งานวิจัย การศึกษาการปรับพฤติกรรมความรับผิดชอบในการทำงานของนักศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น

งานวจิ ยั ในชั้นเรียน

การศกึ ษาการปรับพฤตกิ รรมความรบั ผิดชอบในการทำงาน
ของนกั ศกึ ษาระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาตอนต้น
โดยการใชก้ ารเสรมิ แรงทางบวก

โดย
นางสาวศิริตา ขตั สริ ิ

ครู กศน.ตำบล

กศน.ตำบลบอ่ สวก
ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมอื งน่าน
สำนักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวดั น่าน

กระทรวงศึกษาธิการ

ชือ่ งานวจิ ยั การศึกษาการปรบั พฤตกิ รรมความรบั ผิดชอบในการทำงานของนกั ศึกษาระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนต้น
โดยการใชก้ ารเสรมิ แรงทางบวก

ชือ่ ผวู้ ิจัย นางสาวศริ ิตา ขัตสริ ิ

บทคดั ยอ่

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมในการทำงานของนักศึกษาระดับมัธยมศึกษา

ตอนต้น โดยการใช้การเสริมแรงทางบวก กศน.ตำบลบ่อสวก ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย

อำเภอเมอื งนา่ น จังหวดั น่าน ผูว้ ิจยั ได้ทำการสังเกตพฤตกิ รรมของนกั ศกึ ษาและบันทกึ การสงั เกตการทำงานในแต่ละวัน

จำนวน 4 สัปดาห์ โดยแบ่งเป็นระยะท่ี 1 ระยะเริ่มต้น สังเกตกลุม่ เป้าหมาย ยังไม่มีการเสริมแรง ระยะที่ 2 ระยะสริมแรง

ทางบวก แจง้ กลุ่มเป้าหมายทราบว่าจะมกี ารให้คะแนน/รางวับในแต่ละวนั ระยะที่ 3-4 ระยะการปรับพฤติกรรม งดการ

เสริมแรงโดยการให้คะแนนหรือรางวัล แต่เสริมแรงด้วยการกล่าวคำชมเชยแทน แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์และหา

ขอ้ สรปุ

ผลการศึกษา พบว่า จากการศึกษาพฤติกรรมในการทำงานของนีกศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น

โดยการใช้การเสริมแรงทางบวก แสดงให้เห็นว่าการให้แรงเสริมทางบวกคือ การให้คะแนน สามารถลดพฤติกรรมการ

ขาดความรับผดิ ชอบในการทำงานของนักเรียน ทั้ง 3 คนได้เป็นอย่างดี เพราะนักเรียนมคี วามพึงพอใจท่ีไดร้ ับคะแนน

เปน็ แรงเสริม มีความกระตือรือรน้ ในการทำงานมากข้ึน เพอ่ื จะไดร้ างวัล หรือคำชมเชย จงึ สามารถนำวิธกี ารน้ีไปใช้กับ

การปรับพฤติกรรมของนกั เรยี นคนอน่ื ๆ ได้ต่อไป

การศกึ ษาการปรับพฤติกรรมความรับผดิ ชอบในการทำงาน
ของนักศกึ ษาระดับชั้นมัธยมศกึ ษาตอนตน้
โดยการใช้การเสริมแรงทางบวก

ความสำคัญและท่ีมา
การจัดกระบวนการเรียนรู้โดนวิธีการเรียนแบบพบกลุ่ม ซึ่งการเรียนรู้แบบพบกลุ่มเป็นการจัดการเรียนรู้

ทกี่ ำหนดให้ผู้เรียนมาพบกันโดยมีครูเปน็ ผู้ดำเนินการใหเ้ กดิ กระบวนการกลมุ่ เพ่อื ให้มกี ารอภปิ ราย แลกเปลี่ยนเรียนรู้
และหาข้อสรุปร่วมกัน นอกจากจะเปน็ วิธีการให้ความรู้แล้ว ยังเป็นการฝึกพฤตกิ รรมของผูเ้ รียนให้อยู่ในระเบียบวินยั
ตามความประสงคข์ องสงั คม การขาดความรบั ผดิ ชอบในการทำงานเปน็ พฤติกรรมทเี่ ปน็ ปญั หา และเปน็ อปุ สรรคต่อการ
เรยี นรอู้ นั เป็นผลทำให้การสอนไมส่ ามารถบรรลุจุดม่งุ หมายทตี่ ง้ั ไว้

