Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 9 Kata Nama Berimbuhan

Bab 9

Nota Pantas

Kata Nama Berimbuhan
1 Awalan yang membentuk kata nama ialah peN-, pe, peR-, ke- dan juru-.
2 Selain itu, terdapat satu akhiran kata nama, iaitu -an yang boleh bergabung dengan kata dasar tanpa

melibatkan sebarang perubahan huruf.

SAMPEL Kata Nama
Berimbuhan

Awalan Akhiran

Awalan peN- penjaga Akhiran -an alatan
pe- pemangsa
peR- perburu
ke-
juru- ketua
jurutera

3 Ayat contoh:
(a) Encik Ali mengupah seorang pemandu peribadi untuk isterinya.
(b) Encik Daniel merupakan seorang majikan yang penyabar.
(c) Aizat bertungkus lumus untuk menyiapkan tugasan akhir tahunnya di kolej.
(d) Barangan itu disumbangkan oleh pegawai daerah.
(e) Murid-murid sedang asyik menonton tayangan video tentang sejarah kemerdekaan Malaysia.

38

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 9

Praktis Pengukuhan 1

Masukkan imbuhan yang betul pada perkataan yang perlu dibubuh imbuhan dalam ayat-ayat di bawah.
Kemudian, salin ayat itu semula.
1 Puan Shikin merupakan usaha kerepek ubi yang berjaya.


2 Adam Khan merupakan daki OKU pertama yang merangkak ke Kem Induk Everest.


3 Semua lawat tidak dibenarkan melawat pesakit di hospital sepanjang tempoh Perintah Kawalan

Pergerakan (PKP) ini.


4 Semua murid perlu menyeberangi jambat yang panjang itu untuk sampai ke tapak perkhemahan.


5 Para pekerja diminta supaya menghabiskan cuti tahun mereka yang masih berbaki.


SAMPEL
Praktis Pengukuhan 2

Berikan imbuhan yang betul pada perkataan dalam kurungan.

1 Asmat ialah (nasihat) peribadi Encik Khalil.

2 Syarikat Bumi Hijau mencari seorang (runding) kewangan yang memiliki kelayakan
yang ditetapkan.

3 Zaleha ialah (milik) rumah banglo yang besar itu.

4 Uji bakat mencari (lawak) itu akan diadakan di seluruh negeri.

5 Keindahan (laut) itu memukau pandangan saya.

6 Gajah merupakan haiwan terbesar di (darat).

7 Puan Dewi menyediakan sejenis (manis) untuk dihidangkan kepada tetamu.

8 (latih) itu berpuas hati dengan pencapaian pasukan bola sepaknya.

39

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 9

Praktis ke Arah PT3

Praktis 1 Soalan 4 – 5
Ayat-ayat di bawah mungkin betul dan mungkin
Soalan 1 – 3 salah. Jika terdapat kesalahan, kesalahan itu
Lengkapkan ayat-ayat yang berikut dengan memilih telah ditandakan dengan A, B, atau C dan jika tiada
jawapan yang paling sesuai. kesalahan telah ditandakan dengan D.
Pilih jawapan yang paling sesuai.
1 Mak Minah seorang kakak yang
4 Peguam itu membacakan wasiat Datuk Halim
kerana tekun menjaga adiknya yang sakit A

akibat kemalangan jalan raya. di hadap semua pewaris. Tiada kesalahan.
B CD
A pemurah C penyabar
5 Juru solek merias wajah penyanyi terkenal
B pengasih D penyayang AB

2 Puan Mina mengupah seorang itu dengan solekan yang menawan.
C

Tiada kesalahan.
D
SAMPELuntuk menjaga anaknya.

A perawat C pengasuh

B pengarah D pembantu

3 itu melayan kerenah pelanggannya

dengan sabar dan mesra.

A Juruacara C Jururawat

B Jurumudi D Jurujual

Praktis 2

Dalam setiap ayat di bawah ini, terdapat satu kesalahan bahasa. Kenal pasti kesalahan tersebut dan tulis
jawapan yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin ayat itu semula.

(i) Tugas seorang juru rawat ialah membantu doktor merawat dan menguruskan pesakit.



(ii) Azmi ialah pelepas Universiti Malaya dalam bidang perakaunan.


(iii) Hafizi bercita-cita untuk menceburi bidang ubatan haiwan secara khusus.



(iv) Perlari itu hanya mengalami cedera ringan selepas terjatuh akibat padang yang licin.



(v) Prosa tradisional itu mengisahkan kecekalan dan ketabahan sepasang kasih yang menempuh dugaan
dan kesengsaraan hidup di bumi setelah dihalau dari kayangan.



40

Bab 10 Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 10

Penggandaan

Nota Pantas

Kata Ganda lelaki

1 Kata ganda ialah bentuk kata yang dihasilkan gegendang pepohon
dengan menggandakan atau mengulangi kata
dasar. sesiku Penggandaan tetikus
Separa
2 Kata ganda boleh dibahagikan kepada beberapa
bahagian, iaitu:

PenggandaanSAMPELGKaantdaa Penggandaan dedaun lelangit
penuh berimbuhan
Penggandaan pepatung
Penggandaan berentak Penggandaan
separa kata majmuk

Penggandaan Penuh Penggandaan Berentak

1 Penggandaan penuh ialah proses menggandakan 1 Penggandaan berentak ialah proses
keseluruhan kata dasar sama ada kata dasar itu menggandakan kata dasar mengikut rentak
mengandungi imbuhan atau tidak. bunyi tertentu dalam kata dasar.

buku-buku 2 Penggandaan berentak dibahagikan kepada tiga,
iaitu:

Pengulangan Pengulangan
vokal konsonan

Penggandaan meja-meja Penggandaan
penuh kata pen-pen Berentak
bola-bola
tunggal

Penggandaan rumah-rumah Bebas
Penuh pemimpin-
pemimpin
Penggandaan ketua-ketua 3 Contoh penggandaan berentak:
penuh kata pelatih-pelatih
berimbuhan Penggandaan Contoh
murid-murid Berentak
lauk-pauk, kuih-muih, hiruk-
ajaran-ajaran Pengulangan vokal pikuk
gunung-ganang, kontang-
Penggandaan Separa Pengulangan kanting
konsonan ulang-alik, simpang-siur,
1 Penggandaan separa ialah proses yang lintang-pukang
menggandakan sebahagian kata dasar sahaja. Bebas

2 Kata dasar boleh merupakan kata tunggal atau
kata terbitan.

41

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 10

Penggandaan Kata Majmuk Penggandaan Berimbuhan

1 Penggandaan kata majmuk melibatkan 1 Kata ganda berimbuhan ialah kata ganda yang
penggandaan unsur pertama kata sahaja. menerima imbuhan awalan, akhiran dan apitan.

2 Antara contoh penggandaan kata majmuk ialah: Imbuhan Penggandaan Bentuk
• balai-balai raya awalan Berimbuhan saling
• menteri-menteri besar
• guru-guru besar Imbuhan Imbuhan
• murid-murid sekolah akhiran apitan
• tandatangan-tandatangan
• alat-alat tulis

2 Kata ganda berimbuhan mempunyai maksud-
maksud tertentu dalam penggunaannya.

Praktis Pengukuhan 1
SAMPEL
Gandakan kata dasar dalam kurungan. Kemudian, isi tempat kosong dalam ayat di bawah dengan kata ganda
tersebut.

1 Feri itu (bolak) mengambil penumpang dari Pelabuhan Klang ke Jeti Pulau Ketam.

2 Kedengaran (desas) daripada rakan sepejabat yang mengatakan bahawa Lokman akan

dinaikkan pangkat sebagai pengurus.

3 Pada hujung minggu, rumah Mak Yam (riuh) dengan suara cucu-cucunya yang pulang
bercuti.

4 Jalan ke perkampungan Orang Asli itu (bengkang) seperti ular kena palu.

5 Pada musim perayaan, rakyat Malaysia akan (ziarah) rumah rakan dan kenalan lama.

6 Ayah memandu dengan berhati-hati di jalan raya yang (simpang) di ibu kota.

7 Tukang rumah itu menggunakan (siku) untuk mengukur sudut tepat.

8 Banyak kanak-kanak bermain (layang) di sawah sewaktu musim menuai.

9 Indah nian pemandangan di pantai itu dengan lautnya yang (biru).

1 0 “Fikir _____________________ (masak) sebelum mengambil sebarang keputusan,” pesan Lina kepada rakan
karibnya.

1 1 Beberapa orang kanak-kanak _____________________ (mandi) di kawasan air terjun itu.

1 2 Farid (hati) ketika melintas jalan demi keselamatan dirinya.

1 3 Yazif berjalan (incut) kerana kaki kirinya tercedera.

1 4 Hujan yang turun (renyai) sejak awal pagi lagi menyebabkan Azmi tidak dapat berjoging
di taman.

1 5 Setelah (tawar), barulah emak membeli bakul rotan itu.

42

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 10

Praktis ke Arah PT3

Praktis 1 7 Puan Liza dan suaminya memetik
yang ditanam di belakang rumah mereka.
Soalan 1 – 6
Lengkapkan ayat-ayat yang berikut dengan memilih A tali-temali
jawapan yang paling sesuai. B batu-batan
C kayu-kayan
D sayur-mayur

1 Bukan pemain yang mampu

mengalahkan Datuk Nicol David dalam 8 Bot-bot nelayan yang berlabuh di muara

pertandingan skuasy peringkat antarabangsa sungai itu dipukul ombak.

itu. A tergolek-golek

A kuat-kuat B terpusing-pusing

B benar-benar C terkontang-kanting

C calang-calang D terumbang-ambing
SAMPEL
D senang-senang

2 Sejak melanjutkan pelajaran di luar negara, Soalan 9 – 11
Bahagian yang bergaris dalam ayat-ayat yang
Balqis tidak lagi rakan-rakan berikut mungkin mengandungi kesalahan
penggunaan bahasa atau mungkin juga tidak.
sekelasnya. Tandakan sama ada A, B, atau C jika ayat itu
mengandungi kesalahan dan tandakan D jika tiada
A tahu-menahu kesalahan.

B kenal-mengenal

C tengok-tengokkan

D hubung-menghubungi

3 di rumah usang itu terdapat 9 Penduduk Taman Muhibah saling tolong-
menolong bila mengadakan apa-apa majlis
banyak sawang labah-labah. keramaian.

