ก๋วยเตี๋ยวอร่อยดี

สหกรณ์
และการ
รวมกล่มุ
เพอื พฒั นา
ชุมชนของ

ไทย

คํานํา

งานนจี ดั ทําเพอื เปนสว่ นหนงึ ในวชิ า สงั คมศึกษา
และความรเู้ นอื หาของ สหกรณแ์ ละการรวมกล่มุ

เพอื พฒั นาชุมชนของไทย ในรปู แบบ E-Book
ประสงค์เพอื ใหค้ วามรู้ และการค้นควา้ หาขอ้ มูล
ของเรอื งทีกําลังศึกษา และใหเ้ กิดประโยชนต์ ่อ

ตนเองและคนอืน

สารบญั
contents

1 2

สารบญั ความหมายของ

สหกรณ์

3 4

ความสาํ คัญของ ความเปนมาของ

สหกรณ์ สหกรณใ์ นประเทศไทย

5 6

ประเภทของ ประโยชนท์ ี
สหกรณใ์ น
ประเทศไทย สมาชกิ จะได้รบั

7

บรรณานกุ รม

ความหมายของสหกรณ์

  สหกรณ ์ มรี ากศัพท์เดมิ มาจากภาษาสนั สกฤต  2  คํา  คือคําวา่   “สห” 
(แปลวา่ รว่ มกัน)  และ “กรณ”์   (แปลวา่   การกระทํา)  คําวา่ สหกรณจ์ งึ แปลตามราก
ศัพท์เดมิ วา่   การกระทํารว่ มกัน  หรอื การรว่ มมอื กันพระราชวรวงศ์เธอกรมหมนื
พทิ ยาลงกรณ  พระบดิ าแหง่ สหกรณไ์ ทย  ไดป้ ระธานคําแปลวา่   สหกรณเ์ ปนวธิ ี
จดั การรปู แบบหนงึ ซงึ บุคคลหลายคนเขา้ รว่ มกันโดยความสมคั รใจของตนเองใน
ฐานะทีเปนมนษุ ยโ์ ดยความมสี ทิ ธเิ สมอหนา้ กันหมด  เพอื ความบาํ รงุ ตนเองใหเ้ กิด

ความเจรญิ ทางทรพั ย์ พระราชบญั ญตั ิสหกรณ ์ พุทธศักราช  2542  มาตรา  4 
บญั ญตั ิไวว้ า่   สหกรณ ์ หมายความวา่   คณะบุคคลซงึ รว่ มกันดาํ เนนิ กิจการเพอื
ประโยชนท์ างเศรษฐกิจและสงั คม  โดยชว่ ยตนเองและชว่ ยเหลือซงึ กันและกันและได้
จดทะเบยี นตามพระราชบญั ญตั ินี สรปุ สหกรณ ์ หมายถึง  การรวมกล่มุ กันของ
ประชาชน  เพอื ประโยชนใ์ นทางเศรษฐกิจและสงั คม  โดยยดึ หลักประชาธปิ ไตย  ไม่

มุง่ หวงั หาผลกําไรและมกี ารแบง่ ปนผลประโยชนอ์ ยา่ งยุติธรรม

ความสาํ คัญของสหกรณ์

สหกรณม์ คี วามสาํ คัญต่อชุมชนประเทศชาติและสงั คมโลก  คือ  สหกรณส์ ามารถชว่ ยแก้
ปญหาความยากจน ขดั เกลาใหส้ มาชกิ เปนคนด ี มศี ีลธรรมและการเสยี สละเพอื สว่ นรวม 

ความสาํ คัญของสหกรณส์ ามารถจาํ แนกเปนดา้ นดงั น ี         
-  ดา้ นเศรษฐกิจ  มบี ทบาทในการสง่ เสรมิ อาชพี   ทําใหค้ นในชุมชนมงี านทํามรี ายได ้ สง่

เสรมิ การออมทรพั ย ์ ใหก้ ้ยู มื ในอัตราดอกเบยี ตําเกิดการขยายธุรกิจการค้า
 -  ดา้ นสงั คม  มบี ทบาทในการพฒั นาชุมชน  สงั คมและประเทศชาติใหเ้ ขา้ แขง็   ชว่ ยเหลือ
ผอู้ ่อนแอ ยากไรใ้ หส้ ามารถดาํ รงชวี ติ อยูใ่ นสงั คมได ้ สรา้ งสวสั ดภิ าพสงั คมและบรกิ าร

