หน่วยที่ 5 การปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษ

หน่วยการเรียนรู้ที่ 5

การปกครองส่ วนท้องถิ่น
รู ปแบบพิเศษ

การปกครองส่ วนท้องถิ่น
รู ปแบบพิเศษ

เป็นเมืองท่องเที่ยว

เป็นพื้นที่เมืองหลวง

ศูนย์กลางการเมือง เศรษฐกิจ มีศักยภาพด้านเศรษฐกิจและ
การจัดเก็บรายได้

จะแตกต่างไปจากองค์กร เมืองพัทยามีอำนาจในการควบคุมและ
ส่ งเสริมกิจการท่องเที่ยว
ปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น ๆ เช่น กทม.พัฒนาด้านสาธารณูปโภค การ
ผู้บริหาร กทม. เรียกว่า ผู้ว่า กทม. คมนาคมที่ทันสมัย สะดวกสบาย
มากกว่าท้องถิ่นอื่น

โครงสร้างการบริหาร การมีอำนาจหน้ าที่ใน
ทางการบริหารกิจการ

สาธารณะ

ลักษณะสำคัญขององค์กรปกครอง
ส่ วนท้องถิ่นรู ปแบบพิเศษ

รายได้ การมีอำนาจหน้ าที่ใน
การบริหารงานบุคคล
ท้องถิ่นนั้ นต้องมีความสามารถใน
การจัดเก็บรายได้ที่มากพอจะจัด เมืองพัทยามีคณะกรรมการ
ให้มีบริการสาธารณะที่เหมาะสมได้ บริหารงานบุคคลเมืองพัทยา
กทม. มีคณะกรรมการบริหาร
งานบุคคลของ กทม.
เพื่อความคล่องตัวในการ
บริหารมากขึ้น

หลักการกำหนดการปกครองส่ วนท้องถิ่นรู ปแบบพิเศษ

เขตนครหลวงหรือเขตที่ เขตพื้นที่ชายแดน แหล่งท่องเที่ยว
เป็นเมืองหลวง เป็นพื้นที่ที่อาจจะเกิดการ เป็นพื้นที่สร้างรายได้จำนวน
เป็นศูนย์กลางด้านการเมือง ปะทะด้วยกำลังทหารกับ มหาศาล มีศักยภาพด้านการ
การปกครอง ประเทศเพื่อนบ้าน อาจเป็น เงินและการคลัง
เส้ นทางลักลอบทำผิด
กฎหมาย หรืออาจเป็นพื้นที่ พื้นที่เกาะและชนบท
เศรษฐกิจ จึงมีความพิเศษไป บางพื้นที่อาจจะมีปัญหาความ
จากพื้นที่อื่น ต้องการเฉพาะของคนใน
พื้นที่ บางพื้นที่เป็นเกาะแก่ง
อยู่ห่างไกล

เมืองพัทยา

เมืองพัทยา

พ.ศ. 2521 มีฐานะเป็น
สุขาภิบาลนาเกลือ

พ.ศ. 2521 จัดตั้งเมืองพัทยาขึ้น
ฐานะเทียบเท่าเทศบาลนคร

โครงสร้างการบริหารจัดการของเมืองพัทยา

แผนภูมิโครงสร้างเมืองพัทยา

ฝ่ายบริหาร ฝ่ายนิ ติบัญญัติ

ที่ปรึกษานายกเมืองพัทยา นายกเมืองพัทยา สภาเมืองพัทยา ประธานสภาเมืองพัทยา
วาระ 4 ปี สมาชิก 24 คน วาระ 4 ปี
1-5 คน

รองนายกเมืองพัทยา วาระ 4 ปี

1-4 คน
เลขานุการนายก รองประธานสภาเมือง
เมืองพัทยา 1 คน ปลัดเมืองพัทยา พัทยา 2 คน วาระ 4 ปี
รองปลัดเมืองพัทยา



