คู่มือ 5ส+ 2020

คูม่ อื ระบบ

บรษิ ทั สยามกลการ จากดั ปรบั ปรงุ ครง้ั ท่ี 1 (26 ตุลาคม 2563)

SIAM MOTORS CO., LTD

0|P a g e

คำนำ

ระบบ 5ส เป็นหลักการพื้นฐานที่ถูกคิดค้นขึ้นเพื่อเตรียมพื้นฐานที่ดีสำหรับการปรับปรุงและเพิ่ม
คุณภาพของการปฏิบัติงานต่าง ๆ ในองค์กร ซึ่งผู้บริหาร บริษัท สยามกลการ จำกัด เล็งเห็นถึงความสำคัญ
และประโยชน์ จึงนำเอาระบบ 5ส มาใช้เป็นพื้นฐานในการบริหารจัดการ ปรับปรุง และเปล่ียนแปลง
กระบวนการทำงานตา่ ง ๆ เพอื่ ใหเ้ กิดผลสำเร็จอยา่ งยั่งยนื โดยบริษัทฯ ได้เพิม่ ส.สิง่ แวดล้อม จงึ กลายเปน็
5ส+ พร้อมทัง้ สง่ เสรมิ และสนับสนุนให้พนักงานทุกคนร่วมมือกันทำระบบ 5ส+ และสร้างจติ สำนึกในการรักษา
สง่ิ แวดลอ้ มไปพร้อมกนั โดยถอื วา่ เป็นส่วนหน่งึ ของงานประจำที่ทุกคนต้องปฏบิ ัติและสรา้ งเปน็ วฒั นธรรมของ
องคก์ ร เพ่ือเพิ่มประสิทธภิ าพในการทำงาน หากทุกคนมีความเข้าใจในหลกั การ 5ส+ อย่างถกู ตอ้ งและถ่องแท้
จะช่วยส่งเสริมให้การพัฒนาระบบ 5ส+ ประสบความสำเร็จและพัฒนาไปสู่ระบบการบริหารงานที่มีคุณภาพ
ตามมาตรฐานสากลต่อไป

คณะกรรมการทีมวชิ าการหวังเปน็ อยา่ งย่งิ ว่า หนงั สือเลม่ นจ้ี ะชว่ ยให้ทุกหน่วยงานไดน้ ำหลักการ
5ส+ ไปปฏบิ ัติ และประยุกตใ์ ช้ในการทำงานไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ และพัฒนาคุณภาพงานไดอ้ ยา่ งยั่งยืน

(นายปราชญา เจริญยิง่ )
ประธานคณะกรรมการ 5ส+

สารบัญ หนา้
1
นโยบายการดำเนินโครงการ 5ส+ 3
วสิ ัยทัศน์ พนั ธกิจ และนโยบาย 5ส+ 3
วัตถุประสงคแ์ ละเปา้ หมายของการทำ 5ส+ 4
ประวตั โิ ครงการ 5ส+ ของบริษทั 5
Roadmap 5S+ 6
ระบบ 5ส+ ของบริษทั 7
ประโยชนท์ ี่ไดรับจากการทำ 5ส+ 8
นยิ ามและความหมายท่ีแท้จริงของ 5ส และ 5ส+ 9
12
ส1 สะสาง (Organization) 16
ส2 สะดวก (Neatness) 20
ส3 สะอาด (Cleaning) 23
ส4 สรา้ งมาตรฐาน (Standardization) 25
ส5 สรา้ งวินยั (Training & Discipline) 26
ส+ สง่ิ แวดล้อม (Environment) 27
หวั ใจของระบบ 5ส+ 28
ตวั ชว้ี ัดความสำเรจ็ และติดตามประเมินโครงการ 5ส+ 29
โครงสรา้ งคณะทำงาน 5ส+
คุณสมบัติ หน้าท่ี และตัวชว้ี ัดของคณะกรรมการ 5ส+ 30
ทีมมาตรฐาน 31
มาตรฐานกลาง
มาตรฐานพน้ื ทีส่ ่วนกลาง 32
ทมี ตรวจประเมนิ 34
ทีมตรวจประเมนิ 5ส+ ระดับ Self – Audit 38
ทมี ตรวจประเมนิ 5ส+ ระดบั คณะกรรมการ (Committee Audit) 40
ทีมตรวจประเมนิ 5ส+ ระดบั ผบู้ รหิ าร (Top Management)
แบบตรวจประเมินพืน้ ทส่ี ำนักงาน (Committee Audit)

สารบัญ หนา้
41
แบบตรวจประเมินพืน้ ท่สี ว่ นกลาง (Committee Audit) 42
ตัวอย่างแบบตรวจประเมิน 5ส+ ระดับพ้นื ท่ี (Self - Audit) 44
การแบ่งพื้นท่คี วามรบั ผิดชอบ 45
การแบ่งพนื้ ที่ความรับผิดชอบชั้น 9 46
การแบง่ พน้ื ที่ความรับผิดชอบชัน้ 11

นโยบาย 5ส+ บริษัท สยามกลการ จำกัด

“เนื่องด้วยท่านกรรมการผู้จัดการใหญ่ ดร.พรเทพ พรประภา ได้เล็งเห็นความสำคัญและประโยชน์ของ
การทำระบบ 5ส จึงมีดำริให้บริษัทในกลุ่มสยามกลการได้นำระบบ 5ส มาปรับใช้ในแต่ละองค์กรกันอย่าง
จริงจงั

ดังนั้นผู้บริหารและพนักงานทุกคนในบริษัท สยามกลการ จำกัด จึงต้องนำหลักการ 5ส มาใช้และ
ดำเนินการให้เป็นส่วนหนึ่งของการทำงาน มีการเข้าร่วมระบบ 5ส อย่างจริงจัง รวมทั้งสนับสนุนและส่งเสริม
ใหร้ ะบบ 5ส ของบริษทั เกิดความตอ่ เนื่องและพัฒนาตอ่ ไป

อนงึ่ บริษทั ไดค้ ำนึงถงึ “การรกั ษาสง่ิ แวดล้อม” ว่าเปน็ เรื่องสำคัญท่ขี าดไม่ได้ จึงได้นำ ส.สงิ่ แวดล้อม มา
รวมอยู่ในระบบ 5ส เป็น “ระบบ 5ส+” เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบาย “Think Earth” โดยจะมุ่งมั่นในการสร้าง
วินัยสู่ความยั่งยืนขององค์กรที่มี 5ส+ เป็นพื้นฐานในการทำงาน รวมทั้งสร้างวัฒนธรรม 5ส+ และสร้างระบบ
การจัดการองคค์ วามรูแ้ ละการประเมนิ องค์ความรู้ด้าน 5ส+ แบบเบด็ เสรจ็ ”

(นายประกาสิทธ์ิ พรประภา)
รองกรรมการผจู้ ดั การใหญ่

1|P a g e

นโยบายการดำเนินการโครงการ 5ส+

2|Page

วิสัยทัศน์ พันธกิจ และนโยบาย 5ส+

ซ่ือสัตย์ สามารถ ขยัน

วิสัยทัศน์ เปน็ ผนู้ ากลุ่มบริษัทท่ไี ด้รบั ความชนื่ ชมอยา่ งสงู สุดเรื่องของ
พนกั งาน หนุ้ สว่ น และประสทิ ธิภาพในการทางาน

พันธกิจ สยามกลการทุ่มเทตอ่ การสร้างผู้นานวตั กรรม ผซู้ ่งึ พร้อมด้วย
คณุ คา่ อันน่าเชื่อถอื ดว้ ยพนั ธสัญญาในการเตบิ โตของ
พนักงานในบริษทั และสงั คม

นโยบาย 5ส+ พนักงานทุกคนรว่ มมอื กันทา 5ส+ เพ่ือเพม่ิ ประสทิ ธิภาพในการ
ทางาน รวมถงึ สร้างจิตสานึกในการรักษาสง่ิ แวดล้อม

วัตถุประสงค์และเป้าหมายของการทำ 5ส+

วัตถปุ ระสงค์ เป้าหมาย

เพื่อเสริมสรา้ งความมีระเบยี บวนิ ยั ใหเ้ ข้มแข็ง อัตราการทง้ิ ขยะลงถงั ให้ถกู ประเภท > 90%

เพื่อเพม่ิ ประสทิ ธิภาพการปฏบิ ตั งิ าน การคน้ หาเอกสารหรือสง่ิ ของ เฉลีย่ แต่ละพนื้ ท่ี
(Efficiency) ไม่เกนิ 30 วนิ าที

เพ่อื ลดตน้ ทุนและค่าใช้จา่ ยด้านการบริหาร ลดการใชท้ รพั ยากรกระดาษเอกสารจากเดมิ
จัดการ (Cost & Expenses) เทยี บกบั เดอื นเดียวกันของปี 2562 ลดลง 1%

3|P a g e

ประวัติการโครงการ 5ส+ ของบริษัท

ปี 2553 - 2560

• บริษทั ฯ เริ่มจดั ต้งั ระบบ 5ส เปน็ ครงั้ แรก มีการให้ความรเู้ รอ่ื ง 5ส จดั ต้งั คณะกรรมการ 5ส และสรา้ ง
มาตรฐาน 5ส กาหนดพืน้ ท่ีรับผดิ ชอบของแต่ละฝ่ายโดยแบง่ ตามสี และมีการตรวจประเมินพนื้ ที่ 3 คร้ัง
ภายในปีนัน้ รวมถึงมีการมอบรางวลั ให้กับฝา่ ยท่มี ีผลคะแนนประเมินรวมสงู ที่สุด

ปี 2561

บริษัทฯ ได้จัดทาคู่มือและประชาสัมพันธ์ 5ส เพื่อสร้างความเข้าใจให้กับผู้บริหาร และพนักงานทุกคน
สามารถนาไปปฏบิ ัติได้จริง และกาหนดให้มีการตรวจพ้ืนที่ทุกๆ 2 เดือน (ภายในสัปดาห์ท่ี 3 ของเดือน)
โดยแบ่งพื้นที่ส่วนกลางและพ้ืนท่ีส่วนตัว และจัดให้มีการ Vote มอบรางวัลให้กับหน่วยงานดีเด่น และ
เปน็ ต้นแบบใหก้ ับหนว่ ยงานอ่ืน

ปี 2562

ในเดือนธันวาคมได้มีการทบทวน และประกาศนโยบาย 5ส วัตถุประสงค์ และเป้าหมายการดาเนินงาน
ฉบับใหม่อย่างเป็นทางการ มีการเชิญวิทยากรจากภายนอกมาให้ความรู้เพิ่มเติม และแต่งตั้ง
คณะกรรมการ 5ส ชุดใหม่ เพ่ือจัดทาระบบ 5ส อย่างเป็นทางการตามแนวทางของสมาคมส่งเสริม
เทคโนโลยไี ทย-ญป่ี ุน่

ปี 2563

มีการประกาศนโยบาย 5ส+ จัดต้ังระบบ 5ส+ อย่างเป็นทางการ ตามแนวทางของสมาคมส่งเสริม
เทคโนโลยีไทย-ญี่ปุ่น และสร้างจิตสานึกในการรักษาส่ิงแวดล้อม มีการอบรมความรู้เร่ืองเครื่องมือ 5ส
เพ่ือให้แต่ละหน่วยงานสามารถนาไปปรับปรุงพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิผล และขยายองค์ความรู้ไปสู่
พนักงานทุกคน รวมถึง subcontractor ท่ีทางานภายในองค์กรอีกด้วย นอกจากนั้นบริษัทยังเข้าร่วม
ประกวดพน้ื ท่ี 5S Model ของสมาคมสง่ เสริมเทคโนโลยไี ทย-ญปี่ ุน่ อกี ดว้ ย

