หนังสือที่ระลึกศาลแขวงพระนครเหนือ พ.ศ.2578-2563

พธิ ีเปิดอาคารศาลแขวงพระนครเหนือ
เมื่อวันที่ 14 สงิ หาคม 2530











พระพุทธรูปหลวงพอ่ ซ่งึ ผู้พพิ ากษา ขา้ ราชการ
และลูกจ้างศาลแขวงพระนครเหนือนับถอื มาช้านาน

คำนำ

ศาลแขวงพระนครเหนือนับว่าเป็นศาลแขวงท่ีมีประวัติความเป็นมายาวนาน
มีความน่าสนใจท้ังทางด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และขนบธรรมเนียมประเพณี
อาคารศาลแขวงพระนครเหนือได้เร่ิมดาเนินการก่อสร้าง เมื่อวันท่ี 28 กันยายน 2527
และประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ เม่ือวันที่ 19 เมษายน 2529 จนแล้วเสร็จเม่ือวันท่ี 22
ตุลาคม 2529 โดยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ
พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เม่ือครั้งดารงพระราชอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ
สยามมกุฎราชกุมาร ในรัชกาลท่ี 9 ทรงเสด็จพระราชดาเนินประกอบพิธีเปิดอาคาร
ศาลแขวงพระนครเหนือ เม่ือวันที่ 14 สิงหาคม 2530 และได้ใช้อาคารศาลแขวงพระนคร
เหนือเป็นสถานที่ในการพิจารณาพิพากษาอรรถคดีจานวนมากเป็นระยะเวลายาวนานกว่า
33 ปี รูปแบบอาคารจึงไม่สอดคล้องกับการทางาน และเพ่ือความสะดวกของคู่ความและ
ประชาชนทม่ี าติดต่อราชการศาล คณะกรรมการบริหารศาลยตุ ิธรรมจงึ มมี ติ ครงั้ ท่ี 13/2561
เมื่อวันท่ี 29 ธันวาคม 2561 เห็นชอบให้ก่อสร้างอาคารท่ีทาการหลังใหม่ และมติครั้งที่
1/2563 เม่อื วนั ท่ี 28 มกราคม 2563 ให้ย้ายท่ที าการศาลแขวงพระนครเหนือ ไปยงั ศนู ย์
ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 อาคารราชบุรีดิเรกฤทธ์ิ
ถนนแจ้งวัฒนะ แขวงทุ่งสองหอ้ ง เขตหลักส่ี กรงุ เทพมหานคร เป็นการชัว่ คราว

ในการน้ี คณะกรรมการจัดทาหนงั สอื ได้พิจารณาแลว้ เห็นว่า ศาลแขวงพระนครเหนือ
เป็นศาลท่ีมีประวัติศาสตร์อันยาวนาน หากไม่มีการบันทึกและจัดทาหนังสือข้ึนไว้
ในภายภาคหน้าเมื่อต้องการศึกษาค้นคว้าข้อมูล หนังสือ เอกสาร ภาพถ่ายในอดีต
จะไม่มีหลักฐานที่สามารถอ้างอิงได้อย่างถูกต้อง คงมีเพียงคาบอกเล่าสืบต่อกันเท่านั้น
หากมิได้มีการรวบรวมไว้ย่อมสูญหายตามกาลเวลา คณะผู้จัดทาหวังว่าหนังสือเล่มนี้
จะเป็นประโยชน์แกห่ น่วยงาน ผู้ปฏิบตั ิงาน และผสู้ นใจ เป็นอย่างยง่ิ

ศาลแขวงพระนครเหนอื
13 มีนาคม 2563

สารบญั

ประวตั ิศาลแขวงพระนครเหนอื 1

เขตอานาจศาลแขวงพระนครเหนอื 3

แผนภูมิการบริหารและการแบ่งสว่ นราชการภายในศาลแขวงพระนครเหนือ 4

โครงสร้างอานาจหน้าที่ 5

บทสัมภาษณ์ผู้พิพากษาหวั หน้าศาลแขวงพระนครเหนอื 11

บทความ e-Filing กบั ศาลแขวงพระนครเหนือ 13

บทความไกล่เกลี่ยและศูนย์คมุ้ ครองสิทธแิ ละเสรภี าพในคดีอาญา 15

ของศาลแขวงพระนครเหนอื

ข้อมลู สถิติคดีศาลแขวงพระนครเหนือ 25

ทาเนียบผพู้ พิ ากษาหวั หน้าศาลแขวงพระนครเหนอื 29

คณะผู้พิพากษาศาลแขวงพระนครเหนือ 31

บคุ ลากรศาลแขวงพระนครเหนือ 3๖

คณะผปู้ ระนปี ระนอมประจาศาลแขวงพระนครเหนือ 41

กิจกรรมศาลแขวงพระนครเหนอื 44

ประมวลภาพอาคารศาลแขวงพระนครเหนือ (หลังเดมิ ) 69

อาคารที่ทาการชั่วคราวศาลแขวงพระนครเหนือ 94

ภาพ 3 มติ ิ แบบจาลองอาคารศาลแขวงพระนครเหนือ (หลังใหม)่ 94

คาสง่ั ศาลแขวงพระนครเหนือ ที่ 104/2562 เรอื่ ง แต่งตง้ั คณะทางาน 98

จดั ทาหนงั สอื ประวัติศาลแขวงพระนครเหนือ

1

ประวัติความเปน็ มาของศาลแขวงพระนครเหนอื

ในปี พ.ศ.2478 ได้มีพระราชบัญญตั จิ ดั ตัง้ ศาลแขวงสาหรับจังหวัดพระนครและ
ธนบุรีข้ึน 3 ศาล คือ ศาลแขวงพระนครใต้ ศาลแขวงพระนครเหนือ และศาลแขวงธนบุรี
โดยให้มีเขตอานาจตามเขตเดิมของศาลโปริสภาท่ี 1 ที่ 2 ท่ี 3 ตามลาดับ ต่อมา
ในปี 2526 กระทรวงยุติธรรมได้ตระหนักว่าท่ีทาการศาลแขวงในกรุงเทพฯ ยังไม่เป็น
การอานวยความสะดวกให้แก่ประชาชนเพียงพอ เนื่องจากกรุงเทพฯมีพ้ืนท่ีกว้างขวาง
มีประชากรอยู่หนาแน่นมากข้ึน จึงได้ดาเนินการเปิดศาลแขวงสาขาขึ้นอีก 2 แห่ง
กล่าวคือศาลแขวงพระนครใต้เปิดทาการสาขาที่เขตพระโขนง ศาลแขวงธนบุรีเปิด
ทาการท่ีเขตตลิ่งชัน และในปี 2529 กระทรวงยุติธรรมได้ดาเนินการเปิดสาขาของ
ศาลแขวงพระนครเหนือข้ึนอีก 1 แห่ง ที่เขตดุสิต ซึ่งปัจจุบันได้รับการยกฐานะ
ขึ้นเปน็ ศาลแขวงดุสิต

สาหรบั อาคารท่ีทาการของศาลแขวงพระนครเหนอื นน้ั เดิมเมอื่ วนั ที่ 1กุมภาพันธ์
ร.ศ. 131 (พ.ศ. 2455) ศาลโปริสภาที่ 2 มีอาคารท่ีทาการรวมอยู่เดียวกับศาลโปริสภาที่ 1
ที่ตลาดนอ้ ย ถนนเจรญิ กรงุ และต่อมาไมน่ านศาลโปรสิ ภาท่ี 3 กย็ ้ายมาเปิดทาการรวมอยู่
ที่ตลาดน้อย โดยตึกหลังใหญ่เป็นศาลโปริสภาที่ 1 ตึกหลังเล็กทางซ้ายมือ เป็นศาลโปริ
สภาที่ 2 และตึกหลังเล็กทางขวามือเป็นศาลโปริสภาที่ 3 ได้เปิดทาการรวมอยู่บริเวณ
เดียวกันเกือบ 30 ปี ต่อมาหลังจากใช้คาว่าศาลแขวงแล้ว กระทรวงยุติธรรมเห็นควร
ย้ายศาลแขวงพระนครเหนือและศาลแขวงธนบุรีไปอยู่ในท้องท่ีในเขตอานาจศาล

2

จึงได้ย้ายศาลแขวงพระนครเหนือ ไปเปิดอาคารที่ทาการอยู่ท่ีตึกเช่าบริเวณเทเวศร์
บางขนุ พรหม เมือ่ วันที่ 1 กรกฎาคม 2480 โดยทาสัญญาเชา่ มีกาหนด 5 ปี เมือ่ ครบกาหนด
จึงได้ย้ายศาลแขวงพระนครเหนือไปเปิดอาคารที่ทาการ ณ อาคารชั้นบนแผนกเก็บสานวน
ของถนนหน้าหับเผย เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน 2485 ต่อมากระทรวงยุติธรรมเห็นว่า
ธนาคารแพ่งและศาลอาญาคับแคบไม่เหมาะสมกับปริมาณงานท่ีเพิ่มมากขึ้นทุกปี
กระทรวงยุติธรรมพยายามจัดสร้างอาคารหลังใหม่ จนได้รับงบประมาณในปี 2526
และดาเนินการก่อสร้างอาคารที่ทาการปัจจุบันของศาลแขวงพระนครเหนือ
หน้าถนนรัชดาภิเษกเมื่อวันที่ 28 กันยายน 2527 และประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์
เมื่อวันท่ี 29 เมษายน 2528 จนแล้วเสร็จเม่ือวันที่ 22 ตุลาคม 2529 เป็นอาคาร
6 ช้ัน ขนาด 31 บัลลังก์ และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร
ได้เสด็จพระราชดาเนิน ทรงประกอบพิธีเปิดอาคารศาล เม่ือวันที่ 14 สิงหาคม 2530
เวลา 10.00 นาฬกิ า

3

เขตอำนำจศำลแขวงพระนครเหนือ

เขตบางซอ่ื
เขตจตุจักร
เขตลาดพรา้ ว (เฉพาะแขวงลาดพร้าว)
เขตบงึ ก่มุ
เขตดินแดน
เขตหว้ ยขวาง
เขตวงั ทองหลาง
เขตบางกะปิ

4

แผนภูมิการบริหารและการแบง่ ส่วนราชการ
ภายในศาลแขวงพระนครเหนือ

ผพู้ พิ ากษาหวั หน้าศาล

นายฉนั ชาย โรจนสโรช

ผพู้ พิ ากษาหวั หน้าคณะชนั้ ต้น ผูพ้ พิ ากษา

๑. นายสมชัย คชวรรณ์ ๑. นายไกรฤทธิ์ กอแสงเรือง
๒. นายปญั จ กลา้ แข็ง ๒. นางสพุ ชิ ฌาย์ ศริ วิ ฒั นา สีตะสิทธ์ิ
๓. นางวีนา ชินตาปญั ญากุล ๓. นางสาวชยพร กลุ นิติ
๔. นางสาวนโิ ลบล หริ ัญรศั ๔. นายอคั รณัฎฐ์ รัตนตรยั เจรญิ
๕. นายอรรณพ พรกมลทัต ๕. นางสาวอโนชา วชิ ติ ะกุล
๖. นางสวุ พิ นั ธ์ สรุ ะประเสริฐ ๖. นางสาววนั วสี บุญโปรง่
๗. นายวินยั ศกั ดาไกร ๗. นางสาวช่อชา้ ภูมิรงุ่ เรืองสุข
๘. นายธเนศ ไชยหมาน ๘. นางสาวภัทรกมล สถิรวัฒนา
๙. นายเอกรินทร์ หนุนภักดี ๙. นายเจตรวินท์ จิตสาราญ
๑๐. นายชยภทั ร แสงระยับ ๑๐. นางสาวนภกานต์ พิพฒั น์อนันต์
๑๑. นายวุฒิศักดิ์ เอมะสวุ รรณ
12. นางสาวแก้วตา หฤทัยพันธ์

