- ๕๑ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษในฎีกกาารท่ีคูความสฝําานยกั ทงา่ีอนาคงณพะยกรารนมจกะาถรกาฤมษตฎิงกี พา ยาน หามมสิใําหนคักงูคานวาคมณฝะการยรนม้ักนาใรชกฤษฎีกา
คาํ ถามอืน่ ใดนอกจากคาํ ถามที่เก่ียวกับคําพยานเบกิ ความตอบคาํ ถามคาน
สาํ นไกั มงาว นาใคนณกะรกณรรใีมดกาๆรกหฤษา มฎีกไมา ใ หค ูค วามฝสา ยํานใักดงฝาานยคหณนะกงึ่ รถรามมกพารยกาฤนษดฎว กี ยา
(๑) คําถามอนั ไมเ กยี่ วกบั ประเดน็ แหง คดี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) คําถามท่ีอาจทําใหพยาน หรือคูความอีกฝายหน่ึงหรือบุคคลภายนอกตอง
รับโทษทางอสาําญนกั างาหนครืณอะคกํารถรมากมาทรกี่เฤปษนฎหีกาม่ินประมาทสพํานยกั างนานเควณนะแกรตรคมกําาถรากมฤษเชฎกีนาวานั้นเปนขอ
สาระสําคญั ในอนั ทจ่ี ะชขี้ าดขอพพิ าท
สํานักงานคณะกรรมการกฤษถฎาีกคาูความฝายใดสฝําานยกั หงานนึ่งคถณาะมกพรรยมากนารฝกาฤฝษนฎตกี าอบทบัญญัติแสหาํ นงักมงาตนครณานะกี้ เรมร่ืมอกศาารลกฤษฎกี า
เห็นสมควร หรอื เม่อื คคู วามอีกฝายหน่ึงรองคัดคาน ศาลมีอํานาจท่ีจะชี้ขาดวาควรใหใชคําถามน้ัน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หรือไม ในกรณีเชนน้ี ถาคูความฝายท่ีเก่ียวของคัดคานคําชี้ขาดของศาล กอนท่ีศาลจะดําเนินคดี
สาํ นักงานตคอณไปะกใรหรมศกาาลรจกฤดษไวฎใีกนารายงานซึ่งคสําําถนาักมงาแนลคะณขะอกครัดรมคกาานรกสฤวษนฎเกี หาตุที่คูความคัดสาํคนาักนงายนกคขณึ้นะอการงรนมั้กนาใรหกฤษฎกี า
ศาลใชดุลพินิจจดลงไวในรายงาน หรือกําหนดใหคูความฝายน้ันย่ืนคําแถลงเปนหนังสือเพ่ือรวม
ไวในสาํ นวน สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๑๙ ไมสวําา นเวักลงาานใดคณๆะกใรนรมระกหารวกาฤงษทฎ่พี กี ยาานเบิกความสหาํ นรักืองภานาคยณหะลกังรทร่ีพมกยาารนกฤษฎีกา
ไดเบิกความแลว แตกอนมีคําพิพากษา ใหศาลมีอํานาจท่ีจะถามพยานดวยคําถามใด ๆ ตามท่ี
เห็นวาจําเปนสําเนพกั ื่องาในหคคณําะเกบริกรมคกวาารมกฤขษอฎงกีพายานบริบูรณส ําหนรักืงอาชนัดคณเจะนกยรร่ิงมขก้ึนารหกฤรษือฎเีกพา่ือสอบสวนถึง
พฤติการณทีท่ าํ ใหพยานเบกิ ความเชน นนั้
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถาพยานสองคนหรือกวาน้ันเบิกความขัดกัน ในขอสําคัญแหงประเด็น เม่ือศาล
เห็นสมควรหสราํ ืนอกัเมงาื่อนคณูคะวการมรมฝกาายรใกดฤษฝฎาีกยาหน่ึงมีคําขอสําในหกั ศงาานลคมณีอะํากนรรามจกเารรียกกฤษพฎยีกาานเหลานั้นมา
สอบถามปากคําพรอ มกนั ได
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๒๐ ถาคูความฝายใดอางวาคําเบิกความของพยานคนใดท่ีคูความอีก
ฝายหน่ึงอางสหํานรืักองทาี่นศคาณลเะรกียรรกมมกาาไรมกฤคษวฎรีกเชา ่ือฟง โดยเหสตํานุผักลงาซนึ่งคศณาะลกเรหร็นมกวาารมกีมฤษูลฎศีกาาลอาจยอมให
คูค วามฝายนนั้ นําพยานหลักฐานมาสบื สนับสนุนขออางของตนไดแ ลว แตจ ะเห็นควร
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๒๐/๑๖๒ เมื่อคูความฝายใดฝายหนึ่งมีคํารองและคูความอีกฝายไม
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
คัดคาน และศาลเห็นสมควรศาลอาจอนุญาตใหคูความฝายที่มีคํารองเสนอบันทึกถอยคําท้ังหมด
สํานกั งานหครณือะแกตรรบมากงาสรวกฤนษขฎอีกงาผูที่ตนประสสงําคนจกั ะงาอนาคงณเปะกนรพรมยกาานรกยฤืนษยฎันีกขาอเท็จจริงหรสือํานคักวงาานมคเหณ็นะกขรอรมงผกาูใรหกฤษฎกี า
ถอยคําตอ ศาลแทนการซกั ถามผูใหถ อ ยคาํ เปนพยานตอหนา ศาลได
สาํ นคกั ูคงาวนาคมณทะ่ีปกรรระมสกงาครจกะฤเษสฎนกี อาบันทึกถอยคสําําแนักทงนานกคารณซะักกรถรามมกพารยกาฤนษดฎังกี กาลาวตามวรรค
หน่ึง จะตองย่ืนคํารองแสดงความจํานงพรอมเหตุผลตอศาลกอนวันชี้สองสถาน หรือกอนวัน
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สืบพยาน ในกรณีที่ไมมีการช้ีสองสถาน และใหศาลพิจารณากําหนดระยะเวลาที่คูความจะตองยื่น
บันทึกถอยคําสดาํ ังนกักลงาานวคตณอะศการลรมแกลาะรสกงฤสษําฎเีกนาาบันทึกถอยสคําํานนกั ั้นงาในหคคณูคะวการมรมอกีกาฝรกายฤษหฎนีก่ึงาทราบลวงหนา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ๖๒ฎีกามาตรา ๑๒๐/ส๑ํานเพกั ่ิมงาโนดคยณพะรกะรรรามชกบาัญรกญฤัตษิแฎกีกไาขเพ่ิมเติมประมสวํานลักกงฎาหนมคาณยะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎกี า
ความแพง (ฉบับที่ ๒๓) พ.ศ. ๒๕๕๐
- ๕๒ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานไมคณนอะกยรกรวมากเาจร็ดกฤวษันฎกกี อานวันสืบพยาสนําคนนกั งนา้ันคเณมะ่ือกมรรีกมากรายรื่นกฤบษันฎทีกึกาถอยคําตอศสาําลนแักลงวานคคูคณวะากมรทรี่มยก่ืนาไรมกฤษฎีกา
อาจขอถอนบันทึกถอยคําน้ัน บันทึกถอยคําน้ันเม่ือพยานเบิกความรับรองแลวใหถือวาเปนสวน
หน่งึ ของคาํ เบสกิ าํ คนวกั างมานตคอณบะคกาํรซรมักกถาารมกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ใหผูใหถอยคํามาศาลเพื่อเบิกความตอบคําซักถามเพิ่มเติม ตอบคําถามคาน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
และคําถามติงของคูความหากผูใหถอยคําไมมาศาล ใหศาลปฏิเสธท่ีจะรับฟงบันทึกถอยคําของผู
น้ันเปนพยานสหําลนักักงฐาานนคใณนะคกรดรีแมตกาถรากศฤาษลฎเีกหา็นวาเปนกรณสําีจนําักเปงานนหคณรือะกมรีเรหมตกุสารุดกวฤิสษัยฎทกี ่ีาผูใหถอยคําไม
สามารถมาศาลได และเพื่อประโยชนแหงความยุติธรรม จะรับฟงบันทึกถอยคําท่ีผูใหถอยคํามิ
สํานกั งานไดคมณาะศกรารลมนกนั้ ารปกรฤะษกฎอีกบาพยานหลกั ฐสาํานนอกั น่ื งากน็ไคดณ ะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในกรณีที่คูความตกลงกันใหผูใหถอยคําไมตองมาศาล หรือคูความอีกฝายหน่ึง
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ยินยอมหรอื ไมต ดิ ใจถามคา น ใหศ าลรับฟงบันทึกถอ ยคาํ ดังกลา วเปนพยานหลกั ฐานในคดไี ด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า ๑๒๐/๒ส๖๓ํานกัเมงาื่อนคคูคณวะการมรมมีคกาํารรกอฤงษรฎวีกมากันและศาลสเหาํ น็นักสงามนคควณระกศรรามลกอาารจกฤษฎกี า
มาตรา
อนุญาตใหเสสนาํ อนกับงันานทคึกณถะอกยรรคมํากยาืนรกยฤันษขฎอกี เาท็จจริงหรือสคําวนาักมงเาหนค็นณขะอกงรผรมูใกหาถรอกฤยษคฎํากี ซา่ึงมีถ่ินที่อยูใน
ตางประเทศตอศาลแทนการนําพยานบุคคลมาเบิกความตอหนาศาลได แตทั้งน้ีไมตัดสิทธิผูให
สาํ นกั งานถคอณยคะกํารทร่จีมะกมารากศฤาษลฎเพกี าอื่ ใหการเพิม่ เสตํานมิ กั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สําหรับลายมือช่ือของผูใหถอยคําใหนํามาตรา ๔๗ วรรคสาม มาใชบังคับโดย
อนโุ ลม สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๒๐/๓๖ส๔ํานบกั ันงทานึกคถณอะยกครรํามตกาามรมกฤาตษฎราีกา๑๒๐/๑ และสมํานาตักงราาน๑คณ๒ะ๐ก/ร๒รมกใหารมกีฤษฎกี า
รายการดังตอ ไปนี้ สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๑) ชอื่ ศาลและเลขคดี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ(๒ฎีก)าวัน เดือน ปส แํานลักะงสาถนาคนณทะที่กรที่ รํามบกนั ารทกกึ ฤถษอฎยกี คา าํ สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓) ชือ่ และสกุลของคคู วาม
สาํ น(กั ๔งา)นคชณ่ือะกสรกรุลมกอารากยฤุ ษทฎ่ีอกี ยาู และอาชีพสขํานอกั งงผานูใคหณถะอกยรรคมํากาแรลกฤะษคฎวกี าามเกี่ยวพันกับ
คูความ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๕) รายละเอียดแหง ขอ เทจ็ จรงิ หรอื ความเห็นของผูใหถ อยคํา
สาํ น(ัก๖งา)นลคาณยะมกือรรชม่อื กขาอรกงผฤษูใหฎกีถาอ ยคาํ และคูค สวําานมกั ฝงาานยคผณเู สะนกรอรบมนักาทรกึกถฤษอฎยีกคาํา
หามมิใหแกไขเพิ่มเติมบันทึกถอยคําท่ีไดยื่นไวแลวตอศาล เวนแตเปนการแกไข
สํานักงานขคอณผดิะกพรลรมากดาหรรกอืฤษผฎิดกีหาลงเล็กนอย สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ น๖กั ๓งานมคาณตระากร๑ร๒ม๐กา/ร๒กฤเพษิ่มฎโีกดาย พระราชบัญสญํานัตกั ิแงกาไนขคเพณ่ิมะกเตริรมมปกราะรมกวฤลษกฎฎีกหามายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบบั ที่ ๒๓) พ.ศ. ๒๕๕๐
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๖๔ฎกี ามาตรา ๑๒๐/ส๓ํานเพกั ่ิมงาโนดคยณพะรกะรรรามชกบาัญรกญฤัตษิแฎกกี ไาขเพ่ิมเติมประมสวาํ นลักกงฎาหนมคาณยะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎีกา
ความแพง (ฉบบั ที่ ๒๓) พ.ศ. ๒๕๕๐
- ๕๓ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๒๐/๔๖๕สําคนักูคงวาานมคฝณาะยกใรดรมฝกาายรหกนฤษึ่งฎอีกาจาขอใหศาลทําสกาํ นารักสงาืบนพคยณาะนกรบรุคมคกาลรทกี่ฤษฎีกา
อยูนอกศาลโดยระบบการประชุมทางจอภาพได โดยคูความฝายที่อางพยานตองเปนผูรับผิดชอบ
ในเรือ่ งคาใชจ สา าํ ยนักหงาากนศคณาละเกหรน็รมวกาาเรพกฤื่อษปฎรกี ะาโยชนแหงควสาํามนยักุตงาิธนรครณมะศการลรจมะกอารนกุญฤษาตฎีกตาามคํารองนั้นก็
ได โดยใหศาลดําเนินกระบวนพิจารณาไปตามขอกําหนดแนวทางการสืบพยานของประธานศาล
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ฎีกาโดยความเห็นชอบของท่ีประชุมใหญของศาลฎีกาที่ออกตามมาตรา ๑๐๓/๓ รวมท้ังระบุ
วิธีการสืบพยสาาํนนักสงถานาคนณทะ่ี กแรลระมสกาักรขกีพฤษยฎาีกนาในการสืบพสยําานนักตงาานมคขณอะกกํรารหมนกดารขกอฤงษปฎรกี ะาธานศาลฎีกา
ดงั กลา ว และไมถ ือวา คาใชจ า ยน้ันเปนคาฤชาธรรมเนยี มในการดําเนินคดี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษกฎารกี เาบิกความตามสวํานรรักคงาหนนค่งึณใะหกถรรอื มวกาาพรยกฤานษเฎบกี กิาความในหองสพํานิจักางราณนาคขณอะงกศรรามลการกฤษฎกี า
สาํ นมักงาาตนรคาณ๑ะก๒ร๑รมกใานรกฤารษนฎั่งกี พา ิจารณาทุกคสรํา้ังนักเมงา่ือนพคณยาะกนรครนมกใดารเกบฤิกษคฎวีกาามแลว ใหศาล
อานคําเบิกความน้ันใหพยานฟง และใหพยานลงลายมือช่ือไวดังที่บัญญัติไวในมาตรา ๔๙ และ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๕๐
สาํ นคักวงาานมคใณนะวกรรรรคมหกนารึ่งกไฤมษใฎชีกบาังคับกับกรณสีทํา่ีมนกัีกงาารนใคชณบะันกทรรึกมถกอารยกคฤําษแฎทกี นาการเบิกความ
ของพยานตามมาตรา ๑๒๐/๑ หรือมาตรา ๑๒๐/๒ หรือกรณีที่มีการสืบพยานโดยใชระบบการ
สาํ นกั งานปครณะชะกุมรทรมางกจารอกภฤาษพฎกีตาามมาตรา ๑ส๒ํา๐นัก/ง๔านหครณือะกรรณมีทกาี่มรีกฤารษบฎกีันาทึกการเบิกคสวาํ านมักขงาอนงคพณยะากนรรโมดกยาใรชกฤษฎกี า
วิธีการบันทึกลงในวัสดุซ่ึงสามารถถายทอดออกเปนภาพหรือเสียงหรือโดยใชวิธีการอื่นใดซ่ึง
คูความและพสยาํานนกั สงาามนคารณถะตกรรรวมจกสาอรกบฤถษึงฎคีกวาามถูกตองขอสงําบนกัันงทานึกคกณาระกเบรริกมคกวาารมกฤนษ้ันฎไีกดา แตถาคูความ
ฝายใดฝายหน่ึงหรือพยานขอตรวจดูบันทึกการเบิกความของพยานน้ัน ใหศาลจัดใหมีการตรวจดู
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
บันทึกการเบิกความนน้ั ๖๖
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หมวด ๓
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํากนากั รงนานาํ พคณยาะกนรเรอมกกสาารรกมฤาษสฎืบกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๒๒๖๗ เม่ือคคู วามฝายใดอางอิงเอกสารฉบับใดเปนพยานหลักฐานและ
สาํ นักงานคคูคณวะากมรอรีกมกฝาารยกหฤษนฎ่ึงีกคาัดคานเอกสาสรํานนั้นกงตาานมคทณ่ีบะกัญรรญมัตกิาไรวกใฤนษมฎาีกตารา ๑๒๕ ถาตสํานนฉักบงาับนเคอณกะสการรมอกยาูใรนกฤษฎีกา
ความครอบครองของคูความฝายที่อางเอกสาร ใหคูความฝายนั้นนําตนฉบับเอกสารมาแสดงตอ
ศาลในวันสืบพสํายนาักนงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ไมวาเวลาใด ๆ กอนมีคําพิพากษา ถาศาลไดกําหนดใหคูความฝายที่อางเอกสาร
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สงตนฉบับตอศาล โดยที่ศาลเห็นสมควร หรือโดยที่คูความอีกฝายหน่ึงย่ืนคําขอ ใหคูความฝาย
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๖๕ มาตรา ๑๒๐/๔ เพิ่มโดย พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ความแพง (ฉบบั ท่ี ๒๓) พ.ศ. ๒๕๕๐
สาํ น๖กั ๖งานมคาณตะรการ๑รม๒ก๑ารวกรฤรษคฎสกีอาง เพ่ิมโดย พรสะํารนากัชบงาัญนญคณัติะแกกรไรขมเพกา่ิมรเกตฤิมษปฎรีกะามวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๒๓) พ.ศ. ๒๕๕๐
๖๗ มาตรา ๑๒๒สําวนรกั รงคาหนนค่ึณง ะแกกรไรขมเพกาิ่มรเกตฤิมษโฎดีกยาพระราชบัญญัตสําิแนกักไงขาเนพคิ่มณเตะิกมรปรรมะกมาวรลกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
กฎหมายวิธพี ิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
- ๕๔ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานนค้ันณสะงกตรนรมฉกบาับรกเฤอษกฎสีกาารตอศาล เพื่สอําศนาักลงหานรคือณคะูคกวรรามมกอาีกรกฝฤาษยฎหกี นา่ึงจะตรวจดูไดสาํตนาักมงาเงน่ือคนณไะขกซรรึ่งมจกะาไรดกฤษฎีกา
กาํ หนดไวใ นกฎกระทรวงวาดวยการน้นั หรือตามที่ศาลจะไดก ําหนด แต
สําน(ัก๑งา)นคถณาไะมกสรรามมกาารรถกฤจษะฎนกีําามาหรือย่ืนตนสําฉนบักับงาเนอคกณสะากรรดรังมกกลารากวฤขษาฎงกีตาน คูความฝาย
นั้นอาจยื่นคําขอโดยทําเปนคํารองตอศาลในวันหรือกอนวันท่ีกําหนดใหนํามาหรือใหยื่นตนฉบับ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เอกสารนั้น แถลงใหทราบถึงความไมสามารถท่ีจะปฏิบัติตามไดพรอมท้ังเหตุผล ถาศาลเห็นวาผู
ยื่นคําขอไมสสาํามนากั รงถานทคี่จณะะนกํารมรมาหการรือกยฤษื่นฎตกี นาฉบับเอกสาสรําไนดกั งศาานลคจณะะมกรีครํามสก่ังารอกนฤุญษฎาตกี าใหนําตนฉบับ
เอกสารมาในวนั ตอ ไป หรือจะสั่งเปนอยางอ่ืนตามที่เห็นสมควรเพ่ือประโยชนแหงความยุติธรรมก็
สาํ นกั งานไดคณ ใะนกกรรรมณกีทาร่ีผกูยฤษ่ืนฎคกี ําาขอมีความปสรําะนสักงงคานเพคณียะงกใรหรศมกาาลรขกยฤาษยฎรกี ะายะเวลาท่ีตนสจํานะักตงอานงนคณํามะการหรรมือกยารื่นกฤษฎกี า
ตนฉบบั เอกสารนัน้ คาํ ขอนัน้ จะทําเปนคําขอฝายเดียวกไ็ ด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) ถาการท่ีจะนํามาหรือย่ืนตนฉบับเอกสารตอศาลนั้น จะเปนเหตุใหเกิดการ
สํานกั งานสคูญณหะากยรรหมกราือรบกุบฤษสฎลีกาายหรือมีขอขัดสขํานอักงงโาดนยคอณุปะกสรรรรมคกสารํากคฤัญษหฎกีราือความลําบากสาํยนาักกงยา่ินงใคดณะๆกรครมูคกวาารมกฤษฎกี า
ฝายท่ีอางอิงเอกสารอาจย่ืนคําขอฝายเดียวโดยทําเปนคํารองตอศาล ในวันหรือกอนวันสืบพยาน
แถลงใหทราบสถาํ นึงเกั หงาตนุเคสณียหะการยรมอกุปาสรกรฤรษคฎหกี ารือความลําบาสกํานเชักนงาวนาคนณ้ันะกถรารศมากลารเหกฤ็นษวฎาีกตานฉบับเอกสาร
นั้นไมอาจนํามาหรือย่ืนตอศาลได ศาลจะมีคําส่ังใหยื่นตนฉบับเอกสารน้ัน ณ สถานที่ใดตอเจา
สาํ นกั งานพคนณักะงการนรมคกนารใกดฤษแฎลีกะาภายในเงื่อนสไําขนใกั ดงาๆนคตณาะกมรทร่ีเมหก็นารสกมฤษคฎวีกราก็ได หรือจะสมาํ ีคนําักสงา่ังนใคหณคะัดกสรรํามเนกาารทก่ีฤษฎีกา
รบั รองวา ถกู ตองท้ังฉบับหรือเฉพาะสว นทีเ่ กี่ยวแกเร่ืองมาย่นื แทนตน ฉบบั ก็ได
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๒๓๖๘ ถาตนฉบับเอกสารซ่ึงคูความฝายหนึ่งอางอิงเปนพยานหลักฐาน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
นั้นอยูในความครอบครองของคูความอีกฝายหน่ึง คูความฝายท่ีอางจะย่ืนคําขอโดยทําเปนคํารอง
ตอศาลขอใหสํา่ังนคักูคงวานามคณอีกะกฝรารยมหกานร่ึงกสฤงษตฎนีกฉา บับเอกสารแสําทนนักกงาานรคทณี่ตะนกจรระมตกอางรสกฤงสษําฎเีกนาาเอกสารน้ันก็
ไดถาศาลเห็นวาเอกสารนั้นเปนพยานหลักฐานสําคัญ และคํารองน้ันฟงได ใหศาลมีคําส่ังให
สาํ นักงานคคูคณวะากมรอรมีกกฝาารยกหฤษนฎ่ึงกียา่ืนตนฉบับเอสกําสนาักรงตานอคศณาะลกภรรามยกใานรเกวฤลษาฎอกี ันาสมควรแลวสแําตนศักงาาลนจคะณกะํากหรรนมดกาถรากฤษฎกี า
คูความอีกฝายหนึ่งมีตนฉบับเอกสารอยูในครอบครองไมปฏิบัติตามคําส่ังเชนวาน้ัน ใหถือวา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ขอเทจ็ จริงแหงขออางทผ่ี ูข อจะตองนาํ สืบโดยเอกสารนนั้ คูความอกี ฝายหนงึ่ ไดย อมรบั แลว
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษถฎากี ตานฉบับเอกสสําานรักองายนูใคนณคะกวรารมมกคารรกอฤบษคฎีกราองของบุคคสลาํ นภักางยานนคอณกะกหรรรมือกาใรนกฤษฎกี า
ครอบครองของทางราชการ หรือของเจา หนา ที่ ซงึ่ คคู วามท่ีอางไมอาจรองขอโดยตรงใหสงเอกสาร
นั้นมาได ใหนสําําบนกัทงบานัญคญณัตะกิใรนรวมรกราครกกฤอษนฎวกี าาดวยการท่ีคูคสวํานามักงฝาานยคทณ่ีอะกางรเรอมกกาสรากรฤยษื่นฎคีกําาขอ และการที่
ศาลมีคําส่ังมาใชบังคับโดยอนุโลม แตท้ังน้ีฝายที่อางตองสงคําส่ังศาลแกผูครอบครองเอกสารน้ัน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ลวงหนาอยางนอยเจ็ดวัน ถาไมไดเอกสารน้ันมาสืบตามกําหนด เมื่อศาลเห็นสมควร ก็ใหศาล
สบื พยานตอไปสําตนากั มงทานี่บคัญณญะกัตริไรวมใกนารมกาฤตษรฎาีก๙า ๓ (๒) สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๒๔ ถาสคํานูคักวงาามนฝคาณยะทกรี่อรามงกเอารกกสฤาษรฎไีกมายอมนํามาหรสือํานยักื่นงตานนคฉณบะับกรเอรมกกสาารรกฤษฎีกา
หรือถาคูความฝายน้ันไดทําใหเสียหาย ทําลาย ปดบัง หรือทําดวยประการอื่นใด ใหเอกสารนั้นไร
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๖๘ มาตรา ๑๒๓สแํานกักไขงาเนพคิ่มณเตะิมกโรดรมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพิ่มเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบับที่ ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
- ๕๕ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานปครณะโะยกชรนรมโ กดายรมกฤุง หษฎมีกาายทจี่ ะกดี กนั ไสมําในหักคงาคู นวคาณมะอกกี รฝรมา กยาหรนกฤึ่งอษฎางีกอาิงเอกสารน้ันสเปาํ นนักพงายนาคนณหะลกักรรฐมากนาใรหกฤษฎีกา
ถือวาขอเท็จจริงแหงขออางที่คูความอีกฝายหนึ่งจะตองนําสืบโดยเอกสารนั้น คูความฝายท่ีไม
นาํ มาหรือยนื่ เสอํากนสักางารนดคังณกละการวรขมากงาตรนกฤนษนั้ ฎไีกดาย อมรับแลว สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๒๕๖๙ คสคูํานวักามงาฝนาคยณทะ่ถีกูกรรอมีกกฝารากยฤหษนฎงึ่ ีกอาา งอิงเอกสารสมําานเักปงนานพคยณานะกหรลรมักกฐาารนกฤษฎกี า
ยนั ตน อาจคัดคา นการนําเอกสารน้นั มาสืบโดยเหตุทว่ี า ไมมตี น ฉบับหรือตนฉบับนน้ั ปลอมทง้ั ฉบบั
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หรือบางสวน หรือสําเนาน้ันไมถูกตองกับตนฉบับ โดยคัดคานตอศาลกอนการสืบพยานเอกสาร
สาํ นกั งานนค้นั ณเสะกรจ็รรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาคูความซ่ึงประสงคจะคัดคานมีเหตุผลอันสมควรที่ไมอาจทราบไดกอนการ
สืบพยานเอกสาํ นรกันง้ันานเสครณ็จะวการตรมนกฉาบรกับฤเษอฎกกีสาารนั้นไมมี หสรําือนเักองกานสคารณนะ้ักนรปรลมอกามรกหฤรษือฎสีกําเนาไมถูกตอง
คูความนั้นอาจยื่นคาํ รองขออนญุ าตคัดคา นการอา งเอกสารมาสบื ดงั กลา วขา งตนตอ ศาล ไมว า เวลา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ใดกอนศาลพิพากษา ถาศาลเห็นวาคูความนั้นไมอาจยกขอคัดคานไดกอนน้ัน และคําขอน้ันมี
เหตุผลฟง ได สกําใ็ นหักศ งาานลคมณคี ะาํ กสรงั่ รอมนกญุารากตฤษตฎามีกาคาํ ขอ สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาคูความซึ่งประสงคจะคัดคานไมคัดคานการอางเอกสารเสียกอนการสืบพยาน
สํานกั งานเอคกณสะากรนรม้ันกเาสรรก็จฤษหฎรีกือาศาลไมอนุญสาําตนใักหงาคนัดคคณาะนกภรรามยกหารลกังฤนษ้ันฎีกหาามมิใหคูควาสมํานัก้นงคานัดคคณาะนกกรารรมมกาีอรยกูฤษฎีกา
และความแทจริงของเอกสารนั้น หรือความถูกตองแหงสําเนาเอกสารนั้น แตท้ังนี้ ไมตัดอํานาจ
ของศาลในอันสทําน่ีจกัะงไาตนสควณนะแกลรระมชกี้ขาารดกใฤนษเฎรกี่ือางการมีอยู ควสาํานมักแงทานจคริงณะหกรรือรมคกวาารมกถฤูกษตฎกีอางเชนวาน้ัน ใน
เม่อื ศาลเห็นสมควร และไมตดั สิทธิของคูความนั้นที่จะอางวาสัญญาหรือหน้ีท่ีระบุไวในเอกสารน้ัน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ไมสมบูรณห รือคูค วามอีกฝายหน่ึงตคี วามหมายผดิ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๒๖ ภายใตบังคับแหงบทบัญญัติมาตราตอไปน้ี ถาคูความท่ีถูกอีกฝาย
สํานักงานหคนณ่งึ ะอการงรอมงิ กเอารกกสฤาษรฎมกี าาเปนพยานหลสําักนฐกั างนานยคันณแะกกตรนรมปกาฏริเกสฤธษคฎวกี าามแทจริงของสเอาํ นกักสงาารนนค้ันณะหกรือรมคกวาารมกฤษฎีกา
ถูกตอ งแหงสาํ เนาเอกสารนน้ั และคูค วามฝายทีอ่ างยงั คงยืนยนั ความแทจริงหรือความถูกตองแหง
สําเนาของเอสกําสนักางรานถคาณศะากลรเรหมก็นาสรกมฤคษวฎรกี าใหศาลชี้ขาดสําขนอักโงตานเคถณียะงกนรั้นรมไกดาทรกันฤทษีใฎนกี าเมื่อเห็นวาไม
จําเปนตอ งสบื พยานหลักฐานตอ ไป หรอื มิฉะน้ันใหช ้ีขาดในเม่อื ไดส บื พยานตามวธิ ตี อไปนท้ี ้งั หมด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หรอื โดยวธิ ีใดวธิ ีหนึ่ง คือ
สาํ น(กั ๑งา)นคตณระวกจรสรมอกบาบรกรฤรษดฎากี เาอกสารที่มิไดสถํานูกกั คงาัดนคคาณนะกแรลรวมจกดารลกงฤไษวฎซีกึ่งาการมีอยูหรือ
ขอ ความแหงเอกสารทีถ่ กู คัดคาน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๒ีก)าซักถามพยาสนํานทักี่ทงรานาบคณกาะกรรมรีอมยกูหารรกือฤขษอฎคกี าวามแหงเอกสสาํานรักทง่ีถานูกคคณัดะคการนรมหการรือกฤษฎีกา
พยานผูท ่สี ามารถเบกิ ความในขอความแทจริงแหง เอกสาร หรอื ความถกู ตองแหง สาํ เนา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๓) ใหผ เู ชย่ี วชาญตรวจสอบเอกสารทถ่ี ูกคัดคา นนั้น
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษในฎีกราะหวางท่ียังมสิไําดนชกั ้ีขงาานดคตณัดะสกรินรคมดกาี รใกหฤศษาฎลีกยาึดเอกสารที่สสงาํ นสักัยงวาานปคลณอะกมรหรมรกือาไรมกฤษฎกี า
ถูกตองไว แตค วามขอน้ีไมบงั คบั ถงึ เอกสารราชการซ่ึงทางราชการเรยี กคนื ไป
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๖๙ มาตรา ๑๒๕สแํานกกัไขงาเนพค่ิมณเตะิมกโรดรมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
- ๕๖ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๒๗ เอสํากนสกั างรามนคหณาะชกนรซรมึ่งพกานรกักฤงษาฎนีกเจา าหนาที่ไดทสําําขนึ้นักหงารนือครณับะรกอรรงมหการรือกฤษฎีกา
สําเนาอนั รับรองถกู ตองแหงเอกสารน้นั และเอกสารเอกชนทมี่ คี ําพิพากษาแสดงวา เปน ของแทจริง
และถูกตองนน้ัสาํ ในหกั สงานั นนคิษณฐะกานรรไมวกกาอรนกฤวษาเฎปีกนาของแทจริงแสลํานะักถงูกาตนคอณง ะเกปรนรมหกนาารทกฤี่ขษอฎงคกี าูความฝายที่ถูก
อา งเอกสารนน้ั มายนั ตองนาํ สืบความไมบริสทุ ธ์หิ รือความไมถ กู ตองแหงเอกสาร
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๒๗ ทวิ๗๐ ตนฉบับพยานเอกสารหรือพยานวัตถุอันสําคัญที่คูความได
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ย่ืนตอศาล หรือท่ีบุคคลภายนอกไดย่ืนตอศาล หากผูที่ย่ืนตองใชเปนประจําหรือตามความจําเปน
สาํ นกั งานหครณือะมกีครวรมามกาสรํากคฤัญษฎในีกาการเก็บรักษสาําศนกัาลงาจนะคอณนะุญกรารตมใกหารผกูทฤ่ียษื่นฎรีกับา คืนไป โดยใสหํานคักูคงวาานมคตณระวกจรรดมู กแาลระกฤษฎีกา
ใหผทู ีย่ น่ื สง สาํ เนาหรอื ภาพถา ยไวแ ทน หรือจะมีคําส่ังอยา งใดตามท่ีเหน็ สมควรก็ได
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หมวด ๔
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา การตรวสจํานแักลงะากนาครณแะตกงรตรมง้ั ผกาเู ชรกยี่ ฤวษชฎาญกี าโดยศาล สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๒๘๗๑ ถาพยานหลักฐานที่ศาลจะทําการตรวจน้ันเปนบุคคลหรือ
สาํ นักงานสคงั หณาะรกิมรรทมรกัพารยกซฤึง่ ษอฎากีจานาํ มาศาลไดสใําหนคกั งูค าวนาคมณฝะา กยรทรมีไ่ ดการ รับกอฤนษฎญุ กี าาตใหน าํ สืบพยสาํานหักงลาักนฐคาณนะเกชรนรมวกานารั้นกฤษฎีกา
นําบคุ คลหรอื ทรพั ยน้นั มาในวนั สืบพยาน หรือวนั อื่นใดทศ่ี าลจะไดกําหนดใหนํามา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาการตรวจไมสามารถกระทําไดใ นศาล ใหศ าลทําการตรวจ ณ สถานที่ เวลาและ
สํานกั งานภคาณยใะนกรเงร่ือมนกาไรขกฤตษาฎมกีทา่ศี าลจะเหน็ สสมําคนวกั รงาแนลควณแะตกรส รภมากพารแกหฤงษกฎาีกราตรวจนัน้ ๆ สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นมักงาาตนรคาณ๑ะก๒ร๘รม/ก๑า๗ร๒กฤใษนฎกีกราณีท่ีจําเปนตสอํานงใักชงาพนยคาณนะหกรลรักมฐกาานรกทฤาษงฎวีกิทายาศาสตรเพื่อ
พิสูจนขอเท็จจริงใดที่เปนประเด็นสําคัญแหงคดี เม่ือศาลเห็นสมควรหรือเม่ือคูความฝายใดฝาย
สํานักงานหคนณึ่งะรกอรงรขมอกาศรกาฤลษมฎีอีกํานาจส่ังใหทําสกํานาักรงตารนวคจณพะกิสรูจรนมบกาุครคกฤลษวฎัตกี าถุหรือเอกสารสใํานดักๆงาโนดคยณวะิธกีกรรามรกทาารงกฤษฎกี า
วิทยาศาสตรได
สํานใักนงากนรคณณีทะี่พกรยรามนกหารลกักฤฐษาฎนีกทา างวิทยาศาสสตํารนจกั ะงาสนาคมณาระกถรพริสมกูจานรใกหฤเษหฎ็นกี ถาึงขอเท็จจริงที่
ทําใหศาลวินิจฉัยชี้ขาดคดีไดโดยไมตองสืบพยานหลักฐานอ่ืนอีก เมื่อศาลเห็นสมควรหรือเม่ือ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คูความฝายใดฝายหน่ึงรองขอ ศาลอาจส่ังใหทําการตรวจพิสูจนตามวรรคหนึ่งโดยไมตองรอใหถึง
วันสบื พยานตสาาํมนปกั กงาตนกิ คไ็ ณดะ กรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในกรณีท่ีการตรวจพิสูจนตามวรรคหน่ึงหรือวรรคสองจําเปนตองเก็บตัวอยาง
สาํ นกั งานเลคือณดะกรเรนมื้อกเายรื่กอฤษผฎิวีกหานัง เสนผมสหํารนือกั งขานนคปณสะกสรารวมะกาอรกุจฤจษาฎรกี ะา น้ําลายหรือสสาํ นาักรงคาัดนคหณละ่ังกอร่ืรนมกสาารรกฤษฎกี า
พันธุกรรม หรือสวนประกอบอื่นของรา งกาย หรือสง่ิ ที่อยูในรางกายจากคูความหรือบุคคลใด ศาล
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๗๐ มาตรา ๑๒๗ ทวิ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
สาํ น๗กั ๑งานคมณาะตกรรารม๑ก๒า๘รกวฤรษรฎคีกหาน่ึง แกไขเพ่ิมสเตํานิมักโดงายนพครณะะรกาชรรบมัญกญารัตกิแฤกษไฎขีกเพา ่ิมเติมประมวล
กฎหมายวิธีพิจารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ๗๒ฎีกามาตรา ๑๒๘/ส๑ํานเพกั ่ิงมาโนดคยณพะรกะรรรามชกบาัญรกญฤัตษิแฎกีกไาขเพิ่มเติมประมสาํวนลักกงฎาหนมคาณยะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎีกา
