SEPS 5.0

สกุ จิ อุทนิ ทุ





SEPS 5.0

ผู้เขยี น สุกิจ อทุ นิ ทุ
พสิ จู น์อกั ษร ปอม โชตกิ ลุ ธนชยั
รปู เล่ม ปภาวรินทร์ แสงประดับ
ภาพประกอบ ชลันทร ภัทรโกศล
ISBN 978-616-7961-59-0

จัดท�ำ โดย องคก์ ารรัฐมนตรศี กึ ษาแหง่ เอเชียตะวันออกเฉยี งใต้
ศูนยร์ ะดับภมู ภิ าคว่าดว้ ยหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงเพอ่ื ความยงั่ ยนื
928 อาคารธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม ชน้ั 11
ถนนสุขมุ วิท แขวงพระโขนง เขตคลองเตย
กรุงเทพฯ 10110
Website: www.seameo-seps.org
Email: [email protected]
บรษิ ัท วสิ ต้า อินเตอร์ปรน้ิ ท์ จำ�กดั
พมิ พ์ท ี่ 428/181 ถนนกาญจนาภิเษก แขวงดอกไม้
เขตประเวศ กรุงเทพฯ 10250
โทร. 02-015-4377

คำ�น�ำ

จากความคิดของคนที่ใช้ชวี ิตคาบเกยี่ วปลายศตวรรษที่ 20
และตน้ ศตวรรษท่ี 21 ... และโลกที่เปลยี่ นไป
ในช่วงต้นศตวรรษท่ี 21 น้ี ผ้คู นต่างพูดคยุ กนั ถึงเรือ่ งอนาคต
และภาพทศั น์ของการดำ�รงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 ... อนาคตหนา้ ตา
เปน็ อยา่ งไร ... และมันจะต่างจากอดีตอยา่ งไร
ผมถกู เชญิ ไปเล่าเรอ่ื ง “จากอดีตสู่อนาคต” ในหลายเวที ใน
เรอื่ งทผ่ี มชำ�นาญ “พอเพยี ง ... ย่ังยนื ” และกเ็ ป็นเรื่องทตี่ อ้ งบรรยาย
ซา้ํ ๆ ซา้ํ แลว้ ซา้ํ อีก ... จงึ คิดว่าถา้ บันทกึ เป็นหนังสอื ส�ำ หรบั การ
เรยี นรู้ นา่ จะเปน็ ประโยชน์กับคนรุ่นใหมใ่ นการขับเคล่ือนสังคมทดี่ ีสู่
อนาคตทย่ี ัง่ ยนื
แล้วผมเป็นใครกันแนท่ ี่จะมาเล่าเรอื่ งราวเหล่านี้ ... ถ้าผ้อู า่ น
เขา้ ใจพืน้ เพของผู้เขียน กจ็ ะรู้วา่ ผมเลา่ เรื่องนี้จากมุมไหน
ผมเปน็ สถาปนกิ เป็นนักออกแบบ ... แตเ่ ร่มิ ท�ำ งานด้วยการ
เปน็ นักการตลาด โดยศึกษาเรอ่ื งการตลาดจากชวี ิตจรงิ และไดม้ ี
โอกาสอา่ นหนังสือ Marketing 1.0 - 5.0 ทีท่ า่ น อาจารย์ Phillip
Kotler ได้เขยี นไว้ อกี ทั้งเคยร่วมงานกับลกู ศิษย์ของทา่ นอาจารย์ จน
ได้น�ำ ความรนู้ นั้ มาทำ�งานจรงิ ในช่วงเปลี่ยนถ่ายของยคุ ตา่ งๆ ... ตอ่ มา
ผมกลายพนั ธ์ุมาเป็นนกั CSR (Corporate Social Responsibility)

นกั พัฒนาทย่ี งั่ ยนื ซึง่ อยู่ในยคุ ที่ผมชว่ ยขับเคล่ือนตั้งแต่ Sustainability
1.0 - 4.0 และก�ำ ลังจะเปลย่ี นสยู่ ุค 5.0 ... ผมไดเ้ คยทำ�หนังสอื และ
สอื่ ที่เก่ยี วกบั “CSR & Sustainability” ไวห้ ลายชุด อาทิ “CSR ...
คณุ ทำ�ได้” “CSR DNA” “Sufficiency & Sustainability” เป็นตน้
เม่ือเดอื นท่ีผา่ นมา อาจารย์ สุกิต เออ้ื มหเจริญ ไดเ้ ชญิ ผม
ร่วมประชมุ กับ อาจารย์ Hermawan Kartajaya ผูร้ ่วมเขยี นหนังสอื
การตลาดกบั อาจารย์ Phillip Kotler มาตลอด จนเล่มล่าสดุ Mar-
keting 5.0 และท่านไดม้ อบหนังสือเล่มใหม่ให้กับผู้รว่ มประชุม ท่าน
เล่าเรอ่ื งยคุ Marketing 5.0 ท่ีเราใชเ้ ทคโนโลยที ีก่ ้าวล้ํา เพอื่ เอาชีวติ
รอดในโลกทผี่ ันผวนรวดเร็ว แตท่ ี่ส�ำ คัญ เป้าหมายหลักไมเ่ พียงสร้าง
เศรษฐกิจใหม่ใหก้ า้ วหนา้ แตก่ ลบั มาให้ความสำ�คัญกับความเป็น
มนุษย์ ความสุข ประโยชนส์ ุขของมวลมนุษยชาติ และความย่ังยืน ...
ผมไดม้ โี อกาสมอบหนังสอื ชดุ “Sufficiency for Sustainability” ที่เกยี่ ว
กับประโยชน์สุขของมวลมนษุ ยชาติ ด้วยวิถพี อเพียง (SEPS) ทไ่ี ด้
แรงบันดาลใจจากหลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง ... ซึ่งท่านอาจารย์
บอกวา่ ... “ใช่เลย”
ดงั น้นั อาจกล่าวไดว้ า่ ใน Version 5.0 ของ Marketing และ
Sustainability ไดม้ าบรรจบกันใน Multiverse แบบใหม่ซึ่งผมเรียกวา่
SEPS 5.0 ... ซงึ่ จะเปน็ เนอื้ หาส�ำ คญั ของหนงั สือเลม่ นี้

สารบญั

อะไรคอื SEPS 5.0 ... รหสั ลบั เปลย่ี นโลก ... ลายแทงจากอดตี สอู่ นาคต
1.0: Mechanics
2.0: Windows
3.0: Wi-Fi
4.0: AI
5.0: Meta
เราจะตอ้ งเตรียมตัวอยา่ งไรในโลกยคุ 5.0 ... A2D2P
SEPS 5.0 จะช่วยเราไดอ้ ย่างไร ... วิถพี อเพยี ง



SEPS 5.0 รหัสลับเปลย่ี นโลก
ลายแทงจากอดตี สู่อนาคต

แลว้ SEPS คอื อะไร? มีประโยชนอ์ ยา่ งไร? ท�ำ ไมเราตอ้ งรู้
เรื่องราวในอดีต ปัจจบุ นั และ อนาคต ของสิ่งน้ี? SEPS ยอ่ มาจาก
Sufficiency Economy Philosophy for Sustainability หรือภาษา
ไทยอาจเรียกวา่ “พอเพียง ... ยง่ั ยืน”
เร่มิ จากความย่ังยืน (Sustainability) ซง่ึ เป็นคำ�ท่ยี อดฮิตตดิ
ตลาดทีม่ กั จะเห็นอยทู่ ุกที่ แม้หลายคนอาจจะไม่เข้าใจ หรืออาจจะ
เข้าใจไมต่ รงกัน แถมค�ำ วา่ ย่งั ยนื นีย้ งั มีเปา้ หมายระดบั โลกทเ่ี ราเรียก
ว่า “เปา้ หมายการพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื ขององคก์ ารสหประชาชาติ UN SDGs”
อีกดว้ ย เป้าหมายนม้ี ี 17 ขอ้ และมขี อ้ ยอ่ ยอีกมากมาย ซง่ึ ประชากร
โลกต้องรว่ มมอื กนั ทำ�ให้ส�ำ เร็จภายในปี 2030 ... เพ่ือรักษาโลกใบนี้
ไวใ้ ห้อยรู่ อดและยงั่ ยืน
ตอ่ ด้วยค�ำ ว่าความพอเพยี ง (Sufficiency) ซงึ่ เราเช่อื วา่ เปน็
แนวทาง หลักคิด หลักธรรม หลักปฏบิ ัติของคนรนุ่ ใหม่ ซ่งึ เปน็

ประชากรโลกในศตวรรษที่ 21 ทจ่ี ะน�ำ ไปใช้ เพอื่ ให้บรรลุเป้าหมาย
การพฒั นาทีย่ ่งั ยืน SDGs 17 ข้อ ... ท้ังนี้ การปรบั หัวใจ สมอง และ
สองมอื (Heart Head Hands) สามารถเรยี นรเู้ พมิ่ เติมไดจ้ ากหนังสอื
และ คลปิ ต่างๆ ของ SEAMEO SEPS ที่อยู่ใน Platform การเรียนรู้
ต่างๆ เชน่ SEAMEO SEPS School และ SEAMEO SEPS YouTube
Channel เป็นต้น
แตก่ ารเรยี นรู้เร่ือง “พอเพยี ง ยงั่ ยนื … Sufficiency & Sus-
tainability” เพอื่ รกั ษาโลกใบเดียวทเี่ รามไี ว้ให้ยง่ั ยืนนน้ั ควรจะต้องรู้
ท่มี าที่ไป ในยคุ ตา่ งๆ ปัจจัยรอบขา้ งทเี่ กย่ี วข้อง และทส่ี ำ�คญั ปจั จัย
ของคนใน Generation ตา่ งๆ ที่มพี ฤติกรรมตา่ งกนั และมีอทิ ธิพลใน
การสร้างความเปล่ียนแปลงในช่วงนนั้ ๆ
และเพ่อื ใหเ้ หน็ ภาพการขับเคล่อื นเศรษฐกิจ สังคม และส่ิง
แวดล้อม ที่ท�ำ งานแยกกนั ในหลายมิติ Multiverse ... ผมจะพยายาม
รวมยคุ ของโลกคขู่ นานนี้ ให้เหน็ เปน็ ภาพเดยี วกนั Multiverse of
Sustainability โดยในแตล่ ะยุค จะมโี ลกของ Marketing … โลกของ
CSR & Sustainability และ โลกของ Sufficiency Economy Philosophy
คขู่ นาน และตอ่ เชื่อมกันไปมา ตง้ั แตย่ ุค 1.0 ถงึ 5.0 เพ่ือให้นักการ
ตลาด นกั CSR นกั พัฒนา นักบริหาร และผูม้ สี ว่ นได้ส่วนเสยี ตา่ งๆ
เขา้ ใจภาพเดยี วกนั และรว่ มกันขับเคลื่อนสงั คมของเราสู่อนาคตที่
ยั่งยนื บนรากฐานแหง่ ความพอเพียง ... เพื่อประโยชนส์ ขุ ของมวล
มนษุ ยชาติ