4|P a g e

Roadmap 5S+

จดั ต้งั ระบบ 5ส+ อยา่ งเป็นทางการ ขยายขอบเขตการกาจัดความสูญเปล่า
มงุ่ สร้างความเข้าใจ ความตระหนัก และ เขา้ ไปในระบบการทางาน สรา้ งวนิ ยั สู่
ใหเ้ หน็ ความสาคัญของ 5ส+ รวมทั้ง ความยั่งยนื ขององค์กรทีม่ ี 5ส+
พฒั นาความรดู้ ้าน 5ส+ แก่พนกั งานทุก เปน็ พืน้ ฐานในการทางาน
ระดับ
- ขยายระบบ 5ส+ ไปสู่ 5ส+ ในคอมพวิ เตอร์ และ
- ประกาศนโยบาย 5ส+ และสร้างจิตสานกึ ใน 5ส+ ทีม่ องไม่เหน็
การรกั ษาสง่ิ แวดลอ้ ม - ส่งเสรมิ การมสี ว่ นรว่ มของพนกั งาน โดยใช้ 5ส+
- จดั ต้ังระบบ 5ส+ อย่างเป็นทางการ เปน็ พน้ื ฐานในทกุ กิจกรรมขององคก์ ร
ตามแนวทางของสมาคมสง่ เสรมิ เทคโนโลยี - สร้างบคุ ลากรในองค์กรอยา่ งนอ้ ย 4%
ไทย-ญป่ี ่นุ ใหส้ ามารถเปน็ วทิ ยากรสอนให้แก่ผู้อ่นื ได้
- อบรมให้พนักงานมีความรคู้ วามเข้าใจ - จดั กิจกรรมประกวด Best Practice
มาตรฐาน 5ส+ ของบรษิ ทั อย่างถอ่ งแท้ ของแต่ละหน่วยงาน
- สรา้ งบุคลากรในองคก์ รอย่างน้อย 2% - เข้ารว่ มการประกวดเพื่อรบั รางวลั ระดบั Bronze
ใหส้ ามารถเป็นวิทยากรสอนให้แกผ่ อู้ น่ื ได้ ในเวที Thailand 5S Award
- ทุกพ้ืนทไ่ี ดร้ บั การปรับปรุงทางกายภาพ
และมกี ารปรับปรุงประสิทธิภาพการทางานโดย
ใช้ 5ส+
- เข้ารว่ มการประกวดพ้นื ที่ 5S Model
ของสมาคมส่งเสรมิ เทคโนโลยีไทย-ญปี่ ุ่น

สรา้ งวฒั นธรรม 5ส+ ขององคก์ รทเ่ี ปน็ สร้างระบบการจดั การองค์ความรู้
เอกลกั ษณ์ สู่ความยงั่ ยนื ขององค์กรทมี่ ี และการประเมินองคค์ วามรู้ดา้ น 5ส+
5ส+ เป็นพืน้ ฐานในการทางานอย่าง แบบเบด็ เสรจ็
ตอ่ เน่อื ง
- มีระบบการจดั การองคค์ วามร้ดู า้ น 5ส+
- มุ่งพัฒนาความสามารถในการถ่ายทอด แบบเบด็ เสร็จ
5ส+ ของพนักงานทุกระดับ
 มีส่อื การเรียนรตู้ า่ งๆ ทีม่ ีเนอ้ื หาดา้ น
- สง่ เสรมิ Innovation โดยใช้พน้ื ฐานจาก 5ส+ 5ส+ อย่างครบถว้ น และมรี ะบบการ
- สรา้ งวฒั นธรรม 5ส+ ขององคก์ รทเี่ ปน็ เอกลกั ษณ์ เขา้ ถงึ ส่อื ได้โดยงา่ ย
และปลกู ฝงั วินัยให้กบั พนักงานจนได้เปน็
วัฒนธรรมองคก์ รท่ีเขม้ แข็ง  มวี ิทยากรภายในที่สามารถบรรยาย
- เขา้ ร่วมการประกวดเพือ่ รบั รางวลั ระดบั เน้ือหาดา้ น 5ส+ ได้ครบทกุ มติ ิ
Silver ในเวที Thailand 5S Award
- มีระบบการประเมนิ ความร้ดู ้าน 5ส+
แบบเบ็ดเสร็จ

- เขา้ ร่วมการประกวดเพื่อรับรางวลั ระดับ
Golden ในเวที Thailand 5S Award

5|P a g e

ระบบ 5ส+ ของบริษัท

นำหลกั การ 5ส+ มาเช่อื มโยงกับคา่ นยิ มองค์กร (Corporat
ใหส้ อดคล้องและสร้างจติ ส

ซ่อื สัตย์ สา

การวางตวั และการ สรา้ งมาตรฐาน การเรียนรู้และพัฒนา
ปฏบิ ตั หิ น้าทต่ี ามคำม่ัน สรา้ งวนิ ัย ตนเอง และพิสจู น์
สัญญาอยา่ งถกู กติกา ความสามารถนัน้ ให้เหน็
โปรง่ ใส และยุติธรรม ด้วยการตงั้ เปา้ หมาย
พรอ้ มรับผดิ ชอบตอ่ การทำงานทีท่ า้ ทาย และ
ผลลัพธ์ท่ีเกิดขึน้ อย่าง สร้างผลลัพธ์ท่ียิง่ ใหญ่

กล้าหาญ กวา่ เดมิ

te Core Values) เพอ่ื ปลูกฝังค่านยิ ม “ซอ่ื สัตย์ สามารถ ขยัน”
สำนกึ ในการรกั ษาสงิ่ แวดล้อม

ามารถ ขยัน

สะอาด การลงมือทำงานโดยไม่ สะสาง
สร้างวินัย ย่อท้อตอ่ อุปสรรค และ สะดวก

ผลักดันงานทท่ี ำให้
เกดิ ผลลพั ธ์ตาม
เปา้ หมายทต่ี ัง้ ไว้
ท้งั ของตนเองและ

สยามกลการ

6|P a g e

ประโยชน์ท่ีได้รับจากการทำ 5ส+

“ ต่อพนักงาน ” พนกั งานได้อยใู่ นสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดี อาทิ สถานที่ทำงานสะอาด
มีพนื้ ทส่ี ีเชยี ว มมุ พักผอ่ น พ้นื ที่สาธารณะเป็นระเบียบ พนักงานจึงมคี วามสุข
ความสขุ : พนักงานได้เรียนรูส้ ่ิงใหม่และมีความสนกุ จากการเขา้ รว่ มกจิ กรรมให้ความรู้
5ส+ ที่สอดแทรกด้วยความสนกุ สนาน
ความสนกุ : เคร่อื งมือ 5ส ไม่ยากเกนิ ไป เม่อื เทยี บกับเครอื่ งมือทางการจดั การอื่น ๆ
พนักงานร่วมแรงรว่ มใจและทำงานเปน็ ทมี เพื่อปรับปรงุ พื้นท่ีปฏิบัติงานของตน
ความสบาย : และพ้ืนที่สว่ นรวม
ความสามัคคี : พนกั งานเกิดความสนกุ สนานในการทำงานและการใช้ชีวิตส่วนตัว เพราะ 5ส+
ชว่ ยให้ทำงานไดส้ ะดวกขึ้น รวดเรว็ ขึ้น จึงมเี วลาอยกู่ ับครอบครวั เพ่ิมมากข้นึ
ความสมดุล :

“ ต่อองคก์ ร ”

คณุ ภาพ : 5ส+ ชว่ ยใหเ้ กดิ การทำงานท่ีมคี ุณภาพ เพราะเมือ่ ขจัดความสญู เปล่าออกไป
(Quality) ได้ จะเหลอื แตง่ านทสี่ รา้ งคุณค่า ความบกพรอ่ งของสินค้า และข้อร้องเรียน
จากลกู ค้าจงึ ลดลง
ตน้ ทนุ : 5ส+ ช่วยขจัดต้นทุนความสูญเปลา่ โดยอาศัยการสะสาง การควบคมุ วัสดุ
(Cost) สิน้ เปลือง และการปรับปรงุ วางแผน การทำงานจงึ มปี ระสิทธิภาพ ต้นทนุ ใน
การดำเนนิ งานจึงลดลง
การสง่ มอบ : 5ส+ ช่วยลดความสญู เปล่าในการค้นหา ลดเวลาและขัน้ ตอนในการทำงาน
(Delivery) การนำอปุ กรณ์มาชว่ ยในการปรบั ปรุงงานชว่ ยให้องค์กรส่งมอบสินค้าได้
สะดวก รวดเร็ว และตรงเวลา

7|Page

นิยามและความหมายท่ีแท้จริงของ 5ส และ 5ส+

5ส เป็นระบบปรับปรุงการทำงานของพนักงานด้วยตนเองอย่างหนึ่ง ได้แก่ การดำเนินการตาม
หลักการ “สะสาง สะดวก สะอาด สร้างมาตรฐาน และสร้างวินัย” ในสถานที่ทำงานของตนเอง ทำให้บริษัทฯ
มพี นกั งานท่มี รี ะเบียบวนิ ัยจากจิตสำนึกของตนเอง ทำให้สถานท่ีทำงานสะอาดเป็นระเบียบเรียบร้อย มีความ
สวยงาม มีความปลอดภยั ลดความสูญเปล่าในการทำงาน คุณภาพของงานดขี น้ึ

ในทำนองเดียวกนั 5ส+ เป็นระบบ 5ส ทร่ี วมเร่อื งสงิ่ แวดล้อมเขา้ มา โดยมงุ่ หวังให้พนกั งานตระหนัก
ถึงความสำคญั ของสง่ิ แวดล้อมและสร้างการตระหนักรู้และปลกู จิตสำนกึ ในการรักษาสิง่ แวดล้อมของ
พนกั งานไปพร้อมกนั กับระบบ 5ส ซงึ่ จะตอ้ งสง่ ผลกระทบตอ่ สง่ิ แวดล้อมใหน้ อ้ ยทส่ี ุด โดยการใชท้ รพั ยากรและ
พลังงานอยา่ งร้คู ณุ ค่า

เหตผุ ลที่ 5ส ไดร้ ับความนิยมอยา่ งแพร่หลาย

1 เปน็ เคร่อื งมอื ในการปรับปรุง 5ส เปน็ เคร่ืองมอื ทีน่ ำมาชว่ ยให้พนักงานทำงานได้ง่ายขึน้ ดี

งา่ ยๆ ไมย่ ุ่งยาก ข้ึน ถูกต้องขน้ึ มีประโยชน์ และชว่ ยลดอบุ ัตเิ หตุ

2 ผูท้ า 5ส ได้เรยี นรู้การทางาน ได้รว่ มกันวางแผนและลงมอื ปรบั ปรุงพืน้ ทปี่ ฏบิ ัติงานของ
เปน็ ทีม ตนเอง และระบบ 5ส ยังช่วยเสริมสร้างทักษะการเปน็ ผนู้ า
ใหแ้ กห่ วั หน้าพื้นทอ่ี ีกด้วย อีกทงั้ ยังเปน็ งานที่ทุกคนในองคก์ ร
3 เห็นผลทเี่ ป็นรปู ธรรม ตอ้ งมีสว่ นรับผดิ ชอบร่วมกัน
พน้ื ที่ไดร้ ับการพัฒนาปรบั ปรุงใหด้ ีข้นึ และมีความเป็นระเบยี บ
เรยี บร้อย มกี ารจดั เกบ็ สง่ิ ของเปน็ ระเบียบมากขนึ้ ทาให้ไม่
ต้องเสยี เวลาคน้ หาของหรอื เอกสาร การปรบั ปรุงที่เกิดขึ้นเป็น
ส่งิ ทม่ี องเห็นได้และเป็นรูปธรรม

