ฤดูกาลของ
ประเทศไทย
ฤดูของประเทศไทยแบง่ เป็น 3 ฤดู
ฤดูรอ้ น
(กลางเดือนกมุ ภาพันธ์ถึงกลางเดอื นพฤษภาคม)
ซ่งึ เป็นชว่ งเปล่ยี นจากมรสุมตะวนั ออกเฉยี งเหนือ
เปน็ มรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และเปน็ ระยะทขี่ ้ัวโลกเหนือหันเข้าหาดวง
อาทติ ย์ โดยเฉพา ะเดอื นเมษายนบริเวณประเทศไทย มีดวงอาทติ ย์
อยเู่ กอื บตรง ศีรษะในเวลาเท่ยี งวัน ทาใหไ้ ด้รับความร้อนจากดวงอาทติ ย์
เต็มที่ สภาวะอากาศจงึ รอ้ นอบอ้าวทวั่ ไป ในฤดูนี้แมว้ า่ โดยท่ัวไป
จะมีอากาศร้อนและแหง้ แล้งแต่บางครง้ั อาจมมี วลอากาศเยน็ จากประเทศ
จนี แผล่ งมาปกคลุมถงึ ประเทศไทยตอนบน ทาให้เกิดการปะทะกัน
ของมวลอากาศเยน็ กับมวลอากาศรอ้ นที่ปกคลุมอย่เู หนอื ประเทศไทย
ซึ่งกอ่ ให้เกดิ พายฝุ นฟา้ คะนอง และลมกระโชกแรง หรืออาจมลี กู เหบ็ ตก
กอ่ ให้เกดิ ความเสยี หายได้ พายุฝนฟา้ คะนองท่เี กดิ ขึน้ ในฤดูน้ีมกั เรียกอีก
อยา่ งหนึ่งวา่ พายุฤดรู ้อน
ลกั ษณะอากาศในฤดรู ้อนพิจารณาจากอณุ หภมู สิ ูงสุดของแต่ละวนั
โดยมเี กณฑ์การพจิ ารณาดงั นี้
-..อากาศรอ้ นอุณหภมู ริ ะหวา่ ง 35 – 40 Co
- อากาศร้อนจดั อุณหภมู ิตงั้ แต่ 40.0 ซ. ข้ึนไป
ฤดูฝน
(กลางเดอื นพฤษภาคมถึงกลางเดือนตลุ าคม)
ฤดฝู น เริม่ ต้นประมาณกลางเดอื นพฤษภาคม เมื่อมรสุม
ตะวันตกเฉียงใต้พดั ปกคลมุ ประเทศไทย และร่องความกดอากาศตา่ พาด
ผา่ นประเทศไทย ทาใหม้ ฝี นชกุ ท่วั ไป รอ่ งความกดอากาศต่านี้ปกติ
จะพาดผ่านภาคใต้ในระยะต้นเดอื นพฤษภาคม แล้วจึงเลอื่ นขึ้นไปทาง
เหนอื ตามลาดับ จนถึงชว่ งประมาณปลายเดือนมิถนุ ายน จะพาดผ่านอยู่
บริเวณประเทศจีนตอนใต้ ทาใหฝ้ นในประเทศไทยลดลงระยะหนึง่
และเรยี กว่าฝนท้ิงชว่ ง ซึ่งอาจนานประมาณ 1 - 2 สปั ดาห์หรอื บางปอี าจ
เกดิ ขน้ึ รนุ แรง และมฝี นน้อยนานนบั เดือน ในเดอื นกรกฎาคมปกติ
ร่องความกดอากาศต่า จะเลื่อนกลับลงมาจากทางตอนใต้ของประเทศจีน
พาดผ่านบริเวณประเทศไทยอีกครัง้ ทาให้มฝี นชุกตอ่ เนื่อง และปรมิ าณ
ฝนเพิ่มข้ึน ต้ังแตช่ ว่ งปลายเดอื น กรกฎาคม เปน็ ต้นไป จนกระท่ังมรสุม
ตะวนั ออกเฉียงเหนือ พดั เข้ามาปกคลมุ ประเทศไทย แทนท่ีมรสุม
ตะวนั ตกเฉียงใตป้ ระมาณกลางเดือนตลุ าคม ประเทศไทยตอนบนจะเร่มิ มี
อากาศเย็นและฝนลดลง โดยเฉพาะภาคเหนือและภาค
ตะวันออกเฉยี งเหนือ เวน้ แตภ่ าคใต้ยงั คงมฝี นชกุ ตอ่ ไปจนถงึ
เดือนธนั วาคม และมักมฝี นหนกั ถึงหนกั มากจนก่อให้เกดิ อุทกภยั
โดยเฉพาะภาคใตฝ้ ง่ั ตะวันออก ซ่ึงจะมปี รมิ าณฝนมากกวา่ ภาคใต้ฝัง่
ตะวันตก อย่างไรก็ตาม
การเริ่มต้นฤดูฝนอาจจะ
ช้าหรือเรว็ กวา่ กาหนดได้
ประมาณ 1 - 2 สัปดาห์
เกณฑ์การพจิ ารณาปริมาณฝนในระยะเวลา 24 ชัว่ โมงของแตล่ ะวนั
ต้ังแต่เวลา 07.00 น. ของวนั หนึง่ ถงึ เวลา 07.00 น.ของวันรุ่งขึน้ ตาม
ลักษณะของฝนที่ตกในประเทศท่ีอย่ใู นเขตร้อนยา่ นมรสมุ มีดงั น้ี
