Sejarah Tingkatan 2

Modul 360°

• PBD Tingkatan
• DSKP
• KBAT
• i-THINK
• Nota Padat

U A S AFormat Pentaksira n
jia n khir esi kademik

Kuiz Info Tarsia Uji Info
Digital Diri

Jamaliah Jamal, Nurjannah Faouzan, Salahuddin bin Mohd. Nor, Arissa Damia

CONTOH

CONTOH

TP Tafsiran ()/ () Tandatangan
Guru & Tarikh

3 Menggunakan pengetahuan sejarah tentang warisan kerajaan Alam Melayu
dalam pelbagai situasi.

4 Menganalisis maklumat berkaitan warisan kerajaan Alam Melayu.
5 Membuat penilaian tentang warisan kerajaan Alam Melayu.
6 Melahirkan idea yang rasional tentang warisan kerajaan Alam Melayu.

BAB 5: KESULTANAN MELAYU MELAKA

1 Mengetahui sejarah Kesultanan Melayu Melaka.

2 Mempamerkan kefahaman tentang sejarah Kesultanan Melayu Melaka.

Menggunakan pengetahuan sejarah tentang Kesultanan Melayu Melaka pada
masa kini.
CONTOH3

4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah Kesultanan Melayu Melaka.

5 Membuat penilaian terhadap sejarah Kesultanan Melayu Melaka.

6 Melahirkan idea yang berasas tentang sejarah Kesultanan Melayu Melaka.

BAB 6: KESULTANAN JOHOR RIAU
Standard Pembelajaran:
6.2.1 Memerihal pengasasan Kesultanan Johor Riau
6.2.2 Menghuraikan kegemilangan Kesultanan Johor Riau

1 Mengetahui sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-kerajaan Melayu.

2 Mempamerkan kefahaman tentang sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu.

3 Menggunakan pengetahuan sejarah tentang Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu dalam pelbagai situasi.

4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu.

5 Membuat penilaian terhadap sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu.

6 Melahirkan idea yang berasas tentang sejarah Kesultanan Johor Riau dan
kerajaan-kerajaan Melayu.

BAB 7: KESULTANAN MELAYU PAHANG, PERAK, TERENGGANU DAN SELANGOR
Standard Pembelajaran:
6.2.3 Menerangkan kelangsungan Kesultanan Melayu Melaka di Pahang, Perak, Selangor dan Terengganu
6.2.4 Menghuraikan warisan Kesultanan Melayu Melaka terhadap Pahang, Perak, Selangor dan Terengganu hingga kini

1 Mengetahui sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-kerajaan Melayu.

2 Mempamerkan kefahaman tentang sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu.

3 Menggunakan pengetahuan sejarah tentang Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu dalam pelbagai situasi.

4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu.

5 Membuat penilaian terhadap sejarah Kesultanan Johor Riau dan kerajaan-
kerajaan Melayu.

6 Melahirkan idea yang berasas tentang sejarah Kesultanan Johor Riau dan
kerajaan-kerajaan Melayu.

ii

TP Tafsiran ()/ () Tandatangan
Guru & Tarikh

BAB 8: KERAJA AN KEDAH, KELANTAN, NEGERI SEMBILAN DAN PERLIS
Standard Pembelajaran:
6.3.1 Memerihalkan pengasasan kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis
6.3.2 Menerangkan hubungan kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis dengan negeri-negeri Melayu yang lain

1 Mengetahui sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis.

2 Mempamerkan kefahaman tentang sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis.

3 Menggunakan pengetahuan sejarah tentang kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis dalam pelbagai situasi.

4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis.
CONTOH
5 Membuat penilaian terhadap sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan
dan Perlis.

6 Melahirkan idea yang berasas tentang sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis.

BAB 9: WA RISAN KERAJA AN KEDAH, KELANTAN, NEGERI SEMBILAN DAN PERLIS
Standard Pembelajaran:
6.3.3 Menjelaskan warisan kerajaan Kedah, Kelantan dan Perlis hingga kini
6.3.4 Menghuraikan keunikan adat dan pemerintahan Negeri Sembilan

1 Mengetahui sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis.

2 Mempamerkan kefahaman tentang sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis.

3 Menggunakan pengetahuan sejarah tentang kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis dalam pelbagai situasi.

4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis.