4 ส่งเสริมการสรา้ งวินยั ให้แก่ ระบบ 5ส เนน้ การสร้างวินัยก่อน โดยให้ปฏบิ ัติซ้ำๆ จน
พนักงาน กลายเป็นนิสยั มีการเคารพและปฏบิ ตั ิตามกฎกติกาอยูเ่ สมอ

5 เปน็ พ้นื ฐานของกจิ กรรมการเพ่มิ o ระบบบรกิ ารคุณภาพ
ผลผลิตอืน่ ๆ o ระบบจัดการส่งิ แวดล้อม

o การบริหารความปลอดภยั ในการทำงาน

(Safety Management)

o การควบคมุ ด้วยการมองเหน็ (Visual Control)

8|P a g e

ส.สะสาง คือ
การแยกของทจี่ าเปน็
ออกจากของท่ไี มจ่ าเป็น
และขจดั ของท่ไี มจ่ าเปน็ ออกไป
เทคนิคการปฏิบตั ิ ส.สะสาง นั้น
ผ้ปู ฏิบตั ิจะต้องเป็นผกู้ าหนดวา่ สง่ิ ของที่ใช้
ในงานประจาวนั นั้นของสิ่งใดจาเป็น ของสง่ิ ใดไมจ่ าเป็น
โดยส่ิงของจาเป็น คือ ส่ิงของทเ่ี ก่ยี วข้องกับผลสาเรจ็ ของงาน

วัตถุประสงค์ ลดความสญู เปลา่
ตวั ชีว้ ดั
วิธกี าร จำนวนส่งิ ของหรือระบบงานท่สี ญู เปลา่ หรือ ซ้ำซ้อน ถูกกำจัดออก
1. สำรวจสง่ิ ของและระบบงาน
สำรวจสิ่งของและข้นั ตอนการทำงานว่าพอดีกบั การใชง้ านหรอื ไม่

2. แยกแยะ
สิ่งของและระบบงาน
➢ สง่ิ ที่จำเปน็
➢ สิง่ ท่ไี ม่จำเปน็ (ใชไ้ ด้ - ใชไ้ ม่ได้)

3. ขจัดสว่ นเกิน
➢ ของไมจ่ ำเปน็ แต่ใช้ได้ = ส่งมอบ / ขาย
➢ ของไมจ่ ำเปน็ แต่ใช้ไมไ่ ด้ = ทง้ิ

หัวใจของสะสาง 4. เพิม่ เตมิ สว่ นขาด
ของจำเปน็ แตไ่ มม่ ี / ชำรุด = จดั หา / ซ่อมแซม
เพ่ือให้เกดิ ความพอดี หรือ พอเพียง

การลดความสญู เปล่า

9|P a g e

เหตุผลจาเปน็ ที่ตอ้ งทาการสะสาง

1 มีของไมจ่ าเปน็ อยใู่ นทที่ างาน โดยทัว่ ไปเมื่อปฏิบัติงานผา่ นไประยะหน่งึ อาจมีส่ิงของไม่จาเปน็
สะสมอยูใ่ นบริเวณพ้ืนที่ทางาน เชน่ เอกสารไม่ใชแ้ ลว้ เศษ
กระดาษ กล่องกระดาษ เมื่อไมม่ ีความจาเป็นต้องใชแ้ ล้ว กค็ วร
จะสะสาง สง่ิ ของต่าง ๆ เหล่านอ้ี อกจากพืน้ ทปี่ ฏิบัติงานส่ิงของ
และอปุ กรณท์ ไ่ี ม่จำเป็นกีดขวางการไหลของกระบวนการผลติ

2 สญู เสยี พื้นที่ในการจัดเก็บ เม่อื มีสง่ิ ของทไ่ี มจ่ ำเปน็ วางกองอยมู่ ากในพน้ื ท่ปี ฏบิ ัติงาน จะทา
ใหพ้ นกั งานไมส่ ามารถใช้พื้นที่ของสานกั งานเพอื่ ปฏบิ ัติงานได้
อยา่ งเต็มประสทิ ธภิ าพ และมีความสูญเสียพนื้ ทใ่ี นการจัดเกบ็
สิ่งของ

3 ของหายบอ่ ย หาไม่เจอ หาของหรือเอกสารบางอย่างไม่พบ เนอ่ื งจากขาดระบบการ
เสียเวลาในการค้นหา จัดเกบ็ ที่ดีและไมม่ กี ารสะสางเอกสารและส่ิงของท่ไี ม่ไดใ้ ช้งาน
ออกจากพื้นท่ีทางาน ย่ิงถ้าเปน็ ส่ิงของหรือเอกสารสาคัญท่ีมี
ความจาเปน็ ต้องหาใหเ้ จอทาให้ตอ้ งเสยี เวลาในการค้นหานน้ั ทา
ให้ความสญู เสยี ด้านเวลาเกิดขน้ึ

4 สถานที่ทางานคับแคบ ความคบั แคบที่วา่ นเี้ กดิ จากการมสี ง่ิ ของหรือเอกสารท่ไี ม่จาเป็น
ในการทางานวางอยูใ่ นพ้นื ที่ปฏบิ ัติงาน ทาใหพ้ น้ื ทีส่ าหรับการ
ทางานจรงิ ๆ คับแคบไมส่ ะดวกต่อการปฏบิ ัติงาน ซง่ึ อาจมผี ลตอ่
ความปลอดภยั ในการปฏบิ ัติงานดว้ ย

10 | P a g e

ข้นั ตอนการทำ ส.สะสาง

1. สำรวจสิง่ ของและขัน้ ตอนการทำงานวา่ พอดตี อ่ การใชง้ านหรอื ไม่
2. แยกแยะสิ่งของและขั้นตอนการทำงาน โดยจำแนกเป็นสิ่งที่จำเป็นและสิ่งที่ไม่จำเป็น และควรนำ

เทคนคิ Red Tag ตดิ ป้ายไวท้ ี่สง่ิ ของนนั้ ๆ หากพ้นกำหนดท่ีจะใชง้ าน ตอ้ งมกี ารนำออกจากพ้ืนที่การ
ผลติ หรือบรกิ ารนนั้ ทันที
3. ขจัดสว่ นเกนิ หากส่ิงของน้ันเปน็ สิง่ ทไ่ี มจ่ ำเปน็ แต่ยังใช้งานได้ ให้จำหนา่ ยหรอื นำไปให้ผู้อ่ืนใชง้ าน
แตห่ ากสง่ิ ของน้ันใช้งานไม่ไดแ้ ล้ว ให้นำไปจำหน่ายหรอื นำไปทงิ้ อยา่ งถกู วธิ ี
4. เพิ่มเติมสว่ นขาด สงิ่ ของที่จำเปน็ แต่ยังไม่มี ต้องจดั หามาใหเ้ พยี งพอ

11 | P a g e

ส.สะดวก คือ
ความเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ย
การจัดวางหรอื จัดเก็บสิ่งของต่าง ๆ
ในสถานที่ทางานอย่างเปน็ ระบบ
โดยมุ่งเนน้ สง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ ประสิทธิภาพในการทางาน
ต้งั แต่การจัดหมวดหมสู่ ่งิ ของใหเ้ ป็นระบบระเบียบ
การประยุกต์ใช้สัญลกั ษณส์ ี การทาปา้ ยชี้บง่ การทาสีตเี ส้นบริเวณพ้ืนอาคาร
เพ่อื แบง่ แยกพื้นท่ี ทงั้ ในการจดั วางของพน้ื ที่ จัดวางอปุ กรณ์ เคร่ืองมือ

วตั ถปุ ระสงค์ เพ่มิ ประสิทธิภาพ (ความรวดเรว็ )
ตวั ช้วี ัด 30 วนิ าที
วธิ ีการ
1. ทำแผนผัง
หวั ใจของสะดวก
กำหนดช่ือ ทอ่ี ยู่ทีแ่ น่นอนให้กบั ส่งิ ของท่ีอยใู่ นพ้ืนทท่ี ั้งหมด รวมถึงความ
เชอื่ มโยงไปยงั สิ่งที่มีหน่วยเล็กท่สี ุด
2. กำหนดทวี่ าง

กำหนดทวี่ างสิง่ ของใหช้ ัดเจน หา้ มปะปนกัน
3. ทำปา้ ยชือ่

จัดทำป้ายชื่อตามระบบท่ีได้วางไว้
4. จดั วางตามแผนผัง

จัดวางโดยกำหนดให้สงิ่ ของที่ใชบ้ อ่ ยให้อยูใ่ กล้มอื
และไกลมือออกไปตามความถกี่ ารใชง้ าน
การเพม่ิ ประสทิ ธิภาพในการทำงาน (ความเรว็ )

12 | P a g e

“หลกั 5ป”

การจดั การ ส2 คำนึงถึงหลัก 5ป มดี งั นี้

ป-ประสทิ ธภิ าพ

คอื ความเรว็ ในการหยิบใชแ้ ละจัดเกบ็ เขา้ ทีเ่ ดมิ (ไม่เกิน 30 วนิ าท)ี
➢ จดั เกบ็ ตามความถ่ีการใช้งาน
▪ ใชง้ านบ่อยๆ: เก็บไวก้ ับตัว หรอื เกบ็ ไว้ในท่ที ีห่ ยบิ ใช้งา่ ย
▪ ใช้งานปานกลาง: เก็บไวใ้ นพ้นื ที่ทำงาน
▪ ใชง้ านน้อย นานๆ ใชท้ :ี เก็บไว้ใหห้ า่ งจากพื้นที่ทำงาน
➢ หลักการจัดระเบียบ
▪ วางต่ำไปหาสูง เปน็ เสน้ ตรง ตามมมุ กำหนด
➢ การจดั เก็บของบนชั้นวาง

ป-ประกนั คณุ ภาพ ป-ปลอดภัย ป-โปร่งใส/เปิดเผย

➢ รูง้ า่ ยวา่ อะไรเป็นอะไร ➢ สงิ่ ของไมเ่ สยี หาย ➢ ทำใหม้ องเหน็ ไดง้ ่าย /
➢ พรอ้ มใช้งานทันที ไม่เส่อื มคณุ ภาพ จัดเกบ็ แบบเปิด

➢ พนักงานไม่ไดร้ ับอนั ตราย

ป-ประหยดั พน้ื ที่

➢ ใช้พ้ืนที่ในอากาศใหเ้ ป็นประโยชน์
➢ พจิ ารณาตามความเหมาะสมของ

การใชพ้ ้ืนที่

13 | P a g e

ไมเ่ ก็บรักษา D

โซนทีม่ อื เอ้ือมหยิบได้

A BC

ไม่เก็บรักษา D
A ตั้งแต่รักแรจ้ นถึงเอว.........................................ดี
B ระดบั ตาจนถึงหัวเขา่ .........................................พอใช้
C ระดบั ความสูงท่มี ือเอือ้ มถึงจนถงึ พืน้ ดิน...............ไมด่ ี
D ชน้ั วางด้านบนและต่ำกว่าพื้น.............................แย่ และไม่เกบ็ รักษา

ทม่ี า : ดดั แปลงจาก JIT Management Laboratory (2549)

14 | P a g e

ขน้ั ตอนการทำ ส.สะดวก

1. ทำแผนผัง การจดั ทำแผนผงั (Layout) เปน็ การกำหนดสิง่ ของทมี่ ีอยูใ่ นหอ้ ง เพ่ือเปน็ ขอ้ มลู แสดง
ตำแหนง่ ของทรัพยส์ ินท่มี อี ยู่ให้เกดิ ความสะดวกในการคน้ หา