A Lelangit C Dedaun A saling menolong bila
B saling menolong apabila
B Pepahat D Sesiku C saling tolong-menolong apabila
D saling tolong-menolong bila
4 Harith berlari apabila dua ekor
angsa mengejarnya.
1 0 Kertas-kertas itu berselerakan di atas lantai
A ulang-alik apabila ditiup angin.
B simpang-siur
C lintang-pukang A Kertas-kertas itu berselerak-selerak
D compang-camping B Kertas itu berselerak-berselerak
C Kertas-kertas itu berselerak
5 Haslinah dan adiknya mandi laut dengan D Kertas-kertas itu berselerakan
pada hari itu.
1 1 Kebanyakan rumah-rumah yang diubah suai
A seluas-luasnya itu berkonsepkan moden dan mewah.
B sebaik-baiknya
C sepuas-puasnya A Kebanyakan rumah yang diubahsuai itu
D secukup-cukupnya B Kebanyakan rumah yang diubah suai itu
C Kebanyakan rumah-rumah yang diubahsuai
6 Masyarakat haruslah mengamalkan budaya
untuk mengeratkan hubungan itu

kejiranan. D Kebanyakan rumah-rumah yang diubah
A tahu-menahu suai itu
B tegur-menegur
C tanya-menanya
D balas-membalas

43

SAMPEL Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 10

Praktis 2

Dalam setiap ayat di bawah ini, terdapat satu kesalahan bahasa. Kenal pasti kesalahan tersebut dan tulis
jawapan yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin ayat itu semula.

(i) Semua ahli-ahli pasukan bola sepak mengamalkan sikap bertolak ansur bagi mengekalkan semangat

berpasukan.

(ii) Album solonya meletup serta-cepat setelah lagunya disiarkan di radio.

(iii) Masyarakat India menggunakan pelbagai rempah-ratus dalam masakan mereka.

(iv) Mereka saling sindir-menyindir kerana tidak berpuas hati dengan keputusan pertandingan itu.

(v) Kebun Pak Yusof ditanam dengan pelbagai jenis sayur-sayuran.


Praktis 3

Dalam setiap ayat di bawah ini, terdapat satu kesalahan bahasa. Kenal pasti kesalahan tersebut dan tulis
jawapan yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin ayat itu semula.
(i) Bahasa Melayu, Matematik dan Sains merupakan mata pelajaran-mata pelajaran yang diminati oleh

Haniff.

(ii) Encik Wee membentangkan kertas kerja-kertas kerjanya dalam mesyuarat dengan majikan.

(iii) Beberapa orang murid-murid telah didenda oleh guru disiplin kerana ponteng sekolah.

(iv) Ada setengah ibu bapa tidak dapat menghadiri mesyuarat PIBG.

(v) Sayur-mayur yang dijual di pasar tani itu segar-segar belaka.


44

Bab 11 Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

Ayat

Nota Pantas

Ayat
1 Ayat terdiri daripada subjek dan predikat.

Subjek Perkara atau pelaku

Predikat Sesuatu yang menerangkan perkara atau pelaku (penderita)


Pola Ayat
SAMPEL
1 Terdapat empat pola ayat, iaitu:
(a) Pola FN + FN ( Frasa Nama + Frasa Nama )

Subjek (Frasa Nama) Predikat (Frasa Nama)
Haziq ketua kelas.
Gadis itu sepupu saya.
Orang yang berkaca mata itu datuk saya.

(b) Pola FN + FK ( Frasa Nama + Frasa Kerja )

Subjek (Frasa Nama) Predikat (Frasa Kerja)
Adik saya sedang bermain.
Bapa Mimi membasuh kereta.
Para murid beratur di kantin.

(c) Pola FN + FA ( Frasa Nama + Frasa Adjektif )

Subjek ( Frasa Nama ) Predikat ( Frasa Adjektif )
Penyanyi itu sangat cantik.
Bangunan KLCC sungguh unik.
Telefon itu sangat canggih.

(d) Pola FN + FS ( Frasa Nama + Frasa Sendi Nama )

Subjek (Frasa Nama) Predikat (Frasa Sendi Nama)
Murid Tingkatan Satu Bestari ke Melaka.
Hadiah itu daripada kawan baik saya.
Kanak-kanak itu di padang permainan.

45

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

Ayat Aktif dan Ayat Pasif

Ayat Aktif Ayat Pasif

• Menerima imbuhan meN- • Maksud sama seperti ayat aktif
• Subjek sebagai pelaku • Kata kerja menggunakan imbuhan di-, ter-,
• Predikat sebagai objek
beR-, kan-, -i dan apitan ke- ... -an atau kata
dasar

Subjek Predikat Objek Subjek Predikat
(a) Kakak membuat kek. (a) Kek dibuat oleh kakak.

(b) Ahmad membeli kasut. (b) Kasut dibeli oleh Ahmad.

Ayat Tanya

1 Digunakan untuk menanya sesuatu. (d) bila – masa
2 Menggunakan kata tanya. Contoh: (e) mengapa – sebab
(a) siapa – orang (f) berapa – bilangan

(b) apa – benda/ binatang

(c) mana – tempat/ lokasi

3 Pada akhir ayat terdapat tanda soal (?).
4 Boleh menerima partikel -kah.
5 Ayat tanya juga boleh wujud tanpa kata tanya.
6 Contoh ayat tanya:
SAMPEL
Ayat Tanya dengan Kata Tanya Ayat Tanya Tanpa Kata Tanya
Siapakah nama guru kamu? Awak sakit?
Bagaimanakah keadaan ayah kamu? Ayah awak sudah sihat?

Ayat Nafi

1 Ayat yang menggunakan kata nafi tidak atau bukan.
2 Contoh ayat nafi:

Ayat Nafi Bukan Ayat Nafi Tidak
Dia bukan jiran saya. Saya tidak dapat hadir ke majlis esok.
Julia bukan pendiam tetapi pemalu. Persembahan itu tidak begitu menarik.

Ayat Perintah

1 Digunakan untuk menyuruh, memerintah atau melarang seseorang melakukan sesuatu.
2 Terdiri daripada:
(a) Ayat silaan
• Menggunakan kata keterangan sila atau jemput.
• Ayat contoh: (i) Sila masuk ke rumah saya.
(ii) Jemput datang ke majlis perkahwinan anak saya.

(b) Ayat suruhan

• Ayat yang memerintah seseorang untuk melakukan sesuatu pekerjaan.

• Boleh menerima partikel -lah.

• Ayat contoh: (i) Buatlah kerja ini sampai siap.

(ii) Belajarlah rajin-rajin untuk berjaya dengan cemerlang.

(c) Ayat larangan
• Ayat yang melarang seseorang untuk melakukan sesuatu pekerjaan.
• Menggunakan kata larangan jangan atau usah.
• Ayat contoh: (i) Jangan buang sampah di sini.
(ii) Usah membuang masa dengan sia-sia.

46

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

(d) Ayat permintaan
• Ayat yang meminta seseorang memberikan pertolongan.
• Menggunakan kata minta dan tolong.
• Ayat contoh: (i) Tolong kemaskan dewan ini.
(ii) Minta semua murid memberikan perhatian.

Ayat Seruan

1 Menggambarkan perasaan seseorang. Ayat
2 Ayat yang menggunakan kata seru.
3 Perlu ada tanda seru (!).
4 Ayat contoh:

Kata Seru

Amboi Amboi, cantiknya baju Khalisya!

Wah Wah, tingginya bangunan itu!

Aduh Aduh, sakitnya kaki saya!
SAMPEL
Aduhai Aduhai, beginilah nasibku!

Oh Oh, engkau yang datang tadi!

Eh Eh, cepatnya ayah balik!

Cis Cis, kau rupanya yang menjadi pengkhianat!

Ayat Majmuk

1 Ayat majmuk terhasil daripada sekurang-kurangnya dua ayat dengan menggunakan kata hubung.
2 Antara kata hubung yang digunakan ialah dan, lalu, sambil, yang dan bahawa.
3 Ayat majmuk terbahagi kepada tiga jenis:
(a) Ayat majmuk gabungan
• Terbentuk daripada hasil gabungan ayat dengan kata hubung.

• Ayat contoh:

Ayat 1: Ali ke kedai membeli gula.
Ayat 2: Ali ke kedai membeli kopi.
Ayat majmuk gabungan: Ali ke kedai membeli gula dan kopi.

(b) Ayat majmuk pancangan
• Terbentuk daripada dua ayat atau lebih tetapi satu daripadanya dipancangkan pada ayat utama.
• Ayat majmuk pancangan relatif menggunakan kata hubung yang.
• Ayat contoh:
Ayat 1: Dato’ Jamil membeli sebuah rumah. (ayat utama)
Ayat 2: Rumah itu terletak di tepi tasik.
Ayat relatif: Dato’ Jamil membeli sebuah rumah yang terletak di tepi tasik.
• Ayat majmuk pancangan komplemen menggunakan kata hubung bahawa dan untuk.
• Ayat contoh:
Ayat 1: Aaron membeli sebentuk cincin berlian. (ayat utama)
Ayat 2: Cincin berlian itu untuk tunangnya.
Ayat komplemen: Aaron membeli sebentuk cincin berlian untuk tunangnya.

(c) Ayat majmuk keterangan

• Mempunyai satu ayat induk dan satu atau lebih ayat yang menjadi keterangan.

• Ayat contoh:

(i) Pameran itu kurang mendapat sambutan kerana hujan lebat.

(ii) Pasukan bola sepak itu semakin bersemangat bermain kerana kehadiran penyokong yang

banyak.

47

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

Praktis ke Arah PT3

Praktis 1 SAMPEL 4 I Keputusan itu dibuat berlandaskan pada
undang-undang.
Soalan 1 – 6
Pilih ayat-ayat yang betul. II Kawasan pendalaman itu akan dimajukan
tidak lama lagi.
1 I Semua orang murid dikehendaki
menghantar laporan kerja pada minggu III Dia tidak dapat bermain bola sepak kerana
hadapan. demam.

II Hasil kerja yang dihasilkan oleh saya akan IV Semua orang tahu bahawa dia anak Encik
dibentangkan di hadapan kelas. Tarmizi.

III Kes jangkitan COVID-19 mendapat liputan A I dan II sahaja
media sejak akhir-akhir ini. B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja
IV Hamdan menggaru belakangnya yang gatal D II, III dan IV sahaja
itu berkali-kali.
5 I Banyak kuih-muih tradisional terhidang di
A I dan II sahaja atas meja makan itu.
B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja III Dialah yang menghias dinding makmal
D II, III dan IV sahaja komputer dengan mural yang cantik.

2 I Pada musim durian, kami memperoleh IV Encik Yasin ialah pengusaha kantin yang
banyak wang. baharu di Sekolah Menengah Alam Damai.

