เอกสารประกอบการเรียนเส้นขีดตัวอักษรจีน

1. เสน้ ขีดตวั อกั ษรจนี

ส่วนประกอบพื้นฐานของอักษรจีนยังต้องแยกออกมาเป็นเส้นขีด เส้นขีดก็คือตอนที่ลงปากกาตลอดจนยก
ปากกาเสน้ นี้เราเรียกว่าเส้นขีด เสน้ ขีดเปน็ ส่วนประกอบของอักษรจีนที่เล็กที่สุด ถึงแมว้ ่าตัวอักษรจีนมีเส้นขีดมากมาย
แต่ทุกอักษรก็ต้องเริ่มต้นเขียนจากเส้นขีดพื้นฐานของอักษรจีน ดังนั้นการเรียนรู้เส้นขีดพื้นฐานอักษรจีนจึงเป็นข้ัน
พื้นฐานในการเรียนการเขียนอักษรจีน และเป็นผลดีต่อการจดจาอกั ษรจีนดว้ ย

เสน้ ขีดของอักษรจีนโดยพื้นฐานจะมีอยู่ทัง้ หมด 6 ขีด สามารถดัดแปลงโดยการยกขึน้ เอนลง เอียงขวา เอียง
ซ้าย และการเชื่อมต่อเส้นขีด ทาใหเ้ กิดรูปลกั ษณ์หักมุม ตะขอ โค้งงอ จนกลายเปน็ เส้นขีดอักษรจีน เส้นขีดอักษรจีนมี
ทัง้ หมด 30 กว่าตัว

笔画 名称 列字 笔画 名称 列字
เสน้ ขีด ตวั อย่าง เสน้ ขีด ตวั อย่าง
ชอื่ เรียก ชอื่ เรียก
丶 ǎ 广 乛 éō 写
一 点 王 横钩 月
丨 é 巾 ㄋ é éō 九
丿 横 白 横 折钩 那
八 ┐ 奶
ㄑ ù 打 ∟ é éā ō 与
㇙ 竖 巡 ㄥ 横 折 弯钩 四
农 沿
㇁ ě 论 é ěā ō 口
亅 撇 承 横 撇 弯钩 山
乚 小 云
à 屯 é é é éō 水
㇃ 捺 浅 横 折折折钩 建
心 专
í ù é éō
提 竖折折钩

ěǎ ùā
撇点 竖弯

ùí é éā
竖提 横 折弯

é éí éé
横 折提 横折

āō ùé
弯钩 竖折

ùō ěé
竖钩 撇折

ùā ō éě
竖弯钩 横撇

éō é é éě
斜钩 横 折折撇

òō ù éě
卧钩 竖折撇

เอกสารประกอบการสอน รายวชิ า จ0006 โรงเรียนไทรนอ้ ย | 1

แบบฝกึ หดั ทา้ ยบท

1. จงนับจานวนเสน้ ขีดตัวอกั ษรจนี ต่อไปนีใ้ หถ้ ูกตอ้ ง
名：_______________ 师：_______________
的：_______________ 不：_______________
好：_______________ 想：_______________
看：_______________ 是：_______________
饭：_______________ 做：_______________
谢：_______________ 爱：_______________
我：_______________ 汉：_______________
学：_______________ 家：_______________
回：_______________ 五：_______________
来：_______________ 要：_______________

2. จงอ่านชื่อเรียกของเส้นขีดตวั อกั ษรจนี แลว้ เขียนใหถ้ ูกตอ้ ง

xiégōu：____________________ shùwāngōu：___________________
héngzhéwāngōu：_____________ piězhé：______________________
piě：_______________________ héngzhétí：___________________
wògōu：_____________________ shùwān：______________________
héngzhégōu：________________ héngzhézhé：__________________
piědiǎn：___________________ héng：________________________
nà：________________________ tí：__________________________
shùzhézhégōu：______________ héngpiēwāngōu：_______________
shùtí：_____________________ héngzhézhépiě：_______________
héngzhéxiégōu：_____________ wāngōu：______________________

