หนังสือเรืองโสนน้อยเรือนงาม

1

วรรณกรรมสาํ หรับงานนาฏยศิลป์ เรื่อง โสนนอ้ ยเรือนงาม
เสนอ

อาจารย์ รณกฤต เพชรเกล้ียง

จาํ ทาํ โดย
นางสาวมาริสา สมคาํ พ่ี
รหปั ระจาํ ตวั นกั ศึกษา 6181163043

ช้นั ปี ที่ 3

รายงานเล่มน้ีเป็นส่วนหน่ึงของการศึกษาหลกั สูตรครุศาสตร์บณั ฑิต
สาขานาฏยศิลป์ ศึกษา มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั บา้ นสมเดจ็ เจา้ พระยา
ปี การศึกษา 2563

2

คาํ นาํ

รายงานเล่มน้ีเป็นส่วนหน่ึงในรายวชิ า วรรณกรรมสาํ หบั นาฏยศิลป์ ศึกษา โดยมีจุดประสงค์
เพ่ือใหผ้ จู้ ดั ไดศ้ ึกษาเกี่ยวกบั วรรณกรรมแบบพ้ืนบา้ นท่ีตนเองสนใจ และนาํ เอาขอ้ มูลที่ไดม้ าศึกษา
จนนาํ มาซ่ึงเกิดเป็นผลงานสร้างสรรคก์ ารแสดงของตนเองในรูปแบบใหม่ ไดม้ ีความคิดไดต้ ีความ
ถึงบทบาทการแสดงของตวั ละครในเรื่อง

ท้งั น้ี ผจู้ ดั ทาํ ขอขอบคุณผทู้ ่ีมีส่วนเกี่ยวขอ้ งท้งั หลายท่ีไดค้ อยใหค้ าํ แนะนาํ และคาํ ปรึกษา
สาํ หรับการทาํ รายงานเล่มน้ี ผจู้ ดั ทาํ หวงั วา่ รายงานเล่มน้ี จะเป็นประโยชน์ต่อตวั ของนกั ศึกษาเอง
โดยตรงและจะนาํ ไปใชใ้ นการเรียนการสอนต่อไป

มาริสา สมคาํ พี่
ผจู้ ดั ทาํ

สารบญั 3

เร่ือง หนา้

ประวตั ิ 4-9
ประวตั ิผแู้ ต่ง 10
เน้ือเร่ืองยอ่ 11
บทประพนั ธ์ 12-16
วเิ คราะห์ตวั ละคร 17-18
อา้ งอิง 19
ภาคผนวก 20-33
ประวตั ิส่วนตวั ของขา้ พเจา้ 34

4

ประวตั ิ
เร่ือง โสนนอ้ ยเรือนงาม

โสนนอ้ ยเรือนงามเป็นวรรณคดีนิทานคาํ กาพย์ ผแู้ ต่งคือนายบุษยแ์ ห่งโรงพมิ พร์ าษฎร์เจริญ
(วดั เกาะ) พมิ พค์ ร้ังแรกในปี พ.ศ. ๒๔๖๓ จาํ นวน ๒o เล่มจบ
เน้ือเรื่องเร่ิมดว้ ยบทไหวค้ รู กล่าวถึงทา้ วกาลศึกแห่งกรุงนพรัตน์ มีมเหสีชื่อนางประไพ และ
พระโอรส ชื่อวจิ ิตรจินดา เมื่ออายไุ ด้ ๑๕ ปี พระวจิ ิตรจินดาลาบิดามารดาไปเที่ยวป่ าและถูกพิษของ
พญานาคที่มาคายทิ้งไวบ้ นแท่นหินจึงสลบไป แกไ้ ขอยา่ งไรกไ็ ม่ฟ้ื น โหรทาํ นายวา่ อีก ๗ ปี เน้ือคู่
ของพระองคจ์ ะมารักษาจนหาย
เมืองโรมวสิ ยั มีพระราชาชื่อทา้ วหสั วไิ ชย มเหสีชื่อนางเกศสะณี และพระธิดาชื่อโสนนอ้ ย
เรือนงาม เน่ืองจากเมื่อนางเกิดมามีเรือนนอ้ ยเป็นของคูบ่ ุญติดมาดว้ ย ดงั ความวา่

