best practice ประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา

ก

ก คำนำ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545 มาตรา 9 (3) และกฎกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วย หลักการ วิธีการ การประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2553 ที่กำหนดให้ สถานศึกษาทุกแห่งต้องจัดระบบการประกันคุณภาพทางการศึกษา และมาตรา 48 แห่งพระราชบัญญัติ การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม(ฉบับที่ 2) กำหนดให้หน่วยงานต้นสังกัด และ สถานศึกษาจัดให้มีระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา และให้ถือว่า การประกันคุณภาพการศึกษา เป็นส่วนหนึ่งของการบริหารการศึกษาที่ต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยมีการจัดทำรายงานประจำปีเสนอ ต่อต้นสังกัด หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และเปิดเผยต่อสาธารณชน เพื่อนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน การศึกษา และเพื่อรองรับการประกันคุณภาพภายนอก โรงเรียนวัดคลองโพธิ์ได้จัดทำแนวปฏิบัติที่ดี(Best Practice) การประกันคุณภาพภายในของ สถานศึกษาโรงเรียนวัดคลองโพธิ์โดยใช้ “WKP MODEL” โดยเปิดโอกาสให้ทุกงานของโรงเรียนมามีส่วนร่วม ในการพัฒนา ส่งเสริม สนับสนุน กำกับ ดูแล และติดตามตรวจสอบคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตามมาตรฐานการศึกษาที่สถานศึกษากำหนด ผู้จัดทำ

ข สารบัญ เรื่อง หน้า ความสำคัญของผลงาน Best practice 1 วัตถุประสงค์ของการดำเนินงาน 2 กระบวนการผลิตผลงาน Best practice 3 ผลการดำเนินการผลสัมฤทธิ์และประโยชน์ที่ได้รับ 6 ปัจจัยความสำเร็จของ Best practice 7 การเผยแพร่ Best practice 7

1 ชื่อผลงาน “แนวปฏิบัติที่ดี”การประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษาโรงเรียนวัดคลองโพธิ์โดยใช้ “WKP MODEL” ชื่อผู้เสนอผลงาน นางสาวปพิชญา สุวรรณจันทร์ฉาย ชื่อโรงเรียน วัดคลองโพธิ์ โทรศัพท์098-7925364 E-mail: [email protected] การนำผลการประเมินไปใช้ RT NT O-NET RT,NT,O-NET ✓ อื่น ๆ 1. ความสำคัญของผลงาน Best practice ความเป็นมาของสภาพปัญหา พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และ แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 กําหนด จุดมุ่งหมายและหลักการของการจัดการศึกษาที่มุ่งเน้นคุณภาพและมาตรฐาน โดยกําหนดไว้ใน หมวด 6 มาตรฐาน และการประกันคุณภาพการศึกษา ซึ่งประกอบด้วยระบบการประกันคุณภาพภายในและระบบ ประกันคุณภาพภายนอก เพื่อใช้เป็นกลไกในการผดุงและรักษาไว้ซึ่งคุณภาพและ มาตรฐานของ สถาบันอุดมศึกษาและกําหนดให้สถาบันอุดมศึกษาดําเนินการประกันคุณภาพการศึกษาและให้ถือว่า การประกันคุณภาพภายในเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการบริหารการศึกษาที่ต้องดําเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยการจัดทํารายงานที่เป็นรายงานประเมินคุณภาพภายในเสนอต่อ สภาสถาบัน หน่วยงานต้นสังกัด และที่เกี่ยวข้อง โปรแกรมวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ จึงนําระบบและกลไกการประกัน คุณภาพการศึกษามาใช้ในการบริหารจัดการและปฏิบัติงานโดยการจัดทํารายงานการประเมินตนเอง (SAR) อย่างต่อเนื่องทุกปีการศึกษาตามองค์ประกอบคุณภาพและตัวบ่งชี้ของสํานักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) เพื่อการประเมินและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายใน และเตรียมความพร้อมรับการประเมิน คุณภาพการศึกษาอย่างเป็นทางการ สถานศึกษามีหน้าที่สําคัญคือการจัดให้มีระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยการกําหนด มาตรฐาน การศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานการศึกษาแต่ละระดับและประเภทการศึกษา จัดทําแผนพัฒนาการจัด การศึกษาของสถานศึกษาที่มุ่งคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และดําเนินการตาม แผนที่กําหนดไว้ จัดให้มีการประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา ติดตามผลการ ดําเนินการเพื่อพัฒนาสถานศึกษาให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษา และจัดส่งรายงานผลการประเมิน ตนเองให้แก่หน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่ กํากับดูแลสถานศึกษาเป็นประจําทุกปีการศึกษา รวมถึงรับ การประเมินคุณภาพภายนอกจากสํานักงานรับรองมาตรฐาน และประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การ มหาชน) และหน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่กํากับดูแล เพื่อนําไปสู่การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน การศึกษาของสถานศึกษา ให้บรรลุเป้าประสงค์ของหน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่ กํากับดูแลสถานศึกษา การจัดการศึกษาได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและสาธารณชน

2 งานประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาโรงเรียนวัดคลองโพธิ์จึงมีแนวทางจัดการศึกษาให้ได้อย่างมี คุณภาพ ตามมาตรฐานการศึกษา และบรรลุเป้าประสงค์ของหน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่กํากับดูแล เพื่อให้การดําเนินการ ประกันคุณภาพการศึกษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ให้หน่วยงานต้นสังกัดหรือ หน่วยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษา มีหน้าที่ในการให้คําปรึกษา ช่วยเหลือ และแนะนําสถานศึกษา เพื่อให้การ ประกันคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาพัฒนาอย่างต่อเนื่องตาม “WKP MODEL” โดยมีกระบวนการ ทำงานที่เริ่มตั้งแต่การมีส่วนร่วม ในการกำหนดมาตรฐานการศึกษาการกำหนดค่าเป้าหมายโดยใช้ข้อมูล สารสนเทศจากผลการประเมิน การปฏิบัติงานจริงของครูมาใช้เป็นฐานไปจนถึงเป็นผู้มีส่วนร่วมในการประเมิน คุณภาพภายในหรือติดตาม ตรวจสอบให้ข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนา 2. วัตถุประสงค์ของการดำเนินงาน วัตถุประสงค์ 1. เพื่อพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาของโรงเรียนวัดคลองโพธิ์ 2. เพื่อส่งเสริมครูและบุคลากรของโรงเรียนวัดคลองโพธิ์ให้มีส่วนร่วมในการดำเนินงาน ประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา 3. เพื่อพัฒนาการบริหารการศึกษา “WKP MODEL” จัดการคุณภาพการศึกษาและ มาตรฐาน การศึกษาเพื่อประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา เป้าหมาย เชิงปริมาณ 1.ร้อยละ100ของครูและบุคลากรโรงเรียนวัดคลองโพธิ์มีส่วนร่วมในการดำเนินงานประกัน คุณภาพภายในสถานศึกษา 2.ร้อยละ100ของครูและบุคลากรได้รับการส่งเสริมความรู้และอบรมเกี่ยวกับระบบงาน ประกันคุณภาพการศึกษา 3.ร้อยละ100ของครูและบุคลากรโรงเรียนวัดคลองโพธิ์มีส่วนร่วมพัฒนาการบริหารการศึกษา “WKP MODEL” จัดการคุณภาพการศึกษาและมาตรฐานการศึกษาเพื่อประกันคุณภาพภายใน สถานศึกษา

3 เชิงคุณภาพ 1. โรงเรียนวัดคลองโพธิ์มีระบบและกลไกการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาที่ พัฒนาขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพได้รับการยอมรับจากผู้ปกครองชุมชนสังคม 2. ครูและบุคลากรมีความรู้ความเขา้ใจเกี่ยวกับการประกันคุณภาพการศึกษาและ ตระหนัก ในบทบาทหนา้ที่ของตนเองที่มีต่อการพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา ส่งผลให้เกิด ความร่วมมือในการดำเนินการประกันคุณภาพตามแนวทางที่สถานศึกษา กำหนด 3. โรงเรียนวัดคลองโพธิ์พัฒนาการบริหารการศึกษา“WKY MODEL”จัดการคุณภาพ การศึกษา และมาตรฐานการศึกษาเพื่อประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาตามแนวทางที่ สถานศึกษากำหนด

