Geografi Tingkatan 3

Khas untuk guru sahaja

Dengan setiap pembelian buku, guru boleh
dapatkan salinan lembut (softcopy) dalam
bentuk PDF untuk memudahkan proses
pengajaran dan pembelajaran di rumah (home-
based learning).

Sekiranya guru memerlukan PDF, sila
hubungi Bahagian Penjualan dan Pemasaran
Cemerlang Publications Sdn. Bhd. di talian:

03-89592001
03-89593001
016-3324137

KANDUNGAN

Format Instrumen PT3

BAB Jadual dan Graf 1
6
1
12
CONTOHBABCarta Pai 18
25
2 32
39
BAB Pengaruh Persekitaran Fizikal terhadap Kepelbagaian 46
3 Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi dan Hidupan Liar 53
60
BAB Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi di Malaysia 67
75
4

BAB Hidupan Liar di Malaysia

5

BAB Sumber Semula Jadi di Malaysia

6

BAB Kegiatan Ekonomi di Malaysia

7

BAB Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi dan Hidupan Liar di Dunia

8

BAB Sumber Semula Jadi Utama dan Kerjasama Ekonomi di Dunia

9

BAB Sumber Hutan

10

BAB Kitar Semula

11

PENILAIAN AKHIR TAHUN
Jawapan

Format Instrumen PT3
mATA peLAJARAN GeOGRAFI (23)

Perkara Keterangan
Jenis Instrumen
Ujian Bertulis Kerja Kursus (Sekolah)
Jenis Item Tugasan
• Objektif Aneka Pilihan (OAP)
Bilangan Soalan • Subjektif Respons Terhad
• Subjektif Respons Terbuka
Jumlah MarkahCONTOH
Wajaran • Bahagian A Satu Tugasan
20 soalan OAP Jumlah: 100 markah
Tempoh Ujian (Jawab semua soalan)
Konstruk
• Bahagian B
Kaedah Penskoran 4 soalan subjektif
(Jawab semua soalan)

• Bahagian C
4 soalan subjektif
(Jawab tiga soalan)

• Bahagian A (20 markah)
• Bahagian B (50 markah)
• Bahagian C (30 markah)

Jumlah: 100 markah

80% 20%
Tingkatan 3
2 Jam
Rubrik Penskoran
• Mengingat dan memahami
• Mengaplikasi
• Menganalisis
• Menilai
• Mencipta

• Dikotomus
• Analitik

Bab 1 Jadual dan Graf

Praktis Bergrafik

Nyatakan kegunaan graf berikut. MS Teks 6 – 8BilanganOmurid(orang) H

Graf Kegunaan

1 Cara Murid Tingkatan 3 Amanah Datang ke (i)
Sekolah pada Tahun 2018

16
14 PETUNJUK (ii)
12 Bas
Kereta
10 Basikal
(i)
8 Motosikal
6 Berjalan kaki
4
(ii)
2
PengeluaranCOkoko(ribuNtanmetrik) T
0
Cara murid datang ke sekolah (i)

Graf bar mudah
2
Pengeluaran Koko di Kampung Berkat dari (ii)
Tahun 2014 hingga 2018

400

350
300
250

200
150

100 2015 2016 2017 2018 Tahun
50
0
2014

Graf garisan mudah

3 Min Suhu Bulanan dan Jumlah Hujan di

Kundasang pada Tahun 2017

Hujan (mm) Suhu (°C)
400 20

350 15

300 10

250 5

200 0

150 PETUNJUK
100
Suhu
50 Hujan
0 J FMAM J J O S OND

Bulan

Graf gabungan

1

Geografi Tingkatan 3 Bab 1

Praktis Topikal

Bahagian B
1 Jadual 1 berkaitan jumlah pengeluaran padi di Malaysia pada tahun 2014 hingga 2018.

Tahun 2014 2015 2016 2017 2018

Pengeluaran padi (juta tan metrik) 2.8 2.7 2.7 2.6 3.1

Jadual 1

CONTOH Sumber: Bahagian Perancangan, Teknologi Maklumat dan Komunikasi
Jabatan Pertanian Semenanjung Malaysia

(a) Berdasarkan Jadual 1, lukiskan graf bar mudah untuk menunjukkan jumlah pengeluaran padi di
Malaysia pada tahun 2014 hingga 2018.

Gunakan skala 1 cm bersamaan 0.2 juta tan metrik untuk graf tersebut.
[Gunakan kertas graf yang disediakan di halaman 3]

(b) Berdasarkan Jadual 1 dan graf yang anda lukis, apakah yang [7 markah]
dapat ditafsirkan tentang jumlah pengeluaran padi di Malaysia
pada tahun 2014 hingga 2018? Kata K unci

(b) – Tajuk graf
– Pengeluaran tertinggi
– Pengeluaran tahun berikutnya
– Pengeluaran terendah
– Sebab pengeluaran tinggi
– Sebab pengeluaran rendah
– Kesimpulan













[4 markah]

(c) Terangkan kepentingan sektor pertanian di negara kita. (c) pendapatan – eksport – kelapa
sawit – lada hitam – aliran
wang – keperluan – makanan
– kebergantungan – negara
luar – kurang – import – sesuai
– pelbagai tanaman – contoh
tanaman











[4 markah]

2

CONTOH Geografi Tingkatan 3 Bab 1
3

Geografi Tingkatan 3 Bab 1

2 Jadual 2 menunjukkan taburan penduduk Malaysia di bandar pada tahun 2014 hingga 2018.

Tahun 2014 2015 2016 2017 2018

Taburan penduduk (juta orang) 22.2 22.7 23.1 23.6 24.1

Jadual 2

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM)

(a) Berdasarkan Jadual 2, lukiskan graf garisan mudah untuk menunjukkan taburan penduduk
Malaysia di bandar pada tahun 2014 hingga 2018.

Gunakan skala 1 cm bersamaan 1 juta orang untuk graf tersebut.
[Gunakan kertas graf yang disediakan di halaman 5]
CONTOH
(b) Berdasarkan Jadual 2 dan graf yang anda lukis, apakah yang [7 markah]
dapat ditafsirkan tentang taburan penduduk Malaysia di
bandar pada tahun 2014 hingga 2018? Kata K unci

(b) – Tajuk graf
– Taburan penduduk Malaysia di

bandar yang tertinggi
– Taburan penduduk Malaysia di

bandar tahun berikutnya
– Taburan penduduk Malaysia di

bandar yang terendah
– Sebab taburan penduduk

Malaysia di bandar tinggi
– Sebab taburan penduduk

Malaysia di bandar rendah
– Kesimpulan











[4 markah]

(c) Terangkan implikasi kepada alam sekitar akibat kepadatan (c) alam sekitar – musnah – hutan
penduduk. diratakan – bina – petempatan –
pencemaran alam – pembuangan
sisa – pertambahan kenderaan –
bebas – gas beracun

















[4 markah]

4

CONTOH Geografi Tingkatan 3 Bab 1
5

Bab 2 Carta Pai

Praktis Bergrafik

1 Nyatakan ciri-ciri carta pai. MS Teks 22
Ciri-ciri carta pai

(a) (b)
CONTOH
(c) (d)

(e) (f)

(g)


2 Lengkapkan rajah peta alir berikut dengan maklumat berkaitan langkah-langkah mentafsir carta pai.

MS Teks 26 i-THINK

Kenal pasti tajuk dan sektor (a)

Nyatakan nilai sektor tertinggi dan (b)
terendah

(c) (d)

6

Geografi Tingkatan 3 Bab 2

Praktis Topikal

Bahagian B
1 Jadual 1 menunjukkan pengeluaran komoditi pertanian utama negeri Perak pada tahun 2016.

