BAB 1 KEDATANGAN KUASA BARAT
Tajuk : Kedatangan Kuasa Barat
Standard Kandungan (SK) : 1.1 Kestabilan dan Kemakmuran Negara Kita
Standard Prestasi (SP)
Standard Pembelajaran (SP) Tahap
penguasaan
Tafsiran
Anda akan pelajari :- Menyatakan secara
7.1.1 Menerangkan kestabilan dan kemakmuran 1 ringkas kedatangan
negara kita. kuasa Barat.
7.1.2 Menghuraikan faktor kedatangan kuasa Menjelaskan dengan
7.1.3 Barat ke negara kita. contoh tentang
Menganalisis persaingan antara kuasa 2 kedatangan kuasa Barat
Barat untuk mendapatkan tanah jajahan. ke negara kita.
7.1.4 Menunjukkan perbezaan strategi kuasa Membina kronologi
Barat untuk menguasai negara kita. 3 tentang kedatangan
Elemen kewarganegaraan dan nilai sivik yang kuasa Barat.
akan diperolehi :-
Mencerakinkan maklumat
K7.1.5 Menjelaskan kepentingan memanfaatkan tentang kedatangan
sumber kekayaan negara. 4 kuasa Barat secara
sistematik.
K7.1.6 Menghuraikan kepentingan bekerjasama
dalam menjamin kemakmuran negara. Membuat penilaian
tentang kedatangan
K7.1.7 Membincangkan kepentingan berwaspada 5 kuasa Barat ke negara
terhadap unsur luar yang boleh menggugat kita.
kedaulatan negara.
Menjana idea untuk
K7.1.8 Merumuskan kebijaksanaan berfikiran mengekalkan kedaulatan
strategik untuk berjaya dalam kehidupan. 6 negara dari ancaman
luar.
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
1.1 KESTABILAN DAN KEMAKMURAN NEGARA KITA
Murid boleh :-
7.1.1 Menerangkan kestabilan dan kemakmuran negara kita.
K7.1.5 Menjelaskan kepentingan memanfaatkan sumber kekayaan negara.
PENGENALAN
(d).......................... Negara kita
. negeri datang mempunyai sistem
daripada sumber (a)............................
(e).......................... . dan pentadbiran
. dan hasil alam yang stabil.
yang dimanfaatkan
untuk memajukan
ekonomi.
(b)...........................sistem
pemerintan dan pentadbiran
ini merupakan hasil
(c)............................
pemerintah.
KESTABILAN
Sistem Pemerintahan dan Struktur Sosial
Negara kita mengamalkan sistem pemerintahan
(a)................. yang diwarisi daripada Kesultanan
Melayu Melaka.
Di Sarawak dan Sabah telah mempunyai sistem
pemerintahan (b)........................ yang lebih awal.
2
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Sistem Pemerintahan Beraja
- Pentadbiran pada peringkat negeri diketuai
SULTAN oleh (a)................. dan (b).................. .
(Negeri) - Lambang (c).......................... negeri.
- (d)............................. dan pembesar membantu
PEMBESAR pentadbiran dan melaksanakan perintah sultan.
(Jajahan/Daerah)
- Jajahan atau (e).................... ditadbir oleh
PENGHULU pembesar yang dilantik oleh sultan.
(Mukim) - Tugas pembesar ialah menjaga (f)...................,
kemakmuran, kestabilan dan membantu
(g)............................. kedaulatan negeri.
- Kampung ialah unit paling (h)................. dalam
sistem pemerintahan masyarakat Melayu.
- Ketua kampung ialah Penghulu dan
(i)............................ .
- Peranan ketua kampung: menyampaikan
(j)......................... daripada raja atau pembesar
kepada orang kampung.
Hierarki Pemerintahan di Negeri Sembilan
Yamtuan
Besar
atau Yang
di-Pertuan Besar
(a)............................
Lembaga
(b)..............................
Anak Buah dan (c)..............................
Sistem Pemerintahan di Sarawak dan Sabah
(a)..............................
Sistem Kesultanan
Sistem Pemerintahan Sistem Kesukuan
di Sarawak Sistem Kesultanan
(b)..............................