5 Membuat penilaian terhadap sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan
dan Perlis.

6 Melahirkan idea yang berasas tentang sejarah kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis.

BAB 10: SA RAWAK DAN SABAH

1 Mengetahui latar belakang bagi Sarawak dan Sabah.

2 Mempamerkan kefahaman tentang latar belakang Sarawak dan Sabah.

3 Menggunakan pengetahuan sejarah tentang latar belakang Sarawak dan Sabah
dalam pelbagai situasi.

4 Menganalisis maklumat berkaitan latar belakang Sarawak dan Sabah.

5 Membuat penilaian terhadap latar belakang Sarawak dan Sabah.

6 Melahirkan idea yang rasional tentang latar belakang Sarawak dan Sabah.

iii

Bab Kesultanan Melayu Melaka

5 e-RPH

5.1 Pengasasan Kesultanan Melayu Melaka Benteng pertahanan

Pemilihan lokasi yang strategik • Pokok bakau dan api-api menjadi benteng
pertahanan dan pelindung semula jadi
Laluan perdagangan

• Dapat mengawal laluan kapal dagang (laluan
perdagangan utama antara timur dengan
Barat)

Bentuk muka bumiCONTOH Terlindung daripada angin monsun

• Bukit-bukau menjadi benteng pertahanan dan • Kapal dagang dapat datang dan berlabuh
panduan kapal dagang dengan selamat (Muara sungai di Selat
Melaka)

5.2 Kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka

Faktor Kegemilangan

Kepimpinan raja

Keturunan Raja Palembang
• Bersusur galur daripada Iskandar Zulkarnain (teks Sulalatus Salatin)
• Memberikan taraf kedudukan tinggi kepada Sultan Melaka

Daulat dan alat kebesaran

• Daulat – kuasa dan kewibawaan raja sebagai pemimpin
• Rakyat taat setia dan tidak boleh menderhaka
• Alat kebesaran diraja – cap mohor, nobat, keris, lembing dan mahkota
• Mengukuhkan kedudukan raja

Peranan raja yang unggul Kewibawaan

• Simbol perpaduan dan kemakmuran • Raja bersifat adil, berwibawa dan
• Ketua angkatan tentera mengambil berat
• Mengetuai hubungan diplomatik
• Menyelaraskan kegiatan ekonomi • Memerintah berdasarkan bidang kuasa
• Ketua agama Islam dalam Hukum Kanun Melaka
• Menegakkan keadilan
• Sultan Muzaffar Shah dan Sultan Mansur
Shah merupakan pemerintah yang
mengutamakan keamanan dan kebajikan
rakyat

51

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

Sistem pentadbiran

Sultan

Pembesar Berempat Tugas pembesar
Pembesar Berlapan
Pembesar Enam Belas • Mewujudkan pentadbiran yang berkesan
Pembesar Tiga Puluh Dua • Menjaga keamanan kawasan
• Mengutip cukai dan hasil lain melalui sistem serah
• Membekalkan tenaga tentera ketika perang
• Menyediakan tenaga buruh melalui sistem kerah
CONTOH
Sistem Pembesar Empat Lipatan

Sistem perundangan Undang-undang Laut Melaka

Hukum Kanun Melaka • Ditulis semasa zaman Sultan Mahmud Shah
• Bertujuan menentukan peraturan pelayaran dan
• Ditulis semasa pemerintahan Sultan Muzaffar
Shah perdagangan
• Mengandungi 25 fasal tentang peraturan di laut,
• Disusun semula semasa pemerintahan Sultan
Mahmud Shah tertib berniaga dan tatacara berjual beli
• Berkaitan tanggungjawab nakhoda, anak kapal,
• Mengandungi 44 fasal tentang hak keistimewaan,
tanggungjawab raja dan pembesar kiwi dan syahbandar

• Hukum Islam tentang jenayah, urusan jual beli
dan kekeluargaan

Undang-undang adat (Adat Temenggung)

• Diasaskan oleh Datuk Ketemenggungan
• Berkaitan sistem pemerintahan, perwarisan takhta, perkahwinan, perwarisan harta dan perundangan
• Berkaitan sistem penggantian sultan (takhta kerajaan diwarisi oleh anak lelaki sulung)
• Mengamalkan sistem pemerintahan beraja (kuasa tertinggi adalah sultan atau raja)
• Membolehkan sistem perwarisan takhta berlaku secara teratur

