มองโลกผ่านปู่

มองโลกผา นปู

แปลโดย “คนชายขอบ”
http://www.fringer.org/

จากเรือ่ ง
Through Grandpa’s Eyes
โดย Patricia MacLachlan
รปู ประกอบโดย Deborah Kogan Ray

ในบรรดาบานทงั้ หมดที่ผมรจู ัก ผมชอบบา นของ
ปูทสี่ ุด ปเ ตอรเพ่ือนผมมีบานหลงั ใหมทาํ จากแกว มี
สวนทที่ างเดนิ โรยกรวดพาวกวนไปมา แมก็ กอี้ ยบู า น

ขา งๆ ทท่ี าํ จากไม มหี องเยอะแยะ ทุกหองมีประตไู ม
แกะสลักและลกู บิดประตูทองเหลอื ง บา นพวกน้ีสวยดี
แตบ า นของปูเปน บานโปรดของผม เพราะผมเหน็ มัน

ผา นสายตาของปู
ปูเปน คนตาบอด ปมู องไมเหน็ บานอยา งที่ผมเห็น

ปูม ีวิธมี องของตัวเอง.

ตอนเชา แสงอาทติ ยส องลอดมา นเขามาในตา
ผม ผมมดุ เขา ไปในผา หม เพ่ือหนแี สง แตมันกต็ ามผม
เขา มาจนได ผมยอมแพ สลัดผา หม ออก แลว วง่ิ ไป

หองของปู
พระอาทติ ยปลกุ ปูคนละแบบกับท่ีปลุกผม ปูบอก

วามนั แตะตัวปู ปลกุ ปใู หต่นื ดว ยไออุน ผมแอบมอง
ผา นขอบประตู เหน็ ปตู นื่ แลว กาํ ลังออกกําลังกายตอน
เชา กม ๆ เงยๆ ยืดตวั อยตู รงขอบเตยี ง ปูหยดุ และย้มิ
เพราะไดย นิ เสียงผม.

“อรุณสวัสด์ิ จอน”

“ยาไปไหนฮะ?”
“หลานไมร รู ?ึ ” ปูถาม กม ลงยืดตัวตอ “หลับตาสิ
จอน แลว มองผานตาของป”ู

ผมหลบั ตา จากขางลา ง ผมไดย ินเสียงหมอ
กระทบกัน และเสยี งน้ําไหลทไ่ี มไ ดย นิ เมอ่ื ตะกี้

“ยาอยูใ นครวั กําลงั เตรียมขาวเชาอยูฮะ”

เมือ่ ผมลืมตาขึ้น ปกู ําลังพยักหนา ใหผม ปูเปน คน
ตัวสูง ผมสเี ทาแก ตาของปเู ปน สีฟาคมกริบ แมว า
สายตาของปูจ ะไมค มกรบิ ไปดว ย.

ผมยนื ออกกาํ ลังกายกบั ปู ยกแขนข้นึ ลง แลวผม

ก็ลองออกกาํ ลงั กายแบบตาปด
“หนง่ึ , สอง,” ปนู บั “สาม, ส”่ี
“เดย๋ี วฮะ!” ผมรอง ผมยังทําหนึง่ สองไมเ สร็จ

ตอนที่ปูไปสามสแ่ี ลว
ผมเซลม ลงบนสีขา ง สามครงั้ ปูหัวเราะเมอื่ ไดยิน

เสียงผมหลนดังตบุ บนพน้ื

“อาหารเชาพรอ มแลวจะ !” เสียงยา เรยี กจากช้ัน
ลา ง

“ปไู ดก ล่นิ ไขด าวนะ” ปูบอก เอาหวั มาชิดกับผม

“ขนมปงปงทาเนยดว ย”.

ราวบันไดลนื่ เปนมนั จากรอยนวิ้ มือปทู ีจ่ บั ตอนเดนิ

ข้นึ ลง ผมเดินตามหลังปู ไลน ้ิวทบั รอยเรียบของปไู ป
เรอื่ ยๆ

เราเขา ไปในครัว

“ปูไดกล่นิ ดอกไม”
“ดอกอะไรฮะ?” ผมถาม
ปยู ้ิม ปชู อบเลนเกมอะไรเอย

“ไมใ ชไ วโอเล็ตนะ จอน ไมใชโบตนั๋ ดว ย...”
“คารเนชน่ั !” ผมรอ ง ผมกช็ อบเกมอะไรเอย
เหมือนกัน

“เด็กโง” ปหู วั เราะ “ดอกดาวเรืองตางหาก ใช
ไหมยา ?”

ยา หวั เราะไปกับปดู ว ย.

“คาํ ถามงา ยไปจะ ” ยาพดู วางจานอาหารเชาลง

ตรงหนาเราสองคน
“ไมงา ยไปหรอกฮะ” ผมประทวง “ปูรไู ดยงั ไง?