ผู้ช่วยเลขานุการนายก
เลขานุการประธานสภา
เมืองพัทยา 1-4 คน เมืองพัทยา 1 คน





ผู้ช่วยเลขานุการประธาน
ส่ วนข้าราชการอื่น สภาเมืองพัทยา 1-2 คน
ตามที่นายกเมืองพัทยา
สำนั กปลัดเมืองพัทยา
ประกาศกำหนด

อำนาจหน้ าที่ของเมืองพัทยา

1.การรักษาความสงบเรียบร้อย
2.การส่ งเสริมและการรักษาคุณภาพสิ่ งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ
3.การคุ้มครองและดูแลทรัพย์สิ นอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน
4.การวางผังเมืองและการควบคุมการก่อสร้าง
5.การจัดการเกี่ยวกับที่อยู่อาศั ยและการปรับปรุ งแหล่งเสื่ อมโทรม
6.การจัดการจราจร
7.การรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง
8.การกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล และการบำบัดน้ำเสีย
9.การจัดให้มีน้ำสะอาดหรือการประปา
10. การจัดให้มีน้ำสะอาดหรือการประปา
11.การควบคุมอนามัยและความปลอดภัยในร้านจำหน่ ายอาหาร โรงมหรสพ และ
สถานบริการอื่น
12.การควบคุมและส่ งเสริมกิจการท่องเที่ยว
13.การบำรุงรักษาศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมอันดีของ
ท้องถิ่น
14.อำนาจหน้ าที่อื่นตามกฎหมายกำหนด

การคลังส่ วนท้องถิ่นของเมืองพัทยา

รายได้ที่มาจากภาษี รายได้อื่นตามกฎหมาย
จัดเก็บเอง กำหนด

ภาษีโรงเรือนและที่ดิน ภาษีอากร
ภาษีบำรุงท้องที่ ค่าธรรมเนี ยม ค่าใบอนุญาต และค่า
ภาษีป้าย ปรับ
อากรฆ่าสั ตว์ รายได้จากทรัพย์สิ นของเมืองพัทยา
รายได้จากการพาณิ ชย์ของเมืองพัทยา
พันธบัตรหรือเงินกู้
เงินกู้จากกระทรวง ทบวง กรม
องค์การ หรือนิ ติบุคคลต่าง ๆ
เงินอุดหนุนจากรัฐบาลหรือ อบจ.
เงินหรือทรัพย์สิ นอย่างอื่นที่มีผู้อุทิศให้
รายได้อื่นใดตามแต่จะมีกฎหมาย
กำหนดไว้

การคลังส่ วนท้องถิ่นของเมืองพัทยา

รายจ่ายของเทศบาล

เงินเดือน
ค่าจ้าง
เงินตอบแทนอื่น ๆ
ค่าใช้สอย
ค่าวัสดุ
ค่าครุภัณฑ์
ค่าที่ดิน สิ่งก่อสร้าง และทรัพย์สิน
อื่น ๆ
เงินอุดหนุน
รายจ่ายอื่นใดตามข้อผูกันหรือตามที่
มีกฎหมายหรือระเบียบของกระทรวง
มหาดไทยกำหนดไว้

การบริหารงานบุคคลของเมืองพัทยา

โครงสร้างการบริหารงานบุคคลของเมืองพัทยา

สำนั กปลัดเมืองพัทยา นายกเมืองพัทยา สำนั กการสาธารณสุข
และสิ่ งแวดล้อม
รองนายกเมืองพัทยา
ปลัดเมืองพัทยา

รองปลัดเมืองพัทยา

สำนักการศึ กษา

สำนั กช่าง สำนั กการสุขาภิบาล สำนั กพัฒนาสั งคม กองวิชาการและ
แผนงาน

สำนักการคลัง กองการเจ้าหน้าที่ สำนั กงานเมือง หน่ วยงานตรวจ
พัทยา สอบภายใน

สาขาเกาะล้าน

การบริหารงานบุคคลของเมืองพัทยา

โครงสร้างการบริหารงานบุคคลของเทศบาล

องค์กรที่มีอำนาจหน้ าที่ดูแลเกี่ยวกับการบริหารงานบุคคล
ของเมืองพัทยา เรียกว่า คณะกรรมการพนักงานเมืองพัทยา