ความแพง (ฉบบั ที่ ๒๓) พ.ศ. ๒๕๕๐
- ๕๗ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานอคาณจใะหกรครูคมวการมกหฤรษือฎบกี าุคคลใดรับกาสรําตนักรงวาจนพคิสณูจะกนรจรามกกแารพกทฤษยฎหีกราือผูเช่ียวชาญสอํา่ืนักไดงา นแคตณตะอกงรรกมรกะาทรํากฤษฎีกา
เพยี งเทา ท่ีจาํ เปน และสมควร ทัง้ น้ี ถือเปนสทิ ธิของคูความหรอื บุคคลนนั้ ทจ่ี ะยินยอมหรือไมก็ได
สาํ นใักนงากนรคณณีทะ่ีคกรคู รวมากมาฝรกาฤยษใดฎไีกมา ย นิ ยอมหรือสไํามนใักหงาคนวคาณมะรกวรมรมมกือาตรอกฤกษารฎตกี ราวจพิสูจนตาม
วรรคหน่ึงหรือวรรคสอง หรือไมใหความยินยอมหรือกระทําการขัดขวางมิใหบุคคลท่ีเก่ียวของให
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ความยินยอมตอการตรวจเก็บตัวอยางสวนประกอบของรางกายตามวรรคสาม ก็ใหสันนิษฐานไว
กอนวา ขอ เทจ็ สจํารนงิ ักเปงานนไคปณตะากมรรทมคี่ กคู ารวกาฤมษฝฎากียาตรงขามกลาวสอํานา ักงงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คาใชจายในการตรวจพิสูจนตามมาตรานี้ ใหคูความฝายที่รองขอใหตรวจพิสูจน
สํานักงานเปคนณผะกูรรับรผมกิดาชรอกฤบษโฎดีกยาใหถือวาเปนสสําวนนักงหานค่ึงขณอะกงครรามฤกชาารธกฤรษรมฎกีเนาียม แตถาผูรสอาํ นงักขงอานไมคสณาะมกรารรมถกเาสรียกฤษฎีกา
คาใชจายไดหรือเปนกรณีที่ศาลเปนผูสั่งใหตรวจพิสูจน ใหศาลส่ังจายตามระเบียบที่คณะ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
กรรมการบริหารศาลยุติธรรมกําหนด สวนความรับผิดในคาใชจายดังกลาวใหเปนไปตามมาตรา
สํานักงาน๑ค๕ณ๘ะกหรรรอืมมกาารตกรฤาษ๑ฎีก๖า๑ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นมักงาาตนรคาณ๑ะก๒ร๙รมกใานรกกฤาษรฎทกี่ีศาาลจะมีคําส่ังสใําหนแักตงางนตค้ังณผะูเกชรี่ยรวมชกาาญรกดฤังษกฎลกี าาวมาในมาตรา
๙๙ โดยท่ศี าลเหน็ สมควรหรอื โดยท่คี ูค วามฝายใดฝา ยหนง่ึ รอ งขอนัน้
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๑ีก)าการแตงตั้งผสําูเชนี่ักยงวาชนาคญณเะชกนรรวมากนาั้นรกใหฤษอฎยกี ูใานดุลพินิจขอสงาํศนาักลงาแนตคศณาะลกรจระมเกราียรกกฤษฎีกา
คูความมาใหตกลงกันกําหนดตัวผูเช่ียวชาญที่จะแตงตั้งน้ันก็ได แตศาลจะบังคับบุคคลใดใหเปน
ผูเชี่ยวชาญไมสไาํดน ักนงอานกคจณากะกบรุครมคกลานรก้ันฤไษดฎยกีินายอมลงชื่อเปสนํานผักูเชงาี่ยนวคชณาญะกไรวรใมนกทาระกเฤบษียฎนีกผาูเช่ียวชาญของ
ศาลแลว สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) ผูเชี่ยวชาญท่ีศาลแตงตั้งอาจถูกคัดคานไดและตองสาบานหรือปฏิญาณตน
ท้งั มสี ทิ ธทิ ่จี ะไสดํานร บักงคาานธครณระมกเรนรยีมมกาแรลกะฤรษบั ฎชีกดาใชคาใชจ ายสทําไ่ี นดักองอานกคไณปตะการมรทมก่ี าํ รหกนฤดษฎไวกี ใานกฎกระทรวง
วาดวยการนน้ั สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๓๐ ผูเชี่ยวชาญท่ีศาลแตงต้ังอาจแสดงความเห็นดวยวาจาหรือเปน
หนังสือก็ได แสลําวนแักงตาศนาคลณจะะกตรรอมงกกาารรกฤถษาฎศกี าาลยังไมเปนทสี่พําอนใกั จงใานนคคณวะากมรเรหม็นกขารอกงฤผษูเฎชีกี่ยาวชาญที่ทําเปน
หนังสือน้ัน หรือเมื่อคูความฝายใดเรียกรองโดยทําเปนคํารอง ใหศาลเรียกใหผูเช่ียวชาญทํา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ความเห็นเพิ่มเติมเปนหนังสือ หรือเรียกใหมาศาลเพื่ออธิบายดวยวาจา หรือใหตั้งผูเชี่ยวชาญคน
อน่ื อีก สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาผูเชี่ยวชาญที่ศาลต้ังจะตองแสดงความเห็นดวยวาจาหรือตองมาศาลเพื่อ
สํานักงานอคธณิบะากยรดรวมยกวาารจกาฤษใฎหีกนาําบทบญั ญตั ิใสนํานลกักั งษานณคะณนะีว้ การดรวมยกพารยกาฤนษบฎคุีกาคลมาใชบงั คับสาํโนดักยงอานนคุโลณมะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
- ๕๘ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคลณักะษกรณรมะก๖ารกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คาํ พพิ ากษาและคาํ สั่ง
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หมวด ๑
สํานักงานคณะกรรมหกลารกั กทฤ่ัวษไฎปีกวาา ดว ยการชี้ขาสดํานตักดั งสานนิ คคณดะี กรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๓๑ คดที ีย่ นื่ ฟองตอศาลนัน้ ใหศาลปฏบิ ตั ิดงั น้ี
สําน(กั ๑งา)นใคนณเะรก่ือรงรคมํากขารอกซฤึ่งษคฎูคกี วาามย่ืนในระหสวํานางกั กงานรคพณิจะากรรณรมาคกาดรีนกั้นฤษโฎดีกยาทําเปนคํารอง
หรือขอดวยวาจาก็ดี ใหศาลมีคําสั่งอนุญาตหรือยกเสียซ่ึงคําขอเชนวาน้ัน โดยทําเปนหนังสือหรือ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ดวยวาจากไ็ ด แตถาศาลมีคําสง่ั ดวยวาจาใหศ าลจดคาํ ส่งั นั้นไวใ นรายงานพสิ ดาร
สาํ น(กั ๒งา)นคใณนเะรกื่อรรงมปกราะรเกดฤ็นษฎแกีหางคดี ใหศาลสวําินนิกัจงฉาัยนชคี้ขณาะดกรโรดมยกทารํากเปฤษนฎคีกําาพิพากษาหรือ
คาํ สัง่ หรือใหจาํ หนา ยคดีเสียจากสารบบความตามทบี่ ัญญัตไิ วในลักษณะน้ี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๓๒ ใหศ าลมคี ําส่งั ใหจ ําหนายคดีเสียจากสารบบความได โดยไมตองมี
คําวินิจฉัยชี้ขสาําดนใกั นงาปนรคะณเะดก็นรรเมร่ืกอางรนกั้ฤนษฎแกีลาะใหกําหนดสเงํานื่อกั นงไานขคในณเะรก่ือรรงมคกาาฤรกชฤาษธฎรกี รามเนียมตามที่
เห็นสมควร
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(๑ฎกี)า๗๓ เม่ือโจทกสท ําิ้งนฟกั งอางนคถณอะนกฟรรอมงกหารรกอื ฤไษมฎม กี าาศาลในวันนัดสพํานิจัการงาณนาคณดะังกทร่ีบรมัญกญารัตกิฤษฎกี า
ไวในมาตรา ๑๗๔ มาตรา ๑๗๕ และมาตรา ๑๙๓ ทวิ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) เม่ือโจทกไมหาประกันมาใหดังที่บัญญัติไวในมาตรา ๒๕๓ และ ๒๘๘หรือ
สาํ นักงานเมค่ือณคะกูครวรามมกฝารากยฤใษดฎฝกี าายหน่ึง หรือทสั้งํานสกัองงาฝนาคยณขะากดรนรมัดกดารังกทฤี่บษัญฎกีญาัติไวในมาตรสาาํ น๑ัก๙งา๘น,คณะ๒ก๐รร๐มกแาลระกฤษฎีกา
๒๐๑
สําน(ัก๓งา)นคถณาคะกวรารมมมกรารณกะฤขษอฎงกี คาูความฝายใดสฝํานากัยงหานนค่ึงณยัะงกใหรรคมดกีานรั้นกฤไมษฎมีกีปาระโยชนตอไป
หรอื ถาไมม ีผใู ดเขา มาแทนที่คคู วามฝายท่ีมรณะดังท่ีบญั ญัตไิ วในมาตรา ๔๒
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๔) เมื่อศาลไดมีคําสั่งใหพิจารณาคดีรวมกันหรือใหแยกกัน ซึ่งเปนเหตุใหตอง
โอนคดไี ปยังอสกี ํานศักาลงาหนนค่งึณดะังกทรร่ีบมญั กาญรกตั ฤไิ ษวใฎนีกมา าตรา ๒๘ แสลําะนัก๒ง๙านคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๓๓ เมสื่อํานศกั างลามนคิไดณจะกํารหรนมากยารคกดฤีอษอฎีกกาจากสารบบคสวาํ านมักดงาังนทค่ีบณัญะกญรรัตมิไกวาใรนกฤษฎีกา
มาตรากอน ใหศาลชี้ขาดคดีน้ันโดยทําเปนคําพิพากษาหรือคําสั่งในวันที่ส้ินการพิจารณาแตเพ่ือ
การที่จะพิเครสาาํะนหักคงาดนีตคอณไะปกรศรมาลกจาระกเฤลษ่ือฎนีกกาารพิพากษาหสรํานือักกงาารนทคําณคะํากสรั่งรมตกอาไรปกใฤนษวฎันีกหา ลังก็ไดตามท่ี
เหน็ สมควรเพือ่ ประโยชนแหง ความยุตธิ รรม
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๓๔ ไมวากรณีใด ๆ หามมิใหศาลที่รับฟองคดีไว ปฏิเสธไมยอม
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๗๓ฎีกมาาตรา ๑๓๒ (ส๑ํา)นแักกงาไนขเคพณิ่มะเกตริมรโมดกยาพรรกะฤรษาฎชบีกาัญญัติแกไขเพ่ิมสเตํานิมักปงราะนมควณละกกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒
- ๕๙ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานพคิพณาะกกษรรามหกราือรมกฤีคษําฎสีกั่งาช้ีขาดคดีโดยสอําานงักวงาานไมคณมะีบกทรบรมัญกญารัตกฤิแษหฎงกีกาฎหมายที่จะใสชาํ บนังกคงาับนแคกณคะกดรี รหมรกือาวรากฤษฎีกา
บทบัญญตั ิแหงกฎหมายท่จี ะใชบังคับน้ันเคลอื บคลมุ หรอื ไมบรบิ ูรณ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๓๕ ๗๔ ในคดที ่ีเรยี กรองใหชาํ ระหนเี้ ปนเงนิ หรอื มกี ารเรยี กรองใหช าํ ระ
สาํ นกั งานหคนณเ้ี ปะกน รเรงมนิ กราวรมกฤอษยฎูดกีวาย ไมวา เวลาใสดํานๆกั งกานอ คนณมะคี กาํ รพรมิพกาากรษกฤาษจฎํากี เลา ยจะนาํ เงนิ มสาําวนาักงศงาานลคเณต็มะกจรํารนมวกนารทกี่ ฤษฎีกา
เรียกรอ ง หรือแตบ างสว น หรือตามจาํ นวนเทา ที่ตนคิดวา พอแกจํานวนที่โจทกม สี ทิ ธิเรียกรอ งก็ได
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ท้งั น้ี โดยยอมรบั ผิดหรือไมย อมรับผดิ กไ็ ด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๓๖ ๗๕ ในกรณีที่จําเลยวางเงินตอศาลโดยยอมรับผิด ถาโจทกพอใจ
ยอมรับเงินท่ีสจําํานเลักงยาวนาคงณโดะกยรไรมมตกาิดรใกจฤเษรฎียกี การองมากกวาสนําน้ันักงแาลนะคคณดะกีไมรรมมีปการระกเฤดษ็นฎทีกี่จาะตองวินิจฉัย
ตอไปอีก ใหศาลพิพากษาคดีไปตามนั้น คําพิพากษานั้นเปนที่สุด แตถาโจทกไมพอใจในจํานวน
สํานักงานเงคินณทะี่จกํารรเลมยกาวรากงฤแษลฎะีกยาังติดใจท่ีจะดสําําเนนกั ินงาคนดคีเณพะ่ือกใรหรมจกําาเรลกยฤตษอฎงกี ราับผิดในจํานวสนาํ นเักงินงาตนาคมณทะกี่เรียรมกกราอรงกฤษฎกี า
ตอไปอีก จําเลยมีสิทธิถอนเงินที่วางไวนั้นได โดยใหถือเสมือนวามิไดมีการวางเงิน หรือจําเลยจะ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ยอมใหโจทกรับเงินน้ันไปก็ได ในกรณีหลังนี้ โจทกจะรับเงินไปหรือไมก็ตาม จําเลยไมตองเสีย
สํานกั งานดคอณกะเกบรี้ยรใมนกจารํากนฤวษนฎเกีงาินที่วาง แมวาสจําํานเกั ลงยานมคีคณวะากมรรรับมกผาิดรตกฤาษมฎกีกฎาหมายจะตองสเาํสนียักงทาน้ังนคณี้ นะับกรแรตมวกันารทกี่ฤษฎีกา
จําเลยยอมใหโจทกรบั เงินไป
สํานใกั นงากนรคณณีทะ่ีจกํารรเลมยกวารากงฤเงษินฎตีกอา ศาลโดยไมยสอํานมกั รงับานผคิดณจะกําเรลรยมจกาะรรกับฤเษงฎินกีนา้ันคืนไปกอนท่ี
มีคําพิพากษาวาจําเลยไมตองรับผิดไมได การวางเงินเชนวาน้ี ไมเปนเหตุระงับการเสียดอกเบ้ีย
สํานกั งานหคาณกจะกาํ เรลรมยกมาีครวกาฤมษรฎับีกผา ดิ ตามกฎหมสาํานยักจงะาตนอ คงณเสะกียรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานมกั งาาตนรคาณ๑ะก๓ร๗รมกใานรกคฤดษีทฎ่ีเกี ราียกรองใหชําสรําะนหกั นงาี้อนยคาณงอะกื่นรนรมอกกาจรากกฤษใหฎชกี าําระเงิน จําเลย
ชอบท่ีจะทําการชําระหนี้นั้นไดโดยแจงใหศาลทราบในคําใหการหรือแถลงโดยหนังสือเปนสวน
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หนึง่ ตา งหากกไ็ ด
สํานถักางาโนจคทณกะยกอรรมมรกับารกกาฤรษชฎํากีราะหน้ีน้ันเปนสกําานรักพงาอนใคจณเตะก็มรตรมากมาทรก่ีเรฤียษกฎรีกอา งแลวใหศาล
พพิ ากษาคดีไปตามนนั้ และคําพิพากษานั้นใหเปนท่ีสดุ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษถฎาโีกจาทกไ มพอใจใสนํานกักางราชนาํ ครณะหะกนรเ้ี รชมน กวาารนกฤนั้ ษโฎจีกทากช อบท่จี ะดําสเาํ นนนิักงคาดนนีคณั้นะตกอรไรปมไกดาร กฤษฎกี า
สํานมกั งาาตนรคาณะ๑ก๓รร๘มกาใรนกคฤษดฎีทีกี่คาูความตกลงสกํานันกั หงารนือคปณระะกนรรีปมรกะารนกอฤมษฎยีกอามความกันใน
ประเด็นแหงคดีโดยมิไดมีการถอนคําฟองน้ัน และขอตกลงหรือการประนีประนอมยอมความกัน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
น้ันไมเปนการฝาฝนตอกฎหมาย ใหศาลจดรายงานพิสดารแสดงขอความแหงขอตกลงหรือการ
ประนปี ระนอมสํายนอักมงคานวคาณมเะหกลรรา มนกัน้ ารไวกฤแษลฎว กี พาิพากษาไปตสามํานนกั ้นั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หามมใิ หอุทธรณคาํ พิพากษาเชน วานี้ เวนแตใ นเหตตุ อไปนี้
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ น๗กั ๔งานคมณาตะกรราร๑ม๓กา๕รกแฤกษไฎขเีกพา่ิมเติมโดยพรสะรํานาชกั บงาัญนญคัณติแะกกรไรขมเพกิ่มารเกตฤิมษปฎรกีะมา วลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
๗๕ มาตรา ๑๓๖สแํานกกัไขงาเนพคิ่มณเตะิมกโรดรมยกพารระกรฤาษชฎบกีัญาญัติแกไขเพิ่มเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
- ๖๐ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ(๑ฎกี)าเมอื่ มีขอกลา สวําอนากั งงวาานคคูณวะากมรรฝมา กยาใรดกฝฤษา ยฎหีกาน่ึงฉอ ฉล สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) เม่ือคําพิพากษาน้นั ถกู กลา วอางวา เปน การละเมิดตอ บทบญั ญตั ิแหง
กฎหมายอนั เกสยี่าํ นวักดงวายนคควณาะมกสรรงมบกเรารียกบฤรษอฎยกี ขาองประชาชนสํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓) เม่ือคําพิพากษานั้นถูกกลาวอางวามิไดเปนไปตามขอตกลงหรือการ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ประนีประนอมยอมความ
สํานถักางคานคู ควณามะกตรกรมลกงากรันกเฤพษยีฎงีกแาตใ หเสนอคดสีตํานอ กั องนานุญคาณโตะกตรลุรมากกาารรกใฤหษนฎาํกี บา ทบญั ญตั ิแหง
ประมวลกฎหมายน้ีวาดว ยอนุญาโตตุลาการมาใชบ งั คบั
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๓๙ เม่ือคดีสองเรื่องหรือกวาน้ันขึ้นไปไดพิจารณารวมกันเพ่ือสะดวก
แกการพจิ ารณสาํ นศักางลานจคะณพะิพการกรษมกาาครดกเีฤหษลฎาีกนา้นั เรอ่ื งใดเร่อื สงําหนนกั งง่ึ าซน่ึงคเณสระจ็กรกรามรกพาิจรการฤณษฎาีกแาลวจึงพิพากษา
เรอ่ื งอนื่ ๆ ตอ ไปภายหลงั ก็ได
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หมวด ๒
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ขอ ความและผลแหงคําพิพากษาและคาํ สัง่
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๔๐ ๗๖ การทําคาํ พพิ ากษาหรือคําสงั่ ของศาล ใหด ําเนนิ ตามขอบังคับ
ตอไปนี้ สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(๑ฎีก)าศาลจะตองปสรําะนกักองาบนคครณบะถกรวรนมตกาามรกบฤทษบฎัญกี าญัติแหงกฎหสมาํ านยักวงาานดควณยเะขกตรรอมํากนาารจกฤษฎีกา
ศาล และอาํ นาจผูพ พิ ากษา
สําน(กั ๒งา)นคภณายะกใตรรบมังกคารับกบฤทษฎบีกัญาญัติมาตรา ๑สํา๓นักถงาาคนําคพณิพะการกรษมกาหารรกือฤคษําฎสกี ั่งาจะตองทําโดย
ผพู พิ ากษาหลายคน คําพพิ ากษาหรือคําสงั่ นั้นจะตอ งบงั คับตามความเหน็ ของฝายขางมาก จํานวน
สํานกั งานผคูพณิพะากกรรษมากฝาารยกขฤาษงฎมีกาากนั้น ในศาลสชําั้นนักตงนานหครณือศะการลรอมุทกธารรกณฤตษฎอีกงาไมนอยกวาสอสงาํ นคักนงาแนลคะณใะนกศรรามลกฏาีกรากฤษฎกี า
ไมนอยกวาสาสมาํ นคกั นงานในคณศะากลรชร้ันมกตานรกแฤลษะฎศกี าาลอุทธรณ ถสาําผนูพกั ิงพานากคษณาะกครนรมใดกามรีคกฤวษามฎกีเหา ็นแยง ก็ใหผู
พิพากษาคนนัน้ เขยี นใจความแหงความเหน็ แยงของตนกลัดไวในสํานวน และจะแสดงเหตุผลแหง
สาํ นักงานขคอณแยะกงรไรวมดกวายรกไ็ฤดษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในศาลอุทธรณหรือศาลฎีกา ถาอธิบดีผูพิพากษาศาลอุทธรณ หรือประธานศาล
ฎีกา แลวแตกสรํานณกั ี งเาหน็นคสณมะกครวรรมกจาะรใกหฤมษีฎกกีาราวินิจฉัยปญหสําานใักดงใานนคคณดีเะรกื่อรรงมใกดารโกดฤยษทฎ่ีปีกราะชุมใหญก็ได
หรือถา มีกฎหมายกําหนดใหว นิ จิ ฉัยปญหาใดหรือคดีเรื่องใด โดยท่ีประชุมใหญ ก็ใหวินิจฉัยโดยท่ี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ประชุมใหญ๗๗
สาํ นภักงาายนใคตณบะกังรครมับกแารหกงฤมษฎากีตารา ๑๓ ท่ีปสรําะนชักุงมานใหคณญะนกรั้นรมสกําารหกฤรัษบฎศกี าาลอุทธรณให
ประกอบดวยอยางนอยผูพิพากษาหัวหนาคณะไมนอยกวา ๑๐ คน สําหรับศาลฎีกาให
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สําน๗กั ๖งานคมณาตะกรราร๑ม๔กา๐รกแฤกษไขฎเกี พา่ิมเติมโดยพระสรําานชักบงาัญนญคัตณิแะกกรไขรมเพกิ่มารเกตฤิมษปฎรกีะมา วลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๗๗ฎมีกาาตรา ๑๔๐ (๒ส)ํานวรกั รงคานสคอณง ะแกกรไรขมเกพาิ่มรเกตฤิมษโฎดีกยาพระราชบัญญสัตาํิแนกักไงขาเนพค่ิมณเตะกิมรปรรมะกมาวรลกฤษฎกี า
กฎหมายวิธีพจิ ารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๓) พ.ศ. ๒๕๓๕
- ๖๑ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานปครณะกะกอรบรมดกวายรผกฤูพษิพฎาีกกาษาทุกคนซึ่งสอํานยักูปงฏานิบคัตณิหะนกรารทมี่ กแาตรกตฤอษงฎไีกมานอยกวากึ่งจสําํานนวักนงาผนูพคณิพะากกรษรมาแกาหรงกฤษฎีกา
ศาลนั้น และใหอธิบดีผูพิพากษาศาลอุทธรณ หรือประธานศาลฎีกา แลวแตกรณี หรือผูทําการ
แทน เปน ประสธําานนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คําวินิจฉัยของที่ประชุมใหญใหเปนไปตามเสียงขางมาก และถามีคะแนนเสียง
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เทา กนั ใหประธานแหง ท่ปี ระชมุ ออกเสียงเพม่ิ ขึน้ อีกเสียงหน่ึงเปน เสียงช้ีขาด
สาํ นใักนงาคนดคีซณ่ึงะทกี่รปรรมะกชาุมรกใฤหษญฎไกี ดา วินิจฉัยปญสหําานแกั ลงาวนคคณําพะกิพรารมกกษาารหกฤรษือฎคกี ําาสั่งตองเปนไป
ตามคําวินิจฉัยของท่ีประชุมใหญ และตองระบุไวดวยวาปญหาขอใดไดวินิจฉัยโดยท่ีประชุมใหญผู
สํานกั งานพคิพณาะกกษรรามทกี่เาขรากปฤรษะฎชีกุมา แมมิใชเปนสผําูนัก่งงพาิจนาครณณะการกรม็ใกหามรกีอฤําษนฎาีกจาพิพากษาหรือสาํทนําักคงํานสค่ังใณนะคกรดรีนม้ักนาไรดกฤษฎีกา
และเฉพาะในศาลอทุ ธรณใ หท าํ ความเห็นแยง ไดด ว ย
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๓) การอานคําพิพากษาหรือคําสั่ง ใหอานขอความท้ังหมดในศาลโดยเปดเผย
สาํ นกั งานตคาณมะเวกลรรามทกี่กาํารกหฤนษดฎไีกวาในประมวลกสฎํานหกั มงาานยคนณ้ี ะตกอรหรมนกาาครกูคฤวษาฎมีกทาั้งสองฝาย หสราํือนฝักางยานใคดณฝะากยรหรมนก่ึงาใรนกฤษฎกี า
กรณีเชนวานี้ ใหศาลจดลงไวในคําพิพากษาหรือคําส่ัง หรือในรายงานซึ่งการอานนั้น และให
คคู วามที่มาศาสลํานลักงงลาานยคมณือะชกอื่ รรไวมเกปานรกสฤําษคฎัญีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถา คูความไมมาศาล ศาลจะงดการอานคําพพิ ากษาหรอื คําสงั่ ก็ได ในกรณเี ชน วา นี้
สาํ นกั งานใหคณศ าะลกรจรดมแกจารง กไวฤใษนฎรกี าายงาน และใหสถํานอื กัวงาาคนาํ คพณิพะกากรรษมากหารรกือฤคษาํ ฎสีกั่งานน้ั ไดอานตามสาํกนฎักหงามนาคยณแะลกวรรมการกฤษฎกี า
เมอื่ ศาลท่ีพพิ ากษาคดี หรือท่ีไดรับคําส่ังจากศาลสูงใหอานคําพิพากษาหรือคําส่ัง
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ไดอานคําพิพากษาหรือคําส่ังตามบทบัญญัติในมาตรานี้วันใด ใหถือวาวันนั้นเปนวันท่ีพิพากษา
สํานักงานหครณือมะกคี รํารสม่ังกคารดกีนฤ้นัษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานมักงาาตนรคาณ๑ะก๔ร๑รมกคารํากพฤิพษาฎกี ษา าหรือคําส่ังสขําอนงักศงาานลคใณหะทกํารเรปมกนาหรกนฤังษสฎือีกาและตองกลาว
หรอื แสดง สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(๑ฎกี)าชอื่ ศาลทพ่ี ิพสาํากนษกั างคานดคนี ณนั้ ะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) ชื่อคคู วามทุกฝายและผูแทนโดยชอบธรรมหรอื ผูแ ทน ถาหากมี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓) รายการแหงคดี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(๔ฎกี)าเหตผุ ลแหงคสําํานวนิักงจิ าฉนยัคทณั้งะปกรวรงมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๕) คําวินจิ ฉยั ของศาลในประเด็นแหง คดตี ลอดทง้ั คาฤชาธรรมเนียม
สาํ นคักํงาาพนิพคณากะกษรารหมรกือารคกําฤสษ่ังฎนีกั้นา ตองลงลายสมําือนักชงื่อาผนคูพณิพะากกรรษมากทาี่พรกิพฤษากฎษกี าาหรือทําคําสั่ง
หรือถาผูพิพากษาคนใดลงลายมือช่ือไมได ก็ใหผูพิพากษาอื่นที่พิพากษาหรือทําคําสั่งคดีนั้นหรือ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อธิบดีผูพิพากษาแลวแตกรณี จดแจงเหตุที่ผูพิพากษาคนน้ันมิไดลงลายมือช่ือและมีความเห็น
พองดวยคาํ พิพสาํ านกกั ษงาานหครณือะคกํารสร่งัมนก้ันารกแฤลษวฎกกีลาดั ไวใ นสํานวนสําคนวกั างมานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในกรณีที่ศาลมีอํานาจทําคําสั่งหรือพิพากษาคดีไดดวยวาจา การท่ีศาลจะตองทํา
สํานกั งานรคายณงะากนรรเกมก่ียาวรดกวฤยษคฎกีําสา ั่งหรือคําพิพสํานกักษงานค้ันณไมะกจรํารตมอกางรจกดฤแษจฎงีกราายการแหงคสดาํ นีหักรงือานเหคณตุผะกลรแรมหกงาครํากฤษฎกี า
วนิ ิจฉัย แตเ มอื่ คูค วามฝายใดแจง ความจํานงท่ีจะอุทธรณหรือไดย่ืนอุทธรณข้ึนมา ใหศาลมีอํานาจ
ทําคําชี้แจงแสสดาํ นงรักางยานกคาณรขะกอรสรํามคกัญารกหฤรษือฎเีกหาตุผลแหงคําวสินํานิจักฉงัยานกคลณัดะไกวรกรับมกบาันรกทฤึกษนฎั้นีกภา ายในเวลาอัน
สํานกั งานสคมณคะวกรรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
- ๖๒ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๔๒ คําสพํานิพกั างกานษคาณหะรกือรครมําสกั่างรขกอฤงษศฎาีกลาที่ช้ีขาดคดีตอสํางนตักัดงสานินคตณาะมกขรอรมหกาาใรนกฤษฎีกา
คําฟองทุกขอ แตหามมิใหพิพากษาหรือทําคําสั่งใหสิ่งใด ๆ เกินไปกวาหรือนอกจากที่ปรากฏใน
คาํ ฟอ ง เวน แตสาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๑) ในคดีฟองเรียกอสังหาริมทรัพย ใหพึงเขาใจวาเปนประเภทเดียวกับฟอง
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ขอใหขับไลจําเลย ถาศาลพิพากษาใหโจทกชนะคดี เม่ือศาลเห็นสมควรศาลจะมีคําสั่งใหขับไล
จําเลยก็ได คสําําสน่ังักเงชานนวคาณนะ้ีกใหรรใมชกบารังกคฤับษตฎลีกาอดถึงวงศญาสตํานิทกั ั้งงหานลคาณยะแกลระรมบกราิวรากรฤขษอฎงกี จาําเลยที่อยูบน
อสงั หาริมทรพั ยน้นั ซ่งึ ไมส ามารถแสดงอํานาจพเิ ศษใหศาลเหน็ ได
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๒กี )า ในคดีท่ีโจทสกํานฟักองางนเรคียณกะกทรรรัพมกยาใรดกฤๆษฎเกี ปานของตนท้ังสหํานมักดงาแนตคณพะิจการรรณมกาาไรดกฤษฎีกา
ความวาโจทกควรไดแตสวนแบง เม่ือศาลเห็นสมควร ศาลจะพิพากษาใหโจทกไดรับแตสวนแบง
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
นน้ั กไ็ ด
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๓กี )าในคดีท่ีโจทสกําฟนักองงาขนอคใณหะชกํารรรมะกเงาินรกพฤรษอฎมกี ดา วยดอกเบี้ยสจาํนนถักึงงวานันคฟณอะงกเรมร่ืมอกศาารลกฤษฎีกา
เหน็ สมควร ศาลจะพพิ ากษาใหจ ําเลยชําระดอกเบยี้ จนถึงวันทไ่ี ดชําระเสรจ็ ตามคําพพิ ากษากไ็ ด
สาํ น(ัก๔งา)นใคนณคะกดรีทร่ีโมจกทารกกฟฤษอฎงเกี ราียกคาเชาหรสือําคนากั เงสาียนหคณายะกอรันรตมอกาเรนกื่อฤงษคฎําีกนาวณถึงวันฟอง
เม่ือศาลเห็นสมควร ศาลจะพิพากษาใหชําระคาเชาและคาเสียหายเชนวาน้ีจนถึงวันท่ีไดชําระเสร็จ
สํานักงานตคาณมคะกาํ รพรพิมกาากรษกาฤกษ็ไฎดีก า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๕) ในคดที ีอ่ าจยกขอกฎหมายอันเกีย่ วดว ยความสงบเรียบรอยของประชาชนขึ้น
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
อางไดนัน้ เมอ่ื ศาลเหน็ สมควร ศาลจะยกขอ เหลา นัน้ ขนึ้ วนิ ิจฉัยแลวพพิ ากษาคดีไปก็ได
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๖ีก)า๗๘ ในคดีที่โสจําทนกั งฟาอนคงณขอะกใรหรชมํากราะรกเงฤินษพฎีกราอมดวยดอกเสบํานี้ยักซงึ่งามนคิไดณมะกีขรอรตมกกาลรงกฤษฎกี า
กําหนดอัตราดอกเบี้ยกันไว เมื่อศาลเห็นสมควรโดยคํานึงถึงเหตุสมควรและความสุจริตในการสู
ความหรือการสดําํานเักนงินานคคดณี ศะการลรจมะกพาริพกาฤกษษฎากี ใาหจําเลยชําระสดํานอกั กงเาบนี้ยคใณนะอกัตรรรมากทาี่สรกูงขฤษึ้นฎกกีวาาท่ีโจทกมีสิทธิ
ไดร ับตามกฎหมายแตไมเ กินรอยละสิบหา ตอ ปน ับตั้งแตวนั ฟองหรือวันอน่ื หลงั จากนัน้ กไ็ ด
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๔๓ ถาในคําพิพากษาหรือคําสั่งใด มีขอผิดพลาดเล็กนอยหรือขอผิด
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หลงเล็กนอยอื่น ๆ และมิไดมีการอุทธรณหรือฎีกาคัดคานคําพิพากษาหรือคําส่ังนั้นเมื่อศาลที่ได
สาํ นกั งานพคิพณาะกกษรรามหกราือรกมฤีคษําฎสีก่ังานั้นเห็นสมคสวํารนกั หงรานือคเมณื่อะกครูครมวกาามรทก่ีฤเกษี่ยฎวีกขาองรองขอ ศสาาํ ลนจักะงามนีคคําณสะ่ังกเรพริ่มมกเตาริมกฤษฎกี า
แกไขขอผิดพลาด หรือขอผิดหลงเชนวาน้ันใหถูกก็ได แตถาไดมีการอุทธรณหรือฎีกาคัดคานคํา
พิพากษาหรือสคาํ าํ นสักงั่ งนาน้ันคอณาํ ะนการจรมทกีจ่ าะรแกกฤษไ ขฎขกี อ าผดิ พลาดหรสอื ําขนอักผงาดิ นหคลณงะนกัน้รรยมอ กมารอกยฤูแษกฎศีกาาลอทุ ธรณห รอื
ศาลฎีกาแลว แตกรณี คําขอใหแกไขขอผิดพลาดหรือขอผิดหลงน้ันใหยื่นตอศาลดังกลาวแลว โดย
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
กลาวไวในฟองอทุ ธรณห รือฎีกา หรือโดยทําเปนคํารอ งสว นหนง่ึ ตางหาก
สาํ นกักางารนทคําณคะํากสร่ังรมเพกาิ่มรเกตฤิมษฎมีกาาตรานี้ จะตอสงําไนมักเงปานนคกณาะรกกรลรมับกหารรกือฤแษกฎคีกําาวินิจฉัยในคํา
พพิ ากษาหรอื คาํ ส่ังเดิม
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษเมฎ่ือกี าไดทําคําสั่งเชสนําวนากั นงา้ันนแคลณวะกหรารมกไมารใกหฤคษัดฎีกสาําเนาคําพิพากสษาํ นาักหงรานือคคณําสะกั่งรเดรมิมกเาวรนกฤษฎีกา
แตจ ะไดคดั สําเนาคําสง่ั เพ่มิ เติมน้นั รวมไปดว ย สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๗๘ฎีกามาตรา ๑๔๒ (ส๖ํา)นกัเพงาิ่มนโดคณยพะกระรรรามชกบาัญรกญฤัตษิแฎกีกไาขเพิ่มเติมประมสําวนลักกงฎาหนมคาณยะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎีกา
ความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔
- ๖๓ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๔๔ เม่ือศาลใดมีคําพิพากษา หรือคําสั่งวินิจฉัยชี้ขาดคดีหรือใน
ประเดน็ ขอใดสแาํ หนงกั คงาดนแี คลณวะกหรา รมมมกาใิ รหกด ฤาํษเฎนกี นิ ากระบวนพจิ าสรําณนกั างใานนศคาณละนกนั้รรอมันกเากรี่ยกฤวษกฎบั กีคาดีหรอื ประเดน็
ที่ไดวนิ จิ ฉยั ชขี้ าดแลวน้นั เวนแตก รณจี ะอยูภ ายใตบงั คบั บทบญั ญตั ิแหง ประมวลกฎหมายนีว้ า ดว ย
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๑ีก)าการแกไขขอสําผนิดักพงาลนาคดณเะลก็กรนรมอกยารหกรฤือษขฎอกี ผาิดหลงเล็กนสอาํ ยนอักื่นงานๆคณตะากมรมรมากตารรากฤษฎีกา
๑๔๓
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) การพิจารณาใหมแหงคดีซึ่งไดพิจารณาและชี้ขาดตัดสินไปฝายเดียวตาม
สํานักงานมคาณตระการ๒รม๐ก๙ารแกฤลษะคฎกีดาที เี่ อกสารไดส สูญํานหกั างยานหครณอื ะบกบุ รสรมลกาายรตกาฤมษมฎากี ตารา ๕๓ สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๓) การย่ืน การยอมรับ หรือไมยอมรับ ซ่ึงอุทธรณหรือฎีกาตามมาตรา ๒๒๙