เอกสารประกอบการสอน รายวชิ า จ0006 โรงเรยี นไทรน้อย | 2

2. ลาดับการเขียนตัวอกั ษรจนี

อักษรจีนตั้งแต่สองขีดหรือสองขีดขึ้นไป ในการเขียนอักษรจีนมักจะเกิดปัญหาในการเขียนลาดับขีดของ
ตัวอักษรจีนทุกตัว เส้นขีดก่อนหลังของอักษรท้ังหมดเกิดขึ้นจากประสบการณ์การเขียนของชาวจีน จนตกผลึกออกมา
เป็นข้อกาหนด ลาดับเส้นขีดอักษรจีนกับรูปอักษรจีนมีความเกี่ยวข้องกนั อย่างมาก สาหรับผู้ที่เรียนรู้อักษรจีน ช่วงแรก
มักจะรู้สึกว่าอกั ษรจีนมีความซับซ้อน เพราะไม่รูว้ ่าต้องเริ่มเขียนตัวอักษรจีนตัวนั้นจากจุดไหนก่อน เพราะฉะนั้นการทา
ความเขา้ ใจเกีย่ วกบั ลาดับการเขียนตัวอักษรจีนจึงเป็นเรื่องทีส่ าคญั เรื่องหนึ่งในการเรียนการเขียนภาษาจีน

เอกสารประกอบการสอน รายวชิ า จ0006 โรงเรยี นไทรน้อย | 3

แบบฝกึ หดั ทา้ ยบท

1. จงยกตวั อย่างอักษรจนี ตามลาดับการเขียนตัวอกั ษรจนี ทีก่ าหนดใหม้ อย่างละ 2 ตวั

先撇后捺：_________________ __________________

先横后竖：_________________ __________________

从上到下：_________________ __________________

从左到右：_________________ __________________

先外后里：_________________ __________________

先里头后封口：_____________ __________________

先中间后两边：_____________ __________________

2. จงคัดตวั อกั ษรจนี ต่อไปนี้ให้สวยงาม

泰
国
也
拉
皇
家
大
学
中
文
专
也
的
学
生

เอกสารประกอบการสอน รายวิชา จ0006 โรงเรยี นไทรนอ้ ย | 4

3. หมวดคาตวั อกั ษรจนี

หมวดคาอักษรจีน หมายถึง ดัชนีคาศัพท์ในพจนานุกรมภาษาจีน (หรือภาษาอื่นที่ใช้อักษรจีน) ซึ่งแบ่งตาม
ลักษณะของการประกอบอักษร อักษรจีนแต่ละตวั จะถูกจัดเข้าไวใ้ นหมวดคาเพียงหมวดเดียว เรียงตามลาดับจานวนขีด
และการเขียน และแต่ละหมวดก็จะมีความหมายไปในทางเดียวกนั

การแบ่งอักษรจีนออกเป็นหมวดคานั้น นอกจากจะสามารถใช้เป็นดัชนีในพจนานุกรมแล้ว ยังแสดงให้เห็นถึง
ความหมายโดยรวมของอกั ษรจีนทีอ่ ยู่ภายใตห้ มวดคาหนึ่ง ๆ เพราะหมวดคาทุกหมวดมีความหมายในตัวเอง เช่นหมวดคา
人 โดยตวั ศพั ท์เองแปลว่า คน เมือ่ ประกอบกบั ส่วนอื่นจึงมีความหมายที่เกีย่ วกับคน หรือกิริยาอาการของคน เช่นคาว่า
从 คนหนึ่งอยู่หนา้ อีกคนหนึ่งอยู่หลงั ความหมายโดยรวมจึงหมายถึง เดินตามกนั หรือคาว่า 众 เป็นลักษณะของคน
อยู่รวมกันสามคน ความหมายโดยรวมจึงหมายถึง มวลชน หมวดคาอาจมีรูปร่างที่เปลี่ยนแปลงไปเมื่อผสมกับส่วนอื่น
เช่นหมวดคา 人 อาจแปลงรปู ไปเป็น 亻 ใส่ไวท้ ีข่ า้ งซา้ ยของอกั ษร อาทิ 休 他 作 เป็นต้น