4 3. กระบวนการผลิตผลงาน Best practice การทำงานรูปแบบ WKP MODEL ในการดำเนินงานการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพ การศึกษา W Wisdom ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนวัดคลองโพธิ์มีความรอบรู้ในการ จัดการและดำเนินงานได้อย่างครอบคลุมในทุกด้าน K Knowledge Management ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนวัดคลองโพธิ์มี ความรู้ที่ดีในด้านการจัดการอย่างเป็นระบบในทุกด้าน P Performance of work ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนวัดคลองโพธิ์มีการ ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ การดำเนินงานตามระบบตามแนวปฏิบัติที่ดีอย่างมีระบบในการดำเนินงานตามแนวปฏิบัติใน การ ประกันคุณภาพการศึกษานั้น ได้ดำเนินการตามวงจรคุณภาพเป็นไปตามหลัก PDCA ดังนี้ ขั้นตอนการดำเนินงาน (P) Plan คือ การวางแผน 1. กําหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานการอาชีวศึกษาที่ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกําหนด และอาจเพิ่มมาตรฐานการศึกษาหรือ

5 ประเด็นการประเมินได้ตาม บริบทของสถานศึกษา เพื่อใช้ในการประกันคุณภาพการศึกษา ภายในสถานศึกษา โดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรใน สถานศึกษาผู้เรียนผู้ปกครองชุมชนสถาน ประกอบการและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน โดยมีขั้นตอนดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษา วิเคราะห์และสังเคราะห์มาตรฐานการอาชีวศึกษา นโยบายของ สํานักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา ความต้องการในการพัฒนาคุณภาพการจัด การศึกษาจากผลการประเมินและติดตามตรวจสอบคุณภาพ การศึกษา ทั้งภายในและ ภายนอกสถานศึกษา ความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับการจัดการศึกษาของ สถานศึกษา ได้แก่สถานประกอบการ หน่วยงาน องค์การสถาบันการศึกษาที่รับผู้สําเร็จ การศึกษาของสถานศึกษาเข้าทํางานหรือ ศึกษาต่อชุมชน ผู้ปกครอง ผู้เรียน ครู ของ สถานศึกษา เป็นต้น ขั้นตอนที่ 2 นําผลการศึกษา วิเคราะห์และสังเคราะห์จากขั้นตอนที่ 1 มากําหนด มาตรฐานและประเด็นการ ประเมิน เพื่อกําหนดเป็นมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ขั้นตอนที่ 3 นํามาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาที่ได้รับความเห็นชอบจาก คณะกรรมการสถานศึกษา ประกาศใช้เผยแพร่และประชาสัมพันธ์ให้ครู และบุคลากรของ สถานศึกษา รวมทั้งผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทราบ อย่างทั่วถึง เพื่อนําสู่การปฏิบัติ 2. กําหนดแนวทางการติดตามผลการดําเนินการ เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาให้มี คุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาจัดทํารายงานประจําปี (D) Do คือ การปฏิบัติงาน/ดำเนินงาน 1. จัดทําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาที่มุ่งคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของ สถานศึกษา โดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรในสถานศึกษา ผู้เรียน ผู้ปกครอง ชุมชน สถานประกอบการ และ หน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชนโดยมีขั้นตอนดังนี้ ขั้นตอนที่ ๑ ศึกษาและวิเคราะห์มาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา เพื่อสรุปประเด็นความ ต้องการ ในการจัดการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาแต่ละมาตรฐาน และวิเคราะห์ สภาพการณ์ของสถานศึกษา ซึ่งนิยมใช้หลักการการวิเคราะห์สภาพการณ์ของสถานศึกษา (SWOT Analysis) เพื่อให้ทราบถึงสภาพการณ์ทั้งภายใน และภายนอกสถานศึกษา ที่จะมีผลกระทบต่อ ความสําเร็จในการจัดการศึกษาของสถานศึกษาให้มีคุณภาพตาม มาตรฐานการศึกษา ขั้นตอนที่ 2 นําผลจากการวิเคราะห์ในขั้นตอนที่ 1 มากําหนดทิศทางและแนวทางการ พัฒนาการจัด การศึกษาของสถานศึกษาที่สําคัญประกอบด้วย