เม่ือประสูตรน้นั อศั จรรยม์ ีมา เรือนนอ้ ยโสภา ต้งั ขา้ งน่านาง
เสียงสงั ขเ์ สียงแตร ประโคมเซ็งแซ่ ฟังเสียงต่างๆ

บงั เกิดมาเอง ครบเพลงดุริยางค์ ปางก่อนไดส้ ร้าง กศุ ลส่งมา

คร้ันเม่ือนางโสนนอ้ ยมีอายไุ ด้ ๑๔ ปี โหรทาํ นายวา่ นางมีกรรมจะตอ้ งออกจากเมื่องไป แลว้
จะพบเน้ือคูแ่ ต่จะไดร้ ับความทุกขย์ าก หากนางยงั อยใู่ นเมืองต่อไป ทา้ วหศั วไิ ชยและนางเกศสะณีจะ
สิ้นพระชนมน์ างโสนนอ้ ยจึงออกเดินป่ าพระอนทร์สงสารนางจึงเอาของวเิ ศษคือยาชุบคนตายใหฟ้ ้ื น
มาใหน้ าง

5

นางกลุ ามีอาชีพเกบ็ ฟื นขาย รูปร่างหนา้ ตาอปั ลกั ษณ์ดงั ท่ีกวพี รรณนาวา่

รูปน้นั ดาํ กาํ ยาํ ผวิ เน้ือคล้าํ ดาํ หนกั หนา
เหมือนเงาะในไพรพนา ผมน้นั หยกิ ยงุ่ ยง่ิ ครัน

วนั หน่ึงนางกลุ าถูกงูกดั ตาย บงั เอิญนางโสนนอ้ ยมาพบจึงรักษาดว้ ยยาวเิ ศษจนฟ้ื น แลว้ ชวน
เดินทางไปดว้ ยกนั จนกระทงั่ ถึงพลบั พลาท่ีพระวจิ ิตรจินดาประทบั นางโสนนอ้ ยใชย้ าวเิ ศษรักษา
พระวจิ ิตรจินดาจนฟ้ื น ระหวา่ งน้นั ส่งเครื่องทรงใหน้ างกลุ าถือแลว้ เดินไปสรงน้าํ นางกลุ าฉวย
โอกาสใส่เครื่องทรงของนางโสนนอ้ ยอา้ งวา่ เป็นผรู้ ักษาพระวจิ ิตรจินดา และวา่ นางโสนนอ้ ยเป็นขา้

ของนาง ทา้ วกาลศึกและนางประไพจึงตอ้ งรับนางกลุ าเขา้ เมืองดว้ ย

อยมู่ าวนั หน่ึงพระวจิ ิตรจินดาลาบิดามารดาไปเท่ียวทะเล เมื่อจะออกเรือปรากฏวา่ ถอน
สมอเรือไม่ข้ึน พระวจิ ิตรจินดาคิดวา่ เทวดาคงจะยบั ย้งั เพื่อใหร้ อสิ่งใดสิ่งหน่ึง จึงใหป้ ่ าวร้องวา่ ใคร
ตอ้ งการฝากซ้ือส่ิงใดบา้ ง นางกาํ นลั ท้งั หลายต่างฝากซ้ือของ แต่กย็ งั ถอนสมอเรือไม่ข้ึน เสนาทูลวา่
ยงั เหลือนางโสนนอ้ ยท่ียงั ไม่ไดถ้ าม เสนาจึงไปถามนาง นางวา่ ตอ้ งการฝากซ้ือเรือนนอ้ ยเรือจึงออก
ได้