และ ๒๔๗ แลสําะนกกั างราดนําคเณนะินกวริธรีบมกังาครับกฤชษ่ัวฎคีกราวในระหวางสกําานรักยงื่นานอคุทณธะรกณรร มหกราือรฎกฤีกษาฎตกีาามมาตรา ๒๕๔
วรรคสดุ ทา ย
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๔) การที่ศาลฎีกาหรือศาลอุทธรณสงคดีคืนไปยังศาลลางที่ไดพิจารณาและช้ี
ขาดตดั สนิ คดสนี าํ ั้นนกั เงพาน่อื คใหณพะกพิ รารกมษกาารใกหฤมษหฎรกี ือา พิจารณาแลสะําพนพิ ักงาากนษคาณใะหกมรตรมากมามรกาตฤษราฎกี๒า๔๓
(๕) การบงั คบั คดตี ามคําพิพากษาหรือคําส่งั ตามมาตรา ๓๐๒
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษทฎั้งีกนา้ี ไมเปนการสตําัดนสักงิทาธนิคในณอะกันรทรม่ีจกะาบรังกคฤษับฎตกี าามบทบัญญัตสิแําหนักงงมาานตครณาะก๑ร๖รมกแาลระกฤษฎกี า
๒๔๐ วา ดว ยการดาํ เนนิ กระบวนพจิ ารณาโดยศาลอืน่ แตงตั้ง
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๔๕ ภายใตบงั คับบทบัญญัตแิ หง ประมวลกฎหมายน้ีวาดวยการอุทธรณ
สํานักงานฎคีกณาะกแรลระมกกาารรกพฤิษจฎารกี ณา าใหม คําพสิพํานาักกงาษนาคหณระือกรครํามสก่ังารใกดฤษๆฎกีใาหถือวาผูกพสันาํ คนูัคกงวาานมคณในะกกรรระมบกาวรนกฤษฎกี า
พิจารณาของศาลท่ีพิพากษาหรือมีคําสั่ง นับตั้งแตวันท่ีไดพิพากษาหรือมีคําส่ัง จนถึงวันท่ีคํา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พิพากษาหรอื คําสัง่ น้นั ไดถกู เปลีย่ นแปลง แกไข กลับหรอื งดเสีย ถา หากมี
สํานักงานคณะกรรมการกฤษถฎึงกีแามศาลจะไดกสลําานวักไงวาโนดคยณทะั่วกไรปรวมากใาหรกใฤชษคฎํากีพาิพากษาบังคับสแาํ นกักบงุคานคคลณภะากยรนรมอกกาซร่ึงกฤษฎกี า
มิไดเปนคูความในกระบวนพิจารณาของศาลดวยก็ดี คําพิพากษาหรือคําสั่งนั้นยอมไมผูกพัน
บคุ คลภายนอสกาํ นเวกั นงาแนตคทณีบ่ ะกัญรญรมตั กไิ าวรใกนฤมษฎาตีกราา ๑๔๒ (๑)ส,ํา๒นัก๔ง๕านแคลณะะก๒ร๗รม๔กาแรลกะฤใษนฎขีกอาตอไปน้ี
(๑) คําพพิ ากษาเกย่ี วดว ยฐานะหรือความสามารถของบคุ คล หรือคําพิพากษาส่ัง
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ใหเลิกนิติบุคคล หรือคําส่ังเร่ืองลมละลายเหลานี้ บุคคลภายนอกจะยกข้ึนอางอิงหรือจะใชยันแก
บคุ คลภายนอสกํากนไ็ กั ดงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) คําพิพากษาที่วินิจฉัยถึงกรรมสิทธิ์แหงทรัพยสินใด ๆ เปนคุณแกคูความ
สํานกั งานฝคาณยใะดกรฝรามยกหารนกึ่งฤอษาฎจีกใาชยันแกบุคคลสภํานากั ยงนานอคกณไดะก เรวรนมแกาตรบกฤุคษคฎลกี ภาายนอกนั้นจะสพาํ นิสักูจงนานไคดณวาะตกรนรมมีสกาิทรธกิฤษฎีกา
ดีกวา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๔๖ เม่ือมีคําพิพากษาหรือคําสั่งอันเปนที่สุดของสองศาลซ่ึงตางช้ันกัน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ตางกลาวถึงการปฏิบัติชําระหนี้อันแบงแยกจากกันไมได และคําพิพากษาหรือคําสั่งนั้นขัดกันให
ถอื ตามคาํ พพิ สาาํกนษกั างหานรคือณคะาํ กสรัง่ รขมอกงาศรกาฤลษทฎีส่ ีกูงากวา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาศาลชั้นตนศาลเดียวกัน หรือศาลชั้นตนสองศาลในลําดับช้ันเดียวกัน หรือศาล
สาํ นักงานอคุทณธะรกณรร มไกดาพรกิพฤาษกฎษีกาาหรือมีคําส่ังสดํานังกั กงลานาควณมะากแรลรมวกคารูคกวฤาษมฎกีในา กระบวนพิจสาํ นรักณงานแคหณงะคกดรรีทมี่มกาีครํากฤษฎกี า
- ๖๔ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานพคิพณาะกกษรรามหกราือรคกฤําสษ่ังฎนกี ้ัาน ชอบท่ีจะยสื่นําคนําักรงอานงคขณอตะกอรศรามลกทาร่ีอกยฤูใษนฎลกี ําดับสูงข้ึนไปใสหาํ นมักีคงําาสนั่งคกณําะหกนรรดมวกาาจระกฤษฎีกา
ใหถ อื ตามคาํ พพิ ากษาหรือคาํ สั่งใด คาํ ส่งั เชน วา นีใ้ หเ ปนทสี่ ดุ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๔๗ คาํ พพิ ากษาหรือคําส่ังใด ซ่ึงตามกฎหมายจะอุทธรณหรือฎีกาหรือ
สํานักงานมคคี ณาํ ขะกอรใรหมพกาจิ รากรฤณษาฎใีกหามไ มไ ดน้ัน ใสหําถ นอื กั วงาานเปคนณทะก่ีสรุดรตมก้งั แารตกวฤันษทฎไี่ีกดาอานเปน ตนไสปาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คําพิพากษาหรือคําสั่งใด ซ่ึงอาจอุทธรณฎีกา หรือมีคําขอใหพิจารณาใหมไดนั้น
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถามิไดอุทธรณ ฎีกาหรือรองขอใหพิจารณาใหมภายในเวลาท่ีกําหนดไว ใหถือวาเปนท่ีสุดตั้งแต
สํานักงานรคะยณะะกเวรลรมากเชารนกวฤาษนฎั้นีกาไดส้ินสุดลงสถํานากัไดงามนีอคณุทะธกรรณรม กฎาีกรกาฤหษฎรือกี ามีคําขอใหพิจสาํานรักณงาานใคหณมะ กแรลรมะกศาารลกฤษฎีกา
อุทธรณหรือศาลฎีกาหรือศาลชั้นตนซึ่งพิจารณาคดีเรื่องน้ันใหม มีคําสั่งใหจําหนายคดีเสียจากสา
รบบความตามสทาํ นี่บกั ญั งาญนคตั ณไิ วะใกนรรมมากตารากฤ๑ษ๓ฎ๒ีกาคําพพิ ากษาสหํารนอื ักคงาํ นสคั่งณเชะนกวรารนมก้ันาใรหกถฤษือฎวกีาเาปนท่ีสุดต้ังแต
วันทีม่ คี าํ สงั่ ใหจ าํ หนายคดีจากสารบบความ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คูความฝายหน่ึงฝายใดอาจยื่นคําขอตอศาลช้ันตนซ่ึงพิจารณาคดีนั้น ใหออก
ใบสาํ คัญแสดสงาํวนา คักงําาพนพิคณากะกษรารหมรกอื ารคกําฤสษัง่ ฎในกี าคดนี ัน้ ไดถึงทส่ีสํานดุ กัแงลาวนคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๔๘ คสดํานีทกั ่ีไงดานมคีคณําะพกิรพรามกกาษรากหฤษรฎือีกคาําสั่งถึงที่สุดแสําลนวักหงาานมคมณิใะหกรครูคมกวาารมกฤษฎกี า
เดียวกันรื้อรองฟองกันอีก ในประเด็นท่ีไดวินิจฉัยโดยอาศัยเหตุอยางเดียวกัน เวนแตในกรณี
ตอไปน้ี สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๑) เมอ่ื เปนกระบวนพิจารณาชัน้ บงั คับคดีตามคาํ พพิ ากษาหรอื คําส่ังของศาล
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๒กี )าเมื่อคําพิพาสกําษนาักหงารนือคคณําะสก่ังรไรดมกกําารหกนฤดษวฎิธกี ีกาารชั่วคราวใหสําอนยักูภงาานยคใณนบะกังรครับมกทาี่จระกฤษฎกี า
แกไ ขเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกเสียไดตามพฤติการณ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓) เมื่อคําพิพากษาหรือคําสั่งน้ันใหยกฟองเสียโดยไมตัดสิทธิโจทกที่จะนําคํา
สาํ นกั งานฟคอณงะมการยร่ืนมกใหารมกฤใษนฎศกี าลเดียวกันหรสือํานใักนงศานาลคณอื่นะกภรรามยกใาตรกบฤังษคฎับกี แาหงบทบัญญสัตาํ ิขนอักงกานฎคหณมะากยรรวมากดาวรยกฤษฎกี า
อายุความ สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
- ๖๕ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณหะมกวรดรม๓การกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คาฤชาธรรมเนยี ม
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณสะว กนรทรม่ี ๑การกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
การกําหนดและการชําระคาฤชาธรรมเนยี ม และการยกเวนคา ธรรมเนยี มศาล๗๙
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎากี ตารา ๑๔๙๘๐สํานคักางฤานชคาณธะรกรรมมเกนารียกฤมษฎไกีดาแก คาธรรสมํานเนักงียานมคศณาะลกรรคมากสารืบกฤษฎีกา
พยานหลกั ฐานนอกศาลคาปวยการ คาพาหนะเดินทาง และคาเชา ที่พักของพยาน ผเู ชี่ยวชาญ ลา ม
และเจาพนักงสาํานนักศงาานลคคณาะทกรนรามยกคารวกาฤมษฎคกี าาใชจายในกาสรําดนําักเงนานินคคณดะีกตรรลมอกดารจกนฤคษาฎธีกรารมเนียมหรือ
คา ใชจายอ่ืน ๆ บรรดาทก่ี ฎหมายบงั คับใหชาํ ระ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ภายใตบังคับบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายน้ีหรือกฎหมายอ่ืน วาดวยการ
ยกเวนคา ธรรมสาํเนนักยี งมาศนคาลณะคการธรรมรกมารเกนฤยี ษมฎศกี าาลทเ่ี ปน คาข้ึนสศํานาลักงใาหนคค ณคู ะวการมรผมูยกื่นารคกาํฤฟษอฎีกงเาปนผูชําระเม่ือ
ยื่นคําฟอ ง
สํานักงานคณะกรรมการกฤษคฎากีธารรมเนียมศาสลํานน้ันกงใานหคชณําระกะรหรรมือกนารํากมฤาษวฎาีกงาศาลเปนเงินสสดาํ นหักรงือานเชค็คณซะ่ึงกธรรนมากคาารรกฤษฎกี า
รับรองโดยเจาพนักงานศาลออกใบรับให หรือตามวิธีการที่กําหนดไวในขอกําหนดของประธาน
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ศาลฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษคฎําีกฟาอง คําฟองอสุทําธนรักณงานคคําณฟะอกงรฎรมีกกาารคกําฤรษอฎงีกสาอด คําใหการสําหนรักืองาคนําครณอะงกครํารขมอกอาร่ืนกฤษฎีกา
ซึ่งไดย่ืนตอศาลพรอมคํารองขอยกเวนคาธรรมเนียมศาลตามมาตรา ๑๕๖ ตลอดจนการดําเนิน
กระบวนพิจารสณํานากั ใงนาชนั้นคณไตะสกรวรนมคกํารกอฤงษดฎังกี าลาว ไมตองนสําเนงกั ินงคานาคธณรระมกรเนรมียกมาศรกาฤลษแฎลกี ะาเงินวางศาลมา
ชําระ เวนแตศ าลจะไดย กคํารอ งน้นั เสีย
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๕๐๘๑ ในคดีที่คําขอใหปลดเปลื้องทุกขนั้นอาจคํานวณเปนราคาเงินได
ใหโจทกเสยี คสาขํานน้ึ กั ศงาานลคในณศะกาลรรชม้นั กตารน กตฤาษมฎจีกําานวนทนุ ทรพั สยําทนเ่ีกั รงียานกครอณงะหกรรรอื มรกาาครากทฤรษัพฎกียาส ินที่พพิ าท
คาข้ึนศาลในช้ันอุทธรณหรือฎีกานั้น ถาจํานวนทุนทรัพยที่เรียกรองหรือราคา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ทรัพยสินที่พิพาทกันในชั้นอุทธรณหรือฎีกาเปนอยางเดียวกับในศาลชั้นตน ใหผูอุทธรณหรือผู
ฎีกาเสียตามจสําาํนนวกั นงาทนุนคทณระัพกรยรหมรกือารรกาฤคษาฎเชีกนา เดียวกับในศสํานลกัชงั้นานตคนณแะกตรถรามผกูอารุทกธฤรษณฎหกี ารือผูฎีกาไดรับ
ความพอใจแตบ างสว นตามคําพพิ ากษาหรือคําสั่งของศาลลางแลว และจํานวนทุนทรัพยหรือราคา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๗๙แกไขชื่อของสวนที่ ๑ “การกําหนดการชําระคาฤชาธรรมเนียมและการดําเนินคดีอนาถา”
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในหมวด ๓ คาฤชาธรรมเนียม ลักษณะ ๖ คําพิพากษาและคําสั่ง ภาค ๑ บทท่ัวไป เปน “สวนท่ี ๑ การกําหนด
และการชําระคาฤชาธรรมเนียม และการยกเวนคาธรรมเนียมศาล” โดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวล
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
กฎหมายวิธพี จิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ น๘กั ๐งมาานตครณาะ๑กร๔ร๙มกแากรกไขฤเษพฎ่ิมีกเาติมโดย พระรสาําชนบกั ัญงาญนคัตณิแกะกไรขรเมพก่ิมาเรตกิมฤปษรฎะกี มาวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๘๑ฎมกี าาตรา ๑๕๐ แกสไําขนเกัพงิ่มานเตคิมณโะดกยรรพมกระารรกาฤชษบฎัญกี ญาัติแกไขเพิ่มเตสิมํานปักรงะามนวคลณกะฎกรหรมมากยาวริธกีฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๖๖ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานทครณัพะยกทรรี่พมิพกาารทกใฤนษชฎ้ันีกอา ุทธรณหรือฎสําีกนากั ตง่ํานกควณาใะนกศรรามลกชาั้นรกตฤนษฎใีกหาผูอุทธรณหรสือาํ ผนูฎักงีกาานเคสณียะคการขรึ้นมกศาารลกฤษฎกี า
ตามจํานวนทุนทรัพยหรอื ราคาต่าํ น้ัน
สํานเกั มง่ือานไคดณชะํากรระรคมากขา้ึนรกศฤาษลฎแกี ลาว ถาทุนทรัพสํายนแักหงางนคคําณฟะอกงรหรมรกือาครกําฤฟษอฎงกี อาุทธรณหรือคํา
ฟองฎีกาทวีข้ึนโดยการย่ืนคําฟองเพ่ิมเติมหรือโดยประการอื่น ใหเรียกคาขึ้นศาลเพิ่มข้ึนตามท่ี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
บัญญัติไวในตารางทายประมวลกฎหมายนี้เม่ือย่ืนคําฟองเพ่ิมเติมหรือภายในระยะเวลาที่ศาล
เห็นสมควร แสลําว นแักตงาก นรคณณี ะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถาเนื่องจากศาลไดมีคําสั่งใหพิจารณาคดีรวมกันหรือใหแยกคดีกัน คําฟองใด
สํานักงานหครณือะขกอรหรมาอกาันรมกฤีอษยฎูในกี าคําฟองใดจะสตําอนงกั โงอานนคไณปะยกังรศรามลกอาร่ืนกฤหษรฎือกี จาะตองกลับย่ืนสําตนอักศงานลคนณั้นะใกหรมรม หการรือกฤษฎีกา
ตอศาลอื่นเปนคดีเร่ืองหนึ่งตางหาก ใหโจทกไดรับผอนผันไมตองเสียคาข้ึนศาลในการยื่น หรือ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
กลับย่ืนคําฟองหรือขอหาเชนวานั้น เวนแตจํานวนทุนทรัพยหรือราคาทรัพยแหงคําฟอง หรือ
สาํ นกั งานขคอ ณหะากนร้ันรจมะกไาดรกทฤวษขี ฎ้ึนกี าในกรณีเชนนส้ี คํานาักขง้นึ าศนคาลณเะฉกพรรามะกทา่ีทรกวีขฤษึน้ ฎใหกี าค ํานวณและชสําาํรนะักตงาามนทคบ่ีณญัะกญรรตั มไิ กวาใ รนกฤษฎีกา
วรรคกอ น
สาํ นใกั นงากนรคณณที ะบี่กรุครคมลกซารง่ึ กเปฤษนฎคกี คู าวามรวมในคสดําีทนักีม่ งลู าคนควณามะแกรหรงมคกดารีเกปฤนษกฎากี ราชําระหน้ีอันไม
อาจแบงแยกได ตางย่ืนอุทธรณหรือฎีกาแยกกัน โดยตางไดเสียคาข้ึนศาลในช้ันอุทธรณหรือฎีกา
สํานักงานตคาณมคะกวรารมมใกนารวกรฤรษคฎสกี อาง หากคาขึ้นสศําานลกั ดงาังนกคลณาวะกเมรรื่อมรกวามรกกฤันษแฎลีกวามีจํานวนสูงกสวําานคักางขานึ้นคศณาละกทร่ีครมูคกวาารมกฤษฎกี า
เหลานั้นตองชําระในกรณีที่ย่ืนอุทธรณหรือฎีการวมกัน ใหศาลอุทธรณหรือศาลฎีกา แลวแตกรณี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มีคําส่ังคืนคาขึ้นศาลสวนท่ีเกินแกคูความเหลาน้ันตามสวนของคาข้ึนศาลท่ีคูความแตละคนได
สาํ นกั งานชคํารณะะไกปรใรนมเกวาลรกาทฤษศ่ี ฎาีกลานนั้ มีคําพพิ ากสําษนากั หงรานอื คคณําสะกง่ั รรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานมกั งาาตนรคาณ๑ะก๕ร๑รม๘๒การใกนฤกษรฎณีกาีท่ีศาลมีคําสั่งสไํามนกัรงับาคนคําฟณะอกงรหรมรือกาใรนกกฤรษณฎกี ีทา่ีมีการอุทธรณ
หรือฎีกาหรือมีคําขอใหพิจารณาใหม ถาศาลไมรับอุทธรณหรือฎีกาหรือคําขอใหพิจารณาใหม
สาํ นักงานหครณือะศการลรมอกุทาธรกรฤณษหฎีกราือศาลฎีกามีคสําํานสัก่ังงใานหคยณกะอกุทรรธมรกณารหกรฤือษฎฎกีีกาาโดยยังมิไดสวําินนิักจงฉาัยนคปณระะกเดรร็นมแกาหรงกฤษฎีกา
อุทธรณหรือฎกี านน้ั ใหศ าลมคี ําสั่งใหคนื คาขนึ้ ศาลท้งั หมด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เมอ่ื ไดมีการถอนคําฟอง หรือเมื่อศาลไดตัดสินใหยกคําฟองโดยไมตัดสิทธิโจทก
สํานักงานทคี่จณะฟะกอรงรคมกดาีใรหกฤมษหฎรีกือาเมื่อคดีนั้นไดสําเนสักรง็จาเนดค็ดณขะากดรลรมงกโดารยกสฤัญษฎญีกาาหรือการประสนาํ นีปักรงะานนอคณมยะกอรมรมคกวาารมกฤษฎกี า
หรือการพิพากษาตามคําชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ ใหศาลมีอํานาจท่ีจะสั่งคืนคาข้ึนศาลทั้งหมด
หรอื บางสวนแสกาํ นค ักคู งวาานมคซณ่ึงะไกดรเรสมียกไาวรไกดฤตษฎามกี ทา เ่ี หน็ สมควรสํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในกรณีที่มีการท้ิงฟองหรือศาลส่ังจําหนายคดีในกรณีอื่น ใหศาลมีอํานาจท่ีจะสั่ง
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คืนคา ขึ้นศาลบางสวนไดต ามทีเ่ หน็ สมควร
สาํ นถักางศานาคลณอะุทกธรรรณมกหารรอืกฤศษาฎลกีฎากี ามคี ําส่ังใหสสําง นสักํางนาวนนคคณวะากมรรคมืนกไาปรกยฤังษศฎาีกลาลางเพ่ือตัดสิน
ใหมหรือ เพ่ือพิจารณาใหมท้ังหมดหรือแตบางสวนตามท่ีบัญญัติไวในมาตรา ๒๔๓ ศาลอุทธรณ
สาํ นกั งานหครณือะศการลรมฎกีกาารมกฤีอษําฎนกี าาจท่ีจะยกเวนสมําิในหกั งคาูคนวคาณมะตกรอรงมเกสาียรกคฤาษธฎรกีรามเนียมศาลใสนํากนาักรงดานําคเนณินะกกรระมบกาวรนกฤษฎกี า
พิจารณาใหม หรือในการท่ีจะยื่นอุทธรณหรือฎีกาคัดคานคําพิพากษาใหมของศาลลางไดตามที่
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ๘๒ฎมกี าาตรา ๑๕๑ แกสไําขนเักพงิ่มานเตคิมณโะดกยรรพมกระารรกาฤชษบฎัญีกญาัติแกไขเพิ่มเตสิาํมนปักรงะามนวคลณกะฎกรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
พิจารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๖๗ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานเหคน็ณสะกมรครวมรการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นมกั งาาตนรคาณ๑ะก๕ร๒รม๘ก๓ารคกฤาฤษฎชกีาธา รรมเนียมอสื่นํานกัองกานจคาณกคะการขร้ึนมกศาารลกฤใษหฎคกี ูคา วามผูดําเนิน
กระบวนพิจารณาเปนผูชําระเม่ือมีการดําเนินกระบวนพิจารณานั้นหรือภายในเวลาท่ีกฎหมาย
สํานกั งานกคําณหะนกดรรหมรกือารทก่ีศฤาษลฎมีกีาคําสั่ง ถาศาลสําเนปักนงผานูสค่ังณใหะกดรํารมเนกิานรกกฤรษะบฎีกวานพิจารณาใดสาํ ในหักศงาานลคกณําะหกรนรดมกผาูซร่ึงกฤษฎกี า
จะตองชําระคาฤชาธรรมเนียมในการดําเนินกระบวนพิจารณานั้น รวมท้ังระยะเวลาท่ีตองชําระไว
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ดวย
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษถฎาผีกาูซ่ึงจะตองชํารสะําคนกัางฤาชนาคธณระรกมรเรนมียกมารตกาฤมษวฎรกี ราคหนึ่งไมชํารสะํานศักางลาจนะคสณั่งะใกหรงรดมหการรือกฤษฎีกา
เพิกถอนกระบวนพิจารณาน้ัน หรือจะส่ังใหคูความฝายอื่นเปนผูชําระคาฤชาธรรมเนียมดังกลาวก็
ไดห ากคูค วามสฝาํ นายักนงา้ันนยคนิณยะกอรมรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๕๓๘๔ คสําานฤักชงาาธนรครณมะเกนรียรมมกใานรกฤาษรบฎกีังาคับคดี ไดแกส คํานาักธงรารนมคเณนะียกมรรใมนกกาารรกฤษฎีกา
บังคับคดี คาปวยการ คาพาหนะเดินทาง และคาเชาที่พักของเจาพนักงานบังคับคดีตลอดจน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คา ใชจา ยอ่นื ๆ ในการบงั คบั คดีบรรดาทีก่ ฎหมายบังคบั ใหชําระ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษคฎา ีกฤาชาธรรมเนียมสใํานนกกั งาารนบคงั ณคะับกครรดมี กใหารเ กจฤา ษหฎนีก้ผี าขู อบังคับคดนีสํา้นั นเักปงน านผคูช ณําระะกรรมการกฤษฎีกา
การชําระคาธรรมเนียมในการบังคับคดี ใหเ จาพนักงานบงั คับคดีออกใบรบั ให
สํานใักนงากนรคณณีทะกี่มรีกรามรกเาขรากดฤําษเฎนีกินาการบังคับคสดําีตนอกั งไาปนตคาณมะมกรารตมรกาาร๒ก๙ฤษ๐ฎกีวารรคแปด หรือ
มาตรา ๒๙๑ (๒) ใหเจาหนี้ผูเขาดําเนินการบังคับคดีตอไปเปนผูชําระคาฤชาธรรมเนียมในการ
สํานักงานบคังณคบัะกครดรมเี ฉกพารากะฤทษรฎัพีกยาสินในสวนทสี่ดําาํนเกันงินานกคารณบะกังครรบั มคกดารตี กอฤไษปฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานมักางาตนรคาณ๑ะ๕กร๓ร/ม๑กา๘ร๕กฤคษา ฎฤกีชาาธรรมเนยี มตสาํานมกัมงาาตนรคาณ๑ะก๔ร๙รมกแาลระกคฤาษฤฎชกี าาธรรมเนียมใน
การบังคับคดีตามมาตรา ๑๕๓ ใหชําระตามวิธีการและอัตราที่บัญญัติไวในประมวลกฎหมายน้ี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หรือตามวธิ กี ารและอัตราทีม่ ีกฎหมายอน่ื บงั คบั ไว
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๕๔๘๖ เจาพนักงานบังคับคดีมีอํานาจที่จะส่ังใหเจาหนี้ผูขอบังคับคดี
สาํ นักงานวาคงณเงะกินรครามใกชาจรกายฤษเพฎื่อกี าปฏิบัติตามวิธสีกํานากัรงเพานื่อคคณุมะคกรรรอมงกสาิทรกธฤิขษอฎงีกคาูความในระหสวําานงักกงาารนพคิจณาะรกณรรามหการรือกฤษฎีกา
วางเงินคาใชจายเพ่ือบังคับใหเปนไปตามคําพิพากษาหรือคําส่ังไดตามจํานวนท่ีเห็นจําเปนถาเจา
พนักงานบังคสับําคนดกั งีเาหน็นควณาะจกํารนรมวนกาเรงกินฤทษ่ีวฎากี งาไวนั้นจะไมพสอํานกกั ็ใงหานแคจณงใะหกรเรจมากหานรก้ีผฤูขษอฎบีกังาคับคดีวางเงิน
เพ่ิมขึน้ อกี ได สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๘๓มาตรา ๑๕๒ แกไขเพ่ิมเติมโดย พระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบับที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
๘๔มาตรา ๑๕๓ แกไขเพิ่มเติมโดย พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ น๘ัก๕งมาานตครณาะ๑ก๕รร๓ม/ก๑ารเกพฤิ่มษโฎดีกยา พระราชบัญญสัําตนิแกั กงไาขนเคพณ่ิมะเกตริมรปมรกะามรกวฤลษกฎฎกีหามายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบบั ท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ๘๖ฎมกี าาตรา ๑๕๔ แกสไําขนเกัพง่ิมานเตคิมณโะดกยรรพมรกะารรกาฤชษบฎัญีกญาัติแกไขเพิ่มเตสิมาํ นปักรงะามนวคลณกะฎกรหรมมากยาวริธกีฤษฎีกา
พิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๖๘ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษถฎาเีกจาา หนี้ผูขอบงั คสําับนคกั ดงาีเนหคน็ ณวะากกรารรมวกาางรเกงินฤษตฎามกี าวรรคหน่ึงไมจสํานเปักนงาหนรคือณมะากกรรเกมกินาไรปกฤษฎีกา
ก็อาจย่ืนคํารองตอศาลภายในเจ็ดวันนับแตวันที่ไดรับแจงเพ่ือขอใหศาลมีคําสั่งได คําส่ังดังกลาว
ใหเปนท่ีสุด สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถาเจาหน้ีผูขอบังคับคดีไมปฏิบัติตามวรรคหน่ึงหรือไมปฏิบัติตามคําสั่งศาลตาม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
วรรคสอง ใหเจาพนักงานบังคับคดีงดการบังคับคดีไวจนกวาเจาหน้ีผูขอบังคับคดีนั้นจะไดปฏิบัติ
ตามคาํ ส่ังของสเจํานา พักงนานักคงาณนะบกรงั รคมับกคารดกหี ฤรษือฎศกี าาล แลวแตกรสณํานี ักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
บทบัญญัติมาตรานี้ใหใชบังคับแกเจาหนี้ผูเขาดําเนินการบังคับคดีตอไปตาม
สํานักงานมคาณตระการ๒รม๙ก๐ารวกรฤรษคฎแีกปา ด และมาตรสาําน๒ัก๙งา๑นค(ณ๒ะ)กรโดรมยกอานรกโุ ลฤษมฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นมกั างาตนรคาณ๑ะ๕กร๕ร๘ม๗กาครกูค ฤวษาฎมกีซาง่ึ ไมสามารถเสสําียนคกั างธานรครณมเะนกีรยรมมศกาลรกอฤาษจฎยีก่ืนาคํารองตอศาล
ขอใหยกเวนคาธรรมเนียมศาลในการฟองหรือตอสูคดีในศาลช้ันตนหรือชั้นอุทธรณหรือชั้นฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ตามทบ่ี ัญญัตไิ วใ นมาตรา ๑๕๖ และมาตรา ๑๕๖/๑
สํานมกั างาตนรคาณ๑ะก๕ร๖ร๘ม๘กาผรกูใฤดษมฎีคีกวาามจํานงจะขสอํายนกกั เงวานนคคณาธะรกรรรมมเกนาียรมกฤศษาฎลีกในา การฟองหรือ
สํานกั งานตคอ ณสะคู กดรีรใมหกย ารนื่ กคฤาํ ษรฎอกี งาตอ ศาลชั้นตนสทํานจ่ี กั ะงฟานอคงณหระกอื รไรดมฟ กอารงกคฤดษไี ฎวกี น าน้ั พรอมกับคสําาํฟนอักงงาคนคําฟณอะกงรอรุทมธกรารณกฤษฎีกา
คําฟองฎีกา คํารองสอด หรือคําใหการ แลวแตกรณี แตถาบุคคลนั้นตกเปนผูไมสามารถเสีย
คา ธรรมเนยี มสศําานลักใงนานภคาณยหะกลรงั รมจกะายรน่ืกคฤษาํ รฎอีกงาในเวลาใด ๆสํากน็ไักดงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
การย่ืนคํารองตามวรรคหน่ึง ผูรองอาจเสนอพยานหลักฐานไปพรอมคํารองและ
สาํ นักงานหคาณกศะการลรเมหก็นาสรกมฤคษวฎรีกไาตสวนพยานหสลํานักักฐงาานนเคพณิม่ ะเกตรมิรมกกใ็ าหรดกฤาํ เษนฎินีกกาารไตสวนโดสยาํเนร็วักเงทานาทคณี่จําะเกปรรนมทกาั้งรนกี้ฤษฎกี า
ศาลจะมีคําส่ังใหงดการดําเนินกระบวนพิจารณาคดีน้ันไวท้ังหมดหรือแตบางสวนเปนการชั่วคราว
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
จนกวา การพิจารณาส่ังคาํ รอ งขอยกเวนคาธรรมเนียมศาลจะถึงท่สี ุดกไ็ ดต ามท่ีศาลเหน็ สมควร
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๕๖/๑๘๙ เม่ือศาลพิจารณาคํารองขอยกเวนคาธรรมเนียมศาลเสร็จแลว
ใหศ าลมคี าํ ส่ังสโําดนยักเงรา็วนคโดณยะกศรารลมจกะามรกีคฤําษสฎั่งอีกานุญาตทั้งหมสดําหนรกั ืองาแนตคเณฉะพการะรบมากงาสรกวฤนษฎหกีราือยกคํารองน้ัน
เสยี ก็ได
สํานักงานคณะกรรมการกฤษหฎากีมามิใหศาลอนสุญํานาตกั งตาานมคคณําะรกอรรงมเกชานรวกาฤนษั้นฎกี เาวนแตจะเปนสทาํ น่ีเชักื่องาไนดควณาะผกูรรอรมงกไมารมกีฤษฎกี า
ทรัพยสินพอท่ีจะเสียคาธรรมเนียมศาลหรือหากผูรองไมไดรับยกเวนคาธรรมเนียมศาลจะไดรับ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ความเดือดรอนเกินสมควรเมื่อพิจารณาถึงสถานะของผูรอง และในกรณีผูรองเปนโจทกหรือผู
สํานกั งานอคุทณธระกณรหรมรกอื าฎรกีกฤาษกฎาีกราฟอ งรอ งหรอื สอําทุนธักรงาณนหคณรอื ะกฎรกี รามนกัน้ารมกีเฤหษตฎผุ กี ลาอันสมควรดสว ํายนักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
เมื่อคูความคนใดไดรับยกเวนคาธรรมเนียมศาลในการฟองหรือตอสูคดีในศาล
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๘๗มาตรา ๑๕๕ แกไขเพ่ิมเติมโดย พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พิจารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ น๘กั ๘งมาานตครณาะ๑กร๕ร๖มกแากรไกขฤเษพฎ่ิมีกเาติมโดย พระรสาําชนบักัญงาญนัคตณิแกะกไขรรเพมกิ่มาเรตกิมฤปษรฎะีกมาวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ๘๙ฎมีกาาตรา ๑๕๖/๑ เสพําิ่มนโักดงยานพครณะระากชรบรญั มญกาัตรแิกกฤไษขฎเพีกิม่า เติมประมวลกสฎาํ หนมักางยานวิธคีพณิจะากรรณรามคกวาารมกฤษฎีกา
แพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๖๙ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานชค้นั ณตะนกแรลรมว กยาืน่ รคกฤํารษอฎงกี เาชนวานั้นในชสั้นําอนทุักงธารนณคหณระกือรฎรีกมากาแรลกวฤแษตฎกีการณี อีก ใหถือสวําานคักูคงาวนาคมณนะั้นกยรรังมคกงาไรมกฤษฎกี า
มีทรัพยสินพอจะเสียคาธรรมเนียมศาลหรือหากไมไดรับยกเวนคาธรรมเนียมศาลแลวจะไดรับ
ความเดอื ดรอ สนาํ เนกักินงาสนมคคณวะรกอรยรมู เกวานรแกฤตษจ ฎะปีการากฏตอ ศาลสเปํานน ักองยานาคงอณน่ื ะกรรมการกฤษฎีกา
ในกรณีท่ีศาลมีคําส่ังอนุญาตใหยกเวนคาธรรมเนียมศาลใหแตเฉพาะบางสวน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หรือมีคําสั่งใหยกคํารอง ผูขออาจอุทธรณคําสั่งนั้นตอศาลไดภายในกําหนดเจ็ดวันนับแตวันมี
คําส่ัง คาํ สง่ั ขอสงาํ ศนกัาลงาอนุทคธณระณกรเ ชรมนกวาารนกี้ใฤหษเฎปกี นาทีส่ ดุ สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๕๗๙๐ สเมํานื่อกั ศงาานลคอณนะุญกรารตมใกหาบรกุคฤคษลฎใกี ดาไดรับยกเวนสคาํ นาธักรงารนมคเณนะียกมรศรมากลาใรนกฤษฎกี า
ศาลใด บุคคลน้ันไมตองเสียคาธรรมเนียมศาลในการดําเนินกระบวนพิจารณาในศาลนั้น
คาธรรมเนียมสเาํ ชนนักงวาานนคี้ใณหะรกวรมรมถกึงาเรงกินฤวษาฎงีกศาาลในการยื่นสฟํานอกั งอานุทคธณระณกรหรรมือกฎารีกาฤษถฎากี เาปนกรณีที่ศาล
อนุญาตในระหวางการพิจารณา การยกเวนไมตองเสียคาธรรมเนียมศาลนั้นใหใชบังคับแตเฉพาะ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คาธรรมเนียมศาลและเงินวางศาลที่จะตองเสีย หรือวางภายหลังคําส่ังอนุญาตเทาน้ัน สวน
คาธรรมเนยี มสศาํ านลกั หงารนือคเงณินะวการงรศมกาลารทกเี่ฤสษยี ฎหีกราือวางไวก อ นคสําํานสกั ัง่ งเาชนน ควณา นะก้นั รเรปมนกาอรนั กไฤมษตฎอกี งาคืน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๕๘๙๑ ถสําานศักางลาเนหค็นณวะากครรูคมวกาามรกอฤีกษฝฎากี ยาหน่ึงจะตองเปสาํนนผักูรงาับนผคิดณเะสกียรรคมากฤาชรากฤษฎีกา