SEPS

1.0: Mechanics

Society 1.0: ถอยหลังไปสกั รอ้ ยกว่าปี เทา่ ท่ีผมพอจ�ำ ได้
ตอนเริม่ ต้น ศตวรรษที่ 20 ประชากรโลกยคุ นัน้ ก็เคยคุยกันแบบท่ี
เราคุยกนั อยตู่ อนนี้ ... โลกในอนาคต โลกแหง่ ความยงั่ ยืน
แต่อาจจะเป็นโชครา้ ยของคนในยคุ นัน้ ท่คี ิดวา่ การสร้างโลก
ใบใหม่ ตอ้ งรวบรวมฐานอำ�นาจต่างๆ ไวด้ ว้ ยกัน เพอ่ื ให้เกดิ พลงั ขบั
เคลอ่ื นทีย่ ง่ิ ใหญ่ การตดั สนิ ใจทีผ่ ิดพลาดท�ำ ใหป้ ระชากรโลกในยุคน้นั
เดินทางเข้าสู่สถานการณส์ งคราม ... สงครามโลกครง้ั ที่ 1 ... และ
ตามมาด้วยสงครามโลกครั้งที่ 2 ... ท�ำ ให้คนในยุคกอ่ นเรา เสยี เวลา
ไปกับการท�ำ สงครามตอ่ สแู้ ย่งชิงอ�ำ นาจกนั กว่าครึ่งศตวรรษ
และเมื่อสงครามสงบลง เราก็เหลอื เวลาไม่มากนกั พร้อมกบั
ซากปรักหกั พัง บาดแผล และความเจ็บปวดท่ีสงครามไดท้ ้ิงไว้
แตม่ นุษย์เราก็มศี ักยภาพ และมสี ัญชาตญาณการต่อสู้เพือ่
อยู่รอด พวกเขาจึงเรม่ิ ฟน้ื ฟู เร่ิมซอ่ มแซมโลกใบนดี้ ้วยความกา้ วหน้า

ทางวิศวกรรม และอุตสาหกรรม เราเร่มิ ยคุ อตุ สาหกรรมแลว้

Marketing 1.0: Product Oriented ในยคุ อุตสาหกรรม เรา
ตอ้ งเร่งผลติ สนิ ค้าจำ�นวนมาก การผลติ สินค้าที่เหมอื นกันล็อตใหญ่
ท�ำ ให้ลดต้นทุนการผลติ ได้ และถ้าเราใช้วตั ถุดบิ คุณภาพดี สินค้าจะ
คงทนถาวร ประหยัด เหมาะกับเศรษฐกิจทตี่ กต่ําหลงั สงครามโลก
นกั การตลาดในยุคนนั้ มงุ่ เนน้ ท่ี P ตวั แรกของ 4P น่ันก็คือ P Prod-
uct ... นักการตลาดจะเน้นการเชอื่ มโยงสนิ คา้ กับผู้บริโภค จะทำ�ให้
ผูบ้ ริโภครู้จกั และเข้าถึงสินคา้ ไดส้ ะดวก เราเชือ่ วา่ ผูบ้ รโิ ภคไมม่ ีทาง
เลอื กมากนัก ผลติ อะไรมาในช่วงน้นั กข็ ายไดห้ มด ... นักการตลาด
ถูกอิทธพิ ลของพลงั การผลิตครอบงำ� ลกู ค้าตอ้ งปรบั ตัวใหเ้ ข้ากบั
สินค้าทมี่ ี นักการตลาดตอ้ งเชอ่ื มโยงลกู คา้ กับสนิ ค้าใหไ้ ด้ ... ยคุ นี้
เปน็ ยคุ ของการผลติ น�ำ การตลาด
CSR & Sustainability 1.0: Philanthropy ในยุคหลงั
สงคราม เราเหน็ ผ้คู นเดอื ดรอ้ นจ�ำ นวนมาก ด้วยมนุษยธรรม คนทมี่ ี
มากกว่า ก็จะช่วยเหลอื คนทขี่ าดแคลนยากไร้ เปน็ ยุคแหง่ การบรจิ าค
การช่วยเหลอื กันดว้ ยงานจิตอาสา จะเหน็ วา่ บรษิ ัทตา่ งๆ องคก์ ร
ต่างๆ จะใช้วธิ คี ืนกำ�ไรใหก้ ับสงั คม มีการบรจิ าคให้มูลนธิ ิ ชุมชน โรง
พยาบาล โรงเรียน และอนื่ ๆ และมักจะมีโครงการให้ทุนการศกึ ษา
เพ่ือพัฒนาคน เพื่อใหค้ นทีย่ ากจนและด้อยโอกาสมโี อกาสไดร้ บั การ
ศึกษาทดี่ ี เพือ่ กลับไปช่วยเหลือชมุ ชนของเขาในอนาคต เปน็ ต้น
ค�ำ ถามของบริษัทในยุคนี้คือ ถา้ ปีนีเ้ รามีงบ CSR จ�ำ นวน X บาท ควร
จะบริจาคให้ใคร หรือมูลนธิ ใิ ดดี ... และอยากไดอ้ งคก์ รทหี่ ักภาษไี ด้

ด้วย ... ยคุ นี้ คือยคุ แหง่ การให้ และคนื ก�ำ ไรสสู่ ังคม

SEPS 1.0: Virtue ในยคุ นีส้ ิง่ ทีผ่ ลักดันงานพัฒนา กค็ ือ
คณุ ธรรม การให้ จติ อาสา เป็นชว่ งช่วยเหลือกัน ใหผ้ ่านพน้ วิกฤติ
ความยากจน ... เหมอื นผคู้ นล�ำ บาก หวิ โหย เราจะบอกให้เขาตอ่ สู้
พัฒนาตนเองคงยังไมไ่ ด้ ไม่พร้อม จงึ ต้องเรมิ่ จากการสนบั สนุนปจั จยั
พืน้ ฐาน ... เม่ือผูค้ นหิวโหย เราเริม่ จากการใหป้ ลา
Driver 1.0: พลังของการขบั เคล่ือนในยุคนี้ เปน็ พลังของคน
ยุค Baby Boomer ล้วนๆ แบบอนรุ ักษน์ ยิ ม ความดี ความงาม ความ
ประหยัด ความคุ้มคา่ พอเพียง จิตอาสา การให้ ความก้าวหน้าทาง
วิศวกรรม และอุตสาหกรรม เป็นเข็มทิศน�ำ ทาง

2.0: Windows

Society 2.0: เป็นยุคท่ีเราเดินทางมาสปู่ ลายศตวรรษท่ี
20 ผ่านพน้ สงครามโลก และสงครามเยน็ มาระยะหนงึ่ มกี ารพฒั นา
เทคโนโลยไี ปมาก จนวันที่เราเรมิ่ รจู้ ัก “Computer” ซงึ่ ในยุคแรกๆ
เราคงเคยเหน็ เครอื่ งคอมพิวเตอร์ Mainframe ตูใ้ หญ่ๆ มีบัตรตอก
รู “Punch Card” และต่อมากเ็ รม่ิ มีคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล ที่คน
ทั่วไปเรมิ่ ใชก้ นั ... ในสังคมท่ัวไป คณุ ภาพชีวิตก็ดีข้นึ มาก การเช่อื ม
โยงของประเทศต่างๆ ภมู ภิ าคตา่ งๆ และโลก ไดเ้ ช่อื มโยงกันมาก
ขน้ึ แตค่ ณุ ภาพชีวิตท่ีดขี น้ึ น้ัน ก็แลกมาด้วยอตั ราเรง่ ของการท�ำ ลาย
ล้างส่ิงแวดล้อม และสร้างความแตกแยกของสงั คม ชอ่ งวา่ งระหวา่ งผู้
ทรี่ า่ํ รวย และผคู้ นทยี่ ากจน ทเี่ พิ่มขึ้นเร่ือยๆ ... ระบบคอมพวิ เตอร์
เรมิ่ เข้ามามบี ทบาทในชวี ติ มีบทบาทในการผลติ ในอุตสาหกรรม
จนมคี �ำ ที่สร้างการเปลีย่ นแปลงในยุคน้นั เชน่ การ Re-Engineering
เปล่ยี นแปลงระบบการท�ำ งานด้วยคอมพิวเตอร์ เป็นตน้ ... โลกก�ำ ลงั
เปลี่ยนไป