ประกอบด้วย



ผู้ว่าราชการจังหวัดชลบุรี เป็นประธาน
นายอำเภอ/หัวหน้ าส่วนราชการใน จ.ชลบุรี จำนวน 3 คน
ผู้แทนเมืองพัทยาจำนวน 4 คน ประกอบด้วย นายกเมือง
พัทยา สมาชิกสภาเมืองพัทยา ปลัดเมืองพัทยา และผู้แทน
พนั กงานเมืองพัทยา

บุคลากรของเมืองพัทยา

ข้าราชการการเมือง ข้าราชการประจำและ
ลูกจ้าง
นายกเมืองพัทยา
รองนายกเมืองพัทยา พนั กงานเมืองพัทยา
เลขานุการนายกเมืองพัทยา ลูกจ้างเมืองพัทยา
ประธานสภาเมืองพัทยา
รองประธานสภาเมืองพัทยา
สมาชิกสภาเมืองพัทยา

กรุ งเทพมหานคร

กรุ งเทพมหานคร

พ.ศ. 2476 เปลี่ยนชื่อจาก มณฑลกรุงเทพมหานครมาเป็น
จังหวัดพระนครและจังหวัดธนบุรี

พ.ศ. 2479 เทศบาลนครกรุงเทพได้ถือกำเนิ ดข้นเป็นครั้งแรก

พ.ศ.2528 กำหนดการบริหารกรุงเทพมหานคร ให้เลือกผู้ว่า
ราชการกรุงเทพมหานคร

โครงสร้างการบริหารจัดการของกรุ งเทพมหานคร

แผนภูมิโครงสร้าง กทม.

ที่ปรึกษาผู้ว่า กทม. ฝ่ายบริหาร ฝ่ายนิ ติบัญญัติ

ผู้ว่า กทม.
สภา กทม.
เลขานุการผู้ว่า กทม. รองผู้ว่า กทม. ประธานสภา กทม.

รองประธานสภา กทม.
ปลัด กทม. รองประธานสภา กทม.
ผู้ช่วยเลขานุการ เลขาประธานสภา กทม.
ผู้ว่า กทม. และรองเลขาประธานสภา กทม.





สำนั กงาน สำนั กงาน สำนั กงานเขต 50 เขต สำนั กงาน
ข้าราชการ กทม. ปลัด กทม.
อื่น ๆ
คณะกรรมการ
ข้าราชการ กทม. สภาเขต 50 เขต

โครงสร้างการบริหารจัดการของ กทม. (ต่อ)

ฝ่ายนิ ติบัญญัติ

อายุของสภากรุงเทพมหานครมีกำหนดคราวละ 4 ปี
นั บตั้งแต่วันเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานคร

อำนาจหน้ าที่

เสนอและพิจารณาให้ความเห็นชอบในการตราข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร
พิจารณาให้ความเห็นชอบร่างงบประมาณรายจ่ายประจำปี
ควบคุมการบริหารงานของฝ่ายบริหาร
ร่วมกับฝ่ายบริหารในการแก้ปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน

โครงสร้างการบริหารจัดการของ กทม. (ต่อ)

ฝ่ายบริหาร

ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร มีวาระอยู่ในตำแหน่ งวาระละ 4 ปี ดำรงตำแหน่ ง
นั บแต่วันเลือกตั้ง

อำนาจหน้ าที่

กำหนดนโยบาย และบริหารราชการ กทม.
สั่ง อนุญาต อนุมัติเกี่ยวกับ กทม.
แต่งตั้งถอดถอน รองผู้ว่า เลขานุการ ผู้ช่วยเลขานุการ และคณะที่ปรึกษา
บริหารราชการที่คณะนายกรัฐมนตรี นายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีว่าการ
กระทรวงมหาดไทย

เขตและสภาเขต

6 กลุ่ม 50 เขต



กลุ่มกรุ งเทพเหนื อ
กลุ่มกรุ งเทพตะวันออก

กลุ่มกรุ งเทพกลาง
กลุ่มกรุ งเทพใต้
กลุ่มกรุ งธนใต้
กลุ่มกรุ งธนเหนื อ

อำนาจหน้าที่ของ กทม.