กลิน่ หลายๆ อยางปนกนั อยใู นอากาศ”

“หลับตาสิ จอน” ยา บอก “บอกยาซวิ า วันนี้มี
อะไร”

“ผมไดกล่ินไขด าว กล่นิ ขนมปงปง ดว ย” ผม

หลบั ตาพดู “แลวมีอีกอยา ง อะไรซักอยางทก่ี ล่ินไม
หอมเลย”

“เจา อะไรซักอยาง นแี่ หละ” ยาอมยิม้ “คอื ดอก
ดาวเรอื ง”

ตอนปูกินขา ว จานขา วของปูเปนนาฬกิ า
“ไขสองฟองอยตู รงเกาโมง ขนมปง ปงอยูตรง

สองโมงจะ ” ยาบอกปู “แลว ก็มีแยม”
“แยมอยูต รงหกโมงฮะ” ผมบอกปู
ผมทําใหจานผมเปนนาฬกิ าดวย แลว กนิ ขา วผา น

ตาของป.ู

หลังอาหารเชา ผมตามปูผา นหองกนิ ขาว เขาไป

ในหอ งน่งั เลน ปเู ปดหนาตางใหรวู า วันนี้อากาศเปน
ยงั ไง เดนิ ไปทีโ่ ตะ หยบิ กลอ งยาสบู ขึน้ มา แลวก็เดิน
ไปที่เชลโลของปูตรงมมุ หอ ง

“เลนกบั ปูไม จอน?” ปูถาม.

ปเู ทียบเสยี งเชลโลของเราสองคนโดยไมตอง

มอง ผมเลนโดยดูกระดาษโนต ทีอ่ ยบู นแทนวาง
ตรงหนา ผมรจู กั ตัวชารพ ตัวแฟล็ต ผมเหน็ โนตเพลง
บนกระดาษโนต แตปเู ลนมันไดเ ลย เพราะมันอยูในนว้ิ

ของปู ผมหลับตาแลวลองเลน ผานตาของปู ปกตผิ ม
ตองไลน้ิวข้นึ ลงตามตัวเชลโล ใกลต ัวหมดุ ตอนเลน
แฟล็ต ใกลสะพานตอนเลนชารพ แตพอตาปด ไมเ ชล

โลก็หลดุ ออกจากสาย
“ฟงนะ” ปบู อก “ปจู ะเลนเพลงท่เี รยี นตอนอายุ

เทาหลาน เปนเพลงโปรดของปตู อนนนั้ ”

ปูเลน ผมหยดุ ฟง ปเู รียนรูเพลงใหมๆ ดวยการฟง
“เอาละ” ปพู ูด “ทนี เี้ รามาเลนดว ยกัน”
“เลนไดด ีนะ” ปพู ดู เราเลน ดว ยกนั แลว “แตซี

ชารพนะจอน” ปูหันมาบอกผม “ซี ชารพ !”

หลังจากนัน้ ยา เอาดินเหนียวออกมา เตรยี มปน

หวั ปู
“นั่งเฉยๆ ส”ิ ยา บน
“ไมละ” ปเู ลยี นเสียงยา ทําใหเ ราทกุ คนหวั เราะ

ระหวางทยี่ า ทาํ งาน ปูหยบิ ช้นิ ไมข องปอู อกมา ปู
ถือมันตอนใชค วามคิด คลึงนว้ิ ไปมาบนไม ทาํ ใหเ กิด
รอยเรียบเหมอื นราวบนั ได

“ผมมีไมความคดิ ดว ยไดไมฮะ?” ผมถาม
ปูลว งมือเขาไปในกระเปา เสอ้ื โยนไมเ ล็กๆ ชนิ้
หนงึ่ มาทางผม ผมจบั มันได มนั ราบเรียบไมมสี ากเลย

“นาํ้ ในแมน ้ําสงู ขนึ้ นะ” ยาพูด
ปูพยกั หนา “เมอื่ คนื ฝนตกอกี แลว ไดยนิ เสียง
กกุ กักในรางน้าํ ฝนรึเปลา?”

ตอนปูก ับยาคยุ กัน นว้ิ ผมเริ่มลากรอ งเปน แมน าํ้
บนไมความคดิ ผมจะเอาไมน ้ีตดิ กระเปาตอนฤดหู นาว
ตอนผมไมอ ยูบา นปู ผมจะไดคดิ ถงึ ปู ยา และแมน ้าํ .

