Bab 2 Jirim dan Sruktur Atom

KONSEP ASAS JIRIM

JIRIM

Sebatian Unsur

Molekul Ion Atom Molekul

(Atom berbeza) (Atom sama)
OHO OO

KONSEP ASAS JIRIM

Jirim mempunyai jisim dan Jirim diperbuat daripada
memenuhi ruang zarah-zarah yang halus dan

Jirim wujud dalam pepejal, seni
cecair dan gas

Perubahan Keadaan Jirim

Pengendapan

Peleburan Pendidihan/
Penyejatan

Pembekuan Kondensasi

Petunjuk : Pemejalwapan
Tenaga haba diserap

Tenaga haba dibebas

Susunan dan pergerakan zarah

PEPEJAL CECAIR GAS
Susunan Zarah Rapat dan teratur Kurang teratur Sangat jauh
Sangat lemah
Daya Tarikan Sangat Kuat Lemah Bergerak rawak dan
Bergerak rawak sangat laju
Pergerakan Bergetar pada
Zarah kedudukan tetap dan perlahan Sangat tinggi

Tenaga Kinetik Rendah Tingggi

Perubahan Haba

Pepejal Cecair

Zarah-zarah bergerak dengan laju apabila suhu meningkat serta haba diserap dan
ikatannya semakin putus

Pepejal bertukar cecair = Peleburan
Suhu di mana pepejal bertukar cecair = Takat lebur
Zarah-zarah bergerak sangat perlahan apabila suhu menurun dan haba dibebaskan
Cecair bertukar pepejal = Pembekuan
Suhu di mana cecair bertukar pepejal = Takat beku

Menentukan Takat Lebur dan Takat Beku Naftalena, C10H8

Pemanasan Naftalena Prosedur :
1. Penuhkan satu per tiga tabung didih dengan C10H8.
2. Letakkan termometer ke dalam tabung didih.
3. Isikan air separuh bikar ke dalam bikar.
4. Masukkan tabung didih ke dalam bikar dan

apitkan tabung didih pada kaki retort.
5. Panaskan air dan kacau perlahan dengan termometer.
6. Apabila suhu C10H8 mencapai 60.00C, mulakan jam

randik dan catat suhu pada selang masa 30 saat
sehingga suhu mencapai 90.00C.
7. Keluarkan tabung didih, keringkan dan masukkan
ke dalam kelalang kon.
8. Kacau perlahan secara berrterusan.
9. Catat suhu dan keadaan jirim naftalena pada selang
masa 30 saat sehingga suhu menurun ke 60.00C.
10.Rekod pemerhatian.

Penyejukkan Naftalena

Suhu (0C) X= Takat lebur AB : Pepejal. Tenaga Kinetik
Y = Takat didih meningkat dengan suhu.

BC : Pepejal dan cecair. Haba diserap
untuk memutuskan ikatan antara
zarah-zarah.

CD Cecair. Tenaga Kinetik

F meningkat dengan suhu.

DE : Cecair dan gas. Haba diserap

Y Cecair + Gas untuk mengatasi daya tarikan antara
DE zarah-zarah.

X Pepejal + Cecair EF : Gas. Suhu meningkat.
BC
Semasa Pemanasan
A Pergerakan zarah-zarah bertambah
Tenaga kinetik semakin tinggi
Masa (s) Daya tarikan semakin lemah
Graf Pemanasan Naftalena Jarak antara zarah semakin jauh

Suhu (0C) Z = Takat beku PQ : Gas. Suhu menurun. Tenaga
Y = Takat didih kinetik lemah.

P QR : Kondensasi – Gas dan cecair.
Haba yang dibebaskan ke
Y Gas + Cecair persekitaran diimbangi oleh haba
QR yang terbebas apabila zarah-zarah
menarik antara satu sama lain
Z Cecair + Pepejal membentuk pepejal.
ST
RS : Cecair. Suhu menurun dan
U tenaga kinetik semakin lemah.

Masa (s) ST :Cecair dan pepejal.
Graf Penyejukkan Naftalena
TU : Pepejal. Suhu menurun dan
tenaga kinetik sangat lemah.

Semasa penyejukkan
Pergerakan zarah semakin berkurang

Tenaga kinetik semakin rendah

Daya tarikan semakin kuat

Jarak antara zarah semakin dekat

Graf Penyejukkan lampau

Suhu / OC Proses
penyejukkan

berlaku
secara
mendadak

Masa / s

PEKEMBANGAN MODEL ATOM

Zarah Subatom

Atom mengandungi 3 zarah subatom : Proton, Elektron dan Neutron ( PEN ).

Zarah subatom Simbol Cas relatif Jisim relatif

Proton p +1 1
Elektron e -1 1 = 0.0005
Neutron n 0 1840

1

Nukleus bercas positif kerana ada proton.
Atom neutral mengandungi bilangan proton = bilangan elektron.

PEKEMBANGAN MODEL STRUKTUR ATOM

Elektron Sfera
bercas bercas
negatif positif

Zarah seni dipanggil ATOM. Atom ada sfera bercas positif dan
elektron bercas negatif
Kecil, tidak boleh dicipta atau
dimusnahkan.

PEKEMBANGAN MODEL STRUKTUR ATOM

Elektron Nukleus Elektron Nukleus +
ada Proton

proton

Petala

Nukleus ada proton yang bercas Elektron bergerak mengelilingi nukleus
positif. dalam petala.

PEKEMBANGAN MODEL STRUKTUR ATOM

Proton (+) Elektron (-) Nukleus +
Neutron (o) Nukleus Proton

Petala

Nukleus mengandungi neutron yang neutral.

Semua nukleus ada neutron dan proton kecuali
atom hidrogen.