II ‘‘Kita mesti memenangi perlawanan ini,’’ II Kutu-kutu embun itu diberkas oleh polis
kata Malik kepada Uzair. kerana memandu tanpa lesen.

III Jika penyakit abang tidak dirawat segera, A I dan II sahaja
dia mungkin akan lumpuh. B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja
IV Guru disiplin memanggil beliau kerana D II, III dan IV sahaja
sering membuli murid lain.
6 I Daun-daun kering bertaburan di halaman
A I dan II sahaja rumah Mak Cik Besah.
B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja II Lampu neon bergantungan di restoran
D II, III dan IV sahaja makanan laut yang baru dibuka itu.

3 I Beberapa pintu rumah teres telah musnah III Guru besar mengumumkan berita baik itu
dalam kejadian ribut semalam. dalam perhimpunan pada pagi tadi.

II Pak Din telah memasukkan anak ayam yang IV Pemandangan di sekitar Pulau Perhentian
baru dibelinya ke dalam kurungan. nian indah ketika matara hampir terbenam.

III Banglo besar yang terletak di simpang jalan A I dan II sahaja
itu milik siapakah? B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja
IV Sungguhpun ayah sudah terlalu penat, dia D II, III dan IV sahaja
tetap ingin teruskan kerja menebas lalang.

A I dan II sahaja C I, II dan III sahaja
B III dan IV sahaja D II, III dan IV sahaja

48

SAMPEL Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

Praktis 2

Nyatakan pola ayat di bawah sama ada ayat tersebut berpolakan Frasa Nama + Frasa Nama (FN + FN), Frasa
Nama + Frasa Kerja (FN + FK), Frasa Nama + Frasa Adjektif (FN + FA) atau Frasa Nama + Frasa Sendi Nama
(FN + FS).

(i) Baju pengantin itu sangat cantik.

(ii) Kakak sedang menggubah bunga.

(iii) Perabot itu daripada kayu jati.

(iv) Ayah Nazri usahawan berjaya.

(v) Ahli pengakap berkhemah di tepi hutan.

(vi) Gubahan bunga itu sangat cantik.

(vii) Surat itu daripada sahabat karibnya.

( viii) Emak Arshad guru Sains.


Praktis 3

Tentukan subjek dan predikat bagi ayat di bawah. Kemudian, tulis jawapan yang betul pada ruang jawapan
yang disediakan.

(i) Mangsa banjir di kampung itu telah ditempatkan di dewan orang ramai.
Subjek :
Predikat :
(ii) Mak Jah sedang menenun songket.
Subjek :
Predikat :

49

SAMPEL Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

(iii) Rambut Anne yang panjang itu dibiarkan mengurai ke bahu.
Subjek :
Predikat :

Praktis 4

Nyatakan jenis ayat di bawah. Kemudian, tulis jawapan yang betul pada ruang jawapan yang disediakan.

(i) Aduh, sakitnya perut saya!

(ii) Tolong tanggalkan kasut kamu sebelum masuk ke dalam rumah.

(iii) Mengapakah kamu datang lewat ke sekolah?

(iv) Peserta ekspedisi mendaki Gunung Kinabalu itu menempuh pelbagai cabaran sebelum sampai ke

puncak.


Praktis 5

Tukarkan ayat aktif di bawah kepada ayat pasif.

(i) Harun telah memenangi tempat pertama dalam pertandingan melukis.


(ii) Polis telah menyoal siasat dua orang warga asing yang disyaki merompak kedai emas itu.


(iii) Sekolah saya akan mengadakan aktiviti gotong-royong pada hari Ahad ini.


(iv) Ayah telah menebang pokok rambutan di tepi jalan itu.



50

SAMPEL Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

Praktis 6

Tukarkan ayat pasif di bawah kepada ayat aktif.
(i) Cermin tingkap itu telah saya lap pagi tadi.


(ii) Pemandu kereta itu disaman oleh polis trafik kerana memandu melebihi had laju yang telah ditetapkan.


(iii) Reban ayam itu dibina oleh datuk Azman.


(iv) Murid itu didenda oleh guru disiplin kerana ponteng sekolah.



Praktis 7

Tukarkan ayat-ayat biasa di bawah kepada ayat songsang.
(i) Kucing awak comel.

(ii) Pemandangan di tepi pantai itu sangat indah.

(iii) Abang ke kedai petang semalam.

(iv) Kari ikan itu sangat pedas.


Praktis 8

Tukarkan ayat-ayat songsang di bawah kepada ayat biasa.

(i) Sangat tinggi pokok kelapa itu.


51

SAMPEL Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 11

(ii) Segar belaka sayur yang dijual di pasar itu.



(iii) Bermain layang-layang Nasrul di tanah lapang itu.



(iv) Perang warna bajunya.



Praktis 9

Gabungkan ayat-ayat tunggal di bawah supaya menjadi satu ayat majmuk.

(i) (a) Ayah masih belum membuat keputusan hendak bercuti di Pulau Perhentian.
(b) Ayah masih belum membuat keputusan hendak bercuti di Pulau Pangkor.


(ii) (a) Jaswan sedang mengulang kaji pelajaran di perpustakaan.
(b) Andrew sedang mengulang kaji pelajaran di perpustakaan.


(iii) (a) Shurip hendak menyertai perkhemahan itu.
(b) Ibu bapanya tidak membenarkan.


(iv) (a) Jangan ganggu adik kamu.
(b) Dia sedang mengulang kaji pelajaran.


(v) (a) Jamil menjadi semakin nakal.
(b) Dia berkawan dengan budak samseng dari kampung sebelah.


(vi) (a) Wani sering pulang lewat ke rumah.
(b) Wani menghadiri kelas tuisyen.



52

Bab 12 Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 12

Peribahasa

Nota Pantas

Peribahasa Bidalan

1 Peribahasa ialah ayat atau kelompok perkataan 1 Bidalan memberikan penekanan kepada
yang mempunyai susunan yang tetap dan perbandingan yang mengandungi pengajaran.
mengandungi maksud yang tertentu.
2 Contoh bidalan:
Simpulan (a) Biar putih tulang, jangan putih mata
bahasa (b) Bulat air kerana pembetung, bulat manusia

Perumpamaan Kata-kata kerana muafakat
SAMPEL hikmat (c) Kecil jangan disangka anak, besar jangan
Peribahasa
Pepatah disangka bapa
Bidalan
Pepatah
Simpulan Bahasa
1 Pepatah mengandungi susunan kata yang indah.
1 Simpulan bahasa ialah ungkapan yang biasanya 2 Pepatah mengandungi nasihat atau pengajaran
terdiri daripada dua patah perkataan.
daripada orang-orang tua.
2 Contoh simpulan bahasa: 3 Pepatah merupakan peribahasa berangkap serta
(a) ada hati (d) buah mulut
(b) anak angkat (e) besar hati terdapat pengulangan kata di dalamnya.
(c) beri muka (f) anak angkat 4 Contoh pepatah:
(a) Diam-diam ubi berisi, diam-diam besi
Perumpamaan
berkarat
1 Perumpamaan menggunakan kata seperti, (b) Di mana bumi dipijak, di situ langit dijunjung
bagai, umpama dan laksana. (c) Baik membawa resmi padi daripada

2 Contoh perumpamaan: membawa resmi lalang
(a) Laksana bulan dipagar bintang
Kata-kata Hikmat
(b) Seperti anjing dengan kucing
1 Kata-kata hikmat merupakan kata-kata orang
(c) Bagai aur dengan tebing bijak pandai yang mengandungi falsafah,
pemikiran dan pengajaran.

2 Contoh kata-kata hikmat:
(a) Bertangguh itu pencuri masa
(b) Kata-kata lebih tajam daripada mata pedang
(c) Muafakat membawa berkat

Praktis Pengukuhan 1

Tandakan (✓) pada peribahasa yang betul berdasarkan ayat-ayat di bawah.

1 Mazlan seorang sahaja yang membuat bising di dalam kelas ketika waktu pertukaran guru. Walau
bagaimanapun, Cikgu Murni telah mendenda semua murid di dalam kelas tersebut.

Seekor kerbau membawa Orang lain yang makan nangka,
lumpur semuanya habis terpalit orang lain yang kena getah


2 Seseorang yang merantau dan tinggal di negara asing telah kembali untuk menetap di tanah air sendiri
dan tidak mahu merantau lagi.

Di mana bumi dipijak, di situ Belut pulang ke lumpur
langit dijunjung

53

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 12

Praktis ke Arah PT3

Praktis 1 SAMPEL 5 Peribahasa berikut mempunyai maksud yang
sama, kecuali
Soalan 1 – 9
Pilih peribahasa atau maksud peribahasa yang A ke mana tumpahnya kuah kalau tidak ke
paling sesuai. nasi.

1 Maksud peribahasa “sudah terhantuk baru B bagaimana contoh, begitulah gubahannya.
tengadah” ialah C bagaimana acuan, begitulah kuihnya.
D bagai cincin dengan permata.
A sikap berhati-hati selepas mendapat
masalah. 6 Peribahasa “orang haus diberi air” mempunyai
maksud yang sama dengan peribahasa
B sikap acuh tak acuh ketika mendapat
masalah. A kalau tidak dipecahkan ruyung, manakan
dapat sagunya.
C terasa sakit apabila terhantuk dan
mengubatinya. B diam-diam ubi berisi, diam-diam besi
berkarat.
D sesiapa yang menghadapi masalah, dialah
yang perlu menyelesaikannya. C melentur buluh biarlah daripada
rebungnya.
2 Ikut hati mati, ikut rasa binasa
D orang mengantuk disorongkan bantal.
Maksud yang paling tepat dengan peribahasa
di atas ialah 7 Segala nasihat yang diberikan oleh ibu kepada
Anis tidak dihiraukannya.
A jangan ikutkan perasaan, kelak membawa
padah. Peribahasa berikut sesuai dipadankan dengan
pernyataan di atas, kecuali
B sesuatu perkara yang sering menyusahkan
orang lain. A garam jatuh ke air.
B hujan jatuh ke pasir.
C tidak ada sesuatu perkara yang benar- C mencurahkan air ke daun keladi.
benar sempurna. D masuk telinga kanan, keluar telinga kiri.

D mengharapkan orang yang dipercayai 8 Nadia sering ditegur oleh guru kerana
tetapi dia membinasakan. tulisannya yang buruk dan sukar dibaca.