Sistem Pemerintahan
di Sabah
3
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Perundangan dan Hubungan Luar
Perundangan • Terdapat dua jenis undang-undang iaitu pertama undang-undang
(a).................... , contohnya: Hukum Kanun Melaka,
(b).......................................dan Undang-undang 99 Perak. Selain itu,
undang-undang (c).............................. (adat), contohnya: Adat Perpatih.
• Di Sarawak dan Sabah, (d).............................. hidup dan undang-
undang berdasarkan (e)........................... yang diamalkan secara tradisi
serta turun temurun melalui (f)........................... suku masing-masing.
Hubungan • Dapat dilihat melalui hubungan dengan negara luar dalam bentuk
Luar ekonomi, (g)...................... dan sosial.
• Pemerintah di negara kita berjaya memanfaatkan (h).......................
dengan pedagang British dan Belanda untuk kepentingan negeri
masing-masing.
• Kesannya: meluaskan pengaruh, melindungi daripada
(i)........................ musuh, memajukan (j)..................... negeri dan
menstabilkan sistem pemerintahan.
Hasil Bumi dan Hasil Alam (m/s 6) KEMAKMURAN
Bahan galian: Kaedah melombong bijih timah:
a. ........................... 1. Mendulang - dilakukan di kawasan
b. ...........................
c. ............................ (d).................. kerana bijih timah
banyak di kawasan sungai
2. Melampan
Hasil hutan Hasil laut:
- Rempah (e).................., damar dan 1. Sirip (g)...............................
rotan 2. Timun laut
3. Rumpai (h)...............
- Sarawak dan Sabah - kayu-kayan, 4. Mutiara
kapur (f)................, rotan, damar, getah
jelutung, kayu gaharu dan kayu
cendana.
4
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Sistem Ekonomi (m/s 7)
(i) Perdagangan dan pelabuhan
* Pelabuhan Johor, Kedah, Klang dan Melaka menjadi pusat mengumpul barangan dari Timur dan
Barat. Antara barang tersebut pelbagai jenis rempah ratus seperti:
(a)……………………… (b)…………………… (c)………………
(ii) Timbang, Sukat dan Ukur Selepas kedatangan British,
muncul sukatan baharu;
Sebelum Kedatangan British, masyarakat Melayu 1. Auns
menggunakan; 2. (e)...............
1. sukatan - kepul, (a).............. , kal, cupak dan 3. Tan
(b)..................... 4. (f)...............
2. Timbangan - kati, (c)................ dan pikul
*timbangan emas dan perak - saga, (d)....................
dan bungkal
(iii) Mata Wang
Sebelum penggunaan mata wang, sistem barter (tukar barang) digunakan oleh pedagang
dalam urusan perdagangan.
Mata wang emas Mata wang emas Mata wang Terengganu atau duit
(a)…………
(b)…………. atau duit kijang. (c)……………… Terengganu.
(iv) Sistem Percukaian
Cukai ialah (a)……………………… dikenakan ke atas hasil perlombongan,
pertanian, hasil hutan dan perdagangan.
Cukai merupakan sumber (b)…………………. pemerintah dan akan
(c)………………… untuk memakmurkan negeri.
KEGIATAN KEINTEKTUALAN (m/s 8-9)
5
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
- Pendidikan awal atau (a).................... dalam Contoh cerita:
institusi keluarga.
- Si Tanggang Anak Derhaka - mendidik anak
- Kanak-kanak diajar (b)........................ seperti tidak (f)............................. kepada ibu bapa.
bercucuk tanam, menangkap ikan, bertukang
dan menghasilkan (c).................... - Anjing dengan bayang-bayang - nasihat
supaya seseorang tidak bersikap (g)..............
- diajar ilmu agama, (d).................... mulia, - disampaikan melalui (h).................... , syair,
cara berkawan dan menjaga maruah. peribahasa, pepatah, pantang larang, cerita
- diberikan melalui pantun, syair, peribahasa, berbentuk teladan
pepatah, pantang larang, cerita berbentuk
teladan dan (e).............................. .