Jenis tanaman Nilai (RM juta) Peratus (%)

Padi 497.0 54.5

Kelapa 89.0 9.7

CONTOH Buah-buahan 298.0 32.7

Getah 11.7 1.3

Kelapa sawit 16.7 1.8

Jumlah 912.4 100

Jadual 1

Sumber: Jabatan Pertanian Negeri Perak, Lembaga Minyak Sawit Malaysia,
Pihak Berkuasa Kemajuan Pekebun Kecil Perusahaan Getah (RISDA)

(a) Berdasarkan Jadual 1, lukiskan carta pai bagi menunjukkan pengeluaran komoditi pertanian
utama negeri Perak pada tahun 2016.

Gunakan jejari 5 cm untuk carta pai tersebut.
[Gunakan kertas graf yang disediakan di halaman 10]

(b) Berdasarkan Jadual 1 dan carta pai yang anda lukis, apakah [7 markah]
yang dapat ditafsirkan tentang pengeluaran komoditi
pertanian utama negeri Perak pada tahun 2016? Kata K unci

(b) – Tajuk carta pai
– Senarai sektor
– Jumlah keseluruhan
– Pengeluaran setiap sektor
– Pengeluaran tertinggi
– Pengeluaran terendah
– Perbezaan peratusan dan

pengeluaran
– Faktor pengeluaran tinggi
– Kesimpulan



















[4 markah]

7

Geografi Tingkatan 3 Bab 2

(c) Bagaimanakah untuk meningkatkan sektor pertanian di Kata K unci
negara kita?
(c) Kementerian Pertanian – R&D
sektor swasta – MARDI – nasihat –
bekal – baka – bermutu – modal
– pinjaman – Bank Agro – mesin
– racun serangga – baja kimia –
pertanian – komersial





CONTOH





















[4 markah]

2 Jadual 2 menunjukkan jumlah Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) Malaysia pada tahun 2018.

Sektor ekonomi Nilai KDNK (RM juta) Peratus (%)

Perniagaan 44 824 6.69

Pertanian 109 051 16.27

Perlombongan 134 244 20.03

Pembinaan 70 111 10.46

Pembuatan 312 012 46.55

Jumlah 670 242 100

Jadual 2

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM)

(a) Berdasarkan Jadual 2, lukiskan carta pai bagi menunjukkan jumlah Keluaran Dalam Negara Kasar
(KDNK) Malaysia pada tahun 2018.

Gunakan jejari 5 cm untuk carta pai tersebut.
[Gunakan kertas graf yang disediakan di halaman 11]

[7 markah]

8

Geografi Tingkatan 3 Bab 2

(b) Berdasarkan Jadual 2 dan carta pai yang anda lukis, apakah Kata K unci
yang dapat ditafsirkan tentang jumlah Keluaran Dalam Negara
Kasar (KDNK) Malaysia pada tahun 2018? (b) – Tajuk carta pai
– Senarai sektor
– Jumlah keseluruhan
– KDNK setiap sektor
– KDNK tertinggi
– KDNK terendah
– Perbezaan peratusan dan

jumlah KDNK
– Faktor jumlah KDNK tinggi
CONTOH – Kesimpulan

(c) pendapatan – peluang pekerjaan
– taraf hidup – kemahiran
– pengetahuan – teknologi –
infrastruktur – prasarana – jalan
raya – air – elektrik











[4 markah]

(c) Terangkan kepentingan sektor pembuatan di negara kita.





























[4 markah]

9

CONTOHGeografi Tingkatan 3 Bab 2
10

CONTOH Geografi Tingkatan 3 Bab 2
11

Bab 3 Pengaruh Persekitaran Fizikal terhadap
Kepelbagaian Tumbuh-tumbuhan

Semula Jadi dan Hidupan Liar

Praktis BergrafikCONTOH

Tentukan maklumat berikut sama ada bersaliran baik atau bersaliran buruk. MS Teks 36 – 37

1
Kawasan tanah rendah yang sentiasa bertakung air.

2
Dihuni oleh pelbagai spesies seperti rusa, kijang, moose,
badak sumbu, harimau dan gajah.

3
Terdapat di kawasan bentuk muka bumi yang beralun,
cerun bukit dan tanah pamah.

4 Kawasan bertakung air membentuk kawasan paya air
tawar manakala kawasan pinggir laut yang berlumpur
membentuk kawasan paya air masin.

5
Kawasan yang tidak bertakung air.

6
Tumbuh-tumbuhan memerlukan air yang banyak dan
mampu hidup di kawasan berair sepanjang masa.

7
Sesuai untuk hidupan liar seperti biawak, buaya, memerang,
burung shoebill dan ular.

8 Kawasan yang subur dan dilitupi tumbuh-tumbuhan semula
jadi seperti yang terdapat di kawasan Hutan Tropika, Hutan
Monsun Tropika, Hutan Konifer dan Hutan Mediterranean.

12

Geografi Tingkatan 3 Bab 3

Praktis Topikal

Bahagian A

3.1 Faktor-faktor Persekitaran Fizikal yang A tanah pamah
Mempengaruhi Kepelbagaian Tumbuh- B tanah tinggi
tumbuhan Semula Jadi dan Hidupan Liar C pinggir laut
D kaki bukit
1 Antara berikut, yang manakah merupakan
MS Teks faktor persekitaran fizikal yang mempengaruhi 6 Kawasan bersaliran baik dilitupi tumbuh-

32 kepelbagaian tumbuh-tumbuhan semula jadi
dan hidupan liar?

A Iklim
B Taburan hujan
C Suhu setempat
D Jenis tumbuh-tumbuhan
CONTOH MS Teks tumbuhan semula jadi seperti yang terdapat
36 di kawasan

I Hutan Konifer

II Hutan Paya Air Masin

III Hutan Paya Air Tawar

IV Hutan Mediterranean

A I dan II C II dan III

2 Kelembapan udara dan cahaya matahari dalam B I dan IV D III dan IV
MS Teks tempoh yang panjang mempengaruhi
32 A iklim di sesuatu kawasan 7 Maklumat berikut menunjukkan contoh
B hidupan liar di sesuatu kawasan MS3T7eks kawasan bersaliran buruk di Malaysia.
C taburan hujan di sesuatu kawasan
D tumbuh-tumbuhan di sesuatu kawasan • Tasik Bera
• Meludam
3.2 Faktor-faktor yang Mempengaruhi • Delta Rajang
Kepelbagaian Tumbuh-tumbuhan
Semula Jadi dan Hidupan Liar Kawasan tersebut terdapat di
A Hutan Tundra
3 Kawasan tanah pamah di Malaysia dilitupi B Hutan Paya Air Masin
C Hutan Paya Air Tawar
M S3T3eks A Hutan Tundra D Hutan Monsun Tropika
B Hutan Konifer

C Hutan Hujan Tropika 8 Antara berikut, padanan manakah yang betul?