ผู้อานวยการ

นางชนมท์ ิตา บวั ทอง

ส่วนช่วยอานวยการ ส่วนบริหารจัดการคดี ส่วนคลัง ส่วนบรกิ ารประชาชน สว่ นชว่ ยพจิ ารณาคดี สว่ นไกลเ่ กลย่ี และ
นางนภัสรชั ญ์ จันทร์ประเสริฐ นางสาวกัลลิตา อปุ มา และประชาสมั พนั ธ์ น.ส.วัชรี หาญโอฬารเลิศ ประนอมขอ้ พพิ าท
นางลดั ดาวัลย์ เขียวเซ็น นายโอภาศ สื่อยรรยงศริ ิ นางสาวชวัญเรือน เทบขนุ ทด
หัวหน้างานสารบรรณ เหลอื งธวัชกุล หวั หนา้ งานการเงนิ หวั หนา้ งานหน้าบัลลงั ก์
นางจรรยพร จารุดลิ กกลุ นางสาวปัทมา มแี สง หัวหนา้ งานบรกิ ารประชาชนฯ นางสาวเพชรัตน์ มณดี า
หัวหนา้ งานรบั ฟ้อง นายอธปิ กลา่ วกระโทก
นางสาวสนุ นั ทา หริ ัญบรู ณะ หัวหนา้ งานพสั ดุ หัวหนา้ งานศูนย์นดั ความ
นางสาววารุณี พงษศ์ รี หวั หน้างานบงั คับคดี นางสาวเพญ็ จันทร์ แก้วแดง
หัวหน้างานออกหมาย นายศราวธุ นามบุรี
นางฉวีวรรณ นาคแกว้

หัวหน้างานคาคู่ความ
นางพรทพิ ย์ นฤนาท

หวั หนา้ งานอทุ ธรณ์-ฎกี า
นางสาวสันตฤ์ ทัย รัตนเกตุ

หัวหน้างานเก็บสานวนคดดี า
นางพรทพิ ย์ อินทอง

5

โครงสรา้ งอานาจหนา้ ท่ี

๑ อานาจหน้าทศ่ี าล
สานักอานวยการประจาศาลแขวงพระนครเหนอื มอี ำนำจหนำ้ ทด่ี ังน้ี
(ก) บริหำรจดั กำรงำนธุรกำรคดแี ละกจิ กำรของศำลยตุ ธิ รรม
(ข) ดำเนินกำรเกีย่ วกบั งำนด้ำนนิตกิ ำร เพื่อสนับสนนุ กำรพจิ ำรณำพิพำกษำคดขี องศำลยุตธิ รรม
(ค) ดำเนินกำรนำระบบกำรระงบั ขอ้ พิพำททำงเลือกมำใช้นอกเหนือจำกกำรพิจำรณำพิพำกษำคดี
(ง) ดำเนินกำรพัฒนำระบบเทคโนโลยีสำรสนเทศเพ่ือนำมำใช้ในกำรบริหำรจัดกำรงำนธุรกำรคดี

ในสำนักอำนวยกำรประจำศำล
(จ) ใหค้ ำปรกึ ษำ แนะนำ และบริกำรประชำชนเก่ยี วกับกระบวนกำรพิจำรณำคดีของศำลยุตธิ รรม
(ฉ) ดำเนินกำรเกี่ยวกับงบประมำณ กำรเงิน กำรบัญชี กำรพัสดุ อำคำรสถำนที่และยำนพำหนะ

ของสำนกั อำนวยกำรประจำศำล
(ช) บรหิ ำรงำนท่วั ไปของสำนกั อำนวยกำรประจำศำล
(ซ) รำยงำนเก่ียวกับคดีหรอื รำยงำนกิจกำรอนื่ ตำมคำสงั่ ของประธำนศำลฎกี ำ ประธำนศำลอุทธรณ์

อธบิ ดีผู้พพิ ำกษำภำค และผูพ้ พิ ำกษำหัวหนำ้ ศำล
(ฌ) ปฏบิ ัตงิ ำนอ่นื ใดตำมที่กฎหมำยกำหนด
(ญ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอื่นท่ีเก่ียวข้องหรือท่ีได้รับ

มอบหมำย

๒ หนา้ ทคี่ วามรับผดิ ชอบและการแบง่ สว่ นราชการภายในทางธุรการ
แบ่งงำนภำยในออกเป็น ๘ สว่ นงำน มีหนำ้ ทคี่ วำมรับผดิ ชอบ ดงั น้ี
(2.๑) ส่วนชว่ ยอานวยการ
(ก) ปฏบิ ตั ิงำนสำรบรรณทัว่ ไปและสำรบรรณคดี
(ข) บริหำรงำนบุคคลและงำนสวัสดิกำรของสำนกั อำนวยกำรประจำศำล
(ค) ดำเนินกำรรำชพิธี รฐั พิธี งำนพธิ ีกำร งำนเลขำนกุ ำรนักบริหำร
(ง) ดำเนินกำรงำนประสำนควำมร่วมมอื ทง้ั ภำยในและภำยนอกทีเ่ กยี่ วขอ้ ง
(จ) ดำเนินงำนรับ ส่งประเด็น และกำรส่งสำนวน หรือเอกสำรให้คณะกรรมกำรวินิจฉัยชี้ขำด

อำนำจหนำ้ ที่ระหวำ่ งศำล
(ฉ) ดำเนนิ กำรออกหนงั สอื รับรอง กำรตงั้ ทป่ี รึกษำกฎหมำย กำรยมื และส่งสำนวนศำลสูง
(ช) ปฏิบตั งิ ำนห้องสมุดของสำนักอำนวยกำรประจำศำล
(ซ) ดำเนินกำรจดั ทำและพฒั นำแผนงำนโครงกำรของสำนกั อำนวยกำรประจำศำล
(ฌ) ดำเนินกำรจัดระบบงำนธุรกำรของสำนักอำนวยกำรประจำศำลเพ่ือสนับสนุนงำนอำนวย

ควำมยุตธิ รรมที่เกยี่ วขอ้ ง
(ญ) ดำเนินกำรพัฒนำข้ำรำชกำรฝ่ำยตุลำกำรศำลยุติธรรมของสำนักอำนวยกำรประจำศำล

ทเี่ กี่ยวขอ้ งและตำมท่ีไดร้ ับมอบหมำย

6

(ฎ) ดำเนนิ กำรเกยี่ วกบั ขอ้ มลู สำรสนเทศและสถติ ิของหน่วยงำนโดยใช้เทคโนโลยี
(ฏ) ปฏิบัตงิ ำนทมี่ ิได้กำหนดใหเ้ ปน็ หนำ้ ท่ขี องสว่ นใดโดยเฉพำะ
(ฐ) ดำเนินกำรเกย่ี วกับงำนแผน งบประมำณ และรำยงำนผลของสว่ นงำน
(ฑ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอ่ืนที่เกี่ยวข้องหรือท่ีได้รับ

มอบหมำย
(2.๒) ส่วนคลงั
(ก) ดำเนินกำรเก่ียวกบั กำรเงนิ งบประมำณ และกำรเงนิ นอกงบประมำณ
(ข) รบั จ่ำย เงินรำงวลั นำจบั เงินในคดีและค่ำปว่ ยกำรแกผ่ ้มู สี ทิ ธไิ ด้รับตำมกฎหมำย หรือระเบียบ

ท่กี ำหนด กำรสำรวจเงนิ กลำงคำ้ งจ่ำย รวมทั้งกำรหกั สินบนนำจบั และคำ่ ใช้จำ่ ย ในกำรดำเนินกำร
ใหแ้ กห่ นว่ ยงำนเจำ้ ของรำยได้
(ค) ดำเนินงำนปรับพินัย ปรับนำยประกัน กำรเก็บและคืนหลักประกันกำรรักษำเงินและเอกสำร
ทำงกำรเงิน
(ง) ปฏิบัติงำนบัญชีงบประมำณ บัญชีนอกงบประมำณกำรจัดทำงบเทียบยอดและรำยงำนทำงกำรเงิน
(จ) ประสำนกำรจัดทำคำของบประมำณประเภทงบประจำบริหำรงบประมำณและกำรขอ
งบดำเนนิ กำรเพ่ิมเติม
(ฉ) บรหิ ำรและควบคมุ งบประมำณ
(ช) ดำเนินกำรจัดหำ เบิกจ่ำย จัดทำทะเบียนคุมพัสดุและทรัพย์สิน ตลอดจนกำรซ่อมบำรุง
และจำหนำ่ ยพสั ดุ
(ซ) วิเครำะห์ ประเมินคุณภำพของพัสดุ บริหำรสัญญำ วำงแผนกำรดำเนินงำนและกำรจัดทำ
รำยงำนพัสดุประจำปี
(ฌ) ดำเนินกำรรักษำควำมปลอดภัย งำนอำคำรสถำนท่ีและยำนพำหนะ รวมท้ัง ดูแลระบบ
สำธำรณปู โภค
(ญ) ดำเนินกำรเก่ยี วกับงำนแผน งบประมำณ และรำยงำนผลของส่วนงำน
(ฎ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอ่ืนท่ีเก่ียวข้องหรือที่ได้รับ
มอบหมำย
(2.๓) สว่ นบรกิ ารประชาชนและประชาสัมพันธ์
(ก) ดำเนินกำรใหบ้ รกิ ำรเขยี นคำร้อง คำขอ คำแถลงและคำคูค่ วำม รวมทงั้ ให้คำปรกึ ษำแนะนำ
สทิ ธขิ องประชำชนตำมกฎหมำย
(ข) ดำเนินกำรตรวจสอบที่เก่ียวกับกำรปฏิบัติงำนขอให้ปล่อยช่ัวครำว รับคำร้องกำรอุทธรณ์
คำสั่งทศ่ี ำลไม่อนุญำตให้ปลอ่ ยชั่วครำว
(ค) ดำเนนิ กำรจดั ทำสัญญำประกนั ชั้นทเุ ลำกำรบังคับกำรแจง้ อำยัดและถอนอำยดั
(ง) ดำเนินกำรประชำสมั พนั ธ์ งำนผลิตสอ่ื ประชำสัมพันธแ์ ละเผยแพร่ควำมรู้ทำงกฎหมำย
(จ) ดำเนินกำรปฏบิ ตั งิ ำนติดตำมและสืบทรพั ย์ผ้ปู ระกนั
(ฉ) ตรวจสอบขอ้ มลู เก่ยี วกับลูกหนี้ ดำเนินกำรบงั คบั คดี ขอเฉล่ยี ทรัพย์ ร้องขัดทรัพย์ อำยัดทรัพย์
ตดิ ตำมผลกำรปฏิบตั งิ ำน และรำยงำนผล
(ช) ดำเนินกำรเกบ็ และคนื หลกั ประกนั

7

(ซ) ดำเนนิ กำรเกย่ี วกับผูม้ ำศึกษำดงู ำน
(ฌ) สำรวจและประเมนิ คณุ ภำพกำรให้บรกิ ำร
(ญ) ดำเนินกำรคุ้มครองสิทธิประชำชนตำมกฎหมำย
(ฎ) ดำเนินกำรเกยี่ วกับแผนงำน งบประมำณ และรำยงำนผลของสว่ นงำน
(ฏ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอ่ืนที่เกี่ยวข้องหรือท่ีได้รับ