Pendidikan Tidak Formal
- Penduduk bumiputera di Sarawak dan - Sabah: dipelajari oleh (k).........................
Sabah menerima pendidikan formal dan melalui keluarga atau masyarakat di tempat
tidak formal. Matlamat: membolehkan mereka tinggal.
mereka (i).................... apabila dewasa
kelak. - Mereka diajar: bersawah, berternak,
bertukang, berburu, memanjat, memancing
- Sarawak: cerita lisan yang berkaitan dengan dan (l).......................... .
amalan dan kepercayaan (j)..........................
sesuatu etnik. Contoh: berburu & meramu
hasil hutan.
1.2 FAKTOR KEDATANGAN KUASA BARAT KE NEGARA KITA
Menguasai
TP1
Tidak Menguasai
1. Lengkapkan pernyataan berikut dengan maklumat berkaitan dengan penubuhan syarikat oleh
kuasa-kuasa imperialis Barat. (m/s 10)
Penubuhan Syarikat British (a) ………………………………………………….
imperialis Barat Belanda (b) ………………………………………………….
Perancis (c) …………………………………………………..
3
6
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Menguasai
TP2
Tidak Menguasai
2. Lengkapkan petikan di bawah yang berkaitan dengan kedatangan kuasa Barat ke Kepulauan
Melayu pada abad ke-16. (m/s 11)
Kuasa Barat menginginkan barangan mewah dari China seperti teh, tembikar dan
(a)………………. . Namun sebagai tukaran untuk mendapatkan barangan mewah tersebut, China
hanya mahukan emas, rempah ratus dan bijih timah. Barangan ini pula dapat diperoleh di
(b)………………………….. . Bagi memenuhi keperluan tersebut, syarikat perdagangan Barat
memerlukan pusat (c)………………………………. Mentah tempatan yang terletak ditengah-tengah
laluan perdagangan antara China dengan (d)…………………………. .
Selain itu, tiupan angin (e)……………………………… turut menjadi faktor kedatangan kuasa
Barat. Hal ini kerana Tiupan Angin Monsun Barat Daya dan (f)……………………….. dapat
menentukan masa pelayaran pada ketika itu. Jadi mereka memerlukan (g)……………………………
yang dapat digunakan sebagai tempat berlindung sementara menunggu perubahan angina monsoon
serta untuk mendapatkan bekalan. Kekayaan, kemasyhuran dan keagamaan juga menjadi matlamat
penting penjajahan Barat. Sepanyol dan (h)……………………………. ialah antara negara yang
menekankan penyebaran agama (i)…………………………… ke seberang laut.
Menguasai 9
TP3
Tidak Menguasai
3. Berdasarkan peristiwa serangan oleh Belanda, nyatakan tahun kejadian secara kronologi. (m/s 20)
• Berperang dengan penduduk tempatan di Pulau Pangkor. Peperangan disebabkan oleh
(a)......... dasar monopoli yang diamalkan Belanda dalam perusahaan bijih timah.
• Berperang dengan penduduk tempatan di Kuala Perak. Peperangan disebabkan oleh dasar
(b)......... monopoli yang diamalkan Belanda dalam perusahaan bijih timah.
• Belanda berasa bimbang Selangor akan menguasai Selat Melaka. Oleh itu, Belanda telah
(c)......... melancarkan peperangan dengan angkatan Selangor dan Remabu.
• Peperangan dengan Johor berlaku disebabkan perselisihan dalam perdagangan.
(d).........
• Belanda berperang sekali lagi dengan angkatan Johor dan Selangor kerana mahu
(e)......... menguasai Selat Melaka.
• Belanda menyerang angkatan Selangor. Berlaku peperangan di Kuala Selangor. 6
(f)..........
