ธรรมนูญสุขภาพชุมชนเทศบาลตำบลกระจับ

-1-

คณะผ้จู ดั ท�ำ
ธรรมนูญสุขภาพชุมชน เทศบาลต�ำบลกระจับ พ.ศ. ๒๕๖๒ เพื่อเป็นข้อตกลงหรือ
กตกิ าชมุ ชน ทเี่ กิดจากกระบวนการมสี ว่ นรว่ มของคนในเทศบาลตำ� บลกระจับ

ทป่ี รึกษา กลุ ธอทุ ยั นายกเทศมนตรตี ำ� บลกระจับ
นางสาวเฟอ่ื งลดา สวัสด ี รองนายกเทศมนตรตี ำ� บลกระจับ
นายสุรตั น์ โชคพรหมอนันต์ รองนายกเทศมนตรีต�ำบลกระจับ
นางสาวจันทร์จิรา

ผ้เู รียบเรยี ง ตันเจรญิ ปลดั เทศบาลต�ำบลกระจบั
นายสมศักด ์ิ ศรีพุทธโธ ผู้อำ� นวยการกองสาธารณสขุ
นายนิกร และส่งิ แวดลอ้ ม
ไตรสรณะกลุ เจ้าพนักงานธุรการ ช�ำนาญงาน
นางพิสมยั

คณะท�ำงาน จันทรนิ ทรากร หวั หน้าฝา่ ยบรหิ ารงานสาธารณสขุ
นางอญั ชลี
นาวาตรีหญงิ ปรียาภรณ์ ประเสริฐโชคประชา พยาบาล ช�ำนาญการ
นางสุรารักษ์ โพธิ์นวล เจา้ พนกั งานธุรการ ช�ำนาญงาน
นางสาวสภุ าพร พุป้อง เจ้าพนักงานธรุ การ ปฏบิ ตั งิ าน

จดั พิมพแ์ ละเผยแพร่
สำ� นกั งานเทศบาลตำ� บลกระจับ
๔๙ หม่ทู ี่ ๙ ต�ำบลหนองออ้ อำ� เภอบา้ นโป่ง จังหวัดราชบุร ี ๗๐๑๑๐

พิมพ์ครงั้ ท่ี ๑ ปีทพ่ี มิ พ์ ๒๕๖๒ จ�ำนวน ๑,๐๐๐ เล่ม
ส�ำนักพิมพ์ บริษทั ธรรมรกั ษ์การพมิ พ์ จ�ำกดั ๒๔๑/๕๕-๕๗ ถ.ราษฎรยนิ ดี อ.เมือง
จ.ราชบรุ ี ๗๐๐๐๐ โทร. ๐๓๒-๓๒๕๕๓๔-๕ แฟกซ์ ๐๓๒-๓๒๗๓๔๔

-2-

ค�ำนำ�

เจตจำ� นงของธรรมนญู สขุ ภาพชมุ ชน เทศบาลตำ� บลกระจบั พ.ศ. ๒๕๖๒
อ�ำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เพ่ือเป็นข้อตกลงหรือกติกาชุมชน ที่เกิดจาก
กระบวนการมีส่วนร่วมของคนในเทศบาลต�ำบลกระจับ ทั้งภาคประชาชน
กลุ่มองค์กรชมุ ชน หน่วยงานภาครัฐ เทศบาล ภาคธุรกจิ และประชาชน บนฐาน
การใช้ข้อมูลชุมชนและหลักวิชาการ โดยก�ำหนดความต้องการ และแนวปฏิบัติ
เพื่อน�ำไปสู่พื้นที่แห่งความอยู่เย็นเป็นสุข ภายใต้สภาพแวดล้อมที่ดี และวิถี
การดำ� เนนิ ชวี ติ ตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง เปน็ องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ
ทสี่ ามารถรองรบั การเปลยี่ นแปลงอยา่ งรวดเรว็ สสู่ งั คมสงู วยั ธรรมนญู น ี้ จะสามารถ
ใช้เป็นกรอบอ้างอิงของหน่วยงานรัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน กลุ่มองค์กร
ภาคประชาสงั คม เพอ่ื ใชใ้ นการกำ� หนดนโยบาย ยทุ ธศาสตร์ และแผนการดำ� เนนิ งาน
เพอ่ื สุขภาวะที่ดขี องเทศบาลตำ� บลกระจบั
ดงั นนั้ ธรรมนญู สขุ ภาพชมุ ชน เทศบาลตำ� บลกระจบั พ.ศ. ๒๕๖๒ ฉบบั นี้
จึงเป็นการพัฒนาให้เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา และ
ขอนอ้ มรบั ขอ้ เสนอแนะ จากหนว่ ยงานภาครฐั กลมุ่ องคก์ รภาคประชาสงั คมตา่ งๆ
ทเี่ กีย่ วข้องเพือ่ การพัฒนาให้เหมาะสมตอ่ ไป

คณะกรรมการจดั ท�ำธรรมนญู สุขภาพชมุ ชน
เทศบาลตำ� บลกระจับ อำ� เภอบ้านโปง่ จงั หวัดราชบรุ ี