Marketing 2.0: Customer Oriented ในทางการตลาด
เราเขา้ สู่ยุค “ลูกค้าคอื พระเจา้ ” แลว้ เมือ่ เศรษฐกิจดขี น้ึ ผู้บรโิ ภคก็
เรยี กร้องมากขน้ึ ต้องการสินคา้ และบริการท่เี หมาะสมกับ Lifestyle
ของเขามากขนึ้ และในขณะเดียวกนั การผลติ กฉ็ ลาดขึน้ ดว้ ยการ
Re-Engineering ขบวนการการท�ำ งานกท็ ำ�ใหเ้ ราสามารถผลติ สินค้า
ในจำ�นวนที่เหมาะสมกับความต้องการของลูกค้าได้ด้วยต้นทุนที่ต่ำ�
สินคา้ ตา่ งๆ เริม่ ไม่คงทนเหมอื นเดิม เพราะลกู ค้ากอ็ ยากใชส้ นิ คา้ รุ่น
ใหมๆ่ เรือ่ ยๆ ยุคนน้ี กั การตลาดกใ็ ชค้ วามรู้ 4P Product Price Place
Promotion ได้อย่างเต็มท่ี และหลากหลาย และบางทยี ังเหน็ P ใหม่ๆ
เขา้ มาเสรมิ เพมิ่ เติมอีกด้วย เช่น People Planet Process … ยคุ นี้
อาจจะเรม่ิ มีการตอ่ เชื่อมกลายๆ กบั CSR & Sustainability ทีเ่ รม่ิ
จาก 3P People Planet Profit ... เราเร่ิมเหน็ 4P การตลาด เชอื่ ม
โยงกับ 3P CSR & Sustainability … และเราเริ่มเหน็ แคมเปญการ
ตลาดเพ่อื สังคม Cause Related Marketing มากขนึ้ เรอื่ ยๆ และผู้
บริโภคกต็ อบรบั อยา่ งดี หลายบรษิ ทั ก็นำ�ไปเปน็ กลยทุ ธใ์ นการสร้าง
แบรนด์ใหต้ ราตรงึ ในใจลกู ค้าอีกด้วย ... การตลาดเข้าสูย่ คุ ลกู ค้าคือ
พระเจา้
CSR & Sustainability 2.0: Development Projects
ในยุคนี้ บริษัทต่างๆ เรมิ่ เปล่ยี นจากการคืนกำ�ไรให้สังคมด้วยการให้
และบริจาค มาสู่ยคุ ของการท�ำ โครงการดๆี สรา้ งโครงการ CSR ให้
ลกู คา้ จดจ�ำ และพยายามสรา้ งการมีส่วนร่วมของผ้มู สี ่วนได้สว่ นเสยี
ต่างๆ ทั้งชมุ ชน ลกู ค้า พนักงาน ผู้บรหิ าร หนว่ ยงานรฐั สอื่ มวลชน
และสงั คม ให้มาร่วมกนั ท�ำ เชน่ โครงการปลูกปา่ โครงการสรา้ งฝาย

ชะลอนํ้า โครงการแก้มลงิ โครงการดา้ นการศึกษา โครงการด้านส่งิ
แวดล้อม โครงการสนับสนุนวิสาหกจิ ชมุ ชน และอนื่ ๆ อกี มากมาย

ในยคุ นีผ้ มมกั จะตอ้ งตอบคำ�ถาม บริษทั ต่างๆ ท่มี คี ำ�ถาม
เหมอื นกนั วา่ ... บรษิ ทั ของเราจะทำ�โครงการ CSR อะไรดี ... และจะ
ทำ�อยา่ งไรให้ wow และแตกต่าง
ยุคนีค้ ือยุคของ After Process CSR โครงการนวัตกรรม
ต้นแบบ
SEPS 2.0: Knowledge ในยุคน้ี เราใช้ความรนู้ �ำ งานพัฒนา
... เราผ่านยุคทห่ี ยบิ ยนื่ ปลาให้ผู้ยากไร้ สู่การสอนใหเ้ ขาสามารถจับ
ปลาไดด้ ้วยตวั เอง ... ส่วนใหญเ่ ปน็ การพฒั นาความรู้ สง่ เสรมิ ทักษะ
การใช้เครอ่ื งมือตา่ งๆ เน้น Mindset และความสามารถในการพึง่ พา
ตนเอง มีการรวมกลุม่ เพื่อใหเ้ กดิ พลัง และพยายามพัฒนาเครอื ข่าย
... มองหาสิ่งดๆี ท่มี ีในกลุ่ม ในชมุ ชน มากกวา่ มองหาส่ิงทตี่ นขาด
และรอความช่วยเหลอื จากคนอืน่
เร่ิมจากสง่ิ ทเ่ี ราเป็น เร่ิมจากส่ิงทเี่ รามี และท�ำ เตม็ ทด่ี ว้ ยพลัง
ของพวกเรา ... นีค่ อื หัวใจของหลกั การ “พอเพียง” ... พงึ่ พาตนเอง
มองโลกในแง่ดี และแก้ไขความยากจนด้วยความเพยี ร ... ยคุ นี้เปน็
ยุคแห่งการสอนให้ใชเ้ บด็ ตกปลา แทนการให้ปลา

Driver 2.0: ในยคุ นีถ้ กู ขบั เคลือ่ นด้วยความรู้ และวชิ าการท่ี
ก้าวหนา้ มากขึน้ ... Gen X เรม่ิ มามบี ทบาทรว่ มกบั Baby Boom-
er ... ระบบคอมพิวเตอร์ เรมิ่ มบี ทบาทในการเปลย่ี นแปลงสังคม ผู้
บริโภคมบี ทบาทสำ�คญั ในการเปลย่ี นแปลงการผลิต ... นักการตลาด
และนักพฒั นา เร่ิมจับมอื กันในการท�ำ งาน ... 4P ของนักการตลาด
และ 3P ของนัก CSR เร่มิ หลอมรวมกัน จนเกดิ P ใหม่ๆ ... แต่
นักวชิ าการเรม่ิ มีความกังวลเรื่องการบรโิ ภคที่ไร้ขีดจ�ำ กดั การทำ�ลาย
ลา้ งส่ิงแวดล้อม และสงั คมที่ทวีความรุนแรงสขู่ น้ั วกิ ฤติ ภาวะโลกร้อน
และความไม่ยั่งยืนกำ�ลังคืบคลานเข้ามาใกล้อย่างท่ีเราไม่ได้ระวังตัว
... นักอนาคตวทิ ยาท�ำ นายถงึ วันสิ้นโลกท่อี าจจะอยไู่ ม่ไกลนัก

3.0: Wi-Fi

Society 3.0: การก้าวเข้าสยู่ คุ สังคมดิจิตอล แต่กเ็ ป็น
ยุคเร่ิมตน้ ของดิจติ อล ซึง่ กำ�ลังพัฒนาก้าวหน้าอยา่ งรวดเรว็ ระบบ
คอมพวิ เตอรม์ ีบทบาทหลักในสังคมมากขึ้น ทง้ั ควบคุมการผลิต
ควบคมุ การตลาด ควบคมุ การบรหิ าร และอาจจะมอี ิทธิพลกบั ชวี ติ
ประจ�ำ วนั ของเราจนขาดไมไ่ ด้ ในยคุ ยังมี Internet Wi-Fi และ
Bluetooth มาเพิ่มความสามารถในการใช้งาน เช่อื มตอ่ อย่างเต็มรูป
แบบ การปรบั เปล่ียนของ Device ต่างๆ เพือ่ รองรับการพฒั นา มี
การเปลี่ยนแปลงอยา่ งมาก จากอนาลอ็ ค สดู่ จิ ิตอล จากยคุ 1G สู่
2G 3G 4G และ 5G อย่างรวดเรว็ และคงจะไปต่อเร่อื ยๆ ... ดว้ ย
การพฒั นาของเทคโนโลยที ก่ี ้าวลํ้าไปไกล เศรษฐกจิ โลกกส็ ามารถ
เติบโตอย่างกา้ วกระโดด บนฐานรากทไ่ี ม่แข็งแรง จนเราเห็นวิกฤติ
เศรษฐกจิ เกิดขึน้ หลายต่อหลายครั้ง ทั้งในระดับประเทศ ระดบั
ภูมภิ าค และระดับโลก ... และเนื่องจากเศรษฐกิจท่เี ติบโตรวดเร็ว
เกินไป ทรพั ยากรธรรมชาติกถ็ กู ท�ำ ลายลา้ งด้วยความเร็ว ท่ีเกนิ กว่า
จะกลับไปฟนื้ ฟไู ด้ รวมถึงสังคมกเ็ กดิ ปัญหาต่างๆ ซกุ อยใู่ ตพ้ รม รอ

วันเวลาท่ีจะระเบิดออกมา ชอ่ งว่างของคนรวยและคนจนถกู ถ่างออก
จนนา่ กังวล ในขณะท่มี ีมหาเศรษฐใี หม่ๆ เกิดขนึ้ มาก และทวคี วาม
มัง่ ค่งั กระจกุ อยู่ในคนกลุ่มเล็กๆ แตค่ วามยากจนกลับถูกกระจาย
สู่ฐานของปริ ามิดทขี่ ยายตวั ใหญ่ขึ้นเรอื่ ยๆ จนขาดความสมดลุ ...
ความสมดลุ ตา่ งๆ ในมติ ิ เศรษฐกิจ สงั คม และสง่ิ แวดล้อม เข้าสูข่ ้ัน
วิกฤติ ... ความย่งั ยนื การพฒั นาท่ียัง่ ยนื เป็นคำ�ท่ภี าคส่วนตา่ งๆ เรมิ่
ใชก้ นั มากขึน้ และก�ำ ลังจะกลายเป็นเปา้ หมายใหม่ ท่จี ะรักษาสมดุล
ของโลกใบน้ไี ว้
Marketing 3.0: Human Oriented การตลาดสมัยนี้ต้ัง
เปา้ หมายเพือ่ ความสะดวกสบาย และคณุ ภาพชวี ิตของผูบ้ ริโภค
เป็นส�ำ คัญ และนกั การตลาดพยายามแบง่ ประเภทของผบู้ รโิ ภคให้
ละเอียดข้ึน เหน็ ความตอ้ งการของผู้บริโภคชดั เจนข้นึ จนสามารถ
สรา้ งสินคา้ และบรกิ ารทีห่ ลากหลาย เหมาะกับผู้บริโภคแตล่ ะกล่มุ
และพยายามให้ผู้บรโิ ภคใชส้ ินคา้ และบริการใหม้ ากขนึ้ บอ่ ยขน้ึ เพอ่ื
สรา้ งรายได้ และก�ำ ไรสงู สดุ แกบ่ ริษัท ... นกั การตลาดไดพ้ ฒั นา
ระบบนเิ วศน์ของผบู้ รโิ ภค ผ้ผู ลติ และหว่ งโซ่การตลาดให้สมบูรณ์
มากขน้ึ ... สรา้ งประสบการณ์ดๆี ใหก้ ลมุ่ เปา้ หมาย Customer Jour-
ney จนเกิดสังคมของผ้บู รโิ ภคที่เชอ่ื มโยงกัน ...การตลาดในยุคนีเ้ ขา้
สูย่ คุ ยุทธศาสตร์องคก์ ร และเหน็ ชัดใน Vision & Mission ... การ
ใช้กลยุทธ์ 4P ดว้ ยเทคโนโลยีที่เปน็ ระบบ มฐี านขอ้ มูล มรี ะบบการ
จดั การด้วยคอมพวิ เตอร์ ลดการพง่ึ พาความสามารถและทกั ษะของ
มนุษย์ มีการคาดเดาต่างๆ ทแี่ มน่ ยำ� จากฐานขอ้ มลู มีมาตรฐาน
ต่างๆ ในระบบการจัดการที่สูงกวา่ เดมิ การส่อื สารกใ็ ชส้ อ่ื สมยั ใหม่