52

Aspek Kegemilangan Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

Cara pembentukan empayar • Persuratan
• Penaklukan – Pengaruh Islam dalam saduran karya sastera
• Perkahwinan – Berlaku perkembangan tulisan Jawi dan bahasa
• Naungan Melayu

Kepentingan pembentukan empayar • Pemerintahan dan pentadbiran
• Politik – meluaskan wilayah – Undang-undang Islam terkandung dalam Hukum
• Ekonomi – menguasai perdagangan Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka
• Sosial – masyarakat majmuk – Jawatan mufti dan kadi melicinkan pengurusan
• Agama – Islam berkembang agama Islam

Pusat perdagangan

CONTOH Pentadbiran empayar • Kedudukan strategik
• Pentadbiran pusat • Pusat pengumpulan dan pengedaran barangan
• Pentadbiran kawasan naungan • Dikunjungi pedagang dari dalam dan luar Alam
• Pentadbiran kawasan jajahan
Melayu
Cara penyebaran agama Islam • Pusat perkapalan
• Pengislaman pemerintah
Pengurusan perdagangan
– Pengislaman Sultan Iskandar Shah diikuti
pembesar dan rakyat • Syahbandar
• Cukai perdagangan
– Sultan Muzaffar Shah menjadikan Islam sebagai • Mata wang
agama rasmi • Orang Laut
• Kemudahan pelabuhan
• Perkahwinan
– Antara puteri Sultan Mansur Shah dengan putera Hubungan luar Melayu Melaka dengan
Raja Siak
Hubungan Kesultanan
• Peranan ulama dan mubaligh kerajaan Alam Melayu
– Ajaran tasawuf dan sufi oleh ulama dari Timur • Pasai
Tengah dan India • Demak
– Sultan Alauddin Riayat Syah menghantar ulama • Majapahit
untuk mengajar Raja Pahang, Kampar dan • Makasar
Inderagiri
Hubungan Kesultanan Melayu Melaka dengan
• Perdagangan kerajaan Luar Alam Melayu
– Melalui pedagang Arab, India dan China (sifat • China
mubaligh) • Siam
– Turut menyebarkan Islam ke kawasan lain yang • Ryukyu (Jepun)
disinggahi • Kerajaan lain

• Peluasan kuasa
– Negeri naungan dan jajahan memeluk Islam
sebagai tanda taat setia kepada pemerintah
Melaka

Kesan penyebaran agama Islam
• Tumpuan ulama

– Sultan Melaka menjadi penaung aktiviti dakwah
• Tempat pembelajaran

– Madrasah, masjid dan surau

53

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

5.3 Pengakhiran Kesultanan Melayu Melaka yang Berpusat di Melaka

Faktor dalaman Serangan Portugis

(a) Masalah kepimpinan • Kedatangan Portugis kerana ingin mengawal
• Kelemahan pemerintahan Sultan
perdagangan rempah, menyebarkan agama
Mahmud Shah dan pembesar
menyebabkan ketidakstabilan politik Kristian dan menghapuskan penguasaan
• Amalan pilih kasih, rasuah dan
penyelewengan dalam pentadbiran pedagang Islam
• Perbalahan antara pembesar
• Hubungan Melaka-Portugis bermula dengan
(b) Masalah perpaduan
• Rakyat tidak bersatu padu kedatangan Lopez de Sequeira
• Persaingan kuasa antara pembesar

menyebabkan perpecahan
• Askar upahan dari luar tidak taat setia

kepada Melaka
CONTOH • Rundingan gagal menyebabkan

Portugis (pimpinan Alfonso de

Albuquerque) menyerang Melaka

sebanyak tiga kali (25 Julai 1511,

10 Ogos 1511 dan 24 Ogos 1511)

Strategi Melaka menghadapi serangan Portugis

• Menggunakan lancaran dan perahu berapi
• Pertahanan diperteguh dengan kayu-kayan dan pelbagai meriam serta peti-peti berisi serbuk peluru
• Tembakan meriam bertalu-talu dari pantai
• Menggunakan tentera bergajah

Perjuangan mengembalikan kedaulatan

• Sultan Mahmud Shah berundur dari Melaka dan bersemayam di Bentan
• Baginda melakukan tiga kali serangan untuk mendapatkan semula Melaka tetapi gagal
• Pada tahun 1526, pusat pemerintahan baginda di Bentan dimusnahkan oleh Portugis
• Baginda berundur ke Kampar dan mangkat pada tahun 1528

