีต่ นเองสนใจวาในขณะนัน้ อยูใ นระยะใด
และใหเ หตผุ ลประกอบดว ย
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

13

ใบความรูท ี่ 4
การวเิ คราะหศกั ยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตล ะพืน้ ท่ี
เสน ทางของเวลา คือ วัฎจักรของการประกอบอาชีพ ธุรกิจ สินคา หรือบริการในชวงระยะเวลาหนึง่
ของการดําเนินกิจการ
ตวั อยาง การปลกู คะนาใน 1 ฤดูกาลการเกบ็ เกี่ยว
กิจกรรม
การ การ การ การ
บริหาร วางแผน เตรียม จดั การ การจดั การสรปุ
จาํ หนา ย ยอด
จดั การ ปจ จยั การ แรงงาน กาํ ไร-
ผลติ ขาดทนุ

การผลิต การ การปลกู การ การเกบ็
เตรียมดนิ บาํ รงุ รักษา เกี่ยว
ผกั คะนา
การ จัดหา
การ
จดั การ เงินทนุ จดั การ
เงนิ ทนุ หมนุ เวยี น เงินทนุ
หมนุ เวยี น
หมนุ เวียน
ชว ง 1 2 3 4 5 6 7 8
ระยะเวลา
ระยะเวลา

ตัวอยา ง
การปลูกผักคะนาในชวงฤดูหนาวแบงออกเปน 8 ชวง มีความสัมพันธกับกิจกรรม 3 รูปแบบคือ

1 การบรหิ ารจดั การ 2 การผลิตผักคะนา 3 การจดั การเงนิ ทนุ หมนุ เวยี น
ระยะเวลา ที่แบงเปน 8 ชวงในชวงฤดูหนาว ขั้นตอนที่ 1, 2, 3 เปนการวางแผน, เตรียมปจจัยการ

ผลิต จัดหาแรงงานของกิจกรรมการบริหารจัดการ ซึ่งสัมพันธกับกิจกรรมการจัดการเงินทุนหมุนเวียน
ในชวง 1, 2, 3 คือ การเตรียมการสวนลงทุนจัดหาเงินทุนเพื่อดําเนินกิจกรรม ซึง่ ตอมามีการตอเนือ่ งในชวง
4, 5, 6, 7 ที่เกย่ี วของกับการผลิต (การเตรียมดิน, การปลุก, การบํารุงรักษา, การเก็บเกีย่ ว) จนไดผลิตผลและ

จัดจําหนายไดรับเงินในระยะเวลาที่ 8 ซึ่งสัมพันธกับการจัดการเงินทุนหมุนเวียน การจัดหาเงินหมุนเวียน
ไดรับเงินจากการผลิตคะนาในชวงระยะเวลาที่ 8ซึง่ สัมพันธกับกิจกรรมการบริหารจัดการ คือ การสรุปยอด
กําไรขาดทุนเปนการสรุปรวบยอดผลการประกอบการ

จะเหน็ ไดวา ในการประกอบธรุ กจิ อาชีพหนึง่ ๆ หากไดมีการวเิ คราะหศกั ยภาพธุรกิจบนเสนทางของ
เวลาอยางตอเนื่องในชวงดําเนินกิจกรรมจะชวยใหการดําเนินงานเปนไปตามเปาหมายที่กําหนดไว

14

การดาํ เนนิ ธุรกิจอาชพี
การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลา ทําใหทราบถึงผลประกอบการกําไร - ขาดทุน

ในชวงเวลาหน่ึง หากมีการวเิ คราะหอยา งตอเนื่อง เชน หวงเวลา 1 + หวงเวลา 2 + หวงเวลา 3 ทําใหไดทราบ
และพยากรณถ งึ ตาํ แหนงธรุ กจิ ของตนเองไดวา อยูในชว งขาขน้ึ - หรือขาลง

การวิเคราะหศักยภาพบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่ คือ การแยกแยะ
กระบวนการทางธุรกิจ หรือการดําเนินการดานอาชีพหรือการประกอบอาชีพ โดยแบงตามชวงระยะเวลา
ดําเนินกิจกรรม และมีเปาหมายคือ ผลการประกอบการในชวงเวลานัน้ เมือ่ เปรียบเทียบชวงกอนหนานัน้
จัดอยูป ระเภทขาขึน้ หรือขาลงในตําแหนงธุรกิจโดยเขียนเปนผังการไหลของงาน เพือ่ ใชเฝาระวังการ
ดําเนินงานใหกําหนดภารกิจการทํางานเปนเรื่อง ๆ จัดลาํ ดบั กอน - หลงั ดงั ตอ ไปน้ี
1. ศักยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตละพน้ื ท่ี

ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิง่ ทีเ่ กิดขึน้ เองตามธรรมชาติ ซึง่ มนุษยสามารถนําไปใชใหเกิด
ประโยชนตอชีวิตประจําวัน และการประกอบอาชีพได เชน การวางแผนการปลูกคะนา มีแหลงน้าํ เพียงพอ
ตอระยะเวลาในการปลูก 1 ฤดูกาล หรือไม และความอุดมสมบูรณของดินมีมากนอยเพียงใด ซึง่ จะสงผลตอ
การปรับปรุงบํารุงดินและการใสปุยคะนา
2. ศกั ยภาพของพ้นื ทต่ี ามลกั ษณะภมู ิอากาศ

ลักษณะภูมิอากาศ หมายถึง ลักษณะอากาศประจําถิน่ ในชวงระยะเวลาหนึง่ ซึง่ มีอิทธิพลตอการ
ประกอบอาชีพในแตละพื้นทีม่ ีสภาพอากาศทีแ่ ตกตางกัน การเตรียมปจจัยการปลูกคะนาเกีย่ วกับเมล็ดพันธุ
ควรเลือกเมลด็ พันธุใ หเ หมาะสมกบั ฤดูกาล เพราะจะทําใหคะนามีการเจริญเติบโตที่ดี
3. ศักยภาพของภูมปิ ระเทศ และทาํ เลทตี่ ้งั ของแตล ะพ้นื ที่

ภูมิประเทศ หมายถึง ลักษณะทางกายภาพของแผนดิน ความสูงต่ํา ทีร่ าบลุม ที่ราบสูง ภเู ขา แมนํา้
ทะเล เปน ตน สภาพภมู ปิ ระเทศในการปลกู คะนา ควรเลอื กพื้นที่ที่ราบสงู ใกลแ หลง นํ้า
4. ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ีชวี ิตของแตล ะพืน้ ที่

ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี หมายถึง ความเชือ่ การกระทําทีม่ ีการปฏิบัติสืบเนือ่ งกันมาเปน
เอกลกั ษณ และมีความสาํ คัญตอ สังคม

ในแตละภาคของประเทศไทย มีวิถีชีวิต ความเปนอยู และการบริโภคทีแ่ ตกตางกัน การปลูกคะนา
ควรปลกู ใหตรงกับความตองการของผบู ริโภคและตลาด
5. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยใ นแตล ะพืน้ ที่

ทรัพยากรมนุษยในแตละพื้นที่ หมายถึง ความรู ความสามารถของมนุษยทีเ่ ปนภูมิรู ภูมิปญญา
ทงั้ ในอดีตและปจ จบุ นั ตางกัน ในแตล ะทองถ่ินมีความถนัดและความชํานาญในการจัดการแรงงาน การดูแล
รกั ษา การเก็บเกย่ี วท่ไี มเหมอื นกนั สง ผลใหผลผลติ และรายไดทตี่ า งกนั

15

ใบงานท่ี 4
การวเิ คราะหศกั ยภาพบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพ้ืนที่
ใหผูเรียนจัดทําผังการไหลของการพัฒนาอาชีพของตนเองหรืออาชีพที่สนใจ แลวิเคราะหศักยภาพ
ของธุรกจิ แตละขั้นตอนวามีความสามารถอะไรไดบาง
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................

16

บทท่ี 2
การจัดทําแผนพฒั นาการตลาด
สาระสําคัญ
การจัดทําแผนพัฒนาการตลาดเปนการพัฒนาการตลาดของสินคาใหสามารถแขงขันได
โดยการกําหนดเปาหมายและกลยุทธตางๆ เพื่อใหบรรลุเปาหมายทางการตลาดที่กําหนดไว
ตวั ช้วี ัด
1. กําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาดของสินคาหรือบริการได
2. กําหนดและวเิ คราะหก ลยทุ ธส เู ปา หมายการตลาดได
3. กาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาดได
ขอบขายเนอ้ื หา
เรื่องท่ี 1 ทิศทางและเปาหมายการตลาดเพื่อพัฒนาการตลาด
เรอ่ื งท่ี 2 การกําหนดกลยุทธและวิเคราะหสูเปาหมาย
เรอื่ งท่ี 3 วเิ คราะหก ลยทุ ธ
เร่ืองที่ 4 กาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาด
สือ่ การเรียนรู
ใบความรู / ใบงาน การกําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาดเพื่อพัฒนาการตลาด
ใบความรู / ใบงาน กาํ หนดและวิเคราะหกลยทุ ธส เู ปาหมาย
ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด
ใบความรู / ใบงาน กําหนดกจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด

17

ใบความรูที่ 1
การกําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาด
( 1. กําหนดทิศทางการตลาดได 2. การกําหนดเปาหมายการตลาดได)
การกําหนดทิศทางธุรกิจ
เปนการคิดใหมองเห็นอนาคตการขยายอาชีพใหมีความพอดี จะตองกาํ หนดใหไ ดว า ในชว งระยะ
ขางหนาควรจะไปถึงไหน อยางไร
การกาํ หนดเปาหมายการตลาด
เปาหมายการตลาดเพื่อการขยายอาชีพ คือ การบอกใหทราบวา สถานประกอบการนัน้ สามารถทํา
อะไรไดภายในระยะเวลาเทาใด ซึ่งอาจจะกําหนดไวเปนระยะสัน้ หรือระยะยาว 3 ป หรือ 5 ป ก็ได
การกําหนดเปาหมายของการพัฒนาอาชีพตองมีความชัดเจนสามารถวัดและประเมินผลได การกําหนด
เปาหมายหากสามารถกําหนดเปนจํานวนตัวเลขไดก็จะยิ่งดี เพราะทําใหมีความชัดเจนจะชวยใหการ
วางแผนมคี ุณภาพยงิ่ ข้นึ และจะสง ผลในทางปฏิบตั ิไดด ียิง่ ขึน้
การบริหารการตลาด (Marketing Management) เปนกระบวนการตัดสินใจทีเ่ กี่ยวกับการวางแผน
การปฏิบัติการและการควบคุมกิจกรรมตางๆ ที่ทําใหธุรกิจบรรลุเปาหมายที่ตั้งไว ประกอบดวย 3 สว น
1. การวางแผนวิธีการเพื่อบรรลุเปาหมาย
2. การปฏิบัติตามแผน
3. การควบคุมและตรวจสอบ
การตลาดในยุคโลกาภิวัฒนมีการเปลีย่ นแปลงเร็วมากซึง่ ขึน้ อยูก ับกระแสของสังคม กําลังซือ้ ของ
ผูบ ริโภค และสวนแบงของตลาด ดังนั้น ผูป ระกอบอาชีพจําเปนตองศึกษากระบวนการตลาดอยูต ลอดเวลา
เพือ่ นํามากําหนดทิศทางและเปาหมายทางการตลาด โดยพยายามผลิตสินคาหรือบริการขึน้ มาที่จะสามารถ
ตอบสนองความพึงพอใจของผูบ ริโภคใหไดมากที่สุด ดังนัน้ จําเปนทีจ่ ะตองมีการกําหนดทิศทางและ
เปาหมายทางการตลาดมาใชทางการตลาด เพือ่ เอาชนะคูแขงขันทางการตลาดและเปนผูประสบความสําเร็จ
ในที่สุด
การกําหนดทิศทางและเปาหมายทางการตลาดจะตองตอบคําถามเหลานี้ใหไดดังนี้
1. ตลาดตองการซ้อื อะไร หมายถึง สนิ คาทีผ่ บู ริโภคตอ งการ
2. ทําไมจึงซื้อ หมายถึง จุดประสงคในการซื้อสินคาไปทําไม
3. ใครคอื ผซู อื้ หมายถึง กลมุ เปา หมายที่จะซอ้ื คือกลมุ ใด
4. ซื้ออยางไร หมายถึง กระบวนการซื้ออยางไร เชน ซื้อแบบตั้งคณะกรรมการการประมูล
5. ซ้ือเมอื่ ไร หมายถึง โอกาสทีจ่ ะซอ้ื สินคา เมือ่ ไร เชน ทุกวัน ทกุ เดอื น
6. ซือ้ ที่ไหน หมายถึง สินคาที่จะซือ้ มีขายตามรานคาประเภทใด เชน รานขายของเบ็ดเตล็ด
รา นขายทั่วไป

18

ผูประกอบการจะตองสรุปใหไดวาผูบ ริโภคตองการสินคาชนิดใดนําไปใชทําอะไร กลุม เปาหมายที่
ตองซือ้ เปนกลุม ทีม่ ีกําลังซือ้ หรือไม วิธีการทีซ่ ือ้ เชน ซือ้ ไดทัว่ ไปหรือตองผานคณะกรรมการ ซื้อใชเมือ่ ใด
และควรซื้อแหลงใด สิ่งเหลานี้จะเปนทิศทางในการผลิตสินคาแลวนํามากําหนดเปาหมายทีจ่ ะผลิตสินคา
เชน ผลิตผักอินทรีย ผูซ ื้อตองการกินอาหารปลอดสารเคมี คือกลุม เปาหมายผูสูงอายุในหมูบาน ซื้อปลีกใช
ทกุ วนั ตามรา นคา ในชมุ ชน นอกจากนอ้ี าจจะตอ งวเิ คราะหส ง่ิ ตา งๆ ดงั น้ี เพอ่ื นาํ มาพจิ ารณากาํ หนดทศิ ทางดว ย
ตวั อยา ง

การวิเคราะหพฤติกรรมการบริโภคของลูกคาสายการบิน
1. ตลาดตอ งการซอ้ื อะไร : การเดินทางที่สะดวก สบาย รวดเร็ว การบริการทีป่ ระทับใจ มีเที่ยวบิน

ใหเลอื กมาก มเี ทย่ี วบินตรง
2. ทาํ ไมจงึ ซอื้ : ตองการประหยัดเวลา ตองการเดินทางอยางรวดเร็ว มีความภูมิใจ
3. ใครคอื ผูซือ้ : นักธรุ กจิ นักทอ งเทยี่ ว
4. ซื้ออยางไร : ซ้อื ซา้ํ ซื้อเมอื่ มธี รุ ะดวนและจาํ เปน ซอ้ื จากความประทบั ใจ
5. ซื้อเม่ือไร : ซ้ือสมํ่าเสมอ ซ้อื เรงดว นเปนครัง้ คราว ซือ้ เมื่อตองการเดินทางทองเทย่ี ว
6. ซื้อทไี่ หน : ตัวแทนจําหนาย สํานักงานขายของสายการบิน
การเลือกตลาดเปาหมาย (Target Market) นั้น เปนองคประกอบที่สําคัญของกลยุทธทางการตลาด
ซึ่งนักการตลาดจะเลือกตลาดเปาหมายได จะตองทําการวิเคราะหส ง่ิ ตา งๆ ดังตอ ไปน้ี
1. ผูท ี่คาดวาจะเปนลูกคาในอนาคตมีลักษณะการบริโภคอยางไร มีความตองการสินคาชนิดใด มี
รูปแบบพฤติกรรมการบริโภคอยางไร? และผทู ี่คาดวาจะเปนลกู คา ในอนาคตเปนใครอยทู ไี่ หน
2. สวนผสมทางการตลาด และความสามารถในการจัดสวนผสมทางการตลาดใหเขาถึงเปาหมาย
ทางการตลาดที่ไดวางไว
3. เปาหมายของกิจการ โดยวิเคราะหถึงการแสวงหาโอกาสทางการตลาดที่เห็นวาพอมีชองทาง
4. ปจจัยอื่นๆ ซึ่งสวนมา ไดแก ตัวแปร หรือสภาพแวดลอมทางการตลาดทีค่ วบคุมไมได เพราะ
ปจจัยนม้ี ผี ลตอ การเลือกตลาดเปาหมายเชนกนั
5. การแบงสวนตลาด เพื่อที่จะไดกลยุทธและยุทธวิธีทางการตลาดใหเหมาะสมกับตลาดแตละ
สว น
เปาหมายทางการตลาด เปนการคัดเลือกกลุม ลูกคาทีเ่ ปนเปาหมายโดยตองคํานึงถึงปจจัยสําคัญ คือ
สวนผสมทางการตลาด ผูที่คาดหวังวาจะเปนลูกคาในอนาคตและกรณีมีสวนแบงในการตลาด
หลกั การกําหนดเปาหมายทางการตลาด มดี ังน้ี
1. เปาหมายที่กําหนดตองมีความเปนไปได
2. เปาหมายตองชัดเจน
3. การกําหนดเปาหมายตองมีความละเอียดเพียงพอ

19

ตวั อยา ง
1. ตอ งการเพ่มิ สินคาอกี 25% จากปกอ น
2. ตองการกําไรตอยอดขายสูงกวาคูแขงอยางนอย 2%
3. ตองการเพิ่มจุดกระจายสินคาจาก 10 จดุ เปน 15 จดุ

20

ใบงานท่ี 1/1
การกาํ หนดทศิ ทางและเปาหมายการตลาด
( 1. กําหนดทิศทางการตลาดได 2. การกําหนดเปาหมายการตลาดได)

ใหผูเรียนรวมกลุม กัน 5 คนกําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาดในการพัฒนาสินคาของตนเอง
หรือสินคาท่สี นใจ

1. ศึกษาตลาดเพื่อกําหนดทิศทาง
1.1 สินคา คือ..........
1.2 ลกู คาซื้อไปทําอะไร

1.3 กลมุ เปา หมายท่ีซอื้ สนิ คาคือใคร มกี ําลงั ซอ้ื หรอื ไม
1.4 ลกู คาจะซ้อื อยางไร
1.5 ลกู คา ซอ้ื ใชเมือ่ ไร
1.6 ซ้ือสินคา ไดท่ีไหน
2. เมื่อศึกษาทิศทางการตลาดแลวใหกําหนดเปาหมายการตลาดในการผลิตสินคา

แบบบันทึก
สมาชกิ ในกลุม 1.............................................................................................................................................