-1-

สารบัญ

หมวดที่ ๑ ปรัชญาแนวคิดส�ำคญั ๗

หมวดท่ี ๒ การดูแลสุขภาพตนเองและครอบครวั ของคนในเทศบาลต�ำบลกระจบั ๗

หมวดที่ ๓ ระบบสุขภาพชุมชนท่พี ึงประสงค์ ๙

หมวดที่ ๔ ระบบเศรษฐกจิ ชมุ ชน ๙

หมวดที่ ๕ สภาพแวดล้อมท่ีพึงประสงค์ ๑๐

หมวดที่ ๖ ระบบการเรยี นรู้ ภูมปิ ัญญา และระบบอ่ืนๆ ๑๑

หมวดที่ ๗ การบริหารจัดการ ๑๒

บทเฉพาะกาล ๑๓

ภาคผนวก ๑๕

-2-

ธรรมนูญสุขภาพชมุ ชน

เทศบาลตำ� บลกระจบั พ.ศ. ๒๕๖๒

-3-

ธรรมนูญสขุ ภาพชมุ ชน
เทศบาลตำ� บลกระจับ พ.ศ. ๒๕๖๒

ธรรมนูญสุขภาพชุมชน เทศบาลต�ำบลกระจับ พ.ศ. ๒๕๖๒ อ�ำเภอบ้านโป่ง
จังหวัดราชบุรี เป็นข้อตกลงหรือกติกาชุมชน ท่ีเกิดจากกระบวนการมีส่วนร่วมของคน
ในเทศบาลต�ำบลกระจับ ท้ังภาคประชาชน กลุ่มองค์กรชุมชน หน่วยงานภาครัฐ เทศบาล
ภาคธรุ กจิ และประชาชนชมุ ชน บนฐานการใชข้ อ้ มลู ชมุ ชนและหลกั วชิ าการ โดยมเี จตนารมณ์
ร่วมกันที่จะก�ำหนดความต้องการ และแนวปฏิบัติ เพื่อน�ำไปสู่พื้นท่ีแห่งความอยู่เย็นเป็นสุข
ภายใตส้ ภาพแวดลอ้ มทด่ี ี และวถิ กี ารดำ� เนนิ ชวี ติ ตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง
เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินท่ีสามารถรองรับการเปล่ียนแปลงอย่างรวดเร็วสู่สังคมสูงวัย
ธรรมนูญน้ีจะสามารถใช้เป็นกรอบอ้างอิงของหน่วยงานรัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน
กลุ่มองค์กรภาคประชาสังคม เพื่อใช้ในการก�ำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ และแผนการ
ด�ำเนนิ งานเพ่ือสขุ ภาวะของเทศบาลต�ำบลกระจับต่อไป

ขอ้ ๑ ธรรมนูญนี้เรียกว่า “ธรรมนูญสุขภาพชุมชน เทศบาลต�ำบลกระจับ
พ.ศ. ๒๕๖๒”

ข้อ ๒ การประกาศใชธ้ รรมนญู สขุ ภาพชมุ ชน เทศบาลตำ� บลกระจบั พ.ศ. ๒๕๖๒
อำ� เภอบ้านโป่ง จงั หวดั ราชบุรี น้ ี ให้มผี ลภายใน ๑๕ วนั นบั จากคณะกรรมการมมี ติให้
ความเห็นชอบ

ขอ้ ๓ ธรรมนูญนี้ให้ใช้กับประชาชน กลุ่มชมรมองค์กรชุมชน หน่วยงานรัฐ
ภาคธุรกจิ เอกชน ส่ือมวลชน สถาบนั ศาสนา ภายในเทศบาลต�ำบลกระจับ อำ� เภอบ้านโป่ง
จงั หวดั ราชบรุ ี และรวมถงึ บคุ คล กลมุ่ บคุ คล หนว่ ยงาน องคก์ รอนื่ ๆ ทเ่ี ขา้ มาดำ� เนนิ กจิ กรรม
ภายในเขตพ้ืนทีเ่ ทศบาลตำ� บลกระจบั