ในหลายแพลตฟอรม์ ซง่ึ เป็นการสือ่ สารสองทาง หรือหลายทาง ดว้ ย
เทคโนโลยกี ารสอ่ื สารท่ีทันสมยั ข้ึน นกั การตลาดดิจติ อลมบี ทบาท
อย่างมากในยุคนี้ การตอ่ ส้แู ขง่ ขนั ทางการตลาดในยุคน้ดี เุ ดือดเข้มข้น
อย่างยงิ่ เพราะแตล่ ะบรษิ ัทตา่ งมุง่ แยง่ ชงิ ฐานผูบ้ รโิ ภคให้ไดม้ ากทส่ี ดุ
ด้วยเทคโนโลยีสมยั ใหม่ ... การตลาดเข้าสู่ยคุ ของมวลชน และการ
สรา้ งฐานสงั คมของผ้บู รโิ ภค

CSR & Sustainability 3.0: Sustainable Strategy ยุค
นี้งาน CSR พฒั นาสูม่ าตรฐานใหม่ทีส่ ูงกวา่ เดมิ ไมไ่ ด้มองแคก่ ารคืน
ก�ำ ไรใหส้ งั คมจากการบริจาค หรอื ท�ำ โครงการชุมชน ... แตก่ ลับมุ่ง
เนน้ การด�ำ เนินกจิ การทเี่ ป็นมิตรต่อสงั คม และสงิ่ แวดลอ้ ม ... ดังท่ี
เลขาธกิ ารองคก์ ารสหประชาชาติในยคุ หนึ่ง กลา่ วว่า “เราไมต่ อ้ งการ
ใหท้ ่านบรจิ าคคืนกำ�ไรใหส้ งั คมมากขนึ้ แตเ่ ราเรยี กรอ้ งใหภ้ าคธรุ กิจ
ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงขบวนการดำ�เนินธุรกิจให้เป็นมิตรต่อสังคม
และส่งิ แวดลอ้ มมากข้นึ ” และชว่ งนัน้ UN ก็ริเรม่ิ แนวทางการดำ�เนนิ
ธุรกิจที่ดีเรยี กวา่ “UN Global Compact” ในขณะเดยี วกนั ส�ำ นักงาน
มาตรฐานตา่ งๆ ก็เร่มิ ท�ำ มาตรฐานด้าน CSR และ Sustainability
มากข้นึ เช่น ISO 26000 ... OECD Guideline for Multi-National
Enterprises … ระบบรายงาน GRI ... รวมถึงตลาดหลกั ทรพั ย์แห่ง
ประเทศไทยก็ออกแนวทาง “เข็มทศิ ธุรกิจเพื่อสังคม” ส�ำ หรบั บริษัท
จดทะเบยี นอีกด้วย ... ในยุคนี้เราให้ความส�ำ คญั กับ CSR in Pro-
cess มากกวา่ CSR After Process ... และเราให้ความส�ำ คัญกบั การ
วางยุทธศาสตร์ความยัง่ ยืนขององคก์ ร มากกว่ายุทธศาสตรโ์ ครงการ
... และทส่ี ำ�คัญ เราส่งเสริมให้องคก์ รตา่ งๆ ท�ำ รายงาน CSR หรือ
รายงานความย่ังยนื ขององค์กร ... งาน CSR ต้องวดั ผลได้ เราจงึ มี

เครื่องมือใหม่ๆ เชน่ การวดั ผลตอบแทนทางสงั คม SROI (Social
Return On Investment) และ การวดั คณุ คา่ ทางสงั คม SV (Social
Value) เป็นต้น

เราเข้าสยู่ ุค In Process CSR ยุทธศาสตร์ การวดั ผล และ
รายงาน

SEPS 3.0: Sufficiency: Moderation ... Reasonable-
ness ... Self-immunity ในยุคน้ีเปน็ การขับเคลื่อนวถิ ีพอเพยี งด้วย
หลกั ปรัชญาอยา่ งเป็นระบบ เริม่ จากการประมาณตน โดยเราต้องรวู้ ่า
เราเป็นใคร เรามอี ะไรดี มีจุดอ่อน จุดแขง็ อยา่ งไร และเราไมจ่ ำ�เปน็
ตอ้ งเหมอื นใคร ... ถ้าเราจะทำ�การพัฒนาตนเอง ชมุ ชนของเรา หรอื
องคก์ รของเรา เรากต็ อ้ งใช้วธิ ีคิดทมี่ เี หตผุ ล ไมท่ ำ�อะไรเกนิ ตวั ไม่ทำ�
อะไรที่เสีย่ งเกนิ ไป แตก่ ็ตอ้ งมคี วามเพยี ร ไม่น่งิ เฉยงอมอื งอเทา้ ต้อง
ขยนั อดทน ถ้าเรามที นุ ท่นี อ้ ยกว่าคนอ่ืน เรากต็ ้องท�ำ งานหนัก และ
ขยนั กว่าเช่นกนั ... สุดทา้ ยต้องคิดถึง ความเส่ียง และภมู คิ ุ้มกนั
เพราะสถานการณ์โลกในอนาคตจะเปลย่ี นแปลงอย่างรวดเรว็ รนุ แรง
และตลอดเวลา ... ซ่งึ ปจั จบุ ันมีเครือ่ งมือทางวิชาการทส่ี ามารถช่วย
สร้างระบบต่างๆ ในงานพัฒนาได้อยา่ งดี การพัฒนาในยุคน้ีเริม่ ตอ้ ง
ใชค้ วามรูด้ ้านการตลาด และดา้ น CSR และในตวั อย่างของความ
สำ�เร็จกม็ โี ครงการร่วมกบั นักการตลาด และนัก CSR ใหเ้ ห็นมากมาย
... ในยุคนีเ้ ราเหน็ การพฒั นาเปน็ รปู ธรรม มีการรวมกลุ่มเปน็ สหกรณ์
เป็นวสิ าหกจิ ชุมชน เป็นมลู นธิ ิ และเป็นกจิ การเพ่ือสังคม ... งาน
พัฒนา ก้าวจากยคุ ยน่ื ปลาให้ สยู่ ุคสอนให้ใชค้ นั เบด็ เขา้ สยู่ คุ สรา้ ง

บ่อนาํ้ ใหส้ มบรู ณ์ เพ่ือจะไดม้ ีปลากินอยา่ งยง่ั ยืน
Driver 3.0: ในยุคนีส้ ังคมเริ่มขับเคลอ่ื นดว้ ยคน Gen X
และ Gen Y มากขน้ึ Baby Boomer มีบทบาทนอ้ ยลง ... ความ
คิดเชิงระบบจะมีบทบาทมากข้ึน ตอ่ ยอดจากฐานความรู้ และ
คณุ ธรรม ... การขับเคลอื่ นเชอื่ มต่อกันด้วย Internet และ Wi-Fi
และการเช่อื มตอ่ ของการพัฒนา กบั การตลาดและ CSR อย่างไรร้ อย
ต่อ ได้เปลี่ยนแปลงสงั คมและเชอ่ื มโยง Multiverse ต่างๆ เข้าด้วย
กนั อยา่ งชา้ ๆ ... มาตรฐานอตุ สาหกรรมตา่ งๆ มีบทบาท เพื่อใหท้ ุก
คนเปลีย่ นแปลงขวนการทำ�งานอยา่ งเปน็ ระบบ ... ระบบฐานขอ้ มลู
ระบบประมวลผล ระบบปฏบิ ตั ิการ จะชว่ ยแก้ข้อผดิ พลาดของมนษุ ย์
และสรา้ งประสทิ ธภิ าพของการท�ำ งานใหส้ งู ข้นึ