2.............................................................................................................................................
3.............................................................................................................................................
4.............................................................................................................................................
5.............................................................................................................................................
1. ทศิ ทางการผลติ สนิ คา ..................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
2. เปา หมายการผลติ สินคา ..............................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

21

ใบงานท่ี 1/2
การกําหนดทิศทางและเปา หมายการตลาด
( 1. กําหนดทิศทางการตลาดได 2. การกําหนดเปาหมายการตลาดได)

ผูเรียนนําทิศทางและเปาหมายการตลาดจากใบงานที่ 1 ไปใหผูร ูว ิเคราะหความเปนไปได แลวสรุป
ลงในแบบบันทึก
แบบบันทึก
ชื่อสินคา ............................................................................................................................................................
สรปุ ผลการวิเคราะหจ ากผูรู
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
แนวทางการแกไขจากการแสดงความคดิ เห็นของผูรู
..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

22

ใบความรูที่ 2
การกาํ หนดและวเิ คราะหกลยุทธสูเปา หมาย
( 3. กาํ หนดกลยทุ ธส เู ปาหมายได 4. วเิ คราะหกลยุทธไ ด )

การกําหนดกลยุทธ เปนการพัฒนาแผนระยะยาวบนพืน้ ฐานของโอกาสและอุปสรรคภายใน
สภาพแวดลอ มภายนอก จดุ แขง็ และจดุ ออ นภายในสภาพแวดลอมภายในของบริษัท การกําหนด
กลยุทธจะตองรวมทัง้ การรุก การรับ การกําหนดเปาหมายกอนการพัฒนากลยุทธ และการกําหนดนโยบาย
ของบริษัท

การกําหนดกลยุทธ เปนการทําใหธุรกิจเจริญเติบโตเพื่อความอยูร อดเปนสําคัญ การสรางความ
เจริญเติบโตอยางตอเนื่องอันจะนํามาซึง่ ยอดขายทีส่ ูงขึ้น ตนทุนตอหนวยลดลงและเปนผลเนือ่ งจาก
ประสบการณในการผลิตและเปนผลทําใหกําไรสูงขึน้ อีกดวย ถือวาไดเปนกลยุทธการเจริญเติบโตโดยวิธี
ทางลัด เพื่อตัดลดคาใชจายทั้งทางดานการเงินและการบริหารจัดการกลยุทธ

กลยุทธการพัฒนาการตลาด เปนกลยุทธที่นํามาใชเพื่อเพิม่ ยอดขายและขยายการเติบโต โดยใช
ผลิตภัณฑที่มีอยูออกจําหนา ยในตลาดใหม กลุมลกู คา ในพน้ื ทแี่ หง ใหม เพื่อใหสามารถครอบคลุมใหครบทุก
พื้นที่ทั้งในประเทศและตางประเทศ

กลยุทธ เปน แนวทางปฏิบัติ เพ่อื ใหบ รรลุวัตถปุ ระสงค
กลยุทธ คือหลักวิธีการและแนวทางในการปฏิบัติ เพือ่ ใหสอดคลองกับวัตถุประสงค ซึ่งจะใชกล
ยทุ ธใ นระดับปฏิบัตกิ าร
การวเิ คราะหก ลยุทธสเู ปา หมาย
อาจใชว ธิ ีการวิเคราะหจ ดุ ออน จุดแข็ง (SWOT Analysis) ซึ่งมีองคประกอบดังนี้

SWOT Analysis

จุดแขง็ จุดออน

โอกาส อุปสรรค

SWOT Analysis เปนการวิเคราะหสํารวจสภาพภายในองคกร และสภาพแวดลอมภายนอก เพือ่
นํามาสังเคราะหวาองคกรมีจุดออน (S) จดุ แขง็ (W) อปุ สรรค (T) และโอกาส (O) อยางไร

ปจจัยภายใน คือ สง่ิ ทเ่ี ราควบคมุ ไว ไดแกจ ดุ ออ น จดุ แขง็
ปจ จัยภายนอก คอื สงิ่ ทเ่ี ราควบคมุ ไมได ไดแก อุปสรรคและโอกาส

23

จดุ แขง็ (Strengths) มลี กั ษณะ ดงั น้ี
1. เปนงานที่เราถนัด ทําแลวมีความสุข
2. เปนงานที่โดดเดน ชุมชนชื่นชอบ
3. ทรัพยากรและเครื่องมือมีความพรอม
จดุ ออ น (Weakness) มลี กั ษณะดงั นี้
1. เปนงานที่เราไมสบายใจที่จะทํา
2. ตองการรับความชวยเหลือจากคนอื่น
3. ทักษะบางอยางที่เรายังไมมั่นใจ
4. ขาดทรัพยากรในการทํางานใหบรรลุเปาหมาย
อุปสรรค (Threats) มลี ักษณะดงั นี้
1. ใครคือคูแขง ขันทท่ี าํ ไดดกี วาเรา
2. ถาสภาพแวดลอมเปลี่ยนจะทําใหแผนโครงการเรามีปญหา
3. ความขัดของที่จะเกิดจากเราเอง
โอกาส (Opportumties) มลี ักษณะดังน้ี คอื
1. โอกาสทีก่ ําลังจะเกิดขึ้นที่จะทําใหเราประสบความสําเร็จ
2. มีเคร่ืองมือใหมท่ไี ดร ับการสนับสนุน
3. มีสวนแบงของตลาดที่เรามองเห็น
4. บุคลากรมีศักยภาพทําใหงานสําเร็จไดงายขึ้น
ศึกษาความเปนไปได ดังนี้ คอื
1. ความเปนไปไดทางการเงิน
2. ความเปนไปไดทางการตลาด
3. ความเปนไปไดทางการผลิต
4. ความเปนไปไดทางเทคโนโลยี
การกาํ หนดกลยุทธ
1. ลงทุนต่ําที่สุด ซึ่งมีความเปนไปไดทางการเงิน
2. ทําในส่ิงทท่ี าํ ไดด ี ซึ่งมคี วามเปนไปไดใ นการผลิต
3. ทาํ จํานวนนอย แลวคอยๆ เพิ่มไปสจู าํ นวนมาก
4. เปนธุรกิจที่สามารถทําไดในระยะยาว ซึ่งมีความเปนไปไดทางการตลาด
ความสามารถในการแขง ขยั อาจพิจารณาในสิ่งตางๆ ดังนี้
1. อะไรทีเ่ ราทาํ ไดด ีทสี่ ดุ เม่อื เทียบกับผูอน่ื

1.1 ดกี วา

1.2 เรว็ กวา

24

1.3 ถูกกวา
1.4 แตกตา งกวา เดน กวา
2. มองจุดเดนที่เรามี
2.1 สนิ คา / บริการของเราดีอยางไร
2.2 ใครคือลูกคาของเรา
2.3 ขนาดตลาดมีมูลคาเทาไร
2.4 เทคโนโลยใี นการผลิตสุดยอดเพียงใด
2.5 ถาคแู ขงทําไดจะใชเวลาอีกนานเทาไร
กลยุทธการตลาดโดยใช 4P
กลยุทธการตลาดนัน้ มีอยูม ากมาย แตเปนที่รูจ ักและเปนพืน้ ฐาน คือการใช 4P เปนการวางแผนใน
แตละสวนใหเขากันในบางครั้งอาจจะไมสามารถปรับเปลี่ยนทั้ง 4P ไดทัง้ หมดในระยะสัน้ ก็ไมเปนไร แตจะ
คอยๆ ปรบั จนสมดุลครบทั้ง 4P ในท่ีสดุ
1. สินคา หรือบรกิ าร (Product) กําหนดสินคาใหตรงกับความตองการของลูกคา เชน ลูกคาสูงอายุ
ตอ งการนํา้ ผลไมทีม่ ีรสหวานเล็กนอ ย
2. ราคาสินคา (Price) เปนการตัง้ ราคาทีเ่ หมาะสมกับสินคาหรือบริการ และกําลังซือ้ ของลูกคา
พิจารณาจากราคาของคูแขง บางครั้งอาจลดราคาต่าํ กวาคูแ ขงก็ได โดยลดคุณภาพบางตัวทีไ่ มจําเปนก็จะทํา
ใหสินคามีราคาต่ํากวาคูแขง หรือกําหนดราคาสูงกวาคูแขงก็ไดถาสินคาของเราดีกวาคูแขงดานใดเพื่อให
ลูกคามีโอกาสเปรียบเทียบ
3. สถานทีข่ ายสินคา (Place) ควรเลือกทําเลขายใหเมาะสมกับลูกคา หรือคิดหาวิธีการสงของ
สินคาใหถ ึงมอื ลูกคาไดอยา งไร
4. การสง เสริมการขาย (Promotion) เปนการทํากิจกรรมตางๆ เพือ่ ใหลูกคารูจ ักสินคาและอยากที่
จะซื้อมาใช เชน การแจกใหทดลองใช การลดราคาในชวงแรก การแถมไปกับสินคาอื่นๆ

25

ใบงานท่ี 2/1
การกาํ หนดและวเิ คราะหกลยุทธทางการตลาด
( 3. กําหนดกลยุทธสูเปา หมายได 4. วเิ คราะหก ลยทุ ธไ ด )

ใหผูเรยี นรวมกลุมกนั 5 คน รว มกนั กาํ หนดและวเิ คราะหก ลยทุ ธพ ฒั นาทางการตลาดแลวสรุปลงใน
แบบบันทึก

แบบบันทึก
สมาชิกในกลุม 1.............................................................................................................................................

2.............................................................................................................................................
3.............................................................................................................................................
4.............................................................................................................................................
5.............................................................................................................................................
กลยทุ ธ
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
การวเิ คราะหก ลยุทธ โดยการวเิ คราะหจ ดุ ออ น จดุ แขง็
1. จดุ แขง็ ..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
2. จดุ ออ น.......................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
3. โอกาส........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
4. อปุ สรรค.................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
สรุปผลการวเิ คราะห
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

26

ใบงานท่ี 2/2
ตรวจสอบผลการวเิ คราะหก ลยุทธ
ใหผูเรยี นนาํ ผลการวิเคราะหกลยทุ ธจ ากใบงานท่นี าํ ไปใหผ ูรชู ว ยตรวจสอบความเปน ไปไดแลวสรุป
ลงในแบบบันทึก

แบบบันทึก
กลยทุ ธ............................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
สรุปผลการวิเคราะหจ ากผรู ู
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
แนวทางการแกไ ขจากการแสดงความคิดเหน็ ของผูรู
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