2. กำหนดทว่ี างส่ิงของให้ชัดเจน หลกั สำคัญคือ สิง่ ของทใ่ี ชง้ านบ่อยให้วางไวใ้ กล้ตัว ส่วนสิ่งของท่ีไม่
ใช้บ่อย ให้จัดวางในตำแหน่งที่อยู่ไกลออกไป พร้อมทั้งระบุสถานที่วางหรือตำแหน่ง เพื่อแสดงให้
ทราบว่าสง่ิ ของน้ันอยู่ทพี่ น้ื ทใี่ ด

3. การทำป้ายชือ่ ตามระบบที่วางไว้ โดยติดป้ายช่ือส่งิ ของที่วาง และแสดงจำนวนสินค้าคงคลังสูงสุด
และจำนวนสนิ คา้ คงคลงั ตำ่ สุด

4. จัดวางตามแผนผัง เป็นการปฏิบัติจริงตามขั้นตอน 1-3 และเมื่อได้จัดวางตามแผนผังแล้ว ควร
ทดสอบและปรับปรุงความสามารถในการค้นหา การนำมาใช้ และการจัดเก็บ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ
การทำงานตอ่ ไป

วธิ ีการทำ ส2 : สะดวก

1. จัดทำแผนผงั

2. กำหนดที่วาง
(3 กำหนด)

3. จัดทำปา้ ยช่ือ ผลท่ีได้
4. จัดทำตามแผนผัง
“หยิบง่าย
หายรู้

ดูงามตา”

• ลดระยะเวลาการทำงาน
• ลดระยะทางและการเคลื่อนไหว
• ลดความสูญเปล่า
• เพ่มิ ประสทิ ธิภาพ

15 | P a g e

ส.สะอาด คือ
สะอาดในความหมายของ 5ส+
ไมใ่ ช่แค่เพียงแต่การปัด กวาด เชด็ ถู
แต่จะต้องครอบคลมุ ไปถึงการตรวจสอบด้วย
โดยความหมายของ ส.สะอาด คือ การทาความสะอาด
(ปดั กวาด เช็ด ถ)ู และตรวจสอบเคร่ืองมอื อุปกรณ์
รวมทง้ั บรเิ วณสถานท่ีทางาน

วัตถปุ ระสงค์ ตรวจสอบสิง่ ผดิ ปกติ (บำรุงรักษาเชิงป้องกนั )

ตวั ช้วี ดั จำนวนสงิ่ ผิดปกติที่ตรวจพบ

วธิ ีการ 1. กำหนดผรู้ ับผิดชอบ:

กำหนดผูร้ บั ผิดชอบพนื้ ท่ีตามผงั ท่ีได้ออกแบบไว้ รวมถงึ เคร่ืองจักรอุปกรณ์

2. ศกึ ษารายละเอียดวธิ ีการทำความสะอาด:

ศึกษาวิธกี ารทำความสะอาด ระดับความสะอาดของพนื้ ท่ี เคร่ืองจักร อุปกรณ์

3. กำหนดแผนการทำความสะอาด:

กำหนดแผนการทำความสะอาด ขณะทำงาน รายกะ รายวนั รายเดือน รายปี

4. ตรวจสอบสิ่งผดิ ปกติ:

ขณะทำความสะอาดจะต้องตรวจสอบ ส่ิงผิดปกติ หากพบให้ติดป้าย และ

ดำเนนิ การแก้ไขหรือแจ้งผ้ทู ี่เก่ียวข้อง

หวั ใจของสะอาด การทำความสะอาดและตรวจสอบสิ่งผิดปกติ

16 | P a g e

เหตุผลทตี่ ้องทำความสะอาด

1. สรา้ งสถานท่ีทำงานใหเ้ ปน็ ท่ีนา่ พึงพอใจและมคี วามปลอดภยั
เพื่อให้พนักงานมีคุณภาพชีวิตในการทำงานที่ดี สามารถช่วยลดอุบัติเหตุและเกิดความปลอดภัยใน
สถานท่ีทำงาน อีกทงั้ เป็นการสร้างขวัญและกำลังใจไดเ้ ป็นอย่างดี

2. ช่วยยดื อายกุ ารใชง้ านของเครอื่ งจักรและอปุ กรณ์
การทำความสะอาดชว่ ยกำจัดส่ิงสกปรก เศษวัสดุ และฝุ่นผงต่างๆ โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ฝ่นุ ผงบริเวรณ
เคร่ืองจักรเปน็ ตวั เรง่ ใหเ้ ครอื่ งจกั รเสอื่ มสภาพอย่างรวดเร็ว

3. ช่วยดูแลรักษาและตรวจสอบส่งิ ผิดปกติ
เป็นการทำความสะอาดโดยมีจุดมุ่งหมาย วิธีการขั้นตอนที่เหมาะสม เพื่อตรวจสอบสิ่งผิดปกติ และ
ค้นหาความไม่พรอ้ มใช้สิง่ ของที่อาจกอ่ ให้เกิดอุบตั ิเหตุ แล้วคนื สภาพให้พร้อมใชง้ าน

ข้นั ตอนการทำ ส.สะอาด

1. การกำหนดผรู้ บั ผดิ ชอบในแต่ละพ้ืนที่
ความสะอาดของสถานท่ที ำงานเป็นความรับผิดชอบของทุกคน

2. การศึกษารายละเอียดวธิ ีการทำความสะอาด
โดยปกติการทำความสะอาดต้องทำทุกวัน แต่ใช้เวลาไม่นาน อาจใช้เวลาสั้นเพียง 5 นาที จึงต้อง
กำหนดขนั้ ตอนเพื่อใหก้ ารทำความสะอาดเพยี ง 5 นาทตี อ่ วัน สามารถทำได้อยา่ งเพยี งพอและท่ัวถึง

3. การกำหนดแผนการทำความสะอาด
เป็นการกำหนดแผนการทำความสะอาดท้ังในขณะทำงาน และในการทำงานเปน็ รายกะ รายวนั
รายเดือน หรือรายปี โดยต้องกำหนดหัวข้อทำความสะอาดและตรวจสอบให้สอดคล้องกับระบบของ
ตน และพนกั งานต้องปฏิบัตติ ามตารางการทำความสะอาดและการตรวจสอบท่ีสร้างข้นึ

4. การตรวจสอบส่งิ ผิดปกติ
โดยเน้นที่การใช้ประสาทสัมผัส เป็นการรวมการทำความสะอาดและการตรวจสอบสิ่งผิดปกติเข้าไว้
ดว้ ยกนั เน้นการบำรุงรกั ษาเคร่อื งจกั รและอปุ กรณ์

5. การคนื สภาพใหพ้ ร้อมการใช้งงาน
เมื่อพบสง่ิ ผิดปกติ จะต้องฟ้นื ฟคู ืนสภาพ ปรบั แก้ หรอื ปรับปรงุ จุดบกพรอ่ งน้นั ด้วยตัวเองทนั ที
หากไม่สามารถทำได้ทันที ควรแจ้งผู้เกย่ี วขอ้ งให้ดำเนนิ การ

17 | P a g e

1. กำหนดผูร้ ับผิดชอบพน้ื ท่ี

2. ศกึ ษารายละเอยี ด
วิธีการทำความสะอาด

3. กำหนดแผนการทำ
ความสะอาด

4. ตรวจสอบสงิ่ ผิดปกติ

5. คืนสภาพใหพ้ ร้อมใชง้ าน

แผนผังข้ันตอนของ ส3 : สะอาด

ระดบั ของการทำความสะอาด

1. การทาความสะอาดประจาวนั (Daily Cleanliness)
โดยทาให้การทาความสะอาดเป็นส่วนหนึ่งในหน้าที่ประจาวัน เป็นการปัด กวาด เช็ด ถู พื้นที่ทั่วไป
พื้นที่การทางาน ทางเดิน อุปกรณ์ ตู้ ชั้น ซอกมุม จุดเล็กๆ เป็นประจาทุกวัน ซึ่งจะทาให้ทุกสิ่งดสู ะอาด
ปราศจากฝุ่น รวมถงึ การทาความสะอาดใหญ่ประจาปี หนง่ึ หรอื สองคร้ังต่อปี การทาเช่นน้ี จะช่วยสร้าง
ความรู้สึกการมสี ว่ นร่วมและความเป็นเจ้าของใหแ้ กบ่ ุคลากรได้

2. การทาความสะอาดแบบตรวจสอบ (Cleanliness Inspection)
เมื่อการทาความสะอาดประจาวันกลายเป็นเรื่องปกติของการทางานแล้ว ก็สามารถรวมการทาความ
สะอาดแบบตรวจสอบเข้ากับการทาความสะอาดประจาวนั โดยใช้ประสาทสัมผสั ดงั น้ี
2.1 การมองเห็น ขณะทาความสะอาด จะต้องคอยสังเกตสงิ่ ผดิ ปกติทเ่ี กิดขึน้ ดว้ ย เพอื่ จะได้ทา
การซอ่ มแกไ้ ขทันท่วงที
2.2 การไดย้ นิ ในกรณีของครภุ ณั ฑ์ บางคร้งั เมือ่ มสี ่ิงผิดปกตเิ กดิ ขึน้ มักจะมเี สยี งซึ่ง
เปรียบเสมือน สัญญาณเตือนให้ทราบว่า เริ่มมีความผิดปกติเกิดขึ้นแล้ว ในขณะทาความ
สะอาดจะต้องคอยฟังเสียงที่เกิดขึน้ ว่าผิดเพ้ียนไปจากเดิมหรือไม่ หากพบว่าเสียงผิดเพีย้ น
ไปจากเดิมจะตอ้ งตรวจสอบและแกไ้ ขก่อนท่ีปัญหาน้ันจะลกุ ลามเป็นปญั หาใหญ่ต่อไป

18 | P a g e

2.3 การได้กลิ่น ส่วนต่างๆ ของครุภัณฑ์ไฟฟ้า เครื่องยนต์ เมื่อการทางานติดขัดอาจจะทาให้
เกดิ กล่ินไหมไ้ ด้ หากปลอ่ ยไวน้ านอาจทาใหเ้ ครื่องจกั รเสยี หายได้

2.4 การสัมผสั บางครัง้ การสัมผัสกท็ าใหท้ ราบถงึ ความผิดปกตขิ องครภุ ัณฑไ์ ด้ เชน่ ในกรณี
ของอุณหภูมิที่ผิดปกติของครุภัณฑ์ เช่น ร้อนเกินไป ก็จะทาให้ทราบได้เช่นกัน แต่ผู้
ตรวจสอบตอ้ งระมัดระวังความร้อนท่เี กดิ ข้นึ ด้วย

3. การทาความสะอาดแบบบารงุ รักษา (Cleanliness Maintenance)
ระหว่างการทาความสะอาดแบบตรวจสอบ ถ้าบุคลากรค้นพบสิ่งผิดปกติ เล็ก ๆ น้อย ๆ สามารถ
ปรับปรงุ หรือปรับแตง่ แกไ้ ขได้กน็ ับเป็นส่วนหนึง่ ของการทาความสะอาดแบบตรวจสอบ แต่ถ้าบุคลากร
ไม่สามารถแก้ไขได้เองก็ต้องมีระบบที่ดีในการติดต่อฝ่ายซ่อมบารุงมาดาเนินการอย่างรวดเร็ว และ
บุคลากรประจาเครื่องควรมีใบตรวจสอบและบันทึกประวัติการผิดปกติ และการซ่อมเพื่อเป็นข้อมูลท่ี
ช่วยในการวางแผนดูแลรกั ษาครภุ ัณฑ์