โสนนอ้ ยเรือนงามทรามวยั น่ิงนึกแต่ใน

ใจแลว้ กท็ รงโศกา

อกเอ๋ยนิราสสวรรยา ดว้ ยนอ้ ยวาสนา

6

จาํ ใจจาํ กล่าววาที
แมน้ ท่านเมตตาปราณี ทรัพยส์ ินไม่มี
อยากไดโ้ สนนอ้ ยเรือนงาม

พระวจิ ิตรจินดาแล่นเรือไปถึงเมืองโรมวสิ ยั เขา้ เฝ้าทา้ วหศั วไิ ชย หาของฝากต่างๆ แลว้ ลาก
กลบั เม่ือจะออกเรือปรากฏวา่ กลบั ถอนสมอไม่ข้ึน เมื่อตรวจตราดูพบวา่ ยงั ไม่ไดซ้ ้ือเรือนนอ้ ยใหน้ าง
โสนนอ้ ยจึงใหเ้ สนาไปสืบหา ชาวเมืองโรมวไิ สยวา่ เรือนนอ้ ยน้ีเป็นของวเิ ศษของพระธิดา ใหไ้ ป
ถามทา้ วหศั วไิ ชยเม่ือพระวจิ ิตรจินดาไปพบทา้ วหศั วไิ ชยจึงไดท้ ราบวา่ พระธิดาคือนางโสนนอ้ ยยงั มี
ชีวติ อยจู่ ึมอบเรือนนอ้ ยใหไ้ ป เมื่อไดเ้ รือนนอ้ ยมาแลว้ เรือจึงเคลื่อนออกได้
เมื่อพระวจิ ิตรจินดากลบั มาถึงเมือง จึงนาํ เรือนนอ้ ยไปใหน้ างโสนนอ้ ย เม่ือไดเ้ รือนนอ้ ย
มาแลว้ พวกขา้ รับใชใ้ นเรือนนอ้ ยกเ็ ปิ ดประตูมารับนางเขา้ ไปอยใู่ นเรือนนอ้ ย ฝ่ ายพระวจิ ตรจินดามี
จิตรักใคร่นางโสนนอ้ ยลอบมาหา เห็นนางอยใู่ นเรือนนอ้ ยจึงอธิษฐานวา่ หากเป็นเน้ือคู่กบั นาขอให้
เขา้ ไปในเรือนไดน้ างกลุ ามาเห็นจึงคิดจะทาํ ลายเรือนนอ้ ย พระวจิ ิตรจินดาจึงใหจ้ บั นางกลุ าแลว้ จึงรู้
ความจริงวา่ แทจ้ ริงนางโสนนอ้ ยเป็นคนรักษาตน นางโสนนอ้ ยจึงเล่าประวตั ิของนางใหท้ า้ วกาลศึก
นางประไพ และพระวจิ ิตรจินดาฟัง ทา้ วกาลศึกจึงจดั พิธีอภิเษกนางโสนนอ้ ยกบั พระวจิ ิตรจินดา
และส่งสาส์นไปแจง้ ใหท้ า้ วหศั วไิ ชยทราบ

ต่อมานางโสนนอ้ ยและพระวจิ ิตรจินดาลาทา้ วกาลศึกไปเมืองโรมวไิ สย เกิดพายเุ รือแตกท้งั
สองจึงพลดั กนั พระวจิ ิตรจินดาไดไ้ ปอยกู่ บั พระฤๅ ส่วนนางโสนนอ้ ยข้ึนฝั่งและไดพ้ บกบั เงาะสอง
ผวั เมียคือพทั ธุลีและนางวนั นาถูกเสือกดั นางโสนนอ้ ยมาช่วยไวท้ ้งั สองจึงขอติดตามไปดว้ ย จนพบ
ยกั ษจ์ ตั ุภกั ตร์ซ่ึงหลงรักนาง และพานางไปไวใ้ นสวนกบั ตายาย
เน้ือความเดิมของเร่ืองโสนนอ้ ยเรือนงามน้นั ตน้ ฉบบั จบลงเพียงเท่าน้ี คือจบในเล่มท่ี ๕
เท่าน้นั แต่อยา่ งไรกต็ ามโรงพมิ พร์ าษฏร์เจริญไดห้ าตน้ ฉบบั มาจดั พมิ พจ์ นครบรวมเป็น ๒๐ เล่มจบ
หากแต่ไม่ไดก้ ล่าวถึงที่มาของบทท่ีเพ่มิ จากของเดิม เนือค้ วามที่ต่อจากเล่ม ๕ มีเร่ืองพระวจิ ิตรจินดา