นักจิตวิทยาได้เสนอวิธีการปรับพฤติกรรมที่เป็นปัญหาของนักเรียนใหม่โดย เน้นการใหร้ างวัลแทนการลงโทษ
ซึ่งใช้ทฤษฎีหลักการเรียนรู้มาประยุกต์ใช้กับพฤติกรรมของมนุษย์ สกินเนอร์นักจิตวิทยาที่สนใจในการปรับพฤติกรรม
มคี วามเชื่อว่าอนิ ทรีย์เม่ือกระทำพฤติกรรมหนง่ึ แล้วไดร้ ับการเสริมแรง แนวโน้มทจ่ี ะกระทำพฤตกิ รรมนั้นบ่อยครั้งข้ึน แต่ถ้า
พฤติกรรมนน้ั ไมไ่ ดร้ บั การเสริมแรง พฤตกิ รรมนน้ั จะมคี วามถ่ีลดลงจนหายไป นอกจากนี้ยังพบว่า อัตราการตอบสนอง
ในพฤติกรรมที่พึงประสงค์จะเพิ่มข้นึ อย่างชัดเจนมากในระยะท่ไี ด้รับการเสรมิ แรง ทฤษฎีนสี้ ามารถนำไปประยุกต์ปรับ
พฤตกิ รรมทเ่ี ป็นปญั หาในช้ันเรียนได้ คอื เมื่อเดก็ แสดงพฤตกิ รรมท่ีดี แลว้ ไดร้ ับแรงเสริมจากครู เดก็ มแี นวโนม้ ในการแสดง
พฤติกรรมนัน้ เพิม่ ข้ึน เด็กจะเห็นความสำคัญของการได้รับรางวัลและคำชมเชย การสัญญาว่าจะให้รางวลั จึงเป็นแรงจงู ใจ
ให้เดก็ กระทำความดีไดม้ ากกวา่ การดุ หรือการขวู่ า่ จะลงโทษ

เนื่องจากครูเป็นผู้ที่มีหน้าที่ โดยตรงในการปรับพฤติกรรมที่เป็นปัญหาให้เป็นไปในทางที่พึงประสงค์ เพื่อให้
ผู้เรียนเจริญทุกด้านตามความมุ่งหมายของการศึกษาพฤติกรรมการขาดความรับผิดชอบในการทำงานของนักศึกษาเป็น
อุปสรรคตอ่ ความเจรญิ ก้าวหนา้ ทางการศึกษา และเปน็ คุณลักษณะไมพ่ งึ ประสงคใ์ นสงั คม

ด้วยเหตุผลดังกล่าวนี้ผู้วิจัยจึงมีความสนใจที่จะศึกษาการปรับพฤติกรรมความรับผิดชอ บในการทำงานของ
นักศกึ ษาระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาตอนต้น กศน.ตำบลบ่อสวก โดยการใช้การเสรมิ แรงทางบวก

ทางเลือกท่ีคาดว่าจะแก้ปัญหา
จัดทำแบบบันทึกการสงั เกตพฤติกรรมความรับผิดชอบในการทำงานของนักศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น

กศน.ตำบลบ่อสวก โดยการใช้การเสริมแรงทางบวก เพื่อนำผลจากการวิจัยมาวิเคราะห์เพื่อนำไปแก้ปัญหาในการ
ทำงานของนกั ศกึ ษา รวมทั้งเพ่อื ใหน้ ักศึกษาตระหนกั และเหน็ ความสำคญั ของการทำงาน/สง่ งานมากยงิ่ ขน้ึ

จุดมุง่ หมาย
เพ่อื ศึกษาการปรับพฤติกรรมความรับผิดชอบในการทำงานของนักศกึ ษาระดับชนั้ มะยมศกึ ษาตอนต้น โดยการ