สาธารณะใหก้ ับชุมชน  เปนต้น
-  ดา้ นศีลธรรม  มบี ทบาทในการสง่ เสรมิ คณุ ธรรมและจรยิ ธรรม  ใหส้ มาชกิ รจู้ กั ชว่ ย

เหลือ  แบง่ ปนกัน  แบง่ ผลตอบแทนกันอยา่ งยุติธรรม  เปนต้น         
-  ดา้ นการปกรอง  มบี ทบาทในการสง่ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย  เพราะหลักการ

ดาํ เนนิ กิจการของสหกรณย์ ดึ หลักประชาธปิ ไตย          
-  ดา้ นการศึกษา  มบี ทบาทในการสง่ เสรมิ การเรยี นรแู้ ละพฒั นาทักษะทางวชิ าชพี   จดั

อบรมใหค้ วามรดู้ า้ นต่าง ๆ

ความเปนมาของสหกรณ์ใน

ประเทศไทย

ควาประเทศไทยเรมิ ศึกษาวธิ กี ารสหกรณใ์ น
พ.ศ.2457  กระทังในป พ.ศ.2458  ไดม้ กี ารจดั ตัง
กรมสถิติพยากรณเ์ ปนกรมพาณชิ ยแ์ ละสถิติ
พยากรณ ์ พระราชวรวงศ์  กรมหมนื พทิ ยาลง
กรณ  อธบิ ดกี รมพาณชิ ยแ์ ละสถิติพยากรณ์ ได้
ทรงจดั ตังสหกรณช์ นดิ ไรฟไฟเซนทีเกิดขนึ ใน
เยอรมนเี พอื ปรบั ใชก้ ับไทยก่อน  สหกรณแ์ หง่

แรกจดั ตังขนึ ทีจงั หวดั พษิ ณโุ ลก  ใชช้ อื วา่  
“สหกรณว์ ดั จนั ทรไ์ มจ่ าํ กัดสนิ ใช”้   จดทะเบยี น
เมอื วนั ที  26  กมุ ภาพนั ธ ์ พ.ศ.2459  มพี ระราชวร
วงศ์  กรมหมนื พทิ ยาลงกรณ  เปนนายทะเบยี น
สหกรณพ์ ระองค์แรก ใน พ.ศ.2471  ไดม้ กี าร
ประกาศพระราชบญั ญตั ิสหกรณ ์ พุทธศักราช 
2471  ขนึ   โดยเปดโอกาสใหม้ กี ารรบั จดทะเบยี น
สหกรณป์ ระเภทอืน ๆ ได ้ ทําใหม้ กี ารจดั ตัง
สหกรณไ์ ดก้ วา้ งขวางมากขนึ พ.ศ.2511  ไดม้ กี าร
ประกาศใชพ้ ระราชบญั ญตั ิสหกรณ ์ พุทธศักราช
2511  โดยเปดโอกาสใหส้ หกรณห์ าทนุ ขนาดเล็กที
ดาํ เนนิ ธุรกิจเพยี งอยา่ งเดยี วควบเขา้ กันเปน
สหกรณข์ นาดใหญ ่ และสนั นบิ าตสหกรณแ์ หง่
ประเทศไทยไดถ้ ือกําเนนิ ขนึ   เพอื เปนสถาบนั

สาํ หรบั ใหก้ ารศึกษาแก่สมาชกิ สหกรณท์ ัว
ประเทศ  มหี นา้ ทีติดต่อประสานงานกับสถาบนั

สหกรณต์ ่างประเทศ        
   ประเทศไทยพฒั นากิจการสหกรณม์ าตลอด 

ขอ้ มูลในวนั ที  1  มกราคม  2552  มจี าํ นวน
สหกรณ ์ 6,928  สหกรณ ์ และจาํ นวนสมาชกิ  

10,342,347  คน

ประเภทของสหกรณ์ใน
ประเทศไทย

ปจจุบนั ประเทศไทยแบง่ สหกรณอ์ อกเปน  6  ประเภท  ดงั นี

สหกรณก์ ารเกษตร  สหกรณน์ คิ ม 
เปนสหกรณข์ องผมู้ อี าชพี เปนสหกรณข์ องผทู้ ีประสงค์จะ
เกษตรกร  อาทิเชน่   ชาวนา  ประกอบอาชพี เกษตรกรรม   
ชาวสวน  ชาวไร ่ ผเู้ ลียงสตั ว ์
เชน่   สหกรณโ์ คนมหนองโพ โดยรฐั บาลจะจดั สรรทีดนิ ปา
ราชบุร ี จาํ กัด (ในพระบรม สงวนทีเสอื มสภาพแล้วใหร้ าษฎร