7

ตามหาโสนนอ้ ยจนพบและนางตอ้ งผจญกรรมต่อไปอีกจนถึงรุ่นลูกของนางโสนนอ้ ยช่ือพระพจิ ิตร์
ไพรวนั กย็ งั มีปัญหาวนุ่ วายเกี่ยวกบั ชายาหลายคนและยกั ษอ์ ีกเป็นจาํ นวนมากท่ีคอยก่อกวน แต่ใน
ท่ีสุดเร่ืองกจ็ บดว้ ยความสุข

เรื่องโสนนอ้ ยเรือนงามน้ีเป็นที่คุน้ เคยและนิยมเล่ากนั อยา่ งแพร่หลายโดยเฉพาะในภาคกลาง
ของไทย ซ่ึงหากกล่าวถึงเรือ่งโสนนอ้ ยแลว้ สิ่งที่มกั จะกล่าวถึงคูก่ นั อยเู่ สมอและเป็นความประทบั ใจ
ของผชู้ มนนั่ คือ “ เรือนนอ้ ย ” กวพี รรณนาลกั ษณะของเรือนนอ้ ยไวว้ า่

ประทีบสวา่ งส่อง เหมือนหน่ึงหอ้ วมิ านสวรรค์

ทรัพยส์ ่ิงกย็ ง่ิ ครัน สรรเสริญดว้ ยบุญญา

แท่นรัตนบ์ รรจถรณ์ ท้งั อาภรณ์กโ็ อฬา

เพียงเทพลีลา ยาตรามาสู่พ้ืนดิน

มาถึงฉากกระจก กระหนกเก่ียวกระนาบใน

ลบั แลแกว้ ประไพ กโ็ ชติช่วงวเิ ชียรฉาย

งามเลิศประเสริฐพิส ชวลิตดุนดวงลาย

เด่นดงั มงั กรกาย กระหนกหางเหมือนอยา่ งจริง

มะลงมะเลืองงาม อร่ามสีมณีสิงห์

โตดูประดุจวง่ิ มาชิงดวงมณีชม

ระยา้ ยอ้ ยแลระยบั แสงแวมวบั ระบายถม

สลบั สีควรภิรมย์ นะเรศร์ทา้ วเสดจ็ คลา

8

โสนนอ้ ยเรือนงามป็นนิทานท่ีมีคติสอนใจสาํ หรับสตรี นางกลุ าเป็นตวั แทนของหญิงท่ีไม่ได้
รับการอบรมจรรยา และใหโ้ สนนอ้ ยเป็นตวั แทนของหญิงที่มีจรรยามารยาทดี พฤติกรรมของนาง
กลุ าจะถูกติเตียนจากคนรอบขา้ งตลอดเวลา แมว้ า่ นางจะปลอมตวั เป็นเจา้ หญิงกต็ าม ในขณะที่โสน
นอ้ ย ซ่ึงเป็นทาสของนางกลุ ากลบั ปฏิบตั ิตนดี เป็นที่ยกยอ่ งของคนทว่ั ไป ดงั น้ี

โสนนอ้ ยเรือนงาม นางจอมขวญั กล็ ีลา

กะบวยเงินตกั คงคา ลา้ งบาทาแลว้ ครรไล

ดาํ เนินเดินชา้ ๆ มิไดค้ ลาตามเขา้ ไป

หยดุ ย้งั นง่ั แต่ไกล กลุ าไซก้ เ็ ดินมา

นอกจากกิริยามารยาทของสตรีแลว้ เร่ืองโสนนอ้ ยเรือนงามยงั กล่าวถึงสตรีที่เป็น “ ผดู้ ี ” วา่
จะตอ้ งมีความรู้ ความชาํ นาญในงานของสตรี อาทิ เยบ็ ปักถกั ร้อย ดงั น้นั พระมารดาของพระวจิ ิตร
จินดาถึงทดสอบนางกลุ าซ่ึงอา้ งตวั เป็นเจา้ หญิงใหเ้ ยบ็ บายศรี

