BMMB1074_Tugasan 2_Nurul Aisyah Binti Ahmad Pu'ad_BM1

JABATAN PENGAJIAN MELAYU
INSTITUT PENDIDIKAN GURU

KAMPUS SULTAN MIZAN, BESUT

TUGASAN PENTAKSIRAN BERTERUSAN
(INDIVIDU)

SEMESTER: 1 TAHUN: 2022

KOD KURSUS: BMMB1074
NAMA KURSUS: SEJARAH PERKEMBANGAN

BAHASA MELAYU

DISEDIAKAN OLEH:

NAMA PELAJAR: NURUL AISYAH BINTI AHMAD PU’AD

NO. K/P:

PROGRAM: PPISMP

KUMPULAN / UNIT: ANGKA GILIRAN:

BAHASA MELAYU 1

PENSYARAH:

PUAN ZULAINI BINTI HUSIN

TARIKH HANTAR: 25 SEPTEMBER 2022

Pengesahan Pelajar

Saya mengesahkan bahawa maklum balas yang diberikan oleh pensyarah telah saya rujuk

dan fahami.

Catatan (jika ada)

Tandatangan Pelajar: Tarikh: 23 September 2022

PENGAKUAN PELAJAR
(KEASLIAN HASIL TUGASAN)

Saya NURUL AISYAH BINTI AHMAD PU’AD
No. Kad Pengenalan
PROGRAM PERSEDIAAN IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN
Major/Opsyen BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH dengan ini
Mengaku bahawa tugasan kerja kursus Sejarah Perkembangan Bahasa Melayu (BMMB1074)
Adalah tugasan yang dihasilkan oleh saya sendiri dan tiada unsur-unsur plagiat di dalamnya.
Saya faham implikasi yang akan saya terima sekiranya pengakuan ini adalah pengakuan
palsu.

…………………………………….
(Tandatangan Pelajar)

Nama: NURUL AISYAH BINTI AHMAD PU’AD
No.KP:

Sejarah
Perkembangan

Tulisan Pallava dan
Tulisan Jawi dalam

Perkembangan
Bahasa Melayu
Pasca Merdeka

KANDUNGAN

Isi Kandungan
Penghargaan
Pengenalan
Perkembangan Sistem Tulisan Bahasa Melayu
Sejarah Tulisan Pallava
Aksara Pallava
Ciri-ciri Tulisan Pallava
Bukti penemuan Tulisan pallava
Asal Usul Tulisan Jawi
Sejarah Tulisan Jawi
Aksara Jawi
Peranan Tulisan Jawi
Bukti Penemuan Tulis Jawi
Sistem Ejaan Jawi Pakatan
Sistem Ejaan Jawi Za’ba
Sistem Ejaan Jawi Dian
Sistem Ejaan Jawi Yang Disempurnakan
Kesimpulan
Rujukan

Penghargaan

Terlebih dahulu saya bersyukur ke hadrat ilahi
kerana dengan izin-Nya saya dapat melaksanakan tugasan
ini dengan baik dan dapat menyiapkannya pada waktu
yang telah ditetapkan. Pertama sekali, saya merakamkan
ucapan terima kasih kepada pensyarah saya iaitu Puan
Zulaini Binti Husin bagi kursus Sejarah Perkembangan
Bahasa Melayu kod BMMB1074 kerana telah memberi
bimbingan dan tunjuk ajar sepanjang pentaksiran
berterusan ini berlangsung.

Seterusnya tidak dilupakan juga kepada ibu bapa dan
keluarga saya yang banyak memberi sokongan dan
dorongan kepada saya sepanjang tempoh saya
menyelesaikan tugasan ini dengan sempurna. Dengan
sokongan mereka, saya mampu merealisasikan impian
saya bagi menyiapkan tugasan ini.