ธรรมเนียมท้ังหมดหรือแตบางสวนของคูความท้ังสองฝาย ใหศาลพิพากษาในเรื่องคาฤชาธรรม
เนียม โดยส่ังใสหํานคกั ูคงวานามคณอีกะกฝรารยมหกานรึ่งกนฤั้นษฎชกีําราะตอศาลในนสําานมักขงอานงคผณูทะี่ไกดรรรับมยกากรเกวฤนษคฎาีกธารรมเนียมศาล
ซ่งึ คา ธรรมเนียมศาลทีผ่ นู ั้นไดรับยกเวนทง้ั หมดหรือแตบ างสวนตามที่ศาลเหน็ สมควร
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๕๙๙๒ ถาปรากฏตอศาลวาผูที่ไดรับยกเวนคาธรรมเนียมศาลน้ัน
สามารถเสยี คสา ธาํ นรกัรมงาเนนคยี ณมะศการลรมไดกาต รั้งกแฤตษเฎวกี ลาาท่ยี น่ื คาํ รองสตําานมักมงาานตครณา ะ๑ก๕รร๖มกหารรอืกใฤนษภฎกีายา หลังกอนศาล
วินิจฉัยชี้ขาดคดี ใหศาลมีคําสั่งใหบุคคลน้ันชําระคาธรรมเนียมศาลท่ีไดรับยกเวนตอศาลภายใน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ระยะเวลาท่ีศาลเห็นสมควรกําหนดก็ได หากไมปฏิบัติตาม ใหศาลมีคําส่ังยึดหรืออายัดทรัพยสิน
ของผูไดรับยกสเาํ วนนกั งคาานธครณระมกเรนรียมกมาศรกาลฤษนฎ้ันีกทาั้งหมดหรือแสตําบนกัางาสนวคนณไะวกรรอรคมกําวารินกิจฤฉษัยฎชกี ี้ขา าดในเรื่องคา
ฤชาธรรมเนยี ม สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษในฎีกการณีตามวรรคสหํานนกังึ่ งถานา ศคณาละเกหรรน็ มวกา ารกฤษฎีกา
(๑) คาฤชาธรรมเนียมจะเปนพับแกคูความทั้งสองฝาย ใหศาลมีคําสั่งใหเอา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ชําระคาธรรมเนียมศาลท่ีผูน้ันไดรับยกเวน จากทรัพยสินท่ียึดหรืออายัดดังที่กลาวไวในวรรคหนึ่ง
สาํ นกั งานตคาณมจะกํานรรวมนกทารีศ่ กาฤลษเฎหกี็นาสมควร สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) คูความอีกฝายหน่ึงจะตองชําระคาฤชาธรรมเนียมท้ังหมดหรือแตบางสวน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๙๐มาตรา ๑๕๗ แกไขเพิ่มเติมโดย พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สําน๙กั ๑งมาานตครณาะ๑กร๕ร๘มกแากรกไขฤเษพฎ่ิมกี เาติมโดย พระรสาําชนบกั ัญงาญนคัตณิแกะกไรขรเพมกิ่มาเรตกิมฤปษรฎะกี มาวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๙๒ฎมกี าาตรา ๑๕๙ แกสไําขนเักพง่ิมานเตคิณมโะดกยรรพมกราะรรกาฤชษบฎัญกี ญาัติแกไขเพิ่มเตสิํามนปักรงะามนวคลณกะฎกรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบับที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๗๐ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานแคทณนะผกูทรรไ่ี มดกร าับรยกกฤษเวฎน ีกคาา ธรรมเนียมสศําานลักงใาหนศคณาละมกรีครํามสกัง่ าใรหกคฤษูคฎวกีามา อีกฝายหนง่ึ สนํา้ันนชักํางรานะคณาธะรกรรมรมเนกาียรมกฤษฎกี า
ศาลตอศาลในนามของผูท่ีไดรับยกเวนคาธรรมเนียมศาล แตถาคูความอีกฝายหนึ่งนั้นไมปฏิบัติ
ตามคําส่ัง ใหสศําานลักเงอาานชคําณระะกครารธมรกรามรกเนฤษียฎมีกศาาลน้ันจากทรสัพํานยักสงินานทคี่ยณึดะหกรรือรมอกาายรัดกดฤษังทฎีกี่กาลาวไวในวรรค
หนึ่งตามจํานวนที่ศาลเหน็ สมควร หรือ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๓) ผูที่ไดรับยกเวนคาธรรมเนียมศาลจะตองชําระคาฤชาธรรมเนียมทั้งหมด
หรือแตบางสสวํานนแักงทานนคคณูคะวการมรมอกีกาฝรกาฤยษหฎนกี ึ่งา ใหศาลมีคําสสําน่ังกัใงหาเนอคาณชะํากรระรคมกาฤารชกาฤธษรฎรีกมาเนียมนั้นจาก
ทรัพยสินท่ียึดหรืออายัดดังที่กลาวไวในวรรคหนึ่ง สวนคาธรรมเนียมศาลที่ผูน้ันไดรับยกเวน ให
สํานักงานเอคาณชะาํ กรระรจมากกาทรกรฤพั ษยฎส กี ินาทเี่ หลือ ถาหสาํากนมักี งตานามคจณาํ ะนกวรรนมทกศ่ี ารากลฤเหษฎน็ ีกสามควร สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นมกั งาาตนรคาณ๑ะก๖ร๐รม๙๓การถกาฤผษูทฎี่ไกดารับยกเวนคสาธํานรักรงมาเนนคียณมะกศรารลมปกราระกพฤฤษตฎีกิตานไมเรียบรอย
เชน ดําเนินกระบวนพิจารณาในทางกอความรําคาญถึงขนาด หรือกระทําความผิดฐานละเมิด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
อํานาจศาลหรือจงใจประวิงความเรื่องนั้น ศาลจะถอนการอนุญาตเสียในเวลาใด ๆ ก็ได และ
บคุ คลเชนวานส้นั ํานจักาํ ตงาอ นงครณบั ะผกดิรรเสมกียาครากฤฤชษาฎธกี รารมเนยี มสาํ หสรําบั นกักรงาะนบควณนะพกจิรรามรณกาารภกฤายษหฎีกลาังที่ศาลไดถอน
การอนุญาตน้นั แลว
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สว นที่ ๒
สํานกั งานคณะกรครวมากมารับกฤผษดิ ฎชกี นั้ าทส่ี ดุ ในคา ฤชสาํ นธรกั รงามนเคนณียะมก๙ร๔รมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๖๑๙๕ ภายใตบังคับบทบัญญัติหามาตราตอไปนี้ ใหคูความฝายที่แพคดี
เปนผูรับผิดในสาํชน้ันกั ทงา่ีสนุดคสณําะหกรรับรมคกาาฤรชกาฤธษรฎรีกมาเนียมทั้งปวงสําแนตักไงมานวคาคณูคะกวรารมมฝกายรกใดฤษจฎะชกี านะคดีเต็มตาม
ขอหาหรือแตบ างสว น ศาลมีอํานาจท่ีจะพิพากษาใหคูความฝายที่ชนะคดีนั้นรับผิดในคาฤชาธรรม
สํานกั งานเนคียณมะทกรงั้ รปมวกงารหกรฤอืษใฎหีกคาูความแตล ะฝสําานยักรงบั าผนคิดณในะกครารฤมชกาาธรกรฤรษมฎเนกี ียา มสวนของตนสําหนรักืองาตนาคมณสะวกนรแรมหกงาครากฤษฎกี า
ฤชาธรรมเนียมสาํซนงึ่ กั คงูคานวคามณทะกุกรฝรมายกไาดรกเ สฤษียฎไปีกกา อนไดตามทสี่ศําานลักจงาะนใคชณดุะลกพรินรมิจกโาดรกยฤคษําฎนกี ึงาถึงเหตุสมควร
และความสจุ รติ ในการดําเนินคดี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษคฎดีกีทา่ีไมมขี อ พิพาสทําในหักฝ งา นยคเรณม่ิ ะคกดรรเี มปกน าผรกเู สฤยีษคฎากี ฤาชาธรรมเนยี มสํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นมักงาาตนรคาณ๑ะก๖ร๒รมกบารุคกฤคษลฎทกี ่ีเาปนโจทกรวมสํากนันักหงารนือคจณําะเกลรยรมรกวามรกัฤนษนฎ้ันีกาหาตองรับผิด
รวมกันในคาฤชาธรรมเนียมไม หากตองรับผิดเปนสวนเทา ๆ กัน เวนแตจะไดเปนเจาหน้ีรวม
สาํ นักงานหครณอื ละกูกรหรมนกี้ราว รมกหฤษรอืฎศีกาาลไดมีคําส่งั เสปํานนกัองยาานงคอณ่ืนะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๙๓มาตรา ๑๖๐ แกไขเพ่ิมเติมโดย พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๙๔แกไขชื่อของสวนท่ี ๒ “ความรับผิดในคาฤชาธรรมเนียม” ในหมวด ๓ คาฤชาธรรมเนียม
ลักษณะ ๖ คําพสิพํานากกั ษงาานแคลณะคะํากสร่ังรมภกาาครก๑ฤบษทฎทีก่ัาวไป เปน “สวนสทําน่ี ๒กั งคานวาคมณระับกผริดรชมั้นกทาร่ีสกุดฤใษนฎคีกาาฤชาธรรมเนียม”
โดยพระราชบัญญตั ิแกไขเพ่มิ เติมประมวลกฎหมายวธิ พี ิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๙๕ฎมกี าาตรา ๑๖๑ แกสไขําเนพักิ่มงาเตนิมคณโดะยกรโรดมยกพารระกรฤาษชฎบกีัญาญัติแกไขเพิ่มเสตําิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๗๑ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๖๓ ถาคดีไดเสร็จเด็ดขาดลงโดยการตกลง หรือการประนีประนอม
ยอมความหรสือําอนนกั งุญานาคโตณตะกุลรารกมากรารคกฤูคษวฎาีกมาแตละฝายยอสํมานรักับงาผนิดคใณนะคกรารฤมชกาาธรรกรฤมษฎเนีกียา มในสวนการ
ดาํ เนนิ กระบวนพิจารณาของตน เวนแตคูค วามจะไดตกลงกันไวเปน อยางอ่ืน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๖๔ ในกรณีทวี่ างเงินตอศาลตามมาตรา ๑๓๕, ๑๓๖ น้นั จาํ เลยไมตอง
รับผดิ ในคา ฤชสาาํ ธนรกั รงมานเนคณียมะกแรหรมงจกําารนกวฤนษเฎงนิกี าท่ีวางนน้ั อนั เกสําิดนขัก้ึนงภานาคยณหะลกงั รรมการกฤษฎีกา
ถาโจทกยอมรับเงินที่วางตอศาลเปนการพอใจเต็มตามที่เรียกรองแลว จําเลย
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ตองเปน ผรู ับผิดในคาฤชาธรรมเนียม
สํานถักางโาจนทคณกยะกอรมรรมบักาเงรนิกฤทษี่วฎาีกงตา อศาลน้ันเปสน ํากนาักรงพานอคใณจเะพกรียรงมสกวานรกหฤนษึ่งฎแีกหางจํานวนเงินที่
เรยี กรอ ง และดําเนินคดีตอไป จําเลยตองรับผิดในคาฤชาธรรมเนียมเวนแตศาลจะไดพิพากษาให
สาํ นักงานโจคทณกะแกรพรคมกดาี รใกนฤกษรฎณีกีเาชนน้ีโจทกตอสํางนเปกั งนาผนูรคับณผะกิดรใรนมคการฤกชฤาษธฎรกีรามเนียมท้ังสิ้นสอาํ ันนเักกงิดานแคตณกะากรรทรี่ตมกนาไรมกฤษฎกี า
ยอมรับเงนิ ทวี่ างตอ ศาลเปน การพอใจตามท่เี รียกรอง
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๖๕ ในกรณีท่ีมีการชําระหนี้ ดังบัญญัติไวในมาตรา ๑๓๗ ถาโจทก
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ยอมรับการชําระหน้ีน้ันเปนการพอใจเต็มตามที่เรียกรองแลว จําเลยตองเปนผูรับผิดในคาฤชา
ธรรมเนยี ม เวสน ําแนตักงศ าานลคจณะะเกหรน็ รมสกมาครวกรฤมษคีฎกีาํ สา ั่งเปน อยางอสื่นํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาโจทกไมพอใจในการชําระหนี้เชนวาน้ัน และดําเนินคดีตอไป คาฤชาธรรม
สาํ นักงานเนคียณมะกใรหรอมยกูใารนกดฤุลษพฎีกินาิจของศาล แสตําถนักาศงาานลคเณหะ็นกวรารมกกาารรชกําฤรษะฎหกี นาี้น้ันเปนการพสําอนใักจงเาตน็มคณตะากมรทรมี่โจกทารกกฤษฎีกา
เรียกรองแลว คาฤชาธรรมเนียมท้ังส้ินอันเกิดแตการท่ีโจทกปฏิเสธไมยอมรับชําระหนี้นั้นโจทก
ตองเปน ผูรับผสดิํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากี ตารา ๑๖๖๙๖ คสําูคนวักางามนฝคาณยะใกดรรทมํากใารหกตฤอษฎงเกี สาียคาฤชาธรสรํามนเักนงาียนมคใณนะกกรรระมบกาวรนกฤษฎกี า
พิจารณาใด ๆสําทน่ีักไดงาดนําคเณนะินกไรปรมโดกายรไกมฤจษําฎเีกปาน หรือมีลักษสําณนะกั ปงารนะควณิงคะกดรีรหมรกือารทกี่ตฤอษงฎดีกําาเนินไปเพราะ
ความผิดหรือความประมาทเลินเลออยางรายแรง คูความฝายนั้นตองรับผิดในคาฤชาธรรมเนียม
สํานกั งานนคนั้ ณโะดกยรรมมิพกกัารคกําฤนษึงฎวกี า าคคู วามฝายนส้นั ําจนักไงาดนช คนณะะคกดรรหี มรกือาไรมกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานมักงาาตนรคาณ๑ะก๖ร๗รมกคารํากสฤั่งษใฎนกี เารื่องคาฤชาธสรํารนมักเงนาีนยคมณนะั้นกรไรมมวการคกูคฤวษาฎมีกทา้ังปวงหรือแต
ฝายใดฝายหนึ่ง จักมีคําขอหรือไมก็ดี ใหศาลสั่งลงไวในคําพิพากษาหรือคําสั่งชี้ขาดคดีหรือใน
สํานกั งานคคําณส่ังะจกํารรหมนกาายรกคฤดษีอฎอีกกาสารบบความสําแนลักวงแานตคกณระณกีรแรมตกถาารเกพฤ่ือษชฎี้ขีกาาดตัดสินคดีใสดํานศักางลาไนดคมณีคะกํารสร่ังมอกยาารงกฤษฎีกา
ใดในระหวา งการพิจารณา ศาลจะมีคาํ สง่ั เรอื่ งคา ฤชาธรรมเนยี มสาํ หรบั กระบวนพิจารณาท่ีเสร็จไป
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในคําสงั่ ฉบบั นนั้ หรอื ในคาํ พพิ ากษาหรอื คําสัง่ ชขี้ าดคดกี ไ็ ดแ ลวแตจะเลือก
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษในฎีกการณีท่ีมีขอพิพสาําทนใกั นงาเนรื่อคณงทะ่ีไกมรรเมปกนาปรกรฤะษเดฎ็นีกใานคดี ใหศาลสมํานีคักํางสาั่งนใคนณเระ่ือกรงรคมากฤาชรากฤษฎีกา
ธรรมเนียมสาํ หรับขอพพิ าทเชนวา นใ้ี นคําสง่ั ชขี้ าดขอ พพิ าทน้นั
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ๙๖ฎมีกาาตรา ๑๖๖ แกไสขําเนพกั ่ิมงาเตนิมคณโดะยกรโรดมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๗๒ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษในฎีกการณีท่ีมีการพสิจํานากัรงณานาคใหณะมก รใรหมศกาารลกมฤีษอฎํากีนาาจที่จะสั่งเรื่อสาํงนคักางฤานชคาณธะรกรรมรเมนกียารมกฤษฎีกา
สําหรบั การพจิ ารณาครั้งแรก และการพจิ ารณาใหมในคาํ พิพากษาหรือคําสง่ั ได
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๖๘ ในกรณีคูความอาจอุทธรณ หรือฎีกาคําพิพากษาหรือคําสั่งของ
สาํ นกั งานศคาณลไะดกนรร้ันมกหาารมกฤมษิใฎหีกคาคู วามอุทธรณสหํานรักืองฎานีกคาณในะกปรญ รมหกาาเรรก่อื ฤงษคฎา กีฤาชาธรรมเนียมสแํานตักองยาานงคเณดีะยกวรรเวมนกาแรตกฤษฎกี า
อุทธรณหรือฎีกานั้นจะไดยกเหตุวา คาฤชาธรรมเนียมน้ันมิไดกําหนดหรือคํานวณใหถูกตองตาม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
กฎหมาย
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๖๙๙๗ เม่ือมีคําวินิจฉัยช้ีขาดในเรื่องคาฤชาธรรมเนียมแลว ใหหัวหนา
สํานักงานประสจําํานศกั างลานยคุตณิธระกรรมรชมั้นกตารนกทฤษําบฎัญีกาชีแสดงคาฤชสาําธนรักรงมานเนคณียมะกทร่ีครมูคกวาารมกทฤษุกฎฝกีายา ไดเสียไปโดย
ลําดับ และจํานวนท่ีคูความฝายใดฝายหนึ่งหรือทั้งสองฝายจะตองรับผิดตามคําวินิจฉัยชี้ขาดของ
สํานักงานศคาณละคกคูรรวมากมาหรกรฤอื ษบฎุคกี คาลทเี่ ก่ียวของสอําานจกั ขงอานสคําเณนะากบรัญรมชกีเาชรน กวฤาษนฎ้นั กี ไาด สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานมักงาาตนรคาณ๑ะก๖ร๙รม/ก๑า๙ร๘กถฤษาบฎุกีคาคลซ่ึงตองชําสรําะนคักางฤานชคาธณระรกมรรเมนกียามรกคฤาษงชฎํากี ราะคาฤชาธรรม
เนยี มตอศาลก็ดีหรือตอเจาพนักงานบังคบั คดีก็ดี หรือตอบุคคลอื่นที่มิใชเจาหนี้ตามคําพิพากษาก็
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ดี ศาล เจาพนักงานบังคับคดี หรอื บุคคลเชนวา น้นั อาจบังคบั เอาแกท รัพยสนิ ของบุคคลนน้ั เสมอื น
หนึ่งเปนลูกหสนาํ ้ีนตักางมาคนคําพณะิพการกรมษกาาเรพกื่อฤษชฎํารีกะาคาฤชาธรรมสํเานนกัียงมานดคังณกะลการวรไมดก าใรนกกฤษรฎณกี ีเาชนน้ี ใหถือวา
หวั หนา สาํ นกั งานประจําศาลยุตธิ รรมช้นั ตน เจาพนักงานบังคบั คดี หรอื บุคคลที่มีสทิ ธไิ ดรับคา ฤชา
สํานักงานธครรณมะเกนรยีรมมกนาัน้รกแฤษลฎวแกี าตกรณีเปนเจสา หํานนัก้ีตงานมคคณาํ พะกิพรรามกกษาารกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
การบังคบั คดตี ามวรรคหนงึ่ ใหไดร บั ยกเวน คา ฤชาธรรมเนียมในการบังคับคดีทั้ง
ปวง แตหากยสงั ํามนีเักงงินาทนี่ไคดณจ ะากกรกรมากราบรังกคฤับษฎคกีดาีคงเหลือภายสหําลนังักชงาํานรคะใณหะแกรกรผมูมกีสาริทกธฤิไษดฎรกี ับา ใหหักคาฤชา
ธรรมเนยี มที่ไดรับยกเวนดังกลาวไวจากเงนิ นน้ั สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๖๙/๒๙๙ ภายใตบ งั คบั แหง บทบญั ญัติมาตรา ๑๖๙/๓ ใหลูกหนี้ตามคํา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิพากษาเปนผูรับผิดในคาฤชาธรรมเนียมในการบังคับคดี โดยใหหักออกจากเงินที่ไดจากการยึด
สํานกั งานอคายณัดะกขรารยมกหารกือฤจษําฎหีกนาา ยทรพั ยส ินขสอํานงักลงูกาหนคนณี้ตะากมรครมําพกาิพรกากฤษษฎาหีการือจากเงินที่ลสูกํานหักนงี้ตานาคมณคะํากพริพรมากาษรากฤษฎกี า
ไดว างไว
สาํ นใักนงากนรคณณที ะมี่กรีกรามรกบางัรคกฤับษคฎดกี แี ากผ ูค าํ้ ประกนัสําในนักศงาาลนคคณาะฤกชรารธมรกรามรกเนฤษียฎมีกในา การบงั คบั คดี
ในสว นน้นั ใหหักออกจากเงินท่ไี ดจากการบงั คบั คดตี ามสญั ญาประกัน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในกรณีท่ีมีการบังคับคดีตามคําพิพากษาใหแบงกรรมสิทธ์ิรวมหรือมรดกให
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๙๗มาตรา ๑๖๙ แกไขเพ่ิมเติมโดย โดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ น๙ัก๘งมาานตครณา ะ๑ก๖ร๙รม/ก๑ารเพกฤ่ิมษโดฎยีกาโดยพระราชบัญสําญนัตักิแงกานไขคเณพะ่ิมกเรตริมมปกราะรมกวฤลษกฎฎกี หามายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ๙๙ฎมีกาาตรา ๑๖๙/๒ เสพําน่ิมกัโดงายนโคดณยะพกรระรรมาชกบารัญกญฤษัตฎิแกีกาไขเพ่ิมเติมประสมาํวนลักกงฎาหนมคาณยะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎกี า
ความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๗๓ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานเจคาณขะอกงรรวมมกาหรรกือฤษทฎายีกาาทผูไดรับสวสนําแนบกั งงาทนุกคณคนะกเรปรนมผกาูรรับกผฤษิดฎใกีนาคาฤชาธรรมเสนาํ นียักมงใานคกณาระบกรังรคมับกคารดกีฤษฎีกา
โดยใหหักออกจากเงินท่ีไดจากการขายหรือจําหนายทรัพยสินอันเปนกรรมสิทธิ์รวมหรือทรัพย
มรดกนัน้ สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในกรณีที่มีการถอนการบังคับคดีนอกจากกรณีตามมาตรา ๒๙๕ (๑) ใหเจาหน้ี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ตามคําพพิ ากษาผขู อยดึ หรอื อายดั ทรัพยส ินเปน ผูรบั ผิดในคา ฤชาธรรมเนียมในการบงั คับคดี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๖๙/๓๑๐๐ บุคคลใดทําใหต อ งเสียคา ฤชาธรรมเนียมในการบงั คบั คดสี วน
สาํ นักงานใดคณโดะยกไรมรมจกําาเรปกนฤหษรฎือีกมา ีลักษณะประสวําิงนกกั างารนบคังณคะับกครรดมี หการรือกทฤษี่ตฎอกีงาดําเนินไปเพรสาาํ ะนคักวงาามนคผณิดะหกรรือรมคกวาารมกฤษฎกี า
ประมาทเลินเลออยางรายแรง หรือเพราะบังคับคดีไปโดยไมสุจริตกอนการบังคับคดีไดเสร็จลง ผู
ท่ีไดรับความเสสาํ ียนหักงาายนคหณระือกลรูกรมหกนาี้ตรกาฤมษคฎํากี พาิพากษา แลวสแํานตักกงรานณคี ณอาะจกรยร่ืนมคกํารกอฤงษตฎอกี ศาาลภายในเจ็ด
วันนับแตวันทราบพฤติการณอันเปนมูลแหงขออางนั้น เพ่ือใหศาลมีคําสั่งใหบุคคลเชนวานั้นรับ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ผดิ ในคาฤชาธรรมเนียมดังกลาว
สํานคักํางาสน่ังคขณอะงกศรารลมตกาารมกมฤาษตฎรกี าาน้ีใหอุทธรณสไําปนยกั ังงศานาคลณอะุทกธรรรณมกไาดรกแฤลษะฎคีกําาพิพากษาหรือ
คาํ สัง่ ของศาลอุทธรณใ หเ ปนท่ีสดุ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ๑๐ฎ๐มกี าาตรา ๑๖๙/๓สเพําน่ิมกั โดงายนโคดณยะพกรระรรมากชาบรัญกญฤษัตฎิแีกกาไขเพ่ิมเติมประสมาํ วนลักกงฎาหนมคณายะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎกี า
ความแพง (ฉบับที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๗๔ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณภะการครม๒การกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
วิธพี ิจารณาในศาลช้ันตน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคลณักะษกรณรมะก๑ารกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
วธิ พี จิ ารณาสามญั ในศาลชน้ั ตน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๗๐ หสาํามนมกั ิใงาหนฟคอณงะกพรริจมากราณรกาฤแษลฎะกี ชาี้ขาดตัดสินคสดําีเนปักนงาคนรค้ังณแะรกกรใรนมกศาารลกฤษฎีกา
หรอื โดยศาลอ่ืนนอกจากศาลชัน้ ตน เวนแตจ ะมีกฎหมายบญั ญัติไวช ัดแจง เปนอยางอ่นื
สํานภักงาายนใคตณบะังกครัรบมแกหารงกบฤทษบฎัญีกาญัติในภาคนสี้วําานดกั วงายนคคดณีไะมกมรรีขมอกพาริพกาฤทษฎคีกดาีมโนสาเร คดี
ขาดนดั และคดที ม่ี อบใหอนญุ าโตตุลาการช้ีขาด การฟอง การพิจารณาและชี้ขาดตัดสินคดีในศาล
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ชั้นตน นอกจากจะตองบังคับตามบทบัญญัติท่ัวไปแหงภาค ๑ แลว ใหบังคับตามบทบัญญัติใน
ลักษณะนี้ดว ยสํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๗๑ คสดําีทน่ีปกั งราะนมควณละกกรฎรหมมกาารยกนฤษ้ีบฎัญกี ญา ัติวาจะฟองสยาํ ังนศักางลานชค้ันณตะนกรหรมรกือาจระกฤษฎกี า
เสนอปญหาตอศาลช้ันตนเพื่อช้ีขาดตัดสิน โดยทําเปนคํารองขอก็ไดน้ัน ใหนําบทบัญญัติแหง
ประมวลกฎหสมาํ านยักนงา้ีวนาคดณวยะกสริทรธมิแกลาระกหฤนษาฎทกี ่ีขาองโจทกและสจํานําเักลงยานแคลณะะวกิธรีรพมิจกาารรณกฤาษทฎ่ีตกี อาจากการย่ืนคํา
ฟอ งมาใชบ ังคบั แกผูยื่นคําขอและคูความอีกฝายหนึ่ง ถาหากมี และบังคับแกวิธีพิจารณาท่ีตอจาก
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
การย่ืนคาํ รอ งขอดว ยโดยอนุโลม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๗๒ ภายใตบังคับบทบัญญัติมาตรา ๕๗ ใหโจทกเสนอขอหาของตน
สํานกั งานโดคยณทะกําเรปรมน กคาาํรฟกฤอษงฎเปกี นา หนงั สอื ยน่ื ตสอ ํานศกัางลาชนั้นคตณนะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คําฟองตองแสดงโดยแจงชัดซึ่งสภาพแหงขอหาของโจทกและคําขอบังคับทั้ง
ขออา งท่อี าศยั สเําปนนักหงาลนกั คแณหะงกขรรอ มหกาาเรชกน ฤวษา ฎนีกนั้ า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ใหศาลตรวจคําฟองนั้นแลวส่ังใหรับไว หรือใหยกเสีย หรือใหคืนไป ตามท่ี
สํานกั งานบคัญณญะกัตรไิ รวมใ กนามรกาตฤษรฎา กี ๑า๘ สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานมักางาตนรคาณ๑ะ๗กร๓รม๑๐ก๑ารเกมฤ่ือษศฎากี ลาไดร บั คาํ ฟองสแํานลกั ว งาในหคศณาละกอรอรกมหกามรากยฤสษงฎสกี ําาเนาคาํ ฟอง
สาํ นักงานใหคณแกะกจราํ รเมลกยาเพรกอ่ื ฤแษกฎคกี ดา ี และภายในสกําาํนหักงนาดนเคจณ็ดะวกนั รนรมบั กแาตรกว ฤนั ษยฎืน่ กี คาําฟอง ใหโ จทสกํานรักองงาขนอคตณอ ะพกรนรักมงกาานรกฤษฎีกา
เจาหนา ที่เพอื่ ใหส ง หมายนนั้
สาํ นนักับงาแนตคเณวะลการทรี่ไมดกยาร่ืนกคฤําษฟฎอกี างแลว คดีน้ันอสํายนูใกันงราะนหควณาะงกพรริจมากรณารากฤแษลฎะกี ผาลแหงการน้ี
(๑) หามไมใหโจทกย่ืนคําฟองเร่ืองเดียวกันน้ันตอศาลเดียวกัน หรือตอศาลอื่น
สํานักงานแคลณะ ะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) ถามีเหตุเปล่ียนแปลงเกิดข้ึนในพฤติการณอันเกี่ยวดวยการยื่นฟองคดีตอ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๑๐๑ มาตรา ๑๗๓สําวนรักรงคานหคนณึ่ง ะแกกรไรขมเกพาิ่มรกเตฤิมษโฎดกี ยาพระราชบัญญสัตําิแนกักไงขาเนพคิ่มณเตะกิมรปรรมะกมาวรลกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
กฎหมายวธิ พี ิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๑๐) พ.ศ. ๒๕๒๗
- ๗๕ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานศคาณลทะก่ีมรีเรขมตกศารากลฤเษหฎนีกือาคดีน้ัน เชน สกําานรกั เปงาลนี่ยคนณแะกปรลรงมภกูมาริลกําฤเษนฎาีกขาองจําเลย การสเาํ ปนลักี่งยานนแคปณละกงรเชรมนกวาารนก้ีฤษฎีกา
หาตดั อํานาจศาลทร่ี ับฟองคดีไวในอนั ทจ่ี ะพิจารณาและช้ีขาดตัดสินคดีนั้นไม
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๗๔ ในกรณีตอ ไปนใี้ หถ อื วา โจทกไ ดท้ิงฟอง คือ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๑กี )า ๑๐๒ ภายหลสังําทนี่ไกั ดงาเนสคนณอะคกํารฟรมอกงาแรกลฤวษฎโจกี าทกเพิกเฉยไสมํารนอักงงาขนอคตณอะพกรนรัมกกงาารนกฤษฎีกา
เจา หนา ทเ่ี พ่ือใหสง หมายเรียกใหแ กค ดีแกจําเลย และไมแจง ใหศ าลทราบเหตแุ หง การเพิกเฉยเชน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
วาน้นั ภายในกําหนดเจด็ วนั นบั แตวนั ย่ืนคาํ ฟอ ง
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๒กี )าโจทกเพิกเฉสยําไนมักดงาํานเนคณินะคกดรีภรมากยาใรนกเฤวษลฎากีตาามท่ีศาลเห็นสสํามนคักงวารนกคําณหะนกดรรไมวกเพารื่อกฤษฎกี า
การนัน้ โดยไดส ง คําสง่ั ใหแกโ จทกโดยชอบแลว
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๗๕ กอนจําเลยย่ืนคําใหการ โจทกอาจถอนคําฟองไดโดยย่ืนคําบอก
สาํ นักงานกคลณาวะเกปรนรมหกนารังกสฤอื ษตฎอกี ศาาล สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ภายหลังจําเลยยื่นคําใหการแลว โจทกอาจย่ืนคําขอโดยทําเปนคํารองตอศาล
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ช้ันตนเพ่ืออนุญาตใหโจทกถอนคําฟองได ศาลจะอนุญาตหรือไมอนุญาตหรืออนุญาตภายใน
สาํ นักงานเงคือ่ ณนะไกขรตรมามกาทรี่เกหฤน็ ษสฎมกี าควรก็ได แต สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๑) หามไมใ หศาลใหอ นุญาต โดยมิไดฟ ง จาํ เลยหรือผูรองสอด ถา หากมีกอน
สําน(ัก๒งา)นคใณนะกกรรณรมีทกี่โาจรทกฤกษถฎอกี นาคําฟอง เน่ือสงํานจักางกามนีคขณอตะกกรลรมงหการรือกปฤษรฎะีกนาีประนอมยอม
ความกับจาํ เลย ใหศาลอนญุ าตไปตามคาํ ขอน้ัน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๗๖ การท้ิงคําฟองหรือถอนคําฟองยอมลบลางผลแหงการย่ืนคําฟอง
นนั้ รวมทั้งกระสบาํ นวักนงพานิจคารณณะการอรื่นมกๆารอกฤนั ษมฎมี ีกาาตอ ภายหลงั ยส่นื ํานคักํางฟาอนคงณแะลกะรกรมระกทาราํ กใฤหษคฎูคกี วาามกลบั คนื เขา
สูฐานะเดิมเสมอื นหนึ่งมไิ ดมกี ารย่ืนฟองเลย แตวาคําฟองใด ๆ ที่ไดท้ิงหรือถอนแลว อาจยื่นใหม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ไดภายใตบ งั คบั แหง บทบัญญัตขิ องกฎหมายวาดว ยอายคุ วาม
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๗๗๑๐๓ เมื่อไดสงหมายเรียกและคําฟองใหจําเลยแลว ใหจําเลยทํา
สาํ นกั งานคคําณใหะก รารมเปกาน รหกฤนษงั ฎสกีอื ายืน่ ตอศาลภาสยําในนกั สงาิบนหคาณวะนั กรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ใหจําเลยแสดงโดยชัดแจงในคําใหการวา จําเลยยอมรับหรือปฏิเสธขออางของ
โจทกทง้ั สนิ้ หรสอื ํานแกัตงบ านางคสณว ะนกรรรวมมกทารัง้ กเฤหษตฎุแกี หาง การน้นั สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
จําเลยจะฟองแยงมาในคําใหการก็ได แตถาฟองแยงน้ันเปนเรื่องอื่นไมเก่ียวกับ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คําฟองเดมิ แลว ใหศาลส่ังใหจาํ เลยฟอ งเปนคดตี า งหาก
สํานใกั หงาศนาคลณตะรกวรรจมดกูคารํากใฤหษกฎาีกราน้ันแลวส่ังใสหํารนับักไงาวน คหณรือะกใรหรมคกืนาไรปกฤหษรฎือกี สาั่งไมรับตามที่
บัญญตั ิไวใ นมาตรา ๑๘
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สําน๑กั ๐ง๒านมคาตณระากร๑ร๗ม๔กา(ร๑ก)ฤษแฎกีกไขาเพิ่มเติมโดยพสรําะนรักาชงาบนัญคญณัตะิแกกรรไขมเกพา่ิมรกเตฤิมษปฎรีกะามวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๒๗
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ๑๐ฎ๓ีกามาตรา ๑๗๗ สวํารนรคกั งหานนึ่งคณแกะไกขรเรพมิ่มกเาตริมกเฤพษิ่มฎโกีดายพระราชบัญญสัตาํ ิแนกักไงขานเพคิ่มณเะตกิมรปรรมะกมาวรลกฤษฎีกา
กฎหมายวิธีพจิ ารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๓) พ.ศ. ๒๕๓๕
- ๗๖ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษบฎทีกบาัญญัติแหงมาสตํานรกัางนาี้นใคหณใชะกบรังรคมับกาแรกกบฤษุคฎคีกลาภายนอกที่ถูกสเาํ รนียักกงาเนขาคมณาะเกปรนรมผกูราอรงกฤษฎีกา
สอดตามมาตรา ๕๗ (๓) โดยอนุโลม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๗๘๑๐๔ ถาจําเลยฟองแยงรวมมาในคําใหการ ใหโจทกทําคําใหการแก
สาํ นักงานฟคอณงะแกยรงรยม่ืนกตารอกศฤาษลฎภีกาายในสิบหา วนั สนํานับักแงาตนว คนั ณทะีไ่ กดรสรมงคกาํารใกหฤก ษาฎรกีถางึ โจทก สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
บทบญั ญตั แิ หง มาตรากอ น ใหใ ชบงั คบั แกค าํ ใหการแกฟ องแยง นโี้ ดยอนุโลม