เมอ่ื ยา ปน หวั ปเู สรจ็ ปูล ากนิว้ ไปทว่ั ๆ รูปปน อยา ง

แผว เบาและวอ งไวเหมอื นผีเส้ือ
“ดูเหมอื นฉนั นะ” ปพู ูด ทําเสยี งแปลกใจ
ตาผมบอกอยแู ลววา รูปปน หนาเหมอื นปู แตปู

สอนผมใหคลาํ หนาปดู ว ยนว้ิ ตรงกลางสามน้ิว แลว
คอ ยคลาํ รูปปน

“สมมตุ ิใหนวิ้ หลานเปนน้ํา” ปูบ อก

นวิ้ ผมไหลลงเปนสายนํา้ ตกตามรูปปน เตมิ ทวี่ า ง
ใตต าใหเตม็ เหมือนแองนาํ้ เล็กๆ กอ นทม่ี ันจะไหล
ตอมาท่ีแกม มนั เหมอื นปจู รงิ ๆ ดวย ตอนนี้นว้ิ บอกผม

อยา งนั้น.

ปกู ับผมเดนิ ออกไปขา งนอก ผานสนามหนา บา น

ตดั ขา มทงุ หญา ไปทแ่ี มนา้ํ ปูไ มไดต าบอดต้งั แตเกดิ ปู
จําแสงสะทอ นของพระอาทิตยใ นแมน าํ้ ได จาํ ดอกแค
รอทปา ในทุง และดอกรกั เรทกุ ดอกในสวน แตปูกจ็ ับ

ขอศอกผมไวเ บาๆ ตอนเดิน ใหผ มชว ยบอกทาง
“ปรู สู ึกลมใตละ” ปบู อก
ผมรูว า ลมพดั มาทางไหนเพราะผมเหน็ ยอดตน ไม

ลไู ปตามลม ปรู จู ากการสมั ผัสของหญา และจากวิธีที่
ผมของปูป ลิวใสห นา .

เมื่อเราเดินมาถงึ ริมแมน ้ํา ผมกเ็ ห็นวา ยาพูดถกู

น้ําข้ึนสงู ถึงตนโกงกาง ไหลไปรอบๆ และระหวา งราก
ตนไม เกดิ เปนรอ งเล็กๆ เหมือนท่ปี ูท ําบนราวบันได
กับบนไมค วามคิด ผมเหน็ นกสีดาํ ปกแถบสีแดง น่งั อยู

บนตน ออ ผมยกนว้ิ ทนั ทีโดยไมต องคดิ
“นั่นนกอะไรฮะปู?” ผมถามอยา งต่นื เตน
“กอก-กา-รี” นกรองใหเรา

“กาปกแดง” ปูตอบทนั ที
ปมู องไมเ หน็ นวิ้ ผม แตไดยินเสยี งนกรอง
“แลว ไมไ กลจากเจา กาปก แดง” ปบู อกขณะเง่ียหู

ฟง “ก็มนี กกระกระจอกดวย”
ผมไดยนิ เสยี งเล็กๆ ของนก มองหาอยูนานสอง

นาน จนเหน็ นกกระจอกสีดินทปี่ ูรแู ลววา อยูต รงไหน.

เสยี งยาเรียกลอยมาจากระเบียงหนา บาน

“ยาทําขนมปง รอ นใหเปน อาหารเท่ียงแนะ” ปู
บอกผมอยางมคี วามสุข “มีชามะนาวดวย” ปูช อบดม่ื
ชามะนาว

ผมหลับตา แตไ ดกล่นิ แคดนิ เปย กริมแมนา้ํ
ระหวางท่ีเราเดินกลับบา น อยูด ีๆ ปกู ห็ ยุดเดนิ หนั
หวั ไปขา งหนึ่ง เงย่ี หฟู ง แลวปูกช็ ้ขี นึ้ ไปบนฟา

“นกกาเหวา” ปูกระซบิ
ผมแหงนหนา ดู เห็นฝูงหา นบินอยูบนฟา ลบิ ๆ ใน
กอ นเมฆ เรียงแถวเปน รปู ตวั V

“หานแคนาดาตา งหากฮะ” ผมบอกปู
“ปูย ังวากาเหวานะ” ปูดอื้ เราทัง้ คหู วั เราะ.

เราเดินตามทางตอ ยากําลงั ทาสีเกาอี้ระเบียงอยู

บนสนามหนาบา น ปไู ดก ล่ินสี
“สอี ะไรนะ ยา ?” ปถู าม “ฉนั แยกกลนิ่ สไี มออก”
“สีฟา ฮะ” ผมบอกอมยิ้ม “ฟาเหมือนทอ งฟา”

ตอนท่ีปูย ังหนมุ กอนทผี่ มจะจาํ ความได กอนท่ปี ู
จะตาบอด ปูทาํ ทุกอยา งแบบทผี่ มทาํ แตต อนน้ี ตอน
ท่เี ราน่งั ดื่มชาและกนิ ขาวเทีย่ งตรงระเบยี ง ปูรินชาให

ตวั เองดวยการย่ืนนิ้วลงไปในถว ยนิดๆ เปน สญั ญาณ
บอกวา ชาเต็มถว ยแลว ชารอ นๆ ไมเคยลวกนิ้วปูเลย
หลงั กนิ ขา วเสร็จ ผมเปน คนลางจานสง ใหป ู ปคู ลาํ จาน

ไปดวย เชด็ ไปดวย บางจานปูส ง กลบั มาใหผ มลาง
ใหม

“คราวหนานะ” ปพู ูด แกลง ทาํ เสียงโกรธ “ปูลา ง

หลานเช็ด”.