Saya juga ingin mengucapkan jutaan terima kasih
kepada rakan-rakan seperjuangan yang sentiasa
membantu dalam mencari bahan bagi memenuhi
kehendak soalan yang diberikan serta segala sokongan
moral yang dilontarkan sepanjang pentaksiran ini berjalan.

Sekian, terima kasih.

Pengenalan

Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat (2010),
tulisan membawa maksud hasil sesuatu yang
ditulis, perkara yang ditulis dan rupa. Hal ini

menunjukkan, tulisan ialah sesuatu yang
mempunyai bentuk-bentuk tersendiri dan
gabungan bentuk-bentuk ini menghasilkan

sesuatu yang bermakna.

Menurut Zurina dan Adi Yasran (2020), pengaruh
bahasa penjajah telah memberi kesan kepada

perkembangan tulisan, pada zaman Melayu Kuno,
Bahasa Melayu telah menerima pengaruh dari India

yang menggunakan aksara Pallava dan Rencong
dalam tulisan. Kemudian, menerima pengaruh Arab
pada zaman Melayu Klasik dengan menggunakan

tulisan Jawi.

Hal ini menunjukkan keadaan sebelum
merdeka iaitu zaman pramerdeka,

dimana tulisan sentiasa bertukar-tukar
bergantung kepada situasi semasa

iaitu tulisan yang digunakan oleh pihak
yang menjajah.

Perkembangan Sistem
Tulisan Bahasa Melayu

01 02

Aksara Rencong Aksara Pallava
(palavi)
Zaman Purba dan
Zaman Kuno Zaman Kuno dan
Praklasik

04 03

Aksara Rumi Aksara Jawi

Zaman Moden Zaman Klasik dan
Zaman Moden

Sistem Tulisan
Pallava

Sejarah Tulisan
Pallava

• Sejarah tulisan Palava bermula apabila
kerajaan dari India mula bertapak di Tanah
Melayu bertujuan untuk berdagang.

• Tulisan ini juga dikenali sebagai tulisan palavi
pada masa itu dan digunakan dalam bahasa
Sanskrit.

• Kerajaan India datang berdagang dan
menggunakan bahasa Sanskrit apabila
berurusan dengan orang tempatan.

• Bahasa Sanskrit juga menjadi bahasa
pentadbiran dan ilmu pengetahuan.

● Namun, disebabkan kekangan kemudan asas
untuk mengajar orang, jadi penyebaran tulisan
dan bahasa Hindu hanya terhadap kepada
golongan istana.

● Tulisan Pallava juga merupakan tulisan paling
awal dalam menulis Bahasa Melayu Kuno.

Aksara Pallava

Ciri-ciri Tulisan
Pallava

Tulisan
Pallava lebih

kompleks
berbanding
tulisan rumi

Contohnya : -
au, -ai, pa, ya,

kka, nca

Mempunyai sistem Konsonan tidak
simbol bagi menandakan
huruf semata-
menggabungkan mata tetapi
bunyi
membawa bunyi
yang berbeza

Bukti Penemuan
Tulisan Pallava

Prasasti
Kota Kapur

(686M)

Prasasti Karang
Brahi (6932M)

di Hulu Jambi
Indonesia

Bukti Penemuan
Tulisan Pallava

Prasasti
Talang Tuwo

(684M) di
Palembang

Prasasti
Kedudukan Bukit

(683M)

Sistem Tulisan
Jawi

Asal-Usul Tulisan
Jawi

Tulisan Jawi wujud apabila Tulisan Jawi ini dibawa oleh
Islam mula bertapak di Tanah para pendakwah dan

Melayu sekitar abad ke 7. pedagang Arab yang datang
Tulisan ini berasal daripada untuk menyebarkan agama
aksara-aksara yang digunakan Islam dan berdagang. Tulisan
ini tersebar bersama dengan
dalam bahasa Arab. penyebaran dakwah Islam
yang menggunakan bahasa
Arab untuk berkomunikasi