3 Peribahasa ‘‘hidung tak mancung, pipi Peribahasa yang sesuai dengan tulisan Nadiah
tersorong-sorong” bermaksud ialah

A masuk campur urusan orang lain tanpa A mulut tempayan.
dipinta dan sering menunjuk-nunjuk. B kaki bangku.
C cakar ayam.
C kita berusaha tetapi orang lain yang D kuku besi.
mendapat nama.
9 Orang yang takut untuk bergaul dengan orang
B nasihat yang tidak masuk dalam ingatan. lain diumpamakan seperti
D sombong dan angkuh.
A lipas kudung.
4 Amira melakukan kerja rumah yang disuruh B kera sumbang.
ibunya secara sambil lewa dan tidak C cicak makan kapur.
bersungguh-sungguh. D katak di bawah tempurung.

Peribahasa yang sesuai dengan sikapnya ialah
A indah khabar daripada rupa.
B bagai embun di hujung rumput.
C bagai melepaskan batuk di tangga.
D hendak seribu daya, tak hendak seribu

dalih.

54

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 12

Praktis 2

Lihat gambar di bawah dengan teliti. Berdasarkan pasangan gambar tersebut, tulis satu peribahasa yang
sesuai.



(i)


(ii)

Praktis 3

Lihat gambar di bawah dengan teliti. Berdasarkan gambar tersebut, tulis dua peribahasa yang sesuai.
SAMPEL


(i)
(ii)

55

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Bab 12

Praktis 4

Lihat gambar di bawah dengan teliti. Berdasarkan situasi dalam gambar tersebut, tulis dua peribahasa yang
sesuai.


(i)
(ii)

Praktis 5

Lihat gambar di bawah dengan teliti. Berdasarkan gambar tersebut, tulis dua peribahasa yang sesuai.
SAMPEL

(i)
(ii)

56

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Kertas Model Pra-PT3 (Set 1)

Kertas Model Pra-PT3

Set 1

Bahagian A

Soalan 1 – 4 6 Puan Zarinah menasihatkan anaknya yang
Lengkapkan ayat-ayat yang berikut dengan memilih A
jawapan yang paling sesuai.
akan menduduki peperiksaan SPM agar
1 Profesor Dr. Siti Zainon ialah yang B

masih giat menghasilkan sajak-sajak hingga belajar dengan tekun. Tiada kesalahan.
CD
hari ini.
Soalan 7 – 8
A penyair Pilih ayat-ayat yang menggunakan perkataan
berhuruf condong dengan betul.
B penyiar
SAMPEL 7 I Letupan itu telah menghancurkan kilang itu.
C pelakon II Sikap tidak amanahnya telah

D penyanyi menghancurkan kepercayaan saya
kepadanya.
III Peristiwa yang menyedihkan itu telah
menghancurkan perasaannya.
2 “Sebagai persembahan terakhir, ___________ IV Masalah rumah tangganya sentiasa
akan mempersembahkan tarian Inang,” kata menghancurkan fikirannya.
ketua kumpulan tarian itu. A I dan II sahaja
B III dan IV sahaja
A kita C I, II dan III sahaja
B kami D II, III dan IV sahaja
C kamu
D kalian

3 Sup ayam yang direneh oleh ibu itu rasanya

_____________ kerana dia terlupa membubuh

garam.

A pahit C tawar

B pedas D masin

4 Lidah saya melecur kerana ___________ sup ayam 8 I Polis sedang berkejar-kejaran dengan dua
orang perompak yang merompak kedai
yang panas itu secara tergesa-gesa. emas itu.

A terhirup C tertelan II Samad berkejar-kejaran dengan peserta

B terhisap D tersedut

Soalan 5 – 6 perlumbaan yang lain untuk menamatkan
Ayat-ayat di bawah mungkin betul dan mungkin larian.
salah. Jika terdapat kesalahan, kesalahan itu III Itik peliharaan nenek berkejar-kejaran
telah ditanda dengan A, B, atau C dan jika tiada apabila nenek menaburkan dedak.
kesalahan telah ditandakan dengan D. IV Kanak-kanak itu kelihatan sedang berkejar-
Pilih jawapan yang paling sesuai. kejaran di padang dengan riang.

5 Beberapa biji bot nelayan kelihatan A I dan II sahaja
AB B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja
tertambat pada sebatang tiang di tepi sungai. D II, III dan IV sahaja
C

Tiada kesalahan.
D



57

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Kertas Model Pra-PT3 (Set 1)

Soalan 9 – 10 12 I Suzi meminjamkan Mira nota-nota Sejarah.
Bahagian yang bergaris dalam ayat-ayat yang II Adik yang sakit dimasakkan bubur oleh ibu.
berikut mungkin mengandungi kesalahan III Banjir lumpur telah mengotori rumah-
penggunaan bahasa atau mungkin juga tidak.
Tandakan sama ada A, B, atau C jika ayat itu rumah di kampung itu.
mengandungi kesalahan dan tandakan D jika tiada IV Deretan bangku-bangku di taman rekreasi
kesalahan.
itu disediakan oleh Majlis Perbandaran
9 Lukisan yang dipamerkan di Balai Seni Negara Kajang.
itu tersangat cantik sekali.
A I dan II sahaja
A sangat cantik sekali
B paling cantik sekali B III dan IV sahaja
C amat tersangat cantik
D tersangat cantik sekali C I, II dan III sahaja

10 Semua majalah-majalah itu telah disusun oleh D II, III dan IV sahaja
pustakawan dengan kemas di atas rak.
Soalan 13
A Semua majalah itu Pilih peribahasa yang paling sesuai.
B Semua-semua majalah itu
C Kesemua majalah-majalah itu 1 3 Mazlan pulang ke kampung halamannya dan
D Semua majalah-majalah itu
menetap di sana setelah sekian lama merantau
Soalan 11 – 12 di ibu kota Kuala Lumpur.
Pilih ayat-ayat yang betul. Peribahasa yang sesuai untuk situasi di atas
ialah
11 I Guru Sains kelas Harith sedang A bulan jatuh ke riba.
menerangkan tentang proses fotosintesis. B kaduk naik junjung.
C ikan pulang ke lubuk.
II Suzy sangat sayang akan ibunya walaupun D lain padang lain belalang.
mereka jarang bertemu. SAMPEL

III Lembu untuk majlis korban itu telah
disembelih oleh Pak Harun.

IV Samuel berusaha dengan bersungguh-
sungguh bagi mencapai kecemerlangan
dalam akademik.

A I dan II sahaja
B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja
D II, III dan IV sahaja

58

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Kertas Model Pra-PT3 (Set 1)

Bahagian B

1 Dalam setiap ayat di bawah ini, terdapat satu kesalahan bahasa. Kenal pasti kesalahan tersebut dan
tulis jawapan yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin ayat itu
semula.

(i) Kita mesti membantu rakan yang berada di dalam kesusahan.







(ii) Istiadat pelantikan Sultan Perak akan berlangsung di Istana Iskandariah Kuala Kangsar.





[2 markah]

SAMPEL
2 Dalam poster di bawah, terdapat tiga kesalahan ejaan. Kenal pasti kesalahan tersebut dan tulis ejaan
yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin poster itu semula.

HKK SELAMAT DATANG!

HARI KRAF KEBANGSAAN Aktiviti
❋ Jualan kraftangan
24 Feb – 6 Mac ❋ Pamiran Produk Kraf Warisan
10:00 pagi – 6:00 petang ❋ Jualan produk kraf baharu
Tempat : Kompleks Kraf Kuala Lumpur ❋ Demunstrasi kraf
❋ Persembahan kesenian
❋ Aktiviti galakan pengunjung

MASUK PERCUMA

(i)
(ii)
(iii)

[3 markah]

59

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Kertas Model Pra-PT3 (Set 2)

Kertas Model Pra-PT3

Set 2

Bahagian A

Soalan 1 – 4 5 Murid-murid melawat ke Muzium Negara
Lengkapkan ayat-ayat yang berikut dengan memilih A
jawapan yang paling sesuai.
untuk melihat barang-barang purba yang
1 Encik Sulaiman dan Puan Zaleha bersalam B
dengan tetamu yang menghadiri majlis
perkahwinan anak mereka dipamerkan di sana. Tiada kesalahan.
menjemput mereka menjamu selera di bawah CD
khemah.
6 Amir dan ibu bapanya membawa buah tangan
A dan A
B lalu
C atau semasa melawat nenek yang menerima
D setelah BC

rawatan di hospital. Tiada kesalahan.
D
SAMPEL
2 Kami sempat sotong ketika Soalan 7 – 8
Pilih ayat-ayat yang menggunakan perkataan
menghabiskan cuti pertengahan tahun di berhuruf condong dengan betul.

Terengganu. 7 I Tulang Yati ringan kerana dia rajin
menolong ibunya membuat kerja rumah.
A menjala
II Soalan dalam kuiz itu ringan dan mudah
B mengail diselesaikan.

C mencandat III Ibu bapa tidak membenarkan kami minum
minuman ringan.
D memancing
IV Komik ialah bahan bacaan ringan yang
3 Pihak pengurusan hotel mengedarkan borang digemari oleh kanak-kanak.
kepada penginap untuk menilai
A I dan II sahaja
kepuasan penginap terhadap perkhidmatan B III dan IV sahaja
yang disediakan di hotel tersebut. C I, II dan III sahaja
A uji kaji D II, III dan IV sahaja
B soal siasat
C kaji selidik
D bedah siasat

4 Izzati menjadi di rumah orang- 8 I Lampu jalan itu bernyala dengan terang
sekali.
orang tua itu sejak sepuluh tahun yang lalu.
II Pandangan nenek masih terang walaupun
A budiman umurnya semakin meningkat.

B hartawan III Kakak memilih warna yang terang untuk
mengecat ruang tamu rumah baharunya.
C karyawan
IV Banyak orang masih enggan mengikut
D sukarelawan arahan yang diberikan walaupun terang
telah diberikan oleh pihak berkuasa.
Soalan 5 – 6
Ayat-ayat di bawah mungkin betul dan mungkin A I dan II sahaja
salah. Jika terdapat kesalahan, kesalahan itu B III dan IV sahaja
telah ditanda dengan A, B, atau C dan jika tiada C I, II dan III sahaja
kesalahan telah ditandakan dengan D. D II, III dan IV sahaja
Pilih jawapan yang paling sesuai.