7
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Menguasai
TP4
Tidak Menguasai
4. Kaitkan kedatangan kuasa Barat ke negara kita pada abad ke-19 dan abad ke-20 berdasarkan
faktor berikut:- (m/s 13)
• Kemunculan perusahaan (a)................. dan ciptaan tayar menambahkan permintaan
Perkemban (b)...................................
gan industri • Getah asli penting untuk perusahaan (c)........................... dan barangan elektrik.
kereta
Kesuburan • negara kita mempunyai (d)............... yang luas, subur dan (e)............ yang sesuai
tanah dan untuk tanaman berorientasikan (f)............... . Contoh: getah, tebu, tembakau dan padi.
kekayaan
hasil bumi • kaya dengan hasil bumi: bijih timah, bijih besi, emas, petroleum dan (g)................
Industri • Industri (h).......................... makanan, mengetin minuman, membuat bumbung rumah
mengetin dan tong minyak.
• Kesannya harga bijih timah melambung (i)..................
• Menghubungkan Pelabuhan Said di Laut Mediterranean dan Suez di Laut Merah telah
Pembukaan (j)............................ urusan perdagangan.
Terusan • Kesannya, Perdagangan di (k)................... dan benua Eropah semakin bertambah.
Suez
• dicipta pada abad ke-19.
• Kegunaan: membawa (l)................... yang banyak, perjalanan lebih cepat dan
Ciptaan menjimatkan kos.
Kapal Wap • Penghantaran barang dagangan menjadi semakin mudah dan (m)................
• Britain, Jerman, perancis, Sepanyol dan Amerika Syarikat (n)................... untuk
menakluki kawasan atau wilayah di luar Eropah.
Persaingan • Mereka sanggup berperang kerana mengganggap semakin luas tanah jajahan,
kuasa Barat semakin tinggi (o)....................... yang diperoleh kuasa Barat.
Ciptaan • Membolehkan ahli perniagaan di benua Eropah dan Amerika Syarikat menghubungi
Telegraf (p)............... atau wakll mereka di Tanah Melayu dengan cepat.
• Penglibatan Tanah Melayu dalam kegiatan (q).......................... dunia antarabangsa
semakin penting.
Slogan " • Kuasa Barat mnggunakan slogan "Beban Orang Putih" yang bermaksud
Beban (r)...................... mereka adalah untuk membantu dan memberikan kesejahteraan
Orang kepada peribumi di wilayah dijajah oleh mereka.
Putih"
• Kuasa Perancis pula menggunakan muslihat "Tugas Menyebarkan Tamadun" kepada
penduduk bukan Barat yang dianggap (s)...................
19
8
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Menguasai
TP5
Tidak Menguasai
5. Ilustrasi berikut menggambarkan antara taktik dan strategi British untuk menguasai negara kita.
British menggunakan strategi ugutan British menggunakan strategi perjanjian
(a) Berikan penilaian anda tentang peristiwa tersebut. (KBAT)
Kelicikan dan kerakusan kuasa asing untuk menguasaI negara kita telah menyebabkan mereka
menggunakan pelbagai taktik dan strategi untuk mencapai matlamat. …………………………………....
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
4
Menguasai
TP6
Tidak Menguasai
6. Jelaskan tindakan yang dapat dilakukan oleh pemerintah pada hari ini demi menjaga kedaulatan
negara kita daripada ancaman luar. (KBAT)
a. …………………………………………………………………………………………..…………… 6
…………………………………………………………………………………………..……………
b. …………………………………………………………………………………………..……………
…………………………………………………………………………………………..……………
c. …………………………………………………………………………………………..……………
…………………………………………………………………………………………..……………
d. …………………………………………………………………………………………..……………
…………………………………………………………………………………………..……………
e. …………………………………………………………………………………………..……………
…………………………………………………………………………………………..……………
f. …………………………………………………………………………………………..……………
…………………………………………………………………………………………..……………
9
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
1.3 PERSAINGAN KUASA BARAT UNTUK MENDAPATKAN TANAH JAJAHAN
Kuasa-kuasa Barat berlumba-lumba untuk untuk memiliki tanah jajahan demi kepentingan ekonomi
mereka. Oleh itu, mereka telah menguasai beberapa kawasan tanah jajahan iaitu:
BRITISH PERANCIS RUSIA JERMAN
(a)....................... (b)....................... (c)....................... (d).......................
........................... ........................... ........................... ...........................
........................... ........................... ........................... ...........................