4.0: AI

Society 4.0: ช่วง 4.0 เร่ิมกา้ วขา้ มมาส่ศู ตวรรษท่ี 21 อย่าง
เตม็ ตวั ยุคทท่ี ุกคนใช้เทคโนโลยลี ํา้ ยคุ ในชีวิตประจำ�วนั พึ่งพาเครอ่ื ง
มือต่างๆ เหล่านต้ี ลอดเวลา ... เราเริ่มเหน็ AI มบี ทบาทในสงั คม ใน
หลายๆ กจิ การ โรงงานเริ่มปลดคนงาน โดยมี AI ท่แี ม่นย�ำ กว่า ขยัน
กว่า ทำ�งานได้ 24 ช่วั โมง 365 วนั ไม่มีวนั หยุด ไม่ขอข้ึนค่าแรง ใน
รา้ นอาหารกเ็ ชน่ กัน และในรถรับจ้างสาธารณะก็เริ่มทจี่ ะไม่เห็นคน
ขบั แมใ้ นรถรนุ่ ใหม่ๆ ของเรากแ็ ค่สั่งวา่ จะไปไหนยานพาหนะกจ็ ะพา
เราไปสู่จดุ หมายไดอ้ ย่างแมน่ ย�ำ ตรงเวลา และปลอดภัย ในราคาท่ี
เราทราบลว่ งหน้า ... ถึงแม้เทคโนโลยีจะก้าวหนา้ ไปอยา่ งรวดเร็ว แต่
ก็เป็นยุคท่เี ราเรยี กวา่ ยุคแปรผนั สุดขัว้ Disruption ... มที งั้ สง่ิ ที่เรา
ไม่คิดว่าจะเกดิ ขึ้น และดับลง ... ภาวะโลกร้อน Global Warming
ท้ัง El Nino และ La Nina แบบสุดข้วั ... มภี ัยธรรมชาติ มหันตภยั
ท่รี ุนแรง และมพี ลงั ท�ำ ลายล้างมนษุ ย์เรามากขน้ึ เรื่อยๆ ... สงั คมทเ่ี ห
ล่ือมล้าํ สดุ ขัว้ และสรา้ งความแตกแยกใหผ้ คู้ นทีม่ ีชาตพิ นั ธ์ทุ ีแ่ ตกตา่ ง
รวมถงึ ความคิดขดั แยง้ ใน Generation ตา่ งๆ ... ความหายนะจากโรค

ระบาดใหม่ โดยเฉพาะอยา่ งยิ่ง Covid-19 ที่มาเปล่ียนแปลงทำ�ลาย
ลา้ งโลกของเราอยา่ งทไี่ ม่มใี ครคาดคิดมากอ่ น หรอื อาจจะตามมาด้วย
โรคอบุ ัตใิ หม่อน่ื ๆ ท่ีรา้ ยแรงกวา่ กเ็ ปน็ ได้ ... รวมถงึ ความหวาดกลวั
กลน่ิ อายของสงครามโลกครงั้ ท่ี 3 ทีย่ ังคงครกุ รุ่นและเป็นภยั คกุ คาม
ที่อาจจะอุบัตขิ นึ้ เมอื่ ใดก็ได้ในอนาคต ... ในยคุ นี้เปา้ หมายการพัฒนา
ที่ยัง่ ยนื UN SDGs เป็นเปา้ หมายสำ�คญั สงู สุด ท่ที ุกคน ทุกหนว่ ยงาน
ทงั้ ภาครฐั ภาคธุรกจิ ภาคประชาสังคม ต้องช่วยกนั ท�ำ เพ่ือรักษาโลก
ใบนไี้ ว้ และส่งต่อใหล้ กู หลานของเราในยคุ ตอ่ ไป ... การลงมือปฎิบัติ
ร่วมมือกันอย่างจรงิ จัง นวัตกรรมทางสงั คมใหมๆ่ มีบทบาทมากกวา่
ทฤษฎี และการเจรจาแบบโลกสวย
Marketing 4.0: Digital Oriented การตลาดยคุ นี้ เปน็ ยคุ
ดจิ ติ อลเตม็ รปู แบบ นกั การตลาดดิจติ อลเข้ามามีบทบาทอยา่ งเตม็ ท่ี
และผู้บรโิ ภคสว่ นใหญ่กเ็ ปน็ ประชากรดิจติ อล มีการสอื่ สารผ่าน So-
cial Media มี App ใหม่ๆ ทีท่ �ำ ใหเ้ กิดการตดิ ตอ่ ซอื้ ขายสินค้าและ
บริการได้หลากหลายขึ้น เชื่อมโยงผ้บู ริโภคและผู้ให้บริการข้ามโลกได้
โดยไม่มพี รมแดน ... สนิ คา้ และบริการใดท่ไี ม่ยอมเปลี่ยนแปลง และ
ไม่ตอบสนองผบู้ ริโภคยุคดจิ ติ อล ตา่ งล้มหายตายจากไปอยา่ งรวดเร็ว
ยคุ นเ้ี ขาวา่ ปลาทีว่ า่ ยน้ําได้รวดเรว็ เก่งกวา่ ปลาตวั ใหญ่ ... การตลาด
ในสมัยนี้ใช้ฐานข้อมูลลูกค้าในการคำ�นวณความต้องการและอัตรา
การบริโภคไดอ้ ย่างแมน่ ยำ� ทกุ ๆ คนเขา้ ถึงฐานข้อมูลไดง้ ่าย ส่ิงที่เคย
เปน็ มาในอดีต ทผ่ี บู้ ริโภคจะซอ่ื สัตยต์ อ่ แบรนด์ ปจั จบุ นั สงิ่ เหล่านไี้ มม่ ี
อกี ตอ่ ไป ผบู้ รโิ ภคสามารถเปลย่ี นใจหันไปใช้สินค้าและบริการของ
คู่แข่งไดง้ ่ายดายเพยี งขา้ มคืน ... การตลาดในยุคน้ไี ม่เพียงเปน็ สว่ น

สำ�คัญในการสร้างยอดขายและก�ำ ไรใหก้ บั บรษิ ัท แตก่ ารตลาดยังเปน็
เคร่อื งมือสำ�คญั ในการชว่ ยเหลือสังคม ในการระดมทนุ ขององค์กร
สาธารณกศุ ล มลู นธิ ิ สมาคม องค์กรชุมชน และวิสาหกิจชุมชนอกี
ดว้ ย การตลาดเปน็ ที่รูจ้ กั ใน Multiverse ตา่ งๆ และเปน็ ประโยชน์
อยา่ งยิง่ ในยุคดจิ ติ อลนี้ เราจะพบนักการตลาดในองคก์ รทไ่ี มเ่ คยมี
นักการตลาดมาก่อน ... การตลาดเขา้ สูส่ นามรบตา่ งๆ ในยคุ ดจิ ติ อล
อย่างเตม็ รปู แบบแลว้
CSR & Sustainability 4.0: Partnership for SDGs ยคุ
นี้เปน็ ยคุ ทคี่ นคนเดยี ว องค์กรองคก์ รเดียว ไมว่ า่ จะใหญแ่ คไ่ หน กไ็ ม่
สามารถแก้ปญั หาต่างๆ เพ่ือนำ�พาโลกไปสูค่ วามยงั่ ยนื ได้ เราทกุ คน
จะต้องร่วมมือกนั เพอื่ เปา้ หมาย SDGs 17 ข้อ และท่ีสำ�คญั คือขอ้ ที่
17 (Partnership for the Goals) และดว้ ยโลกดิจิตอลเตม็ รูปแบบ
การรว่ มมือ รว่ มใจ ประสานงานกนั ของประชากรโลกยอ่ มงา่ ยดาย
ขน้ึ ในยุคนี้ เม่อื แตล่ ะองค์กรมียุทธศาสตร์ความยั่งยนื แล้ว มีรายงาน
ความยัง่ ยืนทมี่ ีข้อมูลชัดเจน มกี ารวัดคา่ SROI / SV / และอ่ืนๆ ท่ี
แมน่ ย�ำ มคี วามรู้ลกึ ซ้ึงเก่ยี วกบั SDGs ทตี่ นสนใจ และมคี วามมุ่ง
มัน่ ทจ่ี ะชว่ ยแกไ้ ขปัญหาตา่ งๆ อยา่ งเปน็ ระบบ เราสามารถมองเหน็
เพอื่ นๆ ที่มคี วามมงุ่ มัน่ ในส่ิงเดยี วกนั และเหน็ องคก์ รตา่ งๆ รว่ มมือ
กันเป็นเครอื ข่าย โดยแบง่ บทบาทหนา้ ที่กันชัดเจน มคี วามร่วมมือ
ท่คี นรุ่นใหมเ่ รียกว่า Collab กันหลายรปู แบบ ... นอกจากน้ี ในยุค
ทีเ่ รามีเทคโนโลยีสงู สุด มีระบบคอมพิวเตอรท์ ี่ทันสมัย มี AI ชว่ ย
พัฒนางานโดยไมต่ อ้ งพึ่งความสามารถของคนอกี ต่อไป ดงั นัน้ ในยุค
นี้ เมื่อความคิดสรา้ งสรรคข์ องมนษุ ยม์ ารวมกบั ความก้าวหนา้ ของ

เทคโนโลยี ทำ�ใหเ้ กดิ นวตั กรรมทางเศรษฐกจิ สงั คม และส่ิงแวดล้อม
มากมาย เป็นยุคที่ In Process CSR หลอมรวมกบั After Pro-
cess CSR เปน็ เนอ้ื เดยี ว และเสริมด้วยนวตั กรรมความยัง่ ยืนใหมๆ่
ท้ังขบวนการ ในยคุ นี้ งาน CSR & Sustainability มที งั้ รวมกนั และ
แยกกนั รวมถึงการแปรรูปเปน็ เรื่องใหม่ๆ เช่น CSV (Creating
Shared Value), SE (Social Enterprise), SB (Social Business),
CC (Creative Capitalist) เปน็ ตน้ … CSR เข้าสู่ยุคนวัตกรรม และ
ความร่วมมือ (Innovation & Partnership for the Goals) เพอื่ การ
พัฒนาท่ยี ่งั ยนื
Driver 4.0: ทง้ั Baby Boomer, Gen X และ Gen Y ต่าง
ชว่ ยกนั ขับเคล่ือนเป้าหมายการพัฒนาที่ยง่ั ยนื UN SDGs ในแบบ
ของตน ... ความร่วมมอื กนั ของเครือขา่ ยและภาคส่วนตา่ งๆ เพิ่มมาก
ข้นึ ... ความกา้ วหน้าของเทคโนโลยที ี่กา้ วไปไกลมากจนเริ่มกลายเป็น
Metaverse เรม่ิ มีโลกเสมอื น ค่ขู นานกันไปในหลายมติ ิ ... ในยคุ นี้
คนรนุ่ ใหม่ ท่ีเป็น Digital Citizen มีบทบาทมากในการสร้างความ
เปล่ยี นแปลง โดยเฉพาะนอ้ งๆ ท่ีเกิดหลังปี 2000 เพราะพวกเขาคอื
ประชากรโลกในศตวรรษท่ี 21 ตัวจรงิ ถงึ แม้จะมี Baby Boomer,
Gen X และ Gen Y ทยี่ งั คงพยายามอยากให้โลกเป็นแบบเดิมในยคุ
ของเขา ... ความแตกตา่ งอย่างลงตวั ยังคงเปน็ ส่ิงท่ีทุกคนแสวงหา