60

Soalan 9 – 10 Sistem Bahasa Tingkatan 1 Kertas Model Pra-PT3 (Set 2)
Bahagian yang bergaris dalam ayat-ayat yang
berikut mungkin mengandungi kesalahan 12 I Pernyataan itu tidak benar sama sekali.
penggunaan bahasa atau mungkin juga tidak. II Murid itu sering dipuji kerana sentiasa
Tandakan sama ada A, B, atau C jika ayat itu
mengandungi kesalahan dan tandakan D jika tiada menyudahkan kerjanya.
kesalahan. III Penceramah itu menamatkan ceramahnya

9 Uniform sekolah telah digosok oleh saya dengan serangkap pantun.
kelmarin. IV Perjalanan dari Kuala Lumpur ke Bentong,

A telah saya gosok kelmarin Pahang memakan masa satu setengah jam.
B telah digosok saya kelmarin A I dan II sahaja
C telah saya menggosok kelmarin B III dan IV sahaja
D telah digosok oleh saya kelmarin C I, II dan III sahaja
D II, III dan IV sahaja
1 0 Novel Pahlawan Pasir Salak mengisahkan
tentang perjuangan Datuk Maharaja Lela Soalan 13
dan penduduk Pasir Salak dalam menentang Pilih peribahasa yang paling sesuai.
penjajah Inggeris.
1 3 Peribahasa yang berikut membawa maksud
A mengisah perjuangan
B mengisahkan perjuangan sikap manusia yang pelbagai ragam walaupun
C kisahkan tentang perjuangan daripada kumpulan yang sama, kecuali
D mengisahkan tentang perjuangan A lain mangkuk, lain cawan.
B rambut sama hitam, hati lain-lain.
Soalan 11 – 12 C bagaimana rupa, begitulah bayangnya.
Pilih ayat-ayat yang betul. D banyak udang banyak garam, banyak orang

11 I Fikri menghadiahi gurunya sekeping kad banyak ragam.
menjelang sambutan Hari Guru. SAMPEL

II Pelbagai usaha dijalankan oleh kerajaan
bagi memajukan industri kraf tangan.

III Dia melonjak-lonjak kegembiraan apabila
diumumkan sebagai pemenang pertama.

IV Sejak dari rumahnya terbakar, Mak Limah
lebih sedar akan kepentingan menjaga
keselamatan diri.

A I dan II sahaja
B III dan IV sahaja
C I, II dan III sahaja
D II, III dan IV sahaja

61

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Kertas Model Pra-PT3 (Set 2)

Bahagian B

1 Dalam setiap ayat di bawah ini, terdapat satu kesalahan bahasa. Kenal pasti kesalahan tersebut dan
tulis jawapan yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin ayat itu
semula.

(i) Ibu berpesan supaya agar abang menjaga diri baik-baik semasa berada di rantau orang.



(ii) Istana Negara merupakan tempat tinggal rasmi Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong dan
Seri Paduka Baginda Raja Permaisuri Agong.




[2 markah]

2 Dalam setiap poster di bawah, terdapat satu kesalahan ejaan. Kenal pasti kesalahan tersebut dan tulis
ejaan yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin poster itu semula.
SAMPEL
Bebas Plastik Beg Mesra Alam Apakah bahan buangan
yang boleh dikitar
semula?

COKLAT BIRU

Masyarakat seharusnya JINGGA
memberi sokongan penuh
• Penggunaan beg plastik terhadap usaha kerajaan Kertas, suratkhabar, plastik,
mengancam hidupan laut dalam menangani isu kaca, logam, barang elektrik
penggunaan beg plastik kecil, bahan fabrik, tin
• Mengambil masa beratus- dengan membawa beg aluminium, besi
ratus tahun untuk dilupus sendiri semasa membeli
belah.
• Mencemarkan alamsekitar



(i)

(ii)

(iii)

[3 markah]

62

Jawapan

Bab 1 8 B Kata ganti nama diri orang ketiga -nya tidak sesuai
digunakan berdasarkan konteks ayat. Kata ganti nama
Praktis Pengukuhan 1 diri yang sesuai ialah mereka.

Kata Nama Am Kata Nama Khas 9 D Tiada kesalahan dalam ayat.
10 D Ayat yang betul ialah II, III dan IV sahaja. Ayat I salah
– ayah – Encik Hasrul
– surat – Hartini kerana kata ganti nama diri saya tidak sesuai digunakan
– pangkat – Kampung Kuala Batu berdasarkan konteks ayat. Kata ganti nama diri yang
– ibu – Pahang sesuai ialah patik.
– kampung – Orang Asli
– tanggapan – Sekolah Menengah Kuala Batu Praktis 2
– rakan – Satiah
– saranan – Pak Morit (i) mahasiswi – mahasiswa
– persetujuan (ii) Jurucakap – Juruacara
– stet (iii) reban – kandang
– waktu (iv) perdana menteri – Perdana Menteri
– bantuan
– rumah Praktis 3

(i) Chef – Cef
(ii) Restaurant – Restoran
(iii) calun – calon
Praktis Pengukuhan 2SAMPEL

Kata Ganti Nama Kata Ganti Nama Kata Ganti Nama Bab 2
Diri Orang Diri Orang Kedua Diri Orang Ketiga
Pertama Praktis Pengukuhan 1
kita -nya
saya awak dia
mereka
1 rangkap 4 ekor

2 rawan 5 s egerombolan

3 buku 6 tongkol

Praktis Pengukuhan 3 Praktis Pengukuhan 2

1 Kita 5 kamu 1 setiap (kata bilangan pisahan)
2 Beta 6 mereka 2 dua pertiga (kata bilangan pecahan)
3 kalian 7 Kalian 3 Kedua-dua (kata bilangan himpunan)
4 Beliau 8 patik 4 berpuluh-puluh (kata bilangan himpunan)
5 Semua (kata bilangan tak tentu)
Praktis ke Arah PT3 6 Para (kata bilangan tak tentu)
7 ketiga (kata bilangan tingkat)
Praktis 1 8 Berbagai-bagai (kata bilangan himpunan)

1 A Kata nama puteri yang bermaksud anak raja yang Praktis ke Arah PT3
perempuan lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks
ayat. Praktis 1

2 D Restoran Seri Menanti merupakan kata nama khas. 1 D Kata bilangan tak tentu beberapa yang digunakan
Oleh itu, ejaannya berpangkal huruf besar. untuk merujuk bilangan yang tidak pasti lebih sesuai
digunakan berdasarkan konteks ayat.
3 D Pertandingan Bola Sepak Kebangsaan merupakan
kata nama khas. Oleh itu, ejaannya berpangkal huruf 2 B Kata bilangan tak tentu seluruh yang digunakan untuk
besar. merujuk bilangan yang banyak lebih sesuai digunakan
berdasarkan konteks ayat.
4 B Kata nama seniman yang bermaksud orang yang
mempunyai bakat seni dan dapat mencipta hasil 3 D Penjodoh bilangan puntung yang digunakan untuk
seni serta memperagakan hasil seninya lebih sesuai menunjukkan benda yang dipot pendek-pendek lebih
digunakan berdasarkan konteks ayat. sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.

5 C Kata nama khas Hari Kebangsaan yang bermaksud 4 C Penjodoh bilangan laras yang digunakan untuk senjata
hari kemerdekaan lebih sesuai digunakan berdasarkan api seperti senapang, meriam dan sebagainya lebih
konteks ayat. sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.

6 C Kata ganti nama diri orang ketiga kalian yang digunakan 5 D Kata bilangan himpunan masing-masing yang
untuk merujuk orang yang dikatakan halnya lebih sesuai digunakan untuk menunjukkan tiap-tiap orang lebih
digunakan berdasarkan konteks ayat. sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.

7 C Kampung Seroja merupakan kata nama khas. Oleh itu,
ejaannya berpangkal huruf besar.

J1

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Jawapan

6 B Kata bilangan tingkat ketiga yang digunakan untuk 5 D Kata kerja dihantar yang bermaksud membawa ke
menunjukkan maksud tempat lebih sesuai digunakan sesuatu tempat untuk tujuan tertentu lebih sesuai

berdasarkan konteks ayat. digunakan berdasarkan konteks ayat.
7 C Penjodoh bilangan rangkap yang digunakan untuk puisi 6 D Kata kerja dihubungkan yang bermaksud menjadikan

lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat. berhubung lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks
8 B Kata bilangan tak tentu beberapa tidak boleh
ayat.
disingkatkan.
7 D Tiada kesalahan ayat. Kata kerja berimbuhan meN-…-i
9 D Tiada kesalahan dalam ayat. mengirimi yang menunjukkan maksud objek tepat,
10 B Ayat yang betul ialah III dan IV sahaja. Ayat I salah anaknya menerima sesuatu daripada Encik Roslan
yang merupakan pelaku perbuatan.
kerana penjodoh bilangan batang digunakan untuk
menunjukkan benda-benda yang panjang dan tinggi. 8 C Kata berimbuhan meN-…-kan membincangkan mesti
Penjodoh bilangan yang betul ialah kaki. Ayat II salah diikuti objek isu-isu semasa.
kerana penjodoh bilangan baris digunakan untuk
merujuk benda atau manusia yang berbaris secara 9 C Kata kerja lakukan tidak sesuai digunakan berdasarkan
konteks ayat. Kata kerja berapitan melakukan lebih
berderet seperti kerusi, murid dan sebagainya. Penjodoh sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.
bilangan yang betul ialah puntung yang digunakan
untuk kayu api. Praktis 2

Praktis 2 (i) melancarkan tentang – melancarkan
(ii) dibaca oleh saya – saya baca
(i) ulas – keping (iii) memperkenalkan tentang – memperkenalkan
(ii) seketul – sebungkus (iv) dialaskan dengan – dialas dengan
(iii) buah – biji (v) berdasarkan pada – berdasarkan
(iv) sebentuk – selaras
(v) Banyak buku-buku – Banyak buku/ Buku-buku
SAMPEL Praktis 3
Praktis 3
(i) ibu bapa berikan – diberikan ibu bapa
(i) satu setengah jam – satu jam setengah (ii) membezakan antara – membezakan
(ii) Kedua – Kedua-dua (iii) membawa untuk Haikal dan kawan-kawannya –
(iii) Semua penduduk – Penduduk
(iv) Puluhan peserta-peserta – Puluhan peserta membawakan Haikal dan kawan-kawannya
(v) Semua orang murid – Semua murid (iv) disapukan dengan cat – disapu dengan cat/ disapukan cat

Bab 4

Bab 3 Praktis Pengukuhan 1

Praktis Pengukuhan 1 1 pada 7 dalam
8 tentang
2 daripada, dengan 9 dengan
10 dari, kepada
1 menguli 2 menuai 3 terkilan 3 untuk 11 daripada, pada
12 akan
4 terdampar 5 mendukung 6 meningkat 4 Pada, untuk