6 ๑) วิสัยทัศน์(Vision) เป็นความคาดหวังของสถานศึกษาที่ต้องการให้บรรลุผลตาม เจตนารมณ์ที่ มุ่งคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา ๒) พันธกิจ (Mission) เป็นภารกิจที่สถานศึกษาจะต้องทําเพื่อให้ความคาดหวังที่ กําหนดไว้ประสบ ความสําเร็จ โดยในแต่ละพันธกิจจะกําหนดเป้าประสงค์(Goals) รองรับ เพื่อระบุผลจากการดําเนินงานตามพันธกิจนั้น ๓) กลยุทธ์(Strategy) เป็นการกําหนดวิธีการดําเนินงานของแต่ละพันธกิจเพื่อให้ ประสบ ความสําเร็จตามเป้าประสงค์ที่กําหนดไว้ ๔) แผนงาน โครงการ (Initiative) เป็นการกําหนดรายละเอียดของการปฏิบัติงานที่ จะต้องทํา เพื่อให้พันธกิจและกลยุทธ์ที่กําหนดไว้ประสบความสําเร็จ ขั้นตอนที่ 3 นําร่างแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาให้คณะกรรมการสถานศึกษา หรือ คณะกรรมการวิทยาลัยพิจารณาให้ความเห็นชอบ ขั้นตอนที่ ๔ สถานศึกษานําแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาที่ได้รับความ เห็นชอบจาก คณะกรรมการสถานศึกษาหรือคณะกรรมการวิทยาลัยประกาศใช้เผยแพร่และ ประชาสัมพันธ์ให้ครูและบุคลากรของสถานศึกษา รวมทั้งผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทราบอย่างทั่วถึงและนําสู่ การปฏิบัติ 2.จัดทําแผนปฏิบัติการประจําปีของสถานศึกษาและดําเนินการตามแผนปฏิบัติการประจําปีโดยมีการ กํากับติดตามผลการดําเนินการตามแผน (C) Check คือ การประเมิน/ตรวจสอบ การประเมินผลและตรวจสอบคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษาการจัดทํารายงานผลการประเมิน ตนเองและการจัดส่งรายงานผลการประเมินตนเองพร้อมแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาให้ หน่วยงานต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่กํากับดูแลสถานศึกษา (A) Act คือ การปรับปรุง 1. ประชุมนำผลสรุปจากการประเมินคุณภาพการศึกษาภายใน อุปสรรค และปัญหาในการ ดำเนินงาน เพื่อหาข้อสรุปและแนวทางแก้ไขในการนำไปปรับปรุงแผนการปฏิบัติงานในครั้งต่อไป 3. ได้แนวทางการแก้ไขและผลการปรับปรุงในครั้งต่อไป