5.0: Meta

Society 5.0: แลว้ จากนไี้ ปสังคมโลกจะไปทางไหน ... เรา
จะมีโลกก่ีใบ โลกจรงิ โลกเสมือน โลกคู่ขนาน ใบไหนคอื ความจริง
... เราเห็นภาพเทคโนโลยีจะพฒั นาไปอีกไกล คณุ ภาพชวี ติ เราคงจะ
สะดวกสบายขน้ึ AI จะเข้ามามีบทบาทเตม็ ตวั ดว้ ย Version ใหม่ที่
AI สามารถคิดเองไดแ้ ลว้ ดว้ ยกลไก Machine Learning ... ในชวี ติ
ประจ�ำ วันจะมแี มบ่ า้ นที่เปน็ AI ทีไ่ ม่เคยบ่น ไมอ่ ู้งาน และสามารถ
ช่วยคิดไดว้ ่าเจา้ นายตอ้ งการอะไร ... มยี านพาหนะ รถ เรือ เคร่ือง
บินท่ไี ม่มคี นขบั แต่ปลอดภยั ไรอ้ ุบัตเิ หตุ ... มอี ซู่ อ่ มรถทีไ่ มม่ ีชา่ ง
โรงเรยี นท่ีไมม่ คี รู โรงพยาบาลทไี่ มม่ ีหมอ ทกุ อย่างถูกจดั การดว้ ย
AI ทีเ่ รียนรไู้ ดเ้ อง พัฒนาตวั เองทุกวนั เพื่อบริการมนษุ ยชาติทเี่ ปน็
เจา้ นายใหม้ คี วามสขุ ท่สี ุด ... คนเราอาจจะมอี ายุยนื ยาวขนึ้ ถงึ 150
ปี เพราะความก้าวหน้าของเทคโนโลยที างการแพทย์ ... เราอาจจะไม่
ต้องทำ�งานมากนกั เพราะจะมี AI มาชว่ ยเราท�ำ งาน หรอื มาแยง่ งาน
เรา ... เราอาจจะต้องหารายได้จากหลายๆ ทางเพื่อเกบ็ ออมไว้ เพราะ
เราอาจจะมอี ายุยนื ยาวกว่าคนรุ่นเก่ามาก และกม็ รี ายจา่ ยอีกหลาย

ทางในหลายโลก รวมทงั้ โลกเสมอื น ซงึ่ อาจจะมมี ากกวา่ หนง่ึ ใบ ...
แตใ่ นโลกแห่งความเปน็ จริง เราอาจจะต้องอยู่ในสังคมทเี่ หลวแหลก
มคี วามเหลอื่ มลาํ้ สงู สดุ แตกแยก ไมป่ ลอดภัย ... อาจจะเกิดภัยพิบตั ิ
ต่างๆ ท่รี นุ แรงมากขน้ึ จากภาวะโลกรอ้ น เช่น พายุ นา้ํ ท่วม ไฟป่า
แผน่ ดินไหว สนึ ามิ และอื่น ๆ อกี มากมาย และยังไมร่ วมถงึ โรคภยั
ไขเ้ จ็บ โรคระบาดใหมๆ่ ที่ทยอยออกมาเรอื่ ยๆ หลายคนเรยี กโลกใน
อนาคตวา่ VUCA World … Volatile … Uncertain … Complex
… Ambiguous ... ผนั ผวน ไมแ่ น่นอน ซบั ซ้อน และ คลมุ เครอื ...
ชวี ติ คู่ขนาน ใน Metaverse จะมบี ทบาทเพ่ิมขึน้ เรอื่ ยๆ และอาจจะมี
ความสุนทรยี ก์ ว่าโลกแหง่ ความจริงก็ได้
Marketing 5.0: Humanity & Sustainability Orient-
ed ในยุคท่ีดิจิตอล และเทคโนโลยไี ม่ใชส่ ่งิ แปลกใหม่ และเปน็ เคร่อื ง
มือมาตรฐานของนักการตลาดไปแลว้ นกั การตลาดจงึ หันไปใหค้ วาม
สำ�คัญกับความเปน็ มนุษย์ ประโยชน์สุขของมวลมนุษยชาติ ... การ
บริโภคนิยม และการสรา้ งกำ�ไรสูงสุดได้ตกยุคไปแลว้ ... การสร้าง
คณุ ค่ารว่ ม การรกั ษาสมดุลของ เศรษฐกิจ สงั คม และส่งิ แวดล้อม
ดว้ ยนวตั กรรมทางการตลาดจะมาแทนท่ี ... Green Marketing และ
Sustainable Branding ก�ำ ลังเป็นท่ีนยิ ม และขยายความช่นื ชอบของ
ผบู้ ริโภคยุคใหม่ ... สินค้า และบริการแปลกๆ ทีไ่ ม่เคยมมี ากอ่ น
เริม่ ผุดข้นึ มามากมาย ทงั้ ในโลกจรงิ และ โลกเสมือน การตลาดยุค
ใหม่ ท่ีขายสนิ คา้ เสมือน ในโลกเสมอื น ให้กับลูกค้าเสมอื น และจา่ ย
เงนิ ดว้ ยเหรียญเสมอื นก�ำ ลงั เพ่มิ ขน้ึ เร่ือยๆ ลูกคา้ ของเราอยู่ใน Multi-
verse ในโลกใบใหม่อกี หลายใบทเ่ี ราไม่ร้จู ักมากอ่ น ... ในบางเวลา

หรือโนโลกเสมือน เราเริม่ ไม่แน่ใจวา่ นักการตลาดนัน้ คือคนแบบพวก
เราหรอื เป็น AI กนั แน่ ... นกั การตลาดก�ำ ลังพัฒนาสูจ่ ดุ สงู สดุ สู่
สามญั ... “ในยุค เพ่ือประโยชน์สขุ ของมวลมนุษยชาต”ิ

CSR & Sustainability 5.0: Humanity & Sustainabil-
ity และก็เชน่ กนั ในยุคนี้ CSR สอดประสานกบั Marketing โดยมี
เป้าหมายร่วมกัน และมวี ธิ กี ารขบั เคลื่อนสอดคลอ้ งกัน นกั การตลาด
เริ่มจะเปน็ นัก CSR และ นกั CSR เร่ิมเปน็ นกั การตลาด ... และ
ทง้ั คู่ อาจจะเป็นท้ังมนษุ ย์ และ AI หรืออาจจะเป็น Hybrid กไ็ ด้ ...
ในยคุ น้ี นัก CSR ตอ้ งเขา้ ใจเปา้ หมายการพัฒนาท่ีย่งั ยนื UN SDGs
อย่างลึกซง้ึ และตอ้ งหานวตั กรรมใหมๆ่ ออกมาอยา่ งรวดเรว็ เราจะ
เห็นองค์กรต่างๆ แก้ปญั หา SDGs ด้วยขบวนการ Hackathon ท้งั
ท�ำ เองในองค์กร เพอ่ื พฒั นา CSR In Process ทั้งสนับสนุนให้ผู้มี
ส่วนได้สว่ นเสยี ตา่ งๆ โดยเฉพาะกลุม่ คนรนุ่ ใหม่ ใช้ขบวนการ Hack-
athon ในการสรา้ งนวตั กรรมจนสามารถเกิดเปน็ Social Start-Up,
Social Enterprise, หรอื Social Business เพือ่ ต่อยอด และขยาย
ผลงาน CSR ของตน ให้เกดิ Impact ใน SDGs ที่เขาสนใจใหไ้ ด้
... การท�ำ CSR ในยคุ นีก้ ลับไปมุ่งพฒั นาคน พฒั นาผู้ประกอบการ
ทางสังคม พฒั นาลกู ค้า และหว่ งโซ่ธรุ กิจ ใหส้ นใจสงั คมมากขน้ึ ...
เพราะเชอ่ื วา่ ถา้ เราสร้าง Ecosystem ของ CSR & Sustainability ได้
สมบรู ณ์อย่างแท้จรงิ แล้ว บรษิ ัททม่ี คี วามก้าวหนา้ ด้าน CSR กจ็ ะโดด
เด่น และยั่งยืน ในโลกอนาคต ... “ในยคุ เพอ่ื ประโยชนส์ ขุ ของมวล
มนุษยชาต”ิ

SEPS 5.0: Humanity & Sustainability ในยุค 5.0 ทุกๆ
เรือ่ ง ไมว่ า่ จะเป็น Marketing, CSR & Sustainability, และ SEPS
รวมถึงเรื่องอน่ื ๆ กม็ เี ป้าหมายเดยี วกนั เพือ่ “ประโยชน์สุขของมวล
มนษุ ยชาต”ิ ถ้าเราถอดรหัสนด้ี ีๆ จะเหน็ ลายแทงของเปา้ หมายร่วม
ในยคุ Meta นี้ ได้แก่
หนง่ึ คือ “ประโยชน”์ ... สงิ่ ที่เราทำ� มีประโยชนแ์ ก่ผมู้ ีสว่ นได้
สว่ นเสียทงั้ มวล หรอื ไม่ ...
สองคอื “สขุ ” ... ส่งิ ท่ีเราท�ำ สร้างความสขุ ที่แทจ้ รงิ และ
ย่งั ยืน ตอ่ มวลมนุษยชาตหิ รอื ไม่” ... ส่งิ ทท่ี ำ�สง่ เสริมความเป็นมนษุ ย์
ทสี่ มบรู ณใ์ นศตวรรษที่ 21 หรอื ไม่ ...
นค่ี ือยคุ เพ่ือประโยชน์สุขของมวลมนษุ ยชาติ ที่มีเป้าหมาย
เดยี วกัน SDGs (Sustainable Development Goals) และมวี ธิ กี าร
ใหม่ ท่ีเราเรยี กวา่ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง (SEP: Sufficiency
Economy Philosophy)
Driver 5.0: Gen Z และ Millennials ซ่งึ เปน็ ประชากรโลก
ตวั จรงิ จะมีบทบาทมากขึ้น และเปน็ ตวั ละครหลกั ในยุคนี้ ... สดุ ยอด
เทคโนโลยตี า่ งๆ จะรวมพลงั ในการขบั เคล่อื นอนาคต ทัง้ ในโลกจรงิ
และโลกเสมอื น ... และไมน่ ่าแปลกใจเลยว่า ส่งิ สำ�คญั ทผี่ ลกั ดันขับ
เคลอ่ื นความกา้ วหนา้ ตา่ งๆ กค็ อื หายนะ และภยั พิบตั ใิ หม่ ในมติ ิ
ต่างๆ ทมี่ ารอ มวลมนุษยชาติของเรา อยูท่ ีห่ นา้ ประตแู ลว้