7 menuntut 8 dihujani 5 oleh

6 di

Praktis Pengukuhan 2 5 Kata kerja tak transitif Praktis Pengukuhan 2
6 Kata kerja transitif
1 Kata kerja transitif 7 Kata kerja transitif 1 tentang, oleh 9 untuk, di
2 Kata kerja tak transitif 8 Kata kerja transitif 10 kepada, di
3 Kata kerja transitif 2 hingga, di 11 daripada, pada
4 Kata kerja tak transitif 12 ke, untuk
3 untuk, pada 13 kepada, pada
14 tentang, pada
4 seperti, pada 15 untuk, daripada

Praktis ke Arah PT3 5 akan, oleh

Praktis 1 6 dari, di

1 C Kata kerja memerah yang bermaksud memicit untuk 7 dari, dengan
mengeluarkan air atau memeras lebih sesuai digunakan
berdasarkan konteks ayat. 8 dari, hingga

2 B Kata kerja menjinjing yang bermaksud membawa Praktis ke Arah PT3
sesuatu dengan tangan yang terhulur ke bawah atau
menjinjit lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks Praktis 1
ayat.
1 D Kata sendi nama daripada yang digunakan untuk
3 A Kata kerja berbual yang bermaksud bercakap-cakap menunjukkan sumber dan sebagai perbandingan lebih
atau berborak lebih sesuai digunakan berdasarkan sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.
konteks ayat.
2 A Kata sendi nama akan paling tepat penggunaannya
4 D Kata kerja menjerang yang bermaksud meletakkan mengikut konteks ayat kerana kata sendi nama akan
periuk di atas api untuk memasak lebih sesuai digunakan digunakan selepas kata adjektif yang menyatakan
berdasarkan konteks ayat. perasaan atau sikap bersama kata adjektif yang bersifat
emotif.

J2

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Jawapan

3 A Kata sendi nama pada yang digunakan untuk Praktis Pengukuhan 4
menunjukkan tempat bagi perbuatan sesuatu kata
kerja dan keterangan waktu lebih sesuai digunakan 1 kenyal 2 lebat 3 yakin
berdasarkan konteks ayat. 4 basi 5 jernih 6 uzur
7 bimbang 8 merdu
4 C Kata sendi nama dengan yang membawa maksud
memakai/ menggunakan atau bersama/ berserta lebih Praktis ke Arah PT3
sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.
Praktis 1
5 C Kata sendi nama kepada yang digunakan untuk
menunjukkan arah, tempat, orang atau haiwan yang 1 C Kata adjektif kabur yang bermaksud tidak dapat
dituju lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat. melihat dengan terang lebih sesuai digunakan
berdasarkan konteks ayat.
6 D Kata sendi nama daripada yang digunakan untuk
menunjukkan sumber lebih sesuai digunakan 2 A Kata adjektif kedap yang bermaksud tertutup rapat
berdasarkan konteks ayat. hingga tidak dapat dimasuki udara lebih sesuai
digunakan berdasarkan konteks ayat.
7 B Kata sendi nama di antara hanya dapat digunakan
untuk menunjukkan kedudukan fizikal atau tempat. 3 C Kata adjektif hangus yang bermaksud terbakar hingga
Oleh itu, kata sendi nama yang sesuai ialah antara yang menjadi hitam lebih sesuai digunakan berdasarkan
menunjukkan perbandingan. konteks ayat.

8 B Gabungan kata sendi nama dari dan ke perlu ada 4 A Kata penguat bebas sangat lebih sesuai digunakan
keseimbangan kata. Oleh itu, frasa sendi nama yang berdasarkan konteks ayat.
tepat ialah dari semasa ke semasa.
5 B Kata adjektif yang bersifat emotif rindu perlu disertakan
9 D Tiada kesalahan dalam ayat. kata sendi nama akan dan dieja terpisah.
SAMPEL
Praktis 2 (iv) ke – di 6 B Kata penguat hadapan terlalu tidak boleh diletakkan
(v) sukakan – suka akan selepas kata adjektif.
(i) di – pada
(ii) dari – daripada 7 D T iada kesalahan dalam ayat.
(iii) dari – daripada 8 A Ayat yang betul ialah I dan II sahaja. Ayat III dan IV tidak

Praktis 3 sesuai digunakan mengikut konteks ayat. Kata kasar
dalam ayat I membawa maksud tidak licin atau kesat.
(i) di – pada (iv) pada – terhadap Kata kasar dalam ayat II membawa maksud keras dan
rendah suara.
(ii) sayangkan – sayang akan (v) dalam – pada 9 B Ayat yang betul ialah III dan IV sahaja. Ayat I dan II tidak
sesuai digunakan mengikut konteks ayat. Kata kusut
(iii) dari – daripada dalam ayat III membawa maksud tidak kemas atau tidak
bersikat. Kata kusut dalam ayat IV membawa maksud
bersimpul-simpul dengan tidak berketentuan hingga
susah hendak dileraikan.
Bab 5

Praktis Pengukuhan 1

1 (a) kecut (b) kendur Praktis 2
2 (a) lemau (b) empuk
3 (a) keras (b) kuat (i) tersangat indah sekali – tersangat indah/ sangat indah
4 (a) lembik (b) lembut sekali
5 (a) tengik (b) hapak
(ii) secantik dengan – secantik
Praktis Pengukuhan 2 (iii) terlaris sekali – terlaris
(iv) teramat garang sekali – teramat garang/ amat garang
Kata adjektif sifatan/ keadaan
cerah, teduh, rendang, sabar, pandai, penat, indah sekali
Kata adjektif perasaan (v) busuk – tawar
gembira
Kata adjektif pancaindera Praktis 3
lazat
Kata adjektif waktu (i) amat laju sungguh – amat laju/ laju sungguh
awal, singkat (ii) benar cerdik – cerdik benar
Kata adjektif jarak (iii) begitu amat tangkas – begitu tangkas/amat tangkas
jauh (iv) amat kencang sungguh – amat kencang/ kencang sungguh
Kata adjektif cara (v) bahang – hangat/ panas
segera
Bab 6

Praktis Pengukuhan 1

Praktis Pengukuhan 3 1 dan 2 agar 3 sekiranya
4 tetapi 5 maka 6 kerana
1 paling 2 sangat 3 sekali 7 untuk 8 kerana 9 kerana
4 nian 5 sangat 6 sungguh 10 bahkan 11 bahawa 12 kerana
7 Terlalu 8 sangat 9 sungguh 13 yang 14 atau
10 sekali

J3

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Jawapan

Praktis Pengukuhan 2 Praktis Pengukuhan 2


1 kerana 2 yang 3 agar 1 Bilakah 5 Siapakah
4 untuk 5 jika 6 apabila
7 dan 8 atau 9 sambil 2 Mengapakah 6 Mengapakah
10 lalu
3 berapa 7 Bagaimanakah

4 Bagaimanakah 8 Apakah

Praktis Pengukuhan 3 Praktis Pengukuhan 3

1 kerana 2 apabila 3 kerana 1 Salah 2 Salah 3 Betul 4 Betul
4 agar 5 sambil 6 lalu 5 Betul 6 Betul 7 Salah 8 Salah
9 Betul 10 Betul
Praktis ke Arah PT3
Praktis Pengukuhan 4
Praktis 1
1 Harap 2 Tolong 3 Jangan 4 Usah
1 D Kata hubung gabungan manakala paling sesuai 5 Sila 6 Jangan 7 Jangan 8 sila
digunakan berdasarkan konteks ayat kerana 9 Ayuh 10 Minta
memberikan maksud pertentangan fakta dalam ayat
yang digabungkan. SAMPEL Praktis ke Arah PT3

2 C Kata hubung pancangan berpasangan makin … makin Praktis 1
yang menunjukkan sesuatu yang semakin bertambah
paling sesuai digunakan secara berpasangan untuk 1 D Kata pemeri adalah yang digunakan di hadapan frasa
menggabungkan dua ayat. sendi nama lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks
ayat.
3 A Kata hubung gabungan dan paling sesuai digunakan
untuk menggabungkan dua unsur yang setara. 2 A Kata tanya apa yang digunakan untuk menanyakan
benda lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.
4 C Kata hubung keterangan sambil yang menunjukkan dua
perbuatan dilakukan serentak paling sesuai digunakan 3 C Penggunaan kata perintah tolong paling sesuai
untuk menggabungkan dua ayat. digunakan berdasarkan konteks ayat.

5 B Kata sebab tergolong dalam kata nama dan tidak 4 A Penggunaan kata pembenar ya paling sesuai digunakan
sepatutnya digunakan sebagai kata hubung. Kata berdasarkan konteks ayat.
hubung yang sesuai digunakan ialah kerana. Kata sebab
boleh digunakan tetapi perlu disertai kata sendi nama 5 A Kata seru wah yang menunjukkan perasaan kagum lebih
oleh. sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.

6 A Dua kata hubung yang membawa maksud yang sama, 6 B Terdapat kesalahan penggunaan kata tanya bilakah.
iaitu jika dan sekiranya tidak boleh digunakan serentak. Perkataan yang betul ialah manakah.

7 B Kata bila tidak boleh digunakan sebagai kata hubung 7 B Terdapat kesalahan penggunaan kata perintah
kerana kata itu ialah kata tanya yang menanyakan waktu. usah. Kata perintah tolong lebih sesuai digunakan
Oleh itu, kata hubung apabila yang menerangkan waktu berdasarkan konteks ayat.
lebih sesuai digunakan.
8 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Ayat IV terdapat
8 C Kata sebab tergolong dalam kata nama dan tidak kesalahan penggunaan kata perintah. Dua kata perintah
sepatutnya digunakan sebagai kata hubung. Kata sebab tidak boleh digunakan secara serentak. Perkataan yang
boleh digunakan sebagai kata hubung jika disertai kata betul ialah tolong.
sendi nama oleh.
9 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Ayat IV terdapat
9 C Kata hubung keterangan sementara tidak sesuai dengan kesalahan penggunaan kata perintah. Dua kata perintah
fungsi keterangan. Perkataan yang betul ialah malah. tidak boleh digunakan secara serentak. Perkataan yang
betul ialah jangan.

