สำ นวนสุภาษิต นายวีระภาพ โอสถทิพย์บำ รุง ม.6/8 เลขที่16 นางสาวสุทธิดา จินนุพงค์ ม.6/8 เลขที่37
คำ นำ ภาษาไทยนับเป็นอีกภาษาหนึ่งที่มีความมหัศจรรย์ในตัวเอง เพราะเป็นภาษาที่สามารถสร้างสำ นวนโวหารได้อย่างไพเราะ โดยเฉพาะการเรียบเรียงถ้อยคำ ให้เกิดเป็นสำ บัดสำ นวน สุภาษิต คำ พังเพย คำ คม หรือแม้กระทั่งภาษาปากที่เราคุ้นเคย เพื่อสอดแทรกแง่คิด คติสอนใจ และคำ สั่งสอนของคนไทยใน สมัยก่อนเอาไว้ด้วยความเแยบคายโดยปรากฏหลักฐานว่า ชาว สยามมีการใช้สำ นวนชะนีมาเป็นระยะเวลานานหลายร้อยปีล่วง มาแล้ว ดังนั้นเรื่องราวของสำ นวน สุภาษิต และคำ พังเพย จึงเป็น สิ่งที่สะท้อนถึงลักษณะนิสัย ความคิดความอ่าน และวิถีชีวิตของ คนไทยในอดีตได้เป็นอย่างดี ซึ่งนับว่าเป็นเรื่องราวที่น่าศึกษา และควรค่าเเก่การเรียนรู้เพื่อจะได้สืบทอดคำ อบรมสั่งสอนเรามี ให้กับเยาวชนรุ่นหลังต่อไป
สารบัญ เห็นช้างขี้ขี้ตามช้าง สอนจระเข้ว่ายน้ำ จับปาสองมือ จับปูใส่กระด้ง ขี่ช้างจับตั๊กแตน วัวสันหลังหวะ ไก่เห็นตีนงูงูเห็นนมไก่ สีซอให้ควายฟัง กบในกะลาครอบ วัวหายล้อมคอก อ้างอิง เรื่อง หน้า 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
หมายถึงเห็นคนอื่นซึ่งมีฐานะ มีอำ นาจ ทำ อะไรที่ใหญ่โต ตนเองก็ทำ เหมือนกับคนๆนั้น ทั้งๆที่ตนไม่มีกำ ลังทรัพย์ หรือความสามารถเพียงพอ เห็นช้างขี้ ขี้ตามช้าง วัยรุ่นสมัยนี้อยู่ในยุควัตถุนิยม เห็นเพื่อนใช้ของแบรนด์ เนม มีโทรศัพท์ดีๆ ก็อยากจะมีเหมือนเขาบ้าง ประเภท เห็นช้างขี้ ขี้ตามช้าง เพียงเพราะกลัวอายเพื่อน ตัวอย่างสถานการณ์ 1
สอนจระเข้ให้ว่ายน้ำ การที่ลุงสมชายไปแนะนำ ให้เด็กแว้นข้างบ้านแต่งรถ อย่างโน้นอย่างนี้ ก็เหมือนกับการสอนจระเข้ว่ายน้ำ หมายถึงการไปสอนคนที่มีความชำ นาญมากอยู่แล้ว (เป็นการจะสื่อถึงการสอนสิ่งที่ไม่ดีไม่งาม) ตัวอย่างสถานการณ์ 2
จับปลาสองมือ หมายถึง คนที่คาดหวังอยากจะได้สิ่งสองสิ่งพร้อมๆกัน หรือว่าทำ สิ่งที่ยากพร้อมๆกัน เห็นว่าสิ่งโน้นก็ดีสิ่งนี้ก็ดี จึงทำ พร้อมกันทั้งสองอย่างโดยไม่คิดว่าตัวเองมีความ สามารถพอที่จะทำ ได้หรือไม่ จนในที่สุดก็ไม่ได้อะไรเลย ตัวอย่างสถานการณ์ ถ้าคุณยังจับปลาสองมือ ทำ งานสำ คัญหลายๆอย่าง พร้อมกันแบบนี้ ระวังจะไม่สำ เร็จทั้งคู่นะ 3
จับปูใส่กระด้ง งานประกวดการแสดงของเด็กอนุบาลนี่ทำ เอาเหนื่อย ไปตามๆกัน กว่าเป็นแบบนี้ได้ก็เหมือนตามจับปูใส่ กระด้ง เด็กๆ วิ่งกันให้วุ่นไปหมด หมายถึง พฤติกรรมอยู่ไม่นิ่ง ไม่มีระเบียบ ซุกชน ทำ ให้ อยู่นิ่งๆได้ยาก ตัวอย่างสถานการณ์ 4