Pada mulanya, orang Melayu Oleh yang demikian, orang
cuba menggunakan aksara Melayu mula mengkaji dan
Pallava untuk menulis
berkaitan Islam. Hal ini mencipta tulisan Jawi
kerana, aksara Pallava menggunakan aksara Arab
merupakan tulisan terawal bagi memudahkan orang
yang digunakan oleh orang
Melayu. Namun aksara ini Melayu mempelajari dan
tidak sesuai digunakan kerana menulis rangkap-rangkap Al-
tidak dapat menyampaikan
rangkap-rangkap sebenar Al- Quran dan Hadis. Orang
Quran dan Hadis Melayu yang celik huruf pada

waktu tersebut ialah orang
yang boleh membaca huruf

jawi.

Sejarah
Tulisan Jawi

Menurut Hashim (2009), melalui tulisan Arab
yang merupakan bahasa Al-Quran, maka
terbentuklah tulisan Jawi. Berdasarkan
sejarah Bahasa Melayu, perkataan “Jawi”
berasal daripada perkataan bahasa Arab iaitu
“Jawah” yang merujuk kepada semua bangsa
dan kaumnyang menjadi peribumi di Asia
Tenggara.

Seterusnya, perkataan yang diperoleh daripada
bahasa Arab itu diselaraskan bagi menjadikan
perkataan itu sesuai dimasukkan ke dalam
Bahasa Melayu. Bagi menjadikan perkataan-
perkataan itu menjadi mantap, beberapa
penambahbaikan dan penyelesaian telah
direka.

Menurut Nurul Syala Abdul Latip (2018),
kedatangan penjajah menyebabkan tulisan
yang menjadi simbol jati diri ini iaitu tulisan
jawi ditukarkan ke tulisan rumi

Aksara Jawi

Peranan Tulisan
Jawi

Tulisan rasmi bagi negeri- Digunapakai dalam
negeri Melayu tidak urusan Islam dan adat
bersekutu
istiadat

Tulisan jawi sebagai
bahasa pengantar dalam

urusan pentadbiran

INFO MENARIK

Istilah “tulisan Jawi hanya terkenal di
Malaysia, Singapura, Thailand Selatan dan
Brunei serta Sri Lank manakal tulisan Jawi di
Indonesia dipaggil sebagai “Tulisan Melayu

Huruf Arab”

Bukti Penemuan
Tulisan Jawi

Batu bersurat
terengganu

Manuskrip
Lama

Sistem Sistem
Ejaan Jawi
Ejaan Jawi
Pakatan Za’ba

Sistem
Tulisan
Jawi

Sistem Ejaan Sistem
Jawi Yang Ejaan Jawi

Disempurnakan Dian

Sistem Ejaan Jawi
Pakatan

Negeri Johor Darul Takzim ialah satu
negeri yang kaya dengan tradisi
kebudayaan Melayu. Oleh itu, dari negeri
ini terlahirlah beberapa orang tokoh
dalam bidang bahasa seperti Raja Ali
Haji, Muhammad Ibrahim Munshi dan
Dato’ Haji Mohamad Said.

Perkembangan ini didorong oleh
kesinambungan dari kerjaaan Johor-Riau
yang banyak meninggalkan karya
bertulisan Jawi.

Kedudukan Johor yang berdekatan
Singapura telah membuka peluang untuk
menerbitkan hasil penulisan bertulisan
Jawi kerana Singapura ialah pusat
penerbitan utama di Asia Tenggara.

Matlmat PAKATAN

1. Memelihara, memperlengkapkan dan
mempermodenkan Bahasa Melayu
dan Memelihara tulisan Jawi.

2. Menyeragamkan ejaan dan perkataan
3. Mencipta tulisan baru
4. Mengembangkan pengetahuan
melalui ceramah dan penyelidikan
5. Mengeluarkan peredar atau jurnal 6
bulan sekali mengadakan perpustakaan.