54

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

MODUL PBD Praktis Intensif

5.1 Pengasasan Kesultanan Melayu Melaka

1 Lengkapkan jadual berikut dengan maklumat berkaitan ciri-ciri Info Info 4 Tarsia 5
lokasi strategik Kesultanan Melayu Melaka. SP: 6.1.1 TP1 Digital 5.1

Buku Teks m/s 72 – 73

Ciri-ciri lokasi strategik Kesultanan Melayu Melaka

(a) Laluan perdagangan

Kedudukan Melaka di laluan perdagangan utama antara timur dengan barat
.
CONTOHmembolehkannya mengawal laluan kapal dagang

(b) Bentuk muka bumi

Melaka mempunyai bentuk muka bumi berbukit bukau yang sesuai dijadikan

benteng pertahanan dan menjadi panduan kapal dagang .

(c) Terlindung angin monsun

Muara sungai yang terletak di Selat Melaka terlindung daripada

tiupan angin monsun . Keadaan ini membolehkan kapal dagang datang dan berlabuh

dengan selamat .

5.2 Kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka

2 Terangkan kepimpinan raja yang berwibawa dengan melengkapkan jadual berikut. Info
Digital 5.2
SP: 6.1.2 TP2 Buku Teks m/s 74 – 75

(a) Keturunan Raja Palembang (b) Kewibawaan

Berdasarkan teks Sulalatus Salatin , Raja memerintah berdasarkan bidang kuasa

pemerintah Melaka berketurunan Raja yang ditetapkan mengikut Hukum

Palembang yang bersusur galur daripada Kanun Melaka .
Iskandar Zulkarnain .

(c) Daulat dan alat kebesaran (d) Peranan yang unggul

(i) Daulat merupakan kuasa Peranan raja dalam sistem pemerintahan:

dan kewibawaan raja sebagai pemimpin. (i) Menjadi simbol perpaduan dan kemakmuran .
(ii) Rakyat mengakui
(ii) Merupakan ketua angkatan tentera .
kedaulatan raja dengan memberi sepenuh
(iii) Mengetuai hubungan diplomatik
taat setia dan tidak boleh .

menderhaka . (iv) Menyelaraskan kegiatan ekonomi .

(iii) Alat kebesaran digunakan semasa upacara (v) Menjadi ketua agama Islam .
istiadat pertabalan , perkahwinan
dan kemangkatan raja . (vi) Menegakkan keadilan .

55

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

3 Nyatakan tanggungjawab pembesar berempat berikut. SP: 6.2.1 TP3 Buku Teks m/s 77
Peta Dakap

(a) Bendahara
(i) Penasihat raja
(ii) Ketua hakim

Tanggungjawab (b) Penghulu Bendahari
pembesar (i) Pemungut hasil/ ufti
berempat (ii) Ketua segala bendahari

(c) Temenggung
(i) Ketua polis dan penjara
(ii) Pegawai protokol istana
CONTOH
(d) Laksamana Uji Diri 5
(i) Ketua angkatan laut
(ii) Hakim di laut

4 Lengkapkan jadual berikut dengan maklumat berkaitan hubungan Kesultanan Melayu Melaka dengan
kerajaan Alam Melayu. SP: 6.2.1 TP4 Buku Teks m/s 88

Kerajaan Alam Melayu Huraian
(a) Pasai
(i) Hubungan atas dasar sama taraf .

(ii) Hubungan terjalin atas dasar berkongsi pendapat dan

perbincangan berkaitan hal agama Islam .

(i) Hubungan atas dasar kepentingan bersama dalam
.
(b) Demak perdagangan dan penyebaran Islam .

(ii) Hubungan ini penting bagi menjamin keamanan dan

kemakmuran Melaka

(i) Hubungan terjalin disebabkan perkahwinan

(c) Majapahit pemerintah Melaka dengan puteri Majapahit.
(ii) Hubungan ini mengukuhkan lagi persahabatan dengan Majapahit .

(i) Melaka menghantar utusan persahabatan .

(d) Makasar (ii) Hubungan berlaku dalam aspek perdagangan, perkapalan,

Islam, kebudayaan dan kesenian .

(iii) Menghadiahkan “Budak Raja” kepada Sultan Melaka.