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๗๙ โจทกหรือจําเลยจะแกไขขอหา ขอตอสู ขออาง หรือขอเถียงอัน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
กลา วไวในคําฟองหรือคาํ ใหการทเ่ี สนอตอ ศาลแตแรกก็ได
สํานกกั างรานแคกณไขะนกรัน้ รมโกดายรเกฉฤพษาฎะกี อาาจเปนการแสกําไ นขกั ใงนาขนอคตณอะกไปรรนมี้ การกฤษฎกี า
(๑) เพ่ิม หรอื ลด จาํ นวนทุนทรพั ย หรอื ราคาทรัพยสินที่พิพาทในฟอ งเดมิ หรือ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๒กี )าสละขอหาใสนําฟนอกั งงาเนดคิมณเสะกียรบรมางกขารอกฤหษรฎือีกเาพ่ิมเติมฟองเสดาํ นิมักใงหาบนครณิบะูรกณรรโมดกยาวริธกีฤษฎกี า
เสนอคาํ ฟองเพิม่ เติม หรือเสนอคาํ ฟองเพื่อคุมครองสิทธิของตนในระหวางการพิจารณา หรือเพ่ือ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
บังคบั ตามคาํ พิพากษาหรอื คาํ สง่ั หรือ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๓กี )า ยกขอตอสสําูขนึ้นกั งใาหนคมณ เะปกรนรมขกอาแรกกฤขษอฎกีหาาเดิม หรือสทํา่ียนื่ักนงภานาคยณหะกลรังรมหการรือกฤษฎีกา
เปล่ียนแปลง แกไขขออาง หรือขอเถียงเพ่ือสนับสนุนขอหา หรือเพื่อหักลางขอหาของคูความอีก
ฝา ยหนึ่ง สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
แตหามมิใหคูความฝายใดเสนอคําฟองใดตอศาล ไมวาโดยวิธีฟองเพิ่มเติมหรือ
สาํ นกั งานฟคอณงะแกยรงรมภกาารยกหฤลษังฎทีก่ีาไดย่ืนคําฟองสเําดนิมักงตาอนคศณาละกแรลรวมกเาวรนกฤแษตฎคกี ําาฟองเดิมและสคาํ นําักฟงอานงคภณายะกหรลรมังกนา้ีจระกฤษฎกี า
เกย่ี วของกันพอทีจ่ ะรวมการพจิ ารณาและช้ีขาดตัดสนิ เขา ดว ยกนั ได
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๘๐ ๑๐๕ การแกไขคําฟองหรือคําใหการท่ีคูความเสนอตอศาลไวแลวให
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ทําเปนคํารองยื่นตอศาลกอนวันชี้สองสถาน หรือกอนวันสืบพยานไมนอยกวาเจ็ดวัน ในกรณีที่ไม
มีการชี้สองสถสาํ นกั เงวานคแณตะมกีเรหรตมกุอาันรกสฤมษคฎวกี ราที่ไมอาจย่ืนคสํานรกัองงาไนดคกณอะนกรนร้ันมกหารรกือฤเษปฎนีกกาารขอแกไขใน
เร่ืองที่เกี่ยวกับความสงบเรียบรอยของประชาชน หรือเปนการแกไขขอผิดพลาดเล็กนอยหรือขอ
สํานักงานผคดิ ณหะลกงรเรลมก็ กนารอ กยฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นมักางาตนรคาณ๑ะ๘กร๑รมกเวานรกแฤตษใ ฎนีกการณที ่ีคาํ รอ งนสั้นํานอักางจาทนคาํ ไณดะแกตรรฝมา กยาเรดกียฤวษฎกี า
(๑) หา มไมใ หม คี ําส่ังยอมรับการแกไข เวน แตจะไดสงสําเนาคาํ รองใหแกค คู วาม
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อีกฝายหน่งึ ทราบลวงหนาอยางนอยสามวัน กอ นกาํ หนดนัดพิจารณาคาํ รองน้นั
สําน(กั ๒งา)นหคณา มะกมริใรหมศกาารลกพฤิพษฎากีกาษาหรือมีคําสส่ังําชนี้ขกั างดานในคณประกะรเดรม็นกทา่ีครกูคฤวษาฎมีกไาดแกไขคําฟอง
หรือคําใหการ เวนแตคูความอีกฝายหน่ึงจะไดมีโอกาสบริบูรณในอันที่จะตรวจโตแยงและหักลาง
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ น๑กั ๐ง๔านคมณาะตกรรารม๑ก๗าร๘กฤวรษรฎคีกหาน่ึง แกไขเพ่ิมสเตํานิมกั โงดายนพครณะะรการชรบมัญกญารัตกิแฤกษไฎขีกเพา ิ่มเติมประมวล
กฎหมายวธิ พี ิจารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๓) พ.ศ. ๒๕๓๕
๑๐๕ มาตรา ๑๘๐สําแนกกั ไงขาเนพคิ่มณเตะิกมรโรดมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิจารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
- ๗๗ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานขคอณหะากหรรรือมขกอารตกอ ฤสษใู ฎหีกมา หรอื ขออางสหํานรกั อื งขาอนคเถณยี ะงกใรหรมกทาก่ี รลกฤา วษไฎวกี ใานคาํ รองขอแกสาํไนขักนงัน้ านคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นมักางาตนรคาณ๑ะ๘กร๒รม๑ก๐๖ารกเมฤษ่ือฎไดีกยา ื่นคาํ ฟอง คาํสใําหนกั งาารนแคณละคกรํารใมหกก าารรกแฤกษฟฎกีอ างแยงถา หากมี
แลว ใหศ าลทาํ การชี้สองสถานโดยแจง กําหนดวนั ช้สี องสถานใหค คู วามทราบลวงหนาไมน อ ยกวา
สํานกั งานสคิบณหะากวรันรมเกวนารแกตฤใษนฎกีกราณีดงั ตอ ไปนสี้ ํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๑) จําเลยคนใดคนหนง่ึ ขาดนัดยื่นคาํ ใหการ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) คําใหก ารของจําเลยเปนการยอมรบั โดยชัดแจงตามคาํ ฟองโจทกท ้ังส้นิ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๓ีก)า คําใหการขอสํางนจักํางเาลนยคเณปะนกครํรามใหกากรากรฤปษฏฎีกิเสาธขออางของสโาํ จนทักกงาทน้ังคสณ้ินะกโรดรยมกไมารมกีฤษฎีกา
เหตแุ หงการปฏิเสธ ซ่ึงศาลเห็นวา ไมจ ําเปน ตองมีการชสี้ องสถาน
สําน(กั ๔งา)นศคณาละเกหรน็รมสกมาครกวฤรษวินฎกีจิ าฉยั ช้ีขาดคดใี สหําเ นสักรงจ็ าไนปคทณัง้ ะเกรรอื่ รงมโกดายรไกมฤษต ฎอีกงาสบื พยาน
(๕) คดมี โนสาเรตามมาตรา ๑๘๙ หรอื คดไี มม ีขอยุงยากตามมาตรา ๑๙๖
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๖) คดีที่ศาลเห็นวามีประเด็นขอพิพาทไมยุงยากหรือไมจําเปนที่จะตองชี้สอง
สถาน สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในกรณีที่ไมตองมีการชี้สองสถาน ใหศาลมีคําสั่งงดการช้ีสองสถานและกําหนด
สํานักงานวัคนณสะืบกพรรยมากนารถกาฤหษาฎกี มา ี แลวใหสงคสํานสัก่งงดาังนกคลณาะวกใรหรมคกูคารวกาฤมษทฎรีกาาบตามมาตราสาํ๑น๘ัก๔งานเวคนณแะกตรครมูคกวาารมกฤษฎกี า
ฝา ยใดจะไดทราบหรอื ถอื วาไดทราบคาํ สงั่ ดังกลา วแลว
สาํ นคกั ูคงาวนาคมณอะากจรตรมกกลางรกกันฤษกฎะกีปาระเด็นขอพิพสาํานทกั โงดายนยคื่นณคะกํารแรถมลกงารรกวฤมษกฎันีกตาอศาลในกรณี
เชน วา นี้ ใหก ําหนดประเด็นขอ พิพาทไปตามน้นั แตถา ศาลเห็นวาคาํ แถลงนน้ั ไมถ กู ตอ ง กใ็ หศ าลมี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
อาํ นาจทีจ่ ะมีคําส่งั ยกคําแถลงนัน้ แลวดําเนินการชส้ี องสถานไปตามมาตรา ๑๘๓
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๘๒ ทว๑ิ ๐๗ (ยกเลิก)
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๘๓ ๑๐๘ ในวนั ชสี้ องสถาน ใหคคู วามมาศาล และใหศาลตรวจคาํ คคู วาม
และคําแถลงขสอาํ นงักคงูคานวคามณะแกลรรวมนกําาขรอกฤอษาฎงกี ขาอเถียง ท่ีปรสาํากนฏกั ใงนานคคําณคะูคกวรารมกแาลระกคฤษําแฎกีถาลงของคูความ
เทียบกันดู และสอบถามคูความทุกฝายถึงขออาง ขอเถียง และพยานหลักฐานที่จะย่ืนตอศาลวา
สาํ นกั งานฝคาณยใะดกรยรอมมกรารับกหฤรษือฎโกี ตาแยงขออาง สขําอนเักถงียานงคนณั้นะอกยรารงมไกรารขกอฤเษทฎ็จกี จาริงใดท่ีคูควาสมํายนอักงมารนับคกณันะกกร็เรปมนกอารันกฤษฎกี า
ยุติไปตามนั้น สวนขอกฎหมายหรือขอเท็จจริงที่คูความฝายหน่ึงยกขึ้นอางแตคําคูความฝายอื่นไม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
รับและเก่ียวเน่ืองโดยตรงกับประเด็นขอพิพาทตามคําคูความใหศาลกําหนดไวเปนประเด็นขอ
สาํ นกั งานพคิพณาะทกรแรลมะกการํากหฤนษดฎใีกหาคคู วามฝายใสดํานนกัาํ งพายนาคนณหะกลรักรฐมากนามรกาฤสษบื ฎใกีนาประเดน็ ขอใดสกํานอ ักนงหานรคือณหะลกงั รกรไ็มดการกฤษฎีกา
ในการสอบถามคูความตามวรรคหนึ่ง คูความแตละฝายตองตอบคําถามท่ีศาล
ถามเองหรือถสาาํ นมกั ตงาานมคคณําะขกอรขรมอกงาครูคกฤวษามฎกีฝาายอ่ืน เกี่ยวสกําับนขกั องาเนทค็จณจะรกิงรทรมี่คกูคาวรกาฤมษฝฎากี ยาอื่นยกขึ้นเปน
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ๑๐ฎ๖กี า มาตรา ๑๘๒สําแนกกั ไงขาเนพค่ิมณเตะกิมรโรดมยกพาระกรฤาษชฎบกีัญาญัติแกไขเพิ่มเสตําิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมากยาวริธกีฤษฎกี า
พิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
สําน๑กั ๐ง๗านมคาตณระาก๑รร๘ม๒กาทรวกิ ฤยษกฎเลกี ิกาโดยพระราชบัสญําญนัตักิแงากนไคขเณพะิ่มกเรตริมมปกราะรมกวฤลษกฎฎกี หามายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๑๐ฎ๘กี า มาตรา ๑๘๓สําแนกกั ไงขาเนพค่ิมณเตะกิมรโรดมยกพาระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมากยาวริธกีฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
- ๗๘ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานขคอณอาะงกขรรอมเถกาียรงกฤแษลฎะีกพายานหลักฐานสตํานาักงงๆานคทณี่คะูคกวรารมกจาะรยก่ืนฤตษอฎศีกาาล ถาคูความสฝําานยักใงดานไคมณตะอกบรครมํากถาารมกฤษฎกี า
เกี่ยวกับขอเท็จจริงใด หรือปฏิเสธขอเท็จจริงใดโดยไมมีเหตุผลอันสมควร ใหถือวายอมรับ
ขอเท็จจริงนั้นสแาํ ลนักวงเาวนนคแณตะกครูครวมากมารฝกาฤยษนฎ้ันีกไามอยูในวิสัยสทําี่จนะักตงอานบคหณระือกแรรสมดกงาเรหกตฤษุผฎลกี แาหงการปฏิเสธ
ไดในขณะนั้น
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คูความมีสิทธิคัดคานวาประเด็นขอพิพาทหรือหนาท่ีนําสืบท่ีศาลกําหนดไวนั้นไม
ถูกตอง โดยแสถาํ ลนงกั ดงาวนยควณาจะกาตรรอมศกาารลกใฤนษขฎณกี ะานั้นหรือย่ืนคสําํารนอักงงตานอคศณาะลกภรารยมกในารเกจฤ็ดษวฎันกี นาับแตวันท่ีศาล
ส่ังกําหนดประเด็นขอพิพาทหรือหนาที่นําสืบ ใหศาลชี้ขาดคําคัดคานน้ันกอนวันสืบพยานคําชี้
สํานกั งานขคาดณคะกําครรดั มคกา นรกดฤังษกฎลกี า าวใหอ ยภู ายใตสําบนังกั คงับานมคาณตะรการร๒ม๒ก๖ารกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานมกั งาาตนรคาณ๑ะก๘ร๓รมทกาวริ ก๑๐ฤ๙ษฎใกีนากรณีที่คูควาสมําทนุกั งฝาานยคหณระือกฝรรามยกใาดรกฝฤาษยฎหกี นาึ่งไมมาศาลใน
วนั ชีส้ องสถาน ใหศาลทําการช้ีสองสถานโดยใหถือวาคูความท่ีไมมาศาลไดทราบกระบวนพิจารณา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในวนั น้ันแลว
สํานคกั ูงคาวนาคมณทะ่ีกไมรรมมากศารากลฤนษั้นฎไกี มามีสิทธิคัดคาสนํานวกั างปานรคะเณดะ็นกรขรอมพกาิพรากทฤษแฎลีกะาหนาท่ีนําสืบที่
ศาลกําหนดไวน้ันไมถูกตอง เวนแตเปนกรณีที่ไมสามารถมาศาลไดในวันชี้สองสถาน เพราะเหตุ
สํานักงานจคําณเปะนกรอรันมกไามรอกฤาษจฎกีกาาวลวงได หรืสอําเนปักนงากนาครณคะัดกครรามนกใารนกเฤรษ่ือฎงกี ทาี่เก่ียวกับควาสมาํ นสักงงบานเครียณบะกรรอรมยกขาอรงกฤษฎกี า
ประชาชน ในกรณเี ชน น้ใี หนํามาตรา ๑๘๓ วรรคสาม มาใชบังคบั โดยอนโุ ลม
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๘๓ ตรี๑๑๐ (ยกเลกิ )
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๘๓ จัตวา๑๑๑ (ยกเลิก)
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๘๔ ๑๑๒ ในกรณีท่ีมีการชี้สองสถาน ใหศาลกําหนดวันสืบพยานซ่ึงมี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ระยะเวลาไมน อยกวาสิบวนั นับแตว ันชี้สองสถาน
สาํ นใักนงากนรคณณีทะกี่ไรมรมีกาารรกชฤ้ีสษอฎงกี สา ถาน ใหศาสลําอนอักกงาหนมคณายะกรํารหมนกาดรวกันฤษสฎืบกี พายานสงใหแก
คคู วามทราบลว งหนาไมนอยกวาสิบวนั
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๘๕ ในวันนัดสืบพยาน เม่ือศาลเห็นสมควร หรือเมื่อคูความฝายใด
ฝายหนง่ึ มคี ําขสอํานศกั างลานจคะณอาะกนรใรหมคกคูารวกาฤมษฟฎงกี ซา่ึงคาํ ฟอ ง คําสใหํานกักางรานแคลณะะคกํารใรหมกกาารรกแฤกษฟฎอกี งาแยง ถาหากมี
หรือรายงานพิสดารแหงการช้ีสองสถาน แลวแตกรณี และคํารองขอแกไขเพ่ิมเติม (ท่ีไดย่ืนตอ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ น๑กั ๐ง๙านมคาณตะรการ๑ร๘มก๓ารทกวฤิ แษกฎไีกขาเพิ่มเติมโดยพสรําะนราักชงบานัญคญณัตะิแกกรไรขมเกพาิ่มรกเตฤิมษปฎรีกะามวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
๑๑๐ มาตรา ๑๘๓ ตรี ยกเลิกโดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
สําน๑กั ๑ง๑านคมณาะตกรรารม๑ก๘า๓รกจฤัตษวฎาีกายกเลิกโดยพรสะรํานาชักบงาัญนญคัณติแะกกรไรขมเพก่ิมารเกตฤิมษปฎรกีะมา วลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๔) พ.ศ. ๒๕๓๘
๑๑๒ มาตรา ๑๘๔สําแนกกั ไงขาเนพคิ่มณเตะกิมรโรดมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตําิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พิจารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๓) พ.ศ. ๒๕๓๕
- ๗๙ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานศคาณลแะกลระรสมง กไาปรใกหฤษแ ฎกกีค าูความแลว โดยสําชนอักบงา)นกค็ไณดะ กรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ภายใตบังคับแหงบทบัญญัติสามมาตราตอไปน้ี ใหศาลสืบพยานตามประเด็นใน
ขอ พิพาทตามสบําทนบักงญั านญคตั ณแิ ะหกรงรปมรกะามรกวฤลษกฎฎีกหามายน้ีวาดวยสพํานยักางนาหนคลณักฐะการนรมแกลาะรฟกฤงษคฎํากีแาถลงการณดวย
วาจาของคูค วามทัง้ ปวง สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๘๖ เมื่อสืบพยานเสร็จแลว ใหศาลอนุญาตใหโจทกแถลงการณดวย
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
วาจากอน แลวจึงใหจําเลยแถลงการณดวยวาจาทบทวนขอเถียง แสดงผลแหงพยานหลักฐานใน
สาํ นกั งานปครณะเะดก็นรรทม่ีพกาิพรากทฤษตฎอกี จาากนี้ใหศาลสอํานนุญักงาาตนใคหณโะจกทรกรมแกถาลรกงฤตษอฎบีกจาําเลยไดอีกครสั้งาํ นหักนงึ่งานนคอณกะจการกรนม้ีหกาารมกฤษฎีกา
ไมใ หคคู วามแถลงการณดวยวาจาอยา งใดอกี เวนแตจะไดร บั อนุญาตจากศาล
สํานกั องานนพคณิพะากกรรษมากคาดรกี ฤไษมฎวีกาาคูความฝายใสดํานจกัะงไาดนแคถณละกงรกรามรกณารดกวฤษยฎวากี จา าแลวหรือไม
คูความฝายน้ันจะย่ืนคําแถลงการณเปนหนังสือตอศาลก็ได แตตองสงสําเนานั้น ๆ ไปยังคูความ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อื่น ๆ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๘๗ เม่ือไดสืบพยานตามที่จําเปนและคูความไดแถลงการณ ถาหากมี
สาํ นกั งานเสครณ็จะแกลรรวมใกหารถกือฤวษาฎกกี าารพิจารณาเปสนํานอกั ันงสาน้ินคสณุดะกแรตรมตกราารบกใฤดษทฎกี่ียาังมิไดมีคําพิพสาาํ นกักษงาาศนาคลณอะากจรรทมํากกาารรกฤษฎีกา
พจิ ารณาตอไปอกี ไดตามทเ่ี หน็ สมควร เพือ่ ประโยชนแ หง ความยตุ ธิ รรม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๘๘ ในคดีทไ่ี มมีขอพพิ าท ใหใชข อบังคับตอ ไปน้ี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ(๑ฎกี)าใหเ ริ่มคดโี ดสยํายนนื่ กั คงาํานรคอณงขะกอรตรอมศกาารลกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) ศาลอาจเรียกพยานมาสืบไดเองตามที่เห็นจําเปน และวินิจฉัยชี้ขาดตามท่ี
เห็นสมควรแลสะํายนุตกั งธิ ารนรคมณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓) ทางแกแหงคําพิพากษาหรือคําสั่งของศาลน้ันใหใชไดแตโดยวิธียื่นอุทธรณ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หรือฎีกาเทา น้นั และใหอ ุทธรณฎ กี าไดแ ตเฉพาะในสองกรณีตอไปน้ี
สาํ น(กั กงา)นถคาณศะากลรรไมดกยากรคกฤําษรอฎีกงขาอของคูความสําฝนาักยงทาน่ีเรค่ิมณคะกดรีเรสมียกทารั้งกหฤมษดฎหีการือแตบางสวน
หรอื
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎขกี)าในเหตุที่มิไสดํานปกั ฏงิบานัตคิตณาะมกรบรทมกบาัญรกญฤษัตฎิแีกหางประมวลกสฎาํ นหักมงาานยคนณี้วะากดรวรมยกกาารรกฤษฎกี า
พจิ ารณาหรือพพิ ากษาหรือคําส่งั สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๔) ถาบุคคลอื่นใดนอกจากคูความที่ไดยื่นฟองคดีอันไมมีขอพิพาทไดเขามา
สาํ นกั งานเกคี่ยณวะขกอรรงมใกนาครกดฤีโษดฎยกีตารงหรือโดยอสอํามนักใงหาถนือคณวาะบกรุครคมลกาเชรกนฤวษาฎมกี าานี้เปนคูความสําแนลักะงใานหคดณําะเนกรินรคมกดาีไรปกฤษฎีกา
ตามบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายนี้วาดวยคดีอันมีขอพิพาท แตในคดีท่ีย่ืนคํารองขอตอศาล
เพ่ือใหศาลมีคสําํานพกั ิพงาานกคษณาหะกรรือรคมกําสาร่ังกใฤหษคฎีกําอา นุญาตท่ีผูแทสํานนโักดงยานชคอณบะธกรรรรมมไกดารปกฏฤิเษสฎธีกเาสียหรือใหศาล
มีคําพิพากษาหรือคําส่ังถอนคืนคําอนุญาตอันไดใหไวแกผูไรความสามารถน้ัน ใหถือวาเปนคดีไม
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มีขอพิพาท แมถึงวาผูแทนโดยชอบธรรมหรือผูไรความสามารถน้ันจะไดมาศาล และแสดงขอ
คัดคา นในการสใาํ หนคกั งาํ าอนนคญุ ณาะตกรหรมรกอื าถรอกฤนษคฎนื กี คาําอนุญาตเชน สวํานานักง้ันานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
- ๘๐ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคลณักะษกรณรมะก๒ารกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
วิธพี จิ ารณาวิสามญั ในศาลช้ันตน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณหะมกวรดรม๑การกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
วิธีพจิ ารณาคดีมโนสาเร
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๘๙ ๑๑๓ สคํานดักีมงาโนคสณาเะรก รครือมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๑)๑๑๔ คดีที่มีคําขอใหปลดเปลื้องทุกขอันอาจคํานวณเปนราคาเงินไดไมเกินสี่
หมน่ื บาทหรอื สไาํมนเกักงนิ านจคํานณวะนกรทร่ีกมาํกหารนกดฤใษนฎพีกราะราชกฤษฎีกสําานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒)๑๑๕ คดีฟองขับไลบุคคลใด ๆ ออกจากอสังหาริมทรัพยอันมีคาเชาหรืออาจ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ใหเชาไดในขณะยื่นคําฟองไมเกินเดือนละส่ีพันบาทหรือไมเกินจํานวนที่กําหนดในพระราช
กฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๙๐ จําสนําวนนักทงานุ นทครณพั ะยกรห รรมือกราารคกฤาอษฎันีกพาพิ าทกันในคดสีนาํ นน้ั ักงใาหนคคาํณนะวกณรรดมงักนาร้ี กฤษฎกี า
(๑) จํานวนทนุ ทรัพยห รือราคานัน้ ใหคาํ นวณตามคาํ เรียกรองของโจทก สว นดอก
ผลอันมิถึงกําหสาํนนดกั เงกานดิ คขณึ้นะใกนรเรวมลกาายรน่ื กคฤษาํ ฟฎกีอ างหรือคาธรรมสํเานนักยี งมาศนคาลณซะึ่งกอรรามจกเปารนกอฤุปษฎกีกรณา รวมอยูในคํา
เรยี กรอง หามไมใหคํานวณรวมเขา ดวย
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) ในกรณีมีขอสงสัยหรือมีขอโตแยง จํานวนทุนทรัพยหรือราคาน้ัน ใหศาลกะ
ประมาณตามทสาํเ่ี นปักน งอานยคูในณเะวกลรารยมนื่กาฟรอกฤงคษฎดีกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓)๑๑๖ คดีอันเก่ียวดวยทรัพยสินที่มีขอหาหลายขอ อันมีจํานวนทุนทรัพยหรือ
สํานกั งานราคคณาะไกมรรเกมินกาสรี่หกฤมษื่นฎบีกาทหรือไมเกินสจํานําักนงวานทคณ่ีกํะากหรนรมดกใานรพกฤรษะรฎาีกชากฤษฎีกา ใหสราํ วนมักงจาํานนควณนะทกรุนรทมรกัพารยกฤษฎีกา
หรือราคาเหลานั้นเขาดวยกัน แตถาขอหาเหลาน้ันจะตองเรียกรองเอาแกจําเลยหลายคน ถึงแมวา
ถารวมความรสับํานผักิดงขานอคงณจําะเกลรยรมหกลาารยกคฤษนฎนีกั้นาเขาดวยกันแสลํานวักจงะาไนมคเณปะนกครรดมีมกโานรกสฤาษเรฎกีก็ตา าม ใหถือเอา
จํานวนท่ีเรียกรองเอาจากจําเลยคนหน่ึง ๆ น้ัน เปนประมาณแกการที่จะถือวาคดีน้ันเปนคดี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มโนสาเรหรอื ไม
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ๑๑ฎ๓กี า มาตรา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๑๘๙ แกไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๑๑๔ พระราชกฤษฎีกากําหนดจํานวนเงินในคดีมโนสาเร พ.ศ. ๒๕๔๖ ไดกําหนดขยายเปน
คดที ่ีมคี ําขอใหป ลดเปล้อื งทกุ ขอ นั อาจคาํ นวณเปนราคาเงนิ ไดไ มเ กินสามแสนบาท
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๑๑๕ พระราชกฤษฎีกากําหนดจํานวนเงินในคดีมโนสาเร พ.ศ. ๒๕๔๖ ไดกําหนดขยายเปน
คดีฟองขับไลบุคสาํคนลักใดงาๆนคอณอกะกจรากรมอกสาังรหกาฤรษิมฎทีกรัพา ยอันมีคาเชาหสรําือนากั จงใาหนเคชณาไะดกใรนรขมณกาะรยกื่นฤคษําฎฟกีอางไมเกินเดือนละ
สามหมืน่ บาท
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ๑๑ฎ๖ีกามาตรา ๑๙๐ (ส๓ํา)นแกั งกาไนขคเพณิ่มะเกตริมรโมดกยาพรกระฤรษาฎชกีบาัญญัติแกไขเพ่ิมสเาํตนิมักปงราะนมควณละกกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔
- ๘๑ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๙๐ ทวสิ ํา๑น๑๗กั งใานคคณดะีมกโรนรมสกาาเรรก ฤใหษฎศีกาาลดําเนินกระสบาํ วนนักงพานิจคาณรณะการไรปมตกาารมกฤษฎกี า
บทบัญญัตใิ นหมวดนี้
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๙๐ ตรี ๑๑๘ ในคดีมโนสาเร ใหศาลมีอํานาจที่จะออกคําสั่งขยายหรือยน
สาํ นกั งานระคยณะะเกวรลรามตกาามรกทฤีก่ ษําฎหกี นาดไวใ นประมสวําลนกักฎงาหนมคาณยะนกรห้ี รรมอื กตารากมฤทษ่ีศฎาีกลาไดกาํ หนดไวส หํานรักืองราะนยคะณเวะกลรารทม่ีเกกา่ียรวกฤษฎีกา
ดวยวิธีพิจารณาความแพงอันกําหนดไวในกฎหมายอื่น เพ่ือใหดําเนินหรือมิใหดําเนินกระบวน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาใด ๆ กอนสิน้ ระยะเวลานน้ั ได เมื่อมคี วามจาํ เปน เพอื่ ประโยชนแหงความยุตธิ รรม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๙๐ จัตวา๑๑๙ ในคดีมโนสาเร ใหโจทกเสียคาขึ้นศาลตามตาราง ๑ ทาย
ประมวลกฎหมสาํานยักนงี้าแนตคคณาะขก้นึรรศมากลารรวกมฤษกฎันีกแาลวไมเกนิ หนสึง่ ําพนันกั งบาานทคณะกรรมการกฤษฎกี า
คาข้ึนศาลในชั้นอุทธรณหรือฎีกานั้น ใหผูอุทธรณหรือผูฎีกาเสียตามจํานวนทุน
สํานกั งานทครณัพะยก รหรรมอื กราารคกฤาษทฎรัพกี ายสนิ ทีพ่ พิ าทสกําันนใักนงาชนั้นคอณุทะธกรณรมห กรารือกฎฤีกษาฎแกี าลวแตก รณี สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานมักางาตนรคาณ๑ะก๙ร๑รม๑ก๒า๐รวกิธฤีฟษฎอกีงคา ดีมโนสาเรนส้ันํานโกั จงทานกคอณาะจกยรื่นรมคกําาฟรอกฤงเษปฎนกี หา นังสือหรือมา
แถลงขอ หาดว ยวาจาตอ ศาลก็ได
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในกรณีที่โจทกยื่นคําฟองเปนหนังสือ หากศาลเห็นวาคําฟองดังกลาวไมถูกตอง
หรือขาดสาระสสํานําักคงัญานบคาณงะเกรรื่อรงมกศาารกลฤอษาฎจกีมาีคําสั่งใหโจทสกํานแักกงไาขนคคณําฟะกอรงรใมนกาสรวกนฤษนฎั้นกี ใาหถูกตองหรือ
ชัดเจนขึ้นกไ็ ด
สํานักงานคณะกรรมการกฤษถฎาีกโจาทกมาแถลงสขําอนหักงาาดนวคยณวะากจรรามดกังากรลกฤาวษแฎลีกาว ใหศาลบันสทําึกนรักางยานกคาณรแะกหรงรขมอกาหรากฤษฎีกา
เหลาน้นั ไวอ านใหโ จทกฟง แลว ใหโจทกล งลายมอื ชื่อไวเ ปนสําคญั
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๙๒ เมอ่ื ศาลเห็นวาคดที ฟ่ี องไมใ ชค ดมี โนสาเรและศาลนั้นมีเขตอํานาจ
สาํ นักงานทคี่จณะพะกิจรารรมณกาารคกดฤีษนฎั้นกี อายางคดีสามัญสําไนดกั ถงาานคคดณีนะั้นกรไรดมฟกอารงกโฤดษยฎคีกําาแถลงดวยวาสจาํานกัก็ใงาหนศคาณละมกีครรํามสก่ังาใรหกฤษฎกี า
โจทกยน่ื คําฟอสงาํ นเปักนงาหนนคณังสะือกอรรยมา กงาครดกฤสี ษามฎีกัญา แตถ าคดนี ้ันสไําดนกัย งื่นาคนคาํ ฟณอะกงรเปรมน กหานรกังฤสษอื ฎอีกยาแู ลว หามมิให
ศาลออกหมายเรยี กอยา งอ่ืนนอกจากทบี่ ญั ญัติไวส าํ หรับคดีสามัญ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษถฎาีกคาดีนั้นไมเปนสคํานดกัีมงโานคสณาะเรกตรรอมไกปารกเนฤษ่ือฎงีกจาากไดมีคําฟสอาํ งนเักพงิ่มานเคตณิมะยก่ืนรรเมขกาามรากฤษฎีกา
ภายหลังและศาลน้ันมีเขตอํานาจที่จะพิจารณาคดีนั้นอยางคดีสามัญได ก็ใหศาลดําเนินการ
พิจารณาไปอยสาาํ งนคกั ดงาีสนาคมณัญะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ๑๑ฎ๗ีกามาตรา ๑๙๐ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ทวิ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบบั ที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๑๑๘ มาตรา ๑๙๐ ตรี เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบบั ที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๑๑๙ มาตรา ๑๙๐ จัตวา เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบสับาํ นทกั่ี ๑งา๗น)คณพะ.กศร.ร๒ม๕กา๔ร๒กฤแษลฎะีกตาอมาวรรคหน่ึงสําแนกักไงขานเพคิ่มณเะตกิมรโรดมยกาโรดกยฤพษรฎะีกราาชบัญญัติแกไข
เพมิ่ เติมประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
๑๒๐ มาตรา ๑๙๑สําแนกกั ไงขาเนพคิ่มณเตะกิมรโรดมยกพารระกรฤาษชฎบกีัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตําิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒
- ๘๒ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษในฎีกการณีใดกรณีหสนํา่ึงนดักังากนลคาณวะมการแรลมวกาถรกาฤศษาฎลกีไมา มีเขตอํานาจสพํานิจักางราณนคาณคะดกีนรั้นรมอกยาารงกฤษฎีกา
คดสี ามญั ใหศาลมีคําสงั่ คืนคําฟอ งน้นั ไปเพอื่ ยื่นตอศาลทีม่ เี ขตอาํ นาจ
สํานใกั นงากนรคณณีทะกี่จรํารเมลกยาฟรกอฤงษแฎยกีงาเขามาในคดีมสําโนนกั สงาานเรคแณละะกฟรรอมงกแายรกงฤนษั้นฎมีกิใาชคดีมโนสาเร
หรือในกรณีท่ีศาลมีคําส่ังใหพิจารณาคดีสามัญรวมกับคดีมโนสาเร ใหศาลดําเนินการพิจารณาคดี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มโนสาเรไปอยางคดีสามัญ แตเม่ือศาลพิจารณาถึงจํานวนทุนทรัพย ลักษณะคดี สถานะของ
คูความหรือเหสตาํ นุสักมงคานวครณปะรกะรกรามรกอาร่ืนกแฤลษวฎเกี หา็นวา การนําบสําทนบักงัญานญคัตณิใะนกหรรมมวกดารนก้ีไฤปษใฎชกี บาังคับแกคดีใน
สวนของฟองแยงหรือคดีสามัญเชนวานั้นจะทําใหการดําเนินคดีเปนไปดวยความรวดเร็วและเปน
สาํ นักงานธครรณมะกแรกรคมูคกาวรากมฤทษุกฎฝีกา ย ก็ใหศาลมสีอํานํากันงาาจนพคิจณาะรกณรรามคกดารีใกนฤสษวฎนกี ขาองฟองแยงหสรําือนักคงดานีสคามณัญะกนรั้นรมอกยาารงกฤษฎีกา
คดีมโนสาเรไ ด๑๒๑
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
คําสั่งอยางใดอยางหน่ึงของศาลตามวรรคส่ี ไมกระทบถึงคาขึ้นศาลที่คูความแต
สํานกั งานลคะฝณาะยกตรรอ มงกชาาํรรกะฤอษยฎูกกี อานที่ศาลจะมสคี ําํานสกั ัง่ งเาชนนควณาะนกั้นรร๑๒ม๒การกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นมกั างาตนรคาณ๑ะ๙กร๓รม๑ก๒า๓รกใฤนษคฎดกี ีมา โนสาเร ใหศสาําลนักกงําาหนนคดณวะันกรนรัดมพกาิจรากรฤณษฎาโกี ดายเร็วและออก
หมายเรียกไปยังจําเลย ในหมายน้ันใหจดแจงประเด็นแหงคดีและจํานวนทุนทรัพยหรือราคาท่ี
สาํ นักงานเรคียณกะรกอรรงมแกลาะรขกอฤษคฎวกีาามวาใหจําเลยสมํานาศักงาาลนเคพณื่อะการรมไกาลรเกกฤลษี่ยฎกี ใาหการ และสืบสําพนยักางนานใคนณวะันกเรดรียมวกการันกฤษฎกี า