7 4. ส่งมอบรายงานการประชุมและแนวทางการแก้ไขและผลการปรับปรุงแผนปฏิบัติงาน เพื่อให้ คณะกรรมการดำเนินงาน การประกันคุณภาพการศึกษา/ผู้รับผิดชอบในปีการศึกษาต่อไป ในการจัดทำ แผนปฏิบัติงานประจำปีต่อไป 4. ผลการดำเนินการ ผลสัมฤทธิ์และประโยชน์ที่ได้รับ 4.1 ผลที่เกิดตามจุดประสงค์ 1. โรงเรียนวัดคลองโพธ์มีการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาอย่างเป็น ขั้นเป็นตอน 2. ครูและบุคลากรของโรงเรียนวัดคลองโพธิ์มีส่วนร่วมในการดำเนินงานประกันคุณภาพ ภายในสถานศึกษา 3. เพื่อพัฒนาการบริหารการศึกษา “WKP MODEL” จัด การคุณภาพการศึกษาและ มาตรฐาน การศึกษาเพื่อประกัน คุณภาพภายในสถานศึกษา 4.2 ประโยชน์ที่ได้รับ การพัฒนาระบบการประกันคณุ ภาพการศึกษาจะทำให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องมีโอกาสได้เข้ามามี ส่วนร่วมในการจัดการและการพัฒนาการศึกษาทุกขั้นตอนตั้งแต่การกำหนดเป้าหมาย/การวางแผน การทำตามแผน การประเมินผลและการนำผลการประเมินมาปรับปรงุ การดำเนินงาน ซึ่งมีการใช้การ จัดการในรูปแบบ “WKP MODEL” นอกจากนี้การประกันคุณภาพการศึกษายังเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่ ม่ีส่วนเกี่ยวข้องข้องดังนี้ 1. ผู้บริหารได้ใช้ภาวะผู้นำและความรู้ความสามารถในการบริหารงานอย่างเป็นระบบและมี ความโปร่งใสเพื่อพัฒนาสถานศึกษาให้มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับและนิยมชมชอบของผู้ปกครองและ ชุมชนตลอดจน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องก่อให้เกิดความภาคภูมิใจและเป็นประโยชน์ต่อสังคมหน่วยงานที่ กำกับดูแลได้สถานศึกษาที่มีคุณภาพและศักยภาพในการพัฒนาตนเอง ซึ่งจะช่วยแบ่งเบาภาระในการ กำกับดูแลสถานศึกษาและก่อให้เกิดความมั่นใจในคุณภาพทางการศึกษาและคุณภาพของสถานศึกษา 2. ครูและบุคลากรทางการศึกษาทุกคนได้ตระหนักและเห็นถึงความสำคัญจำเป็นในการ พัฒนาระบบประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา มีความรู้ ความเข้าใจ มีความสามารถ และ มีทักษะในการวิเคราะห์ปัญหา รวมถึงการใช้ข้อมูลสารสนเทศในการตัดสินใจและสร้างทางเลือกใน การแก้ปัญหาได้อย่างมประสิทธิภาพในการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนที่ม่ีคุณภาพ 3. ผู้เรียนและผู้ปกครองมีหลักประกันและความมั่นใจว่าสถานศึกษาจะจัดการศึกษาที่มี คุณภาพเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดครูได้ทำงานอย่างมืออาชีพ ได้ทำงานที่เป็นระบบที่ดีมี ประสิทธิภาพมความรับผิดชอบที่ตรวจสอบได้ และเน้นวัฒนธรรมคุณภาพได้พัฒนาตนเองและผู้เรียน อย่างต่อเนื่องทำให้เป็นที่ยอมรับของผู้ปกครองและชุมชน

8 5. ปัจจัยความสำเร็จของ Best practice 1. ครูและบุคลากรทุกคนมีการดำเนินงานประกันคุณภาพการศึกษาทั้งในระดับบุคคล และระดับ สถานศึกษาจัดทำรายงานการประเมินตนเองและรับการตรวจประเมิน 2. ผู้บริหารให้ความสำคัญกับการประกันคุณภาพการศึกษา มีการสนับสนุนให้บุคลากรเข้ารับการอบรม เพื่อสร้างความรู้และตระหนักในบทบาทหน้าที่ ส่งเสริมให้มีการทำงานที่คล่องตัว รวดเร็ว และมี ประสิทธิภาพ 3. ครูทุกคนให้ความสำคัญและความร่วมมือกับสถานศึกษาในการดำเนินการประกันคุณภาพการศึกษา 4. ครูมีความสามัคคีเป็นน้าหนึ่งใจเดียวกัน มุ่งมั่นในการทำงาน มีความรู้ ความเข้าใจและตระหนักใน บทบาท หน้าที่ของตนตามระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา 6. การเผยแพร่ Best practice โรงเรียนวัดคลองโพธิ์จัดทำรูปเล่มวิธีปฎิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) การพัฒนาระบบประกัน คุณภาพภายในสถานศึกษา ของโรงเรียนวัดคลองโพธิ์โดยใช้“WKP Model ” ซึ่งได้เผยแพร่เป็นเอกสาร ให้กับครูในโรงเรียน Facebook โรงเรียนวัดคลองโพธิ์

9