อักษรหมวดคาหลายหมวดสามารถเขียนโดด ๆ ได้ เปน็ คาและมีความหมาย เรียกว่า หมวดคาอิสระ เช่น 口 หมายถึง
ปาก 女 หมายถึงผู้หญิง 水 หมายถึงน้า 火 หมายถึงไฟ เป็นต้น แต่บางหมวดถึงแม้จะมีความหมายแต่ก็ไม่สามารถ
เขียนโดด ๆ ได้ และไม่ถือเป็นคา เรียกว่า หมวดคาไม่อิสระ เช่น 宀 หมายถึงหลังคา แต่ไม่เป็นคา ต้องประกอบกบั
ส่วนอื่นจึงจะเปน็ คาได้ บางหมวดกเ็ ป็นเพียงรปู แปลงของหมวดคาอืน่ เช่น 忄 และ ⺗ เป็นรูปแปลงของ 心 หมายถึง
หวั ใจ รูปแปลงเหล่านีจ้ ึงเปน็ หมวดย่อยของหมวดคาหลัก และจดั อยู่ในหมวดเดียวกันในลาดบั พจนานุกรม

ส่วนทีอ่ ยู่ถัดจากหมวดคา อาจให้ความหมายตามลกั ษณะทีป่ รากฏ หรือใหเ้ พียงแค่เสียงอ่านทีใ่ กล้เคียงอย่างใดอย่าง
หนึ่ง ตวั อย่างเช่น 好 (hǎo) ประกอบดว้ ยหมวดคา 女 หมายถึงผหู้ ญิงและ 子 หมายถึงลกู ชาย เนื่องจากชาวจีนมี
คตินิยมว่าถา้ ผหู้ ญิงมีลูกชายเปน็ เรื่องดี คานีจ้ ึงแปลว่า ดี ในขณะที่ 媽/妈 (mā) แปลว่า แม่ ประกอบด้วยหมวดคา
女 หมายถึงผู้หญิงและ 馬/马 (mǎ) ซึ่งเป็นศพั ทเ์ ลียนเสียงเท่าน้ัน (ความหมายแท้จริงของส่วนหลงั คือ ม้า ไม่ได้
หมายความว่าเป็นม้าตัวเมีย) แต่ก็มีอกั ษรจีนอีกจานวนหนึ่งทีไ่ ม่ได้สัมพันธ์กบั ความหมายของหมวดคาหรือเสียงเลย ใน
กรณีนีก้ ารจดั หมวดคาเพียงเพือ่ ให้สามารถค้นหาได้ในพจนานุกรมเท่าน้ัน ตวั อย่างเช่น 九 (jiǔ) แปลว่าเก้า จัดอยู่ใน
หมวดคา 乙 (yǐ) ซึง่ หมายถึงทีส่ องหรือหักงอ

อกั ษรจีนต่างรูปของคาทีม่ ีความหมายเดียวกนั และอ่านเหมือนกนั โดยเฉพาะกับอักษรโบราณที่เลิกใชห้ รือไม่นิยมใช้
หรือเปน็ อกั ษรตัวย่อ-ตัวเตม็ ไม่จาเป็นต้องจัดอยู่ในหมวดคาเดียวกัน เช่น 礦 ตัวย่อ 矿 (kuàng) แปลว่าเหมือง
แร่หรือสายแร่ ท้ังสองอยู่ในหมวดคา 石 (หิน) อกั ษรต่างรูปของคานี้คือ 鑛 อยู่ในหมวดคา 金 (ทอง) อีกตัวอย่าง
หนึง่ 後 (hòu) แปลว่าข้างหลงั หรือหลงั จาก อยู่ในหมวดคา 彳 (ถนนหรือเดิน) ส่วนตวั ย่อคือ 后 พบได้ในหมวด
คา 口 (ปาก)