56

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

5.3 Pengakhiran Kesultanan Melayu Melaka yang Berpusat di Melaka Info
5 Jelaskan faktor pengakhiran Kesultanan Melayu Melaka. SP: 6.1.3 TP5 Buku Teks m/s 90 Digital 5.3

(a) Masalah kepimpinan
Kelemahan Sultan Mahmud Shah dan pembesar dalam pemerintahan dan pentadbiran

menyebabkan ketidakstabilan politik

* Amalan pilih kasih, rasuah dan penyelewengan dalam pentadbiran

(b) Masalah perpaduan
Berlaku persaingan kuasa antara pembesar Melaka yang menyebabkan perpecahan

* Askar upahan dari luar tidak taat setia kepada Melaka

* Rakyat tidak bersatu padu
CONTOH
(c) Serangan Portugis
Kegagalan rundingan menyebabkan Portugis menyerang Melaka

* Serangan berlaku sebanyak tiga kali

6 Jelaskan aspek perpaduan sebagai asas keharmonian masyarakat. SP: K6.1.6 TP6 Peta Buih

Menilai

(a) Mengukuhkan hubungan (d) Tidak berlaku sebarang
dalam kalangan masyarakat masalah yang berkaitan

agama, budaya dan kaum

Aspek perpaduan sebagai
asas keharmonian
masyarakat

(b) Mengelakkan berlakunya (c) Mewujudkan masyarakat
perpecahan dalam kalangan yang bersatu padu dan saling

masyarakat membantu

57

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

Praktis Kendiri

Kuiz

Praktis Objektif 4 Apakah tugas Bendahara dalam Sistem
Buku Teks Pembesar Empat Lipatan?
5.1 Pengasasan Kesultanan Melayu Melaka
m/s 77
1 Peta berikut menunjukkan Selat Melaka yang
Buku Teks terlindung daripada tiupan angin monsun. A Pemungut ufti
B Penguasa bandar
m/s 72 C Ketua utusan ke negara luar
D Ketua turus angkatan perang
U

CONTOHSELAT MELAKA Angin 5 Maklumat berikut berkaitan pekerjaan
Monsun Buku Teks yang dilakukan oleh rakyat semasa zaman
Timur
m/s 77
Laut
Kesultanan Melayu Melaka.
MELAKA
Membina istana, jalan dan saliran tanpa
Angin diberi upah.
Monsun
Barat Daya Apakah yang dapat dikaitkan dengan pekerjaan
tersebut?
Bagaimanakah Parameswara memanfaatkan A Hukum adat
lokasi tersebut? B Sistem serah
A Mengasaskan kerajaan C Sistem kerah
B Menyebarkan agama Islam D Konsep tulah
C Membina kubu pertahanan
D Membina pelabuhan entrepot 6 Maklumat berikut berkaitan dengan cara
Buku Teks pembentukan empayar.
2 Apakah peranan pokok bakau dan pokok api-
Buku Teks api? m/s 80

m/s 73 Terdapat pemerintah kerajaan lain yang
rela bernaung di bawah Kesultanan Melayu
A Benteng pertahanan Melaka.
B Panduan kapal dagang
C Menyejukkan persekitaran Kerajaan manakah yang rela bernaung di
D Mengelakkan hakisan tanah bawah Kesultanan Melayu Melaka?
A Siak
5.2 Kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka B Kedah
C Kampar
3 Senarai berikut menunjukkan alat kebesaran D Terengganu
Buku Teks diraja.
7 Pelabuhan Melaka menjadi pusat perdagangan
m/s 75 Buku Teks yang terunggul dan berfungsi sebagai

• Tombak berambu m/s 84
• Cap mohor
pelabuhan entrepot.
Apakah konsep yang berkaitan dengan alat Apakah faktor keunggulan pelabuhan Melaka?
I Kedudukan strategik
kebesaran tersebut? II Kemudahan pelabuhan
III Penguasaan negara China
I Daulat III Keadilan IV Penggunaan mata wang asing
A I dan II
II Derhaka IV Kebajikan B I dan IV
C II dan III
A I dan II C II dan III D III dan IV

B I dan IV D III dan IV

58

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

8 Kerajaan Melaka menghantar tokoh berikut 4.2 Pengakhiran Kesultanan Melayu
Buku Teks untuk mengetuai utusan ke Siam. Melaka yang Berpusat di Melaka

m/s 89 9 Mengapakah Kesultanan Melayu Melaka
Buku Teks menjadi lemah?
• Tun Telanai
• Menteri Jana Putera m/s 90