ประโยชน์ทไี่ ด้รับจากการทำ ส.สะอาด

✓ ทำให้สภาพแวดล้อมในการทำงานดี บรรยากาศในการทำงานดี บคุ ลากรมีความกระตอื รือร้นใน
การทำงานมากขึน้

✓ หากเรมิ่ มีส่งิ ผิดปกติเกิดข้ึน กจ็ ะสามารถทราบได้อย่างรวดเรว็
✓ อายุการใช้งานของครภุ ณั ฑ์ยาวนานข้นึ
✓ ประสิทธภิ าพของครุภณั ฑ์ดีข้ึน
✓ บคุ ลากรรู้สกึ เปน็ เจ้าของหน่วยงาน
✓ ผู้มารบั บริการ หรอื มาเย่ียมชม มคี วามเชือ่ ถอื ตอ่ องค์กรเพมิ่ มากข้นึ

19 | P a g e

ส.สรา้ งมาตรฐาน คอื
การรกั ษามาตรฐานท่ดี ไี ว้
เพือ่ รกั ษาความเปน็ ระเบยี บ
ป้องกันไม่ใหก้ ลบั ไปสูส่ ภาพทไ่ี มด่ ี
ก่อให้เกดิ ความสร้างสรรคใ์ นการปรับปรงุ งาน
อีกทั้งควรยกระดับมาตรฐานท่ีดอี ยู่แลว้ ให้สงู ข้นึ
ซง่ึ จะกอ่ ให้เกิดการปรบั ปรงุ อยา่ งต่อเนอ่ื ง
อกี ทัง้ ยงั เป็นการปรบั ปรุงส่ิงแวดลอ้ มในการทำงานใหด้ ีขึน้
อันจะนำไปสู่ประสิทธภิ าพในการทำงานทเี่ พ่มิ ขึ้น และคณุ ภาพงานทดี่ ขี ้นึ
ตามลำดบั รวมทง้ั เพ่ือความสมบรู ณท์ ัง้ สุขภาพรา่ งกายและจติ ใจของ

พนกั งานในองคก์ ร

วตั ถุประสงค์ ลดความผันแปร
ตวั ชีว้ ดั
วิธีการ พนกั งานในหน่วยงานเดียวกันทำงานแทนกนั ได้
1. กำหนดเป็นลายลักษณ์อกั ษร (Documented)
จดั ทำมาตรฐานให้อยใู่ นรูปท่ีสามารถส่ือสารให้เข้าใจตรงกนั ปัจจุบนั ใช้
มัลติมีเดยี ภาพถ่าย ภาพเคลอื่ นไหว ทำใหใ้ ชง้ า่ ย เรียนรูไ้ ดเ้ รว็
2. ฝกึ อบรม (Training)
จัดการฝึกอบรมพนกั งานให้มคี วามสามารถปฏิบัติตามมาตรฐานโดยมีการ
ทดสอบความสามารถก่อนและหลงั
3. การจูงใจ (Motivation)
สรา้ งความเขา้ ใจและจูงใจพนกั งาน
• จงู ใจดา้ นบวก (ผลดีท่ีได้รับ)
• จงู ใจด้านลบ (ผลเสยี ถ้าไมป่ ฏบิ ัติ)
4. ตดิ ตามประเมินผล (Monitoring)
สังเกตการณ์การปฏบิ ตั ิตามมาตรฐานของพนกั งาน
• มาตรฐานถูกนำไปปฏิบตั จิ ริงหรอไม่
• ปฏบิ ตั ิแลว้ ติดขัดประการใดบา้ งหรอื ไม่
• ผลลพั ธ์เปน็ ไปตามเป้าประสงค์หรอื ไม่

หัวใจของการสรา้ งมาตรฐาน : การลดความผันแปรในการทำงาน

20 | P a g e

เหตุผลท่ีตอ้ งสร้างมาตรฐาน

1. คงสภาพการทำ ส1-ส3
หากไมม่ ีการสร้างมาตรฐาน อาจตอ้ งเริ่มตน้ ใหมห่ รอื ทำซำ้ ใหม่กับสิ่งทีเ่ คยทำแลว้
ซึ่งจดั วา่ เปน็ ความสญู เปล่า

2. ใหเ้ กดิ การยอมรบั ร่วมกนั ของทุกฝา่ ยท่เี ก่ียวขอ้ งและตอ้ งปฏบิ ตั ิตาม
การสร้างการยอมรบั ร่วมกันเป็นสงิ่ สำคัญในการทำงาน

3. ใหค้ นในหนว่ ยงานสามารถทำงานแทนกนั ได้
การสรา้ งมาตฐานยงั สามารถนำไปใช้อา้ งองิ ในการปฏบิ ัติงานทำให้บคุ ลการท่ีทำงานต่างเวลา แต่งาน
แบบเดียวกัน ไดผ้ ลผลิตและใชเ้ วลาในการทำงานใกล้เคียงกนั เมื่อมีใครขาด ลา มาสาย สามารถมี
ผ้ปู ฏิบัติงานแทนกันได้ดว้ ยความราบร่ืน ไมส่ ะดุด

4. ชว่ ยตดิ ตามผลการดำเนินงาน และลดความไม่แน่นอนในการปฏบิ ัตงิ าน
ผู้ปฏิบัติงานสามารถเปรียบเทียบสภาพการปฏิบัติงานปัจจุบันกับมาตรฐาน เพื่อสามารถวินิจฉัยสาเหตุ
และการดำเนินการทีเ่ หมาะสมไดต้ ่อไป

5. ใช้ในการอบรมบุคลากร
ไม่ว่าจะเปน็ บุคลากรใหม่ หรอื การฝึกอบรมตามรอบที่ไดม้ ีการกำหนดไว้

6. เปน็ จดุ เรม่ิ ต้นของการปรบั ปรงุ งาน
เมื่อมีการสร้างมาตรฐานแล้ว และยังพบสภาพหรือปัญหาในการปฏิบัติงานจำเป็นต้องปรับปรุงมาตรฐาน
เพ่ือให้เกิดผลดีและยกระดบั การทำงานต่อไป

1. กำหนดเปน็ ลายลกั ษอ์ ักษร

2. ฝึกอบรม
3. ตดิ ตามประเมินผล

4. จงู ใจ

5. ปรับปรุงมาตรฐานใหด้ ีข้ึน

ขั้นตอนการทำ ส4 : สรา้ งมาตรฐาน
ท่มี า : ดัดแปลงจาก อนุวรรตน์ ศิลาเรอื งอำไพ (2553)

21 | P a g e

ขนั้ ตอนการทำ ส.สรา้ งมาตรฐาน คณะกรรมการ หวั หน้าพนื้ ที่ หรือผทู้ ร่ี บั ผิดชอบใน
การดาเนินกิจกรรม จะต้องพยายามรณรงค์ส่งเสริม
1. กาหนดให้ปฏบิ ัติ 3ส แรกอยา่ งต่อเนือ่ ง กระตุ้นให้บุคลากรทุกคนในองค์กรปฏิบัติ 3ส แรกอย่าง
ต่อเนื่อง เพราะความต่อเนื่องของการปฏิบัติจะนาไปสู่
2. กาหนดมาตรฐานในการปฏบิ ัติ 3ส มาตรฐานได้
อย่างชัดเจน
ความชัดเจนในการปฏิบัติ 3ส แรกนั้นเป็นสิ่งสาคัญที่จะ
3. หัวหนา้ หมน่ั ติดตามผลการปฏิบัติ ทาให้มีการปฏิบตั ิได้อย่างต่อเนื่อง หากผู้ปฏิบัติไม่ทราบ
เพ่อื รักษามาตรฐาน ว่าตนเองต้องปฏิบัติอย่างไร จะทาให้ไม่สามารถปฏิบัติ
ได้ หรืออาจจะปฏิบตั ิไม่ถูกวิธี และสุดท้ายก็จะไม่ปฏิบตั ิ
4. ปรับปรุงมาตรฐานให้ดีขึน้ อย่เู สมอ ในทีส่ ุด

หัวหน้าจะต้องเป็นผู้นาในการปฏิบัติ และจะต้องเป็นผู้
คอยหมั่นตรวจสอบผลการปฏิบัติ และสามารถให้
คาแนะนาในการแก้ไขได้ การติดตามผลการปฏิบัติจะ
ทาให้สามารถทราบถึงความคืบหน้าของการปฏิบัติและ
การรกั ษามาตรฐานของหน่วยงานของตนเองได้
ไม่จาเป็นว่ามาตรฐานท่ีกาหนดขึ้นมาแล้วจะต้องใช้
ตลอดไปโดยไมม่ ีการเปลี่ยนแปลง
หากเวลาหรือสิ่งต่าง ๆ เปลี่ยนไป ก็จำเป็นต้องปรับปรุง
มาตรฐานใหเ้ หมาะสมด้วย

22 | P a g e

ทุกคน
ทุกท่ี
ทุกเวลา

ส.สรา้ งวินัย คือ
การปฏบิ ัติตามมาตรฐาน 5ส+
และระเบยี บ กฏเกณฑข์ องหนว่ ยงานอย่างสม่ำเสมอ
จนกลายเป็นการกระทาทเ่ี กิดขึ้นเอง
โดยอัตโนมัติ หรอื โดยธรรมชาติ

วตั ถปุ ระสงค์ รักษามาตรฐาน และ ระบบ 5ส+
ตวั ช้วี ัด ทกุ คน ทกุ ที่ ทกุ เวลา (วัฒนธรรมองค์กร)
วธิ ีการ
1. สรา้ งแรงจงู ใจ (Motivation)
• ฝกึ อบรมใหพ้ นกั งานเขา้ ใจถึงประโยชนต์ ่อตนเองและ
องคก์ รในการทำ 5ส+
• ผูบ้ ังคับบญั ชาทำตัวเป็นตวั อย่างทด่ี ี (ภาวะผนู้ ำ)
• ใชส้ ภาวะแวดล้อมและการวางระบบงานท่ีดี
เพ่ือเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมคน
• สร้างบรรยากาศท่ดี ีในการปรบั ปรงุ งาน
• สรา้ งกจิ กรรมสง่ เสริม

2. ติดตามผลการประเมิน (Monitoring)
ต้องมกี ารตรวจติดตาม 4 ระดับ
• ตรวจด้วยตนเอง
• ตรวจด้วยคณะกรรมการ
• ตรวจด้วยผู้บรหิ ารระดับสงู
• ตรวจโดยองค์กรภายนอก

หัวใจของการสร้างวนิ ัย การรักษาสภาพของ 5ส+ ทกุ คน ทกุ ท่ี ทุกเวลา

23 | P a g e

ขขน้ั ้นั ตตออนนกกาารรสทร้าำงสว.ินสยั ร้างวินัย

1. การใหค้ วามรู้
ตอ้ งสือ่ สารให้พนกั งานรับรูว้ า่ พนักงานจะไดป้ ระโยชนอ์ ะไรจาก 5ส+ การให้ความรกั และ
ความปรารถนาดีกับพนักงานที่จะได้รับการถ่ายทอดความรู้เป็นเรื่องสำคัญ ไม่เช่นนั้นจะถูกมองว่า
เปน็ การยัดเยยี ด จงึ ต้องบอกประโยชนข์ อง 5ส+ ให้ทราบและเกดิ ความสมคั รใจและเต็มใจทำ

2. การสรา้ งบรรยากาศหรือสภาพแวดล้อมทีด่ ีรว่ มกัน
การจะสร้างวินัย ตอ้ งสร้างมาตรฐาน สรา้ งบรรยากาศ สรา้ งสภาพแวดลอ้ มและองค์ประกอบให้
ทกุ คนพร้อมที่จะเป็นคนมวี ินยั