ป้องกันและรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิ น
การทะเบียนตามกฎหมายกำหนด
การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย
การรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบ
การผังเมือง
บำรุงรักษาทางน้ำและทางบก
วิศวกรรมจราจร
การขนส่ง และการขนส่งมวลชน
จัดให้มีตลาด ท่าเทียบเรือ ท่าข้าม และที่จอดรถ
จัดให้มีสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ
พัฒนาและอนุรักษ์สิ่ งแวดล้อม
การจัดการศึกษา
อื่น ๆ ตามกฎหมายกำหนด

อำนาจหน้ าที่ของเทศบาล

เทศบาลเมือง

สิ่ งที่เทศบาลเมืองต้องจัดทำ สิ่ งที่เทศบาลเมืองอาจจัดทำ

ให้มีน้ำสะอาดหรือการประปา ให้มีตลาด ท่าเทียบเรือและท่าข้าม
ให้มีโรงฆ่าสั ตว์ ให้มีสุสานหรือฌาปนสถาน
ให้มีและบำรุงสถานที่ทำการพิทักษ์รักษาคน บำรุ งและส่ งเสริมการทำมาหากินของ
เจ็บไข้ ราษฎร
ให้มีและบำรุงทางระบายน้ำ ให้มีและบำรุงการสงเคราะห์มารดาและเด็ก
ให้มีและบำรุ งส่ วมสาธารณะ ให้มีสาธารณูปการ
ให้มีและบำรุงการไฟฟ้า หรือแสงสว่างโดย จัดทำกิจการซึ่งจำเป็นเพื่อการสาธารณสุข
วิธีอื่น จัดตั้งและบำรุงโรงเรียนอาชีวศึกษา
ให้มีการดำเนิ นกิจการโรงรับจำนำหรือ ให้มีแลำบำรุงสวนสาธารณะ
สถานสิ นเชื่อท้องถิ่น เทศพาณิ ชย์



การคลังส่วนท้องถิ่นของ กทม.

รายได้ที่จัดเก็บเอง รายได้ที่หน่ วยงานอื่นจัด
เก็บให้
ภาษีอากร
ค่าธรรมเนี ยม ค่าใบอนุญาต และค่า ภาษีมูลค่าเพิ่ม
ปรับ ภาษีหรือค่าธรรมเนี ยมล้อเลื่อน
รายได้จากทรัพย์สินของ กทม. ภาษี/ค่าจะทะเบียนสิทธินิ ติกรรม
ค่าธรรมเนี ยม ค่าใบอนุญาต ค่าปรับ ภาษีสรรพสามิต
และค่าบริการ ภาษีสุรา
รายได้เบ็ดเตล็ด ภาษีการพนั น
รายได้จากสาธารณูปโภค การพาณฺชย์
เช่น สำนั กงานตลาด กทม

การคลังส่วนท้องถิ่นของ กทม.

รายจ่ายของ กทม.

เงินเดือน
ค่าจ้างประจำ
ค่าจ้างชั่วคราว
ค่าตอบแทน
ค่าใช้สอย
ค่าสาธารณูปโภค

บุคลากรของเมืองพัทยา

ข้าราชการการเมือง ข้าราชการประจำ
กรุ งเทพมหานคร
ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
รองผู้ว่ากรุงเทพมหานคร ข้าราชการกรุงเทพมหานคร
เลขานุการ สามัญ
ผู้ช่วยเลขานุการ ข้าราชการครูกรุงเทพมหานคร
เลขานุการสภา
ผู้ช่วยเลขานุการสภา
ประธานที่ปรึกษา และที่ปรึกษา