มอบหมำย
(2.๔) สว่ นบริหารจดั การคดี
(ก) ดำเนนิ กำรรับฟ้อง รับคำคู่ควำม ผดั ฟอ้ ง ฝำกขงั และกำรยื่นคำรอ้ งขอฟ้นื ฟู
(ข) ปฏบิ ตั งิ ำนตรวจสอบตัวผู้ตอ้ งหำหรือจำเลย และกำรสอบคำให้กำรผู้ต้องหำหรอื จำเลย
(ค) คำนวณค่ำธรรมเนียมและรับรองบัญชคี ่ำฤชำธรรมเนียม
(ง) ดำเนินกำรออกหมำยตำ่ ง ๆ ทัง้ คดแี พง่ และคดอี ำญำ ในสว่ นที่เก่ยี วข้อง
(จ) ดำเนินกำรรับ ส่งหมำย ติดตำมผล บันทึกและแจ้งผลกำรส่งหมำย ปลดและจ่ำยหมำย

ในสว่ นทเี่ กยี่ วขอ้ งท้ังในและนอกเขตอำนำจ
(ฉ) ดำเนนิ กำรเก่ยี วกับสำรบบควำมและสำรบบคำพพิ ำกษำ
(ช) ดำเนนิ กำรเกย่ี วกับกำรรบั คำรอ้ งหลงั คำพพิ ำกษำ และกำรรบั รองคดีถึงทีส่ ุด
(ซ) ดำเนินกำรบริหำรกำรรับ จ่ำย จัดเก็บ สำนวนควำมและเอกสำร ก่อนและหลังกำรพิจำรณำ

พิพำกษำคดี รวมท้งั กำรใหบ้ รกิ ำรคัดสำเนำ และรบั รองเอกสำร
(ฌ) ดำเนินกำรเกี่ยวกับงำนในช้ันอุทธรณ์-ฎีกำ กำรรับฟ้อง กำรตรวจสำนวนส่งศำลอุทธรณ์

กรณจี ำคุกตลอดชีวิตหรือประหำรชีวิต กำรตรวจสำนวนและสำรบำญ กำรรำยงำนเพ่ือส่ง
สำนวนกอ่ นสง่ ศำลสงู กำรเบกิ ตวั จำเลย กำรนัดฟังคำพิพำกษำและคำส่ัง กำรขอทุเลำกำรบังคับ
กำรขยำยระยะเวลำระหวำ่ งอทุ ธรณ์ – ฎกี ำ กำรแจง้ กำรอำ่ น กำรรับและส่งสำนวนศำลสูง
กำรจัดทำสถิตคิ ดีศำลสูง
(ญ) ดำเนนิ กำรเก่ียวกับคดผี บู้ รโิ ภคตำมกฎหมำย
(ฎ) ดำเนินกำรเก่ยี วกับงำนแผน งบประมำณ และรำยงำนผลของส่วนงำน
(ฏ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอื่นท่ีเกี่ยวข้องหรือท่ีได้รับ
มอบหมำย
(2.๕) สว่ นช่วยพิจารณาคดี
(ก) ศกึ ษำ คน้ คว้ำ และนำเสนอกฎหมำยและแนวคำพิพำกษำฎีกำ บริกำรข้อมูลทำงกฎหมำย
และวิชำกำร
(ข) ดำเนินงำนหน้ำบลั ลังกแ์ ละบนั ทกึ คำพยำน กำรพมิ พแ์ ละตรวจร่ำงคำพิพำกษำหรือคำส่งั
(ค) ดำเนนิ กำรเตรยี มสำนวนและตรวจสอบสำนวนกอ่ นวนั นดั ติดตำมพยำน พมิ พ์คำส่ังเบิกตัว
จำเลย เกบ็ รักษำคำพิพำกษำศำลสงู และงำนปฏบิ ัตติ ำมคำสัง่ ศำลในรำยงำนกระบวนพจิ ำรณำ
(ง) ดำเนนิ กำรจดั ทำแผนท่ีพิพำทและเดินเผชิญสืบ กำรสืบเสำะ และคุมประพฤติและกำรประสำนงำน
เก่ยี วกบั ลำ่ ม นกั จิตวิทยำ และนกั สงั คมสงเครำะห์
(จ) ดำเนนิ กำรงำนศนู ยน์ ัดควำม ระบบกอ่ นวันนดั และติดตำมพยำน
(ฉ) ดำเนินกำรพิมพค์ ำพิพำกษำหรือคำสง่ั

8

(ช) ดำเนินกำรประชุมทำงจอภำพในกำรสืบพยำน กำรสืบพยำนประเด็นและกำรอ่ำน
คำพิพำกษำศำลสงู โดยผำ่ นระบบส่อื สำรทำงไกลผำ่ นจอภำพ

(ซ) ดำเนนิ กำรเกย่ี วกับกำรสืบพยำนเดก็
(ฌ) ดำเนินกำรรับผิดชอบเกี่ยวกับกำรสมำนฉันท์และสันติวิธี กำหนดขั้นตอนและวิธีกำร

ดำเนินงำน วำงระบบกำรนำคดีเข้ำสู่กระบวนกำรสมำนฉันท์และสันติวิธี ดำเนินกำร
เกยี่ วกบั สำนวนและเอกสำร จัดทำรำยงำนข้อมูลสถิติและช่วยเหลือศำลในกำรดำเนินกำร
สมำนฉันท์และสนั ติวธิ ตี ำมทไ่ี ด้รบั มอบหมำย
(ญ) ประสำนงำนเก่ียวกับลำ่ ม บคุ คล และหนว่ ยงำนอืน่ ๆ ตำมคำส่ังศำล
(ฎ) ดำเนินกำรเกี่ยวกับแผนงำน งบประมำณ และรำยงำนผลของส่วนงำน
(ฏ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอ่ืนที่เกี่ยวข้องหรือท่ีได้รับ
มอบหมำย
(2.๖) สว่ นไกลเ่ กลย่ี และประนอมข้อพิพาท
(ก) ดำเนนิ กำรไกลเ่ กล่ียและประนอมข้อพพิ ำท
(ข) ดำเนินกำรเกย่ี วกบั งำนกจิ กำรผู้ประนปี ระนอม กำรสรรหำ แต่งต้ัง ข้ึนทะเบียน กำรจัดทำ
ฐำนข้อมูล กำรจัดตำรำงเวรปฏิบัติงำน กำรพัฒนำเพ่ือเพิ่มศักยภำพของผู้ประนีประนอม
กำรเบิกจ่ำยค่ำตอบแทนผู้ประนีประนอม และกำรประชุมของผู้ประนีประนอมและกำร
รวบรวมขอ้ มูลเบื้องตน้ ในกำรขอพระรำชทำนเครอื่ งรำชอิสรยิ ำภรณ์
(ค) ดำเนินกำรเกี่ยวกับกำรเผยแพร่ประชำสมั พันธ์งำนไกลเ่ กลย่ี และประนอมข้อพิพำท
(ง) ดำเนินกำรเกย่ี วกับงำนโครงกำรและกิจกรรมกำรไกล่เกล่ยี และประนอมข้อพิพำท
(จ) ดำเนินกำรกำรคุ้มครองสิทธิแก่ผู้มำติดต่อรำชกำร และคู่ควำมเก่ียวกับกำรไกล่เกลี่ยและ
ประนอมขอ้ พิพำท ให้คำแนะนำและคำปรกึ ษำเกย่ี วกบั กฎหมำยเบอ้ื งต้น
(ฉ) ดำเนินกำรเกย่ี วกบั คณะกรรมกำรบรหิ ำรงำนไกลเ่ กล่ยี
(ช) ดำเนินกำรเกี่ยวกับงำนแผน งบประมำณ และรำยงำนผลของสว่ นงำน
(ซ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอ่ืนที่เก่ียวข้องหรือที่ได้รับ
มอบหมำย
(2.๗) สว่ นเทคโนโลยสี ารสนเทศ เฉพำะหนว่ ยงำนตำมเอกสำรแนบท้ำยประกำศนี้
(ก) เป็นศูนย์ข้อมูล รวมถึงจัดทำฐำนข้อมูลสำรสนเทศทำงด้ำนคดี และด้ำนกำรบริหำรของ
หน่วยงำน ใหเ้ ปน็ ข้อมลู อิเลก็ ทรอนิกสเ์ พอื่ สนับสนุนกำรปฏิบัติงำนทั้งภำยในและภำยนอก
หนว่ ยงำน
(ข) ดูแล บำรุงรักษำ ตรวจสอบ ปรับปรุง และแก้ไขปัญหำกำรทำงำนของระบบงำน ระบบ
ฐำนข้อมูล ระบบเครือข่ำย ระบบคอมพิวเตอร์ และระบบสำรสนเทศท่ีมีอยู่ของหน่วยงำน
ให้สำมำรถรองรบั กำรปฏบิ ัติงำนของหนว่ ยงำนไดอ้ ย่ำงสะดวก รวดเร็ว และมปี ระสทิ ธิภำพ
(ค) บริหำรจัดกำรกำรใช้งำนบนระบบเครือข่ำยที่ใช้งำนผ่ำนระบบอินเทอร์เน็ตระบบสื่อสำร
ทำงไกลผำ่ นจอภำพ กำรให้บริกำรเวบ็ ไซด์ และจดหมำยอิเลก็ ทรอนกิ สข์ องหนว่ ยงำน

9

(ง) บริหำรจัดกำรระบบรักษำควำมปลอดภัยในกำรสื่อสำรข้อมูลผ่ำนเครือข่ำยและกำรเช่ือมโยง
ระบบเครือขำ่ ยของหน่วยงำนกบั หน่วยงำนภำยนอก

(จ) ให้คำปรึกษำ แนะนำ และถ่ำยทอดองค์ควำมรู้ในกำรดูแล บำรุงรักษำแก้ไขปัญหำ กำรใช้
งำนโปรแกรมปฏบิ ตั งิ ำนต่ำง ๆ และกำรใช้เคร่ืองคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์แก่บุคลำกรของ
หน่วยงำน

(ฉ) ศึกษำ วิเครำะห์เก่ียวกับกำรนำเทคโนโลยีมำใช้ในกำรพัฒนำระบบงำนระบบเครือข่ำย
ระบบคอมพิวเตอร์ เพื่อจัดทำคำของบประมำณประจำปีด้ำนเทคโนโลยีสำรสนเทศของ
หนว่ ยงำน

(ช) ศึกษำ วิเครำะห์ ออกแบบ และพัฒนำโปรแกรม ระบบงำนคอมพิวเตอร์และระบบ
เครือข่ำยของหน่วยงำนเพอ่ื สนบั สนนุ กำรพิจำรณำพพิ ำกษำคดี

(ซ) ประสำนงำนกบั สำนักงำนศำลยุติธรรม และปฏิบัตงิ ำนรว่ มกบั สำนักเทคโนโลยสี ำรสนเทศ
(ฌ) ดำเนินกำรเกี่ยวกับงำนแผน งบประมำณ และรำยงำนผลของสว่ นงำน
(ญ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอื่นที่เก่ียวข้องหรือท่ีได้รับ

มอบหมำย
(2.๘) สว่ นคดนี กั ทอ่ งเท่ียว เฉพำะหนว่ ยงำนตำมเอกสำรแนบทำ้ ยประกำศนี้
(ก) ให้คำแนะนำและช่วยเหลอื นักทอ่ งเที่ยวในกำรจดั ทำคำฟอ้ งและคำรอ้ งต่ำง ๆ ในกรณีที่เปน็

คดีแพง่ และคดผี บู้ ริโภค
(ข) ดูแลกำรนัดพิจำรณำ เพ่ือให้คดีเข้ำสู่กำรไกล่เกล่ียได้ภำยในวันรุ่งข้ึนท่ีศำลเปิดทำกำรหรือ