ราชูปถัมภ์) ถือครองเพอื ประกอบอาชพี

สหกรณก์ ารประมง วตั ถปุ ระสงค์ สหกรณร์ า้ นค้า  เปนสหกรณท์ ีตังขนึ
ของสหกรณค์ ือแก้ปญหาและ เพอื จดั จาํ หนา่ ยสนิ ค้าอุปโภคและ
บรโิ ภคทีจาํ เปนใหก้ ับสมาชกิ โดยมี
อุปสรรคในการประกอบอาชพี   การ วตั ถปุ ระสงค์เพอื ชว่ ยลดค่าใชจ้ า่ ย  
ใหค้ วามรทู้ างวชิ าการและสง่ เสรมิ เชน่   รา้ นสหกรณผ์ ปู้ ฏิบตั ิงานการ
อาชพี ประมงทังการจาํ หนา่ ยสตั วน์ าํ   ไฟฟาฝายผลิตแหง่ ประเทศไทย
ผลิตภัณฑ์สตั วน์ าํ และอุปกรณก์ าร

ประมง

สหกรณอ์ อมทรพั ย ์ เปนสหกรณท์ ี สหกรณบ์ รกิ าร  เปนสหกรณข์ องผู้
จดั ตังขนึ เพอื สง่ เสรมิ สมาชกิ รจู้ กั ประกอบอาชพี บรกิ ารประเภท
การออมทรพั ยแ์ ละใหค้ วามชว่ ยเหลือ
กันดว้ ยการใหก้ ้ยู มื   เมอื เกิดความ เดยี วกันมวี ตั ถปุ ระสงค์ในการแก้
จาํ เปน  เชน่   สหกรณอ์ อมทรพั ยค์ รู ปญหาในการประกอบอาชพี อยา่ ง

กรมสามญั ศึกษา จาํ กัด เดยี วกัน  เชน่   สหกรณแ์ ท็กซี

ประโยชน์ทีสมาชกิ จะ

ได้รบั

1.เปนคนรูจ้ กั ประหยดั และออม
สหกรณเ์ ครดิตยูเนียนจดั ตังใน
ชุมนมุ ของสมาชกิ สมาชกิ ของ
สหกรณจ์ งึ มที ีสะสมเงินทีสะดวก
และรวดเรว็ ไมต่ ้องเสยี เวลาในการ
เดินทางไปฝากเงินทีไกลๆ แมม้ ี
เงินจาํ นวนนอ้ ยหรอื มากก็ตาม
สมาชกิ ก็สามารถทีจะสะสมได้
2. ชว่ ยแก้ไขปญหาการเงิน เมอื
สมาชกิ มคี วามเดือดรอ้ นหรอื ความ
จาํ เปนทีจะต้องใชจ้ า่ ยเงินสมาชกิ มี
สทิ ธทิ ีจะขอก้เู งินจากสหกรณไ์ ด้ใน

อัตราดอกเบยี ทีเปนธรรม
3. สรา้ งความมนั คงแก่สมาชกิ และ
ครอบครวั สหกรณเ์ ครดิตยูเนียน
แต่ละแห่งจะจดั ให้มบี รกิ ารในรูป
แบบต่างๆแล้วแต่ความต้องการ
ของสมาชกิ และเงินทนุ ทีสหกรณม์ ี
อยู่ ซงึ มสี ว่ นสรา้ งความมนั คงให้
เกิดขนึ แก่ครอบครวั และสมาคม
4.สามารถพฒั นาชุมชนและสงั คม

กิจกรรมของสหกรณเ์ ครดิตยู
เนียนชว่ ยให้ประชาชนในชุมชนเกิด

การประหยดั และออม เพอื สรา้ ง
กองทนุ ขนึ ในชุมชน เพอื ชว่ ยเหลือ
บาํ บดั ความทกุ ขร์ อ้ นทีเกิดขนึ เพอื
ให้รูจ้ กั การแก้ไขและตัดสนิ ใจชว่ ย

เหลือกันในชุมชนของตนเอง
เปนการฝกผนู้ าํ ในชุมชน

บรรณานุกรม

http://sagehouse.igetweb.com/articles/562
547/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%88%
E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8
%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%
E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8
%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%97%E

0%B8%B5%E0%B9%88-4-
%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%
B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B9%81
%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%
B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%9
0%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%
B9%83%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B8
%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99.html

Plaifah Kumkaew
Thanapon Samakketkit