ใช้การเสรมิ แรงทางบวก

วธิ ดี ำเนนิ การวจิ ัย
ผู้วจิ ยั ได้ดำเนินการวจิ ัยตามหัวขอ้ ดงั ตอ่ ไปน้ี
1. ประชากร และกลุ่มตัวอย่าง
2. เครอ่ื งมอื ท่ใี ชใ้ นการวิจยั
3. การดำเนินการทดลอง

ประชากรและกลมุ่ ตัวอย่าง
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครงั้ น้ี คดั เลอื กนักศึกษาระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาตอนต้น ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษ 2563

กศน.ตำบลบอ่ สวก จำนวน 12 คน ที่มีพฤติกรรมการขาดความรบั ผดิ ชอบในการทำงานจำนวน 3 คน คือ
1. นายกิตตพิ นธ์ สายธวิ งค์
2. นายสรวิศ ขัดสริ ิ
3. นายณฐั พล ขดั เขยี ว

ประโยชนท์ ่คี าดวา่ จะไดร้ ับ
ไดแ้ นวทางกในการแก้ใขปัญหาการเรยี นการสอน

เครื่องมอื ทใี่ ช้ในการวจิ ยั
แบบบนั ทึกการสงั เกตการทำงานในแต่ละวนั

ขน้ั ตอนการดำเนินการ
การปรับพฤติกรรมครั้งนี้เป็นการสังเกตและบันทึกพฤติกรรมของนักศึกษาใช้เวลาทั้งสิ้น 4 สัปดาห์ โดย

แบง่ เปน็ 3 ระยะดงั นี้
ระยะท่ี 1 : เปน็ ระยะเร่ิมต้น สังเกตพฤติกรรมการขาดความรับผิดชอบในการทำงานระยะน้ี ผู้ดำเนินการ

สังเกตและบนั ทึกพฤตกิ รรมใช้เวลา 1 สปั ดาห์
ระยะที่ 2 : เปน็ ระยะท่ีใชก้ ารเสรมิ แรงทางบวก คอื การให้ ในการปรบั พฤตกิ รรมการขาดความรับผิดชอบ

ในการทำงานใช้เวลา 1 สปั ดาห์ โดยผ้ปู รับพฤติกรรมเป็นผู้ให้และชีแ้ จงเงือ่ นไขการให้ ให้นกั ศึกษาทราบโดยจะให้ใน
แต่ละวันที่นักศึกษารับผิดชอบในการทำงานเสร็จตามเวลาที่กำหนดโดยมีแบบบันทึกพฤติกรรมติดบนกระดานใน
ห้องเรียน ถ้านักศึกษาคนใดไดม้ ากที่สดุ เม่อื สนิ้ สดุ การทดลองจะไดร้ บั รางวลั เป็นคะแนน

ระยะที่ 3-4 : ระยะตรวจสอบความคงทนของพฤตกิ รรมทไี่ ดป้ รบั แลว้ ระยะน้ีใช้เวลา 1 สัปดาห์ จะงดให้แก่
กลุ่มทดลอง แตจ่ ะใช้แรงเสรมิ ทางสังคมไดแ้ ก่ คำชมเชย การพยกั หน้ายอมรับ เป็นต้น

สรปุ ผลการศกึ ษา
ระยะที่ 1 : เป็นระยะเริ่มต้น สังเกตพฤติกรรมการขาดความรับผิดชอบในการทำงานระยะนี้ ผู้ดำเนินการ

สังเกตและบันทึกพฤติกรรมใช้เวลา 1 สัปดาห์ นักศึกษาจึงมีพฤติกรรมการขาดความรับผิดชอบในการทำงาน
โดยเฉพาะ

- นายกติ ติพนธ์ สายธวิ งค์ ไมจ่ ดการบา้ นในแต่ละวิชา จดงานการพัฒนาตนัอง ชมุ ชน สงั คม และช่องทางการ
พัฒนาอาชพี ไม่เสรจ็ และไมท่ ำการบา้ นมาสง่ ในแตล่ ะวิชา ตอ้ งเรยี กมาตกั เตอื นหลายครง้ั