ปางน้นั องคม์ ารดา ลกั ขณาป่ิ นกาํ นลั

ตรัสสง่ั นางสาวสวรรค์ จงไปบอกกลั ยาณ์

ใหเ้ ยบ็ ซ่ึงบายศรี วนั พรุ่งน้ีส่งเขา้ มา

จะดูซ่ึงปัญญา นางกษตั ริยต์ ่างธานี

9

นางกลุ าเป็นชาวป่ า ไม่มีความรู้ในทางเยบ็ ปักถกั ร้อย จึงทาํ บายศรีไม่เป็นกโ็ ยนใบตองทิ้งใต้
ถุนฝ่ ายนางโสนนอ้ ยซ่ึงอาศยั อยทู่ ่ีใตถ้ ุนเกบ็ ใบตองไดจ้ ึงนาํ มาทาํ เป็นบายศรี เพือ่ จะสู่ขวญั เป็ดห่านที่
ใตถ้ ุน ดงั ความวา่

ฝ่ ายองคน์ างบงั อร เกบ็ ซบั ซอ้ นแลว้ เร็วไว

หมอ้ ตาลเป็นลองใน บายศรีใส่งามรจนา

ทาํ ขวญั เป็ดแลห่าน เยาวมาลยร์ ่ําเจรจา

อยา่ มีซ่ึงโรคา จงเป็นสุขทุกนิรันดร์

กวใี ชภ้ าษาวรรณศิลป์ สร้างสุนทรียรสแก่ผอู้ ่านดว้ ย ดงั เช่นในบทพรรณนาธรรมชาติ กวใี ช้
กลวธิ ีเล่นเสียงอกั ษร ดงั น้ี

ปริงปรางปริกปรูปรวงปรง เหียงหาดมหาหงส์

เกดแกว้ โกศกลุ กรรณิกา

คูนเคี่ยมคดั เคา้ แคคา จาํ ปี จาํ ปา

จากจิกจิงจอ้ จวงจนั ทน์ (อภิลกั ษณ์ เกษมพลกลู )

(โสนนอ้ ยเรือนงาม,2493,หนา้ :620-623)

10

ประวตั ิผแู้ ต่ง

นกั แต่งเร่ืองประโลมโลก (นิทานจกั ร ๆ วงศๆ์ ) ประจาํ โรงพิมพร์ าษฎร์เจริญ หรือที่เรียกกนั
โดยทวั่ ไปวา่ โรงพิมพว์ ดั เกาะ นายบุศยเ์ กิดเม่ือราวสมยั รัชกาลที่ 5 ในครอบครัวที่มีฐานะดีหากแต่
ภายหลงั นายบุศยต์ อ้ งตกยาก จึงตอ้ งหนั มาแต่งกลอนเล้ียงชีพ เน่ืองจากในสมยั น้นั โรงพิมพห์ มอส
มิธพิมพห์ นงั สือจาํ พวกบทกลอนต่างๆ โดยเฉพาะผลงานนิทานคาํ กลอนของสุนทรภู่เป็นที่นิยม จึง
ทาํ ใหม้ ีผทู้ ี่หนั มาแต่งนิทานคาํ กลอนขายตามอยา่ งสุนทรภู่เป็นจาํ นวนมาก

นายบุศยเ์ ป็นผมู้ ีความรู้กวา้ งขวางและไดร้ ับการศึกษามาอยา่ งดี โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ การได้
อ่านวรรณคดีช้นั ครูหลายเร่ือง ส่งผลใหผ้ ลงานของนายบุศยเ์ ป็นท่ีนิยมมาก ดงั เห็นไดจ้ ากที่คร้ังหน่ึง
โรงพิมพร์ าษฎร์เจริญไดร้ ับซ้ือเรื่องจากคนภายนอก แต่ปรากฏวา่ คนไม่ค่อยนิยมซ้ือ ดงั น้นั โรงพมิ พ์
จึงรับซ้ือเร่ืองจากนายบุศย์ และนกั แต่งเรื่องประโลมโลกอีกไม่กี่คน เช่น นายเจริญ นายพลอย แม่
มณฑา เป็นตน้ ความนิยมนิทานคาํ กลอนของนายบุศยน์ ้ี ทาํ ใหโ้ รงพิมพอ์ ่ืนนาํ ผลงานของนายบุศย์
ไปพมิ พข์ ายโดยไม่ไดร้ ับอนุญาต
เม่ือผลงานไดร้ ับการตีพมิ พ์ นายบุศยม์ กั จะนาํ ไปมอบใหห้ อพระสมุดวชิรญาณ (ปัจจุบนั คือ หอสมุด
แห่งชาติ) อยเู่ สมอ ทาํ ใหป้ ัจจุบนั มีผลงานของนายบุศยเ์ กบ็ รักษาอยทู่ ี่หอสมุดแห่งชาติเป็นจาํ นวน
มาก นายบุศยถ์ ึงแก่กรรมเมื่ออายุ 70 ปี เศษ