-4-

ข้อ ๔ นยิ ามศพั ทท์ ี่ใชใ้ นธรรมนูญนี้
คณะกรรมการ หมายถึง คณะกรรมการจัดท�ำธรรมนูญสุขภาพชุมชน เทศบาล
ตำ� บลกระจบั
ผู้สงู อายุ หมายถึง ประชาชนทมี ีอายุ ๖๐ ป ี บริบรู ณ์ข้ึนไป
สังคมสูงวัย หมายถึง สังคมหรือชุมชนท้องถ่ินท่ีมีสัดส่วนประชากรผู้สูงอายุ
ร้อยละข้ึนไป กรณีที่สังคมใดมีสัดส่วนผู้สูงอายุเพ่ิมถึงร้อยละ ๒๐ จะเป็นสังคมสูงวัย
สมบรู ณแ์ บบ และหากถึงรอ้ ยละ ๒๘ จะเปน็ สังคมสงู วยั สุดยอด หรอื สุดขวั้
ระบบเศรษฐกิจ หมายถึง การประกอบอาชีพของคนในชุมชน การผลิตสินค้า
การซ้ือขาย การลงทุน การเงินชมุ ชน รวมถึงรายได้ รายจ่าย ของบคุ คล และการออม
เกษตรเพ่อื ชวี ิต หมายถึง การประกอบอาชพี การเกษตรทไ่ี ม่ใชส้ ารเคมีก�ำจัดศตั รู
พชื และสารเคมกี ำ� จดั วชั พชื ใดๆเลย เปน็ การเกษตรทคี่ ำ� นงึ ถงึ สขุ ภาพและคณุ ภาพชวี ติ ของตวั
เกษตรกรไปส่ผู บู้ ริโภค อีกทงั้ เปน็ มิตรต่อส่ิงแวดลอ้ ม ไมเ่ ปน็ พิษต่อดนิ น้�ำ อากาศ และสตั ว์
ระบบสุขภาพชุมชน หมายถึง การส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค รักษา ฟื้นฟู
การคุ้มครองสุขภาพ การพัฒนาคนด้านสุขภาพ การแพทย์แผนไทย รวมถึงภูมิปัญญา
ด้านสขุ ภาพของชุมชน
ระบบสภาพแวดล้อม หมายถงึ สภาพแวดล้อมทางกายภาพของชุมชน บ้านเรือน
สถานทร่ี าชการ วดั โรงเรียน โรงงาน สถานประกอบการ ตลาด หา้ งสรรพสินค้า รา้ นคา้
และสถานที่สาธารณะตา่ งๆ ท่ีปลอดภัย เอ้ือต่อการอย่อู าศยั และการดำ� รงชีวติ
ระบบการเรียนรู้ ภูมิปัญญา และระบบอื่นๆ หมายถึง การบริการทางสังคมที่
ประชาชนในต�ำบลพึงได้ เช่น การเรียนรู้ การสื่อสาร การใช้รถใช้ถนน การคมนาคมขนส่ง
วฒั นธรรมประเพณี สวัสดิการชมุ ชน ฯลฯ

-5-

ผู้ที่อยู่ในภาวะยากล�ำบาก หมายถึง ผู้ท่ีประสบปัญหาความเดือดร้อน และได้
รับผลกระทบในด้านเศรษฐกจิ สงั คม การศึกษา สาธารณสุข การเมือง กฎหมาย วฒั นธรรม
ภัยธรรมชาติและภัยสงคราม รวมถึงผู้ที่ขาดโอกาสที่จะเข้าถึงบริการขั้นพื้นฐานของรัฐ
ตลอดจนผู้ประสบปัญหาท่ียังไม่มีองค์กรหลักรับผิดชอบ อันจะส่งผลให้ไม่สามารถด�ำรงชีวิต
ได้เท่าเทียมกับผู้อ่ืน (ใกล้เคียงกับ “คนไร้ท่ีพึง” และ “ผู้ด้อยโอกาส”) จ�ำต้องได้รับความ
ช่วยเหลือ ตัวอย่างเช่น คนจนที่มีรายได้ต�่ำกว่าเส้นความยากจน คนจนเมือง คนเร่รอน
เด็กและเยาวชนทถ่ี กู ทอดทิง้ ผู้สูงอายุ ผพู้ ิการ สตรแี ละผู้ถกู ละเมิดทางเพศ แรงงานต่างดา้ ว
แรงงานนอกระบบ กลุ่มชาติพันธุ์ ผู้มีปัญหาสถานะบุคคล ผู้ที่อยู่ในกระบวนการยุติธรรม
กลมุ่ ที่มคี วามหลากหลายทางเพศ
ผเู้ ปราะบางทางสงั คม หมายถงึ กลมุ่ คนทขี่ าดสทิ ธทิ างสงั คม ถกู ละเลย ถกู รงั เกยี จ
หรอื ถกู เลอื กปฏบิ ตั จิ ากระบบตา่ งๆของสงั คม เปน็ กลมุ่ ทมี่ คี วามเสยี่ งตอ่ การถกู ชกั จงู ครอบงำ�
และคุกคามในทางที่ไม่ดีตลอดวงจรชีวิต ไม่ว่าจะเป็นด้านความเป็นอยู่ การประกอบอาชีพ
การดูแลสุขภาพ การศึกษา ฯลฯ ตัวอย่างผู้เปราะบาง เช่น คนตามชายแดน คนไร้รัฐ
คนไรส้ ญั ชาติ ผตู้ อ้ งขงั และผทู้ พี่ น้ จากการตอ้ งขงั คนเรร่ อ่ นไรบ้ า้ น ชนกลมุ่ นอ้ ย (กลมุ่ ชาตพิ นั ธ)์ุ
แรงงานขา้ มชาติ คนข้ามเพศ ผูต้ ดิ เชอื้ HIV เดก็ ถกู ทอดทง้ิ ผ้เู จ็บปว่ ยเรื้อรังและผปู้ ว่ ยทางจิต
เปน็ ต ้น
จิตอาสาหรือพลเมืองอาสา หมายถึง ผู้ที่ปรารถนาช่วยเหลือผู้อื่น ไม่นิ่งดูดาย
ตอ่ สงั คมหรอื ความทกุ ขย์ ากของผคู้ น อาจชว่ ยดว้ ยการใหท้ านใหเ้ งนิ หรอื สง่ิ ของ ชว่ ยดว้ ยการ
สละเวลา ลงแรงกาย แรงสมองเข้าไปช่วย ด้วยจิตท่ีเป็นสุขที่ได้ช่วยผู้อ่ืนการอาสานี้
จะไมใ่ ชแ่ คท่ ำ� ประโยชนเ์ พอื่ ผอู้ น่ื อยา่ งเดยี ว แตเ่ ปน็ การพฒั นา “จติ วญิ ญาณ” ของผอู้ าสาดว้ ย
ชว่ ยลด “อตั ตา” หรือความเปน็ ตวั เป็นตนของตนเองลงได้