D Hutan Mediterranean MS Teks
38
Jenis tanih Kawasan
4 Di kawasan tanah tinggi, terdapat pokok-
A Permafrost Hutan Hujan Tropika
MS Teks pokok bantut dan renek seperti
34 I oak
III akasia B Aridisols Gurun Panas

II palma IV tapak kuda

A I dan II C II dan III C Latosol Hutan Mediterranaen

B I dan IV D III dan IV D Terra rossa Hutan Konifer

5 Foto 1 menunjukkan hidupan liar yang 9 Hidupan liar berikut hidup di kawasan
MS Teks terdapat di MS3T9eks bertanih
• Kancil
35 • Cerpelai
A latosol • Harimau
B podzol
Foto 1 C chernozem
D terra rossa

13

Geografi Tingkatan 3 Bab 3

10 Manakah antara berikut menerangkan ciri-ciri 16 Maklumat berikut berkaitan tumbuh-
MS Teks tanih podzol? MS Teks tumbuhan semula jadi yang terdapat di
40 I Nipis III Lembap
II Berasid IV Berpasir 45 kawasan iklim

A I dan II C II dan III • Pain merah
• Paper birch
B I dan IV D III dan IV • Dahurian larch

11 Negara-negara berikut mengalami iklim A Siberia
B Laurentia
MS Teks • Jordan C Gurun Panas
41 • Kuwait D Monsun Tropika
• Yamen
17 Foto 2 menunjukkan hidupan liar yang
MS Teks terdapat di kawasan iklim

46
CONTOH A Siberia

B Laurentia

C Gurun Panas

D Monsun Tropika

12 Manakah antara berikut merupakan hidupan

MS Teks liar yang terdapat di kawasan iklim Gurun
42 Panas?
I Mink III Rusa gazelle

II Martens IV Musang fennec

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

13 Maklumat berikut berkaitan iklim di suatu
MS4T3eks kawasan. Foto 2
A Monsun Tropika
• Suhu antara 24°C hingga 27°C B Gunun Panas
• Hujan tahunan antara 1 000 mm C Laurentia
D Siberia
hingga 2 000 mm
18 Hujan tahunan di kawasan iklim Laurentia
Apakah iklim tersebut? MS Teks adalah antara
A Iklim Siberia 47 A 250 mm hingga 500 mm
B Iklim Laurentia B 500 mm hingga 1 000 mm
C Iklim Gunun Panas C 1 000 mm hingga 2 000 mm
D Iklim Monsun Tropika D 1 500 mm hingga 2 000 mm

14 Negara manakah mengalami iklim Monsun 19 Semasa iklim Laurentia, angin Monsun Barat
MS Teks Laut yang bertiup dari darat menyebabkan
M S4T3eks Tropika? III Manchuria
I Thailand 47 musim dingin adalah
A lembap
II Kemboja IV Arab Saudi B kering
C panas
A I dan II C II dan III D sejuk

B I dan IV D III dan IV

15 Manakah antara pernyataan berikut berkaitan

M S4T5eks suhu di kawasan iklim Siberia? hingga 27°C 20 Manakah antara berikut merupakan hidupan
A Mempunyai suhu antara 24°C
B Suhu waktu siang antara 32°C hingga 36°C liar yang terdapat di kawasan iklim Laurentia?
M S4T8eks A Oryx
C Suhu musim sejuk sangat sejuk, iaitu kira-
kira –6°C hingga 10°C B Mink

D Mengalami musim panas yang pendek C Beaver
dengan suhu antara 15°C hingga 20°C
D Tikus jerboa

14

Geografi Tingkatan 3 Bab 3

Bahagian B Kata K unci

1 Saliran seperti sungai dan tasik mempengaruhi jenis dan taburan (b) tidak – takung air – muka
tumbuh-tumbuhan semula jadi dan hidupan liar. bumi – beralun – cerun bukit –
tanah pamah – tanah rendah
(a) Namakan dua jenis saliran tersebut. – bertakung air – bentuk – paya
air tawar – pinggir laut – lumpur
(i) – paya air masin

(ii) (c) habitat – bakau – nipah – tempat
pembiakan – hidupan liar –
[2 markah] biawak – ular – memerang

CONTOH (b) Terangkan jenis-jenis saliran yang dinyatakan di 1(a).























[4 markah]

(c) Jelaskan kepentingan saliran tersebut kepada tumbuh-
tumbuhan semula jadi dan hidupan liar.





















[4 markah]

15

Geografi Tingkatan 3 Bab 3

2 Tumbuh-tumbuhan semula jadi hidup subur di kawasan tanih Kata K unci
mengikut kesesuaian dan ciri-ciri tumbuh-tumbuhan tersebut.
(b) kering – tandus – akar panjang –
(a) Nyatakan empat jenis tanih. hidup – serap air – dalam tanah
– kaktus – akasia – kurma – pasir
(i) – kering – tandus – hidupan liar
– sukar – gerak – kurang aktif
(ii) – waktu siang – unta – musang
fennec – tikus jerboa
(iii)

(iv)

CONTOH [4 markah]

(b) Hubung kaitkan jenis tanih dengan kelangsungan hidup
tumbuh-tumbuhan dan hidupan liar di kawasan Gurun Panas.





















[6 markah]

Bahagian C

3 (a) Bagaimanakah bentuk muka bumi mempengaruhi kepelbagaian tumbuh-tumbuhan semula jadi
dan hidupan liar dunia? [6 markah]

(b) Terangkan kepentingan kepelbagaian tumbuh-tumbuhan semula jadi dan hidupan liar tersebut.
[4 markah]

Kata K unci

(a) tanah pamah – Malaysia – Amazon – Hutan Hujan Tropika – contoh tumbuhan – contoh hidupan liar – Thailand – Laos – Myanmar
– Filipina – India – Bangladesh – Hutan Monsun Tropika – contoh tumbuhan – Tasik Great St. Lawrence – Hutan Konifer – tanah
tinggi – lebih 180 m – tumbuhan – berbeza – ikut ketinggian – 1 200 m – bantut – rendah - renek - seperti – contoh hidupan liar –
pinggir laut – pulau – pantai berpasir – berlumpur – paya air masin – tahan tiupan – air laut – contoh tumbuhan – contoh hidupan
laut

(b) habitat – hidupan liar – contoh di Malaysia – contoh di Amazon – tanah pamah – luas – makanan – tumpuan pelancong – pinggir
laut – tarikan – pantai – bersih – udara – nyaman – pilihan – contoh – di Malaysia – contoh di Thailand – contoh di Australia –
contoh di Amerika Syarikat

16

Geografi Tingkatan 3 Bab 3

Ruang jawapan BAHAGIAN C

CONTOH

17

Bab 4 Tumbuh-tumbuhan Semula
Jadi di Malaysia

Praktis Bergrafik

1 Namakan jenis tumbuh-tumbuhan semula jadi di Malaysia berdasarkan foto berikut. MS Teks 56 – 60
CONTOH
(a) (b) (c)

(d) (e)