3. การทำซ้ำ
ไม่ใช่ทำครั้งเดียวจบ แต่จำเป็นต้องให้ความรู้และสร้างบรรยากาศซ้ำ เมื่อให้ความรักและให้ความรู้
เปดิ ใจ สอน และทำเป็นตัวอย่าง วินัยจะค่อยๆ เกิดขึ้น

ทราบได้อยา่ งไรวา่ สรา้ งวินยั ได้ดแี ลว้

วิธกี ารตรวจสอบว่า สามารถสร้างวินยั ได้ดีแลว้ หรอื ไม่ ให้ตรวจสอบตนเอง ในประเดน็ ดังต่อไปนี้
1. แต่งกายถูกตอ้ งตามระเบียบ
2. สวมใส่อุปกรณ์เพือ่ ความปลอดภัยในการปฏบิ ัติงาน
3. มาทำงานตรงเวลา
4. ประชมุ เลิกประชุม และทำกจิ กรรมส่วนรวมอยา่ งพรอ้ มเพรยี งกัน
5. เคารพนบั ถือ เชอื่ ฟงั และให้เกยี รตผิ ้บู ริหาร
6. ไม่มขี องส่วนตัวในทท่ี ำงาน ไมม่ ีการเก็บของที่ไมจ่ ำเปน็ หรือเกนิ ความจำเปน็
7. ไม่รบั ประทานอาหารในพ้ืนทท่ี ำงาน
8. ปฏิบัตติ ามกฏข้อบังคับอยา่ งเครง่ ครดั
9. ทำงานอยา่ งมคี ณุ ภาพและประสิทธิภาพ
10. บำรุงรักษาอุปกรณ์ของใช้ต่างๆ ขององค์กร เหมือนเปน็ ของตนเอง
11. มคี วามรคู้ วามเข้าใจในระบบ 5ส+ เป็นอยา่ งดี สามารถอธบิ ายได้

24 | P a g e

ส+ สิ่งแวดลอ้ ม คอื
การสร้างความตระหนกั รู้
และปลูกจติ สำนกึ ในการรักษาสงิ่ แวดล้อม
ของพนักงานในการดำเนินการทกุ กจิ กรรมของ
องค์กรภายในสำนกั งานซงึ่ จะตอ้ งสง่ ผลกระทบตอ่
สิ่งแวดล้อมให้น้อยท่ีสุด โดยการใชท้ รัพยากรและพลงั งาน
อย่างรคู้ ุณคา่ มแี นวทางในการจดั การของเสยี อย่างมีประสิทธิภาพ
รวมไปถงึ การจดั ซื้อจดั จา้ งทเี่ ป็นมิตรกบั สิ่งแวดลอ้ ม เพ่อื ปล่อยกา๊ ซ
เรือนกระจกออกมาในปรมิ าณทต่ี ำ่ โดยเรม่ิ จากการดแู ลรักษา
สภาพแวดลอ้ มภายในและการสง่ เสรมิ ใหบ้ ุคลากรปรับเปลี่ยนพฤตกิ รรม
การดำเนินงานตามแนวทางสำนกั งานสีเขยี ว

วัตถปุ ระสงค์ 1. เพ่อื ใชท้ รพั ยากรอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและเป็นมติ รกับสิง่ แวดล้อม

2. เพือ่ การจัดการของเสยี อย่างมีประสทิ ธภิ าพ
3. การปลูกจิตสำนึกในการอนุรักษธ์ รรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มควบค่ไู ปกบั การดำเนิน

กิจกรรมขององคก์ รภายในสำนกั งาน
4. การสง่ เสริมคณุ ภาพชีวิตของพนักงานตามแนวทางสำนักงานสีเขยี ว

ตัวชวี้ ัด ปริมาณการใช้ทรพั ยากรลดลง
1. อัตราการทิ้งขยะลงถังใหถ้ กู ประเภท > 90%
2. ลดการใชท้ รพั ยากรกระดาษเอกสารจากเดมิ เทียบเดอื นเดยี วกนั ของปี 2562

ลดลง 1%

มาตรการ มาตรการทน่ี ำมาใช้เพือ่ ลดการใชท้ รัพยากรและจัดการของเสยี อย่างมีประสทิ ธภิ าพ
ได้แก่
หวั ใจของ
ส่ิงแวดล้อม ✓ มาตรการลดการใชพ้ ลงั งานไฟฟา้
✓ มาตรการลดการใชน้ ้ำมนั เชื้อเพลงิ
✓ มาตรการลดการใชน้ ้ำ
✓ มาตรการลดการใชก้ ระดาษและอุปกรณ์สำนักงานอน่ื ๆ เชน่ หมึกพิมพ์ แฟม้

ถ่านไฟฉาย
✓ มาตรการจัดการขยะและของเสยี
การใช้ทรพั ยากรอยา่ งรู้คุณคา่ และการจัดการของเสียอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ

25 | P a g e

หัวใจหลักของการทำ 5ส+

การลดความสูญเปล่า

ส1 สะสาง

การใช้ทรพั ยากรอย่างรคู้ ุณคา่ ส+ ส2 สะดวก การเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพ
และการจดั การของเสีย สิ่งแวดล้อม ในการทำงาน (ความเรว็ )
อย่างมีประสทิ ธภิ าพ

การรักษาสภาพของ 5ส+ ส5 การทำความสะอาดและ
“ทกุ คน ทกุ ที่ ทกุ เวลา” สร้างวนิ ยั
ส3 สะอาด ตรวจสอบส่งิ ผิดปกติ

ส4
สรา้ งมาตรฐาน

การลดความผนั แปร
ในการทำงาน

26 | P a g e

ตัวชี้วัดความสำเร็จ และติดตามประเมินโครงการ 5ส+

1. บุคลากรของบรษิ ัท สยามกลการ จำกัด ทุกท่าน ให้ความรว่ มมือกันปฏบิ ัติกจิ กรรม 5ส+ อย่างต่อเน่ือง
2. บุคคลภายนอกที่เข้ามารับบรกิ ารจากบริษัท สยามกลการ จำกดั ได้รับบริการท่ีสะดวก รวดเรว็

และได้รับบรรยากาศที่ดี
3. คะแนนตรวจประเมนิ โครงการ 5ส+ เฉลย่ี ไมต่ ำ่ กว่า 80%

27 | P a g e

โครงสร้างคณะทำงาน

28 | P a g e

คุณสมบัติ หน้าที่ และตัวช้ีวัดของคณะกรรมการ

ุคณสมบั ิต ทมี ประชาสมั พนั ธ์ ทมี วิชาการ

หน้า ่ที 1. มีความรพู้ ้นื ฐานเบื้องตน้ กจิ กรรม 5ส+ 1. มีความรเู้ กยี่ วกบั ระบบ 5ส+
2. มคี วามคิดรเิ รมิ่ สร้างสรรค์ 2. มีทศั นคตเิ ชงิ บวก มคี วามคิดรเิ รม่ิ
ตัว ้ีชวัด 3. กล้าคดิ กล้าทำและกล้าแสดงออก
4. มมี นษุ ย์สมั พนั ธท์ ่ดี ีกบั คนในองคก์ ร สรา้ งสรรค์ ในการทำระบบ 5ส+
5. มที ักษะในการถา่ ยทอดขอ้ มลู แก่ 3. สามารถใหค้ ำแนะนำ และเป็นทปี่ รกึ ษา
พนักงาน ใหค้ ดิ และร่วมมอื ปฏิบัตติ าม
ระบบ 5ส+ ให้กับพนกั งานในบริษทั ฯ
1. วางแผนประชาสัมพนั ธ์กจิ กรรม 5ส+ 4. สามารถเปน็ วิทยากร ระบบ 5ส+
2. เผยแพร่ และประชาสมั พันธ์
1. จดั ทำ พฒั นา ปรบั ปรุงคูม่ ือ 5ส+
ขอ้ มูลขา่ วสารให้พนักงานทราบ 2. กำหนดแผนงานของทมี วชิ การ เพอื่ ใหส้ อดคล้อง
3. จัดกจิ กรรมสง่ เสริม 5ส+ เพื่อเป็น
กับ Master Plan ของบริษทั ฯ
ช่องทางในการสื่อสารให้เข้าถงึ พนกั งาน 3. กำหนดแผนการอบรมและดำเนินการจดั การ
มากท่สี ดุ
4. วดั ผลความรู้จากพนกั งาน อบรมหลักสตู รที่เกี่ยวข้องกบั 5ส+ เพ่อื ให้ความรู้
แกพ่ นักงานและผูท้ ่เี กยี่ วขอ้ ง
1. 80% ของจำนวนพนักงานในองคก์ ร 4. ดำเนินการจัดการทดสอบความรู้ 5ส+ ของ
รบั รู้ข่าวสารจากทมี ประชาสมั พนั ธ์ พนกั งานในบริษัทฯ
5. สรา้ งวิทยากรภายในองคก์ รให้ไดต้ าม
2. 80% ของจำนวนพนกั งานในองคก์ ร เป้าหมายที่กำหนด
เข้าร่วมกจิ กรรมต่าง ๆ ทที่ มี ประชาสมั พันธ์
จัดข้นึ 1. สามารถสร้างวิทยากรภายในทผี่ า่ นการรบั รอง
จาก ส.ส.ท.

2. วิทยากรภายในสามารถอบรมหลักสตู ร 5ส+ เบอ้ื งต้น
ให้กับพนกั งาน และ subcontractor ได้

3. พนักงานผ่านการอบรม 5ส+ ตามแผนประจำปี ไม่น้อย
กวา่ 90%

4. อัตราการสอบผ่านของพนกั งาน 100%

ทมี มาตรฐาน ทีมตรวจประเมิน

1. เปน็ พนักงานระดบั เจา้ หนา้ ท่ีหัวหน้างานข้นึ ไป/ 1. มคี วามรู้ 5ส+ เปน็ อยา่ งดี
2. มคี วามรู้ ความเข้าใจในระบบ 5ส+ 2. มคี วามเป็นธรรม
3.ผ่านการอบรมการเขียนมาตรฐานระบบ 5ส+ 3. เข้าใจในแนวทาง และหลักเกณฑ์
4. มีทักษะการส่อื สาร และประสานงานทด่ี ี
การใหค้ ะแนนเป็นอย่างดี
4. มีทัศนคติทด่ี ีตอ่ กิจกรรม 5ส+
5. สามารถใหค้ ำแนะนำในทางสร้างสรรค์

1. กำหนดแผนงานของทีมมาตรฐาน 1. ตรวจให้คะแนนตามค่มู อื ท่ีกำหนด
2. ประชุมกับหวั หน้าพ้นื ท่ี เพ่ือระดมความคิด 2. อธิบายแนวทางการตรวจ 5ส+
3. สง่ เสริมกิจกรรม 5ส+
ในการจดั ทำมาตรฐานร่วมกนั 4. ใหค้ ำแนะนำในทางสร้างสรรค์
3. ทบทวน ปรับปรงุ มาตรฐานกลางและ

มาตรฐานพืน้ ที่ เพอื่ ประกาศใชใ้ นองค์กร
4. สรปุ ประเมิน และตดิ ตามผลการใชง้ าน

มาตรฐานกลาง และมาตรฐานพื้นท่ี

1. จดั ทำมาตรฐานกลางใหเ้ สรจ็ 100% 1. ตรวจประเมินพ้ืนท่ีตามแผน (ทุกเดือน)
ภายในเดอื นกรกฎาคม 2563 2. สรปุ คะแนนตรวจประเมินและประกาศ