Sistem Ejaan Za’ba

• Gelaran pendeta Za’ba
sangat sinonim dengan insan
Zainal Abidin bin Ahmad yang
merupakan seorang pakar
bahasa dan pencinta tulisan
Jawi

• Penglibatan beliau dalam bidang bahasa
menguatkan lagi rasa cintanya terhadap
tulisan Jawi hingga dapat menghasilkan
karya-karya mengenai Jawi.

Contoh Karya Jawi
Za’ba

 Za’ba mula mengumpul
perkataan-perkataan Melayu
sejak tahun 1918 untuk
menyusun kamus Melayu
yang besar dan lengkap.
Buku Rahsia Ejaan Jawi ini
telah diterbitkan pada tahun
1931

 Pada tahun 1938, Za’ba

siap menyusun buku
yang bertajuk ‘Daftar

Ejaan Melayu, Rumi-
Jawi’. Namun akibat

kekangan masa beliau

berjaya menyiapkan

selepas 11 tahun

penulisannya dan

Berjaya diterbitkan pada

1949

Kaedah Jawi Za’ba

 Za’ba telah membahagikan sistem
ejaan kepada dua bahagian :

Ejaan Pada Ejaan Pada
Perkataan Asal Perkataan
Bertambah
2. Dua 1. Ejaan dua
bunyi bunyi sejenis 1. Penambahan
berlainan di pangkal
3. Bunyi
4. Bunyi di atas 2. Penambahan di
berkait berpadu hujung

5. Alif, Wau dan 3. Penambahan
Ya berjumpa di kedua-
dengan Alif
duanya sekali

6. Wau dan Ya
yang bukan
saksi

7. Ejaan tua

8. Perkataan yang
dipinjam daripada
Arab dan memakai

jenis tanda

Kelebihan

● Sistem ini mempunyai pelbagai
undang-undang dan cara
penggunaannya

● Sistem ejaan yang sistematik
● Sistem ini meliputi pelbagai ejaan

kecuali perkataan-perkataan Inggeris
dan kata-kata singkatan

Kekurangan

● Namun, sistem ini terlalu banyak
pengecualian

● Sistem ini masih banyak
mengekalkan ejaan lama

● Masih banyak perkataan yang
mempunyai ejaan yang sama tetapi
sebutan berbeza

Sistem Ejaan Jawi
Dian

Bagi memperbaiki sistem ejaan Jawi Za’ba yang
timbul beberapa kelemahan, sistem ejaan Jawi
Dian diwujudkan pada tahun 1973 yang berasal
daripada majalah Dian bilangan 30 iaitu
berasaskan ejaan Fonetik. Fonetik membawa
maksud mengeja sesuatu perkataan mengikut
sebutan. Oleh itu, hasil daripada sistem ejaan ini
kelihatan betul-betul menepati kehendak
masyaraka. Masyarakat lebih mudah mengingat
untuk mengeja sesuatu perkara. Jelaslah disini,
sistem ini telah wujud pada zaman pasca merdeka.

Kelemahan Ejaan
Jawi Dian

1. Melibat transliterasi huruf “F” dan “P” yang
sukar untuk dibezakan dalam tulisan jawi

Hal ini kerana, kaedah penggunaan huruf-huruf
ini dalam tulisan rumi adalah sangat berbeza

2. Padanan huruf “V”
Huruf “V” merupakan huruf dalam tulisan rumi
yang telah lama wujud dalam bahasa Melayu,
tetapi tidak diwujudkan dlam tulisan Jawi

3. Sistem ejaan bagi perkataan ulang
berimbuhan awalan dan akhiran
Dalam tulisan Jawi Dian, perkataan ini
diletakkan tanda dua angka pada hujung
perkataa. Hal ini menyebabkan iseseorang itu
akan mengulang perkataan tersebut sebanyak
dua kali dan sukar bagi mereka mengauasai
Bahasa Melayu