หมายถึง การลงทุนลงแรงหรือเวลาเป็นจำ นวนมากจน เกินความจำ เป็น เพื่อทำ ในสิ่ง ที่จะได้รับผลตอบแทน กลับคืนมาจำ นวนน้อยนิด ขี่ช้างจับตั๊กแตน ตัวอย่างสถานการณ์ ท่านผู้การครับ เราลงทุนใช้เฮลิคอปเตอร์ เรือเร็ว และ หน่วยปราบจราจลเพียงเพื่อจับโจรลักทรัพย์แค่สองคน ผมว่ามันไม่คุ้มนะครับ เหมือนขี่ช้างจับตั๊กแตนไม่มีผิด 5
หมายถึง ผู้ที่มีความผิดติดตัว เคยทำ อะไรไม่ดีไว้ จะมี ความหวาดระแวง มีพิรุธ กลัวว่าคนอื่นจะจับได้ วัวสันหลังหวะ ถ้าคุณบริสุทธ์จริง ไม่เคยทุจริต โกงกินบริษัทก็ต้องยอม ให้เราตรวจสอบข้อมูลการทำ งานของคุณได้ คุณจะกลัว อะไร อย่าทำ ตัวเป็นวัวสันหลังหวะหน่อยเลย ตัวอย่างสถานการณ์ 6
ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ หมายถึง คนสองคนที่ต่างก็รู้นิสัยใจคอ เรื่องราวความลับ ของอีกฝ่ายเป็นอย่างดี แต่คนอื่นไม่รู้ความจริงว่าสองคน นี้เป็นอย่างไร สองบริษัทนี้ต่างอวดอ้างสรรพคุณสินค้าของตนเอง เกินความ จริง แต่ไม่มีใครเปิดโปงใคร เพราะต่างก็รู้ว่าแท้จริงแล้ว สินค้าเป็นอย่างไร ไม่ได้ดีอย่างที่กล่าวอ้าง เหมือนไก่เห็นตีน งู งูเห็นนมไก่ ตัวอย่างสถานการณ์ 7
หมายถึง การสอนหรือแนะนำ สิ่งต่างๆให้กับคนที่มีความ รู้น้อย แต่ไม่ว่าจะสอนกี่ครั้งก็ยังไม่เข้าใจหรือไม่ตั้งใจที่ จะฟัง ไม่ยอมทำ ตาม ทำ ให้ผู้สอนนั้นเสียเวลาเปล่า สีซอให้ควายฟัง อย่าไปสีซอให้ควายฟังเลย ถ้าเขาไม่มีเหตุผลและยังไม่เปิด ใจยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่นพูดไปก็เปล่าประโยชน์ ตัวอย่างสถานการณ์ 8
กบในกะลาครอบ นาย ก เป็นหัวหน้าห้องที่มีท่าทางมุ่งมั่นขึงขัง ดูมีความ รู้มาก แต่พอเสนอความคิดเห็นแต่ละอย่างล้วนเป็น แนวคิดที่ไม่ทันโลกทันเหตุการณ์ เป็นเหมือนกบใน กะลา ผู้มีความรู้และประสบการณ์น้อย แต่สำ คัญตนว่ามี ความรู้มาก ตัวอย่างสถานการณ์ 9
วัวหายล้อมคอก หมายถึง เมื่อเกิดเหตุการณ์ต่างๆขึ้นไปแล้ว แล้วค่อยมา คิดแก้ไข หาทางป้องกัน มีโจรเข้ามาขโมยของในหมู่บ้าน 3-4 ครั้งแล้วทาง หมู่บ้านถึงค่อยมาทาหางป้องกัน ติดกล้องวงจรปิดแบบนี้ มันวัวหายล้อมคอกชัดๆ แล้วเราจะไว้วางใจที่จะอยู่ที่นี่ ได้อย่างไร ตัวอย่างสถานการณ์ 10
อ้างอิง https://ความหมายสํานวนไทย.blogspot.com/2019/08/blogpost_17.html 11 https://www.wordyguru.com/article/สำ นวนไทยพร้อมความ หมาย