3.1 ตาแหน่งของหมวดคา
ตาแหน่งของหมวดคาในอักษรจีนอาจจัดวางอยู่ได้หลายตาแหน่ง ทั้งซ้าย ขวา บน ล่าง คลุมบน ห่อล่าง

ล้อมรอบ หรือแม้แต่ทับซ้อนเข้าไปข้างใน การจาแนกหมวดคาอักษรจีนจึงต้องอาศัยประสบการณ์การค้นหาบ่อยคร้งั
ทราบว่าหมวดคาทีเ่ ปลี่ยนรปู มีอะไรบ้าง ปกติแลว้ เรามักจะสงั เกตไดว้ ่าหมวดคากลุ่มหนึง่ มกั จะอยู่ที่ตาแหน่งเดิมตลอดเวลา
แต่หากเปน็ กรณีพิเศษอืน่ กต็ ้องจดจา ตาแหน่งของหมวดคาอักษรจีนสามารถแยกแยะไดด้ ังนี้

เอกสารประกอบการสอน รายวิชา จ0006 โรงเรยี นไทรน้อย | 5

วางขา้ งซ้าย เช่น 略 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 田 กบั ส่วน 各
วางข้างขวา เช่น 期 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 月 กบั ส่วน 其
วางขา้ งบน เช่น 歩 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 止 กับส่วน 少
วางขา้ งล่าง เช่น 志 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 心 กบั ส่วน 士
ประกบข้างบนและข้างล่าง เช่น 亘 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 二 กบั ส่วน 日
แทรกไว้ตรงกลาง เช่น 昼 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 日 กับส่วนบน 尺 และส่วนล่าง 一
คลุมข้างบนและข้างซา้ ย เช่น 房 ประกอบขึน้ จากหมวดคา 戸 กับสว่ น 方
ห่อขา้ งล่างและขา้ งซา้ ย เช่น 起 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 走 กบั ส่วน 己
ลอ้ มรอบ เช่น 国 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 囗 กบั สว่ น 玉
ลอ้ มรอบเปดิ ข้างลา่ ง เช่น 间 ประกอบขึน้ จากหมวดคา 门 กับส่วน 日
ลอ้ มรอบเปิดข้างบน เช่น 凶 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 凵 กับส่วน 乄
ล้อมรอบเปิดข้างขวา เช่น 医 ประกอบขึ้นจากหมวดคา 匚 กับส่วน 矢
คลุมข้างบนและขา้ งขวา เช่น 式 ประกอบขึน้ จากหมวดคา 弋 กับสว่ น 工
ประกบขา้ งซ้ายและข้างขวา เช่น 街 ประกอบขึน้ จากหมวดคา 行 กบั ส่วน 圭
สรปุ

ตัวหนังสือจีนส่วนใหญ่เปน็ ตัวหนังสือทีส่ ่วนหนึ่งบอกการออกเสียงอีกส่วนหนึ่งบอกความหมาย เรียกว่า “
形声字” ตัวอย่างเช่น “妈”ประกอบด้วยสองส่วน คือ “女” และ “马” ทั้งสองส่วน เรียกว่า ส่วนประกอบ
“偏旁” ส่วนประกอบของตัวอักษรจีนมีทงั้ หมด 200 กว่าตัว แต่ทีใ่ ช้บ่อยๆ มีประมาณ 60-80 ตัว หากจาอักษรจีนเดีย่ ว
และส่วนประกอบได้ 80 ตัว กจ็ ะสามารถเรียนรกู้ ารประกอบตัวอักษรจีนได้เอง

偏旁的名称 (ชอื่ ของอกั ษรขา้ ง)