และใหศาลส่ังใหโ จทกม าศาลในวันนัดพจิ ารณานั้นดว ย
สํานใักนงาวนันคนณัดะกพริจรมารกณารากฤเษมฎื่อีกโาจทกและจําเสลํานยักมงาาพนครณอะมกกรันรมแกลารวกใฤหษฎศกี าาลไกลเกล่ียให
คคู วามไดตกลงกนั หรือประนปี ระนอมยอมความกันในขอทพ่ี ิพาทน้นั กอน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาคูความไมอาจตกลงกันหรือไมอาจประนีประนอมยอมความกันไดและจําเลย
ยังไมไดยื่นคําสใําหนกั งาารนใคหณศะากลรสรมอกบาถรกาฤมษคฎําีกใาหการของจําเสลํายนกั โงดานยคจณําเะลกยรรจมะกยา่ืนรคกฤําษใหฎกี าารเปนหนังสือ
หรือจะใหการดวยวาจาก็ได ในกรณียื่นคําใหการเปนหนังสือใหนํามาตรา ๑๙๑ วรรคสอง มาใช
สํานักงานบคังณคับะกโรดรยมอกนารุโกลฤมษฎใีกนากรณีใหการดสวํายนวักางจานาคใณหะศการลรมบกันาทรกึกฤคษําฎใีกหาการรวมทั้งเหสตํานุกักางราณนคนณ้ันะไกวร อรมากนาใรหกฤษฎีกา
จาํ เลยฟง แลว ใหจ ําเลยลงลายมอื ชื่อไวเปน สาํ คัญ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถาจําเลยไมใหการตามวรรคสาม ใหศาลมีอํานาจใชดุลพินิจมีคําส่ังไมยอมเล่ือน
สาํ นกั งานเวคลณาะใกหรจรํามเกลายรกยฤื่นษคฎํากีใาหการ โดยใหสถํานือักวงาาจนําคเลณยะขการรดมนกัดารยก่ืนฤคษําฎใีกหาการ และใหศสาํานลักมงีคานําพคณิพะากกรษรมาหการรือกฤษฎกี า
คาํ สง่ั ช้ีขาดโดยนาํ มาตรา ๑๙๘ ทวิ มาใชบังคับโดยอนุโลม แตในกรณีที่ศาลมีคําสั่งใหสืบพยาน ก็
ใหศาลดาํ เนินสกําานรักตงอานไปคณตะากมรมรามตกราราก๑ฤษ๙ฎ๓ีกาตรี มาตรา ๑ส๙ําน๓ักจงาัตนวคาณแะกลระรมมากตารรากฤ๑ษ๙ฎ๓กี าเบญจ๑๒๔
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๑๒๑ มาตรา ๑๙๒ วรรคสี่ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธี
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิจารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒
๑๒๒ มาตรา ๑๙๒ วรรคหา เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒
สาํ น๑ัก๒ง๓านมคาณตระากร๑ร๙ม๓กาแรกกฤไขษเฎพกี่ิมาโดยพระราชบัญสําญนัตักิแงากนไคขเณพะิ่มกเรตริมมปกราะรมกวฤลษกฎฎกี หามายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบับท่ี ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ๑๒ฎ๔ีกามาตรา ๑๙๓ สวรํารนคกั สงา่ี แนกคไณขะเพกร่ิมรโมดกยาพรรกะฤรษาชฎบีกัญา ญัติแกไขเพิ่มสเตาํ นิมักปงราะนมควณละกกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
พิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
- ๘๓ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๙๓ ทวสิํา๑น๒ัก๕งาในนคคณดะกีมรโรนมสกาารเกรฤ เษมฎ่ือีกโาจทกไดทราบสําคนําักสง่ังานใหคณมะากศรารลมตกาารมกฤษฎีกา
มาตรา ๑๙๓ แลว ไมมาในวันนัดพิจารณาโดยไมไดรับอนุญาตจากศาลใหเลื่อนคดีใหถือวาโจทก
ไมป ระสงคจ ะสดําาํ นเักนงนิ านคคดณีตะอกไรปรมใกหาศรกาฤลษมฎคี ีกําาส่งั จําหนายคสดําีอนอกั กงาเนสคยี ณจาะกกรสรามรกบาบรกคฤวษาฎมีกา
เมื่อจําเลยไดรับหมายเรียกใหมาศาลตามมาตรา ๑๙๓ แลวไมมาในวันนัด
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิจารณาโดยไมไ ดรับอนญุ าตจากศาลใหเ ลือ่ นคดี ถาจาํ เลยไมไดย นื่ คาํ ใหก ารไวใหถือวาจาํ เลยขาด
นัดย่ืนคาํ ใหกาสราํ นแักลงะาในหคศณาะลกมรรีคมํากพาิพรกาฤกษษฎากี หารอื คําส่งั โดยสนําาํ นมักางตานราคณ๑ะ๙ก๘รรมทกวาิ รมกาฤใษชฎบ ีกงั าคบั โดยอนโุ ลม
แตถาจําเลยไดย่ืนคําใหการไวกอนหรือในวันนัดดังกลาว ใหถือวาจําเลยขาดนัดพิจารณา และให
สํานักงานบคังณคบัะกตรารมมกาารตกรฤาษฎ๒ีก๐า๔ มาตรา ๒๐สํา๕นกัมงาตนรคาณะ๒ก๐รร๖มกแาลระกมฤาษตฎรกี าา ๒๐๗ และไสมําวนาักจงะาเนปคนณกะรกณรรีใมดกาถรากฤษฎกี า
ศาลมีคําส่ัง ใหสืบพยานก็ใหศาลดําเนินการตอไปตามมาตรา ๑๙๓ ตรี มาตรา ๑๙๓ จัตวา และ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๓ เบญจ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า ๑๙๓ ตรสี ๑ํา๒น๖กั งเามน่ือคศณาะลกไรดรมรกับาครํากใฤหษกฎาีกราของจําเลยตาสมํานมักางตานราคณ๑ะ๙ก๓รรมวกรารรคกฤษฎกี า
มาตรา
สาม หรือศาลสมํานีคกั ํางสา่ังนใคหณสะืบกรพรยมากนารตกาฤมษมฎากี ตา รา ๑๙๓ วรสรํานคกัสงี่ าหนรคือณมะากตรรรมาก๑าร๙กฤ๓ษฎทกีวาิ วรรคสอง ให
ศาลดาํ เนินการพิจารณาคดีตอไปโดยเร็ว และใหศาลสอบถามคูความฝายท่ีจะตองนําพยานเขาสืบ
สํานักงานวาคปณระะกสรรงมคกจาะรอกาฤงษอฎิงกี พายานหลักฐานสําในดักแงลานวคบณันะทกึกรรไวมกหารกือฤสษ่ังฎใหกี าคูความจัดทําสบาํ ัญนักชงีราะนบคุพณยะการนรยมื่นกาตรอกฤษฎีกา
ศาลภายในระยะเวลาตามท่ีเห็นสมควร โดยในกรณีที่มิใชการพิจารณาคดีฝายเดียว ศาลจะ
กาํ หนดใหคูคสวาํานมักฝงาายนใคดณนะํากพรรยมากนาหรกลฤกั ษฐฎากี นามาสบื กอนหสรําือนหกั ลงาังนกคไ็ ดณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๙๓ จัตวสาําน๑ัก๒ง๗านใคนณคะดกีมรรโมนกสาารเกรฤ เษพฎื่อีกปา ระโยชนแหงสคาํ นวาักมงายนุตคิธณระรกมรใรหมกศาารลกฤษฎกี า
มีอาํ นาจเรยี กพยานหลักฐานมาสบื ไดเ องตามท่ีเหน็ สมควร
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในการสืบพยานไมวาจะเปนพยานที่คูความฝายใดอางหรือที่ศาลเรียกมาเองให
สํานกั งานศคาณลเะปกนรรผมซู กัการถกาฤมษพฎยกี านกอน เสรจ็ สแําลนว กั จงงึ าในหคตณวั ะคกรวรามมกหารอืกฤทษนฎาีกยาความซกั ถามสเพาํ นม่ิ ักเงตามินคไดณ ะกรรมการกฤษฎกี า
ใหศาลมีอํานาจซักถามพยานเก่ียวกับขอเท็จจริงใดๆ ท่ีเก่ียวเน่ืองกับคดี แมจะ
ไมม คี คู วามฝาสยํานใดกั ยงากนขคนึ้ ณอะากงรกรมต็ กาามรกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในการบันทึกคําเบิกความของพยาน เมื่อศาลเห็นสมควร จะบันทึกขอความแต
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
โดยยอกไ็ ดแ ลวใหพ ยานลงลายมือชอื่ ไว
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๑๒๕ มาตรา ๑๙๓ ทวิ เพิ่มโดย พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ความแพง (ฉบับที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒ และตอมาแกไขเพ่ิมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมาย
วธิ พี จิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๑๒๖ มาตรา ๑๙๓ ตรี เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบสับาํ ทนี่ ัก๑ง๗าน)คพณ.ศะ.กร๒ร๕ม๔ก๒ารแกลฤะษตฎอกี มาาแกไขเพิ่มโดสยพํานรักะงราานชบคณัญะญกัตริแรมกไกขาเรพกิ่มฤเษตฎิมีกปาระมวลกฎหมาย
วิธพี ิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ๑๒ฎ๗กี มาาตรา ๑๙๓ จสัตําวนากั เงพาิ่มนโคดณยะพกรระรรมากชาบรัญกฤญษัตฎิแีกกาไขเพ่ิมเติมประสมําวนลักกงฎาหนมคณายะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎีกา
ความแพง (ฉบับที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒
- ๘๔ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๑๙๓ เบญสําจนกั ๑๒ง๘านคในณคะกดรีมรมโนกาสรากเฤรษ ใฎหีกศาาลน่ังพิจารณสาํ นคักดงีตานิดคตณอะกกันรรไมปกโาดรยกฤษฎกี า
ไมตอ งเล่อื น เวน แตม เี หตจุ าํ เปน ศาลจะมีคาํ สั่งเลอื่ นไดครัง้ ละไมเกินเจ็ดวนั
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๙๔ คดีมโนสาเรนั้น ใหศาลมีอํานาจออกคําสั่งหรือคําพิพากษาดวย
สาํ นกั งานวาคจณาะดกงั รทรม่ีบกญั ารญกตัฤษไิ วฎใีกนามาตรา ๑๔๑สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานมักงาาตนรคาณะ๑ก๙รร๕ม๑ก๒า๙รกนฤษอฎกีกจาากท่ีบัญญัตสิมํานาแักงลาวนคใณหะนกรํารบมทกาบรัญกฤญษัฎตกีิอาื่นในประมวล
กฎหมายนมี้ าใชบ งั คับแกการพจิ ารณาและการช้ีขาดตดั สนิ คดีมโนสาเรดวยโดยอนโุ ลม
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๖๑๓๐ ในคดีสามัญซึ่งโจทกฟองเพียงขอใหชําระเงินจํานวนแนนอน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ตามต๋ัวเงินซ่ึงการรับรองหรือการชําระเงินตามตั๋วเงินนั้นไดถูกปฏิเสธ หรือตามสัญญาเปนหนังสือ
สํานักงานซค่ึงปณระกากรรฏมใกนารเบกฤื้อษงฎตกีนาวาเปนสัญญสาอํานันักแงทานจครณิงมะกีครวรามมกสารมกบฤษูรณฎีกแาละบังคับไดตสาํามนักกงฎานหคมณายะกโรจรมทกกาจระกฤษฎกี า
ยื่นคําขอโดยทําเปนคาํ รองตอ ศาลพรอ มกบั คําฟอ งขอใหศาลพิจารณาคดีน้ันโดยรวบรดั ก็ได
สาํ นถักางศานาคลณเหะกน็ รวรามคกดารีตกาฤมษวฎรีกราคหน่งึ นั้นปราสกํานฏักใงนาเนบค้ือณงะตกนรรวมากเปารนกคฤดษีไฎมีกมา ีขอยุงยาก ไม
วาโจทกจะไดยื่นคําขอตามวรรคหนึ่งหรือไม ใหศาลมีคําสั่งใหนําบทบัญญัติในหมวดนี้วาดวยวิธี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิจารณาคดีมโนสาเร เวนแตม าตรา ๑๙๐ จัตวา มาใชบงั คบั แกค ดีเชน วานนั้ ได
สาํ นถกั างาในนครณะหะกวรารงมกกาารรพกฤิจษาฎรณีกาาปรากฏวาคสดําีไนมกั ตงากนอคยณูภะกายรรใมตกบาังรกคฤับษแฎหีกงามาตราน้ี ศาล
อาจมีคาํ สงั่ เพกิ ถอนคาํ สงั่ เดมิ แลวดาํ เนินการพจิ ารณาตอ ไปตามขอ บังคับแหงคดสี ามญั ได
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หมวด ๒
สาํ นกั งานคณะกรรมการกกฤาษรฎพกี ิจาารณาโดยขาดสํานนดั ัก๑ง๓า๑นคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สวนท่ี ๑
สํานักงานคณะกรรมการกฤกษาฎรีกขาาดนดั ยนื่ คําใสหํากนกัารงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๙๗ เมื่อจําเลยไดรับหมายเรียกใหย่ืนคําใหการแลว จําเลยมิไดย่ืน
คําใหการภายสใํานนรักะงยานะเควณละากทร่ีกรมําหกานรดกฤไวษตฎากี มา กฎหมายหรสือํานตกัางมาคนําคสณั่งะศการลรมใกหารถกือฤวษาฎจกี ําาเลยขาดนัดยื่น
คําใหการ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๑๒๘ มาตรา ๑๙๓ เบญจ เพ่ิมโดย พระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธี
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๑๗) พ.ศ. ๒๕๔๒
๑๒๙ มาตรา ๑๙๕ แกไขเพ่ิมเติมโดย พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สําน๑ัก๓ง๐านคมณาะตกรรารม๑ก๙า๖รกแฤกษไฎขกี เพา ่ิมเติมโดยพรสะํารนาชักบงาัญนญคณัติแะกกรไรขมเพกิ่ามรเกตฤิมษปฎรีกะามวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๒๔) พ.ศ. ๒๕๕๑
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ๑๓ฎ๑กี หามวด ๒ มาตราสํา๑น๙ัก๗งานถคึงมณาะตกรรารม๒ก๐า๙รกแฤกษไฎขเีกพา่ิมเติมโดยพระสราาํ ชนบักัญงาญนคัตณิแกะไกขรเรพมิ่มกเาตริมกฤษฎีกา
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๙) พ.ศ. ๒๕๔๓
- ๘๕ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๘ ถา จําเลยขาดนัดย่ืนคาํ ใหก าร ใหโจทกมีคําขอตอศาลภายในสิบหา
วนั นับแตร ะยะสเาํ วนลกั างทานีก่ คําณหะนกดรใรหมกจาํ รเกลฤยษยฎน่ื กี คาําใหการไดส้นิสําสนดุ ักลงงานเคพณือ่ ะใกหรศรมากลามรีคกฤําพษฎิพกี าากษาหรือคําสั่ง
ชข้ี าดใหตนเปน ฝา ยชนะคดโี ดยขาดนัด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษถฎาโีกจาทกไมย่ืนคําสขําอนตกั องาศนาคลณภะากยรใรนมกกาํารหกนฤษดฎรีกะายะเวลาดังกลสาาํวนแักลงวานใคหณศะากลรมรมีคกําาสร่ังกฤษฎีกา
จาํ หนายคดีนน้ั เสียจากสารบบความ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาโจทกย่ืนคําขอตอศาลภายในกําหนดระยะเวลาดังกลาวแลว ใหศาลมีคํา
สาํ นกั งานพคพิ ณาะกกษรรามหกราือรคกฤําสษั่งฎชกี ้ีขาาดคดีโดยขาสดํานนักัดงไาปนคตณามะกมรารตมรกาาร๑ก๙ฤษ๘ฎกีทาวิ แตถาศาลมสีเาํ หนตักงุสางนสคัยณวะากจรํารเมลกยาจระกฤษฎีกา
ไมทราบหมายเรียกใหย่ืนคําใหการ ก็ใหศาลมีคําสั่งใหมีการสงหมายเรียกใหม โดยวิธีสงหมาย
ธรรมดาหรอื โสดํายนวักิธงีอานื่นคแณทะนกแรรลมะกจาะรกฤําหษฎนีกดาเงื่อนไขอยางสใําดนตักางามนทค่ีเณหะ็นกสรรมมคกวารเกพฤื่อษฎใหกี าจําเลยไดทราบ
หมายเรียกนั้นกไ็ ด สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๘ ทวิ ศาลจะมีคําพิพากษาหรือคําส่ังช้ีขาดใหโจทกเปนฝายชนะคดี
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
โดยจาํ เลยขาดนัดยื่นคาํ ใหก ารมไิ ด เวน แตศ าลเห็นวาคําฟองของโจทกมีมูลและไมขัดตอกฎหมาย
สาํ นักงานในคณกาะรกนรรี้ศมากลาจระกยฤกษฎขนึ้กี าอางโดยลําพังสซําน่ึงขกั องากนฎคหณมะการยรอมันกเากรกี่ยฤวษดฎวกียาความสงบเรียสบาํ นรัอกงยาขนอคงณปะรกะรชรมาชกนารกก็ฤษฎีกา
ได
สํานเักพงาื่อนปครณะะโกยรรชมนกใานรกกฤาษรฎพีกิพา ากษาหรือมสําีคนําักสงา่ังนชคี้ขณาะดกครรดมีตการมกวฤรษรฎคีกหา น่ึง ศาลอาจ
สืบพยานเกี่ยวกับขออางของโจทกหรือพยานหลักฐานอ่ืนไปฝายเดียวตามที่เห็นวาจําเปนก็ไดแต
สํานักงานในคณคะดกีเรกร่ียมวกดารวกยฤสษิทฎีกธาิแหงสภาพบสุคําคนกัลงาสนิทคธณิใะนกครรรมอกบารคกรฤัวษหฎรีกือา คดีพิพาทเกส่ียํานวักดงวายนคกณรระกมรสริทมกธาิ์ใรนกฤษฎีกา
อสังหาริมทรัพย ใหศาลสืบพยานหลักฐานโจทกไปฝายเดียว และศาลอาจเรียกพยานหลักฐานอื่น
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาสบื ไดเ องตามท่ีเห็นวาจําเปน เพื่อประโยชนแหง ความยตุ ิธรรม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษในฎีกาารกําหนดจํานสําวนนกั เงงานิ นตคาณมะคกํารรขมอกบางัรคกฤับษขฎอกี งาโจทก ใหศาลสปําฏนักิบงตั าดินคงั นณี้ะกรรมการกฤษฎีกา
(๑) ในกรณที โ่ี จทกม คี ําขอบังคบั ใหจาํ เลยชําระหน้ีเปน เงินจํานวนแนนอนใหศ าล
มคี ําสง่ั ใหโจทสกําสนงักพงายนาคนณเอะกกรสรามรกตาารมกฤทษี่ศฎากีลาเห็นวาจาํ เปนสแํานทักนงกานารคสณบื ะพกรยรามนการกฤษฎกี า
(๒) ในกรณีที่โจทกมีคําขอบังคับใหจําเลยชําระหนี้เปนเงินอันไมอาจกําหนด
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
จํานวนไดโดยแนนอน ใหศาลสืบพยานหลักฐานโจทกไปฝายเดียว และศาลอาจเรียก
พยานหลักฐานสําอนน่ื ักมงาานสคืบณไดะกเ อรรงมตกาามรทกฤเ่ี หษฎน็ กีวาา จาํ เปน สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาจําเลยที่ขาดนัดย่ืนคําใหการไมมาศาลในวันสืบพยานตามมาตรานี้ มิใหถือวา
สํานักงานจคําเณละยกนร้นัรมขกาาดรนกฤดั ษพฎิจกี าารณา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาโจทกไมนําพยานหลักฐานมาสืบตามความในมาตราน้ีภายในระยะเวลาที่ศาล
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
กําหนด ใหถือวาคดีของโจทกไมมีมลู และใหศาลยกฟองของโจทก
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๑๙๘ ตรี ในคดีท่ีจําเลยบางคนขาดนัดยื่นคําใหการ ใหศาลมีคํา
พิพากษาหรือสคําํานสกั ั่งงชานี้ขคาดณคะกดรีโรดมยกขารากดฤนษัดฎยีกื่นาคําใหการระสหําวนาักงงโาจนทคณกกะกับรจรํามเกลายรทกฤ่ีขษาดฎีกนาัดย่ืนคําใหการ
น้ันไปกอนและดําเนินการพิจารณาคดีระหวางโจทกกับจําเลยท่ีย่ืนคําใหการตอไปแตถามูลความ
สํานักงานแคหณงคะกดรีนรม้ันกเาปรนกฤกษาฎรกีชาํ ระหน้ีซ่ึงแบสงําแนยกั กงาจนาคกณกะันกมรริไมดก าใรหกศฤาษลฎรีกอาการพิพากษสาําหนรักืองมานีคคําณสะั่งกชร้ีขรามดกคารดกีฤษฎกี า
- ๘๖ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานโดคยณขะากดรรนมัดกยารื่นกคฤําษใฎหกี กาารไวกอน เมส่ือํานศกั างลานดคําณเนะินกรกรามรกพาิจรกาฤรษณฎาีกสาําหรับจําเลยทส่ียํานื่นักคงํานใหคณกาะรกเรสรมร็จกสาร้ินกฤษฎีกา
แลว ก็ใหศาลมคี าํ พิพากษาหรือคําสง่ั ช้ีขาดคดไี ปตามรปู คดสี ําหรบั จาํ เลยทกุ คน
สํานใกั นงากนรคณณที ะจี่กาํรเรลมยกทารข่ี กาฤดษนฎัดีกยานื่ คาํ ใหการไสมํามนักาศงาานลคใณนะวกันรสรมืบกพายรกานฤษขฎอกีงาคูความอน่ื มใิ ห
ถือวา จําเลยน้ันขาดนดั พจิ ารณา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๙ ถาจําเลยท่ีขาดนัดย่ืนคําใหการมาศาลกอนศาลวินิจฉัยชี้ขาดคดี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
และแจง ตอ ศาลในโอกาสแรกวาตนประสงคจะตอสูคดี เมื่อศาลเห็นวาการขาดนัดย่ืนคําใหการน้ัน
สาํ นักงานมคิไณดะเปกรนรไมปกโารดกยฤจษงฎใกี จาหรือมีเหตุอัสนําสนมกั คงาวนรคณใหะกศรารลมมกาีครํากสฤษั่งอฎนกี าุญาตใหจําเลสยาํ ยนื่นักคงาํานใคหณกะากรรภรมากยาใรนกฤษฎีกา
กําหนดเวลาตามที่ศาลเห็นสมควรและดําเนินกระบวนพิจารณาใหมตั้งแตเวลาท่ีจําเลยขาดนัดยื่น
คําใหการ สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในกรณีตามวรรคหนึ่ง ถาจําเลยท่ีขาดนัดย่ืนคําใหการมิไดแจงตอศาลก็ดี หรือ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ศาลเห็นวาการขาดนัดย่ืนคําใหการนั้นเปนไปโดยจงใจหรือไมมีเหตุอันสมควรก็ดี ใหศาลดําเนิน
กระบวนพจิ ารสณํานากัตงอานไปคณใะนกกรรรณมกีเชารน กนฤ้ีษจฎาํ ีกเลายอาจถามคาสนํานพักยงาานนคโจณทะกกรท รอ่ี มยกรูาะรกหฤวษา ฎงกีกาารสบื ได แตจะ
นาํ สบื พยานหลักฐานของตนไมได
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษในฎีการณีท่ีจําเลยมสิไําดนยัก่ืนงาคนําคใณหะกการรมภกาายรใกนฤกษําฎหีกนา ดเวลาตามวสรํารนคักหงานึ่งคณหะรกือรศรมากลาไรมกฤษฎกี า
อนุญาตใหจําเลยย่ืนคําใหการตามวรรคสอง หรือศาลเคยมีคําส่ังใหพิจารณาคดีใหม ตามคําขอ
ของจําเลยท่ีขสาําดนนกั ัดงายน่ืนคคณําะใกหรรกมากราตรกามฤษมฎากีตารา ๑๙๙ ตรสี มํานาักกงอานนคจณําะเกลรยรมนกั้นาจรกะขฤษอฎยีกื่นาคําใหการตาม
มาตราน้ีอกี หรอื จะรองขอใหพจิ ารณาคดีใหมไ มได
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๙ ทวิ เมื่อศาลพิพากษาใหจําเลยท่ีขาดนัดยื่นคําใหการแพคดี ศาล
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อาจกาํ หนดการอยางใด ตามท่ีเห็นสมควรเพอื่ สงคาํ บงั คับตามคาํ พพิ ากษาหรือคาํ ส่ังใหแ กจาํ เลยที่
สํานักงานขคาดณนะกัดรยรื่มนกคาํารใกหฤกษฎารกี าโดยวิธีสงหมสาํายนธักรงารนมคดณาะหกรืรอมโกดายรวกิธฤีอษื่ฎนีกแาทน หรือศาลสจําะนใักหงาเลนค่ือณนะกการรรบมังกคารับกฤษฎกี า
ตามคําพพิ ากษาหรอื คาํ สงั่ เชนวานนั้ ไปภายในระยะเวลาท่ีศาลเหน็ สมควรก็ได
สํานกักางรานบคังณคะับกตรรามมกคาํารพกฤิพษาฎกีกษาาหรือคําส่ังแสกําจนําักเงลานยคทณี่ขาะกดรนรัดมกยา่ืนรคกฤําใษหฎกีกาารน้ันใหบังคับ
ตามมาตรา ๒๗๓ มาตรา ๒๙๒ และมาตรา ๓๑๗ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๙ ตรี จําเลยซึ่งศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่งชี้ขาดใหแพคดีโดยขาด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
นัดย่ืนคําใหการ ถามิไดย่ืนอุทธรณคําพิพากษาหรือคําส่ังน้ัน จําเลยน้ันอาจมีคําขอใหพิจารณาคดี
สํานกั งานใหคณมไะดกร เรวมน กแารตก ฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๑) ศาลเคยมีคําสง่ั ใหพจิ ารณาคดนี น้ั ใหมม าครั้งหน่ึงแลว
สาํ น(กั ๒งา)นคคณาํ ขะอกรใหรมพกจิารากรฤณษาฎคีกดาีใหมน ัน้ ตอ งสหําานมักตงาานมคกณฎะหกมรรามยการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๙๙ จัตสวําานักคงําานขคอณใหะกพริจรามรกณารากคฤดษีใฎหีกมา น้ัน ใหย่ืนตสอาํ ศนาักลงาภนาคยณในะกสริบรมหกาาวรันกฤษฎีกา
นบั จากวนั ทไี่ ดส งคําบังคบั ตามคาํ พพิ ากษาหรือคําส่ังใหแกจําเลยที่ขาดนัดย่ืนคําใหการ แตถาศาล
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ไดกําหนดการอยางใด ๆ เพ่ือสงคําบังคับเชนวานี้โดยวิธีสงหมายธรรมดาหรือโดยวิธีอ่ืนแทน
สํานกั งานจคะตณอะกงรไรดมมกีการากรฤปษฏฎิบีกัตาิตามขอกําหสนําดนนกั ้ังนาแนลควณะใกนรกรรมณกาีทรก่ีจฤําเษลฎยกี ทาี่ขาดนัดย่ืนคสําาํในหักกงาารนไคมณสะากมรารรมถกายร่ืนกฤษฎกี า
- ๘๗ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคคําณขอะกภรารยมใกนารรกะฤยษะฎเวกี ลา าที่กําหนดโสดํายนกัพงฤานตคิกณาะรกณรนรมอกการเหกฤนษือฎไีกมาอาจบังคับไดส ําจนําักเงลายนคนณ้ันะอการจรยมื่นกาครํากฤษฎกี า
ขอใหพิจารณาคดีใหมไดภายในกําหนดสิบหาวันนับแตวันท่ีพฤติการณน้ันไดสิ้นสุดลง แตกรณีจะ
เปนอยางไรก็สตาํ านมกั งหานามคณมิใะหกรยร่ืนมคกาํารขกอฤเษชฎนีกวาาน้ีเม่ือพนกําสหํานนกั ดงหานกคเณดือะกนรนรมับกแาตรกวฤันษทฎี่ไีกดายึดทรัพยหรือ
ไดม กี ารบงั คับตามคาํ พพิ ากษาหรอื คําสัง่ โดยวิธีอนื่
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
คําขอตามวรรคหนึ่งใหกลาวโดยชัดแจงซึ่งเหตุท่ีจําเลยไดขาดนัดย่ืนคําใหการ
และขอ คัดคานสคํานําักตงดั านสคินณชะ้ขี การดรขมอกงาศรกาฤลษทฎีแ่ กี สาดงใหเห็นวาสหําานกักศงาานลคไดณพะกิจรารรมณกาารคกดฤีนษ้ันฎีกใหา มตนอาจเปน
ฝา ยชนะ และในกรณที ย่ี ่นื คําขอลาชา ใหแสดงเหตแุ หง การท่ลี า ชา นัน้ ดวย
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๑๙๙ เบญจ เมื่อศาลไดรับคําขอใหพิจารณาคดีใหมแลว หาก
เห็นสมควรศสาาํลนจักะงมานีคคําณสะั่งกใรหรงมดกการากรฤบษังฎคีกับา คดีไวกอนกส็ไําดนักใงนานกครณณะีเกชรนรมนกี้ าใรหกศฤษาลฎแกี าจงคําส่ังใหเจา
พนกั งานบังคบั คดีทราบ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในการพิจารณาคําขอใหพิจารณาคดีใหม ถามีเหตุควรเช่ือวาการขาดนัดยื่น
คําใหก ารน้นั มสไิ าํ ดนเักปงนานไคปณโดะกยรจรงมใกจาหรกรฤือษมฎีเหกี าตุอันสมควร สแําลนะกั ศงาานลคเหณ็นะกวรารเมหกตาุผรกลฤทษ่ีอฎากีงามาในคําขอนั้น
ผูขออาจมีทางชนะคดีได ท้ังในกรณีท่ียื่นคําขอลาชานั้นผูขอไดยื่นภายในระยะเวลาท่ีกําหนดให
สาํ นักงานศคาณลมะกีครํารสม่ังกอารนกุญฤษาตฎกีตาามคําขอ ในกสํารนณกั ีเงชานคนณี้ ถะกามรรีกมากราอรกุทฤธษรฎณกี หา รือฎีกาคําพสิพาํ านกักษงาานหครณือะคกํารสรม่ังทกาี่ใรหกฤษฎกี า
คูความฝายที่ขาดนัดย่ืนคําใหการแพคดี ใหศาลแจงคําส่ังดังกลาวใหศาลอุทธรณหรือศาลฎีกา
แลวแตกรณี ทสรํานาบกั งดาวนยคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เม่ือศาลไดมีคําสั่งอนุญาตตามคําขอใหพิจารณาคดีใหมตามวรรคสองคํา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิพากษาหรือคําส่ังของศาลโดยจําเลยขาดนัดยื่นคําใหการและคําพิพากษาหรือคําส่ังอ่ืน ๆของ
ศาลอุทธรณหสราํ ือนศกั งาาลนฎคีกณาะใกนรครมดกีเาดรียกวฤกษันฎกีนาั้น และวิธีการสบํานังกัคงับานคคดณีทะี่ไกดรดรมํากเนารินกไฤปษแฎลกี วา ใหถือวาเปน
อันเพิกถอนไปในตัว และใหศาลแจงใหเจาพนักงานบังคับคดีทราบ แตถาเปนการพนวิสัยท่ีจะให
สํานกั งานคคูค ณวาะกมรกรลมบักาครืนกสฤษฐู ฎานีกะาเดมิ ดงั เชนกสอํานนกับงังาคนับคณคดะกีไรดรมหกราือรกเมฤษ่ือฎศีกาาลเห็นวาไมจําสเปํานนักทงา่ีจนะคบณังคะกับรเรชมนกนารั้นกฤษฎีกา
เพ่อื ประโยชนแกค ูความหรอื บุคคลภายนอก ใหศ าลมอี าํ นาจสั่งอยางใด ๆ ตามที่เห็นสมควร แลว
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ใหศาลพิจารณาคดีนั้นใหมต้ังแตเวลาท่ีจําเลยขาดนัดย่ืนคําใหการ โดยใหจําเลยย่ืนคําใหการ
สาํ นกั งานภคาณยใะนกรกราํ มหกนารดกเฤวษลฎาตีกาามทีศ่ าลเห็นสสํามนคกั วงรานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คําส่ังศาลที่อนุญาตใหพิจารณาคดีใหมใหเปนที่สุด แตในกรณีที่ศาลมีคําส่ังไม
อนญุ าตผขู ออสาาํจนอกั ุทงาธนรคณณคะํากสร่ังรดมกังการลกาฤวษไฎดกี คา าํ พพิ ากษาขสอํางนศักางลานอคทุ ณธะรกณรใรหมกเ ปารน กทฤี่สษดุฎีกา
ถาจําเลยขาดนัดยื่นคําใหการโดยจงใจหรือไมมีเหตุอันสมควรเปนเหตุใหคูความ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
อีกฝายหน่ึงตองเสียคาฤชาธรรมเนียมมากกวาที่ควรจะตองเสีย คาฤชาธรรมท่ีเพ่ิมข้ึนน้ันใหถือวา
เปน คา ฤชาธรสรํามนเกันงียามนคอณนั ะไมกรจ ราํ มเกปานรตกฤาษมฎคีกวาามหมายแหงสมําานตักรงาาน๑ค๖ณ๖ะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๑๙๙ ฉสํานในักงกานรคณณีทะ่ีโกจรรทมกกมาริไกดฤใษหฎกกี าารแกฟองแยสํางนขักองางนจคําณเละกยรภรมายกาใรนกฤษฎีกา
ระยะเวลาท่ีกําหนดไว ใหนําบทบัญญัติในสวนท่ี ๑ นี้มาใชบังคับเพียงเทาท่ีเกี่ยวกับฟองแยงเชน
วา น้ันโดยอนโุ สลํามนกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
- ๘๘ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณสะวกนรทรมี่ ๒การกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
การขาดนดั พจิ ารณา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๐๐ ภาสยํานใักตงบานังคณับะมการตรมรกาา๑รก๙ฤ๘ษฎทกี าวิ และมาตราสํา๑น๙ักง๘านตครณี ะถการครูมคกวาารมกฤษฎีกา
ฝายใดฝายหนึ่งไมมาศาลในวันสืบพยาน และไมไดรับอนุญาตจากศาลใหเล่ือนคดี ใหถือวา
คคู วามฝายน้นั สขํานากัดงนาัดนคพณิจะากรรณรมาการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถา คูค วามฝา ยใดไมม าศาลในวันนดั อ่นื ท่มี ใิ ชว นั สืบพยาน ใหถอื วา คูค วามฝายน้ัน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สละสิทธกิ ารดาํ เนินกระบวนพิจารณาของตนในนดั นน้ั และทราบกระบวนพจิ ารณาท่ีศาลไดด ําเนนิ
ไปในนดั นน้ั ดสว าํยนแกั ลงวานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๒๐๑ ถาสคํานูคักวงาามนทค้ังณสะอกรงรฝมากยาขรากดฤษนฎัดีกพาิจารณา ใหศสาาํลนมักีคงาํานสคั่งณจําะกหรนรมายกคารดกีฤษฎีกา
น้ันเสยี จากสารบบความ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๐๒ ถาโจทกขาดนัดพิจารณา ใหศาลมีคําสั่งจําหนายคดีนั้นเสียจากสา
สาํ นกั งานรบคณบะคกวรารมกเาวรนกฤแษตฎจกีําาเลยจะไดแจงสตํานอักศงาลนใคนณวะันกรสรืบมพกายรากนฤขษอฎีกใหา ดําเนินการพสิําจนาักรงณานาคณดะีตกอรไรปมกกา็ใรหกฤษฎกี า
ศาลพิจารณาและช้ีขาดตดั สินคดีนัน้ ไปฝายเดยี ว
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๐๓ หามมิใหโจทกอุทธรณคําส่ังจําหนายคดีตามมาตรา ๒๐๑ และ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๐๒ แตภายใตบังคับบทบัญญัติแหงกฎหมายวาดวยอายุความ คําสั่งเชนวาน้ีไมตัดสิทธิ
โจทกทีจ่ ะเสนสอาํ คนาํกั ฟงาอนงคขณอะงกตรนรมใหกามรกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๒๐๔ ถาสจําํานเกัลงยาขนาคดณนะกัดรพรมิจการารณกาฤษใฎหีกศาาลพิจารณาแสลําะนชักี้ขงาานดคตณัดะสกินรรคมดกีนารั้นกฤษฎีกา
ไปฝา ยเดยี ว
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๐๕ ในกรณีดังกลาวมาในมาตรา ๒๐๒ และมาตรา ๒๐๔ ถายังไมเปน