- ฝนวัดจานวนไม่ได้ ปรมิ าณฝนน้อยกวา่ 0.1 มิลลเิ มตร
- ฝนเลก็ น้อย ปรมิ าณฝนระหวา่ ง 0.1 - 10.0 มิลลเิ มตร
- ฝนปานกลาง ปรมิ าณฝนระหว่าง 10.1 - 35.0 มลิ ลเิ มตร
- ฝนหนัก ปริมาณฝนระหว่าง 35.1 - 90.0 มลิ ลิเมตร
- ฝนหนักมาก ปริมาณฝนตัง้ แต่ 90.1 มิลลิเมตรขนึ้ ไป
ฤดหู นาว
(กลางเดอื นตุลาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์)
ซึง่ ฤดหู นาวเร่มิ ขน้ึ เมอื่ มรสมุ ตะวันออกเฉยี งเหนอื พัดเข้าปกคลมุ
ประเทศไทย โดยเรม่ิ ตน้ อากาศจะแปรปรวน ไมแ่ นน่ อน อาจมีอากาศเย็น
หรือฝนฟา้ คะนอง โดยเฉพาะภาคกลางตอนลา่ ง พดั ปกคลมุ ประเทศไทย
ต้งั แตก่ ลางเดอื นตลุ าคม ในชว่ งกลางเดอื นตลุ าคมนาน 1-2 สปั ดาห์
เปน็ ช่วงเปลี่ยนฤดจู ากฤดฝู นเป็นฤดหู นาว อากาศแปรปรวน ไม่แนน่ อน
อาจเรมิ่ มีอากาศเยน็ หรืออาจยงั มฝี นฟ้าคะนอง โดยเฉพาะบรเิ วณภาค
กลางตอนลา่ ง และภาคตะวนั ออกลงไปซ่งึ จะหมดฝน และเรมิ่ มีอากาศ
เยน็ ชา้ กวา่ ภาคเหนือและภาค
ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื
ลกั ษณะอากาศในฤดหู นาวพิจารณาจากอุณหภูมิ
ต่าสุดของแตล่ ะวัน โดยมเี กณฑ์การพจิ ารณาดงั นี้
- อากาศหนาวจัด อุณหภูมติ ่ากว่า 8.0 ซ.
- อากาศหนาว อณุ หภมู ริ ะหวา่ ง 8.0 ซ. - 15.9 ซ.
- อากาศเย็น อณุ หภมู ริ ะหวา่ ง 16.0 ซ. - 22.9 ซ.
มรสุมตะวนั ออกเฉยี งเหนือมแี หลง่ กาเนดิ จะบรเิ วณความกดอากาศ
สูงในซีกโลกเหนือแถบประเทศมองโกเลยี และจนี ซงึ่ จะพัดพาเอามวล
อากาศเยน็ และแหง้ เขา้ มาในประเทศไทย ทาให้ทอ้ งฟ้าปลอดโปร่ง
อากาศจะหนาวเยน็ และแห้งโดยทว่ั ไปในประเทศไทยตอนบน แต่จะทาให้
ภาคใต้มีฝนตกชุกเนือ่ งจากนาเอาความช้ืนจากอ่าวไทยเขา้ ไปในพน้ื ที่
ในภาคกลาง , ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื และภาคเหนือ อณุ หภมู ิ
จะแตกต่างกันมากในช่วงฤดรู อ้ นและฤดหู นาว ซึ่งในฤดหู นาวอณุ หภมู ิ
ตา่ สุดในตอนเช้าจะอยู่เกณฑ์หนาวถึงหนาวจดั ในเดอื นธนั วาคมถึง
มกราคมซึ่งอณุ หภูมิอาจลดลงไดจ้ นตา่ กวา่ จดุ เยือกแข็งในพื้นท่ีที่มีภมู ิ
ประเทศเปน็ เทือกเขาหรือยอดเขาสงู ของภาคเหนือและภาค
ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ลมพื้นผิวโดยมากเป็นลมฝา่ ยเหนือและ
ลมตะวันออกเฉยี งเหนอื ส่วนความชืน้ สัมพัทธ์จะลดลงอย่างชัดเจน
สาหรับภาคใต้ จะมีอากาศเย็นบางแหง่ บรเิ วณตอนบนของภาค
และมฝี นตกหนาแน่นในเดือนพฤศจิกายนและธนั วาคม โดยเฉพาะชายฝัง่
ดา้ นตะวนั ออก ตงั้ แต่จงั หวัดชมุ พรลงไป จะมฝี นตกหนกั ถึงหนกั มากบาง
แหง่ และมีโอกาสไดร้ ับผลกระทบจากพายุหมุนเขตร้อนในชว่ งเตือน
ตุลาคมถึงธันวาคมด้วย
จดั ทาโดย
นางสาวสนุ สิ า แสงบุญ
ตาแหนง่ ครูอัตราจ้าง
ศนู ยก์ ารศึกษาพิเศษประจาจังหวัดลาปาง
อานวยการผลติ
นางสุรัญจิต วรรณนวล
ผอู้ านวยการศูนยก์ ารศึกษาพิเศษประจาจังหวัดลาปาง