-6-

หมวดท่ี ๑
ปรัชญาแนวคิดส�ำคัญ

ขอ้ ๕ คนทุกวัยในเทศบาลต�ำบลกระจับ ร่วมเรียนรู้และปรับเปล่ียนพฤติกรรม
วิถีการด�ำรงชีวติ ของตนเอง ครอบครวั และชมุ ชน ด้วยความรัก ความเข้าใจ ความเหน็ พ้อง
ตามวิถีประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม เพื่อการพัฒนาเทศบาลต�ำบลกระจับให้เป็นต�ำบลแห่ง
“ความอย่เู ยน็ เปน็ สุข” และพร้อมรองรับผลกระทบต่อการเปลยี่ นแปลงสูส่ ังคมสูงวยั

หมวดท่ี ๒
การดูแลสุขภาพตนเองและครอบครวั ของคนในเทศบาลต�ำบลกระจบั

ขอ้ ๖ คนในเทศบาลตำ� บลกระจับ จะบรโิ ภคอาหารหลากหลายประเภทใหค้ รบ
๕ หมู่ ตามหลักโภชนาการ หลีกเลยี่ งอาหารรสหวานจดั มันจดั เคม็ จดั ไม่บริโภคอาหาร
สุกๆ ดบิ ๆ และเน้นการบริโภคผักและผลไมใ้ หม้ ากขนึ้
ขอ้ ๗ ครัวเรือนจะปลูกพืชผักสวนครัวไว้บริโภคเอง อย่างน้อยครัวเรือนละ
๕ ชนิด เพ่ือหลีกเลี่ยงสารเคมีทางการเกษตร และหากมีเหลือ สามารถแจกจ่ายเพื่อนบ้าน
เปน็ การเกอื้ กูลกัน หรือจ�ำหน่ายกบั ประชาชนท่ัวไป
ขอ้ ๘ คนในเทศบาลตำ� บลกระจบั จะเคลอื่ นไหวรา่ งกายเพมิ่ ขน้ึ หรอื ออกกำ� ลงั กาย
ให้เหมาะสมกบั วยั อยา่ งนอ้ ยวนั ละ ๓๐ นาที สปั ดาห์ละ ๕ วนั หรือมีการสะสมเวลาให้ได้
สปั ดาหล์ ะ ๑๕๐ นาที
ขอ้ ๙ จะเสรมิ สร้างจิตใจใหแ้ ข็งแรง โดยยดึ ตามหลักธรรมความเช่ือทางศาสนา
ของแต่ละบคุ คล
ข้อ ๑๐ จะพักผอ่ น นอนหลับใหเ้ พยี งพอ อยา่ งนอ้ ยวนั ละ ๘ ชั่วโมง และทำ� จิตใจ
ให้เบกิ บานแจ่มใสอยู่เสมอ

-7-

ข้อ ๑๑ ใช้รถใชถ้ นนดว้ ยความไม่ประมาท คาดเขม็ ขัดนิรภัยหรือสวมหมวก
กันน็อคตามที่กฎหมายกำ� หนด
ข้อ ๑๒ งดสูบบุหร่ี ดื่มสุราหรือเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล์ ในท่ีสาธารณะ และ
ส่งเสริมการลดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในชีวิตประจ�ำวัน และงานประเพณีต่างๆ รวมท้ัง
ไม่ขอ้ งเกยี่ วกบั ยาเสพตดิ การพนนั การสำ� ส่อนทางเพศ และการทะเลาะวิวาท
ข้อ ๑๓ จะเสรมิ สรา้ งความสมั พันธ์ของสมาชกิ ตา่ งวัยในครอบครัว สง่ เสริมความ
กตัญญกู ตเวที และเจตคตทิ ด่ี ีของเด็กตอ่ ผูส้ งู อายุในครอบครวั