สาํ นกั งานทคี่พณอะใกจรขรอมงกศารากลฤวษาฎไดกี สา ง หมายกําหนสําดนวักนั งานนดั คสณบื ะพกรยรามนกไาปรกใฤหษคฎูคีกวาามฝายที่ขาดสนําัดนทักงราานบคโณดะยกชรอรบมกแาลรวกฤษฎีกา
ใหศาลมีคําส่ังเล่ือนวันสืบพยานไป และกําหนดวิธีการอยางใดตามท่ีเห็นสมควร เพ่ือใหมีการสง
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
หมายกําหนดวันนัดสืบพยานใหมแกคูความฝายท่ีขาดนัดพิจารณาโดยวิธีสงหมายธรรมดาหรือ
สาํ นกั งานโดคยณวะิธกีอรรน่ื มแกทารนกฤถษา ฎไดีกกา ระทําดังเชนสวําานมกั างแานลควณคะูคกรวรามมกฝาารยกฤนษั้นฎยีกังาไมมาศาลกอสนําเนรักิ่มงสาืบนคพณยะากนรใรนมวกันารทกี่ฤษฎีกา
กําหนดไวในหมายน้ัน ก็ใหศาลดําเนินคดีนั้นไปดังท่ีบัญญัติไวในมาตรา ๒๐๒ หรือมาตรา ๒๐๔
แลว แตกรณี สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๐๖ คคู สวําานมกั ฝงาา นยคใณดฝะกา รยรหมนกาึ่งรจกะฤรษอฎงกีตาอศาลใหวินิจสฉาํัยนชัก้ีขงาดนคคณดะีใกหรตรมนกเปารนกฤษฎีกา
ฝา ยชนะโดยอาศัยเหตุแตเพียงวาคูความอีกฝายหนึ่งขาดนัดพิจารณาน้ันหาไดไม ใหศาลวินิจฉัยช้ี
ขาดคดใี หค ูควสาาํ มนักทงมี่ านาศคณาละเกปรนรมฝกาายรชกนฤษะตฎกีอ าเมอ่ื ศาลเหน็ วสาําขนอักองาานงคขณอะงกครูครวมากมารเชกนฤษวฎานกี าี้มมี ูลและไมขัด
ตอกฎหมาย ในการนี้ ศาลจะยกขึ้นอางโดยลําพัง ซ่ึงขอกฎหมายอันเก่ียวดวยความสงบเรียบรอย
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
- ๘๙ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานขคอณงปะกรระรชมากชานรกฤ็ไดษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เพื่อประโยชนในการวินิจฉัยชี้ขาดคดีตามวรรคหนึ่ง ใหนําบทบัญญัติมาตรา
๑๙๘ ทวิ วรรสคําสนอักงงาแนลคะณวะรกรรครมสกามารกมฤาษใฎชบีกาังคับแกค ดขี อสงําคนกัูคงวาานมคฝณา ะยกทรรมี่ มากศาารลกโฤดษยฎอีกนา โุ ลม
ในระหวางการพิจารณาคดีฝายเดียว ถาคูความฝายที่ขาดนัดพิจารณามาศาล
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ภายหลังที่เร่ิมตนสืบพยานไปบางแลว และแจงตอศาลในโอกาสแรกวาตนประสงคจะดําเนินคดี
เม่ือศาลเห็นวสาํากนากั รงขาานดคนณัดะกพริจรามรกณารากนฤั้นษฎมีกิไดา เปนไปโดยจสงํานใจกั หงารนือคมณีเะหกตรรุอมันกสารมกคฤวษรฎแกี ลาะศาลไมเคยมี
คําสั่งใหพิจารณาคดีใหมตามคําขอของคูความฝายนั้นมากอนตามมาตรา ๑๙๙ ตรี ซึ่งใหนํามาใช
สาํ นกั งานบคงั ณคบัะกกรบัรมกกาารรขกาฤดษนฎัดีกพา ิจารณาตามสมําานตักรงาาน๒ค๐ณ๗ะกดรรว มยกาใรหกศฤาษลฎมีกคีา ําสงั่ ใหพ ิจารสณํานาคักงดาีน้ันคณใหะกมรใรนมกกรารณกีฤษฎีกา
เชนน้ี หากคูค วามน้ันขาดนัดพิจารณาอีก จะขอใหพจิ ารณาคดใี หมต ามมาตราน้ไี มได
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ในกรณีตามวรรคสาม ถาคูความฝายท่ีขาดนัดพิจารณามิไดแจงตอศาลก็ดีหรือ
สํานักงานศคาณละเหกร็นรวมากการากรฤขษาฎดีกนาัดพิจารณานสั้ํนานเกัปงนานไคปณโดะกยรจรมงใกจารหกรฤือษไฎมกี มา ีเหตุอันสมคสาํวนรักกง็ดานี หคณรือะกครํารขมอกาใรหกฤษฎกี า
พิจารณาคดใี หมนั้นตอ งหา มตามกฎหมายกด็ ี ใหศ าลดําเนินกระบวนพิจารณาตอ ไป แต
สาํ น(กั ๑งา)นหคณามะกไมรรใ มหกศาารลกฤอษนฎุญีกาตใหคคู วามทส่ีขํานาักดงนาดันคพณจิ ะากรรณรมานกาํ รพกยฤาษนฎเีกขาาสืบถาคูความ
นนั้ มาศาลเมอ่ื พนเวลาทจ่ี ะนาํ พยานของตนเขาสบื แลว
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๒กี )า ถาคูความสทําน่ีขกั างดานนคัดณพะกิจรรามรกณารากมฤาษศฎีกาาลเม่ือคูควาสมาํ อนัีกกงฝานาคยณหะนกรึ่งรไมดกานรํากฤษฎกี า
พยานหลักฐานเขาสืบไปแลว หามไมใหศาลยอมใหคูความท่ีขาดนัดพิจารณาคัดคาน
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พยานหลักฐานเชนวานั้น โดยวิธีถามคานพยานของคูความอีกฝายหนึ่งที่ไดสืบไปแลวหรือโดยวิธี
สํานกั งานคคัดณคะากนรกรมากรารระกบฤุเษอฎกกี สาารหรือคัดคสานํานคักํางขานอคทณี่ใหะกศรารลมไกปารทกําฤกษาฎรีกตารวจหรือใหตส้ังําผนักูเชงาี่ยนวคชณาญะกขรอรมงกศาารลกฤษฎีกา
แตถ าคคู วามอีกฝา ยหน่ึงนําพยานหลกั ฐานเขาสบื ยังไมบริบูรณ ใหศ าลอนญุ าตใหคูความท่ีขาดนัด
พจิ ารณาหกั ลาสงาํ นไดักแงาตนเคฉณพะากะรพรมยกาานรหกฤลษักฎฐีกานา ทนี่ าํ สบื ภายสหําลนังักทงา่ีตนนคมณาะศกรารลมการกฤษฎีกา
(๓) ในกรณีเชนน้ี คูความท่ีขาดนัดพิจารณาไมมีสิทธิท่ีจะรองขอใหพิจารณาคดี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ใหม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๐๗ เม่ือศาลพิพากษาใหคูความฝายที่ขาดนัดพิจารณาแพคดี ใหนํา
สาํ นักงานบคทณบะญั กรญรมัตกมิ าารตกรฤาษฎ๑กี ๙า๙ ทวิ มาใชบสํางั นคักับงโาดนคยณอนะกโุ รลรมมกแาลระกคฤษูค ฎวีกามา ฝายนั้นอาจมสําีคนําักขงอานใหคณพะิจการรรณมกาคารดกีฤษฎกี า
ใหมได ท้ังน้ี ใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๙๙ ตรี มาตรา ๑๙๙ จัตวา และมาตรา ๑๙๙ เบญจ มา
ใชบังคับโดยอสนาํ นโุ ลกั มงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๐๘๑๓๒ ส(ํายนกกั เงลากิน)คณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นมกั างาตนรคาณ๒ะก๐ร๙รม๑๓ก๓าร(กยฤกษเฎลกี กิ า) สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สําน๑ัก๓๒งานคมณาตะรการร๒ม๐ก๘ารยกกฤเษลฎิกกี โดา ยพระราชบัญสญํานัตักิแงกาไนขคเพณิ่มะกเตริมรมปกราะรมกวฤลษกฎฎกี หามายวิธีพิจารณา
ความแพง (ฉบบั ที่ ๑๙) พ.ศ. ๒๕๔๓
สํานกั งานคณะกรรมการกฤ๑ษ๓ฎ๓กี ามาตรา ๒๐๙สยํากนเักลงิกาโนดคยณพะรกะรรรามชกบาัญรกญฤัตษิแฎกีกไาขเพิ่มเติมประมสวาํ นลกักฎงาหนมคาณยะวกิธรีพริจมากราณรกาฤษฎกี า
ความแพง (ฉบับท่ี ๑๙) พ.ศ. ๒๕๔๓
- ๙๐ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณหะมกวรดรม๓การกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อนุญาโตตลุ าการ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๑๐ บรสรําดนาักคงาดนีทค้ังณปะวกงรซรม่ึงกอายรูใกนฤรษะฎหกี วาางพิจารณาขสอํางนศักางลานชค้ันณตะนกรครมูคกวาารมกฤษฎกี า
จะตกลงกันเสนอขอพิพาทอันเก่ียวกับประเด็นท้ังปวงหรือแตขอใดขอหนึ่ง ใหอนุญาโตตุลาการ
คนเดียวหรือหสําลนากั ยงคานนคเณปะนกผรูชรมี้ขกาาดรกก็ไฤดษฎโกีดายยื่นคําขอรวสมํานกกัันงกานลคาณวถะกึงรขรอมคกวารากมฤแษหฎงีกขาอตกลงเชนวา
นนั้ ตอ ศาล
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถา ศาลเหน็ วาขอ ตกลงน้ันไมผ ิดกฎหมาย ใหศาลอนุญาตตามคาํ ขอนนั้
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๑๑ ถาในขอตกลงมิไดกําหนดขอความไวเปนอยางอื่น การต้ัง
สาํ นักงานอคนณญุ ะากโรตรตมกลุ าารกกาฤรษใฎหีกใ าชขอ บงั คับดงั สตําอนไกั ปงานน้ี คณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๑) คูความชอบท่ีจะต้ังอนุญาโตตุลาการไดฝายละคน แตถาคดีมีโจทกรวมหรือ
จําเลยรวมหลสาาํยนคักนงานใหคณตะ้ังกอรนรุญมกาาโรตกตฤุลษฎากี ารเพียงคนหนสําึ่งนแักทงานนโคจณทะกกรรวรมทกา้ังรหกมฤษดฎแีกลาะคนหนึ่งแทน
จําเลยรวมทัง้ หมด
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๒) ถาคูความจะต้ังอนุญาโตตุลาการคนเดียวหรือหลายคน ดวยความเห็นชอบ
พรอมกัน การสตาํ นงั้ เกั ชงน านวคา นณี้ใะหกรทราํ มเกปานรหกฤนษังฎสีกอื าลงวัน เดือนสปํานแกั ลงะานใหคณคคูะกวรารมมลกงาลรกาฤยษมฎอื กี ชา่อื ไวเ ปน สําคัญ
(๓) ถาตกลงกันใหคูความฝายหนึ่ง หรือบุคคลภายนอกเปนผูตั้ง
สํานักงานอคนณุญะากโรตรมตกุลาารกกาฤรษฎกีกาารต้ังเชนวานี้สใําหนทกั งําาเนปคนณหะนกรังรสมือกลางรกวัฤนษเฎดกี ือาน ป และลงสลําานยักมงือานชค่ือณขะอกงรครมูคกวาารมกฤษฎีกา
หรอื บคุ คลภายนอกน้ัน แลว สงไปใหคคู วามอน่ื ๆ
สาํ น(ัก๔งา)นคถณ าะกศรารมลกไามรก เฤหษ็ นฎกี ชาอ บ ด ว ย บุ คสําคนลกั งทา่ีนคคู คณวะการมรมตก้ั งาหรกรฤื อษฎทกี ่ี เาส น อ ต้ั ง เ ป น
อนุญาโตตุลาการใหศาลส่ังใหคูความตั้งบุคคลอ่ืนหรือเสนอบุคคลอื่นตั้งเปนอนุญาโตตุลาการ ถา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
คูความมิไดต้ังหรือเสนอใหต้ังบุคคลใดเปนอนุญาโตตุลาการ ใหศาลมีอํานาจต้ังบุคคลใดเปน
อนุญาโตตุลากสําานรกัไดงาตนาคมณทะกี่เหรร็นมสกมารคกวฤรษฎแีกลาวใหศาลสงคสําําสน่ังักเงชานนวคาณนะ้ีไกปรยรมังกอานรุญกฤาษโฎตีกตาุลาการท่ีต้ังข้ึน
และคคู วามท่ีเกย่ี วขอ งโดยทางเจาพนักงานศาล
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๑๒ ขอความในหมวดน้ีมิไดใหอํานาจศาลที่จะต้ังบุคคลใดเปน
อนุญาโตตุลากสาํานรโักดงายนมคไิ ณดะร กบั รครมวากมารยกนิ ฤยษอฎมีกาจากบคุ คลนนั้ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๒๑๓ เมส่ือําบนุคักงคาลนหคณรือะกครูครวมากมารทก่ีมฤีสษิทฎธกี ิาไดตั้งอนุญาโสตําตนักุลงาากนาครณขะ้ึนกแรลรมวหกาารมกฤษฎกี า
มิใหบ คุ คลหรอื คคู วามนัน้ ถอนการตง้ั เสีย เวนแตค คู วามอีกฝา ยหนง่ึ จะไดย นิ ยอมดว ย
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
อนุญาโตตุลาการท่ีต้ังข้ึนโดยชอบน้นั ถา เปน กรณีท่ศี าลหรอื บคุ คลภายนอกเปนผู
สาํ นักงานตค้ังณคะูคกรวรามมกฝาารยกฤใดษฎฝีกาายหน่ึงจะคัดคสาํานนกักง็ไาดน คหณระือกถรารเมปกนารกกรฤณษฎีทีก่ีคาูความฝายหนสึ่งําเนปักนงาผนูตคั้งณะคกูครวรมามกาอรีกกฤษฎีกา
ฝา ยหน่งึ จะคัดคานกไ็ ด โดยอาศยั เหตดุ งั ทบ่ี ญั ญัตไิ วใ นมาตรา ๑๑ หรอื เหตุท่อี นญุ าโตตุลาการนั้น
เปนผูไรความสําสนาักมงาานรคถณหะกรรือรไมมกสารากมฤาษรฎถีกทา ําหนาท่ีอนุญสําานโกั ตงาตนุลคาณกะากรรไรดมก ใารนกกฤรษณฎกีีทา่ีมีการคัดคาน
อนญุ าโตตุลาการดังวานี้ ใหนาํ บทบญั ญัติวา ดวยการคัดคา นผูพพิ ากษามาใชบ งั คับโดยอนโุ ลม
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถา การคัดคา นอนุญาโตตุลาการนนั้ ฟงขึน้ ใหต้ังอนญุ าโตตุลาการข้ึนใหม
- ๙๑ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๑๔ ถาในขอตกลงมิไดกําหนดคาธรรมเนียมอนุญาโตตุลาการไว
อนุญาโตตุลากสาํ นรชกั องาบนทคี่จณะะเกสรนรมอกคาวรากมฤขษอฎนกี าี้ตอ ศาลโดยทสาํ ําเปนกัน งคานํารคอณงะกแรลระมใกหารศกาฤลษมฎีอกี ําานาจมีคําสั่งให
ชําระคา ธรรมเนียมตามทีเ่ ห็นสมควร
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๑๕ เมือ่ ไดตง้ั อนุญาโตตุลาการขึ้นแลว ถาในขอตกลงหรือในคําส่ังศาล
แลวแตกรณี สมําิไนดักงกาํานหคนณดะกปรรรมะกเดาร็นกขฤอษพฎกีิพาาทไว ใหอนสุญํานาักโงตานตคุลณาะกการรรกมํากหารนกดฤษปฎรกี ะาเด็นขอพิพาท
เหลา นน้ั แลว จดลงในรายงานพสิ ดารกลดั ไวในสํานวนคดอี นุญาโตตุลาการ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๑๖ กอ นทจ่ี ะทําคาํ ช้ขี าด ใหอนุญาโตตลุ าการฟง คคู วามทงั้ ปวงและอาจ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ทําการไตสวนตามทีเ่ ห็นสมควรในขอ พิพาทอันเสนอมาใหพ ิจารณานัน้
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษอฎนกี ุญา าโตตุลากาสรํานอกั งาาจนตครณวะจกรเอรมกกสารากรฤทษ้ังฎปีกวา งที่ย่ืนขึ้นมสาาํแนลักะงาฟนงคพณยะการนรมหการรือกฤษฎกี า
ผูเช่ียวชาญซ่ึงเต็มใจมาใหการ ถาอนุญาโตตุลาการขอใหศาลสงคําคูความ หรือบรรดาเอกสารอื่น
ๆ ในสาํ นวนเชสาํน นวกั า งนานมี้ คาใณหะตกรรรวมจกดาูรใกหฤศ ษาฎลกี จาัดการใหตามสคํานํารกั องางนขคอณนะนั้ กรรมการกฤษฎีกา
ถาอนุญาโตตุลาการเห็นวาจําตองดําเนินกระบวนพิจารณาอยางใด ที่ตองดําเนิน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ทางศาล (เชนหมายเรยี กพยาน หรอื ใหพยานสาบานตน หรือใหสงเอกสาร) อนญุ าโตตุลาการอาจ
ยื่นคําขอโดยสทําํานเกั ปงานนคคําณระอกงรตรมอกศารากลฤษใหฎกีศาาลดําเนินกรสะํานบักวงนานพคิจณาะรกณรรามเกชานรกวฤาษนฎ้ันีกาถาศาลเห็นวา
กระบวนพิจารณานั้นอยูในอํานาจศาลและพึงรับทําใหไดแลว ใหศาลจัดการใหตามคําขอเชนวานี้
สาํ นกั งานโดคยณเะรกียรกรมคกาาธรรกรฤมษเฎนีกียามศาลตามอสัตํารนากั ทง่ีกานําคหณนะดกไรวรสมํากหารรกับฤกษรฎะกี บาวนพิจารณาสทําี่ขนอักใงหานจคัดณกะากรรนรมั้นกจาารกกฤษฎกี า
อนญุ าโตตุลาการ
สํานภักงาายนใคตณบะังกครับรมบกทารบกัญฤษญฎัตีกิมา าตรา ๒๑๕สแํานลักะงมานาตครณาะนก้ีรอรมนกุญารากโฤตษตฎุลกี าาการมีอํานาจที่
จะดาํ เนนิ ตามวิธีพิจารณาใดๆ ตามทเ่ี หน็ สมควรกไ็ ด เวนแตใ นขอ ตกลงจะกําหนดไวเ ปน อยางอื่น
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานมักงาาตนครณา ะ๒กร๑รม๗การถกฤาษใฎนีกขาอตกลงมิไดสํากนํากั หงานนคดณไะวกเรปรมนกอารยกาฤงษอฎื่นกี าคําช้ีขาดของ
อนุญาโตตุลาการนัน้ ใหอยภู ายในบงั คับตอไปน้ี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(๑ฎีก)าในกรณที มี่ อี สนําญุนักางโาตนตคลุ ณาะกการรรหมลการยกคฤนษฎใีกหาช ี้ขาดตามคะสแาํนนนักเงสานียคงฝณาะยกขรรามงมกาารกกฤษฎีกา
(๒) ถาคะแนนเสียงเทากัน ใหอนุญาโตตุลาการต้ังบุคคลภายนอกเปนประธาน
ข้ึนคนหน่ึง เพส่ือํานอกั องกานคคะณแะนกนรรเสมียกงารชก้ีขฤาษดฎีกถาาอนุญาโตตุลสาํากนาักรงไามนคตณกะลกงรกรันมกในารกกาฤรษตฎั้งกี ปาระธาน ใหยื่น
คาํ ขอโดยทําเปน คาํ รอ งตอศาลใหม คี าํ สัง่ ต้งั ประธาน
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๑๘ ใหนาํ บทบญั ญัติมาตรา ๑๔๐, ๑๔๑ และ ๑๔๒ วา ดวยคําพพิ ากษา
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
และคาํ สั่งของศาลมาใชบ งั คบั แกค าํ ช้ีขาดของอนุญาโตตลุ าการโดยอนุโลม
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษใหฎกีอานญุ าโตตุลากสาํารนยักื่นงาคนําคชณี้ขะากดรขรอมงกตารนกตฤอษศฎาีกลา และใหศาลสพาํ ิพนักางกาษนาคตณาะมกครรํามชก้ีขาารดกฤษฎกี า
นน้ั
สํานแักตงาถนาคศณาะกลรเรหม็นกาวรากฤคษําฎชกี ้ีขาาดของอนุญสาํานโตักงตาุนลคาณกาะกรรขรัดมตกาอรกกฤฎษหฎมีกาายประการใด
ประการหน่ึง ใหศาลมีอํานาจทําคําสั่งปฏิเสธไมยอมพิพากษาตามคําชี้ขาดนั้น แตถาคําช้ีขาดน้ัน
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อาจแกไขใหถูกตองได ศาลอาจใหอนุญาโตตุลาการหรือคูความที่เกี่ยวของแกไขเสียกอนภายใน
- ๙๒ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานเวคลณาะอกนั รสรมมกคาวรรกทฤษศ่ี ฎาลีกาจะกําหนดไวสํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นมักงาาตนรคาณ๒ะก๑ร๙รมกถารากใฤนษขฎอีกตากลงมิไดกําหสํานนดักขงาอนคควณาะมกไรวรมเปกานรอกยฤษางฎอกี ื่นา ในกรณีที่ไม
อาจดําเนินตามขอตกลง เสนอขอพิพาทใหอนุญาโตตุลาการช้ีขาด เพราะบุคคลภายนอกซึ่งรับ
สาํ นักงานมคอณบะหกมรรามยกใาหรเกปฤนษผฎูตกี า้ังอนุญาโตตุลสาํากนาักรงมานิไคดณตะั้งกอรนรุญมกาาโรตกตฤุลษาฎกกี าารขึ้น หรืออนสุญํานาักโตงาตนุลคาณกะากรรทรมี่ตกั้งาขร้ึนกฤษฎกี า
คนเดียวหรอื หลายคนน้นั ปฏิเสธไมย อมรบั หนา ที่ หรอื ตายเสียกอน หรือตกเปนผูไรความสามารถ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หรือดวยเหตุประการอื่นไมอาจท่ีจะปฏิบัติหนาที่ของตนไดกอนใหคําช้ีขาด หรือปฏิเสธหรือ
สํานักงานเพคกิณเะฉกยรรไมมกการระกทฤําษตฎากี มาหนาท่ีของตสนําภนากั ยงาในนคเวณละากอรัรนมสกมาครกวฤรษถฎาีกคาูความไมสามสาาํ รนถักทงาํานคควณามะกตรกรมลกงการันกฤษฎกี า
เปนอยางอ่ืน ใหถ อื วาขอตกลงนน้ั เปนอันสิน้ สุด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๒๐ ถามีขอพิพาทเกิดขึ้นเน่ืองจากการดําเนินตามขอตกลงเสนอขอ
สํานักงานพคิพณาะทกใรหรมอกนาุรญกาฤโษตฎตกี ุลาาการช้ีขาด สหํารนือกั มงาีขนอคพณิพะการทรกมันกาวรากฤขษอฎตกี กาลงน้ันไดส้ินสําุดนลักงงตานาคมณมะากตรรามกอารนกฤษฎีกา
แลว หรือหาไม ขอพพิ าทน้ันใหเ สนอตอ ศาลทเ่ี ห็นชอบดว ยขอ ตกลงดงั กลาวแลว
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๒๑๑๓๔ การเสนอขอพิพาทใหอนญุ าโตตลุ าการชี้ขาดนอกศาล ให
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เปน ไปตามกฎหมายวา ดว ยอนุญาโตตุลาการ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๒๒ หามมิใหอุทธรณคําส่ังศาลซึ่งปฏิเสธไมยอมพิพากษาตามคําส่ังชี้
สํานกั งานขคาดณขะกอรงรอมนกุญารากโฤตษตฎุลีกาาการ หรือคําสพําิพนกั างกาษนคาขณอะงกศรรามลกตาารมกฤคษําฎชกี้ีขาาดของอนุญาสโําตนตักุลงาานกคาณระเกวรนรแมกตาใรนกฤษฎีกา
เหตุตอ ไปน้ี
สาํ น(กั ๑งา)นเคมณื่อะมกขีรรอมอกาางรแกสฤดษฎงวกี า าอนญุ าโตตลุ าสกํานารักหงารนือคปณระะกธรารนมกมาิไรดกกฤรษะฎทีกําการโดยสุจริต
หรือคคู วามฝายใดฝายหนึง่ ใชก ลฉอ ฉล
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๒ีก)าเมื่อคําสั่งหรสือํานคักํางพานิพคาณกะษการนรมั้นกฝาารฝกฤนษตฎอีกบาทกฎหมายอสันํานเกักี่ยงาวนดควณยะคกวรารมมกสางรบกฤษฎกี า
เรยี บรอยของปสาํ รนะักชงาาชนนคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๓) เมื่อคําพพิ ากษานนั้ ไมต รงกบั คําชขี้ าดของอนุญาโตตุลาการ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๑๓๔ มาตรา ๒๒๑สําแนกกั ไงขาเนพค่ิมณเตะิกมรโดรมยกพารระกรฤาษชฎบกีัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๑) พ.ศ. ๒๕๓๐
- ๙๓ - สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณภะการครม๓การกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อทุ ธรณแ ละฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคลณักะษกรณรมะก๑ารกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อุทธรณ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๒๒๓ ภาสยําในตักบงาังนคคบั ณบะทกรบรัญมกญารตั กิมฤาษตฎรกี าา๑๓๘, ๑๖๘,ส๑ําน๘ัก๘งานแคลณะะ๒กร๒ร๒มกแาลระกฤษฎีกา
ในลักษณะนี้ คําพิพากษาหรือคําส่ังของศาลชั้นตนนั้น ใหย่ืนอุทธรณตอศาลอุทธรณ เวนแตคํา
พิพากษาหรือสคําาํ นสกั ั่งงนานนั้ คปณระะกมรวรลมกกฎารหกมฤษายฎนกี า้ีหรือกฎหมายสอําน่ืนักจงะาไนดคบ ณญั ะกญรตัรมวิ กา าใรหกเ ฤปษน ฎทีกีส่ าุด
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๒๒๓ ทวสิ๑๓ํา๕นกั ใงนานกครณณะีทกี่มรรีกมากราอรกุทฤธษรฎณกี เาฉพาะปญหาขสอาํ นกักฎงหานมคาณยะผกรูอรุทมธกรารณกฤษฎีกา
อาจขออนญุ าตย่ืนอุทธรณโดยตรงตอศาลฎกี า โดยทาํ เปนคาํ รองมาพรอมคําฟอ งอทุ ธรณ เมื่อศาล
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ชัน้ ตนซง่ึ มคี ําพพิ ากษาหรือคาํ สง่ั ไดส่ังรบั อุทธรณและสงสําเนาคําฟองอุทธรณและคํารองแกจําเลย
สํานกั งานอคุทณธะรกณรแรมลกวารหกาฤกษไฎมกี มาีคูความอื่นยสื่นํานอกัุทงธารนณคณตะอกศรรามลกอาุทรธกฤรษณฎตีกาามมาตรา ๒๒ส๓าํ นแักลงาะนจคําณเละยกรอรุทมธกรารณกฤษฎีกา
มิไดคัดคานคํารองดังกลาวตอศาลภายในกําหนดเวลายื่นคําแกอุทธรณและศาลช้ันตนเห็นวาเปน
การอุทธรณเ ฉสพาํ นาะักปงาญนคหณาขะกอ รกรฎมหกามรากยฤษใฎหีกสาั่งอนุญาตใหผสูอํานุทกั ธงรานณคยณื่นะอกุทรรธมรกณารโกดฤยษตฎรกี งาตอศาลฎีกาได
มิฉะน้ันใหสั่งยกคํารอง ในกรณีท่ีศาลชั้นตนสั่งยกคํารอง ใหถือวาอุทธรณเชนวาน้ันไดยื่นตอศาล
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อุทธรณตามมาตรา ๒๒๓ คําส่ังของศาลช้ันตนท่ีอนุญาตหรือยกคํารองในกรณีน้ีใหเปนท่ีสุด เวน
แตในกรณที ่ศี สาําลนชักน้ั งาตนนคสณ่งั ะยกกรครมํากรอารงกเฤพษรฎากีะเาหน็ วาเปน กาสรําอนทุ กั ธงารนณคใณนะปกญรรหมากขารอกเฤทษจ็ ฎจีกรางิ ผูอุทธรณอาจ
อทุ ธรณค าํ สงั่ ศาลช้นั ตนไปยังศาลฎีกาภายในกําหนดสิบหาวันนับแตวันทศ่ี าลชน้ั ตนไดม คี าํ สั่ง
สํานักงานคณะกรรมการกฤษถฎาีกศาาลฎีกาเห็นสวําานอักงุทานธครณณะตกรารมมวกิธารีกกาฤรษใฎนกี าวรรคหนึ่งเปสนาํ นอักุทงาธนรคณะใกนรปรมญกาหรากฤษฎีกา
ขอเทจ็ จรงิ ใหศ าลฎกี าสงสาํ นวนไปใหศาลอทุ ธรณว นิ จิ ฉัยช้ขี าดตอ ไป
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๒๔๑๓๖ ในคดีท่ีราคาทรัพยสินหรือจํานวนทุนทรัพยที่พิพาทกันในชั้น
สํานกั งานอคุทณธะรกณรรไมมกเากรินกฤหษาฎหกี มา่ืนบาทหรือไสมํานเกกั ินงาจนําคนณวะนกรทรี่กมํากหารนกดฤษใฎนกีพาระราชกฤษฎสีํากนาักงหาานมคมณิใะกหรครูคมกวาารมกฤษฎกี า
อุทธรณในขอสเทาํ น็จักจงราินงคเณวนะกแรตรผมกูพาิพรกาฤกษษฎาีกทาี่นั่งพิจารณาสคําดนีนักั้งนาในนคศณาะลกชรร้ันมตกนารไกดฤทษําฎคีกวาามเห็นแยงไว
หรือไดรับรองวามีเหตุอันควรอุทธรณได หรือถาไมมีความเห็นแยงหรือคํารับรองเชนวาน้ีตอง
สํานกั งานไดคณรับะกอรนรมุญกาาตรกใฤหษอฎุทกี ธารณเปนหนังสสํานือักจงาากนอคณธิบะกดรีผรมูพกิพารากกฤษษาฎชกี ั้นา ตนหรืออธิบสดํานีผักูพงาิพนาคกณษะการภรามคกผารูมกีฤษฎีกา
อาํ นาจ แลว แตกรณี
สํานบกั งทาบนคัญณญะัตกริใรนมวกรารรกคฤหษนฎ่ึงกี มาิไดใหบังคับสใํานนคักดงาีเนกค่ียณวะดกวรยรสมิกทาธริแกหฤษงฎสีกภาาพบุคคลหรือ
สิทธิในครอบครัวและคดีฟองขอใหปลดเปลื้องทุกขอันไมอาจคํานวณเปนราคาเงินได เวนแตใน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สําน๑ัก๓๕งานมคาณตระากร๒ร๒ม๓การทกวฤิ แษกฎไกีขาเพ่ิมเติมโดยพสระํานราักชงบานัญคญณัตะิแกกรไรขมเกพา่ิมรเกตฤิมษปฎรกี ะามวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔
๑๓๖ มาตรา ๒๒๔สําแนกักไงขาเนพคิ่มณเตะิมกรโดรมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตําิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔
- ๙๔ - สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคคดณีฟะอ กงรขรมับกไาลรบกคุฤษคฎลีกใดา ๆ ออกจากสอํานสกัังงหาานรคิมณทะรกัพรรยมอกันารมกีคฤาษเฎชกีาาหรืออาจใหเชสาําไนดักใงนาขนณคณะะยก่ืนรครมําฟกาอรงกฤษฎกี า
ไมเ กนิ เดือนละส่ีพันบาทหรอื ไมเ กนิ จาํ นวนทีก่ าํ หนดในพระราชกฤษฎกี า
สาํ นกกั างารนขคอณใะหกผรรูพมิพกาารกกษฤษาทฎกีี่นาั่งพิจารณาในสําคนดักีใงนานศคาณละชก้ันรรตมนกรารับกรฤอษงฎวีกาามีเหตุอันควร
อุทธรณได ใหผูอุทธรณยื่นคํารองถึงผูพิพากษาน้ัน พรอมกับคําฟองอุทธรณตอศาลชั้นตน เม่ือ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ศาลไดรับคํารองเชนวาน้ัน ใหศาลสงคํารองพรอมดวยสํานวนความไปยังผูพิพากษาดังกลาวเพื่อ
พจิ ารณารบั รอสงํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๒๕๑๓๗ สขํานอกัเทงา็จนจครณิงหะกรรือรขมอกการฎกหฤษมฎายกี าที่จะยกขึ้นอางสใาํ นนักกงาารนยค่ืนณอะุทกรธรรมณกนาร้ันกฤษฎีกา
คูความจะตองกลาวไวโดยชัดแจงในอุทธรณและตองเปนขอท่ีไดยกขึ้นวากันมาแลวโดยชอบใน
ศาลชน้ั ตน ทัง้ สจําะนตกั องางนเปคณน ะสการรระมแกกาครกดฤีอษนั ฎคีกวารไดรับการวสินําจินฉกั ัยงาดนวคยณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาคูความฝายใดมิไดยกปญหาขอใดอันเก่ียวดวยความสงบเรียบรอยของ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ประชาชนข้นึ กลาวในศาลชน้ั ตน หรอื คคู วามฝา ยใดไมสามารถยกปญหาขอกฎหมายใด ๆ ขึ้นกลาว
ในศาลชั้นตนสเพาํ นรักางะาพนคฤณตะิกการรรณมกไามรเกปฤดษฎชอีกางใหกระทําไดสําหนกัรงือาเนพครณาะะกเรหรตมุเกปารนกเฤรษ่ือฎงกีทา่ีไมปฏิบัติตาม
บทบัญญัติวาดวยกระบวนพิจารณาช้ันอุทธรณ คูความที่เกี่ยวของยอมมีสิทธิที่จะยกข้ึนอางซ่ึง
สาํ นกั งานปคญณหะากเรชรนมวกา นรกน้ั ฤไษดฎ กี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นมกั งาาตนรคาณ๒ะก๒ร๖รมกกาอรกนฤศษาฎลกี ชา้ันตนไดมีคําสพําิพนักากงาษนาคหณระือกครรํามสก่ังาชร้ีขกาฤดษตฎกีัดาสินคดี ถาศาล
น้ันไดมีคาํ ส่งั อยางใดอยา งหนงึ่ นอกจากท่รี ะบไุ วในมาตรา ๒๒๗ และ ๒๒๘
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(๑ฎกี)าหา มมใิ หอุทสธํารนณกั คงาํานสคงั่ ณนะ้นั กใรนรรมะกหารวกาฤงษพฎจิ ีกาารณา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) ถาคูความฝายใดโตแยงคําสั่งใด ใหศาลจดขอโตแยงนั้นลงไวในรายงาน
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คูความที่โตแยงชอบที่จะอุทธรณคําส่ังนั้นไดภายในกําหนดหน่ึงเดือนนับแตวันท่ีศาลไดมีคํา
สํานักงานพคิพณาะกกษรรามหกรารือกคฤําษสฎัง่ กีชาี้ขาดตัดสนิ คดสนีําน้นั ักเงปานคตณนะไกปรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
เพื่อประโยชนแหงมาตราน้ี ไมวาศาลจะไดมีคําสั่งใหรับคําฟองไวแลวหรือไม ให
ถือวาคําสั่งอยสาํางนใกัดงอานยคางณหะนกร่ึงรขมอกงาศรกาฤลษนฎับีกตาั้งแตมีการย่ืนสคํานํากัฟงอานงคตณอะศการลรนมกอากรจกาฤกษทฎ่ีรกี ะาบุไวในมาตรา
๒๒๗ และ ๒๒๘ เปนคําสัง่ ระหวา งพจิ ารณา๑๓๘ สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๒๗ คําสั่งของศาลชั้นตนที่ไมรับหรือใหคืนคําคูความตามมาตรา ๑๘
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
หรือคําส่ังวินิจฉัยช้ีขาดเบ้ืองตนตามมาตรา ๒๔ ซ่ึงทําใหคดีเสร็จไปทั้งเรื่องนั้น มิใหถือวาเปน
สํานักงานคคําณสั่งะใกนรรรมะกหาวรกางฤพษฎิจีการาณา และใหอสยํานูภกั างยานในคณขอะกบรังรคมับกาขรอกงฤกษาฎรีกอาุทธรณคําพิพสาาํ กนษักงาาหนรคือณคะํากสรรั่งมชก้ีขาารดกฤษฎีกา
ตดั สินคดี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ น๑ัก๓๗งานคมณาะตกรราร๒มก๒า๕รกแฤกษไฎขกีเพา่ิมเติมโดยพรสะํารนาชักบงาัญนญคณัติแะกกรไรขมเพก่ิามรเกตฤิมษปฎรีกะามวลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔
๑๓๘ มาตรา ๒๒๖สวํารนรกั คงสานอคงณเพะกิ่มรโรดมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตาํ ิมนักปงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎีกา
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔
- ๙๕ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๒๘๑๓๙สํากนักองนานศคาณละชกี้ขรารดมกตาัดรกสฤินษคฎดกี ีาถาศาลมีคําสสํา่ังนอักยงาานงคใณดอะกยรารงมหกานร่ึงกฤษฎกี า
ดงั ตอ ไปนคี้ อื
สําน(กั ๑งา)นใคหณก ะกักรขรังมหการรือกปฤรษับฎไีกหาม หรือจําขงั สผํานใู กัดงาตนาคมณปะรกะรมรมวกลากรฎกฤหษมฎากียานี้
(๒) มีคําสั่งอันเก่ียวดวยคําขอเพ่ือคุมครองประโยชนของคูความในระหวางการ