ท่ีมา : นามานุกรมวรรณคดีไทย

11

เน้ือเรื่องยอ่

กล่าวถึงทา้ วกาลศึกแห่งกรุงนพรัตน์ มีมเหสีช่ือนางประไพ และพระโอรสชื่อวจิ ิตร
จินดา เม่ืออายไุ ด้ 15 ปี พระวจิ ิตรจินดาลาบิดามารดาไปเที่ยวป่ าและถูกพษิ ของพญานาคท่ีมาคายทิ้ง
ไวบ้ นแท่นหินจึงสลบไป แกไ้ ขอยา่ งไรกไ็ ม่ฟ้ื น โหรทาํ นายวา่ อีก 7 ปี เน้ือคู่ของพระองคจ์ ะมารักษา
จนหาย

เมืองโรมวสิ ยั มีพระราชาชื่อทา้ วหสั วไิ ชย มเหสีช่ือนางเกศสะณี และพระธิดาช่ือโสนนอ้ ย
เรือนงาม เน่ืองจากเมื่อนางเกิดมามีเรือนนอ้ ยเป็นของคูบ่ ุญติดมาดว้ ย
คร้ันเม่ือนางโสนนอ้ ยมีอายไุ ด้ 14 ปี โหรทาํ นายวา่ นางมีกรรมจะตอ้ งออกจากเมืองไป แลว้ จะพบ
เน้ือคูแ่ ต่จะไดร้ ับความทุกขย์ าก หากนางยงั อยใู่ นเมืองต่อไป ทา้ วหศั วไิ ชยและนางเกศสะณีจะ
สิ้นพระชนม์ นางโสนนอ้ ยจึงออกเดินป่ า พระอินทร์สงสารนางจึงเอาของวเิ ศษคือยาชุบคนตายให้
ฟ้ื นมาใหน้ าง วนั หน่ึงนางโสนนอ้ ยมาพบนางกลุ าท่ีถูกงูกดั ตายจึงรักษาดว้ ยยาวเิ ศษจนฟ้ื น แลว้ ชวน
เดินทางไปดว้ ยกนั กระทงั่ ถึงพลบั พลาที่พระวจิ ิตรจินดาประทบั นางโสนนอ้ ยใชย้ าวเิ ศษรักษาพระ
วจิ ิตรจินดาจนฟ้ื น

ระหวา่ งน้นั ส่งเคร่ืองทรงใหน้ างกลุ าถือแลว้ เดินไปสรงน้าํ นางกลุ าฉวยโอกาสใส่เคร่ืองทรง
นางโสนนอ้ ย อา้ งวา่ เป็นผรู้ ักษาพระวจิ ิตรจินดา และวา่ นางโสนนอ้ ยเป็นขา้ ของนาง ทา้ วกาลศึก
และนางประไพจึงตอ้ งรับนางกลุ าเขา้ เมืองดว้ ย

12

บทประพนั ธ์
บทชมโฉม

ไดก้ ระทง ทรงสวย สาํ รวยสม
นงั่ เชยชม ยมิ้ ยอ่ ง ตอ้ งหดหู่
กลุ าแก่ง แยง่ ควา้ มาเชิดชู
เอาหนา้ อยู่ ถวายไป ใหภ้ ูมินทร์
เหมือนจนั ทร์ทรงกลด หมดเมฆเมฆา
งามรับพกั ตรา ลกั ษณาสมทรง
เนตรสมคมขาํ รับเกศาดาํ
สองเตา้ คือบง กชเต่งเคร่งครัด
ศอทดั คอหงส์ ผวิ เน้ือนวลผะจง
ดุจเคลือบสุวรรณ

พระบุตรองคน์ ้ีมีกาํ เนิด
วไิ ลเลิศเห็นประจกั ษเ์ ป็นนกั หนา
มีเรือนทองออกจากทอ้ งพระมารดา