หมวดที่ ๓
ระบบสขุ ภาพชมุ ชนที่พงึ ประสงค์

ข้อ ๑๔ มีระบบและกลไกการจัดการข้อมูลสุขภาพชุมชนที่มีคุณภาพ ครอบคลุม
ครบถ้วน ถกู ตอ้ ง และเปน็ ปัจจบุ นั
ขอ้ ๑๕ สถานบรกิ ารสขุ ภาพในเทศบาลตำ� บลกระจบั มคี ณุ ภาพ มคี วามนา่ เชอื่ ถอื
ศรัทธา เป็นที่พึงพอใจ และพร้อมให้บริการกับประชาชนทุกเพศทุกวัย สามารถรองรับ
ปัญหาสุขภาพผสู้ งู อายุทมี่ จี ำ� นวนเพิม่ ขน้ึ
ขอ้ ๑๖ ส่งเสริมสนับสนุนให้มีการสร้างอาสาสมัครชุมชน เพ่ือให้การดูแลผู้ที่อยู่
ในภาวะที่ยากล�ำบากและผู้เปราะบางทางสังคมในชุมชน เช่น เด็กถูกทอดทิ้ง ผู้พิการ
ผูส้ งู อายทุ ีอ่ ยลู่ �ำพงั ให้สามารถเขา้ ถงึ บริการสขุ ภาพได้อยา่ งเทา่ เทยี มกบั คนทั่วไป
ข้อ ๑๗ มีการพัฒนาผู้ดูแลผู้สูงอายุอย่างเพียงพอท้ังในสถานบริการและใน
ชุมชน และส่งเสริมใหเ้ ดก็ และเยาวชนมีสว่ นร่วมในการดูแลผสู้ งู อายุ

-8-

ขอ้ ๑๘ มีศูนย์บริการให้ยืมกายอุปกรณ์หรือทางการแพทย์ท่ีจ�ำเป็นไปใช้
ทบ่ี า้ น สำ� หรบั กรณผี ปู้ ว่ ยทส่ี ามารถกลบั ไปดแู ลกนั เองทบี่ า้ นได้ หรอื ผทู้ อี่ ยใู่ นภาวะทยี่ ากลำ� บาก
เช่น ผ้ปู ว่ ยเรอ้ื รงั ผ้สู ูงอายุ ผพู้ ิการท่ีอยู่ติดบ้านตดิ เตียง

หมวดที่ ๔
ระบบเศรษฐกิจชุมชน

ข้อ ๑๙ ครัวเรือนมีการจัดท�ำบัญชีรายรับรายจ่ายของครัวเรือน พร้อมทั้งมี
มาตรการเพิ่มรายได ้ และลดรายจ่ายที่ไดผ้ ล
ข้อ ๒๐ ประชาชนทุกวัย โดยเฉพาะอย่างย่ิงอายุ ๑๕ ปีข้ึนไป มีการออมเงิน
ออมทรพั ย์สนิ หรอื ออมต้นไม้ หรอื ออมเงินกบั กองทุนการออมแห่งชาติ เพ่ือเปน็ หลักประกัน
บำ� นาญให้กบั ตนเอง
ขอ้ ๒๑ เทศบาลต�ำบลกระจับ หน่วยงานรัฐ และภาคเอกชน ส่งเสริมการ
พัฒนาอาชีพ การรวมกลุ่มอาชีพ การประกอบการวิสาหกิจชุมชน หรือธุรกิจชุมชน และ
การจดั ใหม้ ตี ลาดชมุ ชน เพ่ือเป็นการสรา้ งรายได้
ข้อ ๒๒ รายไดห้ ลกั หรอื รายไดเ้ สรมิ ทเี่ พยี งพอกบั การดำ� รงชวี ติ และสามารถจดั การ
กับหนี้สนิ ได้ (ถ้าม)ี ให้กบั กลุ่มเดก็ และเยาวชน ประชาชนวัยท�ำงาน และผสู้ ูงอายุ
ข้อ ๒๓ เทศบาลตำ� บลกระจบั หนว่ ยงานรฐั และภาคเอกชน สง่ เสรมิ การทำ� เกษตร
เพ่อื ชวี ติ เปน็ มิตรตอ่ สุขภาพและสิง่ แวดลอ้ ม สร้างจติ ส�ำนึกรับผิดชอบต่อสังคม
ข้อ ๒๔ กลุ่มออมทรัพย์ชุมชน กองทุนสวัสดิการชุมชน หรือกลุ่มการเงินชุมชน
อ่ืนๆ มีการจัดสวัสดิการเพื่อช่วยเหลือการประกอบอาชีพ และการแก้ปัญหาหน้ีสินของ
สมาชกิ