2. จดั ทำมาตรฐานพืน้ ท่ีให้เสรจ็ 100% ผลภายใน 15 วัน
ภายในเดอื นสิงหาคม 2563 3. พื้นท่ที ี่ได้รับคำแนะนำใหป้ รบั ปรงุ

สามารถแกไ้ ขไดต้ ามกำหนดเวลา

29 | P a g e

ทีมมาตรฐาน ➢
➢
มาตรฐานกลาง ➢
➢
➢

➢
➢
➢
➢

➢
➢

➢ มาตรฐานโตะ๊ ทางาน-ล้นิ ชกั
➢ คอมพวิ เตอร์ (PC) คอมพวิ เตอรพ์ กพา (Laptop) และอปุ กรณต์ ่อพ่วง
➢ มาตรฐานสนั แฟ้ม
➢ มาตรฐานตเู้กบ็ เอกสาร/แฟ้ม
➢ มาตรฐานเคร่อื งใชส้ านกั งาน เช่น เคร่อื งถ่ายเอกสาร เคร่อื งยอ่ ยเอกสาร

เครอ่ื งพมิ พ์ (Printer) เคร่อื งพมิ พด์ ดี ไฟฟ้า
➢ มาตรฐานบอรด์ ประชาสมั พนั ธ์ และบอรด์ 5ส+
➢ มาตรฐานโทรศพั ท์
➢ มาตรฐานสวติ ชไ์ ฟ
➢ มาตรฐานเตา้ รบั (ปลกั๊ ) ต่าง ๆ (เตา้ รบั ไฟฟ้า เตา้ รบั โทรศพั ท์

และเตา้ รบั อนิ เตอรเ์ นต็ )
➢ มาตรฐานอปุ กรณด์ บั เพลงิ
➢ มาตรฐานถงั ขยะ

“รายละเอยี ดเพม่ิ เติมใน “คมู่ ือมาตรฐาน 5ส+” จดั ทำโดยทีมมาตรฐาน”

30 | P a g e

ทีมมาตรฐาน

มาตรฐานพื้นที่ ➢ม
สว่ นกลาง ➢ม
➢ม
➢ม
➢ม
➢ม
➢ม

มาตรฐานหอ้ งประชมุ
มาตรฐานหอ้ งรบั รอง และมมุ พกั ผอ่ น/ลานกิจกรรม
มาตรฐานพ้นื ทเ่ี คร่อื งถ่ายเอกสาร
มาตรฐานหอ้ ง Pantry
มาตรฐานหอ้ งนา้
มาตรฐานหอ้ งอาหารชนั้ 7
มาตรฐานลฟิ ต/์ บนั ได/บนั ไดหนไี ฟ/ทางเดนิ

“รายละเอยี ดเพม่ิ เติมใน “คมู่ ือมาตรฐาน 5ส+” จดั ทำโดยทมี มาตรฐาน”

31 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

1. คูม่ อื การตรวจประเมิน 5ส+ ระดับ Self-Audit

1. วัตถปุ ระสงค์การตรวจประเมนิ

1.1 เพอ่ื เป็นการติดตาม ตรวจสอบว่าสมาชกิ ในพน้ื ที่มีการทำระบบงาน 5ส+ อย่างสม่ำเสมอหรือไม่

1.2 เพอื่ เปน็ การทวนสอบมาตรฐานท่ีกำหนดไว้วา่ มีความเหมาะสมในการปฏิบัติหรือไม่

1.3 เพอ่ื ให้เกิดการปรับปรุงงาน

2. ผู้ตรวจประเมนิ ระดบั พ้ืนที่ ได้แก่

หัวหน้าพน้ื ท่ี

3. พ้ืนทีก่ ารตรวจประเมนิ มี 8 ฝ่าย 18 พืน้ ท่ี ได้แก่

3.1 ฝ่ายบรหิ าร 9 พ้ืนที่

3.2 ฝา่ ยบัญชี-การเงิน 2 พื้นที่

3.3 ฝา่ ยบุคคล 1 พน้ื ที่

3.4 ฝ่ายตรวจสอบ 1 พ้ืนที่

3.5 ฝา่ ยวางแผนและการลงทนุ 2 พื้นที่

3.6 ฝา่ ยเลขานุการ 1 พื้นที่

3.7 ฝ่ายเทคโนโลยแี ละสารสนเทศ 1 พน้ื ที่

3.8 ฝา่ ยประชาสมั พันธ์ 1 พน้ื ท่ี

4. ความถีก่ ารตรวจประเมิน

2 คร้งั /เดือน (สัปดาหเ์ วน้ สัปดาห์)

5. แนวทางการตรวจประเมนิ

5.1 ตรวจแตล่ ะหัวข้อตามท่ีระบไุ วใ้ นแบบฟอร์มการตรวจประเมนิ ระดับ Self-Audit ของแต่ละพนื้ ที่

5.2 หากพจิ ารณาแล้วว่าหัวข้อนั้น “ผ่าน” ใหท้ ำเครื่องหมายกากบาท () ในชอ่ ง “ผา่ น”

5.3 หากพจิ ารณาแล้ววา่ หัวข้อนน้ั “ไม่ผ่าน” ให้ทำเครื่องหมายกากบาท () ในช่อง “ไม่ผ่าน”

พรอ้ มท้งั เขียนข้อแนะนำให้แก้ไขปรับปรงุ

32 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

ระดบั คะแนน รายละเอียด
”ไม่ผ่าน“ หมายถึง ไมเ่ ป็นไปตามมาตรฐาน 5ส+ ของพน้ื ที่
”ผา่ น“ หมายถงึ เป็นไปตามมาตรฐาน 5ส+ ของพ้นื ที่

6. ขนั้ ตอนการตรวจประเมนิ
6.1 ตรวจโดยหัวหนา้ พน้ื ทซี่ ่ึงไดร้ ะบไุ ว้ตามแผนผัง และสมาชิกในพนื้ ที่เป็นผู้รับการตรวจประเมนิ
6.2 หลงั การตรวจประเมิน ให้ผู้ตรวจประเมินและสมาชิกในพน้ื ทส่ี รุปผลการตรวจประเมนิ รว่ มกัน
6.3 สมาชิกในพื้นทก่ี ำหนดผู้รบั ผดิ ชอบ, มาตรการแก้ไขปรบั ปรงุ และวันกำหนดเสรจ็ เพ่อื ดำเนินการแก้ไข
ข้อบกพร่องในแตล่ ะข้อใหส้ ำเร็จ โดยบนั ทกึ ในแบบฟอร์มการตรวจประเมนิ ระดับพ้นื ท่ีเพ่ือใช้อ้างอิง
ในการตรวจประเมนิ ระดับพ้ืนทีค่ รัง้ ต่อไป
6.4 หวั หน้าพน้ื ที่สรุปผลการตรวจประเมินออกมาในรูปแบบของกราฟท่ีเข้าใจงา่ ย โดยใสไ่ ว้ใน Portfolio
ประจำพ้นื ทีข่ องตนเอง

33 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

2. คูม่ ือการตรวจประเมนิ 5ส+ ระดบั คณะกรรมการ (Committee Audit)

1. วัตถุประสงค์การตรวจประเมนิ

1.1 เพอ่ื เปน็ การติดตาม ตรวจสอบว่าพ้นื ทม่ี ีการรักษาสภาพการทำระบบงาน 5ส+ อย่าง

สม่ำเสมอ

1.2 เพื่อตรวจสอบว่าทกุ พนื้ ทม่ี ีการดำเนนิ ระบบงาน 5ส+ ภายใตม้ าตรฐานท่ีถกู กำหนด ส่งผล

ใหบ้ รรลุเป้าหมาย 5ส+ และเพิ่มประสิทธิภาพใหแ้ ก่การทำงานประจำหรือไม่

1.3 เพอื่ ส่งเสรมิ ให้มกี ารยกระดับมาตรฐาน 5ส+ ใหส้ ูงขน้ึ ทวั่ ท้ังองค์กร

2. ทีมตรวจประเมนิ ระดับคณะกรรมการ ไดแ้ ก่

2.1 คณุ ศิรพิ งษ์ รจุ วิ นารมย์ 2.2 คณุ กุลสิ รา เรอื งวีระ

2.3 คณุ สเุ มธ ศุภนารถ 2.4 คณุ พริม้ เพรา วดั เอก

2.5 คุณสพุ รรณี บตุ รทะยกั 2.6 คุณพวงเพชร์ จารุพงศาพนั ธ์ุ

2.7 คณุ วารุณี ธนาสวุ รรณดิถี 2.8 คุณอรทัย วงศก์ ังแห

2.9 คุณพัฐจักร จกั รชยั สิริสกลุ 2.10 คุณจริ พันธ์ บูรณารมย์

3. การแบ่งพื้นทตี่ รวจประเมิน

3.1 พน้ื ทีต่ รวจประเมนิ ของทีม A จำนวน 9 พ้นื ที่ ประกอบด้วย

3.1.1 พน้ื ท่ี บัญชี – การเงิน ช้ันใตด้ นิ

3.1.2 พนื้ ที่ CPI ชนั้ ใต้ดิน

3.1.3 พน้ื ท่ี ลานจอดรถ VIP ชน้ั ใตด้ ิน

3.1.4 พน้ื ท่ี GA ชน้ั ใต้ดิน

3.1.5 พืน้ ที่ หอ้ งประชมุ สารภี ชั้น 5

34 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

3.1.6 พืน้ ที่ หอ้ ง Auditorium ชน้ั 5

3.1.7 พื้นที่ บัญชี – การเงนิ ชน้ั 9

3.1.8 พ้นื ที่ GA ชน้ั 9

3.1.9 พ้ืนท่ี หอ้ งอาหารชน้ั 7 โซน Air

3.2 พนื้ ทตี่ รวจประเมนิ ของทีม B จำนวน 9 พนื้ ที่ ประกอบดว้ ย

3.2.1 พื้นท่ี ลฟิ ทโ์ ซน C & E ช้ัน G

3.2.2 พนื้ ท่ี Security ชน้ั G

3.2.3 พื้นที่ หอ้ งอาหารชัน้ 7 Open Air

3.2.4 พน้ื ท่ี IT ชน้ั 11

3.2.5 พน้ื ที่ CPI ชน้ั 11

3.2.6 พน้ื ท่ี HR ชัน้ 11

3.2.7 พ้นื ท่ี เลขาฯ ชน้ั 11

3.2.8 พ้ืนท่ี IA ชั้น 11

3.2.9 พน้ื ท่ี PR ช้นั 11

หมายเหตุ: 1. สมาชิกของคณะกรรมการแต่ละทมี ตอ้ งไมม่ าจากพื้นที่เดียวกันหรอื ฝ่ายเดยี วกันทั้งหมด

2. ผู้ตรวจประเมินจะไม่ตรวจและให้คะแนนพน้ื ท่ขี องฝา่ ยตนเอง

3. ต้องมผี ู้ตรวจประเมนิ อยา่ งน้อย 3 จาก 5 ท่าน หรือถ้าหากผู้ตรวจประเมนิ ไม่ครบ 3 ทา่ น

สามารถเชิญผู้ตรวจประเมินจากอีกทีมได้

4. ความถีก่ ารตรวจประเมนิ

การตรวจประเมนิ ระดบั คณะกรรมการจะทำการตรวจทุก 1 เดือน และทมี จะสลบั พ้นื ท่ีกนั ตรวจ