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณา หรอื มีคําส่งั อันเกีย่ วดวยคําขอเพ่อื จะบังคบั คดีตามคําพพิ ากษาตอ ไป หรอื
สาํ น(กั ๓งา)นคไณมะรกับรหรมรกือาครกืนฤคษําฎคีกูคา วามตามมาสตํานรกัาง๑าน๘คณหะรกือรรวมินกิจาฉรกัยฤชษ้ีขฎากี ดาเบ้ืองตนตาม
มาตรา ๒๔ ซึ่งมิไดทําใหค ดเี สรจ็ ไปท้งั เรื่อง หากเสรจ็ ไปเฉพาะแตประเดน็ บางขอ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษคฎํากีสาั่งเชนวานี้ คูคสวําานมักงยาอนมคอณุทะกธรรรณมกไดารภกาฤยษใฎนกี กาําหนดหน่ึงเดสืาํอนนักงนานับคแณตะวกันรมรมีคกําาสรั่งกฤษฎกี า
เปนตนไป
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
แมถึงวาจะมีอุทธรณในระหวางพิจารณา ใหศาลดําเนินคดีตอไป และมีคํา
สาํ นักงานพคิพณาะกกษรรามหกราือรกคฤําษสฎ่ังชีก้ีขา าดตัดสินคดสีนําน้ันกั งแาตนคถณาใะนกรรระมหกวาารงกพฤษิจฎารกี ณา า คูความอุทสธํานรักณงคานําคสณ่ังชะกนริดรมทก่ีราะรบกุฤษฎกี า
ไวในอนุมาตรา (๓) ถาศาลอุทธรณเห็นวา การกลับหรือแกไขคําส่ังที่คูความอุทธรณนั้นจะเปน
การวินิจฉัยช้ีขสาํ นดักคงดานี หคณรือะกวรินริจมฉกาัยรชก้ีขฤาษดฎปกี าระเด็นขอใดสทําี่ศนาักลงาลนาคงณมะิไกดรวรินมิกจาฉรัยกไฤวษ ฎใกีหาศาลอุทธรณมี
อํานาจทําคําสั่งใหศาลลางงดการพิจารณาไวในระหวางอุทธรณ หรืองดการวินิจฉัยคดีไวจนกวา
สํานกั งานศคาณลอะกุทรธรรมณกาจระกไฤดษวฎินีกิจาฉยั ชขี้ าดอุทธสรําณนักนง้นัานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ถาคคู วามมไิ ดอ ทุ ธรณค าํ สั่งในระหวางพจิ ารณาตามทบ่ี ญั ญตั ไิ วใ นมาตราน้ี กใ็ ห
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
อทุ ธรณไ ดใ นเมอ่ื ศาลพพิ ากษาคดีแลว ตามความในมาตรา ๒๒๓
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๒๙ การอุทธรณน ้ันใหท ําเปน หนงั สือยื่นตอศาลชั้นตนซ่ึงมีคําพิพากษา
หรอื คําส่งั ภายสใํานนกั ํางหานนคดณหะกนรึ่งรเมดกือานรกนฤับษแฎตีกวาันท่ีไดอานคสําําพนิพักงาากนษคาณหะรกือรครมํากสาั่งรนก้ันฤษแฎลีกะาผูอุทธรณตอง
นําเงินคา ธรรมเนียมซงึ่ จะตองใชแกคคู วามอกี ฝา ยหน่งึ ตามคาํ พิพากษาหรือคําสัง่ มาวางศาลพรอม
สาํ นกั งานกคับณอะุทกธรรรมณกนารั้นกดฤษวยฎกี ใาหผูอุทธรณยสื่นํานสกัํางเานนาคอณุทะธกรรณรมตกอารศกาฤลษฎเพกี า่ือสงใหแกจําสเลาํ นยักองุทานธครณณะก(รครืมอกฝาารยกฤษฎกี า
โจทกหรือจําเลยความเดิมซ่ึงเปนฝายที่มิไดอุทธรณความนั้น) ตามที่บัญญัติไวในมาตรา ๒๓๕
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
และ ๒๓๖
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๓๐๑๔๐ คดีตามมาตรา ๒๒๔ ถาคูความอุทธรณในขอเท็จจริง ใหศาล
ชนั้ ตนตรวจเสสยี าํ กนอกั งนาวนาคฟณอะงกอรรทุ มธกราณรกน ฤ้ันษจฎะกี ราบั ไวพ ิจารณาสไําดนหกั รงาอื นไคมณ ะกรรมการกฤษฎกี า
ถาผูพิพากษาที่ไดพิจารณาคดีนั้นมีความเห็นแยง หรือไดรับรองไวแลว หรือ
สาํ นกั งานรัคบณรอะกงรใรนมเกวาลรากทฤษ่ีตฎรกีวาจอุทธรณนั้นสวําานมักีเงหานตคุอณันะคกวรรรมอกุทารธกรฤณษใฎนกี ปา ญหาขอเท็จสจํารนิงักนงา้ันนไคดณ กะก็ใรหรศมกาลารมกีฤษฎกี า
คาํ ส่ังรับอทุ ธรณนนั้ ไวพ ิจารณาในปญ หาขอเทจ็ จริงดังกลาวแลว
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ถาไมมีความเห็นแยงหรือคํารับรองเชนวาน้ัน ใหศาลมีคําส่ังไมรับอุทธรณใน
สาํ นักงานปคญ ณหะากขรอรมเทกา็จรจกรฤงิ ษทฎ่ีกีกลาาวแลว ในกรสณํานเี ักชงน านนค้ี ถณา ะอกธรบิรมดกผี าูพรกิพฤาษกฎษกี าาหรืออธบิ ดผี พูสาํ พิ นาักกงาษนาคภณาะคกมรริไมดกเปารนกฤษฎกี า
สําน๑กั๓๙งานคมณาตะกรราร๒มก๒า๘รกแฤกษไฎขีกเพาิ่มเติมโดยพรสะํารนาชกั บงาัญนญคณัติแะกกรไรขมเพกิ่ามรเกตฤิมษปฎรกีะามวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
๑๔๐ มาตรา ๒๓๐สําแนกกั ไงขาเนพคิ่มณเตะิมกรโดรมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพิ่มเสตําิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
- ๙๖ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคคณณะะใกนรครมํากสา่ังรนกั้นฤษผฎูอีกาุทธรณชอบทส่ีจําะนยักื่นงาคนําครณอะงกตรอรมศกาาลรถกึฤงอษฎธิบีกาดีผูพิพากษาสหาํ รนือักองาธนิบคดณีผะูพกริพรมากกาษรากฤษฎีกา
ภาคภายในเจ็ดวัน เม่ือศาลไดรับคํารองเชนวานั้น ใหศาลสงคํารองนั้นพรอมดวยสํานวนความไป
ยงั อธบิ ดีผูพ ิพสาํากนษักางาหนรคือณอะธกิบรรดมีผกูพาริพกาฤกษษฎาีกภา าค เพ่ือมีคําสสําั่นงยกั ืนงาตนาคมณหะรกือรรกมลกับารคกําฤสษ่ังฎขีกอางศาลน้ันคําส่ัง
ของอธบิ ดีผูพิพากษา หรอื อธิบดผี พู พิ ากษาภาค เชนวา น้ี ใหเปนทีส่ ุด
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
บทบัญญัติแหงมาตราน้ี ไมหามศาลในอันที่จะมีคําสั่งตามมาตรา ๒๓๒ ปฏิเสธ
ไมสงอุทธรณสใาํนนเกั หงตานุอค่ืนณะหกรรือรมใกนาอรักนฤทษ่ีศฎาีกลาจะมีคําส่ังใหสําสนงักองุทานธครณณะนก้ัรนรไมปกเาทรกาฤทษ่ีเปฎกีนาอุทธรณในขอ
กฎหมาย
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๓๑ การยื่นอุทธรณยอมไมเปนการทุเลาการบังคับตามคําพิพากษา
หรือคําสั่งของสศาํ านลักชงา้ันนตคนณะแกตรรคมูคกวาารมกฤทษี่ยฎื่นกี อาุทธรณอาจยื่นสําคนําักขงอานตคอณศะากลรอรมุทกธารรณกฤไษมฎวาีกเาวลาใด ๆกอน
พพิ ากษา โดยทําเปนคาํ รองช้แี จงเหตุผลอันสมควรแหง การขอ ใหศาลอทุ ธรณท ุเลาการบังคบั ไว
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
คําขอเชนวานั้น ใหผูอุทธรณยื่นตอศาลชั้นตนไดจนถึงเวลาท่ีศาลมีคําส่ังอนุญาต
ใหอ ุทธรณ ถาสภําานยกั หงาลนังคศณาะลกไรดรมมกีคาาํ รสก่ังฤเษชฎนกีวาา น้ีแลว ใหยืน่ สตํานรกังงตาอนศคาณละอกุทรรธมรกณาร กถฤาษไดฎยกี ื่นา คําขอตอศาล
ช้ันตนก็ใหศาลรีบสงคําขอนั้นไปยังศาลอุทธรณ ในกรณีท่ีมีเหตุฉุกเฉินอยางยิ่ง เม่ือศาลชั้นตนได
สาํ นักงานรับคณคะํากขรอรไมวก ากร็ใกหฤมษีอฎํากี นา าจทําคําส่ังใสหําทนักุเลงาานกคาณรบะกังรครับมไกวารกอฤคษําฎวกีินาิจฉัยช้ีขาดขอสงําศนาักลงอานุทคธณรณะกใรนรมคกําาขรอกฤษฎกี า
เชน วานน้ั
สาํ นถกั างผานูอคุทณธะรกณรรวมากงาเรงกินฤตษอฎศีกาาลช้ันตนเปนสจําํานนกั วงนานพคอณชะํากรระรหมนกาี้ตรากมฤคษฎําพีกาิพากษารวมท้ัง
คาฤชาธรรมเนียมในการฟองรองและการบังคับคดี หรือไดหาประกันมาใหสําหรับเงินจํานวนเชน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
วา นีจ้ นเปนทพี่ อใจของศาล ใหศ าลท่ีกลา วมาแลวงดการบังคับคดีไวด ังที่บญั ญัติไวในมาตรา ๒๙๕
(๑) สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
เมื่อไดรับคําขอเชนวานี้ ศาลอุทธรณจะอนุญาตใหทุเลาการบังคับไวในกรณีท่ีมี
สาํ นักงานเหคตณุฉะกุกรเรฉมินกากร็ไกดฤษโฎดีกยามิตองฟงคูคสวําานมกั องาีกนฝคาณยะหกรนรึ่งมกแาตรกใฤนษกฎรกี ณา ีเชนวานี้ ใหสถาํ ือนักวงาาคนําคสณ่ังะนกี้เรปรมนกกาารรกฤษฎกี า
ชั่วคราวจนกวาศาลจะไดฟงคูความอีกฝายหน่ึงในภายหลัง ถาศาลมีคําส่ังใหทุเลาการบังคับไว
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ตามทีข่ อ คาํ สง่ั นี้อาจอยูภายใตบังคับเง่อื นไขใด ๆ หรือไมก็ได ศาลจะมีคําสั่งใหผูอทุ ธรณทําทัณฑ
สาํ นกั งานบคนณวะากจระรไมมกยาักรกยฤาษยฎจกีําหา นายทรัพยสสินํานขกัองงาตนนคณในะกรระรหมวกาางรอกุทฤษธฎรณกี า หรือใหหาปสราํะนกักันงมานาคใณหศะการลรใมหกพารอกฤษฎีกา
กบั เงนิ ที่ตอ งใชต ามคาํ พพิ ากษาหรือจะใหว างเงนิ จํานวนนัน้ ตอ ศาลก็ได ถา ผูอุทธรณไมป ฏบิ ตั ิตาม
คาํ สัง่ นั้น ศาลสจําะนสกั ั่งงใาหนยคึดณหะกรรือรอมากยารัดกทฤรษัพฎยีกสา ินของผูอุทธสรําณนักนงั้นานกค็ไดณะแกลรระมถกาาทรรกัพฤษยฎสีกินาเชนวาน้ันหรือ
สวนใดสว นหน่งึ เปน สงั หาริมทรัพย ศาลอาจมีคาํ ส่งั ใหเอาออกขายทอดตลาดก็ได ถาปรากฏวา การ
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ขายน้ันเปนการจําเปนและสมควร เพราะทรัพยสินน้ันมีสภาพเปนของเสียไดงายหรือวาการเก็บ
รักษาไวในระหสาํวนา กังองาทุ นธครณณะนกรา รจมะกนาาํรไกปฤสษูคฎกีวาามยงุ ยากหรือสจํานะตกั งอางนเคสณยี คะการใรชมจ กา ายรเกปฤนษจฎาํ กี นาวนมาก
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๓๒ เมสื่อํานไดกั งราับนอคุทณธะกรรณรมแกลาวรกใฤหษศฎาีกลาชั้นตนตรวจอสุทํานธักรงณานแคลณะะมกีครรํามสก่ังาใรหกฤษฎกี า
สงหรือปฏิเสธไมสงอุทธรณน้ันไปยังศาลอุทธรณตามบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายน้ี ถาศาล
ปฏเิ สธไมสง ใสหาํ นศกั างลาแนสคดณงะเกหรตรมทุ ก่ีไามรสกงฤนษฎนั้ กีไวาใ นคาํ ส่ังทุกเสรําื่อนงกั ไงปานถคา ณคะูคกวรารมกทา้ังรสกอฤงษฝฎากี ยาไดยื่นอุทธรณ
ศาลจะวนิ ิจฉัยอุทธรณท้ังสองฉบบั น้ันในคําส่ังฉบับเดยี วกันก็ได
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
- ๙๗ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๓๓ ถาสศํานาลกั งยาอนมครณับะกอรุทรธมรกณารแกลฤษะมฎกีีคาวามเห็นวากาสราํ อนุทักงธารนณคนณ้ันะกครูครมวกามารทก่ีฤษฎกี า
ศาลพิพากษาใหชนะจะตองเสียคาฤชาธรรมเนียมเพิ่มข้ึน ใหศาลมีอํานาจกําหนดไวในคําส่ังใหผู
อุทธรณนําเงินสํามนาักวงาางนศคาณละอกีกรรใมหกพารอกกฤับษฎจํกีานา วนคาฤชาธสรํารนมักเงนานียคมณซะ่ึงกจระรตมอกางรเกสฤียษดฎังีกกาลาวแลว ตาม
อัตราท่ีใชบังคับอยูในเวลาน้ัน กอนสิ้นระยะเวลาอุทธรณหรือภายในระยะเวลาตามที่ศาลจะ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
เห็นสมควรอนุญาต หรือตามแตผูอุทธรณจะมีคําขอข้ึนมาไมเกินสิบวันนับแตสิ้นระยะเวลา
อทุ ธรณนนั้ ถาสผําูอนทุกั งธารนณคไณมะนกราํ รเงมินกจารํากนฤวษนฎทกี ่ีกาลาวขางตนมสาําวนาักงงศานาลคภณาะยกรใรนมกกําาหรกนฤดษเฎวลกี าาท่ีอนุญาตไวก็
ใหศ าลยกอทุ ธรณน ้ันเสีย
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๓๔๑๔๑ ถา ศาลชนั้ ตนไมรับอุทธรณ ผูอทุ ธรณอาจอุทธรณค าํ ส่ังศาลนนั้
ไปยังศาลอทุ ธสรําณนกัโดงายนยคน่ื ณคะาํกขรอรมเปกาน รคกาํฤรษอฎงีกตาอ ศาลชัน้ ตน สแํานลักะงนาาํนคคาณฤะชการธรรมรกมารเนกฤยี ษมฎทกี ง้ั าปวงมาวาง
ศาลและนาํ เงนิ มาชําระตามคาํ พพิ ากษาหรือหาประกนั ใหไ วต อศาลภายในกาํ หนดสบิ หา วนั นบั แต
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
วนั ที่ศาลไดม คี ําสงั่
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๓๕ เม่ือศาลช้ันตนไดรับอุทธรณแลวใหสงสําเนาอุทธรณน้ันใหแก
สํานกั งานจคําเณละยกอรรุทมธกราณรกภฤษายฎใีกนา กําหนดเจ็ดสวําันนกั นงาับนแคตณวะันกรทรี่จมํากเาลรกยฤอษุทฎธีกราณย่ืนคําแกอสุทาํ นธักรงณาน หคณรือะกถรารจมํากเาลรยกฤษฎีกา
อุทธรณไมย่ืนคําแกอุทธรณ ภายในกําหนดเจ็ดวันนับแตระยะเวลาที่กําหนดไวในมาตรา ๒๓๗
สําหรับการย่ืนสคํานําักแงกานอคุทณธะรกณรรไมดกสา้ินรกสฤุดษลฎงกี าใหศาลสงอุทสธํารนณกั งแาลนะคคณําะแกกรรอมุทกธารรกณฤถษฎาหีกากมี พรอมทั้ง
สํานวนและหลักฐานตาง ๆ ไปยังศาลอุทธรณเมื่อศาลอุทธรณไดรับฟองอุทธรณและสํานวนความ
สาํ นกั งานไวคแ ณละวกรใรหมนกําารคกดฤีลษงฎสีกาารบบความขอสงําศนากั ลงาอนุทคธณระณกโรดรมยกพาลรกันฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานมกั างาตนรคาณ๒ะก๓ร๖รมกเมาร่ือกคฤูคษวฎากี มาย่ืนคํารองอุทสําธนรักณงาคนําคสณ่ังศะการลรทม่ีปกาฏริเกสฤธษไฎมีกยาอมรับอุทธรณ
ใหศ าลสงคาํ รอ งเชนวาน้นั ไปยงั ศาลอุทธรณโดยไมชักชาพรอมดวยคําพิพากษาหรือคําสั่งช้ีขาดคดี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ของศาลชั้นตนและฟองอุทธรณ ถาศาลอุทธรณเห็นเปนการจําเปนที่จะตองตรวจสํานวน ใหมี
คาํ สัง่ ใหศ าลชส้ันําตนนักงสางนสคําณนะวกนรไรปมกยางั รศกาฤลษอฎทุ กี ธารณ ในกรณเีสชํานกันงี้ใาหนศคณาละอกุทรรธมรกณารพกิจฤาษรฎณีกาคํารอง แลวมี
คําสั่งยืนตามคําปฏิเสธของศาลชั้นตนหรือมีคําส่ังใหรับอุทธรณ คําส่ังนี้ใหเปนที่สุด แลวสงไปให
สาํ นักงานศคาณลชะก้นั รตรนมกอาา รนกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
เมื่อไดอ านคําส่ังศาลอทุ ธรณใ หรับอุทธรณแ ลว ใหศาลช้ันตนสงสําเนาอุทธรณแก
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
จําเลยอุทธรณ และภายในกําหนดเจ็ดวันนับแตวันที่จําเลยอุทธรณย่ืนคําแกอุทธรณ หรือนับแต
สํานกั งานระคยณะะเกวรลรามทกาี่กรํากหฤนษฎดกีไวาในมาตรา ๒ส๓ําน๗กั งสานําคหณระับกกรารรมยกื่นารคกําฤแษกฎอกี าุทธรณไดส้ินสสุดํานลักงงาในหคศณาะลกสรงรมคกําาแรกกฤษฎีกา
อุทธรณไปยังศาลอุทธรณหรือแจงใหทราบวาไมมีคําแกอุทธรณ เมื่อศาลอุทธรณไดรับคําแก
อุทธรณห รือแสจํางนคกั วงาามนคเชณนะวกา รแรมลกว าใรหกฤนษาํ ฎคกีดาีลงสารบบควสาํามนขกั องางนศคาณลอะกทุ รธรรมณกาโรดกยฤพษฎลนัีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๒๓๗ จสําํานเลักงยาอนุทคณธระกณรรอมากจายรกื่นฤคษําฎแีกกาอุทธรณตอสศําานลักชงาั้นนตคณนะไกดรภรมากยาใรนกฤษฎกี า
กําหนดสบิ หาวันนบั แตวันสงสาํ เนาอุทธรณ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
๑๔๑ มาตรา ๒๓๔สําแนกักไงขาเนพคิ่มณเตะิมกรโดรมยกพารระกรฤาษชฎบีกัญาญัติแกไขเพิ่มเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎกี า
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๓๔
- ๙๘ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษไมฎวีกา ในกรณใี ด ๆสําหนกัามงามนใิคหณศ ะากลรแรมสกดางรวกาฤษจฎาํ เกี ลายอทุ ธรณข าดสนาํ นัดักเงพารนาคะณไมะกย รืน่ รมคกําาแรกกฤษฎีกา
อทุ ธรณ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๓๘๑๔๒ ภายใตบงั คับมาตรา ๒๔๓ (๓) ในคดีที่อุทธรณไดแตเฉพาะใน
สํานกั งานปคญณหะกาขรรอมกกฎารหกมฤษายฎกีนาั้น การวินิจฉสัยําปนักญงหานาคเณชนะกวรารนม้ีกศารากลฤอษุทฎธกี ราณจําตองถือสตําานมักขงาอนเคทณ็จะจกรริงรทมก่ีศาารลกฤษฎีกา
ช้ันตน ไดว ินิจฉยั จากพยานหลักฐานในสํานวน สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๓๙๑๔๓ อุทธรณคําสั่งนั้นจะตองพิจารณากอนอุทธรณคําพิพากษาเทาท่ี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สามารถจะทําได แมถึงวาอุทธรณคําพิพากษานั้นจะไดลงไวในสารบบความของศาลอุทธรณกอน
อทุ ธรณค าํ สงั่ นสํา้นั นกกั ็ดงาี นคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษมฎาีกตารา ๒๔๐๑๔๔ สศํานาลักองาุทนธครณณะกมรีอรํามนกาารจกทฤ่ีจษะฎวีกินาิจฉัยคดีโดยเสพํานียักงงแาตนคพณิจะากรรณรมาฟกาอรงกฤษฎีกา
อทุ ธรณ คาํ แกอทุ ธรณ เอกสารและหลกั ฐานทัง้ ปวง ในสาํ นวนความซึ่งศาลช้นั ตน สง ขน้ึ มาเวนแต
สาํ น(กั ๑งา)นคศณาะลกอรุทรมธกราณรกไฤดษนฎัดีกาฟงคําแถลงกสาํ นรณักงดานวคยณวะากจรารตมากมารทกี่บฤษัญฎญีกาัติไวในมาตรา
๒๔๑ แตถาคูความฝายใดหรือทั้งสองฝายไมมาศาลในวันกําหนดนัด ศาลอุทธรณอาจดําเนินคดี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ไปไดแ ละคําพพิ ากษาหรอื คาํ ส่งั ของศาลอุทธรณนน้ั ไมใหถอื เปน คําพิพากษาโดยขาดนดั
สําน(ัก๒งา)นคถณาศะกาลรรอมุทกธารรกณฤยษังฎไกี มาเปนท่ีพอใจใสนํานกักางราพนคิจณาระณกรารฟมอกงารอกุทฤธษรฎณกี า คําแกอุทธรณ
และพยานหลักฐาน ท่ีปรากฏในสํานวน ภายใตบังคับแหงมาตรา ๒๓๘ และเฉพาะในปญหาท่ี
สํานกั งานอคุทณธะรกณรใรหมกศาารลกมฤษีอฎํานีกาาจท่ีจะกําหนสดําปนรักะงาเนดค็นณทะํากกรารรมสกืบารพกยฤาษนฎทกี า่ีสืบมาแลว หรสือํานพักยงานนคทณี่เหะก็นรครมวกรสารืบกฤษฎีกา
ตอไป และพิจารณาคดีโดยท่ัว ๆ ไป ดังที่บัญญัติไวในประมวลกฎหมายน้ีสําหรับการพิจารณาใน
ศาลช้ันตน แลสาํะนใกัหงนานําบคณทะบกัญรรญมัตกาิแรหกฤงษปฎรกีะามวลกฎหมายสนํานี้วักางดาวนยคกณาะรกพรริจมากราณรกาฤใษนฎศกี าาลชั้นตน มาใช
บังคับโดยอนุโลม สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
(๓) ในคดีที่คูความอุทธรณในปญหาขอกฎหมาย ถาศาลอุทธรณเห็นวาศาล
ช้ันตนยังมิไดพสําิจนากั รงณานาคหณระือกวรินริจมฉกาัยรปกญฤษหฎาีกขาอเท็จจริงอันสเปํานนกั สงานระคสณําะคกัญรรใมนกปารรกะฤเดษฎ็นีกใาหศาลอุทธรณ
มอี ํานาจทาํ คําส่งั ใหศาลช้ันตนพจิ ารณาปญหาขอเทจ็ จรงิ เชน วา นนั้ แลวพิพากษาไปตามรูปความ
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๔๑๑๔๕ ถาคูความฝายใดประสงคจะมาแถลงการณดวยวาจาในชั้นศาล
อุทธรณ ใหขอสมํานากัในงาตนอคนณทะการยรคมํากฟารอกงฤอษุทฎธกี ราณ หรือคําแกสําอนุทกั ธงรานณค ณแะลกวรแรตมกการรณกฤี แษลฎะีกใาหศาลอุทธรณ
กําหนดนัดฟงคําแถลงการณดวยวาจานั้น เวนแตศาลอุทธรณจะพิจารณาเห็นวาการแถลงการณ
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
๑๔๒ มาตรา ๒๓๘ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
๑๔๓ มาตรา ๒๓๙ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธี
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
สําน๑กั๔๔งานคมณาตะกรราร๒มก๔า๐รกแฤกษไฎขเีกพาิ่มเติมโดยพรสะรํานาชกั บงาัญนญคัณติแะกกรไรขมเพกิ่มารเกตฤิมษปฎรีกะมา วลกฎหมายวิธี
พิจารณาความแพง (ฉบับที่ ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
๑๔๕ มาตรา ๒๔๑สําแนกักไงขาเนพคิ่มณเตะิมกรโดรมยกพารระกรฤาษชฎบกีัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตําิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกี ฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พจิ ารณาความแพง (ฉบับท่ี ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
- ๙๙ - สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นกั งานดควณยะวการจรามไกมารจกําฤเปษฎนีกแากคดี จะสั่งงสดํานฟกั งคานําคแณถะลกงรกรมากราณรกเสฤษียฎกกี ็ไาด ในกรณีที่ศสําานลักองุทานธครณณะนกรัดรฟมกงาครํากฤษฎกี า
แถลงการณดวยวาจา คูความอีกฝายหนึ่งชอบท่ีจะไปแถลงการณดวยวาจาในชั้นศาลอุทธรณได
ดว ย ถึงแมว า ตสาํนนจักะงมานไิ คดณแสะกดรงรคมวกาามรกปฤรษะฎสีกงาคไว สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
การแถลงการณดวยวาจา ผูขอแถลง เปนผูแถลงกอน แลวอีกฝายหนึ่งแถลงแก
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
แลว ผูขอแถลง แถลงไดอีกครั้งหน่ึง ถาขอแถลงทั้งสองฝาย ใหผูอุทธรณแถลงกอน ถาทั้งสองฝาย
อุทธรณแ ละตสาํางนขกัองแาถนลคงณะใกหรศ รมาลกอารทุ กธฤรษณฎพีกาจิ ารณาส่งั สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษมฎากีตารา ๒๔๒๑๔๖ สําเมนักื่องศานาคลณอุะทกธรรรณมกไาดรกตฤรษวฎจีกสาํานวนความแสลาํ นะักฟงงานคคูคณวะากมรทรมั้งกปาวรงกฤษฎกี า
หรอื สบื พยานตอไปดังบัญญตั ไิ วใ นมาตรา ๒๔๐ เสรจ็ แลว ใหศ าลอุทธรณชี้ขาดตัดสินอุทธรณโดย
ประการใดปรสะาํกนากัรงหานคง่ึ ใณนะสก่ีปรรรมะกกาารรกนฤษี้ ฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๑) ถาศาลอุทธรณเห็นวา อุทธรณนั้นตองหามตามกฎหมาย ก็ใหยกอุทธรณน้ัน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
เสยี โดยไมตองวินิจฉยั ในประเด็นแหงอุทธรณ
สําน(กั ๒งา)นคถณาะศการลรมอกุทาธรกรฤณษเฎหีก็นา วา คําวินิจสฉําัยนขกั องางนศคาณละชกั้นรรตมนกาถรูกกฤตษอฎงกี าไมวาโดยเหตุ
เดยี วกนั หรือเหตุอื่น ก็ใหพ ิพากษายนื ตามศาลชัน้ ตนนนั้
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษ(๓ฎีก)าถา ศาลอทุ ธรสณํานเักหงน็ านวาคณคะาํ กชรี้ขรามดกขาอรกงฤศษาฎลกีชาั้นตน ไมถูกตอ สงํานใักหงก านลคับณคะาํ กพรพิรมากาษรากฤษฎีกา
ของศาลชัน้ ตนเสยี และพิพากษาในปญ หาเหลานั้นใหม
สาํ น(กั ๔งา)นคถณาศะการลรอมุกทาธรรกณฤษเฎหกี ็นาวา คําวินิจฉสัยํานขักองงาศนคาณลชะก้ันรตรมนกถาูกรกแฤตษบฎากี งาสวน และผิด
บางสวน ก็ใหแกคําพิพากษาศาลชั้นตนไปตามนั้น โดยพิพากษายืนบางสวน กลับบางสวน และมี
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
คาํ พพิ ากษาใหมแทนสว นท่ีกลับน้ัน
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๔๓๑๔๗ ใหศาลอุทธรณม ีอํานาจดงั ตอ ไปน้ีดว ย คอื
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๑ีก)าเมื่อคดีปราสกําฏนเกั หงตานุทคี่มณิไะดกปรรฏมิบกัาตริตกาฤมษฎบกีทาบัญญัติแหงปสํารนะักมงวาลนคกณฎะหกมรรามยกนาี้วรากฤษฎกี า
ดวยคําพิพากษาและคําส่ัง และศาลอุทธรณเห็นวามีเหตุอันสมควร ก็ใหศาลอุทธรณมีคําส่ังยกคํา
พิพากษาหรือสคํานําสกั ง่ังาศนาคลณชะ้ันกตรรนมนกาั้นรเกสฤียษฎแกี ลาวสงสํานวนคสืนํานไักปงยานังคศณาละกชรั้นรตมกนาเรพกื่ฤอษใหฎีกพาิพากษาหรือมี
คําสั่งใหม ในกรณีเชนนี้ศาลช้ันตนอาจประกอบดวยผูพิพากษาอ่ืนนอกจากท่ีไดพิพากษาหรือมี
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
คําสั่งมาแลว และคําพิพากษาหรือคําสั่งใหมนี้ อาจวินิจฉัยชี้ขาดคดีเปนอยางอ่ืนนอกจากคํา
พพิ ากษาหรอื สคาํ าํ นสกั ่ังงทานถี่ คกู ณยกะกไรดร มการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๒) เม่ือคดีปรากฏเหตุที่มิไดปฏิบัติตามบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายนี้วา
สาํ นักงานดควณยกะการรรพมิจกาารรกณฤาษหฎรกี ือามีเหตุที่ศาลสไําดนปกั ฏงาิเนสคธณไมะกสรืบรมพกยาารกนฤตษาฎมีกทาี่ผูอุทธรณรอสงําขนอักงแาลนคะศณาะลกรอรุทมธกรารณกฤษฎกี า
เห็นวามีเหตุอันสมควร ก็ใหศาลอุทธรณมีคําส่ังยกคําพิพากษาหรือคําส่ังศาลช้ันตนน้ันแลว
สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
กําหนดใหศาลช้นั ตน ซึง่ ประกอบดว ยผูพ พิ ากษาคณะเดิมหรือผูพิพากษาอ่ืน หรือศาลช้ันตนอื่นใด
สาํ นกั งานตคาณมะทก่ีศรารมลกอาุทรธกฤรษณฎจีกะาเห็นสมควร สพํานิจัการงาณนาคคณดะกีนรั้นรมใหกามรทกฤ้ังษหฎมีกดาหรือบางสวนสาํ แนลักงะาพนิพคณากะกษรารหมรกือารมกีฤษฎีกา
สาํ น๑กั๔๖งานคมณาตะกรราร๒ม๔กา๒รกแฤกษไฎขเีกพา่ิมเติมโดยพรสะรํานาชักบงาัญนญคณัติแะกกรไรขมเพก่ิมารเกตฤิมษปฎรกีะามวลกฎหมายวิธี
พจิ ารณาความแพง (ฉบบั ท่ี ๖) พ.ศ. ๒๕๑๘
๑๔๗ มาตรา ๒๔๓สําแนกักไงขาเนพค่ิมณเตะิกมรโรดมยกพารระกรฤาษชฎบกีัญาญัติแกไขเพ่ิมเสตาํ ิมนปักงราะนมควณลกะกฎรหรมมากยาวริธกีฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
พิจารณาความแพง (ฉบับท่ี ๕) พ.ศ. ๒๔๙๙
- ๑๐๐ สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
-
สํานกั งานคคําณสัง่ะใกหรรมม การกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
(๓) ในกรณีทศี่ าลอทุ ธรณจําตองถือตามขอเทจ็ จรงิ ของศาลชน้ั ตน ถาปรากฏวา
สําน(ักกงา)นกคณาระทกี่รศรามลกชา้ันรกตฤนษวฎินกี าิจฉัยขอเท็จจสรําิงนนักั้นงาผนิดคตณอะกกรฎรหมกมาารยกฤศษาฎลีกอาุทธรณอาจฟง
ขอเท็จจริงใหมแทนขอเท็จจริงของศาลชั้นตน แลวมีคําพิพากษาหรือคําส่ังชี้ขาดตัดสินคดีไป
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ตามน้ัน หรอื
สาํ น(ักขง)านขคอณเะทก็จรจรมรกิงทาร่ีศกาฤลษชฎั้นีกาตนฟงมาไมพสอํานแักกงกานาครวณินะกิจรฉรัยมขกอารกกฎฤหษฎมีกาาย ศาลอุทธรณ
อาจทําคําสั่งใหยกคําพิพากษาหรือคําสั่งศาลชั้นตนน้ันเสีย แลวกําหนดใหศาลชั้นตนซ่ึง
สาํ นักงานปครณะกะกอรบรมดกวายรผกฤูพษิพฎากี กาษาคณะเดิมสําหนรกั ืองาผนูพคณิพะากกรษรมาอกา่ืนรกหฤรษือฎศกี า ลชั้นตนอ่ืนใสดํานตักางามนทค่ีศณาะลกรอรุทมธกรารณกฤษฎีกา
เห็นสมควรพจิ ารณาคดีนั้นใหมทั้งหมดหรือบางสวน โดยดําเนินตามคําชี้ขาดของศาลอุทธรณแลว
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มีคําพิพากษาหรือคําสั่งวินิจฉัยช้ีขาดคดีไปตามรูปความ ท้ังน้ีไมวาจะปรากฏจากการอุทธรณ
สาํ นักงานหครณือไะมกร รมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
ในคดีทั้งปวงท่ีศาลช้ันตนไดมีคําพิพากษาหรือคําส่ังใหมตามมาตรานี้ คู
ความชอบท่ีจะสอาํ นุทกั ธงรานณคคณําะพกิพรรามกกษารากหฤรษือฎคกี ําาส่ังใหมเชนวาสนําน้ีไักปงยาังนศคาณละอกุทรรธมรกณารไกดฤตษาฎมีกบาทบัญญัติแหง
ลกั ษณะน้ี สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
มาตรา ๒๔๔ ศาลอุทธรณจะอานคําพิพากษาน้ันเองหรือจะสงไปใหศาลชั้นตน
อา นก็ได ในกสรําณนเีักหงลานา คนณใ้ี หะกศรารลมทกี่อารา กนฤคษําฎพีกิพา ากษามีคาํ สัง่สกํานาํ กัหงนานดคนณดั ะวกนั รอรมา นกาสรงกใฤหษแ ฎกีกค าูความอุทธรณ
ทกุ ฝาย สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๔๕ คําพิพากษาหรือคําสั่งชั้นอุทธรณใหมีผลเฉพาะระหวางคูความช้ัน
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
อทุ ธรณ เวนแตใ นกรณีตอ ไปน้ี
สํานักงานคณะกรรมการกฤษ(ฎ๑ีก)า ถาคําพิพากสําษนากั หงารนือคคณําะสก่ังรรทม่ีอกุทารธกรฤณษฎนกี ้ันาเกี่ยวดวยกาสรํานชักํางราะนหคนณ้ีอะกันรไรมกอาารจกฤษฎกี า
แบงแยกได และคูความแตบางฝายเปนผูอุทธรณซึ่งทําใหคําพิพากษาหรือคําสั่งน้ันมีผลเปนท่ีสุด
ระหวางคูควาสมํานอักื่นงาๆนคถณาะศกรารลมอกุทารธกรฤณษฎเหีกา็นวาควรกลับสคํานํากั พงิพานาคกณษะากหรรรมือกคารํากสฤั่งษทฎ่ีอกี ุทา ธรณ ใหศาล
อทุ ธรณม ีอํานาจช้ีขาดวา คําพพิ ากษาหรอื คําสงั่ ศาลอุทธรณ ใหม ผี ลระหวา งคูค วามทกุ ฝา ยในคดใี น
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
ศาลชัน้ ตน ดว ย
สาํ น(ัก๒งา)นคถณาะไกดรรมมีกกาารรกอฤนษุญฎีกาาตใหผูรองสสอําดนกัเขงาานมคาณใะนกครรดมีแกาทรกนฤคษูคฎวกี าามฝายใด คํา
พพิ ากษาศาลอุทธรณย อมมีผลบังคบั แกค ูความฝายนั้นดว ย
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
มาตรา ๒๔๖ เวนแตท่ีไดบัญญัติไวดังกลาวมาขางตนบทบัญญัติแหงประมวล
กฎหมายนี้วาสดาํ นวักยงกานารคพณะิจการรรณมกาาแรลกฤะษกฎาีกราช้ีขาดตัดสินสคําดนกัีใงนาศนคาณลชะกั้นรตรมนกนาร้ันกฤใษหฎใกี ชาบังคับแกการ
พจิ ารณาและการชีข้ าดตดั สนิ คดใี นช้นั อุทธรณไ ดโ ดยอนโุ ลม
สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกา สาํ นักงานคณะกรรมการกฤษฎกี า
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
กฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search