-9-

หมวดที่ ๕
สภาพแวดล้อมทพ่ี ึงประสงค์

ข้อ ๒๕ บ้านเรอื น สถานทีร่ าชการ วัด โรงเรยี น โรงงาน สถานประกอบการตลาด
ห้างสรรพสินค้า ร้านค้า และสถานท่ีสาธารณะต่างๆ จะด�ำเนินการปรับปรุงสภาพแวดล้อม
ทงั้ ภายใน และบรเิ วณภายนอกโดยรอบ ใหเ้ หมาะสมกบั การใชง้ านของเดก็ สตรมี คี รรภ์ ผสู้ งู อายุ
ผู้พิการ เพื่อเป็นการป้องกันอุบัติเหตุ หรืออันตรายต่อสุขภาพ และชีวิต อีกท้ังเป็นการ
ส่งเสริมสิทธิ และความเท่าเทียมของมนุษย์ ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงการใช้ประโยชน์จาก
สถานทีเ่ หลา่ น้ัน
ขอ้ ๒๖ เทศบาลต�ำบลกระจับ หน่วยงานรัฐ ภาคเอกชน และพลเมืองอาสา
สนับสนุนวัสดุ อุปกรณ์ เงิน หรือแรงงาน เพ่ือช่วยเหลือผู้ท่ีอยู่ในภาวะยากล�ำบากในการ
ปรบั ปรุงสภาพแวดลอ้ มของบ้าน
ขอ้ ๒๗ บา้ นเรอื น สถานทรี่ าชการ วดั โรงเรยี น โรงงาน สถานประกอบการ ตลาด
หา้ งสรรพสินค้า ร้านคา้ และสถานทสี่ าธารณะตา่ งๆ มีการคดั แยกขยะ และการจดั การขยะ
ประเภทต่างๆ อย่างถูกต้อง
ขอ้ ๒๘ ในชมุ ชนจะไมม่ ีการเผาขยะ หรือเผาแปลงเกษตร ซึ่งจะก่อใหเ้ กิดมลพษิ
ในอากาศ

ข้อ ๒๙ ครัวเรือนท่ีมีที่ดินเป็นของตนเอง ปลูกไม้ยืนต้น ปลูกป่าครอบครัว
ซง่ึ นอกจากจะเปน็ การออมตน้ ไมแ้ ลว้ ยงั ชว่ ยให้เกดิ ความรม่ รืน่ และกรองมลพษิ ทางอากาศ


- 10 -

ขอ้ ๓๐ ประชาชนมสี ว่ นรว่ มเฝา้ ระวงั และตรวจสอบ สภาพแวดลอ้ มทเ่ี ปน็ อนั ตราย
ต่อคนในชุมชน เช่น กลิ่นและน้�ำเสียจากกองขยะมูลฝอย สิ่งปฏิกูล น�้ำในคลองเน่าเสีย
ควัน สารเคมี เส้นทาง และสัญญาณจราจร ทางเท้าท่ีไม่เรียบหรือมีสิ่งกีดขวาง ราวจับขึ้น
ลงบันได ทางลาดส�ำหรับรถนั่งคนพิการ ห้องสุขาสาธารณะ เป็นต้น รวมถึงการเฝ้าระวัง
ภยั ธรรมชาต ิ เช่น นำ้� ทว่ ม ภยั แผน่ ดินไหว ไฟปา่

หมวดท่ี ๖
ระบบการเรียนรู้ ภมู ิปญั ญา และระบบอน่ื ๆ

ขอ้ ๓๑ เทศบาลต�ำบลกระจับ หน่วยงานรัฐ ภาคเอกชน และพลเมืองอาสา
สืบค้นและจัดท�ำข้อมูลผู้รู้หรือปราชญ์ท้องถ่ิน ซ่ึงมีภูมิปัญญาสาขาต่างๆ ประกาศยกย่อง
เชดิ ชูเกียรติในฐานะที่เป็นคลงั ปญั ญาของชุมชน
ข้อ ๓๒ เทศบาลต�ำบลกระจับ หน่วยงานรัฐ ภาคเอกชน และพลเมืองอาสา
สนับสนุนบทบาทของผู้รู้หรือปราชญ์ท้องถ่ิน พัฒนาศักยภาพให้เป็นศูนย์เรียนรู้ของชุมชน
เพ่ือการสืบทอดภูมิปัญญาในสาขาต่างๆ
ขอ้ ๓๓ เทศบาลต�ำบลกระจับ หน่วยงานรัฐ ภาคเอกชน และพลเมืองอาสา
สนบั สนุนการเรียนรู้ตลอดชีวติ ของคนในชมุ ชน เพื่อพัฒนาความรู้และทกั ษะในการด�ำรงชีวิต
การดูแลสุขภาพ การประกอบอาชีพ การจัดการเวลา การจัดการการเงินของตนเองและ
ครอบครวั เชน่ จัดใหม้ ีโรงเรียนคนสามวยั โรงเรยี นผสู้ งู อายุ เป็นต้น รวมท้งั การจดั ใหม้ ีการ
เผยแพร่ข้อมลู ขา่ วสารในชมุ ชนอยา่ งทว่ั ถึงด้วยสอ่ื ตา่ งๆ และวิธีการทหี่ ลากหลาย
ข้อ ๓๔ ประชาชนมีบทบาททางสังคมอยา่ งเข้มแขง็ แสดงออกโดยการมีส่วนรว่ ม
ในกิจกรรมต่างๆ ของชุมชน และเป็นสมาชิกกลุ่ม ชมรม หรือองค์กรชุมชน อย่างน้อย
หนงึ่ กลมุ่ ท่เี หมาะสมกบั วัย เพศ อาชพี หรือความถนดั
ขอ้ ๓๕ เทศบาลตำ� บลกระจบั หนว่ ยงานรฐั ภาคเอกชน สง่ เสรมิ บทบาทประชาชน
ใหเ้ ปน็ พลเมอื งอาสา มบี ทบาทใหก้ ารชว่ ยเหลอื ประชาชนกลมุ่ ทอ่ี ยใู่ นภาวะทย่ี ากลำ� บากและ
ผเู้ ปราะบางทางสงั คม