Praktis 2 (iv) jika – kerana Praktis 2 (iv) ialah – adalah
(v) sementara – sambil (v) adalah – ialah
(i) malah – manakala (i) ialah – adalah
(ii) serta – lalu (ii) adalah – ialah
(iii) sekiranya – sejak (iii) ialah – adalah

Praktis 3 (iv) apabila – walaupun Praktis 3
(v) yang – bahawa
(i) atau – dan (i) Apakah – Bilakah/ Di manakah
(ii) namun – tetapi juga (ii) berapakah – bilakah
(iii) semasa – kerana (iii) Bilakah – Mengapakah
(iv) Mengapakah – Apakah
Bab 7 (v) Apakah – Siapakah

Praktis Pengukuhan 1

1 adalah 2 ialah 3 ialah 4 adalah

5 ialah 6 adalah 7 adalah 8 adalah



J4

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Jawapan

Bab 8 (iii) tanggung jawab – tanggungjawab

Praktis Pengukuhan 1 Bab 9

Kata Nama Majmuk Praktis Pengukuhan 1
– j am tangan
Kata Kerja Majmuk 1 Puan Shikin merupakan pengusaha kerepek ubi yang
– memujuk rayu berjaya.
– mengubah suai
Kata Majmuk Kiasan 2 Adam Khan merupakan pendaki OKU pertama yang
– makan suap merangkak ke Kem Induk Everest.
– duit kopi
– memilih kasih 3 Semua pelawat tidak dibenarkan melawat pesakit di
– b erpeluk tubuh hospital sepanjang tempoh Perintah Kawalan Pergerakan
Kata Majmuk Mantap (PKP) ini.
– suruhanjaya
– kakitangan 4 Semua murid perlu menyeberangi jambatan yang panjang
itu untuk sampai ke tapak perkhemahan.

5 Para pekerja diminta supaya menghabiskan cuti tahunan
mereka yang masih berbaki.

Praktis Pengukuhan 2 Praktis Pengukuhan 2

1 kaki bangku 9 Kerjasama 1 penasihat 2 perunding 3 pemilik 4 pelawak
5 lautan 6 daratan 7 manisan 8 Jurulatih
2 kitar semula SAMPEL10 Pahit maung

3 Makan minum 11 mata pelajaran

4 pecah amanah 12 olahraga Praktis ke Arah PT3

5 campur tangan 13 Kertas kerja Praktis 1

6 makan angin 14 manis mulut 1 C Kata nama berimbuhan penyabar yang bermaksud
orang yang sabar lebih sesuai digunakan berdasarkan
7 panas terik 15 kuning langsat konteks ayat.

8 duduk diam 2 C Kata nama berimbuhan pengasuh yang bermaksud
orang yang kerjanya mengasuh lebih sesuai digunakan
Praktis ke Arah PT3 berdasarkan konteks ayat.

Praktis 1 3 D Kata nama berimbuhan jurujual yang bermaksud
orang yang kerjanya menjual lebih sesuai digunakan
1 C Kata majmuk olahraga yang bermaksud latihan atau berdasarkan konteks ayat.
sukan yang memerlukan kekuatan fizikal lebih sesuai
digunakan berdasarkan konteks ayat. 4 B Perkataan hadap harus dibubuh imbuhan akhiran, -an
Ejaan yang betul ialah hadapan.
2 C Kata majmuk berimbuhan, berjabat tangan yang
bermaksud bersalaman lebih sesuai digunakan 5 A Kata nama berimbuhan juru solek harus dieja sebagai
berdasarkan konteks ayat. satu perkataan. Ejaan yang betul ialah jurusolek.

3 B Kata majmuk Pasaraya harus dieja sebagai dua Praktis 2
perkataan. Ejaan yang betul ialah Pasar Raya.
(i) juru rawat – jururawat
4 D Tiada kesalahan dalam ayat. (ii) pelepas – lepasan
5 A K ata majmuk kraf tangan harus dieja sebagai dua (iii) ubatan – perubatan
(iv) Perlari – Pelari
perkataan. (v) pekasih – kekasih
6 D Kata majmuk menemu ramah tetap dieja terpisah
Bab 10
meskipun menerima imbuhan.
7 A Kata majmuk dikuatkuasakan dieja satu perkataan Praktis Pengukuhan 1 9 kebiru-biruan
10 m asak-masak
kerana menerima imbuhan apitan di...-kan. 1 bolak-balik 11 mandi-manda
8 B Kata majmuk rangkai kata setara, iaitu ibu bapa tidak 2 desas-desus 12 berhati-hati
3 riuh-rendah 13 terincut-incut
boleh digandakan seperti penggandaan kata majmuk 4 bengkang-bengkok 14 renyai-renyai
biasa. Bagi menunjukkan maksud jamak kata majmuk 5 ziarah-menziarahi 15 tawar-menawar
berbentuk setara ini, penanda jamak para perlu 6 bersimpang-siur
digunakan bersama. 7 sesiku / siku-siku
8 lelayang / layang-layang
Praktis 2

(i) Gambarajah – Gambar rajah
(ii) matapelajaran – mata pelajaran
(iii) bandaraya – bandar raya
(iv) mengambilalih – mengambil alih
(v) Kaki tangan – Kakitangan

Praktis 3 Praktis ke Arah PT3

(i) alatulis – alat tulis Praktis 1
(ii) suratkhabar – surat khabar 1 C K ata ganda calang-calang yang bermaksud bukan

J5

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Jawapan

sebarang lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks 1 B Ayat yang betul ialah III dan IV sahaja. Ayat I terdapat
ayat. kesalahan frasa kerja pasif diri pertama, iaitu dihasilkan
2 D Kata ganda hubung-menghubungi yang bermaksud oleh saya. Ayat yang betul ialah saya hasilkan. Ayat II
membuat perhubungan dengan seseorang untuk terdapat kesalahan penggunaan kata bilangan tak tentu,
memberitahu sesuatu melalui telefon atau pergi
sendiri mendapatkan khabar lebih sesuai digunakan iaitu semua tidak perlu dikuti penjodoh bilangan. Frasa
berdasarkan konteks ayat. yang betul ialah semua murid.
3 A K ata ganda lelangit yang bermaksud papan dan lain- 2 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Ayat IV terdapat
lain yang dipasang di bawah atap lebih sesuai digunakan kesalahan penggunaan kata ganti nama diri, iaitu beliau.
berdasarkan konteks ayat. Kata ganti nama diri beliau tidak harus digunakan untuk
4 C Kata ganda lintang-pukang yang bermaksud orang orang yang tidak dihormati. Kata ganti nama yang sesuai
yang berlari tidak tentu arah lebih sesuai digunakan
berdasarkan konteks ayat. ialah dia.
5 C Kata ganda sepuas-puasnya yang bermaksud 3 A Ayat yang betul ialah I dan II sahaja. Ayat III terdapat
melakukan sesuatu lebih daripada cukup atau jemu
lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat. kesalahan penggunaan kata berimbuhan, iaitu teruskan.
6 B Kata ganda tegur-menegur yang bermaksud saling Kata berimbuhan yang sesuai ialah meneruskan.
menyapa lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks Ayat IV terdapat kesalahan penggunaan partikel -kah.
ayat. Partikel -kah tidak diperlukan jika kata tanya terletak
7 D Kata ganda sayur-mayur yang bermaksud sayur pada akhir ayat.
yang bermacam-macam jenis lebih sesuai digunakan
berdasarkan konteks ayat. 4 B Ayat yang betul ialah III dan IV sahaja. Ayat I terdapat
8 D Kata ganda terumbang-ambing yang bermaksud kesalahan kata kerja tak transitif ber-…-kan. Imbuhan
bergerak turun naik atau timbul tenggelam di dalam air ber-…-kan tidak perlu diikuti kata sendi nama
lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat. pada. Ayat II terdapat kesalahan penggunaan kata
9 B Kata ganda berimbuhan tolong-menolong sudah berimbuhan, iaitu pendalaman. Kata berimbuhan yang
membawa makna saling, maka kata tolong tidak perlu betul ialah pedalaman yang bermaksud daerah yang
digandakan dalam ayat berkenaan. Kata bila ialah kata jauh dari pantai.
yang digunakan untuk menanyakan masa. Oleh itu, kata
hubung apabila yang menunjukkan masa lebih sesuai 5 D Ayat yang betul ialah II, III dan IV sahaja. Ayat I terdapat
digunakan. Frasa yang betul ialah saling menolong kesalahan pada kata bilangan, banyak yang disertai
apabila. kata ganda berentak, kuih-muih yang sudah membawa
10 C Kata nama kertas yang digandakan sudah membawa maksud jamak. Frasa yang betul ialah banyak kuih/
maksud jamak. Oleh itu, imbuhan akhiran -an yang kuih-muih.
membawa maksud jamak tidak diperlukan.
11 B Kata ganda yang disertai kata bilangan kebanyakan 6 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Ayat IV terdapat
sudah membawa maksud jamak. Oleh itu, kata nama kesalahan pada kata penguat belakang, nian yang hanya
rumah tidak perlu digandakan lagi. Kata majmuk boleh hadir selepas kata adjektif, indah. Frasa yang
ubah suai yang diletakkan imbuhan awalan di- tetap betul ialah indah nian.
dieja secara terpisah. Oleh itu, frasa yang betul ialahSAMPEL
kebanyakan rumah yang diubah suai itu. Praktis 2 (v) FN + FK
(vi) FN + FA
Praktis 2 (i) FN + FA (vii) FN + FS
(ii) FN + FK (viii) FN + FN
(i) Semua ahli-ahli – Semua ahli (iii) FN + FS
(ii) serta-cepat – serta-merta (iv) FN + FN
(iii) pelbagai rempah-ratus – pelbagai rempah / rempah-ratus
(iv) saling sindir-menyindir – saling menyindir / sindir- Praktis 3

menyindir (i) Subjek : Mangsa banjir di kampung itu
(v) pelbagai jenis sayur-sayuran – pelbagai jenis sayur Predikat : telah ditempatkan di dewan orang ramai
(ii) Subjek : Mak Jah
Praktis 3 Predikat : sedang menenun songket
(iii) Subjek : Rambut Anne yang panjang itu
(i) mata pelajaran-mata pelajaran – mata-mata pelajaran Predikat : dibiarkan mengurai ke bahu
(ii) kertas kerja-kertas kerjanya – kertas-kertas kerjanya
(iii) murid-murid – murid Praktis 4
(iv) setengah – sesetengah
(v) segar-segar belaka – segar belaka (i) Ayat Seruan
(ii) Ayat Perintah
Bab 11 (iii) Ayat Tanya
(iv) Ayat Penyata
Praktis ke Arah PT3
Praktis 5
Praktis 1
(i) Tempat pertama dalam pertandingan melukis telah
dimenangi oleh Harun.

(ii) Dua orang warga asing yang disyaki merompak kedai
emas itu telah disoal siasat oleh polis.

(iii) Aktiviti gotong-royong akan diadakan di sekolah saya
pada hari Ahad ini.

(iv) Pokok rambutan di tepi jalan itu telah ditebang oleh ayah.