Sistem Ejaan Jawi
Yang

Disempurnakan

Selepas Akta Bahasa Hal ini terhjadi kerana, akta
Kebangsaan diwartakan tersebut menyebut bahawa
pada tahun, maka bahasa rasmi negara
bermulalah kemerosotan Malaysia ialah tulisan rumi
tulisan Jawi dan bukan lagi tulisan Jawi

Namun masih ada tokoh- Dewan Bahasa dan Pustaka di
bawah Jawatankuasa Jawi telah
tokoh yang mengambil inisiatif setelah
menyedari akan kelemahan dan
mempertahankan tulisan kekeliruan sistem ejaan Jawi
yang sedia ada.
Jawi ini walaupun

mempunyai kelemahan.

Langkah-langkah
kerajaan dalam menjaga

hak tulisan Jawi :

DBP telah meneliti dan
memeriksa sistem ejaan Jawi
Za’ba sebagai rujukan untuk
menyusun sistem ejaan Jawi
yang baru

Sehubungan dengan itu, pada
setiap minggu selama setahun
DBP telah mengadakan
beberapa bengkel

Hasil daripada bengkel tersebut,
Jawatankuasa tulisan jawi telah
membentangkan hasilnya dalam
Konvensyen Kebangsaan Tulisan
Jawi.

Pada tahun 1986, DBP berjaya
mengeluarkan sebuah buku
berjudul “Pedoman Ejaan Jawi
Yang Disempurnakan”

Seterusnya, pengeluaran pada tahun
1988 mempunyai 400 kesilapan ejaan
iaitu dalam buku berjudul “Daftar
Ejaan Rumi Jawi” yang berasaskan
“pedoman Ejaan Jawi Yang
Disempurnakan

5 perkara yang
diambil kira

1. Mengekalkan yang sudah kemas
2. Melengkapkan yang kurang
3. Mengadakan yang tiada
4. Menjelaskan yang kabur
5. Mengemaskan yang longgar

Kesimpulan

Sejak kemerdekaan diisytiharkan, negara kita
sudah mengalami perubahan dalam pelbagai

aspek dari semasa ke semasa. Perubahan
bukan sahaja berlaku dalam pemerintahan
tetapi berlaku juga dalam bahasa dan tulisan

Pada era pasca merdeka ini, era ini disebut
sebagai zaman Melayu Moden,dimana tulisan

rumi telah digunakan sebagai tulisan rasmi
dinegara kita dan bahasa Melayu merupakan

bahasa kebangsaan.

Menurut Abd Aziz et.al. (2019), kemerdekaan yang
diperoleh secara tidak langsung melahirkan sebuah
negara yang bebas penjajah dan mempunyai satu

identiti kebangsaan.

Oleh itu, tulisan Pallava sudah rasmi tidak digunakan
lagi di negara ini kerana tulisannya lebih rumit

berbanding tulisan rumi. Namun, tulisan jawi masih
digunakan sehingga ke hari ini tetapi tidaklah menjadi
satu tulisan rasmi di Malaysia. Hal ini kerana, tulisan

jawi masih digunakan dalam hukum-hukum Islam.

RUJUKAN

Abd Aziz et.al.(2019). Realiti kepelbagaian kaum ke arah
perpaduan nasional pasca merdeka. Jurnal Sains Sosial:
Malaysian Journal of Social Sciences, 2(1), 1-24.

Hashim bin Haji Musa (2009). Early Jawi Materials and the
Creation of a Network of Malay Islamic Centres(1),

Nurul Syala Abdul Latip (2018). Daya saing tulisan Jawi dan
potensi kod Jawi dalam menghadapi era globalisasi. Sains
Insani, 3(1), 38-45.

The Journal of Sophia Asian Studies No.27, pg 010-019
Zurina dan Adi Yasran. (2020). Penilaian Semula Ciri Bahasa

Melayu Klasik Berdasarkan Perbandingan Inskripsi. e-
Jurnal Bahasa dan Linguistik (e-JBL), 2(2), 18-33.