ทุก 3 เดือน

35 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

5. แนวทางการตรวจประเมิน
5.1 ตรวจแต่ละหวั ข้อตามท่รี ะบุไวใ้ นแบบฟอร์มการตรวจประเมินระดับคณะกรรมการ
(Committee Audit Form) โดยเลอื กใช้แบบฟอร์ม Committee Audit ให้เหมาะสมกับพื้นที่
ท่ีตรวจ

หากพิจารณาแลว้ วา่ หัวข้อน้ันได้คะแนนเท่าใด ใหท้ ำเครื่องหมายถูก ( √ ) ในช่องของระดับคะแนน
นนั้ ๆ พรอ้ มท้งั เขยี นข้อเสนอแนะลงในช่อง “ข้อเสนอแนะ” หากมีคำแนะนำหรือมีขอ้ ความท่อี ยากจะบันทึก

ระดับ เทียบเท่า รายละเอียด
คะแนน
1 = ปรับปรุงเรง่ ดว่ น ( ไม่มีการทำ 5ส+)
2 = ปรบั ปรงุ (ยังไม่ไดม้ าตรฐาน)
= ได้ตามมาตรฐาน 100% สามารถพัฒนาได้
3 = สูงกว่ามาตรฐานแต่ไม่เกินความคาดหมาย
4 = ดีเย่ียม(เกินมาตรฐาน เปน็ แบบอย่างขององค์กร)
5

5.2 นำระดับคะแนนมาคณู กับน้ำหนักในหัวข้อนัน้ ๆ เขียนเปน็ คะแนนใสไ่ ว้ในชอ่ ง “รวม”
5.3 นำคะแนน มาบวกเข้าด้วยกันท้ังหมด เป็นคะแนนสุทธิ
6. ขน้ั ตอนการตรวจประเมนิ
6.1 กอ่ นวนั ตรวจประเมนิ

6.1.1 รวบรวมขอ้ มูลผลการตรวจประเมินระดับคณะกรรมการครง้ั ที่ผ่านมาเพ่ือนำมาจัดทำ
เป็นกราฟรายงานผล ข้อมลู ดังกลา่ ว ได้แก่
- ผลการแกไ้ ขข้อบกพร่องจากที่คณะกรรมการให้ไวใ้ นแต่ละพน้ื ที่
- ผลคะแนนของแต่ละพนื้ ท่ี
- ตัวอย่างภาพการปรับปรงุ ดีๆ

6.1.2 จดั เตรยี มแบบฟอรม์ การตรวจประเมนิ 5ส+ ระดบั คณะกรรมการ
6.1.3 กำหนดทีมตรวจประเมนิ สมั พนั ธก์ ับพน้ื ท่ี และจัดลำดับพน้ื ทีเ่ ขา้ รบั การตรวจก่อน-หลัง
6.1.4 แจง้ พนื้ ท่รี ับการตรวจให้ทราบกำหนดการตรวจล่วงหน้าไมน่ อ้ ยกว่า 10 วนั ทำการ
6.1. 5 มกี ารตรวจแบบไมบ่ อกลว่ งหน้า ทุกไตรมาส (3 เดือน/คร้งั )

36 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

6.2 วนั ตรวจประเมนิ
6.2.1 ประชุมเปิดการตรวจประเมิน (Opening meeting) เพื่อใหต้ วั แทนพื้นทรี่ ับทราบแผนการ
ตรวจตามกำหนดการ รวมท้ังรายงานผลการตรวจประเมินตามข้อ 6.1.1 ใหผ้ ้บู รหิ ารรับทราบ
6.2.2 ตรวจประเมินตามกำหนดการโดยทีมตรวจประเมิน A และ B
6.2.3 หลังการตรวจประเมิน กรรมการตรวจประเมนิ ประชุมเพอ่ื หารือเร่ืองขอ้ คดิ เห็นพเิ ศษ สรุป
ความคิดเห็น และสิ่งทพี่ บเห็นจากเหตุการณ์ท่ีไปพบเจอแต่ละพื้นท่ี เพอื่ ให้การตรวจประเมิน
เปน็ ไปอย่างราบรน่ื เม่ือมกี ารสลับทมี เขา้ ตรวจพื้นท่ี และทำการสรุปผลการตรวจเพอ่ื นำเข้าท่ี
ประชมุ ในการประชมุ สรุปผลการตรวจประเมนิ ต่อไป

6.3 หลังวันตรวจประเมนิ
6.3.1 จัดประชุมสรปุ ผลการตรวจประเมินเพอื่ แจ้งผลการตรวจประเมนิ อย่างเป็นทางการให้
แตล่ ะพนื้ ทท่ี ราบ (ภายใน 3 วนั ทำการหลงั จากวันตรวจประเมนิ ) โดยส่ง file เพอ่ื
share ขอ้ มลู ใน Google Drive ผลการตรวจประเมินอย่างน้อยควรประกอบดว้ ย
- รูปภาพทีค่ วรแก้ไขปรับปรงุ (ภาพ Before)
- สรปุ ข้อดี-ข้อควรปรับปรุง
- คะแนนที่ได้รวมเปน็ คะแนนสุทธิ และมีคะแนนพเิ ศษจากการให้ความร่วมมือในการ
ตรวจประเมิน ตามเกณฑ์ดงั น้ี
- สมาชกิ ในพ้ืนท่เี ขา้ รว่ มการตรวจไมน่ ้อยกวา่ 80%
- มีหัวหนา้ พน้ื ท่ีหรอื ผู้ทไี่ ดร้ ับมอบหมายจากหัวหน้าพน้ื ที่เขา้ ร่วมการตรวจ
- ทำกราฟแทง่ เปรยี บเทียบผลการตรวจแตล่ ะพ้นื ที่
6.3.2 ตดิ ตามการแกไ้ ขปรับปรงุ รปู ภาพ Before ให้เป็นภาพหลงั การแกไ้ ขปรับปรุง
(ภาพ After)

6. 4 มีการจดั ประกวดให้รางวัล โดยแบง่ คะแนนตามสัดส่วนดังน้ี
- คะแนน 20% จากการตรวจประเมินพ้นื ที่
- คะแนน 50% จากการตรวจของคณะกรรมการตรวจประเมิน
- คะแนน 30% จากการตรวจของผ้บู รหิ าร
- โดยใชเ้ กณฑ์การให้คะแนนแบบกลุ่ม

37 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

3. คมู่ ือการตรวจประเมิน 5ส+ ระดับผบู้ รหิ าร (Top Management)

1. วัตถุประสงค์การตรวจประเมนิ

1.1 เพอ่ื ตรวจสอบการทำระบบงาน 5ส+ ของบริษัทในภาพรวม

1.2 เพื่อกระตุน้ การมีส่วนรว่ มและสร้างขวญั กำลงั ใจให้แก่พนักงาน

2. ผู้ตรวจประเมิน แบ่งตามสายงานบังคับบัญชา ดังนี้

2.1 สาย A ผตู้ รวจประเมิน คือ รองผจู้ ัดการใหญ่ – การเงนิ และการลงทนุ

2.2 สาย B ผู้ตรวจประเมิน คือ รองผูจ้ ดั การใหญ่ – ทรัพยากรบคุ คล บรหิ าร และตรวจสอบภายใน

ทั้งน้ีแตล่ ะสายจะมสี มาชกิ ในทมี ตรวจประเมนิ เปน็ ผู้ติดตามสายละ 2 คน โดยทำหนา้ ทเี่ ป็นผ้บู ันทึกข้อมลู

และบนั ทึกภาพ

3. การแบ่งพ้ืนทตี่ รวจประเมิน (ตามแผนผังท่ีแนบ(

3.1 พนื้ ทต่ี รวจประเมินของสาย A จำนวน 5 พื้นท่ี ประกอบด้วย

3.1.1 พื้นที่ บญั ชี – การเงิน ชัน้ ใต้ดนิ

3.1.2 พนื้ ที่ CP&I ช้ันใต้ดิน

3.1.3 พน้ื ที่ บัญชี – การเงิน ชนั้ 9

3.1.4 พื้นที่ IT ชน้ั 11

3.1.5 พื้นท่ี CP&I ชัน้ 11

3.2 พืน้ ท่ีตรวจประเมนิ ของสาย B จำนวน 13 พ้ืนท่ี ประกอบด้วย

3.2.1 พ้นื ที่ ลานจอดรถ VIP ชั้นใตด้ ิน

3.2.2 พื้นท่ี GA ชั้นใตด้ นิ

3.2.3 พ้นื ที่ ลฟิ ทโ์ ซน C & E ชน้ั G

3.2.4 พืน้ ที่ Security ช้ัน G

3.2.5 พน้ื ที่ ห้องประชุมสารภี ชนั้ 5

3.2.6 พืน้ ท่ี หอ้ ง Auditorium ชน้ั 5

3.2.7 พ้ืนที่ ห้องอาหารชั้น 7

3.2.8 พน้ื ที่ ลาน Open Air ชั้น 7

38 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

3.2.9 พน้ื ท่ี GA ช้ัน 9
3.2.10พนื้ ท่ี HR ชัน้ 11
3.2.11พน้ื ที่ เลขาฯ ชั้น 11
3.2.12พ้นื ท่ี IA ชั้น 11
3.2.13พ้ืนที่ PR ช้นั 11
4. ความถขี่ องการตรวจประเมิน
ทกุ 6 เดือน (เร่ิมตน้ ตรวจเดอื น ธนั วาคม 2563)
5. แนวทางการตรวจประเมนิ
5.1 ผู้บรหิ ารให้กำลังใจ ใหค้ ำแนะนำตามทเ่ี ห็นสมควร โดยหลีกเลีย่ งคำวิจารณใ์ นด้านลบ
เพ่อื ใหผ้ ู้เขา้ ร่วมระบบ 5ส+ มีกำลงั ใจในการดำเนินกิจกรรม
5.2 ทมี ตรวจประเมินระดับผ้บู รหิ ารยม้ิ แยม้ แจ่มใส และเขา้ หาผู้เขา้ รว่ มระบบ 5ส+ ด้วยความเป็นมติ ร
5.3 ใช้เวลาในการตรวจแตล่ ะพื้นท่ปี ระมาณ 5 – 10 นาที
6. แบบฟอรม์ การตรวจประเมิน
ใช้แบบฟอร์มการตรวจประเมินระดบั ผู้บรหิ าร 1 ชดุ ต่อ 1 พนื้ ท่ี
7. ข้นั ตอนการตรวจประเมิน
7.1 ทีมตรวจประเมินประชุมรว่ มกับผ้ตู รวจประเมินสาย A และสาย B โดยหัวหน้าทีมตรวจประเมินเปน็
ผู้รายงานในหัวข้อดังตอ่ ไปนี้
7.1.1 ภาพรวมการตรวจ 5ส+ ระดับคณะกรรมการในครัง้ ทีผ่ ่านมา
7.1.2 พืน้ ที่ท่ีคณะกรรมการมีความเห็นว่าควรได้รับการเอาใจใสเ่ ปน็ พเิ ศษ (ถา้ ม)ี
7.1.3 แจง้ แนวทางการตรวจประเมินในระดับผู้บรหิ าร
7.2 ทมี ตรวจประเมินบนั ทึกขอ้ เสนอแนะท่ีผู้บริหารมีในแต่ละพืน้ ที่ และเสนอให้ผู้ตรวจประเมินสาย A
และสาย B ลงนามกำกับภายใน 3 วันทำการ หลงั จากวันที่ตรวจประเมนิ จากน้ันจะส่งสำเนาให้
หัวหน้าแต่ละพน้ื ทเี่ ก็บไวเ้ พอื่ เปน็ หลกั ฐาน

39 | P a g e

ทีมตรวจประเมิน

4. แบบตรวจประเมนิ พืน้ ท่ีสำนกั งาน (Committee Audit)

40 | P a g e