2 Lengkapkan jadual berikut. MS Teks 64

Hutan Jenis tanih Jenis pokok
Cengal/ Meranti/ Tualang
Hutan Hujan Tropika (a)
Pokok bakau/ api-api
(b) Tanih gambut/ aluvium (c)
Tapak kuda/ Pokok ru/ Kelapa
Hutan Paya Air Tawar Tanih gambut/ aluvium
Oak/ Laurel/ Paku pakis
Hutan Pantai (d)

Hutan Gunung (e)



18

Geografi Tingkatan 3 Bab 4

Praktis Topikal

Bahagian A

4.1 Jenis dan Taburan Tumbuh-tumbuhan 6 Apakah jenis akar pokok bakau yang terdapat
Semula Jadi di Malaysia
MS Teks di Hutan Paya Air Masin?
1 Malaysia mengalami iklim 59 I Akar banir
M S Teks A Khatulistiwa
54 B Gurun Panas II Akar tunjang
C Laurentia
D Siberia III Akar ceracak

IV Akar jangkang
CONTOH
A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

2 Tumbuh-tumbuhan semula jadi di Malaysia 4.2 Faktor-faktor yang Mempengaruhi
Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi di
M S5T4eks terdiri daripada Malaysia
I Hutan Pantai

II Hutan Konifer 7 Apakah faktor yang menggalakkan

III Hutan Tundra MS Teks pertumbuhan Hutan Hujan Tropika?
63 I Tanih podzol yang subur
IV Hutan Hujan Tropika

A I dan II C II dan III II Purata suhu yang tinggi

B I dan IV D III dan IV III Jumlah hujan yang banyak

3 Hutan Pantai banyak terdapat di IV Kawasan bergunung-ganang

M S5T4eks I Kedah A I dan II C II dan III
II Pahang
B I dan IV D III dan IV

III Kelantan 8 Antara berikut, padanan manakah yang betul?

IV Terengganu MS Teks
64
A I dan II C II dan III Hutan Jenis tanih

B I dan IV D III dan IV

4 Manakah antara pernyataan berikut A Hutan Pantai Gambut
MS Teks menerangkan ciri-ciri Hutan Hujan Tropika?
56 A Pokok-pokok kelihatan berlapis-lapis dan B Hutan Gunung Laterit

malar hijau C Hutan Hujan Tropika Berpasir
B Tumbuh-tumbuhan berbeza mengikut jarak
D Hutan Paya Air Tawar Aridisols
dari laut
C Pokok-pokok mempunyai ketinggian yang 4.3 Kepentingan Tumbuh-tumbuhan Semula
Jadi di Malaysia
berbeza-beza dan menjalar
D Tumbuh-tumbuhan akan mengadaptasikan 9 Lokasi berikut dapat dikaitkan dengan

dengan suhu dan kesuburan tanih

5 Maklumat berikut berkaitan lapisan Hutan MS6T6eks kepentingan tumbuh-tumbuhan semula jadi
MS5T6eks Hujan Tropika. sebagai

• Pokok berkayu keras dan • Banjaran Kapuas Hulu (Sarawak)
tumbuh secara rapat • Taman Negeri Royal Belum (Perak)

• Batang pokok lurus dan tinggi A sumber perubatan
B sumber bahan mentah
Apakah lapisan tersebut? C kawasan tadahan hujan
A Lantai hutan D keseimbangan ekosistem
B Lapisan tengah
C Lapisan kanopi
D Lapisan renjong

19

Geografi Tingkatan 3 Bab 4

10 Manakah antara lokasi berikut menjadi habitat 15 Apakah tujuan penyahhutanan?
MS Teks pelbagai spesies flora dan fauna? M S Teks I Penghutanan semula
67 I Lembah Danum 71 II Pembinaan infrastruktur
II Hutan Lipur Bukit Lagong III Pembukaan kawasan ladang
III Taman Negeri Royal Belum IV Penyelidikan dan pembangunan
IV Taman Negara Endau-Rompin A I dan II
B I dan IV
A I dan II C II dan III C II dan III
D III dan IV
B I dan IV D III dan IV
16 Foto 1 menunjukkan kegiatan manusia yang
11 Malaysia telah mengamalkan kaedah Selective MS7T1eks telah menyebabkan hakisan tanih.
MS Teks Management System (SMS).
68 Apakah teknik yang digunakan dalam kaedah

ini?
A Hanya pokok balak yang matang akan

ditebang
B Meminimumkan keluasan kawasan

pembalakan
C Membersihkan kawasan hutan untuk

penanaman semula
D Memilih jenis pokok yang berkualiti sahaja

untuk ditebang
CONTOH
4.4 Kesan Kegiatan Manusia terhadap
Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi di Foto 1
Malaysia Apakah kegiatan manusia dalam Foto 1?
A Pertanian
12 Apakah kesan positif kegiatan manusia B Perikanan
C Pembalakan
MS Teks terhadap tumbuh-tumbuhan semula jadi di D Penternakan
69 Malaysia?

I Pembangunan hutan 17 Penerokaan hutan yang tidak terancang akan
MS Teks menyebabkan
II Penghutanan semula 72 A kepupusan sumber tidak boleh baharu
B kawasan tadahan hujan terganggu
III Pembangunan sektor ekonomi C kemerosotan sektor pertanian
D kemerosotan ekonomi negara
IV Peningkatan pendapatan negara

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

13 Antara berikut, agensi manakah yang 18 Bagaimanakah kegiatan manusia
MS Teks menjalankan aktiviti penghutanan semula? MS Teks menyebabkan kepupusan flora dan fauna
69 A Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia 72 berikut?

(FRIM) • Periuk kera
B Gobal Environment Centre (GEC) • Tongkat ali
C Sahabat Alam Malaysia (SAM) • Tapir
D Jabatan Alam Sekitar (JAS) • Harimau

14 Maklumat berikut berkaitan dengan I Kehilangan habitat
II Terkena penyakit
MS7T0eks Merupakan kawasan yang III Keracunan makanan
IV Kekurangan sumber makanan
berkepentingan dan bernilai tinggi A I dan II
B I dan IV
dari segi kepelbagaian biologi. C II dan III
D III dan IV

A taman negara

B pusat konservasi

C hutan simpan kekal

D penghutanan semula

20

Geografi Tingkatan 3 Bab 4

Bahagian B
Soalan 1 berdasarkan Peta 1 yang menunjukkan taburan tumbuh-tumbuhan semula jadi di Malaysia.

U

CONTOH Q P
R

S

Peta 1

1 (a) Namakan tumbuh-tumbuhan semula jadi di Malaysia dalam Kata K unci
Peta 1.
(b) perubatan – akar – kulit – daun –
P : ranting – buah – contoh – bahan
mentah – bekal – kayu balak
Q : – perabot – buluh – rotan – kraf
tangan – kayu bakau – bahan api
R : – cerucuk

S :

[4 markah]

(b) Terangkan kepentingan tumbuh-tumbuhan semula jadi
kepada manusia.















[6 markah]

21

Geografi Tingkatan 3 Bab 4

Soalan 2 berdasarkan Foto 2.

