01 พิกัดทางภูมิศาสตร์

พกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์

ละติจูด ลองจจิ ูด

สงั เกต “ลกู โลก” ในมอื ของ
นกั เรยี น มีลกั ษณะอย่างไร
ประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง ??

• เป็นทรงกลม หมนุ ได้
• ประเทศ เมือง ทะเล มหาสมทุ ร เสน้

แบ่งเขต
เสน้ เวลา พกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์
ฯลฯ

ลกู โลก (Globe)

ขว้ั โลกเหนือ ลองจจิ ูด 9 ° (องศา) เหนือ (N)
(longitude)
เสน้ เมรเิ ดยี น กรนี ิช
18 ° (องศา)
ขว้ั โลกใต้ ° (องศา)
ตะวนั ตก (W)
ละตจิ ูด ตะวนั ออก (E)
(latitude)
9 ° (องศา) ใต้ (S)

ลกู โลก เป็นแบบจาลองของโลก แสดงตาแหน่งและการกระจายตวั ของ

พ้นื ท่ปี ระเทศ ทวปี ทะเล และมหาสมทุ รต่างๆ ไดต้ รงตามท่ปี รากฏท่ีผิวิ โลก

แผินท่ี (Map )

แผินท่ี เป็นสง่ิ ท่สี รา้ งข้ึนเพอ่ื นาเสนอขอ้ มลู เก่ยี วกบั รูปลกั ษณะ
และท่ตี ง้ั ของสง่ิ ตา่ งๆ ท่ปี รากฏอยู่บนผิิวโลก ดว้ ยการเขียนย่อสว่ น

ลงในวสั ดพุ ้นื ท่แี บนราบหรอื แผิ่นกระดาษ และใชส้ ญั ลกั ษณ์
มี 2 ประเทศ แผินท่อี า้ งองิ แผินท่เี ฉพาะเร่อื ง

พกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์ คอื อะไร ?

เป็ นระบบการบอกตาแหน่งบนพ้นื
โลก อา้ งองิ จากตาแหน่งละติจูดและ
ลองจจิ ูดท่ตี ดั กนั เช่น กรุงเทพตง้ั อยู่ท่ี
พกิ ดั
ละติจูด 13 องศา 40 ฟิ ลปิ ดา เหนือ
ลองจจิ ูด 100 องศา 35 ฟิ ลปิ ดา
ตะวนั ออก

ละตจิ ูด (Latitude)

คอื ระยะทางท่วี ดั จาก
เสน้ ศูนยส์ ูตร (Equator)ไป
- ทางเหนือ 90 องศา
- และใต้ 90 องศา

# เสน้ ขนาน กบั เสน้ ละตจิ ูดเป็นแนวเดยี วกนั
EX เสน้ แนวนอนท่ขี นานไปกบั เสน้ ศูนยส์ ูตร อยู่บน
ละตจิ ูดท่ี 15 องศาเรยี กวา่ เสน้ ขนานท่ี 15 องศา เช่นกนั
# การเรยี กละตจิ ูดจะมี เหนือและใตก้ ากบั เพอ่ื บอกตาแหน่ง เช่น ละตจิ ูดท่ี 30 องศาเหนือ

มเี สน้ สาคญั 5 เสน้

เสน้ ท่แี บ่งโลกเป็น 2 ซกี คอื ซกี โลกเหนือและซกี โลกใต้

ลองจจิ ูด (Longitude)

คอื ระยะทางท่วี ดั ไปทางตะวนั ออก เสน้ เมรเิ ดียน ขว้ั โลกเหนือ
ขว้ั โลกใต้
และตะวนั ตกของ เสน้ เมรเิ ดยี นเร่มิ แรก

(Prime Meridian )

เสน้ เมรเิ ดียนเร่มิ แรก (Prime Meridian ) เป็นเสน้ ท่ลี ากจาก
ขว้ั โลกเหนือไปยงั ขว้ั โลกใต้ ผิ่านหอดูดาวเมอื งกรนี ิช ประเทศองั กฤษ
- เป็นลองจจิ ูดท่ี 0 องศา
- แบง่ โลกเป็น 2 ซกี คอื ซกี โลกตวะวนั ออกไปซีดโลกตะวนั ตก

เสน้ ท่สี าคญั

1. เสน้ เมรเิ ดียนแรก ท่ี 0 องศา ใชก้ าหนดเวลา
มาตรฐานสากล แบ่งโลกเป็น 2 ฝงั่
– ฝงั่ ท่เี หน็ sun ข้ึนกอ่ นคอื ตะวนั ออก
- ฝงั่ ท่เี หน็ sun ข้ึนหลงั คอื ตะวนั ตก

2. เสน้ วนั ท่สี ากล หรอื เสน้ เขตวนั ท่ี 180 องศา ใชเ้ ป็นเสน้
เร่มิ ตน้ และส้นิ สดุ ของวนั บนโลก เป็ นเสน้ สมมตขิ ้ึน

วธิ เี ขียนพกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์

เคร่อื งหมาย เช่น
100° 15′ E อา่ นว่า
แทน ° องศา มคี ่า 1/360 ของวงกลม ลองจจิ ูดท่ี 100 องศา 15 ลปิ ดา
ตะวนั ออก
′ ลปิ ดา 1/60 องศา 20 °15 ′ 40 ″ N อา่ นว่า
ละตจิ ูดท่ี 20 องศา 15 ลปิ ดา 40
″ พลิ ปิ ดา 1/60 ของลปิ ดา ฟิ ลปิ ดาเหนือ

E (east) ตะวนั ออก

W (west) ตะวนั ตก

N (north) เหนือ

S (South) ใต้

ทาใหร้ ูท้ ่ตี ง้ั ของสถานท่ตี ่าง ๆ บน พ้นื ทาใหร้ ูค้ วามสมั พนั ธเ์ ร่อื งเวลาบนโลกใน
โลก วา่ ตง้ั อยู่ท่ใี ด เพอ่ื ใหผ้ ิูเ้ ดนิ ทาง รอบวนั
สามารถไปยงั จุดหมายไดถ้ กู ตอ้ ง

ความสาคญั ของการเรยี นรูพ้ กิ ดั
ภมู ศิ าสตร์

ทาใหร้ ูร้ ะบบเครอื ข่าย ระยะทาง และ ทาใหร้ ูค้ วามสมั พนั ธข์ องลาแสงจากดวง
ระยะเวลาการเดินทางระหว่างท่ตี ง้ั ต่าง ๆ อาทติ ยท์ ่ตี ง้ั ฉากกบั ผิิวโลก ทาใหร้ ูฤ้ ดูกาล

ท่ตี ง้ั บนพ้นื โลกอย่างชดั เจน และลกั ษณะภมู ิอากาศในรอบปี