อยเู่ คหาไมโ้ สนสุโขใจ
มโหรีพิณพาทยใ์ นราชฐาน

ฟังสาํ ราญดนตรีปี่ ไฉน
ท้งั ขบั กล่อมพร้อมเสนอบาํ เรอไท

อยทู่ ่ีในเคหาน่าสบาย

13

รูปร่างนางจอมขวญั เผอิญเมินไป งามคมสนั ทวั่ กายา
มาระยาตร์กเ็ รียบร้อย หงิมๆหงอยเสง่ียมหนา้
อยา่ งน้ีหนาเรียกนารี
พดู ดีมอั ษั ฌา
พศิ งามเลิศยง่ิ ดูไหนพร้อมพริ้ง
วงพกั ตร์ลกั ษณา ใช่เช้ือกระทก

หากตกต่าํ ชา้ พลดั บา้ นเมืองมา

บทประพนธ์

ใหก้ ลุ า เยบ็ กระทง ลงความเห็น
ทาํ ไม่เป็น ท้ึงโทษ โกรธเกบ็ เสียง
โยนใบตอง มองเมิน เชิดเดินเอียง

ธิดาเลี่ยง แอบเกบ็ มาเยบ็ ดู

ไดก้ ระทง ทรงสวย สาํ รวยสม
นงั่ เชยชม ยมิ้ ยอ่ ง ตอ้ งหดหู่
กลุ าแก่ง แยง่ ควา้ มาเชิดชู
เอาหนา้ อยู่ ถวายไป ใหภ้ ูมินทร์

14

พระโอรส สลดใจ ไม่อภิเษก
จาํ ตอ้ งเบรก เท่ียวล่อง ท่องละถิ่น

ออกทะเล เฉไฉ ไม่ยลยนิ
ละธานินทร์ ทิ้งเมือง ลืมเร่ืองตรม

ใหก้ ลุ า นางทาส อบุ าทวก์ ลา้
ยอ้ มภูษา ผกู เรือ เพอื่ งามสม
ทาํ มิเป็น เขญ็ ใจ ใชอ้ ารมณ์
โยนผา้ ถ่ม พร้อมสี ฤดีครวญ

“ โสนนอ้ ยฯ ” คอยอยู่ สูถ้ นอม
ประจงยอ้ ม ผา้ ใหม่ ไม่ผนั ผวน
ไดผ้ า้ ดี สิ่งาม อร่ามนวล
กลุ าหวน แยง่ ซ้ือ สิทธ์ิถือครอง

เอาความชอบ มอบหมาย ถวายกษตั ริย์
หวงั ขจดั ซ่ึงเครียด ที่เกลียดผอง
ใครเขารัก ปักใน ฤทยั จอง
หนั มามอง กลุ าคาํ ถลาํ ควง

15

คร้ันไดฤ้ กษ์ เบิกฟ้า อษุ าสาง
เรือใบกาง สมอปลด ลดแรงถ่วง
หมายจกั เคล่ือน เลื่อนฉิว ลิ่วทะลวง
ดงั่ หินหน่วง ดึงร้ัง อยยู่ งั รอ

“ พระวจิ ิตร จินดา” หนา้ ฉงน
ฤามีคน ในวงั หวงั จะขอ
ฝากซ้ือของ ตอ้ งเสาะ ถึงเหมาะพอ
บุญมากนอ ใหท้ หาร ไขขานความ

จาํ นวนมาก ฝากซ้ือ ไดช้ ่ือถว้ น
แต่เรือป่ วน หาเคล่ือน เตือนคาํ ถาม
ทหารกลบั ลบั หาย หมายเขตคาม
สบนงราม “ โสนนอ้ ย” พลอยยนิ ดี

16

นางออกปาก ฝากซ้ือ คือเรือนจอ้ ย
“ โสนนอ้ ย เรือนงาม” นามอิตถี
รับฝากถว้ น ลว้ นครบ จบบญั ชี
เรือเคลื่อนที่ ออกแล่น สู่แดนไกล

ล่องทะเล เหหนั พลนั ลมพดั
เร่ือถูกจดั ล่องผดิ ยงั ทิศไหน
ราวตอ้ งมนต์ คลสงั่ ถึงฝั่งชยั
โรมวสิ ยั นครแรก แปลกอุรา