J6

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Jawapan

Praktis 6 SAMPEL harapkan mempunyai maksud yang sama dengan orang
haus diberi air.
(i) Saya telah mengelap cermin tingkap itu pagi tadi. 7 A Peribahasa garam jatuh ke air yang bermaksud
(ii) Polis trafik menyaman pemandu kereta itu kerana menerima nasihat dan tunjuk ajar dengan baik tidak
membawa maksud yang sama.
memandu melebihi had laju yang telah ditetapkan. 8 C Simpulan bahasa yang paling sesuai ialah cakar ayam
(iii) Datuk Azman membina reban ayam itu. yang membawa maksud tulisan yang buruk.
(iv) Guru disiplin mendenda murid itu kerana ponteng 9 B Simpulan bahasa yang paling sesuai ialah kera sumbang
yang bermaksud tidak suka bergaul.
sekolah.
Praktis 2
Praktis 7
(i) Bagai dakwat dengan kertas
(i) Comel kucing awak. (ii) Seperti kelip-kelip terbang malam
(ii) Sangat indah pemandangan di tepi pantai itu.
(iii) Ke kedai abang petang semalam. Praktis 3
(iv) Sangat pedas kari ikan itu.
(i) Usaha tangga kejayaan
Praktis 8 (ii) Jika tidak dipecahkan ruyung, manakan dapat sagunya

(i) Pokok kelapa itu sangat tinggi. Praktis 4
(ii) Sayur yang dijual di pasar itu segar belaka.
(iii) Nasrul bermain layang-layang di tanah lapang itu. (i) Indah khabar daripada rupa
(iv) Warna bajunya perang. (ii) Kurang-kurang bubur, lebih-lebih sudu

Praktis 9 Praktis 5

(i) Ayah masih belum membuat keputusan hendak bercuti di (i) Berat sama dipikul, ringan sama dijinjing
Pulau Perhentian atau di Pulau Pangkor. (ii) Bukit sama didaki, lurah sama dituruni

(ii) Jaswan dan Andrew sedang mengulang kaji pelajaran di Kertas Model PraPT3
perpustakaan.
Set 1
(iii) Shurip hendak menyertai perkhemahan itu tetapi ibu
bapanya tidak membenarkan. Bahagian A
1 A Kata nama penyair yang bermaksud orang yang
(iv) Jangan ganggu adik kamu kerana dia sedang mengulang
kaji pelajaran. mengarang syair lebih sesuai digunakan berdasarkan
konteks ayat.
(v) Jamil menjadi semakin nakal sejak berkawan dengan 2 A Kata ganti nama diri kita yang digunakan untuk diri
budak samseng dari kampung sebelah. orang yang bercakap serta sekalian yang hadir lebih
sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat.
(vi) Wani sering pulang lewat ke rumah kerana menghadiri 3 C Kata adjektif tawar yang bermaksud tidak cukup rasa
kelas tuisyen. masinnya lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks
ayat.
Bab 12 4 A Kata kerja terhirup yang bermaksud menyedut atau
menelan benda cair lebih sesuai digunakan berdasarkan
Praktis Pengukuhan 1 konteks ayat.
5 B Penjodoh bilangan biji digunakan untuk merujuk benda
1 Seekor kerbau membawa lumpur semuanya habis terpalit yang kecil-kecil seperti telur. Penjodoh bilangan yang
2 Belut pulang ke lumpur betul ialah buah.
6 A Kata berimbuhan meN-…-kan tidak sesuai digunakan.
Praktis ke Arah PT3 Jika imbuhan meN-…-kan digunakan, maksudnya Puan
Zarinah memberikan nasihat untuk dirinya dan bukan
Praktis 1 untuk anaknya. Oleh itu, kata berimbuhan yang betul
ialah menasihati yang menunjukkan maksud objek
1 A Peribahasa sudah terhantuk baru tengadah tepat, anaknya menerima sesuatu daripada Puan
bermaksud sikap berhati-hati selepas mendapat Zarinah yang merupakan pelaku perbuatan.
masalah. 7 A Ayat yang betul ialah I dan II sahaja. Kata
menghancurkan dalam ayat I membawa maksud
2 A Peribahasa kalau ikut hati mati, kalau ikut rasa menjadikan hancur atau meremukkan. Kata
binasa membawa maksud jangan ikutkan perasaan, menghancurkan dalam ayat II membawa maksud
kelak membawa padah. menghilangkan sama sekali kepercayaan dan harapan.
8 B Ayat yang betul ialah III dan IV sahaja. Kata berkejar-
3 A Peribahasa hidung tak mancung, pipi tersorong- kejaran dalam ayat III membawa maksud berlari
sorong bermaksud masuk campur urusan orang lain beramai-ramai. Kata berkejar-kejaran dalam ayat IV
tanpa dipinta dan sering menunjuk-nunjuk. membawa maksud berlari buru-memburu.

4 C Peribahasa bagai melepaskan batuk di tangga yang
membawa maksud membuat kerja secara sambil lewa
sahaja lebih sesuai digunakan mengikut konteks ayat.

5 D Peribahasa bagai cincin dengan permata yang
bermaksud pasangan yang sangat sepadan tidak
membawa maksud yang sama.

6 D Peribahasa orang mengantuk disorongkan bantal
yang bermaksud memperoleh sesuatu yang diharap-

J7

Sistem Bahasa Tingkatan 1 Jawapan SAMPEL 4 D Kata nama sukarelawan yang bermaksud orang
yang melakukan sesuatu dengan sukarela lebih sesuai
9 A Kata adjektif yang menggunakan darjah penghabisan digunakan berdasarkan konteks ayat.
amat, sangat atau sungguh boleh diikuti oleh kata
penguat sekali. Sebaliknya, perkataan yang berawalan 5 D Tiada kesalahan dalam ayat.
ter- yang bermaksud paling tidak boleh diikuti oleh kata 6 D Tiada kesalahan dalam ayat.
penguat sekali. Frasa adjektif yang betul ialah sangat 7 B Ayat yang betul ialah III dan IV sahaja. Kata ringan
cantik sekali.
dalam ayat III membawa maksud tidak memabukkan
10 A Penggunaan kata semua majalah-majalah tidak tepat. minuman. Kata ringan dalam ayat IV membawa maksud
Hal ini demikian kerana kata bilangan semua dan kata tidak mendalam kandungannya.
nama majalah-majalah sudah mendukung makna 8 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Kata terang
jamak. Oleh itu, kata nama yang mengikuti kata bilangan dalam ayat I bermaksud tidak gelap. Kata terang dalam
tidak perlu dijamakkan lagi. Manakala kata nama yang ayat II bermaksud cerah. Kata terang dalam ayat III
digandakan tidak memerlukan kata bilangan lagi. bermaksud tidak kabur penglihatan.
Jawapan yang betul ialah semua majalah itu. 9 A Terdapat kesalahan frasa kerja pasif diri pertama. Kata
ganti nama diri pertama saya tidak boleh menerima
11 D Ayat yang betul ialah II, III dan IV sahaja. Ayat I terdapat kata kerja imbuhan pasif di- yang disertai kata sendi
kesalahan frasa kerja transitif berapitan meN-…-kan nama oleh. Oleh itu, kata ganti nama diri pertama mesti
yang mesti diikuti oleh kata nama. diletakkan di hadapan kata kerja dasar. Frasa yang betul
ialah telah saya gosok kelmarin.
12 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Ayat IV terdapat 10 B Terdapat kesalahan frasa kerja transitif berapitan meN-
kesalahan penggandaan kata nama. Frasa nama + …-kan yang diikuti kata sendi nama tentang. Frasa
akhiran -an, iaitu deretan sudah bermaksud jamak. kerja transitif berapitan meN-…-kan mestilah diikuti
Oleh itu, frasa nama yang hadir selepasnya tidak perlu oleh kata nama. Frasa yang betul ialah mengisahkan
digandakan. perjuangan.
11 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Ayat IV
13 C Peribahasa ikan pulang ke lubuk yang membawa terdapat kesalahan penggunaan kata sendi nama. Kata
maksud orang yang berdagang telah balik ke tempat sendi nama sejak dan dari tidak boleh hadir secara
asalnya sesuai digunakan berdasarkan konteks ayat. berturutan Oleh itu, kata sendi nama dari harus
digugurkan dalam ayat ini.
Bahagian B 12 C Ayat yang betul ialah I, II dan III sahaja. Ayat IV terdapat
kesalahan penggunaan kata bilangan. Penggunaan kata
Soalan 1 satu setengah jam tidak tepat kerana kata bilangan
(i) di dalam – dalam tentu tidak boleh didekatkan dengan kata bilangan
Kata arah di dalam harus digantikan dengan kata sendi pecahan. Oleh itu, frasa yang betul ialah satu jam
setengah.
nama dalam yang membawa pengertian lingkungan yang 13 C Peribahasa bagaimana rupa, begitulah bayangnya
tidak mempunyai ruang dan jarak. yang membawa maksud bagaimana sikap ibu bapa
(ii) pelantikan – pertabalan begitulah juga sikap anak-anaknya tidak mempunyai
Kata pelantikan adalah tidak bertepatan dengan ayat. maksud yang sama.
Kata pelantikan harus digantikan dengan bahasa istana,
iaitu pertabalan yang khas digunakan oleh kerabat Bahagian B
diraja.
Soalan 1
Soalan 2
(i) kraftangan – kraf tangan (i) supaya agar – supaya/ agar
(ii) pamiran – pameran Kata hubung supaya dan agar yang membawa maksud
(iii) demunstrasi – demonstrasi
yang sama tidak boleh digunakan serentak.
Kertas Model PraPT3 (ii) tinggal – bersemayam
Kata kerja tinggal harus digantikan dengan bahasa istana
Set 2
bersemayam yang khas digunakan untuk kerabat diraja.
Bahagian A
1 B Kata hubung gabungan lalu yang digunakan untuk Soalan 2

menggabungkan dua perbuatan yang dilakukan secara (i) alamsekitar – alam sekitar
berturutan lebih sesuai digunakan berdasarkan konteks (ii) membeli belah – membeli-belah
ayat. (iii) suratkhabar – surat khabar
2 C Kata kerja mencandat yang bermaksud menikam
sotong dengan serampang lebih sesuai digunakan
berdasarkan konteks ayat.
3 C Kata majmuk kaji selidik yang bermaksud kegiatan
atau usaha mengkaji dan menyelidik untuk mengetahui
kedudukan dan sebagainya dengan nyata lebih sesuai
digunakan berdasarkan konteks ayat.

J8