27

ใบความรูที่ 3
การกําหนดกจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาด
การตลาดมีความสําคัญเพราะเปนจุดเริม่ ตนและมีผลตอการบรรลุเปาหมายสุดทายของการดําเนิน
ธุรกิจ ธรุ กิจตอ งเริ่มดวยการศกึ ษาความตองการทีแ่ ทจริงของลูกคา จากน้ันจึงทาํ การสรา งสินคาหรือบริการที่
ทาํ ใหล กู คา เกิดความพอใจสูงสุด (Customer Focus)
การบริหารตลาด เปนกระบวนการวางแผน ปฏิบัติงานและการควบคุมกิจกรรมทางการตลาดที่
กอใหเ กิดการแลกเปล่ยี นระหวางผูซื้อและผูขาย พรอมทงั้ นาํ ความพอใจมาสูทงั้ 2 ฝา ย
การกําหนดกิจกรรมเพ่ือพัฒนาการตลาด
เมือ่ เราทราบวากลยุทธทีก่ ําหนดไวมีดานใดบาง เชน กลยุทธ 4P ก็คือดานตัวสินคา ดานราคา ดาน
สถานที่ขาย และการสงเสริมการขาย กลยุทธทั้ง 4 ดาน ใหน าํ มากาํ หนดเปน กิจกรรมท่ตี องดาํ เนนิ การ เชน
1. กิจกรรมดานพัฒนาตัวสินคา พัฒนาใหตรงกับความตองการของลูกคา
2. กจิ กรรมดานราคา ผผู ลติ ก็ตอ งกาํ หนดราคาทีเ่ หมาะสมกับกําลังซือ้ ของผูบริโภค และเหมาะสม
กับคุณภาพของสินคา
3. กิจกรรมดานสถานที่ ตองคิดวาจะสงมอบสินคาใหกับผูบ ริโภคไดอยางไร หรือตองมีการปรับ
สถานที่ขาย ทําเลที่ตั้งขายสินคา
4. กจิ กรรมสง เสริมการขาย จะใชวธิ ีการใดที่ทําใหล ูกคารจู ักสนิ คา ของเรา
การวางแผนพัฒนาการตลาด
ผูผ ลิตจะตองนํากิจกรรมตางๆ มาวางแผนเพือ่ พัฒนาการตลาด ซึง่ สามารถนําไปสูก ารปฏิบัติใหได
ดงั ตัวอยาง

ท่ี กจิ กรรมทตี่ อ งดาํ เนนิ 28

1 ศึกษาขอมูลเพื่อกําหนดทิศทางการ แผนการพัฒนาการตลาด
พัฒนาการตลาด แผนการพฒั นาการตลาดป 2553

2 กําหนดเปาหมายการตลาด ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
3 กาํ หนดกลยุทธสูเหมาย
4 วิเคราะหกลยทุ ธ
5 ดาํ เนนิ การ

- การโฆษณา
- การประชาสัมพันธ
- การทํางานขอมูลลูกคา
- การสงเสริมการขาย
- การกระจายสินคา
- การสงมอบสินคา
- ฯลฯ

29

ใบงานท่ี 3
การกาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาด
ใหผูเรียนรวมกลุมและรวมกันกําหนดกิจกรรมและวางแผนการพัฒนาตลาด ลงในแบบบันทึกที่
กาํ หนดให

แบบบันทึก
สมาชิกในกลมุ 1.............................................................................................................................................
2.............................................................................................................................................

3.............................................................................................................................................

4.............................................................................................................................................

5.............................................................................................................................................
กิจกรรมและแผนการพฒั นาการตลาด

ท่ี กจิ กรรมท่ตี อ งดาํ เนิน แผนการพฒั นาการตลาดป 2553

ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

30

บทท่ี 3
การจัดทาํ แผนพัฒนาการผลติ หรือการบริการ

สาระสําคัญ
การพัฒนาการผลิตหรือการบริการ หรือจากการกําหนดคุณภาพผลผลิตหรือการบริการ วิเคราะห

ทุนปจจัยการผลิตหรือการบริการ กําหนดเปาหมาย การกําหนดแผนกิจกรรมและการพัฒนาระบบการผลิต
หรือการบริการ จึงจะนําสูการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง

ตัวช้วี ดั
1. อธิบายการกาํ หนดคณุ ภาพผลผลติ หรือการบรกิ าร
2. วเิ คราะหทุนปจ จยั การผลติ หรือการบริการ
3. กําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ
4. กาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลิต
5. พัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ

ขอบขา ยเน้ือหา
1. การกาํ หนดคุณภาพผลผลิตหรือการบรกิ าร
2. การวเิ คราะหทุนปจจัยการผลติ หรือการบริการ
3. การกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ
4. การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลิต
5.การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร

สอ่ื ประกอบการเรียนรู
ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิตหรอื การบรกิ าร
ใบความรู / ใบงาน การวเิ คราะหท ุนปจ จยั การผลติ หรือการบริการ
ใบความรู / ใบงาน การกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ
ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลิต
ใบความรู / ใบงาน การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ

31

ใบความรทู ่ี 1

การกําหนดคณุ ภาพผลผลติ หรือการบรกิ าร
การจดั การการผลิต หมายถึง การสรา งสรรคหรือการแปรสภาพสง่ิ หน่งึ สิ่งใด ใหเปนสนิ คา
เปน กระบวนการท่ีดาํ เนนิ งานผลติ สินคาตามข้ันตอนตา งๆ อยางตอเนือ่ งและมกี ารประสานงานกนั เพอ่ื ให
บรรลุเปาหมายขององคกรหรือกิจการการผลิต
การกําหนดคุณภาพผลผลิต เปน การกําหนดคณุ สมบัตขิ องผลผลิตตามท่ีลูกคา ตองการ เชน
ลูกคาตองการผักปลอดสารพิษ ดังนั้นตองพัฒนากระบวนการปลูกผกั โดยใชสารธรรมชาตแิ ทนปยุ เคมี หรือ
พฒั นารสชาดของอาหารแปรรูปใหม รี สเปรีย้ วย่ิงข้ึนเพ่ือใหตรงกบั ความตอ งการของลูกคากลมุ วยั รนุ
การบรกิ าร หมายถึง กระบวนการที่เนนการใหบริการแกลูกคาโดยตรง โดยการทําใหลูกคา
ไดรับความพึงพอใจ มีความสุขและไดรับผลประโยชนอยางเต็มที่
ลกั ษณะงานอาชพี ในการผลติ งานอาชีพในการผลิตนั้น สวนใหญม ีอยใู นภาคเกษตรกรรม
และภาคอุตสาหกรรม เชน
ภาคเกษตรกรรม

- ผลผลิตไดแ ก พืชไร พชื สวน ไมดอกไมประดบั นาขาว ปศุสตั ว ฟารม เปนตน
ภาคอตุ สาหกรรม

- อาชพี ตัดเยบ็ เส้ือผา อาชพี ผลิตรถยนต ผลผลิต คือ รถยนต เปนตน

การผลติ เพอื่ ใหไ ดผ ลผลติ ทีด่ ีน้นั ตองใหตรงกบั ความตองการของผใู ชหรือผซู ื้อใหม ากท่ีสดุ
คุณภาพของผลผลติ ที่ดีนัน้ ตองมาจากผูผ ลิตทมี่ คี ุณลักษณะทีด่ ี ซ่งึ ประมวลไดดังนี้

1. ซื่อสัตยต อผูบรโิ ภค
2. รกั ษาคุณภาพของผลผลติ ใหคงที่และปรับปรุงใหดีขึ้น
3. ไมปลอมปนผลผลิต
4. ไมเ อารดั เอาเปรยี บผบู รโิ ภค
5. ไมก กั ตุนผลผลติ
6. มีความรู ความชํานาญในงานอาชีพที่ดําเนินการเปนอยางดี
7. มีความรักและศรัทธาในงานอาชีพที่ดําเนินการ
8. มีความเช่ือมนั่ ในตวั เอง
9. มคี วามคดิ รเิ ร่มิ และมีมนุษยสมั พนั ธที่ดี

ลกั ษณะงานอาชีพการใหบริการ
การบริการ เปนกจิ กรรมหรอื การกระทาํ ท่ผี ใู หบ ริการทําขึน้ เพ่อื สงมอบการบริการใหแ กผ ูรับบริการ

32

ผรู ับบรกิ ารสวนใหญจะเนนใหความสาํ คญั กับ “กิจกรรม” หรือ “กระบวนการบริการ” ของผูใหบริการ
มากกวา สงิ่ อ่นื และจะเกดิ ความประทับใจ ในขณะท่ีผรู บั บริการสัมผสั ไดกบั การไดรับบรกิ ารนน้ั ๆ

คุณภาพของการบริการ วดั ไดจ ากการบรกิ ารของผใู หบ รกิ าร 7 ประการ ดงั นี้
1. การยิ้มแยม เอาใจใส เห็นอกเห็นใจตอความลําบากยุงยากของลูกคา
2. การตอบสนองตอความประสงคของลูกคาอยางรวดเร็วทันใจ
3. การแสดงออกถึงความนับถอื ใหเกียรตลิ ูกคา
4. การบริการเปนแบบสมัครใจและเต็มใจทํา
5. การแสดงออกถึงการรักษาภาพลักษณของการใหบริการ
6. การบรกิ ารเปนไปดว ยกริ ิยาทีส่ ุภาพ และมีมารยาทดี ออ นนอมถอมตน
7. การบริการมีความกระฉับกระเฉง กระตือรือรน
มีบางอาชีพที่เปนไปไดทั้งการผลิตและการบริการ เชน ผูป ระกอบการอาชีพรานอาหาร ตองมี
ผลผลติ เชน อาหารประเภทตางๆ ควบคกู ับการบริการ

ใบงานที่ 1
การกําหนดคุณภาพผลผลิตหรือการบรกิ าร
ใหผูเรียนกําหนดคุณภาพผลผลิตหรือการบริการ ในงานอาชีพทีผ่ ูเ รียนดําเนินการเองหรืออาชีพ
ท่ีสนใจ ใหเ หตผุ ลประกอบ
ลักษณะงานอาชีพ……………………………………………………………………………………
ประเภทของผลผลิตหรอื การบรกิ าร………………………………………………………………….
ชือ่ เจาของธุรกจิ ……………………………………………………………………………………...
ทีต่ ั้งของธุรกิจ………………………………………………………………………………............
คุณภาพของผลผลติ หรอื การบริการท่ปี รากฏ และอธบิ ายเหตุผลประกอบคณุ ภาพน้ันๆ
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