17

ตวั ละครที่ปรกฏในเร่ือง โสนนอ้ ยเรือนงาม

- พระวจิ ิตจินดา (พระโอรสเมืองนพรัตนน์ คร)
- ทา้ วกาลศึก (พระบิดาของพระวจิ ิตรจินดา)
- นางประไพ (พระมารดาของพระวจิ ิตรจินดา)

- โสนนอ้ ย (พระธิดากรุงโลมวสิ ยั )
- ทา้ วหศั วชิ ยั (พระบิดาของโสนนอ้ ย)
- นางเกษณี (พระมารดาของโสนนอ้ ย)
- นางกลุ า (คนที่โสนนอ้ ยช่วยชีวติ )

- ชะมด “ “
- พนั ลี
- วนั นา “
- ทา้ วจตุภกั ตร์ (ยกั ท่ีหลงรักโสนนอ้ ย)

18

วเิ คราะห์ตวั ละคร

พระวจิ ิตรจินดา

ภูมิหลงั ชาติก่อน พระวจิ ิตรจินดา เคยฆ่าพญานาคตวั หน่ึงไป 7 วนั จึงฟ้ื น ฉะน้นั
เวรกรรมอนั น้ี จึงตามมาสนองแก่พระวจิ ิตรจินดา เมื่อทรงเจริญวยั เป็นหนุ่มข้ึน ในวนั หน่ึง ใหร้ ้อน
รุ่มกลุม้ พระทยั จึงทูลลาพระบิดามารดาไปเที่ยวป่ า บงั เอิญเป็นเวลาเดียวกบั ที่พยานาคตวั น้นั แทรก
แผน่ ดินข้ึนมาคายพษิ ไวบ้ นแท่นหิน แลว้ กลบั คืนลงไปใตบ้ าดาล

ลกั ษณะทางจิตใจ เป็นคนจิตใจดี มีเมตตา

ลกั ษณะทางกายภาพ เป็นชายรูปงาม ชาํ นาญการต่อสู้

นางกลุ า
ลกั ษณะทางจิตใจ นอกจากจะมีรูปร่างหนา้ ตาน่าเกลียดแลว้ ยงั มีจิตใจเลวทรามต่าํ ชา้
มีลกั ษณะทางกายภาพ มีรูปร่างกาํ ยาํ ผวิ คล้าํ ผมยกิ

โสนนอ้ ย
ลกั ษณะทางจิตใจ เป็นผมู้ ีน้าํ ใจงดงาม มีความเมตตากรุณา ไม่อาฆาตพยาบาทผใู้ ด
ออ่ นนอ้ มถ่อมตน
ลกั ษณะทางกายภาพ เป็นคนมีบุญญาธิการ รูปร่างหนา้ ตาสวยสดงดงาม เป็นกลุ สตรี

19

อา้ งอิง
ท่ีมา : https://web.facebook.com/walee.upsorn/posts/1450766298546946:0?_rdc=1&_rdr

20

ภาคผนวก

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

ประวตั ิส่วนตวั
ช่ือ นางสาวมาริสา สมคาํ พี่ ช่ือเล่น หมวย อายุ 21 ปี
รหสั ประจาํ ตวั นกั ศึกษา 6181163043 ช้นั ปี ที 3
เกิดวนั จนั ทร์ ที่ 1 เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2542
ที่อยู่ 8 หมู่ 5 ตาํ บลหนองแวง อาํ เภอหนองบวั แดง จงั หวดั ชยั ภูมิ รหสั ไปรษณีย์ 36210

ขอ้ มูลทางการศึกษา (ค.บ.5 ปี )
ศึกษาระดบั มธั ยมตอนปลาย โรงเรียนหนองบวั แดงวทิ ยา จงั หวดั ชยั ภูมิ
ศึกษาระดบั ปริญญาตรี หลกั สูตรครุศาสตร์บณั ฑิต สาขา นาฏยศิลป์ ศึกษา
คณะมนุษยศาสตร์และสงั คมศาสตร์

มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั บา้ นสมเดจ็ เจา้ พระยา