- นายสรวิศ ขัดสิริ ชอบเล่นโทรศพั ท์ตลอดเวลา ทำให้ทำงานไม่เสรจ็ ในแต่ละวชิ า ตอ้ งตกั เตอื นหลายครง้ั
- นายณฐั พล ขดั เขยี ว ชอบน่ังเหมอ่ ลอย ไมท่ ำงานต้องคอยกระตุ้นใหท้ ำงานอยู่ตลอดเวลา
ระยะที่ 2 : เปน็ ระยะทจี่ ะเรมิ่ ใช้
ในการปรับพฤติกรรมเป็นเวลา 2 สัปดาห์ โดยแจ้งเง่อื นไขใหผ้ ู้รบั การปรับพฤติกรรมได้รับทราบว่าจะมีการให้
และจะให้ ในแต่ละวันที่นักศึกษารับผิดชอบในการทำงานเสร็จตามเวลาที่กำหนดโดยมีแบบบันทึกพฤติกรรมติดบน
กระดานในห้องเรยี นถา้ นักศกึ ษาคนใดได้มากท่ีสุดเมือ่ ถึงเวลาท่ีกำหนดจะไดร้ บั รางวัลตามกตกิ ารท่ีกำหนดไว้ จากการ
สังเกตนักศึกษามีความพึงพอใจกับการไดร้ ับแรงเสริมเป็น ทั้ง 3 คน มีความกระตือรือร้นและรับผิดชอบในการทำงาน
เสร็จตามกำหนดเวลาของแตล่ ะวัน แตบ่ างวันนักศึกษา บางคนขาดความรบั ผิดชอบในการทำงาน แตพ่ อเห็นเพอ่ื นได้รับ
ก็จะมคี วามรบั ผิดชอบในการทำงานดีข้นึ
ระยะที่ 3-4 : เป็นสัปดาห์ที่ 3 ของการปรับพฤตกิ รรม และระยะนี้จะงดการให้ แต่จะให้แรงเสริมทางสังคม
แทนโดยการกลา่ วคำชมเชย และการพยักหน้า นกั ศกึ ษามีความรบั ผิดชอบในการทำงานมากข้นึ และสามารถทำงานได้
เสร็จตามกำหนดเวลา

ผลการวิจยั
การให้แรงเสริมทางบวกคือ การให้คะแนน สามารถลดพฤติกรรมการขาดความรับผดิ ชอบในการทำงาน

ของนักศึกษา ท้งั 3 คนได้เปน็ อย่างดี เพราะนักศกึ ษามีความพึงพอใจท่ไี ด้รับดาวเป็นแรงเสรมิ มคี วามกระตือรือร้นใน
การทำงานมากข้ึน เพื่อจะไดร้ างวลั หรือคำชมเชย จึงสามารถนำวธิ กี ารนไ้ี ปใช้กบั การปรับพฤติกรรมของนักศึกษาคนอน่ื ๆ
ได้ตอ่ ไป

แบบบนั ทกึ พฤตกิ รรมความรับผดิ ชอบในการทำงาน

ชื่อ นายภวู นาถ สายโนวงค์ นายนนั ท์ชัย ดวงไทย นายอภิวิชญ์ ทะปะละ
เวลา
สัปดาหท์ ่ี 1  
ครงั้ ที่ 1  ✓
ครั้งที่ 2  ✓
ครง้ั ท่ี 3
 
สปั ดาหท์ ี่ 2  
คร้ังที่ 1  
ครั้งที่ 2
ครั้งท่ี 3 ✓ ✓✓
✓ ✓✓
สัปดาหท์ ่ี 3-4 ✓ ✓✓
ครง้ั ที่ 1 ✓ ✓✓
ครง้ั ที่ 2 ✓ ✓✓
ครั้งที่ 3 ✓ ✓✓
ครง้ั ท่ี 4
ครง้ั ท่ี 5
ครง้ั ท่ี 6

✓ ให้คำชมเชย
 มีความรบั ผิดชอบในการทำงาน
 ขาดความรับผิดชอบในการทำงาน