CONTOH Foto 2

2 (a) Namakan jenis tumbuh-tumbuhan semula jadi di atas. Kata K unci

(c) bentuk – bumi – berpasir –
berlumpur – saliran – baik –
[1 markah] galak – pokok kelapa – pokok
ru – tanih – berpasir – sesuai –
(b) Namakan dua jenis pokok yang terdapat di kawasan tersebut. tumbuhan semula jadi

(i) (d) seimbang – ekosistem – tumbuhan
semula jadi – biotik utama –
(ii) berinteraksi – unsur lain – biotik
– abiotik – wujud – persekitaran
[2 markah] – seimbang – habitat –
perlindungan – sumber makanan
(c) Jelaskan faktor yang mempengaruhi pertumbuhan tumbuh-
tumbuhan semula jadi tersebut.









[3 markah]

(d) Terangkan kepentingan tumbuh-tumbuhan semula jadi
tersebut.















[4 markah]

22

Geografi Tingkatan 3 Bab 4

Bahagian C
3 Foto 3 menunjukkan taman negara yang terdapat di Malaysia.

CONTOH [4 markah]
Foto 3 [6 markah]
(a) Terangkan tentang taman negara di Malaysia.
(b) Jelaskan kepentingan kewujudan taman negara kepada alam sekitar dan manusia.

Kata K unci

(a) kawasan – pelbagai spesies – semula jadi – ubatan – jarang dijumpai – dijaga – disimpan – baik – kekal biodiversiti –
pelancongan – lengkap – prasarana – diuruskan – kerajaan negeri – kerajaan persekutuan – Sarawak – Perbadanan Perhutanan
Sarawak – Sabah – Lembaga Pemegang Amanah Taman-taman Sabah

(b) kekal ekosistem – kekal interaksi – biotik – abiotik – persekitaran – seimbang – kekal habitat – perlindungan – sumber makanan –
pilih – tempat tinggal – keselamatan – sumber makanan – kesesuaian diri – ekopelancongan – keindahan – flora – fauna – sektor
pelancongan – pendapatan negara

Taman Negara Endau Rompin
https://www.malaysia.travel/ms-
my/bn/places/states-of-malaysia/
johor/endau-rompin-national-
park

23

CONTOH Geografi Tingkatan 3 Bab 4

Ruang jawapan BAHAGIAN C

24

Bab 5 Hidupan Liar di Malaysia

Praktis Bergrafik

Namakan hidupan liar berikut dan nyatakan habitatnya. MS Teks 78 – 79
123
CONTOH
(a) Hidupan liar: (a) Hidupan liar: (a) Hidupan liar:

(b) Habitat: (b) Habitat: (b) Habitat:



4 5 6

(a) Hidupan liar: (a) Hidupan liar: (a) Hidupan liar:

(b) Habitat:
(b) Habitat: (b) Habitat:


25

Geografi Tingkatan 3 Bab 5

Praktis Topikal

Bahagian A

5.1 Hidupan Liar di Malaysia 4 Rajah 1 menunjukkan aras trofik.

1 Antara berikut, padanan manakah yang betul? MS Teks Pengguna
80

MS Teks tertier
79
Istilah Maksud X
CONTOH
Kumpulan haiwan yang Pengguna
A Invertebrata tidak bertulang belakang primer

dan memakan daging

Kumpulan haiwan yang Pengeluar
bertulang belakang
B Vertebrata

Rajah 1

C Herbivor Haiwan yang makan X terdiri daripada haiwan
daging
I omnivor III herbivor

Haiwan yang makan II karnivor IV organisma lain
tumbuh-tumbuhan
D Karnivor A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

2 Foto 1 menunjukkan hidupan liar yang 5 Manakah antara haiwan berikut tergolong
MS7T9eks terdapat di Malaysia.
MS Teks dalam spesies arachnida?
83 I Orang utan

II Labah-labah

III Kala jengking

IV Monyet Belanda

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

5.3 Kegiatan Manusia yang Mengancam
Hidupan Liar di Malaysia

Foto 1 6 Bagaimanakah aktiviti pembalakan

Bagaimanakah cara pemakanan hidupan liar M S8T4eks mengancam hidupan liar di Malaysia?
I Kejadian banjir
dalam Foto 1?

A Omnivor C Karnivor II Kemusnahan habitat

B Herbivor D Pengeluar III Pencemaran udara

5.2 Kepentingan Hidupan Liar di Malaysia IV Kemerosotan kualiti tanih

3 Aras trofik yang paling bawah ialah pengeluar. A I dan II C II dan III
MS Teks Pengeluar terdiri daripada
80 A organisma yang memakan organisma lain B I dan IV D III dan IV
B organisma yang dimakan oleh pengguna
7 Maklumat berikut menunjukkan kesan
sekunder MS Teks kegiatan manusia yang mengancam hidupan
C organisma yang boleh menghasilkan
84 liar di Malaysia.
makanan sendiri
D organisma yang terdiri daripada tumbuh- • Pencemaran air melalui air larian
permukaan yang membawa debu
tumbuhan hijau
dan kotoran ke sungai
• Bunyi bising mengganggu

ketenteraman hidupan liar


26

Geografi Tingkatan 3 Bab 5

Apakah kegiatan manusia tersebut? 12 Maklumat berikut berkaitan objektif salah
A Pembalakan MS Teks satu usaha pemeliharaan dan pemuliharaan
B Pengkuarian
C Pembinaan empangan 91 hidupan liar di Malaysia.
D Pengangkutan dan perhubungan
X

8 Kawasan hutan yang diteroka untuk tanaman • Meneliti dan memilih alternatif
MS Teks getah dan kelapa sawit akan menyebabkan projek yang terbaik
85 I perubahan landskap asal
II kemerosotan kualiti tanih • Meramal impak ke atas alam
III banjir di kawasan rendah sekitar
IV proses sejat peluhan berkurangan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III Apakah X?
D III dan IV
A Penyelidikan dan Pembangunan (R&D)
B Penilaian Impak Alam Sekitar (EIA)
C Penguatkuasaan undang-undang

D Pewartaan hutan simpan
CONTOH
5.4 Usaha Pemeliharaan dan Pemuliharaan 13 Antara aktiviti berikut, yang manakah
Hidupan Liar di Malaysia MS Teks memerlukan Penilaian Impak Alam Sekitar

9 Maklumat berikut berkaitan dengan 91 (EIA)?
I Pertanian sara diri
MS Teks • Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974,
86 pindaan 1985 II Pembinaan rumah persendirian

• Akta Pemuliharaan Hidupan Liar III Pembinaan landasan kereta api
IV Pembalakan yang melebihi keluasan 500
2010
hektar

A kempen alam sekitar A I dan II
B I dan IV
B pelaksanaan hukuman C II dan III
D III dan IV
C pendidikan alam sekitar

D penguatkuasaan undang-undang

10 Di manakah letaknya Pusat Pemuliharaan 14 Usaha pemeliharaan dan pemuliharaan
MS Teks Orang Utan Sepilok dalam Peta 1?
MS9T2eks hidupan liar dilaksanakan melalui pendidikan
89 alam sekitar.
U
Apakah kepentingan pendidikan alam sekitar
D
tersebut?