โดยเร็วที่สดุ เท่ำที่จะทำได้และสำมำรถดำเนินกำรต่อไปได้อย่ำงต่อเนื่องจนกว่ำคดีจะเสร็จ
กำรพิจำรณำ รวมทั้งกำรดำเนินกำรเพื่อสนับสนุนกำรสืบพยำนท่ีเป็นนักท่องเท่ียวไว้
ล่วงหนำ้
(ค) ประสำนงำนกับผู้แทนกระทรวงกำรท่องเท่ียวและกีฬำ สำนักงำนอัยกำรสูงสุดและหน่วยงำน
ที่เก่ียวขอ้ ง เพ่ือตดิ ตำมผู้ถกู ฟอ้ งหรอื ผทู้ ่เี กย่ี วขอ้ งให้มำศำลโดยเรว็
(ง) รับผิดชอบในกำรส่งหมำยเรียกและสำเนำคำฟ้องให้แก่ผู้ถูกฟ้องและกำรแจ้งวันนัดหรือ
คำสั่งศำลให้แก่นักท่องเท่ียว ผู้ถูกฟ้อง หรือผู้ท่ีเก่ียวข้อง โดยดำเนินกำรทำงโทรศัพท์
โทรสำร ไปรษณีย์ จดหมำยอิเล็กทรอนกิ ส์ หรือสื่อเทคโนโลยีสำรสนเทศอื่น
(จ) ประสำนงำนกบั ลำ่ มหรอื ผูไ้ กล่เกล่ยี ที่ต้องมำปฏิบตั ิหน้ำท่ีนอกเวลำทำกำร
(ฉ) ให้ควำมช่วยเหลือแนะนำนักท่องเที่ยวในกรณีท่ีนักท่องเที่ยวต้องกำร ผู้แทนส่วนรำชกำร
เปน็ ผ้รู บั มอบอำนำจเพอื่ ดำเนนิ คดตี ่อไปในกรณีทีน่ กั ท่องเทย่ี วตอ้ งเดนิ ทำงกลับ
(ช) ประสำนงำนแจง้ ผลคดไี ปยงั นักทอ่ งเท่ยี วหรือผ้แู ทนสว่ นรำชกำรทีเ่ ปน็ ผู้รับมอบอำนำจเพ่ือ
แจ้งให้นักท่องเท่ียวทรำบ รวมทั้ง ให้คำแนะนำแก่บุคคลดังกล่ำวหำกต้องมีกำรบังคับคดี
ต่อไป
(ซ) ประสำนงำนกับพนักงำนสอบสวนหรือพนักงำนอัยกำรในกรณีท่ีมีข้อพิพำทเกี่ยวพันกับ
คดีอำญำโดยนักท่องเที่ยวเป็นผู้เสียหำย เพ่ือให้รับเรื่องรำวร้องทุกข์และดำเนินกำร
สบื พยำนท่เี ปน็ นกั ทอ่ งเทย่ี วไว้ล่วงหน้ำ รวมท้ัง ให้คำแนะนำแก่นักท่องเท่ียวในกำรแต่งต้ัง

10

ผู้แทนส่วนรำชกำรเป็นผูร้ ับมอบอำนำจเพ่ือดำเนินคดีต่อไป และแจ้งผลคดีให้นักท่องเที่ยว
หรอื ผแู้ ทนทรำบผำ่ นกระทรวงกำรท่องเที่ยวและกีฬำ ในกรณีทีน่ กั ทอ่ งเทยี่ วเดนิ ทำงกลบั แล้ว
(ฌ) ประสำนงำนกับผแู้ ทนกระทรวงกำรทอ่ งเทีย่ วและกีฬำหรือหน่วยงำนอ่ืนท่ีเกี่ยวข้องในกำร
ดำเนินกำร กรณีนักท่องเที่ยวตกเป็นผู้ต้องหำหรือจำเลยในคดีอำญำ และมีควำมประสงค์
แจ้งใหส้ ถำนเอกอคั รรำชทูตหรอื สถำนกงสุลทรำบ
(ญ) ดำเนนิ กำรเกยี่ วกับงำนแผน งบประมำณ และรำยงำนผลของสว่ นงำน
(ฎ) ปฏิบัติงำนร่วมกับหรือสนับสนุนกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนอ่ืนท่ีเก่ียวข้องหรือท่ีได้รับ
มอบหมำย

11

บทสัมภาษณ์ผ้พู ิพากษาหวั หน้าศาลแขวงพระนครเหนือ

ศาลแขวงพระนครเหนือเป็นศาลยุติธรรมช้ันต้นตามพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
และเป็นศาลที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน โดยเริ่มก่อต้ังขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๓๗ (ร.ศ. ๑๑๓)
ในนามของศาลโปริสภา ๒ จนกระท่ังได้มีการเปลี่ยนช่ือจากศาลโปริสภา ๒ เป็น
ศาลแขวงพระนครเหนือในปี พ.ศ. ๒๔๗๘ ศาลแขวงพระนครเหนือมีอานาจพิจารณา
พิพากษาคดี และมีอานาจทาการไต่สวนหรือมีคาส่ังใด ๆ ที่ผู้พิพากษาคนเดียวมีอานาจ
ตามที่กาหนดในพระธรรมนูญศาลยุติธรรม มาตรา ๒๔ และมาตรา ๒๕ วรรคหน่ึง
ปัจจุบันศาลแขวงพระนครเหนือเปน็ ศาลแขวงมีเขตอานาจศาลครอบคลุมพ้ืนท่ีส่วนใหญ่
ในเขตกรงุ เทพมหานคร และเป็นศาลแขวงท่ีมจี านวนผ้พู พิ ากษามากท่ีสุดในประเทศไทย
ป ร ะ ก อ บ กั บ อ า น า จ ใ น ก า ร พิ จ า ร ณ า พิ พ า ก ษ า ค ดี ข อ ง ศ า ล แ ข ว ง พ ร ะ น ค ร เ ห นื อ
ในการพิจารณาพิพากษาคดีเล็ก ๆ น้อย ๆ ซึ่งเป็นคดีความส่วนใหญ่ของประเทศ ได้แก่
อานาจพิจารณาพิพากษาคดีแพ่ง ซึ่งราคาทรัพย์สินท่ีพิพาทหรือจานวนเงินที่ฟ้อง
ไม่เกินสามแสนบาท และอานาจพิจารณาพิพากษาคดีอาญา ซึ่งกฎหมายกาหนดอัตรา
โทษอย่างสูงไว้ให้จาคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจาทั้งปรับ
เป็นเหตุให้มีคดีเข้าสู่การพิจารณาของศาลเป็นจานวนมาก การบริหารจัดการคดี
ในรูปแบบตา่ ง ๆ ได้ถูกนามาใช้เพือ่ ลดปรมิ าณคดีในศาลแห่งนี้

12

การอานวยความยตุ ิธรรมแก่ประชาชนผ้มู อี รรถคดีของศาลยตุ ิธรรมถือเป็นภารกจิ
หลักของศาลแขวงพระนครเหนือ การพิจารณาคดีโดยสะดวก รวดเร็ว ประหยัด และ
เป็นธรรม จึงเป็นเป้าประสงค์ที่สาคัญในการอานวยความยุติธรรมแก่คู่ความที่มีคดี
ฟอ้ งรอ้ งกนั ในศาลแขวงพระนครเหนือ วิธีการระงับข้อพิพาททางเลือกโดยการไกล่เกลี่ย
ได้ถูกนามาใช้ในศาลแขวงพระนครเหนือเพ่ือลดปริมาณคดีที่ค้างพิจารณาในศาลและ
เพื่อวัตถุประสงค์หลักคือการรักษาสัมพันธภาพระหว่างคู่ความ นอกจากน้ีระบบ
เทคโนโลยีสารสนเทศสมัยใหม่ได้ถูกนามาใช้สนับสนุนการดาเนินกระบวนพิจารณาคดี
ในศาลแขวงพระนครเหนือเพ่ืออานวยความสะดวกแก่คู่ความและเพื่อเพ่ิมความรวดเร็ว
ในการพิจารณาคดี นอกจากนี้ การประกันสิทธิเสรีภาพของผู้ถูกกล่าวหาว่ากระทา
ความผิด ผ้ตู อ้ งหา หรอื จาเลยในระหวา่ งท่ีถูกดาเนินคดีในศาลภายใต้หลักสิทธิมนุษยชน
ยังเปน็ เป้าหมายสาคญั ในการอานวยความยตุ ิธรรมของศาลแขวงพระนครเหนอื อกี ดว้ ย

การท่ีข้าพเจ้าได้รับโอกาสให้ปฏิบัติหน้าท่ีในตาแหน่งผู้พิพากษาหัวหน้า
ศาลแขวงพระนครเหนือในช่วงระยะเวลาเกือบหนึ่งปี จึงถือเป็นภาระหน้าที่และ
ความรับผิดชอบที่สาคัญยิ่งท่ีจะนาพาศาลแขวงขนาดใหญ่แห่งนี้ให้บรรลุวัตถุประสงค์
หลักของศาลยุติธรรม คือ การอานวยความยุติธรรมแก่ประชาชนผู้มีอรรถคดี
ในศาลแขวงพระนครเหนือทุกคน ให้ได้รับความยุติธรรมอย่างแท้จริงโดยรวดเร็วและ
เสมอภาค

(ดร.ฉันชาย โรจนสโรช)
ผพู้ ิพากษาหัวหน้าศาลแขวงพระนครเหนอื

๑๙ มีนาคม ๒๕๖๓

13

e-Filing กบั ศาลแขวงพระนครเหนือ

ตามที่ประธานศาลฎีกาได้มีนโยบายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2559-2560
ด้านการอานวยความยุติธรรมและการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน โดยให้มี
การนาเทคโนโลยสี ารสนเทศเหมาะสมมาใชเ้ พื่อส่งเสรมิ และเพิ่มประสิทธิภาพในการพิจารณา
พิพากษาคดี การบริหารจัดการ และการให้บริการประชาชนประกอบกับมีการแก้ไข
เพิ่มเติมประมวลวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 68 ระบุว่า “การยื่นและส่งคาคู่ความ
และเอกสารในลักษณะนี้ไม่ว่าการน้ันจะเป็นโดยคู่ความฝ่ายใดทาต่อศาลหรือต่อคู่ความ
อีกฝ่ายหน่ึงหรือศาลทาต่อคู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง หรือทุกฝ่าย รวมทั้งการแจ้งคาส่ังของ
ศาลหรอื ข้อความอยา่ งอื่นไปยังคคู่ วามหรือบุคคลอ่นื ใด อาจดาเนินการโดยทางไปรษณีย์
อิเล็กทรอนิกส์หรือส่ือเทคโนโลยีสารสนเทศอื่นใดก็ได้ ท้ังน้ีตามหลักเกณฑ์และวิธีการ
ที่กาหนดไว้ในข้อกาหนดของประธานศาลฎีกาโดยความเห็นชอบของที่ประชุมใหญ่
ศาลฎีกา และเมือ่ ข้อกาหนดน้ันประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลว้ ให้ใช้บังคับได”้