- 11 -

หมวดท่ี ๗
การบริหารจัดการ

ข้อ ๓๖ ส�ำนักงานธรรมนูญสุขภาพชุมชน เทศบาลต�ำบลกระจับ ตั้งท่ีอยู่
ทส่ี ำ� นักงานเทศบาลต�ำบลกระจบั เลขท่ีตงั้ ๔๙ หม่ทู ่ี ๙ ต�ำบลหนองออ้ อำ� เภอบ้านโป่ง
จังหวัดราชบรุ ี
ข้อ ๓๗ ส�ำนักงานมีสถานภาพเป็นองค์กรชุมชน มีหน้าที่พัฒนา ปรับปรุง
ขับเคลือ่ น ก�ำกบั ตดิ ตาม จดั ท�ำเกณฑช์ วี้ ัด และประเมนิ ผลธรรมนูญสุขภาพชุมชนเทศบาล
ตำ� บลกระจับ
ขอ้ ๓๘ นายกเทศมนตรีต�ำบลกระจับ เป็นเจ้าภาพหลักในการจัดต้ังคณะกรรมการ
คณะทำ� งาน กล่มุ องคก์ รต่างๆ ตามนัยของธรรมนญู สขุ ภาพชุมชนเทศบาล ตำ� บลกระจับน้ี

ขอ้ ๓๙ ให้เทศบาลต�ำบลกระจับ ด�ำเนินการสรรหาคณะกรรมการในส�ำนัก
ธรรมนูญสุขภาพ จ�ำนวนไม่น้อยกว่า ๑๕ คน โดยมีผู้แทนจากทุกชุมชน และการสรรหา
ใช้กระบวนการมีสว่ นร่วมของประชาชน
ขอ้ ๔๐ เทศบาลตำ� บลกระจบั จดั สรรงบประมาณสนบั สนนุ การดำ� เนนิ งานใหเ้ ปน็
ไปตามธรรมนญู นี้ รวมทั้งการออกประกาศของทอ้ งถนิ่ ที่เก่ยี วข้อง
ข้อ ๔๑ กองทนุ หลักประกนั สขุ ภาพเทศบาลตำ� บลกระจับ หน่วยงาน องค์กรชุมชน
กลุ่มชมรมในพื้นท่ี และจะใช้ธรรมนูญน้ีเป็นทิศทางในการท�ำแผนงาน และสนับสนุน
ทรพั ยากร เพื่อใหก้ ารดำ� เนนิ งานเปน็ ไปตามธรรมนูญนี้
ข้อ ๔๒ ผแู้ ทนหนว่ ยงาน องคก์ รชมุ ชน กลมุ่ หรอื ชมรมในพนื้ ที่ สามารถมสี ว่ นรว่ ม
เสนอสภาท้องถน่ิ ให้ออกเทศบัญญตั หิ รอื ข้อบงั คบั ตามประเดน็ ที่ระบไุ ว้ในธรรมนญู นี้

- 12 -

บทเฉพาะกาล

ขอ้ ๔๓ การขอแก้ไขธรรมนูญสุขภาพชุมชน เทศบาลต�ำบลกระจับ จะกระท�ำ
ได้ต่อเม่ือคณะกรรมการธรรมนูญสุขภาพชุมชน เทศบาลต�ำบลกระจับ จ�ำนวนไม่น้อยกว่า
๑ ใน ๓ หรือ ประชาชนทีบ่ รรลุนติ ิภาวะในตำ� บลไม่นอ้ ยกวา่ ๕๐ คน ย่นื เรื่องขอแก้ไขตอ่
ประธานคณะกรรมการ
ขอ้ ๔๔ เมอ่ื คณะกรรมการไดท้ ำ� การยกรา่ งแกไ้ ขแลว้ ใหม้ กี ารรบั ฟงั ความคดิ เหน็
ของประชาชนในเทศบาลต�ำบลกระจับ โดยมีการประกาศวาระการประชุมให้ชุมชนทราบ
ล่วงหน้า ไม่น้อยกว่า ๗ วัน และมติรับการแกไ้ ขต้องมเี สยี งเกนิ ก่งึ หน่งึ ของผูม้ ารว่ มประชมุ