........................... ........................... ........................... ...........................
........................... ........................... ........................... ...........................
........................... ........................... ........................... ...........................
AMERIKA BELANDA PORTUGIS SEPANYOL
SYARIKAT
(f)........................ (g)....................... (h).......................
(e)....................... ........................... ........................... ...........................
........................... ........................... ........................... ...........................
........................... ........................... ........................... ...........................
........................... ........................... ........................... ...........................
........................... .......................... ........................... ...........................
...........................
1.4 PERBEZAAN STRATEGI KUASA BARAT UNTUK MENGUASAI NEGARA KITA
Strategi Kuasa Barat Untuk Meluaskan Kuasa Di Negara Kita
Strategi Belanda Strategi British
1. Serangan Fizikal 1. Manipulasi
British mendapatkan (i)………………...
1650- Belanda berperang dengan penduduk Kejadian lanun (j)………………. kapal
tempatan di (a)………………………… dagang British di Selangor dan menyerang
rumah api di Tanjung Rachado menjadi
1651- Belanda berperang dengan penduduk alasan British untuk campur tangan
di (b)……………………
2. Ugutan/Desakan
1763- Belanda berperang dengan Johor Supaya menerima (k)…………… British di
disebabkan berlaku (c)………………… Selangor dan Pahang bagi menasihati
faham mengenai perdagangan pentadbiran negeri masing-masing.
1784 dan 1785 – Belanda berperang
dengan angkatan (d)………………… di
Kuala Selangor.
10
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
James Brooke (l)……………… Sultan
Brunei dan menuntut diiktiraf sebagai Raja
Sarawak
2. Perjanjian 3. Tipu Helah
British mendapatkan (m)………………
1650- Belanda mengadakan melalui tipu helah.
(e)…………………… dengan Perak untuk (n)………………….. melakukan tipu helah
mendapatkan bijih timah. kepada Sultan Kedah.
1786- Belanda mengadakan perjanjian 4. Perjanjian
dengan Selangor. British mendesak Sultan Perak, Sultan
Selangor, Yamtuan Seri Menanti dan Sultan
Pahang memeterai perjanjian untuk
menerima (o)……............ British
Sultan Brunei bersetuju (p)……………...
James Brooke sebagai Raja Sarawak.
5. Pakatan
British mendapatkan (q)……………..
Pakatan Kuasa Barat: termeterainya
Perjanjian Inggeris-Belanda 1824
Kesan perjanjian: Belanda mendapat
(r)……………. British mendapat Melaka.
3. Pakatan 6. Pajakan
Melalui pajakan dan pemberian
1641- Belanda mengadakan (f)……………. (s)……………… Syarikat British Utara
dengan Johor dan berjaya mengalahkan Borneo, British meluaskan pengaruhnya ke
Portugis di Melaka. atas Sabah.
Pakatan (g)……………………… melalui 7. Serangan Fizikal
Perjanjian (h)…………………………….. Britsih menyerang (t)……………. pada
1824. tahun 1831 dan 1832.
Britsih (u)……………… Kuala Terengganu
dan meminta Sultan Omar tidak
mencampuri perang (v)…………… di
Pahang serta masalah takhta Sultan
Mahmud Lingga.
11
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Bahagian A : Soalan Objektif
1. Sistem pentadbiran beraja di Alam Melayu diketuai oleh Sultan.
Apakah fungsi Sultan? (m/s 4)
A Lambang keamanan negeri C Lambang perpaduan rakyat
B Lambang kedaulatan negeri D Lambang kesepakatan rakyat
2. Maklumat berikut berkaitan dengan hasil bumi di Alam Melayu.
Emas
Bijih timah
Bagaimanakah masyarakat tempatan melombong hasil bumi tersebut? (m/s 6)
I Mengorek III Mendulang
II Melampan IV Menggerudi
A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
3. Maklumat berikut merupakan cerita rakyat yang yang diajarkan kepada kanak-kanak.
Anjing dengan bayang-bayang
Apakah yang cuba disampaikan melalui cerita tersebut ? (m/s 8)
A Menjauhi sikap tamak C Menjaga kebersihan alam sekitar
B Menyayangi semua binatang D Membuat keputusan dengan bijak
4. Apakah persamaan negara-negara berikut pada tahun 1870-an? (m/s 12)
Jerman
Perancis
A Memajukan sistem pendidikan C Melaksanakan ekonomi dagangan
B Memodenkan sistem pentadbiran D Melaksanakan Revolusi Perindustrian
5. Dialog berikut mungkin berlaku di Eropah pada abad ke-17.
Tokoh A: Hasil keluaran kilang telah Berjaya dikeluarkan secara besar-
besaran.