ดังนั้น เพื่อให้การบริการคู่ความและผู้มีส่วนได้เสียในคดีความสามารถย่ืนและส่ง
คาคู่ความและเอกสารโดยคู่ความกระทาต่อศาลหรือต่อคู่ความอีกฝ่ายหน่ึง หรือศาล
ทาต่อคู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือทุกฝ่าย รวมทั้งการแจ้งคาสั่งของศาลหรือข้อความ
อย่างอื่นไปยังคู่ความหรือบุคคลอื่นใด สามารถดาเนินการโดยทางไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์
หรือสื่อเทคโนโลยีสารสนเทศอื่น โดยไม่ต้องเดินทางมาศาล สานักงานศาลยุติธรรม
จึงได้จดั ทาระบบย่ืนฟ้องอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (e-filing System) ข้ึน โดยในระยะแรกได้จัดทา
ระบบน้ีขึ้นเพื่อใช้กับการย่ืนฟ้องตั้งต้นในคดีแพ่งบางประเภท โดยเร่ิมให้บริการใช้ระบบนี้
ที่ศาลแพง่ ศาลแพง่ ธนบรุ ี และศาลแพง่ กรุงเทพใต้

ซ่ึงปัจจุบันสานักงานศาลยุติธรรม ยกระดับระบบศาลดิจิทัล สู่ระบบการย่ืนคาฟ้อง
อิเล็กทรอนิกส์ (e-filing) Version 3 เพ่ือเพิ่มประสิทธิภาพในการพิจารณาพิพากษาคดี
และความสะดวกสบายให้กับผู้ใช้งานมากยิ่งข้ึน โดยทนายความทั่วประเทศสามารถย่ืนคา
ฟ้องอิเล็กทรอนิกส์ผ่านเว็บไซต์ ไม่ต้องเดินทางไปย่ืนฟ้องท่ีศาล ขณะที่จาเลยสามารถย่ืน
คาให้การผ่านระบบได้เช่นเดียวกัน ด้านผู้พิพากษาสามารถรับฟ้องทางอิเล็กทรอนิกส์

14

หากคดีไม่ยุ่งยาก ไม่ต้องทาสานวนกระดาษ ศาลไม่ต้องหาพื้นท่ีจัดเก็บสานวนที่มี
เพิ่มมากข้ึน และคู่ความยังสามารถติดตามคดีได้ตลอด 24 ชั่วโมง ตอบโจทย์พันธกิจ
ท่ีจะพัฒนาและสร้างระบบสนับสนุนอานวยความยุติธรรมให้มีความรวดเร็ว สะดวก
ทนั สมยั และเป็นสากล

หลังจากท่ีธนาคารกรุงไทยและสานักงานศาลยุติธรรม ได้ลงนามความร่วมมือใน
การพัฒนาระบบศาลดิจิทัล เพื่อส่งเสริมและเพิ่มประสิทธิภาพในการพิจารณาพิพากษา
คดี การบริหารจัดการ และการให้บริการประชาชน โดยร่วมกันพัฒนาและขยายผล
ระบบการยืน่ และสง่ คาคคู่ วามและเอกสารโดยส่อื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (e-filing) ให้ครอบคลุม
ศาลช้ันต้นท่ัวประเทศ ซ่ึงขณะนี้ศาลซึ่งพิจารณาคดีแพ่ง 148 แห่ง จาก 157 แห่ง
ทวั่ ประเทศ ได้เขา้ ร่วมโครงการ มผี ู้ใชบ้ ริการกว่า 3,267 คดี แล้ว ทผี่ ่านมาธนาคารกรุงไทย
และสานักงานศาลยุติธรรม ได้นาระบบเทคโนโลยีมาใช้ในระบบงานต่างๆ เพ่ือยกระดับ
ศาลดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ โดยร่วมพัฒนาระบบ e-Filing อย่างต่อเนื่อง และขณะนี้
ได้เข้าสู่ Version 3 ด้วยการนาเทคโนโลยีย่ืนคาฟ้องอิเล็กทรอนิกส์มาใช้ เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพ
ในการพิจารณาคดีความมากย่ิงขึ้น ช่วยอานวยความสะดวกและแก้ไขปัญหาให้กับ
ทนายความท่ัวประเทศท่ีข้ึนทะเบียนในระบบ จานวน 2,808 คน ซ่ึงแต่ละปีต้องยื่นฟ้อง
1.2 ล้านคดี ระบบ e-Filing Version 3 ปัจจุบัน สามารถรองรับการพิจารณาคดีในส่วน
ของคดีแพ่ง โดยทางสานักงานศาลยุติธรรมมีแผนขยายไปยังการพิจารณาคดีอาญา
และขยายการใหบ้ รกิ ารใหค้ รอบคลมุ ทั่วประเทศ

ศาลแขวงพระนครเหนอื เป็น 1 ใน 157 แห่ง ของศาลยุติธรรม ซ่ึงนาระบบยื่นฟ้อง
อิเล็กทรอนิกส์ (e-filing System) มาใช้ในการพัฒนาระบบดิจิทัล เพื่อส่งเสริมและ
เพิ่มประสทิ ธภิ าพในการพจิ ารณาคดี การบรหิ ารจัดการและการให้บริการประชาชนเช่ือม
ฐานข้อมูลในกระบวนการยุติธรรม เพิ่มความสะดวกในการให้บริการประชาชน โดยเริ่ม
รับฟ้องผ่านระบบย่ืนฟ้องอิเล็กทรอนิกส์ (e-filing System) เม่ือวันที่ 18 ตุลาคม 2562
จนถงึ ขณะน้ีไดป้ รับปรงุ เป็นระบบ e-Filing Version 3 โดยมีการฟ้องคดีแพ่งผ่านระบบ
แบง่ เปน็ คดผี ู้บริโภค 587 คดี และคดีมโนสาเร่ 1 คดี รวม 588 คดี (ข้อมูล ณ วันท่ี 29
กุมภาพันธ์ 2563)

๑๕

การไกล่เกลี่ยขอ้ พพิ าทในศาลแขวงพระนครเหนอื

การไกล่เกล่ียข้อพิพาทถือเป็นรูปแบบหน่ึงของการระงับข้อพิพาททางเลือก
(Alternative Dispute Resolution) ที่นอกเหนือไปจากการฟ้องร้องต่อศาล โดยมี
บุคคลท่ีสามซ่ึงเรียกว่าผู้ไกล่เกล่ียและผู้ประนีประนอมเข้ามาช่วยเหลือให้เกิดการ
ประนีประนอมยอมความกัน และมีลักษณะสาคัญของการดาเนินการอยู่บนพ้ืนฐาน
ความสมัครใจของคู่พิพาท รักษาความลับและไม่มุ่งหาข้อสรุปถูกผิด แต่ส่งเสริมให้
คู่พิพาทแสวงหาทางออกร่วมกัน อันเป็นการรักษาความสัมพันธ์หรือผลประโยชน์
ร่วมกันระหว่างคู่พิพาท ตลอดจนเป็นการแบ่งเบาภาระคดีของศาลและทาให้คดี
เสรจ็ ไปจากศาลโดยรวดเรว็

ศาลแขวงพระนครเหนือได้มีการนาการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทมาใช้ควบคู่กับ
การดาเนินกระบวนพิจารณาคดีของศาล เพื่อลดจานวนคดีที่จะเข้าสู่การพิจารณาคดี
ของศาลและเพื่อประโยชน์ของคู่ความทุกฝ่ายท่ีจะยุติคดี ท้ังน้ี ในคดีแพ่ง ให้ศาลมี
อานาจที่จะไกล่เกลี่ยให้คู่ความไม่ว่าการพิจารณาคดีจะดาเนินการไปแล้วเพียงใดก็ตาม
และอาจแต่งตั้งบุคคลหรือคณะบุคคลเป็นผู้ประนีประนอมเพ่ือช่วยเหลือศาล
ในการไกล่เกลี่ยให้คู่ความได้ประนีประนอมกัน (ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณความแพ่ง
มาตรา ๑๙-๒๐ ทวิ) ส่วนคดีอาญานั้น ในทางปฏิบัติคู่ความท่ีสามารถตกลงกันผ่าน
การไกล่เกล่ียข้อพิพาทคดีอาญาในความผิดต่อส่วนตัว สามารถใช้ช่องทางตามประมวล
กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ได้แก่ การยอมความหรือถอนฟ้องก่อนคดีถึงที่สุด
ซึ่งเมื่อดาเนินการดังกล่าวไปแล้ว คู่พิพาทก็จะเสียสิทธิในการดาเนินกระบวนพิจารณา
ในช้ันศาล (ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๓๕ และ ๓๙) ในการน้ี
ศาลแขวงพระนครเหนือได้มีรูปแบบการจัดการคดีท่ีเข้าสู่กระบวนการไกล่เกลี่ย
ดงั ตอ่ ไปนี้

๑. การจดั ตง้ั ศูนยไ์ กลเ่ กลย่ี และประนอมขอ้ พิพาท

ศาลแขวงพระนครเหนือได้จัดให้มีการจัดตั้งศูนย์ไกล่เกล่ียและประนอมข้อพิพาท
ประจาศาลแขวงพระนครเหนือขึ้น โดยเป็นไปตามข้อกาหนดประธานศาลฎีกาว่าด้วย

๑๖

การไกล่เกลี่ย พ.ศ.๒๕๕๔ ท่ีกาหนดให้มีศูนย์ไกล่เกลี่ยประจาศาลตามความจาเป็นขึ้น
ท้ังน้ี ได้มีการแต่งต้ังผู้พิพากษาประจาศูนย์ไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพาทเพ่ือทา
หน้าที่ไกล่เกล่ียคดีของศูนย์ไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพาท และจัดให้มีคณะกรรมการ
บริหารงานไกล่เกลี่ยประจาศาลแขวงพระนครเหนือ รวมถึงจัดให้มีหัวหน้าศูนย์และ
เจ้าหน้าท่ีประจาศูนย์ไกล่เกล่ียและประนอมข้อพิพาทของศาลแขวงพระนครเหนือและ
จัดให้มีผู้ประนีประนอมประจาศาลแขวงพระนครเหนือ เพ่ือให้การขับเคลื่อนพัฒนา
การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของศาลแขวงพระนครเหนือเป็นไปด้วยความรวดเร็ว
มีประสิทธิภาพ และบรรลุผลสาเร็จตามวัตถุประสงค์เป็นไปตามข้อกาหนดของ
ประธานศาลฎกี าดงั กล่าว

๑.๑ การแต่งต้ังคณะกรรมการบริหารงานไกล่เกลี่ยประจาศาล
แขวงพระนครเหนือ

ตามคาส่ังศาลแขวงพระนครเหนือ ที่ ๕๐/๒๕๕๕ ลงวันที่ ๒ เมษายน
๒๕๕๕ ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารงานไกล่เกลี่ยประจาศาลแขวงพระนคร
เหนือ เพื่อให้เกิดการพัฒนางานไกล่เกล่ียของศาลแขวงพระนครเหนือให้เป็นไป
อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นไปตามข้อกาหนดของ ประธานศาลฎีกาว่าด้วย
การไกล่เกลี่ย พ.ศ.๒๕๕๔ ในการนี้ กาหนดให้คณะกรรมการบริหารงานไกล่เกลี่ย
มีอานาจ ดังตอ่ ไปน้ี

๑) เสนอแนะและให้คาปรึกษาแก่ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลเก่ียวกับ
นโยบายการพฒั นางานไกล่เกลยี่ ของศาล

๒) กาหนดและวางแผนกลยุทธ์ แผนปฏิบัติการ ตลอดจนกิจกรรม
และการดาเนนิ งานไกล่เกลยี่ ของศาล โดยความเหน็ ชอบของผพู้ ิพากษาหัวหนา้ ศาล

๓) เสนอแนะและให้คาปรึกษาแก่ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลเก่ียวกับ
ประเภทของคดที ่ใี ห้ศูนย์ไกล่เกลย่ี ประจาศาลสนับสนนุ เปน็ พิเศษใหม้ ีการไกล่เกลยี่