33

ใบความรทู ่ี 2
การวิเคราะหทนุ ปจ จัยการผลิตหรือการบรกิ าร
การวิเคราะหท นุ ซ่งึ เปน ปจจัยการผลิตจึงมคี วามจําเปนตอการพัฒนาอาชพี จะสง ผลตอความ
เขม แขง็ ของอาชพี ถา รจู กั ลดตนทุน ใชท ุนอยา งเหมาะสมและประหยดั จัดหาทุนทดแทน
ทุน หมายถึง ปจจัยทีใ่ ชในการลงทุนในการดําเนินการประกอบอาชีพ เพื่อหวังผลกําไรจากการ
ดําเนินการ ทุนถือวาเปนปจจัยสําคัญในการประกอบอาชีพใหดําเนินงานไปอยางมีประสิทธิภาพ และมี
ความเจรญิ เตบิ โตอยา งตอ เนอ่ื ง
ตน ทนุ การผลิต หมายถึง ทุน ในการดําเนินการประกอบอาชีพ แบงได 2 ประเภท คือ
1. ทนุ คงท่ี คือปจ จัยทผี่ ปู ระกอบการจดั หามา เพอ่ื ใชใ นการจดั หาสินทรัพยถ าวร เชน
ดอกเบีย้ เงินกู ทีด่ ิน อาคาร เครือ่ งจักร เปนตน สําหรับใชในการประกอบอาชีพทุนคงที่ สามารถแบงได 2
ลกั ษณะ คือ
1) ทุนคงท่ที เี่ ปนเงนิ สด เปนจํานวนเงินท่ีตอ งจายเปน คา ดอกเบี้ยเงนิ กู เพื่อนํามาใช
ในการดําเนินการประกอบอาชีพ
2) ทุนคงที่ทไี่ มเ ปน เงนิ สด ไดแก พื้นท่ี อาคารสถานที่ โรงเรือน รวมถึงคาเส่อื ม
ราคาของเครื่องจักร
2. ทนุ หมนุ เวียน คอื ปจจัยที่ผูป ระกอบการจัดหามา เพ่อื ใชในการดาํ เนินการจดั หา
สนิ ทรพั ยห มนุ เวยี นในการดาํ เนนิ กจิ กรรมอาชพี เชน วตั ถุดิบในการผลติ สนิ คา หรือการบริการ วัสดุ
สิ้นเปลือง คาแรงงาน คาขนสง คาไฟฟา คาโทรศัพท เปนตน
ทนุ หมนุ เวยี นแบงออกเปนดังนี้ คอื
1. คา วสั ดุอุปกรณใ นการประกอบอาชีพ ดงั นี้
1.1) วัสดุอุปกรณอาชีพในกลุมผลิตผลผลิต เชน งานอาชีพเกษตรกรรม เชน คาปุย
พนั ธุพืช พนั ธสุ ตั ว คานํ้ามนั เปนตน
1.2) วัสดุอุปกรณอาชีพในกลุมบริการ เชน อาชีพรับจางซักรีดเสื้อผา เชน คา
ผงซกั ฟอก คา นํา้ ยาซกั ผา เปน ตน
2. คาจางแรงงาน เปนคาจางแรงงานในการผลิตหรือบริการ เชน คาแรงงานในการไถดิน
คาจางลูกจางในรา นอาหาร
3. คาเชา ทดี่ นิ /สถานที่ เปนคา เชา ทดี่ ิน/สถานที่ในการประกอบธุรกิจ
4. คา ใชจ ายอืน่ ๆ เปนคา ใชจา ยในกรณีอ่ืนทน่ี อกเหนอื จากรายการ
5. คาใชจายในครัวเรือน เปนแรงงานในครัวเรือนสวนใหญ ในการประกอบอาชีพอาจจะ
ไมไดนํามาคิดเปนตนทุน จึงไมทราบขอมูลการลงทนุ ที่ชัดเจน ดงั น้นั การคิดคาแรงในครวั เรือน
จงึ จาํ เปนตองคิดดว ยโดยคิดในอัตราคา แรงขนั้ ตํ่าของทองถนิ่ น้ันๆ

34

6. คาเสียโอกาสทีด่ ิน กรณีเจาของธุรกิจมีทีด่ ินเปนของตนเอง การคิดตนทุนใหคิดตาม
อตั ราคา เชา ท่ดี นิ ในทองถิ่นหรือบริเวณใกลเ คยี ง

ในการดําเนินงานประกอบอาชีพ การบริหารเงินทุนหรือดานการเงินนั้น เปนสิง่ ทีผ่ ูป ระกอบการ
ตองใหความสําคัญเปนอยางมาก เพราะมีผลตอความมั่นคงของอาชีพวาจะกาวหนาหรือลมเหลวได

35

ใบงานที่ 2
การวเิ คราะหทนุ ปจ จัยการผลติ หรอื การบริการ
ใหผูเรียนกําหนดทุนและวิเคราะหความจําเปนในการพัฒนาอาชีพ เพือ่ จะทําใหอาชีพมีความ

เขมแข็ง

รายการทนุ จาํ นวน เหตผุ ลในการใชทุน
รายการ

36

ใบความรทู ี่ 3
การกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ
เปาหมายการผลิตหรือการบริการ เปนสิง่ ทีผ่ ูป ระกอบอาชีพตองการมุง ไปใหถึง เกิดผลตามที่
ตองการ ดวยวิธีการตาง ๆ เปาหมายจึงเปนตัวบงชีป้ ริมาณที่จะตองผลิตหรือบริการใหไดตามระยะเวลาที่
กําหนดดวยความพึงพอใจของลูกคา เต็มใจในการรับบริการ
ปจจยั ทส่ี งผลใหประสบความสําเร็จนั้นประกอบดวย
1. การกําหนดกลุมลูกคาเปาหมายอยางชัดเจน
2. การเสริมสรางสวนประสมทางการตลาดไดอยางลงตัว
3. การคํานึงถึงสภาวะแวดลอมที่ควบคุมไมได
4. สามารถตอบคําถามตอไปนี้ไดทุกขอ
ขอมูลปจ จยั ของลูกคา ทตี่ อ งการสินคาท่จี ะพัฒนาขึ้นใหมป ระกอบดวย
ใครคือ กลุมลูกคาเปา หมายสาํ หรบั ผลผลติ ท่ีผลติ ขนึ้ หรอื การบรกิ าร
ลูกคาเปา หมายดังกลา วอยู ณ ทใ่ี ด
ในปจจุบันลกู คา เหลานซ้ี ือ้ ผลผลติ หรอื การบริการไดจากทใ่ี ด
ลกู คา ซ้ือผลผลิตหรือการบรกิ ารบอ ยแคไหน
อะไรคอื สิง่ จงู ใจที่ทําใหล ูกคาเหลาน้นั ตดั สนิ ใจใชบรกิ าร
เหตุผลทําไมลูกคา ถึงใชผลผลติ หรอื บริการของเรา
อะไรทลี่ ูกคา เหลา นัน้ ชอบและไมชอบผลผลิตหรือบริการอะไรทเี่ รามีอยูบาง
ขอ มูลปจจัยของผลผลติ หรอื การบริการ ประกอบดวย
1. ลูกคาตองการผลผลิตหรือบรกิ ารอะไร
2. ลกู คา อยากจะใหม ผี ลผลติ หรือบริการในเวลาใด
3. งานดา นการบริการ ควรต้งั ชือ่ วาอะไร เพื่อเปนส่ิงดงึ ดูดใจลกู คาไดม ากที่สุด
นอกจากนีข้ อมูลดานการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการใหสอดคลองกับความเปนจริง
และความเปน ไปไดแ ลว
ขอ มูลองคป ระกอบดานผูประกอบการ
ในการพัฒนาอาชีพจะตองพิจารณาตามประเด็นสําคัญๆ ดงั น้ี
1. แรงงาน ตองใชแรงงานมากนอยที่เพิม่ หรือลดลงเทาไร ปจจุบันมีแรงงานเพียงพอตอการ
ดําเนินงานหรือไม ถาไมเพียงพอจะทําอยางไร จะนําเครื่องจักรมาใชแทนแรงงานบางไดหรือไม
2. เงินทุน ตองใชเงินทุนมากนอยเพียงไร ปจจุบันมีเงินทุนเพียงตอการดําเนินงานหรือไม ถาไม
เพียงพอจะทําอยางไร
3. เครอ่ื งมอื /อปุ กรณ ตองใชเ ครื่องมือ/อุปกรณอะไร จํานวนเทาไร เพียงพอหรือไม ถาไมเพียงพอจะ
ทําอยางไร

37

4. วัตถดุ บิ เปน สิ่งสําคัญมากขาดไมไ ด ผูผลิตจะตอ งพิจารณาวาจะจดั หาจัดซื้อวตั ถดุ ิบจากท่ีใด ราคา
เทา ไร จะหาไดจ ากแหลง ไหน และโดยวธิ ใี ด
5. สถานที่ หากเปนการประกอบอาชีพดานการผลิต ตองกําหนดสถานทีท่ ีใ่ กลแหลงวัตถุดิบ ถาเปน
ธุรกิจดานการบริการ ตองจัดสถานที่ใหมีความเหมาะสม สะอาด และเดินทางสะดวก เปนหลัก

ใบงานท่ี 3
การกาํ หนดเปาหมายการผลิตหรือการบรกิ าร
ใหผูเ รียนรวมกลุม กัน 3-5 คน กําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ ในการพัฒนาอาชีพที่
ผเู รียนดาํ เนินการเอง หรอื อาชีพท่สี นใจแลวบันทกึ ดงั น้ี
1. ลักษณะงานอาชีพ…………………………………….…………………………………………
2. ประเภทของผลผลติ หรอื การบรกิ าร……………………………………………………………
3. ชอ่ื เจา ของธุรกิจ…………………………………………………………………………
4. ท่ตี ง้ั ของธรุ กจิ …………………………………………………………………………
5. เปาหมายการผลิตหรือการบริการ………………………………………………………
6. เหตุผลในการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ เพราะ
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