A Memahami konsep pembangunan lestari

B Melibatkan diri dalam perundangan

BC C Lebih berhati-hati dan berwaspada

D Tegas dalam mengambil tindakan

A 15 Apakah akta yang melarang penebangan

MS Teks pokok di kawasan hutan simpan?
Peta 1 93 A Akta Alam Sekitar
B Akta Perhutanan Negara 1984
11 Mengapakah penyelidikan tentang hidupan C Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974
D Akta Pemuliharaan Hidupan Liar 2010
MS Teks liar dilakukan?
90 I Mengkaji sifat hidupan liar

II Mengkaji anatomi hidupan liar

III Mengenal pasti jantina hidupan liar

IV Mengenal pasti habitat hidupan liar

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

27

Geografi Tingkatan 3 Bab 5

Bahagian B
Soalan 1 berdasarkan Rajah 2 yang menunjukkan aras trofik.

AliranCONTOHtenaga V
U
T

S

Rajah 2

1 (a) Namakan aras trofik dalam Rajah 2. Kata K unci

S : (b) seimbang – ekosistem –
kelangsungan hidup – langsung
T : – tidak langsung – hidupan liar
– siratan makanan – gangguan
U : – organisma – aras trofik – ubah
aliran – jejas – keseimbangan
V : – tinja haiwan – baja – bekal –
nutrien – tanah
[4 markah]

(b) Mengapakah aras trofik tersebut penting kepada ekosistem?

























[6 markah]

28

Geografi Tingkatan 3 Bab 5

Soalan 2 berdasarkan Foto 2 yang menunjukkan jaringan pengangkutan di kawasan tanah tinggi.

CONTOH Foto 2

2 (a) Berikan dua kesan pembinaan jaringan pengangkutan Kata K unci
tersebut kepada alam sekitar.
(b) ganggu habitat – kurang –
(i) makanan – mati – dilanggar –
kepupusan – habitat baharu
(ii)
(c) bina lintasan – laluan utama –
[2 markah] lintas – selamat – papan tanda –
peringatan – pengguna – berhati-
(b) Pembinaan jaringan pengangkutan seperti di atas memberi hati – perlahankan – kenderaan
kesan kepada hidupan liar di kawasan tersebut. Jelaskan. – elak – kemalangan













[4 markah]

(c) Sebagai seorang pegawai PERHILITAN, bagaimanakah anda
menangani masalah yang dihadapi di 2(b)?

















[4 markah]

29

Geografi Tingkatan 3 Bab 5

Bahagian C
3 Foto 3 menunjukkan kegiatan manusia yang mengancam hidupan liar di Malaysia.

CONTOH
Foto 3

(a) Bagaimanakah kegiatan tersebut mengancam hidupan liar di Malaysia? [6 markah]

(b) Sejauh manakah penguatkuasaan undang-undang dapat memelihara dan memulihara hidupan liar
di Malaysia? [4 markah]

Kata K unci

(a) pembalakan – musnah – habitat – ancam – kepupusan – terdedah – agen hakisan – pencemaran – air – tanah – tandus – kurang
– sejat peluhan – karbon dioksida – meningkat – suhu bumi – meningkat – banjir – rendah – pertanian – ubah landskap – ganggu
rantai makanan – ekosistem – kualiti tanih – merosot – jejas – hidupan air – racun serangga – baja kimia – dibawa – air larian –
sungai

(b) Akta Perhutanan Negara 1984 – peruntukan – pentadbiran – pengurusan – pemuliharaan hutan – pembangunan hutan – wujud
– hutan simpan – larang ambil – hasil hutan – Akta Pemuliharaan Hidupan Liar 2010 – keluar lesen – memburu – isytihar – rizab
hidupan liar – kawasan perlindungan

272 Spesies Hidupan Liar
Negara Dilindungi Sepenuhnya
https://www.bharian.com.my/
node/229595

30

Geografi Tingkatan 3 Bab 5

Ruang jawapan BAHAGIAN C

CONTOH

31

Jawapan

Bab 1 Jadual dan Graf Jumlah pengeluaran padi pada tahun 2018 tinggi
disebabkan kemajuan yang berlaku dalam sektor
Praktis Bergrafik pertanian seperti penggunaan teknologi moden dan
canggih serta galakan daripada kerajaan melalui
1 (i) Digunakan untuk mempersembahkan data yang boleh bantuan modal dan pemberian subsidi. Jumlah
dikira seperti orang, kereta, rumah dan lain-lain pengeluaran padi pada tahun 2017 rendah disebabkan
masalah pengairan dan kekurangan tanah untuk
(ii) Digunakan untuk menunjukkan perbezaan antara menjalankan kegiatan pertanian padi.
komponen yang dikaji
Kesimpulannya, Malaysia merupakan antara
2 (i) Digunakan untuk menunjukkan sesuatu perkara negara yang mengusahakan tanaman padi. Malaysia
yang mengalami perubahan jumlah atau nilai yang mencatatkan jumlah pengeluaran padi yang paling
berterusan tinggi pada tahun 2018 manakala jumlah pengeluaran
padi yang paling rendah dicatatkan pada tahun 2017.
(ii) Mempersembahkan maklumat seperti min suhu
bulanan, perubahan penduduk, pengeluaran hasil (c) – Meningkatkan pendapatan negara
tanaman dan lain-lain – Melalui eksport hasil tanaman
– Seperti kelapa sawit dan lada hitam
3 (i) Digunakan untuk menunjukkan perubahan atau – Mengurangkan aliran wang ke luar negara
perbezaan antara dua perkara yang saling berkaitan * Memenuhi keperluan bahan makanan
* Mengurangkan kebergantungan kepada negara luar
(ii) Sesuai digunakan untuk data dan maklumat seperti * Mengurangkan import bahan makanan
suhu dan hujan atau harga jualan dan pengeluaran * Malaysia sesuai ditanam pelbagai tanaman lain

Praktis Topikal seperti koko, nanas, getah dan sebagainya
CONTOH 2 (a)
Bahagian B
Taburan Penduduk Malaysia di Bandar
1 (a) pada Tahun 2014 hingga 2018

Jumlah Pengeluaran Padi di Malaysia Taburan penduduk
pada Tahun 2014 hingga 2018 (juta orang)

Pengeluaran padi Tahun 24
(juta tan metrik)
23
3.2
3.0 22
2.8
2.6 21
2.4
2.2 20
2.0
1.8 19
1.6
1.4 18
1.2
1.0 17
0.8
0.6 16
0.4
0.2 15

0 2014 2015 2016 2017 2018 14

(b) Graf menunjukkan jumlah pengeluaran padi 13
di Malaysia pada tahun 2014 hingga 2018. Jumlah
pengeluaran padi yang paling tinggi adalah pada 12
tahun 2018, iaitu sebanyak 3.1 juta tan metrik. Diikuti
tahun 2014 sebanyak 2.8 juta tan metrik, tahun 2015 11
dan tahun 2016 masing-masing sebanyak 2.7 juta tan
metrik. Jumlah pengeluaran padi yang paling rendah 10
adalah pada tahun 2017, iaitu sebanyak 2.6 juta tan
metrik. 9