๔) กลั่นกรองและให้ความเห็นเกี่ยวกับรายชื่อบุคลที่จะเสนอเพื่อ
ข้ึนทะเบียนผู้ประนีประนอม

๑๗

๕) กล่ันกรองและให้ความเห็นชอบเกี่ยวกับการจัดทาบัญชีรายช่ือ
บุคคลท่ีประสงค์จะทาหน้าที่ผู้ประนีประนอมตามข้อ ๕๗ วรรคสาม ตามข้อกาหนด
ของประธานศาลฎีกาฯ

๖) พิจารณาและทาความเห็นขอบเก่ียวกับการจาหน่ายช่ือ
ผปู้ ระนีประนอมออกจากทะเบียนตามข้อ ๖๐ วรรคสอง ตามข้อกาหนดประธานศาลฎกี า

๗) ติดตามและประเมินผลเก่ียวกับการดาเนินงานตามนโยบาย
แผนกลยทุ ธ์ แผนปฏบิ ัติการ และการดาเนนิ งานต่าง ๆ ท่ีกาหนดไว้

๘) ศึกษาและวิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับงานไกล่เกลี่ยข้อพิพาท
ของศาล พร้อมทั้งให้ข้อเสนอแนะและความเห็นเก่ียวกับการแก้ไขปัญหาและการปรับปรุง
การดาเนินงาน

๙) ดาเนนิ การอื่นใดตามทผี่ ้พู ิพากษาหัวหนา้ ศาลมอบหมาย

ท้ังนี้ คณะกรรมการบริหารงานไกล่เกลี่ยประจาศาลแขวงพระนครเหนือ
อาจแต่งตั้งคณะอนุกรรมการหรือคณะทางาน เพ่ือพิจารณาหรือปฏิบัติการอย่างใด
อยา่ งหนงึ่ ตามคณะกรรมการมอบหมายได้

๑.๒ การแตง่ ตัง้ ผพู้ พิ ากษาประจาศนู ยไ์ กลเ่ กล่ียและประนอมข้อพิพาท

โดยผพู้ ิพากษาหัวหน้าศาลแขวงพระนครเหนอื จะมคี าสั่งแต่งต้ังผู้พิพากษา
ประจาศูนย์ไกล่เกล่ียและประนอมข้อพิพาทประจาศาลแขวงพระนครเหนือ เป็นองค์
คณะไกล่เกลี่ย โดยปฏิบัติหน้าที่ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทคดีท่ีเข้าสู่ระบบการไกล่เกลี่ยของ
ศาลแขวงพระนครเหนือ ท้ังน้ี ผู้พิพากษาประจาศูนย์ไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพาท
มีอานาจในการพิจารณา สั่งคาร้อง คาขอ คาแถลง ลงนามในสัญญาประนีประนอม
ยอมความ และพิพากษาตามยอมในคดีที่ดาเนินการในศูนย์ไกล่เกล่ียและประนอม
ขอ้ พิพาท ตลอดจนควบคุม ดูแล แกไ้ ขปญั หา ให้คาปรึกษาแก่หัวหน้าศูนย์ไกล่เกล่ียและ
ประนอมขอ้ พิพาท โดยปฏิบัติหน้าที่และรับผิดชอบให้การดาเนินงานด้านการไกล่เกล่ีย
และประนอมข้อพิพาทของศาลแขวงพระนครเหนือให้เป็นไปโดยเรียบร้อยและ
สอดคล้องกบั มติของคณะกรรมการบรหิ ารงานไกล่เกลยี่ ประจาศาลแขวงพระนครเหนอื

๑๘

๒. การจัดตง้ั ศูนยค์ ุ้มครองสิทธแิ ละเสรภี าพในคดีอาญา

ศาลแขวงพระนครเหนือได้จัดระบบคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพในคดีอาญา
ขึ้นภายในศาล เพ่ือเป็นการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับการดาเนินคดีอาญา
แก่จาเลยและอานวยความสะดวกแก่ทุกฝ่ายในการเข้าถึงความเป็นธรรมอย่างแท้จริง
โดยการให้ความรู้เก่ียวกับขั้นตอนการดาเนินคดีอาญาของศาล สิทธิของจาเลย
เสริมสร้างจิตสานึกและความรับผิดชอบของผู้กระทาความผิดท่ีมีต่อผู้เสียหาย
และสังคม การแสวงหาข้อเท็จจริงที่สาคัญเพื่อประกอบการใช้ดุลพินิจเกี่ยวกับการ
กาหนดโทษและมาตรการแก้ไขเยียวยาผู้กระทาความผิดให้เหมาะสมกับพฤติการณ์
รวมทั้งลดข้ันตอนและระยะเวลาการดาเนินคดีในศาล สร้างความเข้าใจที่ถูกต้องและ
เป็นประโยชน์สูงสุดเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมทางอาญา ทั้งนี้ ได้มีคาส่ังศาลแขวง
พระนครเหนือ ที่ ๑๑๓/๒๕๖๑ ให้จัดต้ังศูนย์คุ้มครองสิทธิและเสรีภาพในคดีอาญาข้ึน
ในศาลแขวงพระนครเหนือ โดยให้ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลแต่งต้ังผู้พิพากษาและ
เจ้าหน้าท่ีในการดาเนินงานคุ้มครองสิทธิฯ และให้ศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ ให้คาปรึกษา
และแนะนาคู่ความและบุคคลที่เกี่ยวข้อง เผยแพร่กระบวนการคุ้มครองสิทธิฯ เชิญชวน
คู่ความใช้กระบวนการคุ้มครองสิทธิฯ และดาเนินการอื่นใดเพ่ือให้กระบวนการยุติธรรม
คุม้ ครองสิทธิและเสรภี าพในคดีอาญาในศูนย์คมุ้ ครองสิทธิฯ เป็นไปโดยเรียบร้อย

๑๙

สาหรับการแต่งตั้งผู้พิพากษาปฏิบัติหน้าท่ีประจาศูนย์คุ้มครองสิทธิและ
เสรีภาพในคดีอาญา ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลแขวงพระนครเหนือจะแต่งต้ังผู้พิพากษา
หวั หนา้ ศูนย์ค้มุ ครองสิทธิและเสรีภาพในคดีอาญา และผู้พิพากษาประจาศูนย์คุ้มครอง
สิทธิและเสรีภาพในคดีอาญาของศาลแขวงพระนครเหนือ ท้ังน้ี ให้ผู้พิพากษาหัวหน้า
ศนู ยค์ ุม้ ครองสิทธิฯ มีอานาจหน้าท่ีดังนี้

๑) กากับดูแลการดาเนินการของศูนย์คุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ
ในคดอี าญา

๒) พิจารณาคัดเลือกสานวนท่ีสมควรนาเข้าสู่ศูนย์คุ้มครองสิทธิและ
เสรภี าพในคดีอาญา

๓) ให้คาปรึกษาและคาแนะนาแก่ผู้พิพากษาประจาศูนย์คุ้มครองสิทธิ
และเสรภี าพในคดอี าญา

๔) จัดวางระบบงานธุรการภายในศูนย์คุ้มครองสิทธิและเสรีภาพใน
คดอี าญา

๓. การจดั การคดีทีเ่ ข้าสู่การไกล่เกล่ยี ข้อพพิ าท

๓.๑ สานวนท่ีเข้าศูนยไ์ กลเ่ กลย่ี ข้อพิพาทในคดแี พง่

๑) คดีแพ่งก่อนวันนัด โดยจะเป็นคดีละเมิดและคดีผู้บริโภค ซ่ึงบุคคล
ธรรมดาฟ้องบุคคลธรรมดา โดยงานรับฟ้องคดีแพ่งจะกาหนดนัดไกล่เกล่ียก่อนนัดแรก
๑ นดั

๒) คดีแพ่งในวันนัด หากคู่ความตกลงกันได้ก่อนหรือในวันนัด ให้ส่ง
สานวนให้ศูนย์ไกล่เกล่ียเพ่ือให้ผู้พิพากษาประจาศูนย์ไกล่เกลี่ยพิพากษาตามยอม
แต่หากเป็นกรณีคู่ความประสงค์จะเจรจา ให้ส่งสานวนให้ศูนย์ไกล่เกลี่ย แล้วศูนย์
ไกล่เกล่ียจะส่งสานวนให้กับผู้ประนีประนอม หากคู่ความตกลงกันได้ ให้ผู้พิพากษา
ประจาศูนย์ไกล่เกลี่ยพิพากษาตามยอม แต่หากคู่ความตกลงกันไม่ได้ ให้คู่ความพบ
ผู้พิพากษาประจาศูนย์ไกล่เกล่ีย แต่หากคู่ความตกลงกันไม่ได้อีก ให้ผู้พิพากษาประจา

๒๐

ศูนย์ไกล่เกลี่ยจดรายงานพิจารณาเพ่ือกาหนดวันนัดสืบพยาน และส่งสานวนไปกาหนด
วันนัดสืบพยานท่ีศูนย์นัดความ หรือส่งสานวนคืนผู้พิพากษาเจ้าของสานวนในคดี
ฝ่ายเดยี วโดยให้นัดพรอ้ มหรือนดั พจิ ารณาหรอื นดั สบื พยานโจทก์

๓.๒ สานวนทเ่ี ข้าสู่ศูนยค์ ุม้ ครองสิทธแิ ละเสรีภาพในคดีอาญา

๓.๒.๑ คดีท่ีพนักงานอยั การฟอ้ งจาเลย และคคู่ วามประสงค์ไกล่เกลยี่

๑) คดียอมความได้

- กรณีผู้เสียหายมาศาล หากจาเลยให้การปฏิเสธ ให้ส่งสานวน
ใหศ้ นู ยค์ ุม้ ครองสทิ ธฯิ เพอ่ื ใหค้ ูค่ วามพบผู้พพิ ากษาประจาศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ

- กรณีผู้เสียหายไม่มาศาล หากจาเลยให้การปฏิเสธ ให้ผู้พิพากษา
เจ้าของสานวนจดรายงานกระบวนพิจารณาเพื่อกาหนดวันนัดสืบพยานและให้นัด
คุ้มครองสิทธิฯ นัดหน้า โดยให้โจทก์ประสานงานผู้เสียหายมาศาลนัดคุ้มครองสิทธิฯ
ให้ด้วย และให้ประสานศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ เพื่อกาหนดวันนัดศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ
ให้คคู่ วามพบผู้พพิ ากษาประจาศนู ย์คุ้มครองสทิ ธิ

๒) คดอี าญาแผน่ ดิน

- กรณีผู้เสียหายมาศาล หากจาเลยให้การปฏิเสธ ให้ส่งสานวน
ให้ศูนยค์ มุ้ ครองสิทธฯิ เพื่อใหค้ คู่ วามพบผพู้ พิ ากษาประจาศนู ย์คุ้มครองสทิ ธฯิ

- กรณีผู้เสียหายไม่มาศาล หากจาเลยให้การปฏิเสธ ให้ผู้พิพากษา
เจ้าของสานวนจดรายงานกระบวนพิจารณาเพื่อกาหนดวันนัดสืบพยานและให้นัด
คุ้มครองสิทธิฯ นัดหน้า โดยให้โจทก์ประสานงานผู้เสียหายมาศาลนัดคุ้มครองสิทธิฯ
ให้ด้วย และให้ประสานศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ เพื่อกาหนดวันนัดศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ
ใหค้ ู่ความพบผพู้ พิ ากษาประจาศนู ยค์ ุ้มครองสทิ ธิ