- 13 -

- 14 -

ภาคผนวก

คณะกรรมการจดั ทำ� ธรรมนญู สุขภาพชุมชน
เทศบาลต�ำบลกระจับ พ.ศ.๒๕๖๒

๑. นายสรุ ัตน์ สวสั ดี ตำ� แหนง่ รองนายกเทศมนตรีต�ำบลกระจับ ประธานกรรมการ

๒. นายยงยทุ ธ หลีล้วน ต�ำแหน่ง สมาชกิ สภาเทศบาลต�ำบลกระจับ กรรมการ

๓. นายพรเทพ นมิ ิตรนิวฒั น ์ ต�ำแหน่ง สมาชกิ สภาเทศบาลต�ำบลกระจบั กรรมการ

๔. นายสมศักด ์ิ ตันเจริญ ต�ำแหนง่ ปลดั เทศบาลตำ� บลกระจบั กรรมการ

๕. นายสมบตั ิ คำ� งาม ต�ำแหนง่ ผ้ใู หญ่บ้านหมทู่ ี่ ๙ ตำ� บลหนองอ้อ กรรมการ

๖. นายไพศาล ด�ำขำ� ต�ำแหนง่ ผู้ชว่ ยผ้ใู หญ่บ้านหมูท่ ่ี ๑๐ ต�ำบลหนองอ้อ กรรมการ

๗. ร้อยตำ� รวจตรปี ระชา แกว้ ชศู รี ต�ำแหน่ง ประธานชมรมผู้สูงอายเุ ทศบาลตำ� บลกระจับ กรรมการ

๘. นายนพดล ปญั ญางาม ต�ำแหนง่ รองประธานชมรมผ้สู ูงอายุเทศบาลตำ� บลกระจับ กรรมการ

๙. นายรงุ่ โรจน ์ ศศวิ รไพศาล ตำ� แหนง่ รองประธานชมรมผสู้ งู อายุเทศบาลต�ำบลกระจับ กรรมการ

๑๐. นางสจุ ิตรา คงจินดา ต�ำแหน่ง ประธานชุมชนหนองตะแคงกา้ วหน้า กรรมการ

๑๑. นางสาวอรชร อนิ ทร์หอม ต�ำแหน่ง ประธาน อสม. เทศบาลตำ� บลกระจับ กรรมการ

๑๒. นายนกิ ร ศรพี ุทธโธ ต�ำแหน่ง ผู้อำ� นวยการกองสาธารณสขุ และสิ่งแวดล้อม กรรมการ

๑๓. นางพวงเพชร กลนิ่ เกลา ตำ� แหน่ง พยาบาลวิชาชีพ ชำ� นาญการ กรรมการ

๑๔. นางอัญชล ี จนั ทรนิ ทรากร ตำ� แหน่ง หัวหน้าฝา่ ยบรหิ ารงานสาธารณสขุ กรรมการ

๑๕. นางพสิ มัย ไตรสรณะกลุ ต�ำแหนง่ เจา้ พนักงานธรุ การ ชำ� นาญงาน กรรมการและเลขานกุ าร

- 15 -

- 16 -

Hot Line สายดว่ นท่คี วรรู้

แจง้ เหตฉุ ุกเฉนิ แจง้ เหตรุ า้ ย
เหตดุ ว่ น-เหตุร้าย ✆ 191 สภ.บา้ นโปง่ ✆ 032-221986
กชู้ ีพ ✆ 1669 ✆ 032-211013
โทรศัพท์เสีย (TOT) ✆ 1177 ดับเพลิงกระจบั ✆ 032-299621
กชู้ ีพกระจบั ✆ 032-299621 แจ้งรถหาย ✆ 1599
มลู นิธริ วมใจการกุศล ✆ 032-353350 แจง้ เหตดุ ว่ น ✆ 032-201294
✆ 032-742121 ไฟฟา้ บา้ นโปง่ ✆ 032-211407
หนว่ ยงานราชการ ประปาบ้านโปง่ ✆ 032-223373
อ.บา้ นโปง่ ✆ 032-211001 โทรศพั ทบ์ า้ นโปง่ ✆ 032-222841-3
รพ.สต.ดอนกระเบอ้ื ง ✆ 032-299051 รพ.บ้านโปง่
รพ.สต.หนองออ้ ✆ 032-353609

หมาเทยศเลบขาโลทตร�ำศบพั ลทกส์ รำ� ะนจกั ับงาน
032-299364, 032-299638
(จะมี operator รบั สาย...เพื่อตอ่ สายภายในตามกองงานตา่ งๆ ท่ีจะติดตอ่ ราชการ)

● ส�ำนักปลัดเทศบาล ต่อ 101
● กองคลัง 032-299643 (สายตรง) ตอ่ 104
● กองชา่ ง ตอ่ 105
● กองสาธารณสุขฯ ต่อ 106
● กองวชิ าการและแผนงาน ตอ่ 107
● กองการศกึ ษา ต่อ 108
● กองการประปา ต่อ 109
● งานป้องกนั ฯ 032-299621 (สายตรง) ต่อ 110
● งานทะเบียนราษฎร์ ตอ่ 111

-1-

-2-