38

ใบความรทู ี่ 4
การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรือการบริการ
แผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ คอื แผนงานทางการประกอบอาชีพท่ีแสดงกจิ กรรมตา งๆ
ที่ตองปฏิบัติในการลงทุนประกอบการ โดยมีจดุ เรม่ิ ตนจากจะผลิตสินคา และบรกิ ารอะไร มีกระบวนการ
ปฏิบัติอยางไรบาง และผลจากการปฏิบัติออกมาไดมากนอยแคไหน ใชงบประมาณและกําลังคนเทาไร
เพื่อใหเกิดเปน สินคาและบริการแกล กู คา และจะบริหารธุรกิจอยางไรธุรกจิ จงึ จะอยรู อด
การกําหนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ เปนสิ่งทีส่ ําคัญยิ่งตอการประกอบอาชีพ เพราะ
เปนการกําหนดเปาหมายในสิง่ ทีต่ องการใหเกิด รายละเอียดที่ตองปฏิบัติ ผานกระบวนการตัดสินใจอยางมี
ระบบและขอมูล เพือ่ ใหเกิดผลการปฏิบัติบรรลุผลตามเปาหมายทีก่ ําหนดไว โดยมีขัน้ ตอนการกําหนดแผน
กิจกรรมการผลติ หรือการบรกิ าร ดงั น้ี
1. สํารวจตัวเองเพือ่ ใหรูถึงสถานภาพปจจุบันของงานอาชีพของตนเอง เปนการตรวจสอบขอมูล
เกยี่ วกบั แรงงาน เงินทนุ เคร่อื งมอื /อุปกรณ วัตถุดิบ และสถานทีว่ า มีสภาพความพรอมหรือมีปญหาอยางไร
รวมถงึ ผลผลติ หรอื บรกิ ารของตนวามอี ะไรบกพรอ งหรือไม
2. สาํ รวจสภาพแวดลอม เปน การตรวจสอบขอ มูลภายนอกเกย่ี วกบั สภาพธุรกิจประเภทเดียวกันใน
ชุมชน ความตองการของลูกคา
การดําเนินงานตามขัน้ ตอนที่ 1 และ 2 เปนการศึกษาขอมูลเพือ่ ระบุถึงปญหาทีเ่ กิดขึ้นและควร
แกไ ข ซง่ึ ขอมูลของทง้ั สองขอ นี้ อยูในเร่ือง ของสภาพปญ หา และหลกั การและเหตผุ ล ในสวนแรกของ
แผนงาน/โครงการผลิต หรอื บรกิ าร
3. การกําหนดทางเลือกเพือ่ ใหการวางแผนมีความชัดเจน หลังจากสามารถกําหนดสาเหตุของ
ปญหา( ขอ 1 และ ขอ 2 ) ไดแลว ผูประกอบการตองตัดสินใจเพือ่ พิจารณาหาทางเลือก เพื่อใหได
ทางเลือกหลายทางสูการปฏิบัติ
4. การประเมินทางเลือก เมื่อสามารถกําหนดทางเลือกไดหลากหลายแลว(จาก ขอ 3 ) เพ่ือใหได
ทางเลือกสูก ารปฏิบัติทีเ่ หมาะสมทีส่ ุด ในการวางแผนกลยุทธทางการตลาด ผูป ระกอบการตองพิจารณา
ประเมินทางเลือกในแตล ะวิธี เพอื่ ใหสามารถบรรลุเปาหมายใหดที ่สี ดุ
5. การตัดสินใจ เมือ่ ไดทางเลือกหลายทางเลือกในการตัดสินใจสามารถใชหลัก 4 ประการในการ
พิจารณาประกอบการตัดสินใจคือ
1) ประสบการณ 2) การทดลอง 3) การวจิ ยั หรือการวเิ คราะห และ 4) การตดั สนิ ใจเลือก
6. กําหนดวัตถุประสงค เปนการกําหนดเปาหมายของการดําเนินงานวา ตองการใหเกิดอะไร
7. พยากรณอนาคตถึงความเปนไปได เปนการคิดผลบรรลุลวงหนาวา หากดําเนินการตามแผน
กิจกรรมการผลติ หรือการบรกิ ารแลว ธรุ กจิ ที่ดาํ เนนิ งานจะเกิดอะไรขึ้น
8. กําหนดแนวทางการปฏิบัติ เปนการกําหนดรายละเอียดขัน้ ตอนการปฏิบัติวาจะทําอยางไร
เม่อื ไร เพื่อใหเกิดผลตามวัตถปุ ระสงคท่ีกําหนดไว

39

9. ประเมินแนวทางการปฏิบัติที่วางไว เปนการตรวจสอบความสมบูรณของแผนกิจกรรมการผลิต
หรือการบริการวา มีความสอดคลองกันหรือไมอยางไร สามารถทีจ่ ะปฏิบัติตามขัน้ ตอน วิธีการทีก่ ําหนดไว
ไดหรือไมอยางไร หากพบวาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการทีจ่ ัดทําขึน้ ยังไมมีความสอดคลอง หรือมี
ขั้นตอนวิธีการใดที่ไมมั่นใจ ใหจัดการปรับปรุงใหมใหมีความสอดคลองและเหมาะสม

10. ทบทวนและปรับแผน เมือ่ สถานการณสิง่ แวดลอมทีเ่ ปลีย่ นแปลงไป และผลลัพธไมเปนไป
ตามทีก่ ําหนด เปนการพัฒนาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในระหวางการปฏิบัติตามแผน เมื่อมี
สถานการณเปลยี่ นแปลงไป หรือมีขอมูลใหมท ่สี าํ คัญ

การควบคุมคุณภาพการผลิตหรือการบรกิ าร หมายถึง
การจัดกิจกรรมตา งๆ เพื่อใหผ ลผลติ หรอื การบริการไดตามที่กาํ หนดคุณภาพไว ทําให

ตอบสนองความตองการและสามารถสรางความพึงพอใจใหกับลูกคาบนแนวคิดพื้นฐานวา เมื่อกระบวนการ
ดี ผลลัพธทอ่ี อกมาก็จะดีตาม

การจดั การเกีย่ วกับการควบคมุ คณุ ภาพการผลิตหรือการบรกิ าร
การควบคมุ คณุ ภาพนั้น มีวตั ถุประสงคเพือ่ ใหผ ลติ ภัณฑหรอื การบริการบรรลจุ ดุ มุงหมาย

ดังตอ ไปน้ี
1. สินคา ทส่ี ง่ั ซ้ือหรอื สงั่ ผลิตมีคุณภาพตรงตามขอตกลงหรือเงือ่ นไขในสัญญา
2. กระบวนการผลิตดําเนินไปอยางถูกตองเหมาะสม
3. การวางแผนการผลิตเปนไปตามที่กําหนดไว
4. การบรรจุหีบหอดีและเหมาะสม หมายถึงสามารถนําสงวัสดุยังจุดหมาย

ปลายทางในสภาพดี
ข้นั ตอนการควบคุมคุณภาพการผลิต แบง ออกเปน 4 ข้นั ตอน คือ
1. ขัน้ การกาํ หนดนโยบาย เปนการกําหนดวัตถุประสงคอยา งกวา งๆ เชน ระดับสินคา

ขนาดของตลาด วธิ กี ารจาํ หนาย ตลอดถึงการรับประกนั ขอกําหนดเหลานีจ้ ะเปนเครอ่ื งชน้ี ําวา กจิ การจะตอ ง
ทําอะไรบา ง เพ่ือใหบ รรลุวตั ถุประสงคที่ไดก าํ หนดไว

2. ขนั้ การออกแบบผลติ ภณั ฑ หมายถึง การกําหนดคุณลกั ษณะของผลิตภณั ฑ การ
ออกแบบผลติ ภณั ฑ ซ่งึ จะตองมีความสัมพันธกบั ระบบการผลิต

3. ขน้ั ตอนการควบคุมคุณภาพของการผลิต การควบคุมคุณภาพการผลิต แบงออกเปน
ข้นั ตอนยอย 3 ขั้น คือ การตรวจสอบคุณภาพของชิ้นสวน การควบคุมกระบวนการการผลิตและการ
ตรวจสอบคุณภาพของผลติ ภัณฑ โดยในการตรวจสอบทง้ั 3 ขั้นนี้ สว นใหญจ ะใชเ ทคนิคการสุมตวั อยา ง
เพราะผลติ ภัณฑที่ผลิตไดน้ัน มีจํานวนมากไมอาจจะทําการตรวจสอบไดอยางทั่วถึงภายในเวลาจํากัด

4. ข้ันการจัดจําหนาย การควบคุมคุณภาพในการจําหนาย จะใหความสําคัญกับบริการ
หลังการขาย ซึ่งในระบบการตลาดสมัยใหม ถือวาเปนเรือ่ งสําคัญมาก เพราะสินคาบางชนิดโดยเฉพาะ

40

อยางยิง่ สินคาประเภทเครือ่ งมือ เครื่องจักรหรืออุปกรณทางไฟฟา หรือ เครือ่ งอิเล็กทรอนิกสหรือ
คอมพิวเตอร ซึง่ มีวิธีการใชและการดูแลรักษาที่คอนขางยุงยาก ผูผลิตหรือผูข ายจะตองคอยดู และเพื่อ
ใหบริการหลังการขายแกผูซ ื้ออยูเสมอ เพื่อสรางความพึงพอใจ ซึ่งจะมีผลตอการสรางความเชื่อมัน่ และ
ความกาวหนาทางธุรกิจในอนาคต

การควบคุมคุณภาพการผลิตหรอื การบริการมีความสําคัญตอการกําหนดกิจกรรมการผลิตหรือการ
บริการเปนอยางมาก เพราะการผลิตสนิ คาหรือการบรกิ ารท่ดี นี นั้ ตองมคี ุณภาพท่คี งท่ี ดเี สมอตนเสมอ
ปลาย จงึ จะคงความพงึ พอใจตอลูกคาใหซ่อื สัตย และเช่ือมั่นในคุณภาพของสินคา และการบรกิ ารตลอดไป

……………………………………………………………….