- รัฐเสียหาย หากจาเลยให้การปฏิเสธ ให้ส่งสานวนให้ศูนย์
คมุ้ ครองสิทธิฯ เพือ่ ให้คู่ความพบผ้พู ิพากษาประจาศนู ย์คมุ้ ครองสิทธฯิ

๒๑

คดีอาญายอมความได้ตามข้อ ๑) หรือคดีอาญาแผ่นดินตามข้อ ๒)
ข้างต้น หากจาเลยให้การรับสารภาพท่ีศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ ให้ผู้พิพากษาประจา
ศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ จดรายงานกระบวนพิจารณาส่งสานวนคืนผู้พิพากษาเจ้าของ
สานวนในวันนน้ั เพอื่ ดาเนินกระบวนพจิ ารณาต่อไป

คดีอาญายอมความได้ตามข้อ ๑) หรือคดีอาญาแผ่นดินตามข้อ ๒)
ข้างต้น จาเลยให้การรับสารภาพ แต่ผู้เสียหายยื่นคาร้องขอให้บังคับจาเลยชดใช้
ค่าสินไหมทดแทน ผู้พิพากษาเจ้าของสานวนจะมีคาพิพากษาในคดีอาญาไปก่อน
หรือไม่ก็ได้ ให้ผู้พิพากษาเจ้าของสานวนจดรายงานกระบวนพิจารณา เพื่อกาหนด
วันนัดสืบพยานและส่งสานวนนัดไกล่เกลี่ยในวันน้ัน หรือนัดไกล่เกลี่ยนัดหน้า โดยให้
ประสานศนู ย์ไกล่เกลีย่ เพือ่ กาหนดวนั นัดไกล่เกลี่ย

หากคู่ความฝ่ายหน่ึงฝ่ายใดประสงค์เจรจา หรือคู่ความท้ังสองฝ่าย
ไม่ประสงค์จะเจรจา แต่จาเลยให้การรับสารภาพ ผู้พิพากษาเจ้าของสานวนดาเนิน
กระบวนพิจารณาต่อไป หากจาเลยให้การปฏิเสธ ให้ผู้พิพากษาเจ้าของสานวน
จดรายงานกระบวนพิจารณาเพ่ือกาหนดวันนัดสืบพยาน และให้ส่งสานวนให้
ศูนย์คุ้มครองสิทธิฯ โดยให้กาหนดวันนัดคุ้มครองสิทธิฯ เพื่อให้คู่ความพบผู้พิพากษา
ประจาศูนยค์ ุม้ ครองสทิ ธฯิ

๓.๓ การไกลเ่ กลีย่ ขอ้ พิพาทก่อนวนั นัดพรอ้ ม

เน่ืองมาจากศาลแขวงพระนครเหนือมีปริมาณคดีเข้าสู่การพิจารณาของ
ศาลจานวนมากท้ังคดีแพ่งและคดีอาญา ตลอดจนมีการนาระบบไกล่เกล่ียข้อพิพาท
มาใช้ควบคู่กับการดาเนินกระบวนพิจารณาคดีของศาล ดังนั้น ศาลแขวงพระนครเหนือ
จึงได้กาหนดให้มีการนัดไกล่เกลี่ยก่อนวันนัดพร้อม เพ่ือเป็นการลดจานวนคดีท่ีจะเข้าสู่
การพิจารณาคดีของศาลและเพื่อเป็นประโยชน์แก่คู่ความทุกฝ่ายที่จะสามารถยุติข้อ
พพิ าทด้วยความสะดวก รวดเร็ว และประหยัดคา่ ใช้จา่ ย

๒๒

๓.๔ การไกล่เกล่ียก่อนฟอ้ งคดี

ศาลแขวงพระนครเหนือได้กาหนดประเภทข้อพิพาทท่ีเข้าสู่การไกล่เกล่ีย
กอ่ นฟอ้ งคดี ดังนี้

ขอ้ ๑ ขอ้ พิพาทที่สามารถเขา้ สูก่ ารไกลเ่ กล่ียก่อนฟอ้ งคดีได้ มดี ังน้ี

(๑) ข้อพิพาททางแพ่งอันมีลักษณะเป็นคดีผู้บริโภคตามพระราชบัญญัติ
วิธีพิจารณาคดีผู้บริโภค พ.ศ.๒๕๕๑ เฉพาะกรณีที่ผู้บริโภคถูกโต้แย้งสิทธิ และอยู่ใน
อานาจพิจารณาพิพากษาของศาลแขวงพระนครเหนอื

(๒) ข้อพิพาททางแพง่ อันมีลักษณะเป็นคดีมโนสาเร่ตามประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๘๙ (๑) และอยู่ในอานาจพิจารณาพิพากษาของศาล
แขวงพระนครเหนือ ท้ังน้ี ข้อพพิ าทเช่นวา่ น้นั ต้องไม่มลี ักษณะเป็นประเภทคดชี ดุ

(๓) ข้อพิพาทเก่ียวกับการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนท่ีเก่ียวเนื่องกับ
คดีอาญาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๔๔/๑ และทุนทรัพย์
ท่ีพิพาทไมเ่ กินสามแสนบาท

ขอ้ ๒ ขอ้ พพิ าทที่ไมส่ ามารถเขา้ สู่การไกลเ่ กลี่ยก่อนฟอ้ งคดไี ด้ มดี ังนี้

(๑) ข้อพิพาทในมลู หนีอ้ ันเกดิ แต่การโอนสทิ ธเิ รียกรอ้ ง

(๒) ข้อพิพาททางแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาตาม ข้อ ๑ (๓) อันมี
ค่าเสียหายหรือทุนทรพั ย์ทเ่ี รยี กร้องเกนิ กว่าสามแสนบาท

(๓) ขอ้ พิพาททางอาญา

๔. สถติ ิคดไี กลเ่ กล่ียข้อพิพาท

สถิตคิ ดีไกล่เกลยี่ ปี ๒๕๕๘ – ๒๕๖๒

ปี พ.ศ. คดีเข้าสศู่ าล คดีทเ่ี ขา้ สกู่ ารไกลเ่ กลีย่ คดีไกลเ่ กลย่ี สาเรจ็

๒๕๕๘ ๒๕,๕๓๒ ๓,๙๘๙ ๓,๘๕๓ (รอ้ ยละ ๙๖.๕๙)

๒๓

ปี พ.ศ. คดเี ข้าสศู่ าล คดที ีเ่ ขา้ สู่การไกลเ่ กลยี่ คดีไกล่เกลยี่ สาเรจ็

๒๕๕๙ ๒๗,๔๐๐ ๔,๖๔๔ ๔,๓๔๘ (ร้อยละ ๙๓.๖๒)

๒๕๖๐ ๒๔,๘๗๘ ๕,๐๒๗ ๔,๓๙๔ (ร้อยละ ๘๗.๔๐)

๒๕๖๑ ๒๗,๔๑๖ ๕,๘๘๐ ๕,๒๑๒ (ร้อยละ ๘๘.๖๓)

๒๕๖๒ ๒๐,๔๙๕ ๓,๙๙๒ ๓,๓๕๔ (รอ้ ยละ ๘๔.๐๑)
(ม.ค.-ก.ย. ๖๒)

รวม ๑๒๕,๗๒๑ ๒๓,๕๓๒ ๒๑,๑๖๑ (ร้อยละ ๘๙.๙๒)

๕ บคุ ลากรผู้ปฏบิ ัติงานประจาศูนย์ไกล่เกลยี่ และประนอมข้อพิพาท
ปัจจบุ ัน ณ วนั ท่ี ๑ ตลุ าคม ๒๕๖๒ มีบคุ ลากรผปู้ ฏบิ ตั งิ านประจาศนู ยไ์ กล่

เกลี่ยและประนอมขอ้ พพิ าทของศาลแขวงพระนครเหนือ ดังต่อไปนี้
๕.๑ ผู้พพิ ากษาประจาศนู ย์ไกลเ่ กลย่ี และประนอมข้อพพิ าท
เพื่อปฏิบตั ิหนา้ ที่ไกลเ่ กล่ยี ข้อพิพาทคดีที่เข้าสรู่ ะบบการไกลเ่ กลี่ย ไดแ้ ก่
๑. นายสมชยั คชวรรณ์
ผพู้ ิพากษาหัวหน้าคณะชนั้ ตน้ ในศาลแขวงพระนครเหนอื
๒. นางสพุ ิชฌาย์ ศริ ิวฒั นา สีตะสิทธ์ิ
ผูพ้ ิพากษาศาลแขวงพระนครเหนอื
๓. นายวฒุ ศิ กั ด์ิ เอมะสวุ รรณ
ผ้พู พิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนอื

๒๔

๕.๒ เจา้ หนา้ ที่ประจาศนู ย์ไกล่เกลย่ี และประนอมขอ้ พิพาท

๑. นางสาวขวญั เรอื น เพบขนุ ทด นิติกรชานาญการพเิ ศษ

๒. นางสาวมีอานาจวาสนา ใจแกว้ นติ กิ รปฏิบัตกิ าร

๓. นางสาวสภุ ทั รา ลม่ิ ปี่ นิตกิ รปฏบิ ัตกิ าร

๔. นายอาทิตย์ วงษส์ นทิ นิตกิ ร

๕. นางสาวพรนภิ า เหมะธุลนิ เจา้ หนา้ ทีศ่ าลยตุ ธิ รรม

๖. นางสาวชัชฎามาศ ไทยสนั ทดั เจ้าหน้าท่ีศาลยตุ ิธรรม

๗. นางสาวณฤนนท จน่ั สมจติ ต์ เจา้ หนา้ ท่ศี าลยตุ ธิ รรม

นอกจากนี้ ได้มีเจ้าพนักงานคดีสับเปล่ียนหมุนเวียนกันคร้งั ละ ๑ เดอื น
เพ่ือปฏิบัติงานภายในศูนย์ไกล่เกลีย่ และประนอมข้อพิพาท ซ่งึ ประกอบด้วย

๑. นายวศิ วฒั น์ ทองกลุ เจ้าพนักงานคดีชานาญการ
๒. นายวันชยั พิศเพง็ กลุ วฒั น์ เจา้ พนกั งานคดชี านาญการ
๓. นางสาววนิ ทน์ ศิ า กาพระบาง เจา้ พนักงานคดชี านาญการ

25

ข้อมูลสถติ ิคดีศาลแขวงพระนครเหนือ

คดอี าญา

ปริมาณคดี 9,330 9,363 9,032 9,035 9,047 9,066

10000 858 825 825 822 825 806
9000 ปี 2561 ปี 2562
8000
7000 คดรี ับใหม่ คดแี ลว้ เสรจ็ คดีค้างไป
6000
5000
4000
3000
2000
1000

0

ปี 2560

คดีค้างมา

คดแี พ่ง

ปร3ิม0า0ณ0 คดี 2,594
2,471
2500
2000 2,118 2,131
1,866 1,915

1500

1000 780 744 744 621
500
528 528

0 ปี 2561 ปี 2562
ปี 2560

คดคี ้างมา คดรี บั ใหม่ คดีแล้วเสรจ็ คดคี ้างไป

26

ปรมิ าณคดี คดีผ้บู รโิ ภค 2,594
2,471
3000 2,131
2500 2,118 1,915
2000 1,866

1500

1000 780 744 744 621
500
528 528

0 ปี 2561 ปี 2562
ปี 2560

คดคี า้ งมา คดีรับใหม่ คดแี ล้วเสรจ็ คดคี ้างไป

27

ข้อมูลสถติ คิ ดีต้งั แต่เดอื น มกราคม 2562 – ปจั จบุ นั

รายงานสถิตคิ ดปี ระจาเดอื น ปี พ.ศ. 2562 คดีแพ่งรับใหม่
คดแี พง่ รบั ใหม่ แล้วเสร็จ
2000 คดีผบู้ ริโภครับใหม่
1800 คดผี ู้บริโภครบั ใหม่ แลว้ เสรจ็
1600 คดอี าญารับใหม่
1400 คดีอาญารับใหม่ แลว้ เสร็จ
1200
1000
800
600
400
200

0
ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

รายงานสถิตคิ ดปี ระจาเดือน ปี พ.ศ. 2563

1200 คดีแพง่ รบั ใหม่
1000 คดีแพง่ รับใหม่ แล้วเสรจ็
800 คดีผูบ้ ริโภครับใหม่
600 คดผี ู้บรโิ ภครบั ใหม่ แล้วเสร็จ
400 คดีอาญารับใหม่
200 คดอี าญารับใหม่ แล้วเสรจ็

0
ม.ค.