A Masalah kepimpinan
Apakah kesan penghantaran utusan tersebut B Pengaruh budaya asing
terhadap Melaka? C Masalah pewarisan takhta
D Kelemahan tentera tempatan
I Menjamin keselamatan
II Menjalankan sistem barter 10 Apakah matlamat kedatangan Portugis ke
III Menghapus ancaman lanun Buku Teks Alam Melayu?
IV Mendapat bekalan makanan
A I dan II m/s 90
B I dan IV
C II dan III A Mendapat pasaran
D III dan IV B Meluaskan empayar
C Memperoleh tanah jajahan
D Mengawal perdagangan rempah
CONTOH
Praktis Struktur

1 Kewibawaan dan kebijaksanaan Parameswara memanfaatkan Panduan Jawapan
lokasi yang strategik untuk mengasaskan kerajaan telah
menjadikan Melaka sebagai sebuah kerajaan yang unggul di Alam (a) Buku Teks m/s 72 – 73
Melayu. – kedudukan strategik
– laluan kapal dagang
(a) Mengapakah Sungai Melaka menjadi pilihan Parameswara – pokok bakau dan api-api
untuk mengasaskan kerajaan? – muara sungai
– kapal berlabuh
F1 Kedudukan yang strategik di laluan perdagangan utama
antara timur dengan barat
F2 Membolehkannya mengawal laluan kapal dagang
F3 Pokok bakau dan api-api yang terdapat di pesisir pantai
dijadikan benteng pertahanan dan pelindung semula jadi
daripada musuh
F4 Muara sungai yang terletak di Selat Melaka terlindung
daripada tiupan angin monsun
F5 Membolehkan kapal berlabuh dengan selamat





[4 markah]

(b) Apakah faktor semula jadi yang mempengaruhi pemilihan (b) Buku Teks m/s 73
Sungai Melaka sebagai lokasi untuk mengasaskan kerajaan? – bentuk muka bumi
– benteng pertahanan
F1 Bentuk muka bumi berbukit bukau – pokok bakau dan api-api
F2 Sesuaidijadikanbentengpertahanandanmenjadipanduan – musuh
kapal dagang
C2 Contohnya, Gunung Jerai
F3 Pokok bakau dan api-api yang terdapat di pesisir pantai
dijadikan benteng pertahanan dan pelindung
semula jadi daripada musuh
F4 Sukar ditembusi oleh musuh

[3 markah]

59

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

(c) Kepimpinan berwibawa penting terhadap pembangunan Panduan Jawapan
sesebuah kerajaan. KBAT
Berikan pendapat anda. (c) – tidak mudah terpengaruh
F1 Tidak mudah terpengaruh oleh pujukan dan janji – berpendirian teguh
– bertanggungjawab
manis kuasa asing walau apapun taruhannya – komited stabilkan politik
– prihatin keperluan rakyat
F2 Berpendirian teguh dalam mempertahankan kedaulatan [Mana-mana jawapan munasabah]

kerajaan daripada pengaruh anasir jahat

F3 Bertanggungjawab memajukan kerajaan dari segenap

aspek

F4 Komited mengukuhkan dan menstabilkan politik agar

tidak diambil kesempatan oleh kuasa luar

F5 Prihatin terhadap kehendak dan keperluan rakyat
[3 markah]
CONTOH
2 (a) Nyatakan dua undang-undang yang diguna pakai oleh Panduan Jawapan
Kesultanan Melayu Melaka.
(a) Buku Teks m/s 78
(i) Hukum Kanun Melaka
(ii) Undang-Undang Laut Melaka [2 markah]

* Adat Temenggung

(b) Apakah kelebihan sistem perundangan yang mantap kepada (b) Buku Teks m/s 78
sesebuah negara? – keamaman dan keselamatan
F1 Mewujudkan keamanan dan keselamatan negara – keharmonian kaum
– stabilkan politik
F2 Mengekalkan keharmonian kaum – tingkatkan ekonomi
– majukan negara
F3 Mewujudkan kestabilan politik

F4 Meningkatkan ekonomi negara

F5 Memajukan negara

[4 markah] (c) – kucar-kacir
– mundur
(c) Jelaskan kesan sekiranya negara kita tidak mempunyai sistem – keselamatan
perundangan yang kukuh. KBAT – ekonomi
F1 Negara menjadi kucar-kacir – imej
F2 Negara menjadi mundur [Mana-mana jawapan munasabah]
F3 Keselamatan negara tidak terjamin
F4 Ekonomi negara merosot
F5 Menjatuhkan imej negara