Tokoh B: Tapi, kita tidak dapat menjual kesemuanya dalam negara.
Apakah tindakan yang diambil oleh tokoh A? (m/s 13)
A Mencipta kapal wap C Mendirikan lebih banyak kilang
B Mencari pasaran yang luas D Mengadakan hubungan diplomatik
12
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
6. Maklumat berikut berkaitan dengan kemajuan teknologi kuasa Barat pada abad ke-19.
Ciptaan kapal wap
Apakah kepentingan ciptaan tersebut terhadap kuasa Barat ? (m/s 14)
I Perjalanan menjadi lebih cepat III Jaringan perdagangan diluaskan
II Membawa muatan yang banyak IV Arahan disampaikan dengan cepat
A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
7. Mengapakah Perancis berminat meluaskan kuasa di IndoChina? (m/s 16)
A Membuka petempatan baharu C Membina terusan di Segenting Kra
B Menjadi pusat ketenteraan utama D Mengusahakan sistem pertanian moden
8. Pilih pasangan yang tepat berkaitan kawasan Alam Melayu yang dikuasai oleh kuasa Barat
menjelang akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20. (m/s 16)
Kuasa Barat Kawasan Alam Melayu
A Jerman Ujung Salang
B Belanda Pulau Langkawi
C Portugis Timor Leste
D Amerika Syarikat Kesultanan Brunei
9. Apakah tujuan British menggunakan strategi desakan untuk meluaskan pengaruh mereka di
negeri-negeri Melayu? (m/s 19)
A Menakut-nakutkan untuk mengenakan sesuatu
B Melakukan serangan balas ke atas pihak lawan
C Mengambil kesempatan terhadap sesuatu perkara
D Mengenakan pengaruh untuk mendapatkan sesuatu
10. Bagaimanakah tokoh berikut mendapatkan Pulau Pinang daripada Sultan Kedah? (m/s 21)
Francis Light
A Perjanjian C Tipu helah
B Manipulasi D Serangan
13
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Bahagian B : Soalan Struktur
1. Maklumat berikut berkaitan dengan kuasa-kuasa Barat yang berusaha untuk menguasai negeri-
negeri Melayu.
Belanda
British
(a) Nyatakan dua strategi Belanda untuk menguasai negeri-negeri Melayu.
i. ………………………………………………………………………………………………………
ii. ………………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
(b) Mengapakah kuasa-kuasa Barat Berjaya menguasai negeri-negeri Melayu dengan mudah?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….
[4 markah]
(c) Bagaimanakah usaha generasi muda pada hari ini dalam mengekalkan kedaulatan tanah air
kita daripada diganggu gugat kuasa asing?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….
[4 markah]
14
HARI: ……………………… TARIKH: ……../………/………….
Bahagian C : Soalan Esei
1. Maklumat berikut berkaitan dengan faktor yang membawa kepada kedatangan kuasa Barat pada
abad ke-19 dan abad ke-20.
Pembukaan Terusan Suez
Ciptaan Kuasa Wap
(a) Bagaimanakah faktor-faktor tersebut membawa kepada kedatangan kuasa Barat ke negeri-
negeri Melayu?
[4 markah]
(b) Adakah anda bersetuju keistimewaan negeri-negeri Melayu telah menjadi faktor utama kuasa
Barat berminat menguasai negeri-negeri Melayu?
Beri penjelasan anda.
[8 markah]
(c) Jelaskan penjajahan bentuk baru yang boleh menggugat kedaulatan negara Malaysia pada
hari ini.
[8 markah]
15