เราจะต้องเตรียมตัวอย่างไรในยคุ 5.0
A2D2P

ในโลกปจั จุบัน สอู่ นาคต จะมีสถานการณ์ผันผวนมากมาย
อยา่ งที่เราไมค่ าดฝัน และไม่ค่อยเหน็ ในอดีตศตวรรษท่ี 20 ดังน้ันเรา
ควรเตรียมตวั ปรับ หัวใจ สมอง และสองมอื ของเรา (Heart Head
Hands) ให้พรอ้ มรบั สถานการณ์ ... โดยมนี ักวิชาการได้ประมวลไว้
ดว้ ยสตู ร A2D2P … Augmented, Agile, Data Driven, Decoding
the Future, Personalize
1. Augmented: เทคโนโลยที ี่ไรร้ อยต่อ ที่ต้องใชค้ วามคิด
สร้างสรรค์ รว่ มกบั เทคโนโลยีที่มอี ย่จู รงิ สร้างประสบการณใ์ หม่ และ
แกป้ ญั หาต่างๆ ที่จะเกดิ ขน้ึ ในอนาคต ... เตรียมตวั เชอื่ มตอ่ ระหวา่ ง
โลกจรงิ กบั โลกเสมอื น และสร้างคณุ คา่ สงู สดุ ใน Multiverse ต่างๆ
อยา่ งยั่งยนื
2. Agile: ความรวดเร็ว คล่องตัว ตอบสนองทุกสง่ิ แบบ Real
Time ... โลกจะหมุนไปด้วยความเร็วที่เร็วขน้ึ มาก ผู้บรโิ ภค และผ้มู ี

ส่วนไดเ้ สียตอ้ งการการตอบสนองแบบทันที การแก้ปญั หารอชา้ ไมไ่ ด้
... คนยุคใหม่สมาธสิ นั้ ลงทุกที และเปล่ียนไปมาไดง้ ่ายและรวดเร็ว ...
เราจึงตอ้ งหาวิธีการที่ตอบสนองสงิ่ ต่างๆ ใหแ้ ม่นยำ� รวดเรว็ และเกิน
กว่าความคาดหมาย
3. Data Driven: ข้อมูลคือทกุ สง่ิ และทุกสงิ่ คอื ขอ้ มลู ขอ้ มูล
ต่างๆ เช่ือมโยงกนั ทัง้ ในโลกแห่งความจรงิ และโลกเสมือน ... การจัด
เกบ็ และบริหารข้อมลู อยา่ งเปน็ ระบบ จะสามารถแยกแยะความจรงิ
ออกจากความเห็นได้ และสามารถท�ำ นายอนาคต สร้างประโยชน์
สงู สุด และลดความเสี่ยงตา่ งๆ ในโลกแห่งความแปรผนั น้ีได้
4. Decoding the Future: ถอดรหสั อนาคต ในยุคท่ี
จนิ ตนาการส�ำ คญั กวา่ ส่งิ ใด ... ดว้ ยข้อมลู ต่างๆ ท่ถี กู จดั เก็บอย่างเป็น
ระบบ ทำ�ให้เราสามารถท�ำ นายสิง่ ทีจ่ ะเกิดขน้ึ ในอนาคตแมน่ ย�ำ ขึน้
เรอ่ื ยๆ และสามารถนำ�มาใชป้ ระโยชนใ์ นการวางแผนและเปล่ยี นแผน
ไดแ้ บบ Real Time
5. Personalize: ความแตกตา่ ง และเปน็ เฉพาะตน ... ใน
โลกอนาคต ทีม่ คี วามแตกตา่ งหลากหลาย และทกุ คนเคารพซง่ึ กนั
และกัน เราจงึ ต้องหนั มาดูความเปน็ ตวั ตนของเราท่ีไมจ่ ำ�เปน็ ต้อง
เหมอื นใคร และกไ็ ม่ตอ้ งช้นี �ำ ใครให้เป็นเหมอื นเราอกี ต่อไป ... ความ
ต้องการสินค้า และบรกิ ารในอนาคตสามารถทำ�แบบเฉพาะตนได้
งา่ ยดาย และปรับเปลย่ี นได้แบบ Real Time ... เศรษฐกิจ สงั คม
และสิง่ แวดลอ้ มกแ็ ปรผันตามความต้องการในทอ้ งถน่ิ เปน็ ยุคท่ี

Globalization จะปรับสู่ Localization เฉพาะกลุ่ม เฉพาะตน ... การ
จัดการความหลากหลาย บนประโยชน์สขุ สว่ นรวม จะกลายเป็นความ
ท้าทายใหม่ในอนาคต

SEPS 5.0 มีอะไรใหม่ และจะเป็นแนวทาง
พาเราไปสอู่ นาคตทย่ี ่ังยนื ไดอ้ ยา่ งไร

เมื่อ A2D2P บอกถึงแนวทาง และปัจจัยภายนอกทีเ่ ปลีย่ นไป
และเปน็ ลายแทงใหเ้ รามองสิง่ รอบกายที่เปล่ียนไปอย่างเป็นระบบ
SEPS 5.0 เปน็ อกี แนวทางหนง่ึ ทช่ี ว่ ยเราเตรยี มตวั ใหพ้ รอ้ ม
จากขา้ งใน เมอ่ื เราไมเ่ หมอื นใคร ไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งท�ำ ตวั ใหเ้ หมอื นใคร และ
ไมต่ อ้ งแกลง้ ท�ำ ตวั เปน็ ใครทเ่ี ราไมไ่ ดเ้ ปน็ ... มนั คอื การเตรยี มพรอ้ ม
ดว้ ยการ “ระเบดิ จากขา้ งใน” ซง่ึ เปน็ พน้ื ฐานของปรชั ญาของเศรษฐกจิ
พอเพยี ง
เมอ่ื พูดถึงหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง หลายคนอาจ
จะท่องจำ� 3 ห่วง 2 เงอื่ นไขได้ ... แตพ่ อถามตอ่ ว่า ในแต่ละหว่ ง
หมายถึงอะไร บางคนค่อยๆ เงยี บไป ... และเมือ่ ถามตอ่ ว่า ไดน้ ำ�
ไปใช้กบั ชีวติ ประจ�ำ วันอย่างไรบ้าง มนี ้อยคนนกั ท่จี ะเล่าประสบการณ์
จรงิ ได้ ... น่ีอาจจะเป็นผลพวงจากการเรียนรู้ จากการสอนแบบ
ทอ่ งจำ�ทเ่ี ราคุ้นเคย

แตเ่ ม่ือเราชวนคยุ ตอ่ เรือ่ งการวางแผนชวี ิต วางแผนธรุ กจิ
วางแผนกลยุทธ์องคก์ ร วางแผนการตลาด วางแผนงาน CSR หรือ
การวางแผนขบั เคลอื่ นในเร่อื งต่างๆ ของผ้ทู ป่ี ระสบความสำ�เรจ็ พวก
เขาจะมคี �ำ ตอบที่คลา้ ยกัน 3 เร่อื ง ถงึ แม้ตวั อย่างของแต่ละคนอาจจะ
แตกตา่ งกันออกไป
1. เริ่มต้นด้วย การประมาณตน: Moderation เม่ือแตล่ ะคน
แตกต่างกนั การวางแผนอนาคตจงึ แตกตา่ งกัน เราจงึ ต้องเร่มิ จาก
การตระหนกั รูว้ ่าเราเปน็ ใคร เรามีอะไร เราขาดอะไร เราต้องการไป
ไหน ... มีคนเคยกลา่ วไว้ว่า ในศตวรรษท่ี 21 น้ี เรามคี วามรแู้ ทบ
ทุกเรือ่ ง ยกเว้นเรื่องของตวั เราเอง และบางครงั้ ส่ิงทเ่ี รารู้เก่ยี วกับตวั
เอง หรือองค์กรของเรา ก็อาจจะเป็นภาพลวงตา เพราะเราอาจจะมี
อคตเิ ข้าขา้ งตัวเอง ... การเร่ิมต้นดว้ ยการประมาณตนนนั้ สำ�คัญท่ีสุด
และมเี ครื่องมอื มากมาย (Assessment Tools) ทเ่ี ราสามารถน�ำ มา
ประยุกตใ์ ช้ได้ ในมติ ิตา่ งๆ ใหส้ อดคล้องกบั เรื่องทเ่ี ราจะทำ� ... เมื่อเรา
ร้วู ่าเราเป็นใคร กเ็ รมิ่ ด้วย สิ่งที่เราเป็น สิ่งท่ีเรามี และเลือกเดนิ ทาง
สายกลาง แบบพอประมาณ (Moderation) ... แบบนเี้ รยี กวา่ ระเบิด
จากข้างใน ... เร่มิ ต้นความส�ำ เรจ็ ด้วยการพง่ึ พาตนเอง
2. ต่อด้วย การคิดวางแผนงานอยา่ งมีเหตุผล: Reasonable-
ness การวางแผนงานจากเหตุและผล ยอ่ มปลอดภัยท่สี ุด ... ในการ
สรา้ งนวตั กรรมใหมๆ่ หรือแมแ้ ต่การวางแผนต่างๆ กม็ เี ครอ่ื งมือชว่ ย
มากมาย อาทิ Design Thinking … Critical Thinking ท่ีเรามักจะ
ใช้กนั เป็นประจำ� มี Canvas ตา่ งๆ ที่มีนักวิชาการพฒั นาไวแ้ ล้วเปน็ ก