[4 markah]

60

Sejarah Tingkatan 2 Bab 5

Praktis Esei

1 (a) Jelaskan tentang penyebaran Islam di Alam Melayu. [4 markah]

(b) Huraikan cara penyebaran agama Islam di Alam Melayu. [8 markah]

(c) Penyebaran Islam telah memberi kesan kepada kerajaan Alam Melayu. [8 markah]
Berikan pendapat anda. KBAT Pendidikan Sivik Nilai teras: Kegembiraan

Panduan Jawapan

(a) Buku Teks m/s 82 (b) Buku Teks m/s 82 (c) – tumpuan ulama
– Samudera-Pasai – pengislaman – Sultan Melaka
– Perlak – Sultan Iskandar Shah – penaung
– Kesultanan Melayu Melaka – perkahwinan – tempat pembelajaran
– pengislaman pemerintah – puteri Sultan Mansur Shah, – madrasah, masjid
– abad ke-15 putera Raja Siak – persuratan
– ulama dan mubaligh – karya sastera
– kawasan pengaruh – tulisan Jawi, bahasa Melayu
– perdagangan – pemerintahan dan pentadbiran
– pedagang Arab, India, China – undang-undang Islam
CONTOH – ulama
– ufti dan kadi
[mana-mana jawapan yang
munasabah]

1 (a) F1 Samudera-Pasai merupakan kerajaan awal yang menerima Islam
F2 Perlak antara kerajaan Alam Melayu yang menerima Islam
F3 Kesultanan Melayu Melaka sebagai pusat penyebaran Islam yang unggul
F4 Pengislaman pemerintah merupakan faktor utama penyebaran Islam
F5 Penyebaran Islam di Alam Melayu berlaku pada abad ke-15

(b) F1 Pengislaman pemerintah

H1a Pengislaman Sultan Iskandar Shah
H1b Diikuti para pembesar dan rakyat
H1c Menjadikan Islam sebagai agama rasmi Kesultanan Melayu Melaka
F2 Perkahwinan
H2 Perkahwinan puteri Sultan Mansur Shah dengan putera Raja Siak
F3 Peranan ulama dan mubaligh
H3a Menghantar ulama ke seluruh kawasan pengaruh
H3b Ajaran tasawuf dan sufi dikembangkan
C3 Sultan Alauddin Riayat Shah menghantar ulama untuk mengajar Raja Pahang, Kampar dan Inderagiri
F4 Perdagangan
H4a Melalui pedagang Arab, India dan China yang datang ke Melaka
H4b Menyebarkan Islam ke Brunei, Filipina dan kepulauan Indonesia

(c) F1 Tumpuan ulama

H1 Sultan Melaka menjadi penaung kepada aktiviti dakwah
F2 Tempat pembelajaran

H2 Madrasah, masjid dan surau menjadi tempat pembelajaran al-Quran dan ilmu tasawuf
F3 Persuratan
H3a Pengaruh Islam dalam saduran karya sastera dari Arab dan Parsi
C3a Hikayat Muhammad Ali Hanafiah dan Hikayat Amir Hamzah
H3b Berlaku perkembangan tulisan Jawi dan bahasa Melayu
F4 Pemerintahan dan pentadbiran
H4a Undang-undang Islam dalam Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka
H4b Ulama berperanan penting dalam pentadbiran
H4c Jawatan mufti dan kadi diwujudkan untuk melicinkan urusan agama Islam

61

360°

• Menepati 100% standard pembelajaran
• Modul pembelajaran yang diolah mengikut subtopik buku teks
• Latihan disusun mengikut aras kesukaran
• Latihan memenuhi keperluan pengajaran dan pembelajaran terkini
• Cadangan jawapan lengkap

Subjek Peralihan Tingkatan

1234 5

Bahasa Melayu
English
Bahasa Cina
Sejarah
Geografi
Matematik (Dwibahasa)
Sains (Dwibahasa)
Matematik Tambahan (Dwibahasa)
Pendidikan Moral
Sistem Bahasa
Pendidikan Seni Visual
Ekonomi

ISBN 978-967-252-675-9Ref: S-23205-15

9 789672 526759

W . M RM9.50
  E . M RM 9.90