28

สถิตคิ ดีไกลเ่ กล่ีย

ตง้ั แตว่ ันท่ี 1 เมษายน – 31 ธันวาคม 2562

คดแี พง่ และคดีผ้บู รโิ ภค

คดีเข้าสรู่ ะบบไกล่เกลย่ี คดไี กล่เกลยี่ สาเร็จ คดไี กลเ่ กลยี่ ไมส่ าเรจ็

3,491 3,256 211

คดีแพ่งและคดผี ู้บรโิ ภค ไกล่เกลี่ยสาเร็จ คดิ เปน็ รอ้ ยละ 93.27

คดีอาญา คดไี กลเ่ กลยี่ สาเรจ็ คดไี กลเ่ กลย่ี ไมส่ าเร็จ

คดเี ข้าสรู่ ะบบไกลเ่ กลย่ี 216 180

401

คดีอาญา ไกลเ่ กลย่ี สาเรจ็ คิดเป็น รอ้ ยละ 53.20

29

ทำเนยี บผูพ้ ิพำกษำหวั หนำ้ ศำลแขวงพระนครเหนอื

พระณรงควชิ ติ พ.ศ. 2437 (ร.ศ.113)
พระดลุ ยทณั ฑ์ชนาณตั ิ (บรรจบ ศรลมั พ)์ พ.ศ. 2483
หลวงมนนู ยั วมิ ลวาจน์ (โชติ รตั นเสน) พ.ศ. 2484
หลวงอนสุ รสรนติ ิสาร (สนทิ อรรถยุกต)ิ พ.ศ. 2491
นายเปา้ สังขวาลี พ.ศ. 2494 – 2495
นายธงไชย จาตรุ งคกลุ พ.ศ. 2495 – 2496
นายเจรญิ ไชยคปุ ต์ พ.ศ. 2496 – 2498
นายชัย โจกะนชิ อภชิ ัยศริ ิ พ.ศ. 2498 – 2501
นายเชิญ สนิ ธนุ าวา พ.ศ. 2502 – 2503
นายรตั น์ ศรีไกรวนิ พ.ศ. 2504 – 2506
นายพชิ ัย รชตะนนั ทน์ พ.ศ. 2506 – 2508
นายชลอ จามรมาน พ.ศ. 2508 – 2509
นายเดช วุฒสิ ิงห์ชัย พ.ศ. 2509 – 2510
นายทวี กสยิ พงศ์ พ.ศ. 2511 – 2512
นายวชิระ รตั นสงิ ห์ พ.ศ. 2512 – 2513
นายชเู ชดิ รกั ตะบุตร์ พ.ศ. 2513 – 2514
นายสรุ ชั รตั นอดุ ม พ.ศ. 2515 – 2516
นายอทุ ศิ บญุ ชู พ.ศ. 2517 – 2518
นายเธยี ร เจรญิ วฒั นา พ.ศ. 2518 – 2519
นายอารี กาเนดิ งาม พ.ศ. 2519 – 2520
นายสุเมธ สทุ ธิวาทนฤพฒุ ิ พ.ศ. 2521 – 2522
นายสเุ ทพ กจิ สวสั ด์ิ พ.ศ. 2523 – 2524
นายบุญสนิ ตลุ ากัน พ.ศ. 2524 – 2525
นายสุวรรณ ตระการพนั ธ์ุ พ.ศ. 2525 – 2526
นายสคุ นธ์ ออ่ นจันทร์ พ.ศ. 2526 – 2527
นายมหนทร์ สุรดินทรก์ รู พ.ศ. 2527 – 2528
นายวฒุ นิ ันท์ สุขสว่าง พ.ศ. 2529 – 2532
นายประจง พันธป์ุ ระสทิ ธ์ิ พ.ศ. 2533

30

นายบญุ รอด ตันประเสรฐิ พ.ศ. 2534 – 2535
นายพรเพชร วชิ ิตชลชยั พ.ศ. 2535
นายอร่าม เสนามนตรี พ.ศ. 2535 – 2536
นายมนพู งศ์ รจิกณั หะ พ.ศ. 2536
นายสนอง เลา่ ศรีวรกต พ.ศ. 2536 – 2537
นายธีรพงศ์ จิระภาค พ.ศ. 2537 – 2540
นายจรญู ชวี ิตโสภณ พ.ศ. 2540 – 2541
นายปกรณ์ สวุ รรณพรหมา พ.ศ. 2541 – 2543
นายชัยพฒั น์ ชนิ วงศ์ พ.ศ. 2543 – 2544
นายภญิ โญ แสงภู่ พ.ศ. 2544 – 2545
นายเกรยี งศกั ดิ์ โฆมานะสิน พ.ศ. 2545 – 2546
นายอดศิ ักด์ิ ศรธนะรตั น์ พ.ศ. 2546 – 2547
นายปฏญิ ญา สตู รสุวรรณ พ.ศ. 2547 – 2548
นายขจรศักด์ิ อาไพสัมพนั ธกลุ พ.ศ. 2548 – 2549
นายสนุ ทร ทมิ จ้อย พ.ศ. 2549 – 2550
นายนภาศกั ดิ์ เลา้ ภาภรณ์ พ.ศ. 2550 – 2551
นางนรสิ ร ศรีภริ มย์ รางแดง พ.ศ. 2551 – 2553
นายสมพงษ์ ฐิติสรุ ิยารักษ์ พ.ศ. 2553 – 2554
นางจรีรัตน์ ตนั ติเวชกุล พ.ศ. 2554 – 2556
นายสรุ จติ ร ศรีบญุ มา พ.ศ. 2556 – 2557
นายณัฐพล จลุ ละเกศ พ.ศ. 2557 – 2559
นายวชั รินทร์ ฤชโุ รจน์ พ.ศ. 2559 – 2560
นายวรกฤต วรรณรัตน์ พ.ศ. 2560 – 2561
นางจริยา เฉลมิ เผ่า พ.ศ. 2561 – 2562
นายฉันชาย โรจนสโรช พ.ศ. 2562 – ปจั จบุ นั

31

ผู้พพิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนือ

นายฉนั ชาย โรจนสโรช
ผพู้ ิพากษาหัวหน้าศาลแขวงพระนครเหนอื

นายสมชัย คชวรรณ์ นายปญั จ กลา้ แข็ง นางวีณา ชินตาปญั ญากลุ นางสาวนโิ ลบล หริ ัญรัศ

ผพู้ ิพากษาหวั หนา้ คณะชัน้ ตน้ ฯ ผพู้ พิ ากษาหวั หนา้ คณะชั้นตน้ ฯ ผู้พิพากษาหวั หนา้ คณะชน้ั ตน้ ฯ ผพู้ พิ ากษาหวั หน้าคณะชนั้ ตน้ ฯ

นายอรรณพ พรกมลทัต นางสุวิพนั ธ์ สรุ ะประเสรฐิ นายวินยั ศักดาไกร นายธเนศ ไชยหมาน

ผู้พพิ ากษาหวั หน้าคณะชนั้ ต้นฯ ผพู้ ิพากษาหวั หน้าคณะชน้ั ต้นฯ ผู้พิพากษาหวั หนา้ คณะช้ันตน้ ฯ ผพู้ ิพากษาหวั หนา้ คณะชั้นตน้ ฯ

นายเอกรนิ ทร์ หนนุ ภักดี นายชยภทั ร แสงระยบั นายไกรฤทธิ์ กอแสงเรอื ง นางสพุ ิชฌาย์ ศิรวิ ัฒนา สตี ะสิทธ์ิ

ผพู้ ิพากษาหวั หน้าคณะช้นั ตน้ ฯ ผพู้ ิพากษาหวั หนา้ คณะช้นั ต้นฯ ผู้พพิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนือ ผู้พิพากษาศาลแขวงพระนครเหนือ

นางสาวชยพร กลุ นติ ิ นายอัครณัฐ์ รัตนตรยั เจริญ นางสาวอโนชา วชิ ติ ะกุล นางสาววนั วสี บุญโปร่ง

ผู้พิพากษาศาลแขวงพระนครเหนอื ผูพ้ ิพากษาศาลแขวงพระนครเหนือ ผูพ้ พิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนอื ผูพ้ ิพากษาศาลแขวงพระนครเหนือ

32

นางสาวชอ่ ฟ้า ภมู ริ ุ่งเรืองสขุ นางสาวภทั รกมล สถิรวัฒนา นายเจตรวนิ ท์ จิตสาราญ นางสาวนภกานต์ พพิ ัฒนอ์ นันต์

ผูพ้ พิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนอื ผู้พพิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนอื ผูพ้ พิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนือ ผพู้ ิพากษาศาลแขวงพระนครเหนือ

นายวุฒิศกั ดิ์ เอมะสวุ รรณ นางสาวแก้วตา หฤทัยพันธ์

ผพู้ พิ ากษาศาลแขวงพระนครเหนือ ผพู้ ิพากษาศาลแขวงพระนครเหนอื

33

ภาพถ่ายหมู่ผพู้ ิพากษาศ

3

ศาลแขวงพระนครเหนอื

34

ภาพถา่ ยหมู่ผพู้ ิพากษา ข้าราชการ พนกั งานร

4

ราชการ และลกู จา้ งศาลแขวงพระนครเหนอื

36

ภาพถ่ายหมู่ขา้ ราชการ พนกั งานราชกา

6

าร และลกู จา้ งศาลแขวงพระนครเหนอื

35

บคุ ลากรศาลแขวงพระนครเหนือ

นางชนมท์ ติ า บัวทอง
ผอู้ านวยการสานักอานวยการประจาศาลแขวงพระนครเหนอื

นางนภสั รญั ช์ จนั ทรป์ ระเสริฐ นายโอภาส ส่อื ยรรยงศิริ นางสาววัชรี หาญโอฬารเลิศ
เจา้ พนักงานศาลยุติธรรมชานาญการพเิ ศษ นติ ิกรชานาญการพิเศษ เจ้าพนักงานศาลยตุ ธิ รรมชานาญการพเิ ศษ
หัวหนา้ สว่ นบริการประชาชน
หวั หนา้ สว่ นชว่ ยอานวยการ หวั หนา้ สว่ นช่วยพิจารณาคดี
และประชาสัมพันธ์

นางสาวขวญั เรือน เพบขนุ ทด นางลัดดาวัลย์ เขยี วเซน็ เหลืองธวชั กลุ นางสาวกลั ลิตา อุปมา
นติ ิกรชานาญการพเิ ศษ เจ้าพนักงานศาลยุติธรรมชานาญการพิเศษ นักวิชาการเงินและบัญชีชานาญการพเิ ศษ

หัวหน้าสว่ นไกลเ่ กลย่ี และประนอมขอ้ พพิ าท หวั หน้าสว่ นบรหิ ารจัดการคดี หวั หน้าสว่ นคลัง