ชวงบา ย ปู ยา และผมเอาหนังสอื ออกไปอาน

ขางนอกใตต นแอปเปล ปูอ า นหนังสอื ดวยการเอานิ้ว
คลําตัวอกั ษรเบรล ที่ใชจุดสูงตา่ํ เรยี งเปนคําพูด

ระหวางทอ่ี า น ปูหัวเราะออกมาดงั ๆ

“บอกเราซิวา มีอะไรตลก” ยาพูด “อานใหเ ราฟง
หนอยสิจะ”

ปูทําตาม

ยากบั ผมวางหนงั สอื ของเราลงเพอ่ื ฟงปู กระรอก
สีเทาตวั เลก็ ๆ ไตล งมาจากตนแอปเปล ชูหางตั้ง
เหมือนตง้ั ใจฟง ดวย แตป มู องไมเห็นมนั .

หลงั ขา วเย็น ปูเปดทีวี ผมดู แตปูฟง เสยี งเพลง

และเสยี งคนพดู บอกปใู หร วู า เรอื่ งกาํ ลงั อันตรายหรือ
ตลก สนกุ หรอื เศรา.

ปูรูไ ดยงั ไงผมกไ็ มร ู วา กลางวันกลายเปน

กลางคนื เมอื่ ไหร ปพู าผมขึ้นไปขางบน หม ผา หม ให ปู
กมตวั มาหอมแกม มือก็ลูบหัวผม

“ตอ งตัดผมแลวนะ จอน” ปูบอก

กอ นออกจากหอง ปูดึงสายสวิตชไ ฟเหนือเตยี ง
ผมเพ่อื ปดไฟให แตป ูก ลบั เปดไฟแทนโดยไมรูตัว ผม
นอนย้มิ อยูเฉยๆ ซักพกั หลงั จากทปี่ อู อกจากหองไป

แลวผมก็ลกุ ข้นึ มาปด ไฟ.

ตอนทก่ี ลางคืนมดื สนิทสําหรบั ผม เหมือนมนั มดื

สนิทสําหรบั ปู ผมไดย นิ เสียงกลางคนื เหมือนทป่ี ไู ดยิน
บานดังเอยี๊ ดอาด นกรองเพลงสดุ ทา ยของวนั ลมพัด
ใบไมด งั ซูๆ บนตนไมน อกหนาตา งหองผม

ทนั ใดนัน้ ผมไดยนิ เสยี งฝูงหานบนิ เฉียดหลงั คา
บานไป

“ปูฮะ” ผมเรยี กเบาๆ หวงั วาปูค งไดย นิ มัน

เหมือนกนั
“กาเหวานะ” ปตู อบ.

บทแปล © “คนชายขอบ”, กนั ยายน 2548
ตน ฉบับ © Patricia MacLachlan, Deborah Kogan Ray

“นอนไดแลวนะจอน” ยา พดู หมายเหต:ุ
ปเู คยบอกวาเสยี งของยายิม้ ใหปู ผมลองดู บทแปลนี้ทาํ ขน้ึ ดวยเจตนาตอ งการอนรุ ักษ และเผยแพรหนังสอื เด็ก
“อะไรนะฮะ?” ผมรองถาม อนั ล้ําคา เลมน้ี มิไดต อ งการละเมิดลิขสิทธ์ิใดๆ หนงั สอื เลมนี้เคยมี
ผูอ น่ื แปลเปน ไทย และพมิ พจําหนา ยภายใตช่ือ “มองโลกผา นปู” แลว
“ยาบอกใหน อนไดแ ลว จะ ” ยา ตอบ เมอ่ื ประมาณป 2521 แตผแู ปลทาํ หนงั สือหาย และไมสามารถคนเจอ
ยาตอบเสยี งแขง็ แตป พู ูดถูก เสยี งของยายมิ้ ให ขอ มูลใดๆ ได ผูแปลจงึ พยายามแปลขึน้ ใหมจากตนฉบับ
ผม ผมรู เพราะผมมองโลกผานปู. ภาษาอังกฤษ หากมีขอ ผิดพลาดประการใด ขออภยั มา ณ ท่นี ้ี