STRUKTUR ATOM

STRUKTUR ATOM

STRUKTUR ATOM

STRUKTUR ATOM

Bilangan ………….. = Bilangan ………….

Ialah bilangan proton dalam nukleus sesuatu atom

Jumlah bilangan PROTON dan bilangan NEUTRON dalam nukleus suatu atom.

Nombor nukleon atom ini ialah …………..

Perwakilan Piawai bagi Atom

Nombor nukleon A X Simbol unsur
Nombor proton Z

Contoh

Nombor nukleon 12 Simbol unsur
Nombor proton
6C

Nombor Proton = 6
Nombor Nukleon = 12
Bilangan proton = 6
Bilangan neutron =6
Bilangan elektron = 6

SIMBOL UNSUR

Unsur Simbol Unsur Simbol

Hidrogen H Magnesium Mg
Helium He Aluminium Al
Litium Li Si
Berillium Be Silikon P
Boron B Fosforus S
Karbon C Cl
Nitrogen N Sulfur Ar
Oksigen O Klorin K
F Argon Ca
Florin Ne Kalium Zn
Neon Na Kalsium Br
Natrium Zink
Bromin

Rajah Struktur Atom dan Susunan Elektron
Susunan Elektron

Bilangan Bagi unsur
Petala yang

Pertama mengandungi
Kedua nombor
Ketiga
Keempat proton 1 - 20

Maksimum
elektron
2
8
8
8

Unsur Nombor Proton Bilangan elektron Susunan Elektron

Hidrogen 1
Helium 2
Litium 3
4
Berillium 12
Magnesium 6
7
Karbon 18
Nitrogen 20
10
Argon 19
Kalsium

Neon
Kalium

Ialah Elektron yang Bilangan elektron valens
berada pada petala = bilangan elektron yang

paling luar berada pada petala
paling luar

Unsur Nombor Proton Susunan Elektron Elektron Valens

Sulfur 16
Silikon 14
Aluminium 13
Klorin 17
Magnesium 12
Karbon 6
Nitrogen 7
Argon 18
Kalsium 20
Neon 10
Kalium 19

Rajah Struktur Atom dan Susunan Elektron

Rajah Susunan Atom Rajah Susunan Elektron

Al27 Al

13p

14n 13

Susunan Elektron

2.8.3

Bilangan elektron
valens

ISOTOP DAN PENGGUNAANNYA

Maksud Atom-atom unsur yang sama dengan mempunyai
Isotop bilangan proton sama tetapi bilangan neutron berbeza

Contoh C12 C14
6 6

6p 6p
6n 8n

2.4 2.4

Jisim Atom Relatif bagi Isotop

Maksud Peratusan isotop yang wujud dalam sesuatu sampel
kelimpahan semulajadi unsur.
semulajadi

Formula untuk mengira Jisim atom relatif daripada kelimpahan semulajadi

Jisim atom relatif = ∑ ( % isotop x jisim isotop )
100

Contoh

Klorin terdiri daripada dua isotop, 35Cl dan 37Cl

17 17

Kelimpahan semulajadi klorin-35 ialah 75% dan klorin-37
ialah 25%. Hitung jisim atom relatif klorin.

Penyelesaian

Jisim atom relatif klorin = (% isotop Cl-35 x jisim Cl-35) + (% isotop Cl-37 x jisim Cl-37)
100

dan klorin-37 ialah 25%. Hitung jisim atom relatif klorin.
= ( 75 x 35 ) + ( 25 x 37 )
100
= 35.5

Contoh Isotop

Unsur Isotop

Hidrogen Hidrogen-1 Hidrogen-2 Hidrogen-3
Oksigen
Karbon 11H 21H 31H

1 proton 1 proton 1 proton
1 elektron 1 elektron 1 elektron
0 neutron 1 neutron 2 neutron

Oksigen-16 Oksigen-17 Oksigen-18

168O 178O 188O
8 proton 8 proton 8 proton
8 elektron 8 elektron 8 elektron
8 neutron 9 neutron 10 neutron

Karbon-12 Karbon-13 Karbon-14
126C 136C 146C

6 proton 6 proton 6 proton
6 elektron 6 elektron 6 elektron
6 neutron 7 neutron 8 neutron

Bidang Penggunaan Isotop

Perubatan Kegunaan Isotop

Arkeologi Sinar gamma dari Kobalt-60 membunuh sel kanser
Alat perubatan disteril dengan sinar gamma
Pertanian Iodin-131 merawat penyakit kelenjar tiroid

Industri Radioisotop karbon-14 menganggar usia bahan artifak

Fosforus-32 digunakan untuk mengkaji metabolisme
tumbuhan

Natrium-24 mengesan kebocoran paip di bawah tanah

Latihan

60

a. Berdasarkan graf pemanasan naftalena yang diperoleh, titik yang manakah
mewakili takat lebur bagi suatu unsur?

b. Apakah keadaan fizikal pada titik AB dan CD?
AB :
CD :

c. Terangkan mengapa tiada perubahan pada titik BC.
d. Terangkan tenaga kinetik zarah-zarah dan daya tarikan pada bahagian AB.

Latihan

Rajah menunjukkan model atom yang dicadangkan oleh Neils Bohr.
a. Namakan P dan Q.
b. Apakah zarah subatom yang ada dalam nukleus?
c. Nyatakan zarah subatom yang paling ringan.
d. Terangkan tenaga kinetik zarah-zarah dan daya tarikan pada bahagian AB.

Latihan

a. Apakah yang dimaksudkan dengan isotop?
b. Antara atom-atom dalam jadual di atas, yang manakah pasangan isotop?
c. Berapakah nombor nukleon atom Y?
d. Tulis susunan elektron bagi atom V.
e. Berapakah elektron valens atom X?