ใบงานท่ี 4
การกําหนดกิจกรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร
ใหผูเรียนกําหนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในการพัฒนาอาชีพของผูเ รียน หรืออาชีพ
ที่สนใจโดยบันทึก ดังน้ี
ลักษณะงานอาชีพ……………………………………………………………………………………
ประเภทของผลผลิตหรือการบริการ…………………………………………………………………
ชอ่ื เจาของธุรกจิ ……………………………………………………………………………………...
ทีต่ ั้งของธรุ กิจ………………………………………………………………………………………..
แผนกิจกรรมการผลิตหรอื การบรกิ าร คือ
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
แผนฯ นไ้ี ดม ีการจัดการควบคุมคุณภาพดาน
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
เหตุผล เพราะ....................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

41

ใบความรทู ่ี 5
การพฒั นาระบบการผลติ หรือการบรกิ าร
การประกอบอาชีพทัง้ ดานการผลิตและการบริการ ทีด่ ําเนินการอยูจ ะสามารถดําเนินไปไดดวยดี
แลวก็ตาม แตเพือ่ ใหการประกอบอาชีพนีม้ ีความกาวหนาและมัน่ คง ผูป ระกอบการธุรกิจตองคํานึงถึงการ
พฒั นาระบบการผลิตหรอื การบรกิ ารอยางตอเน่อื ง
การพัฒนาระบบการผลิตหรอื การบรกิ าร สามารถดาํ เนนิ การไดด งั น้ี
1. ลกั ษณะการผลิตและการใหบริการ หมายถงึ สภาพของแหลง ใหบ รกิ ารทีด่ ีท่ีผูใชบ รกิ ารสามารถ
สมั ผัสจบั ตองได ลักษณะของสินคา และผลิตภณั ฑดูดี นาซอื้ นา ใช
2. ความไววางใจ หมายถึง ความสามารถในการนําเสนอผลิตภัณฑหรือการบริการตามคํามั่น
สญั ญาท่ใี หไวอยางตรงไปตรงมาและถูกตอง และมกี ารรบั รองคุณภาพจากหนว ยงานที่เก่ยี วของ
3. ความกระตือรือรนดานการบริการ หมายถึง การแสดงความเต็มใจที่จะชวยเหลือ และพรอมที่
จะใหบริการผูใชบริการอยางทันทวงที
4. ความเชี่ยวชาญ หมายถึง ความรู ความสามารถ ในการปฏิบัติงานบริการทีร่ ับผิดชอบอยางมี
ประสิทธิภาพ ความนาเชื่อถือในตัวสินคา รับรองดวยตราสินคาที่มีเชี่ยวชาญเฉพาะดาน
5. อัธยาศัยที่นอบนอมดานการบริการ หมายถึง ความมีมิตรไมตรี ความสุภาพนอบนอมเปนกันเอง
6. ใหเกยี รติผูอื่น จรงิ ใจ มนี ํา้ ใจ และความเปนมติ รของผูปฏิบตั งิ านผลผลติ และบรกิ าร
7. ความนาเชือ่ ถือ หมายถึงความสามารถในดานการสรางความเชื่อมัน่ ดวยความซือ่ สัตยของ
ผปู ระกอบการธรุ กจิ
8. ความปลอดภัย หมายถึง สภาพที่ปราศจากอันตราย ความเสี่ยงภัยและปญหาตางๆ
9. การเขาถึงบริการ หมายถึง การติดตอเพือ่ การซื้อผลิตภัณฑหรือใชบริการ ดวยความสะดวกไม
ยุงยาก
10. การติดตอสื่อสาร หมายถึง ความสามารถในการสรางความสัมพันธ และสือ่ ความหมายได
ชัดเจน ใชภาษาที่งาย และรับฟงความคิดเห็นของผูรับบริการ
11. ความเขาใจลูกคา หมายถึง ความพยายามในการคนหาและทําความเขาใจกับความตองการของ
ผูใชบ รกิ าร และใหความสําคัญตอบสนองความตองการของผูใชบริการโดยทันที
คุณภาพของการผลิตหรือการบริการเปนสิง่ สําคัญทีผ่ ูป ระกอบการธุรกิจตองรักษาระดับคุณภาพ
และพัฒนาระดับคุณภาพการผลิตหรือการบริการใหเหนือกวาคูแขงขัน โดยเสนอคุณภาพการผลิตหรือการ
ใหบริการตามลูกคาคาดหวัง หรือเกนิ กวา สงิ่ ทล่ี กู คา คาดหวังไวเ สมอ

42

.ใบงานที่ 5
การพฒั นาระบบการผลติ หรือการบรกิ าร
ใหผูเ รียนอธิบายการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการในการพัฒนาอาชีพทีผ่ ูเ รียนดําเนินการ
หรืออาชีพที่สนใจ ดงั น้ี
1......................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
2......................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
3......................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
4......................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
5......................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
6......................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................

43

บทท่ี 4
การพัฒนาธรุ กจิ เชิงรุก

สาระสําคัญ
การพัฒนาธุรกิจเชิงรุก จะตองเห็นความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก การแทรกความนิยมเขา

สูความตองการของผบู ริโภค การสรางรูปลักษณค ุณภาพสินคา ใหม และการพัฒนาอาชีพอยางตอเนื่อง

ตวั ช้วี ดั
1. ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชงิ รกุ
2. อธิบายการแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภคอยางแทจริง
3. อธบิ ายการสรา งรปู ลกั ษณค ุณภาพสนิ คา ใหม
4. อธิบายการพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง

ขอบขา ยเน้ือหา
เรื่องที่ 1 ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก
เรื่องที่ 2 การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค

เร่ืองท่ี 3 การสรา งรปู ลกั ษณคุณภาพสนิ คาใหม
เรื่องท่ี 4 การพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแขง

สื่อการเรียนรู

ใบความรูที่ 1 ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก
ใบความรูที่ 2 การแทรกความนยิ มเขา สูตลาดของผบู ริโภค
ใบความรูท่ี 3 การสรางรูปลักษณค ณุ ภาพสินคา ใหม
ใบงานท่ี 1 การพัฒนาธุรกิจเชิงรุก
ใบความรูที่ 4 การพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคง
ใบงานที่ 2 การพัฒนาอาชีพใหมีความเขมแข็ง

44

ใบความรูท่ี 1
ความจาํ เปนและคุณคา ของธุรกจิ เชิงรุก

1. ความหมายของธุรกิจเชิงรุก
ธุรกิจเชิงรุก หมายถึง การบริหารจัดการธุรกิจแบบมีแบบแผน เปนระบบการพัฒนางานที่ดี

อํานวยประโยชนใหกับผูป ระกอบการ สามารถวางแผนติดตามและควบคุมใหการดําเนินงานในทุกดานได
อยางมีประสิทธภิ าพ

2. ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก
ธุรกิจเชิงรุก เปนความพยายามทีจ่ ะหาวิธีการใหไดเปรียบทางการแขงขันทางธุรกิจ เปนการพัฒนา

สินคาใหตรงกับความตองการของผูบริโภค สินคาไดรับการพัฒนาอยางตอเนื่องตลอดเวลา ผูบริโภคมี
โอกาสเลือกซือ้ สินคาไดห ลากหลาย

45

ใบความรทู ่ี 2
การแทรกความนิยมเขาสูตลาดของผูบริโภค

การแทรกความนิยมเขาสคู วามตองการของผูบรโิ ภค
การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค จะตองรูวาชวยอะไรใหกับใคร

กลยุทธเปนสวนประกอบทางการตลาดที่ตองแทรกความนิยมเขาสูความตองการของลูกคา ซึ่งสวนประกอบ
ทางการตลาดเบือ้ งตน ไดแก ผลิตภัณฑ ( Product ) ซึง่ เปนทัง้ สินคา ( Goods ) หรือบริการ ( Services )
หรือทั้งสองอยาง ซึง่ ผปู ระกอบการตองช้ีแจงไดวาผลติ ภัณฑข องตนคืออะไร ใชประโยชนไดอยางไร และ
มุง หวังวาจะตองหาทางผลักดันใหเปนทีย่ อมรับของลูกคาในตลาดใหไดโดยการแทรกรสนิยมเขาสูส ินคา
หรอื บริการนั้นๆ

ผลติ ภัณฑคอื สิง่ ตอบสนองความตองการของลูกคา
ผูประกอบการควรคํานึงถึงสินคาทีข่ ายใหกับลูกคา เปรียบเสมือนผูแ กปญหาทางการตลาด ปญหา

ของลูกคา คือ ความตองการสิง่ ทีม่ าตอบสนองใหกับตนเอง เชน ลูกคานิยมกลิน่ ใบเตยในขนมปง ผูผลิต
จึงนําใบเตยมาใชเปนสวนผสมในขนมปง การใชใบเตยในขนมปงจึงเปนการแทรกความนิยมลงในสินคา

รปู ที่ 1
ความสัมพนั ธร ะหวา งผลติ ภัณฑกับลูกคา

ผลติ ภณั ฑ ลูกคา

( สงิ่ ทธี่ รุ กจิ ขาย ) ( สิ่งที่ลูกคา ตอ งการ )

46

ใบความรูท ี่ 3
การสรา งรูปลักษณคุณภาพสนิ คา ใหม

การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม เปนการพัฒนาสินคาใหตรงกับความตองการของผูบริโภค
เชน มีความสวยงาม ใชงานสะดวก มีความทนทาน การพัฒนาผลิตภัณฑของธุรกิจมีหลายรูปแบบ ซึง่ การ