8

7

6

5

4

3

2

1

0
2014 2015 2016 2017 2018

Tahun

J1

Geografi Tingkatan 3 Jawapan Praktis Topikal

(b) Graf menunjukkan taburan penduduk Malaysia Bahagian B
di bandar pada tahun 2014 hingga 2018. Taburan 1 (a)
penduduk Malaysia di bandar yang paling tinggi
adalah pada tahun 2018, iaitu sebanyak 24.1 juta Pengeluaran Komoditi Pertanian Utama negeri Perak
orang. Diikuti tahun 2017 sebanyak 23.6 juta orang, pada Tahun 2016
tahun 2016 sebanyak 23.1 juta orang dan tahun 2015
sebanyak 22.7 juta orang. Taburan penduduk Malaysia 1.8%
di bandar yang paling rendah adalah pada tahun 2014, 1.3%
iaitu sebanyak 22.2 juta orang.
CONTOH 32.7% 54.5%
Taburan penduduk Malaysia di bandar tinggi 9.7%
pada tahun 2018 disebabkan peningkatan peluang
pekerjaan dalam pelbagai sektor serta kemudahan Pengeluaran komoditi pertanian: RM912.4 juta
prasarana dan infrastruktur yang lengkap. Taburan
penduduk Malaysia di bandar rendah pada tahun 2014 Skala jejari 5 cm
disebabkan kos sara hidup yang tinggi menyebabkan
penduduk berhijrah semula ke luar bandar. PETUNJUK
Padi
Kesimpulannya, Malaysia terdiri daripada kawasan Kelapa
luar bandar dan kawasan bandar. Taburan penduduk Buah-buahan
Malaysia di bandar yang mencatatkan jumlah tertinggi Getah
adalah pada tahun 2018 manakala taburan penduduk Kelapa sawit
Malaysia di bandar yang mencatatkan jumlah terendah
adalah pada tahun 2014. (b) Carta pai menunjukkan pengeluaran komoditi
pertanian utama negeri Perak, iaitu padi, kelapa, buah-
(c) – Kemusnahan alam sekitar buahan, getah dan kelapa sawit pada tahun 2016.
– Kawasan hutan diratakan untuk membina Jumlah keseluruhan pengeluaran komoditi pertanian
utama negeri Perak ialah RM912.4 juta. Pengeluaran
petempatan bagi menampung kepadatan penduduk padi sebanyak RM497 juta (54.5%), kelapa sebanyak
– Berlaku pencemaran alam seperti pencemaran air, RM89 juta (9.7%), buah-buahan sebanyak RM298 juta
(32.7%), getah adalah sebanyak RM11.7 juta (1.3%),
udara dan bunyi dan kelapa sawit sebanyak RM16.7 juta (1.8%).
– Kepadatan penduduk menyebabkan peningkatan Peratus pengeluaran tertinggi ialah padi manakala
peratus pengeluaran terendah ialah getah. Perbezaan
jumlah pembuangan sisa oleh penduduk dan peratus dan pengeluaran komoditi pertanian antara
pertambahan kenderaan di jalan raya yang padi dengan getah adalah sebanyak 53.2%, iaitu
membebaskan gas-gas beracun RM485.3 juta.

Bab 2 Carta Pai Pengeluaran padi yang banyak disebabkan negeri
Perak mempunyai kawasan tanah pamah yang subur
Praktis Bergrafik serta sesuai untuk penanaman padi. Di samping itu,
disebabkan sistem pengairan yang baik. Sebagai
1 (a) Setiap sektor mewakili maklumat tertentu rumusan, pengeluaran padi di negeri Perak pada tahun
(b) Saiz sudut setiap sektor berdasarkan kuantiti 2016 adalah yang tertinggi.

maklumat (c) – Menjalankan penyelidikan dan pembangunan (R&D)
(c) Nilai setiap sektor dinyatakan dalam peratus (%) oleh Kementerian Pertanian dan sektor swasta
(d) Nilai keseluruhan bulatan ialan 360° yang mewakili
– Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia
100% (MARDI) memberikan khidmat nasihat dan
(e) Mempunyai tajuk membekalkan baka benih yang bermutu
(f) Mempunyai petunjuk
(g) Menyatakan jumlah keseluruhan kuantiti maklumat – Pemberian modal melalui pinjaman oleh Bank Agro
2 (a) Nyatakan nilai keseluruhan dan nilai setiap sektor – Petani berupaya membeli mesin yang canggih,
(b) Nyatakan perbezaan nilai antara sektor
(c) Huraikan isi tersirat berdasarkan dapatan data racun serangga dan baja kimia untuk menjalankan
(d) Buat rumusan keseluruhan pertanian secara komersial

J2

Geografi Tingkatan 3 Jawapan

2 (a) 6 Kawasan bersaliran buruk
7 Kawasan bersaliran buruk
Jumlah Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) Malaysia 8 Kawasan bersaliran baik
pada Tahun 2018
Praktis Topikal
6.69%
PETUNJUK
Bahagian A
Perniagaan
16.27% Pertanian 1 A 2 A 3 C 4 A 5 C
20.03% Perlombongan 6 B 7 C 8 B 9 A 10 A
Pembinaan 11 C 12 D 13 D 14 A 15 D
Pembuatan 1 6 A 17 D 18 B 19 B 20 C

46.55%

CONTOH 10.46% Bahagian B

Jumlah KDNK: RM670 242 juta 1 (a) (i) Kawasan bersaliran baik
Skala jejari 5 cm (ii) Kawasan bersaliran buruk
(b) Kawasan bersaliran baik
(b) Carta pai menunjukkan jumlah Keluaran Dalam – Kawasan yang tidak bertakung air
Negara Kasar (KDNK) Malaysia pada tahun 2018 – Terdapat di kawasan bentuk muka bumi beralun,
dalam sektor perniagaan, pertanian, perlombongan,
pembinaan dan pembuatan. Jumlah keseluruhan KDNK cerun bukit dan tanah pamah
Malaysia ialah RM670 242 juta. Sektor perniagaan Kawasan bersaliran buruk
sebanyak RM44 824 juta (6.69%), sektor pertanian – Kawasan tanah rendah yang sentiasa bertakung air
mencatatkan jumlah KDNK sebanyak RM109 051 – Kawasan yang bertakung air membentuk kawasan
juta (16.27%), sektor perlombongan sebanyak
RM134 244 juta (20.03%), sektor pembinaan sebanyak paya air tawar, manakala kawasan pinggir laut yang
RM70 111 juta (10.46%) dan sektor pembuatan berlumpur membentuk kawasan paya air masin
sebanyak RM312 012 juta (46.55%). Jumlah peratus (c) – Habitat tumbuh-tumbuhan
KDNK tertinggi adalah dalam sektor pembuatan – Contohnya, pokok bakau dan pokok nipah
manakala jumlah peratus KDNK terendah adalah – Menjadi tempat pembiakan hidupan liar
dalam sektor perniagaan. Perbezaan peratus dan – Seperti biawak, ular dan memerang
jumlah KDNK antara sektor pembuatan dengan sektor 2 (a) (i) Tanih aridisols
perniagaan adalah sebanyak 39.86%, iaitu RM267 188 (ii) Tanih latosol
juta. (iii) Tanih podzol
(iv) Tanih terra rossa
KDNK dalam sektor pembuatan tinggi disebabkan * Tanih chernozem
kepesatan yang berlaku kesan daripada bekalan tenaga * Tanih permafrost
buruh yang mencukupi untuk kegiatan pembangunan. (b) – Tanih kering dan tandus
Sebagai rumusan, jumlah Keluaran Dalam Negara – Tumbuhan yang mempunyai akar panjang sahaja
Kasar (KDNK) Malaysia pada tahun 2018 dalam sektor mampu hidup di kawasan Gurun Panas
pembuatan adalah yang tertinggi. – Akar yang panjang untuk menyerap air di dalam
tanah
(c) – Sumber pendapatan negara – Contohnya, pokok kaktus, pokok akasia dan pokok
– Menyediakan peluang pekerjaan kepada masyarakat kurma
– Meningkatkan taraf hidup masyarakat – Tanih pasir yang kering dan tandus menyukarkan
– Meningkatkan kemahiran dan pengetahuan pergerakan hidupan liar
– Menjadikan hidupan liar kurang aktif pada waktu
teknologi siang
* Memajukan infrastruktur dan prasarana seperti – Contohnya, unta, musang fennec dan tikus jerboa