รอบแนวทาง ช่วยให้เราจดั ระเบียบความคดิ ได้ง่ายขึ้น ... ทสี่ ำ�คัญทีส่ ุด
ทเ่ี ราใชใ้ นการคดิ อย่างมเี หตุผลกค็ ือ Common Sense สามญั สำ�นึก
... การฝกึ ใชส้ ามญั ส�ำ นกึ ควบคกู่ บั เครือ่ งมือท่ที นั สมยั ต่างๆ ยอ่ ม
ทำ�ใหก้ ารวางแผนมีประสิทธิภาพสูงสุด ... Common Sense เปน็ วธิ ี
คิดที่เรียบง่ายที่สุด ถ้าเราฝึกฝนจนช�ำ นาญ จะเปน็ ธรรมชาตเิ หมือน
เราไม่ไดค้ ิดอะไรเลย
3. และสุดท้าย เตรียมพรอ้ มรบั ความเส่ียง: Self Immuni-
ty ถึงแม้เราจะวางแผนงานได้ดีแลว้ ในศตวรรษท่ี 21 นั้นจะมีความ
ผันผวนมากมาย และมคี วามเสยี่ งใหม่ๆ เกิดข้นึ ไดเ้ สมอ ... เราร้จู กั
ความเสยี่ งเหล่านั้นทง้ั หมดหรือไม่ ... เรามีการประกันความเส่ียงมาก
น้อยแคไ่ หน ... ปัจจบุ นั มเี ครื่องมือประเมนิ ความเส่ียง (Risk Assess-
ment) มกี ารฝกึ ซอ้ มรบั มือกบั ความเสี่ยง (Risk Preparedness) และ
มกี ารประกันความเสยี่ ง (Risk Insurance) ทหี่ ลากหลาย แต่คงยงั
ไมส่ ามารถคมุ้ ครองวิกฤติใหมๆ่ ทซ่ี บั ซ้อน และผนั ผวนได้ 100% ...
แผนงานตา่ งๆ อาจจะต้องมี แผนสอง หรอื แผนสาม ส�ำ รองไว้เสมอ
... และที่ส�ำ คญํ ให้ถามตวั เองเสมอว่า ถ้าเหตกุ ารณ์เลวร้ายทีส่ ุด เรา
ยอมรับผลกระทบนนั้ ได้หรอื ไม่ ถ้าไม่ได้ แปลวา่ เราไมไ่ ด้นำ�วิธีคิด 2
ข้อแรก พอประมาณ และมีเหตุผล มาใช้ตัง้ แตแ่ รก ... ให้กลบั ไปเริม่
จากขอ้ 1 และ 2 ใหมอ่ ีกครงั้
3 สิง่ นี้ เปน็ วธิ คี ดิ เป็นหลกั การท�ำ งานของผทู้ ีป่ ระสบความ
ส�ำ เร็จในศตวรรษที่ 21 ... พอประมาณ มีเหตุผล มีภมู ิคุม้ กัน ... และ
การตัดสินใจต่างๆ นน้ั ต้องมกี ารคน้ คว้าหาความรูใ้ หร้ อบดา้ น และที่

ส�ำ คญั ต้องอยูบ่ นหลกั คุณธรรม ประโยขน์สุขส่วนรวม มากอ่ นความ
สุขสว่ นตน ... เป้าหมายความส�ำ เร็จ กค็ ือคำ� 2 ค�ำ น้ี “ประโยชน์”
และ “สุข” ... สงิ่ ทท่ี ำ�มปี ระโยชน์หรอื ไม่ และ สงิ่ ทที่ ำ�น�ำ มาซงึ่ ความ
สุขทีย่ ง่ั ยืนหรอื เปล่า ... ถ้าค�ำ ตอบคอื ใช่ ก็เร่งด�ำ เนนิ การเลย ... น่ี
คือ หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ท่ีเราใชอ้ ยู่ในชีวติ ประจำ�วัน
โดยไมร่ ้ตู วั และไมต่ อ้ งทอ่ งจำ�
SEPS 5.0 นั้น ความใหม่กค็ อื การมเี ทคโนโลยี และเคร่ือง
มอื ตา่ งๆ ทท่ี ันสมยั ท่ีสามารถนำ�มาใชไ้ ด้มากมาย และเปน็ ยุคที่
เทคโนโลยแี ห่งอนาคต ผสมสานกับความเรียบงา่ ยของความเปน็
มนษุ ย์ เช่น Common Sense อย่างกลมกลืน ... และเปา้ หมายสงู สุด
มุ่งเนน้ ท่ี ประโยชน์สุขส่วนรวม ท่ียงั่ ยืน (Sustainable Happiness)
เป็นส�ำ คัญ
ความใหมข่ อง SEPS 5.0 อยูใ่ นตัวตนของเรา อยใู่ นจิต-
วิญญาณของเรา ... “พอเพยี ง ... ยงั่ ยนื ” ด้วย หวั ใจ สมอง และสอง
มอื ... New Head Heart Hands (Sufficiency for Sustainability)
… หรือ SEPS DNA น่ันเอง

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (Sufficiency Economy
Philosophy) คือ ปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาล
ที่ 9 ทรงชี้แนวทางการดำ�เนินชีวิตใหม่ ให้แก่ปวงชนชาวไทยมา
ยาวนาน ท่านทรงทดลองด้วยพระองค์เอง เมื่อสำ�เร็จแล้วทรงนำ�
มาเผยแพร่ให้เป็นแบบอย่าง แนวทางใหม่นี้เริ่มมาก่อนช่วงการ
เกิดวิกฤตเศรษฐกิจ แต่ผู้คนเริ่มให้ความสนใจเมื่อครั้งเกิดความ
ยากลำ�บากในช่วงวิกฤติ ในช่วงนั้นพระองค์ท่านได้ขยายความ นำ�
มาสู่การปฏิบัติในวงกว้าง เพื่อมุ่งเน้นให้ประชาชนได้ดำ�รงชีวิต
อยู่ได้อย่างยั่งยืน มั่นคง และปลอดภัย ภายใต้ความเปลี่ยนแปลง
ต่างๆ ที่เกิดขึ้นตามกระแสโลกาภิวัฒน์ อีกทั้งพระองค์ยังได้ทรง
พระราชทานความหมายของ เศรษฐกิจพอเพียง เอาไว้เป็นภาษา
อังกฤษว่า Sufficiency Economy ดังพระราชดำ�รัสที่ได้ทรงตรัสไว้
เมื่อวันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2554

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนั้น เป็นแนวทางการที่สำ�คัญ
ในการดำ�รงชีวิตและการปฏิบัติตนของประชาชนทุกระดับ เป็นวิธี
คิด เป็นพฤติกรรม เป็นแนวทางการพัฒนาที่มีคน ประชาชน และ
ชุมชน เป็นศูนย์กลาง ซึ่งสิ่งเหล่านี้เองจะเป็นตัวการที่นำ�ไปสู่การ
พัฒนาที่ยั่งยืน หรือในภาษาอังกฤษ คือ Sustainable Develop-
ment
เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Develop-
ment Goals หรือตัวย่อว่า SDGs) เป็นเป้าหมายเกี่ยวกับ การ
พัฒนาระดับนานาชาติซึ่งจัดทำ�ขึ้นโดยองค์การสหประชาชาติ เป้า
หมายโลกแห่งการพัฒนาที่ยั่งยืนนี้ได้เผยแพร่เและใช้แทนเป้า
หมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ ที่หมดอายุเมื่อสิ้นปี พ.ศ. 2558
โดย SDGs เป็นทิศทางการพัฒนาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 - พ.ศ.
2573 ประกอบด้วยเป้าหมายหลัก 17 เป้าหมายและเป้าประสงค์
247 ข้อ

ประเทศไทยมีกรอบการพัฒนาของตนเองที่กำ�ลังใช้อยู่
เพื่อให้บรรลุเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยใช้หลักปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นพื้นฐาน อาศัยหลักภูมิปัญญาท้องถิ่น
และความซื่อสัตย์สุจริต ตลอดจนการรักษาสมดุลด้วยการเดิน
สายกลาง ความสมเหตุสมผลและความรอบคอบตามแนวคิดของ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จุดเน้นของ
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงคือความยั่งยืนและได้รับการยอมรับ
ว่าเป็นหลักการสำ�คัญของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
ของประเทศไทยมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2545

ตดิ ตามเรอื่ งราวตา่ งๆ เกี่ยวกับหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
และการพัฒนาทีย่ ั่งยนื ได้จาก
SEAMEO SEPS
Website: www.seameo-seps.org
มูลนิธชิ ัยพัฒนา
Website: www.chaipat.or.th
สำ�นกั งานคณะกรรมการพิเศษเพอ่ื ประสานงานโครงการอันเนื่องมา
จากพระราชด�ำ ริ (สำ�นักงาน กปร.)
Website: www.rdpb.go.th
สำ�นกั งานสภาพัฒนาการเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ (สภาพัฒน์)
Website: www.nesdc.go.th และ https://sdgs.nesdc.go.th/
มลู นธิ มิ ั่นพฒั นา
Website: http://tsdf.nida.ac.th/th/146





SEAMEO SEPS

องคการรัฐมนตรีศึกษาแหงเอเชียตะวันออกเฉียงใต
ศูนยระดับภูมิภาควาดวยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อความยั่งยืน

www.seameo-seps.org