พัฒนาผลิตภัณฑ อาจมีสาเหตุมาจากความมั่นคงของธุรกิจ หรือการเติบโตของธุรกิจจึงตองมีการพัฒนา
ผลิตภัณฑใหมีคุณภาพ แตกตางกันไป แตละธุรกิจจะพัฒนาไดตอเมือ่ ผูป ระกอบการรับรูค วามตองการใน
การตัดสินใจซือ้ สินคาและบริการ จึงกําหนดทิศทางทางวิธีการพัฒนาผลิตภัณฑไดเหมาะสมสอดคลองกับ
ความตองการของผูประกอบการ

แนวทางพิจารณาผลิตภัณฑไมหมายถึงเฉพาะรูปแบบหรือวัตถุสิง่ ของที่เปนรูปรางเทานั้น แตยัง
รวมไปถึงคุณคาของผลิตภัณฑและการบริการดวย ดังนัน้ ผลิตภัณฑจึงหมายถึง สินคาที่สามารถตอบสนอง
ความพอใจที่จับตองไดและจับตองไมได

สว นประกอบทส่ี ําคญั ในการพัฒนาผลติ ภณั ฑ มี 2 ประการ คือ
1. ผลิตภัณฑนน้ั ตอ งมคี ุณคา และตอบสนองความตองการผูบริโภคไดม ากทสี่ ุด
2. สวนประกอบของผลติ ภัณฑต องมอี ยา งครบถว น

หนาทใี่ นการพฒั นาผลิตภัณฑ ในการคดิ คนผลิตภณั ฑใหมอ อกสูตลาด ผูผลิตควรดาํ เนนิ การ ดังน้ี
1. รวบรวมขอ มูลสําหรบั ปรบั ปรงุ และวธิ ีการดําเนนิ การพฒั นาผลติ ภัณฑ
2. กาํ หนดแผนการพฒั นาผลติ ภณั ฑ
3. ดําเนนิ การและตดิ ตามผลพัฒนาผลติ ภัณฑใ หม ีประสทิ ธภิ าพ
4. วางแผนกลยทุ ธก ารขายผลติ ภณั ฑ

47

ใบงานท่ี 1
การพฒั นาธรุ กจิ เชิงรุก
ใหผเู รียนรวมกลุมกันอภปิ รายแลกเปล่ยี นเรยี นรูซ่งึ กนั และกันเพ่ือดาํ เนนิ การพัฒนาธุรกจิ เชิงรกุ ใน
การที่จะทําใหอาชีพที่ประกอบการอยูหรืออาชีพที่สนใจมีความเขมแข็งสามารถครองอยูในตลาดไดนาน
ตามหวั ขอ ดงั น้ี
1. มีความจาํ เปนอยา งไรท่จี ะตอ งพฒั นาธุรกจิ เชิงรุก
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. คิดวาการแทรกความนิยมของสินคาที่จะพัฒนาขึ้นใหมเขาสูความตองการของผูบริโภค อะไรบาง
อยางไร
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
3. คดิ วา จะกําหนดรูปลักษณคุณภาพสินคาที่จะพฒั นาข้นึ ใหม เปนอยา งไร เพราะเหตุใด
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................

48

ใบความรทู ี่ 4
การพัฒนาอาชพี ใหมคี วามเขมแขง็
การพัฒนาอาชีพเขาสูความเขมแข็งของผูประสบความสําเร็จมีมากมาย จะมีลักษณะการกระทําที่
สอดคลองกันเปนสวนใหญวา ความเขมแข็งของอาชีพขึ้นอยูกับองคประกอบอยางนอย 3 ประการ คือ (1)
การลดความเสย่ี งในผลผลิต (2) ความมุมมั่นพัฒนาอาชีพ และ (3) การยดึ หลักคณุ ธรรม

ลดความเสย่ี งผลผลติ

มุงมัน่ พฒั นาอาชพี สคู วามมน่ั คงยงั่ ยืน

ยดึ หลกั คณุ ธรรม

จากแผนภูมิ จะพบวา องคประกอบรวมทงั้ 3 องคประกอบเปนตัวสงผลตอความเขมแข็งในอาชีพ
ที่เราจะตองนํามาบูรณาการใหเปนองครวมเดียวกัน
การลดความเส่ียงผลผลติ

การประกอบอาชีพมักจะประสบกับความเสี่ยง เชน
- เสี่ยงตอ การขาดทุน ตองจัดการโดยการหาตลาดไวล ว งหนา เชน มีการประกันราคาผลผลิต
- เสีย่ งตอการไมม ีเงนิ ทนุ ในการดาํ เนนิ การ แกป ญ หาความเสย่ี งดว ยการจดั หาแหลงเงินทนุ หรือ
พยายามที่จะลดตนทุนการผลิต
การพัฒนาอาชีพ
เปนกระบวนที่เนนความสําคัญการพัฒนาระบบการจัดการทั้งการผลิตและการตลาดใหตรงกับความ
ตองการของลูกคา ดงั น้ี

คณุ ภาพผลผลติ

ลดตน ทนุ การผลติ การพฒั นาอาชพี
การสงมอบ
ความปลอดภัย

49

ปจจัยรว มทัง้ 4 ดาน เปนปจจัยทส่ี งผลตอการพัฒนาอาชีพ โดยมลี กั ษณะความสาํ คญั ดังน้ี
1. คุณภาพผลผลติ เปนเรื่องที่เราจะตองใหคุณภาพตรงความตองการของลูกคาใหมากที่สุด
เพอื่ ใหล กู คามัน่ ใจไดว า จะไดรับสินคา /บริการที่ดีเปนไปตามความคาดหวัง
2. ลดตน ทนุ การผลติ เก่ียวขอ งกับการกําหนดราคาผลผลิตที่จะตองเปนราคาที่ลูกคาสามารถซื้อ
ผลผลติ ของเราได แตไมใ ชก ําหนดราคาต่ําจนกระทงั่ รายไดไมพอเพยี ง ดังนั้น การลดตนทุนจึงเปน เรื่อง
สาํ คญั ทเี่ ราจะตองศึกษาเรยี นรูหาวิธลี ดตนทนุ ทที่ าํ ใหมีรายไดเ พยี งพอ ไมใ ชไ ปลดตนทุนกับคาแรงงาน แต
เปน การบรหิ ารจัดการใหลดความเสียหายในปจ จัยการผลิต และการจดั การใหไ ดผ ลผลติ สงู
3. การสง มอบผลิตผล ใหลูกคาตองเปนไปตามขอตกลงทั้งเวลานัดหมายและจํานวนผลผลิต
ตวั อยาง เชน อาชพี รานตัดเยบ็ เสอ้ื ผา ชาย สว นใหญม ักจะผดิ นัดทาํ ใหเ สยี หายกับลกู คาทม่ี ีกําหนดการ
จะใชเ สื้อผา จึงหันไปใชบริการเสือ้ ผาสําเร็จรปู ทม่ี คี วามสะดวกมองเห็นสินคา และตดั สนิ ใจเลือกซือ้ ได
ทันที ทําใหปจจุบันรานเย็บเสื้อผาชายเกือบหายไปจากสังคมไทย
4. ความปลอดภยั ทง้ั ผผู ลติ และผูบรโิ ภคผลผลิต เชน อาชีพเกษตรอินทรยี  คนงานไมมีโอกาส
สมั ผสั กับสารพษิ ทําใหการทํางานปลอดภยั ขณะเดยี วกัน ผลผลิตจากเกษตรอินทรียเปน อาหารท่ีปลอดภัย

การยดึ หลักคุณธรรม
การยดึ หลกั คุณธรรม เปนพฤตกิ รรมภายในของผปู ระกอบอาชพี ท่สี าํ คญั สง ผลตอ ความมัน่ คงของ

อาชีพ ดงั น้ี

ความขยัน

ความประหยดั คณุ ธรรมประกอบอาชพี
ความซือ่ สัตย
ความอดทน

50

คณุ ธรรมทัง้ 4 ประการดงั กลา วหลายคนบอกวา เปน เรื่องทตี่ องปลกู ฝง มาแตเยาวว ยั จึงจะเกดิ ขน้ึ
ไดความเช่อื นีเ้ ปน จรงิ แตมนายเื ราสามารถเรียนรู สรางความเขาใจ มองเหน็ คุณคา ปรับเปล่ยี นและตกแตง
พฤติกรรมเพื่อใชเปนเครื่องมือสรางความสําเร็จใหกับตนเองได

1. ความขยัน มีลกั ษณะพฤติกรรมของการทําอะไรอยางเอาจริงเอาจัง แข็งขันไมเกียจคราน
ถาผูประกอบอาชีพเปนอยางนี้ เขาจะมองเห็นงานอยางทะลุไปขางหนามุงมั่นเอาจริงเอาจังยกระดับ
ความสําเร็จไปอยางตอเนื่อง ความมั่นคงก็จะเกิดขึ้น

2. ความประหยดั เปนพฤตกิ รรมของการยบั ยง้ั ระมัดระวงั การใชจายใหพอ สรางความคุมคา
ใหมีความเสียหายนอยทีสุด พฤติกรรมเชนนี้เปนเรื่องของความรอบคอบในการทํางาน

3. ความซอ่ื สัตย เปนลักษณะการประพฤติตรงและจริงใจตอลูกคา ทีมงานไมคิดทรยศ คดโกง
หลอกลวง คูค า ผรู วมทุนเปนพฤตกิ รรมทีส่ รางความภักดี ความไวว างใจตอลูกคา ทีมงานหนุ สวน

4. ความอดทน มลี ักษณะพฤติกรรมท่ีสามารถอดกลัน้ งดเวน ทนอยูไ ดก ับความยากลําบาก
ไมทิ้งงาน ไมยกเลิกขอตกลงงายๆ