jalan raya, bekalan air dan elektrik Bahagian C

Bab 3 Pengaruh Persekitaran Fizikal 3 (a) F1 Bentuk muka bumi tanah pamah
terhadap Kepelbagaian Tumbuh- H1a Tanah pamah di Malaysia dan Amazon dilitupi

tumbuhan Semula Jadi dan Hutan Hujan Tropika
C1a Pokok meranti, jelutong dan cengal di Malaysia,
Hidupan Liar
pokok wimba, Brazilian mahagoni dan ficus di
Praktis Bergrafik Amazon
C1b Hidupan liar di Malaysia seperti gajah, harimau
1 Kawasan bersaliran buruk dan rusa, hidupan liar di Amazon seperti puma,
2 Kawasan bersaliran baik jaguar dan anakonda
3 Kawasan bersaliran baik H1b Tanah pamah di Thailand, Laos, Myanmar,
4 Kawasan bersaliran buruk Filipina, India dan Bangladesh dilitupi Hutan
5 Kawasan bersaliran baik Monsun Tropika
C1c Pokok jati, cendana, damar dan teak
H1c Tanah pamah di Tasik Great St. Lawrence dilitupi
Hutan Konifer

J3

Geografi Tingkatan 3 Jawapan

F2 Bentuk muka bumi tanah tinggi Bahagian B
H2a Kawasan berketinggian melebihi 180 m dari aras
1 (a) P : Hutan Pantai
laut Q : Hutan Gunung
H2b Tumbuh-tumbuhan akan berbeza-beza mengikut R : Hutan Paya Air Masin
S : Hutan Paya Air Tawar
ketinggian terutama selepas ketinggian melebihi (b) – Sumber perubatan
1 200 m – Daripada akar, kulit, daun, ranting dan buah
H2c Terdiri daripada pokok bantut, rendah dan renek – Contohnya, akar tongkat ali, daun, pucuk dan akar
seperti oak, laurel, palma, lumut dan kulampair
H2d Hidupan liar seperti kambing gurun, tupai, pokok senduduk serta keseluruhan pokok pegaga
serigala dan ilama – Sumber bahan mentah
F3 Bentuk muka bumi pinggir laut – Membekalkan sumber kayu balak untuk industri
H3a Seperti pulau, pantai berpasir, pantai berlumpur
dan paya air masin membuat perabot
H3b Terdiri daripada tumbuh-tumbuhan yang tahan – Buluh dan rotan dalam industri pembuatan kraf
tiupan angin dan air laut
C3a Seperti semak samun, bintangor laut, mengkuang tangan dan perabot
laut, pokok bakau dan pokok menjalar seperti – Kayu bakau dijadikan bahan api dan cerucuk di
tapak kuda
C3b Hidupan laut seperti siput, ketam dan umang- tapak pembinaan
umang 2 (a) Hutan Pantai
CONTOH (b) (i) Tapak kuda
[Maksimum: 6 markah] (ii) Pokok kelapa
* Pokok ru
(b) F1 Menjadi habitat semula jadi pelbagai hidupan liar * Jemerlang laut
* Bintangor laut
C1a Seperti gajah, harimau, badak sumbu, monyet * Mengkuang
(c) Bentuk muka bumi
dan rusa di Malaysia – Kawasan berpasir dan berlumpur
Saliran
C1b Seperti puma, jaguar, anakonda dan ikan pirana – Bersaliran baik menggalakkan pertumbuhan pokok

di Amazon kelapa dan pokok ru
Tanih
H1a Tanah pamah yang luas mempunyai banyak – Tanih berpasir yang sesuai untuk tumbuh-tumbuhan

sumber makanan semula jadi seperti tapak kuda, pokok ru dan pokok
kelapa
F2 Menjadi tumpuan pelancong (d) Keseimbangan ekosistem
– Satu ekosistem dengan tumbuh-tumbuhan semula
H2a Kawasan pinggir laut seperti pulau dan pantai jadi sebagai salah satu komponen biotik utama
– Tumbuh-tumbuhan saling berinteraksi dengan
berpasir menjadi tarikan para pelancong unsur-unsur lain dalam komponen biotik dan
abiotik bagi mewujudkan satu persekitaran yang
H2b Pantai yang bersih dengan udara yang nyaman seimbang
Habitat flora dan fauna
menjadi pilihan pelancong – Menjadi tempat perlindungan dan sumber makanan
bagi hidupan liar
C2a Contohnya, Pulau Tioman di Malaysia, Koh Samui
Bahagian C
di Thailand, Teluk Wineglass di Australia dan
3 (a) F1 Merupakan kawasan yang terdiri daripada
Pantai Coast Guard di Amerika Syarikat pelbagai spesies tumbuh-tumbuhan semula
jadi, tumbuh-tumbuhan ubatan dan tumbuh-
[Mana-mana jawapan yang munasabah] tumbuhan yang jarang dijumpai

[Maksimum: 4 markah] F2 Tumbuh-tumbuhan dijaga dan disimpan dengan
baik bagi mengekalkan biodiversiti alam sekitar
Bab 4 Tumbuh-tumbuhan Semula Jadi
di Malaysia F3 Dijadikan kawasan pelancongan kerana
dilengkapi dengan pelbagai prasarana
Praktis Bergrafik
F4 Diuruskan oleh kerajaan negeri dan kerajaan
1 (a) Hutan Paya Air Tawar persekutuan
(b) Hutan Gunung
(c) Hutan Pantai F5 Taman negara di Sarawak ditadbir oleh
(d) Hutan Hujan Tropika Perbadanan Perhutanan Sarawak
(e) Hutan Paya Air Masin
2 (a) Tanih aluvium/ laterit F6 Taman negara di Sabah diuruskan oleh Lembaga
(b) Hutan Paya Air Masin Pemegang Amanah Taman-taman Sabah
(c) Nipah/ Mengkuang/ Terap
(d) Tanih berpasir [Maksimum: 4 markah]
(e) Tanih laterit
(b) F1 Mengekalkan keseimbangan ekosistem
Praktis Topikal H1a Mengekalkan interaksi antara komponen biotik

Bahagian A dengan abiotik
H1b Mewujudkan satu persekitaran yang seimbang
1 A 2 B 3 D 4 A 5 D F2 Mengekalkan habitat flora dan fauna
6 D 7 C 8 B 9 C 10 B
1 1 A 12 A 13 A 14 C 15 C
1 6 C 17 B 18 B

J4