偏旁 偏旁叫法 例字
次、冷、冲
冫 两点水 写、军、冠
计、论、识
冖 秃宝盖 厅、历、厚
区、匠、匣
讠 言字旁 列、别、剑
冈、网、周
厂 偏厂 仁、位、你
勺、勾、旬
匚 三匡栏、三匡 允、去、矣
廷、延、建
刂 立刀旁、立刀 六、交、亥
击、画、函
冂 同字匡 卫、印、却

亻 单人旁、单立人 防、阻、院、邦、那、郊

勹 包字头

厶 私字旁、私字边（“私”的偏旁为“禾”）

廴 建之旁

亠 京字头

凵 凶字框

卩 单耳旁、单耳刀

阝 双耳旁、双耳刀、左耳刀（在左）、右耳刀
（在右）、包耳旁

เอกสารประกอบการสอน รายวิชา จ0006 โรงเรียนไทรนอ้ ย | 6

氵 三点水 江、汪、活
丬（爿）
将字旁 壮、状、将
忄
宀 竖心旁、竖心 怀、快、性
广 宝盖、宝盖头 宇、定、宾
辶 广字旁、广字头 庄、店、席
土 走之、走之底 过、还、送
艹 提土旁、剔土旁 地、场、城
廾 草字头、草头 艾、花、英
尢 弄字底 开、弁、异
扌 尤字旁 尤、龙、尥
口 提手旁、剔手旁 扛、担、摘
彳 方匡、围字框 因、国、图
彡 双人旁、双立人 行、征、徒
夂 三撇 形、参、须
犭 折文、反文旁 冬、处、夏
饣 反犬旁、犬犹 狂、独、狠
子 食字旁 饮、饲、饰
纟 子字旁 孔、孙、孩
巛 绞丝旁、乱绞丝 红、约、纯
灬 三拐 甾、邕、巢
火 四点 杰、点、热
礻 火字旁 灯、灿、烛
王 示字旁、示补 礼、社、祖
木 斜玉旁 玩、珍、班
牛 木字旁 朴、杜、栋
攵 牛字旁、剔牛 牡、物、牲
疒 反文旁、反文 收、政、教
衤 病字旁、病旁 症、疼、痕
衣字旁、衣补 初、袖、被
罒 春字头 奉、奏、秦
皿 四字头 罗、罢、罪
钅 皿字底、皿墩 盂、益、盔
禾 金字旁 钢、钦、铃
癶 禾木旁 和、秋、种
米 登字头 癸、登、凳
虍 米字旁 粉、料、粮
⺮ 虎字头 虏、虑、虚
糸 竹字头 笑、笔、笛
⻊ 绞丝底 素、紧、累
足字旁 跃、距、蹄
隹 朝字旁 朝、韩、戟
隹字旁 难、雁、雄

เอกสารประกอบการสอน รายวิชา จ0006 โรงเรยี นไทรนอ้ ย | 7

แบบฝกึ หดั ทา้ ยบท

1. จงอ่านชื่อหมวดคาตัวอักษรจนี แล้วเขียนใหถ้ กู ตอ้ ง

单人旁_____________ 草字头_____________
宝盖儿_____________ 车字旁_____________
大字头_____________ 竹字头_____________
食字旁_____________ 火字旁_____________
双人旁_____________ 足字旁_____________
三点水_____________ 四点底_____________
木字旁_____________ 竖心旁_____________
走之旁_____________ 言字旁_____________
心字低_____________ 两点水_____________
马字旁_____________ 广字旁_____________

2. จงยกตัวอย่างอกั ษรจนี 2 ตัวจากหมวดคาตัวอักษรจนี ที่กาหนดให้

亻：_____________ _____________ 彳：_____________ _____________
艹：_____________ _____________ 饣：_____________ _____________
女：_____________ _____________ 火：_____________ _____________
氵：_____________ _____________ 疒：_____________ _____________
口：_____________ _____________ 衤：_____________ _____________
心：_____________ _____________ ⺮：_____________ _____________
讠：_____________ _____________ 目：_____________ _____________
木：_____________ _____________ 车：_____________ _____________
扌：_____________ _____________ 广：_____________ _____________
日：_____________ _____________ 冫：_____________ _____________

เอกสารประกอบการสอน รายวชิ า จ0006 โรงเรียนไทรน้อย | 8

4. อกั ษรรปู คลา้ ยและอกั ษรเสียงคลา้ ย

อกั ษรรูปคล้าย คือตวั อกั ษรทีม่ ีรูปคลา้ ยกัน อักษรรปู คล้ายในระบบอักษรจีนมีจานวนมาก โดยจะคลา้ ยที่เส้นขีด
การเขียน หรือส่วนประกอบของตัวอกั ษร หรือโครงสร้างเป็นหลกั หากผู้เรียนไม่สังเกตใุ ห้ละเอียด จาแนกและจดจาอย่าง

ถกู ตอ้ งแล้ว จะทาใหเ้ ขียนหรืออ่านผิดได้ง่าย ตัดอักษรคล้าย หลกั ๆมีดงั นี้
1. เสน้ ขีดเหมือนกนั แต่การจัดวางตาแหน่งต่างกนั เช่น

上——土 开——井
午——牛 元——无
刀——力 田——由
九——几 目——且

2. รูปคล้ายกนั แต่จานวนเสน้ ขีดไม่เท่ากนั เช่น

目——自 又——叉 厂——广 天——关
木——本 止——正 心——必 王——玉
么——公 今——令 帅——师 乒——乓
吉——舌 白——百 下——不 小——少
了——子 火——灭

3. รูปคล้ายกนั แต่ลกั ษณะเสน้ ขีดต่างกัน เช่น

毛——手 用——甩 风——凤 千——干
见——贝 车——东 名——各 外——处
开——升 义——叉

4. ส่วนหมวดเสียงเหมือนกัน แต่ส่วนหมวดคาต่างกนั เช่น

很——狼 蓝——篮 密——蜜 河——何 字——学

5. ส่วนประกอบหลกั เหมือนกัน แต่การจดั วางตาแหน่งต่างกัน เช่น

加——另 部——陪

6. เคา้ โครงอกั ษรคลา้ ยกัน เช่น

具——县 使——便 要——耍 爪——瓜 马——鸟 找——我

4.1 อักษรเสียงคลา้ ย
อักษรเสียงคลา้ ย คือ อักษรทีม่ ีเสียงอ่านคลา้ ยกนั ในภาษาจีนมีอกั ษรประเภทนี้จานวนมาก โดยหลักๆ มีอยู่ 2 ชนิด

ดงั นี้
1. มีพยญั ชนะกับสระเหมือนกัน แต่มีเสียงวรรณยกุ ตต์ ่างกนั โดยอกั ษรชนดนี้สับสนกันง่าย ตัวอย่างเช่น

安——按 方——放 很——恨 司——死 高——搞 把——爸 清——请

เอกสารประกอบการสอน รายวชิ า จ0006 โรงเรยี นไทรน้อย | 9

แบบฝกึ หดั ทา้ ยบท
1. จงยกตวั อย่างของอักษรรูปคล้ายที่กาหนดให้ใหถ้ ูกตอ้ ง

大：_____________ 去：_____________
刀：_____________ 矛：_____________
九：_____________ 了：_____________
旧：_____________ 问：_____________
目：_____________ 乌：_____________
历：_____________ 江：_____________
石：_____________ 又：_____________
八：_____________ 古：_____________
天：_____________ 万：_____________
午：_____________ 厂：_____________
已：_____________ 帅：_____________
田：_____________ 止：_____________
开：_____________ 心：_____________
元：_____________ 晴：_____________
甲：_____________ 几：_____________
么：_____________ 免：_____________
下：_____________ 天：_____________
办：_____________ 白：_____________
太：_____________ 火：_____________
日：_____________ 木：_____________

เอกสารประกอบการสอน รายวิชา จ0006 โรงเรียนไทรน้อย | 10