ไทยสร้างมนุษย์สัมพันธ์

การเดินทางไปจงั หวัดเลย
รถยนตสว นบคุ คล
1. จากกรุงเทพฯ ไปตามเสนทางหลวงหมายเลข 1 ผา นตัวเมืองสระบุรี แลวเลย้ี วขวาเขา เสนทาง

หลวงหมายเลข 21 เม่ือผานบานถํ้าพระมาประมาณ 10 กโิ ลเมตร จะพบสีแ่ ยกใหญ ใหเลย้ี วขวา
เขาเสนทางหลวงหมายเลข 12 สูอ าํ เภอหลมสกั จ.เพชรบรู ณ เมอ่ื ผานอําเภอคอนสารไปแลว จะ
พบสามแยกใหญ ใหเลย้ี วซา ยเขา เสนทางหลวงหมายเลข 201 สู จ.เลย
2. จากกรุงเทพฯ ไปตามเสน ทางหมายเลข 1 จนถึงจงั หวดั สระบุรี เลี้ยวขวาไปทางอาํ เภอปากชอง
เมือ่ ผานเขื่อนลําตะคองจะพบทางสามแยก ใหเลยี้ วเขาเสน ทางหลวงหมายเลข 201 ขับรถไปตาม
เสน ทางผานเขต จ.ชยั ภูมิ จนเขา เขต จ.เลย
รถโดยสารประจาํ ทาง
รถประจําทางสายกรุงเทพฯ – เลย ออกจากสถานขี นสงหมอชติ ทกุ วัน
รถโดยสารธรรมดาออกทุกช่ัวโมง คาโดยสารเทยี่ วละ 134 บาท
รถโดยสารปรับอากาศออกทกุ ชัว่ โมง คาโดยสารเทยี่ วละ 241 บาท
รถโดยสารปรับอากาศพเิ ศษออกทกุ ช่วั โมง คา โดยสารเทยี่ วละ 375 บาท
เครื่องบิน
ไมมเี คร่อื งบินไปลงตัวจังหวดั เลยโดยตรง แตมไี ปลงที่ทา อากาศยาน จ.ขอนแกน แลว นั่งรถประจาํ
ทางไปเลย เทยี่ วบนิ กรงุ เทพฯ – ขอนแกน คาโดยสารเที่ยวละ 1,020 บาท

การเดนิ ทางเขา อุทยานแหงชาติภกู ระดงึ
จากเสน ทางหลวงหมายเลข 201 แยกซายเขาเสนทางหลวงหมายเลข 22019 ทีก่ ม. 27 ประมาณ 8
กิโลเมตร ถึงทีท่ าํ การอทุ ยานแหง ชาตภิ ูกระดึง
รถโดยสารประจาํ ทาง
ลงท่บี า นผานกเคา จ.เลย ตดิ ตอ รถสองแถวเขาไปยังอุทยานแหง ชาตภิ กู ระดงึ หรือลงรถทีแ่ ยก
อ.ภกู ระดงึ แลว นัง่ รถสองแถวประจําทางเขา ไปทที่ ําการอทุ ยานแหงชาตภิ กู ระดึง

(จากอนุสาร อ.ส.ท. เดือนตุลาคม 2538)

 

94 

การเขียนแนะนาํ หนงั สอื
การเขยี นแนะนาํ หนังสอื เปน การวจิ ารณห นังสอื อยางงา ยใหคนทัว่ ไปไดรูจกั หนังสอื เพ่อื เราความ

สนใจใหกับผอู า น โดยกลาวแนะนาํ มหี ลกั ดงั น้ี
1. แนะนําช่ือหนงั สือ ช่ือผูแตง
2. บอกลักษณะของหนังสอื เชน ความยาวมกี ี่หนา พิมพค รง้ั ท่ี สํานักพมิ พ ปทพี่ มิ พ และราคา
3. บอกประเภทของหนงั สอื เชน ตํารา ประวตั ศิ าสตร สารคดี บนั เทิงคดี หนงั สือศาสนา เปนตน
4. เลาเรือ่ งยอ และบอกแนวคดิ สําคญั ของเรอ่ื งได พรอมยกตัวอยา งทน่ี า สนใจประกอบ
5. บอกคณุ ลกั ษณะพเิ ศษของหนงั สอื เชน แนวความคดิ เน้อื หา พรอมท้ังยกตวั อยา งประกอบ
6. แสดงความคดิ เห็นของผูเขยี น
ตวั อยางการเขยี นแนะนาํ หนงั สือ
แนะนําหนงั สือ
แมนกวาหวย (อาจจะ) รวยกวา หุน
สุดใจ สูนาสวน
บริษทั อมรินทรพรนิ ติ้งแอนพับลชิ ชิ่ง จาํ กดั (มหาชน), 2550 96 หนา 50 บาท
แมนกวาหวย (อาจจะ) รวยกวาหนุ เปน หนงั สอื ตลาดสนิ คา เกษตรลวงหนา ฉบบั ชาวบา น เพื่อ

เผยแพรความรดู าน การซื้อขายสนิ คา เกษตรลวงหนาใหผ ทู ี่เกย่ี วของกบั ภาคการเกษตรไดร ูจกั และทราบถึง
ประโยชนข องการซื้อขายสนิ คา เกษตรลวงหนา ในการวางแผนการผลติ และการลดความเส่ียงจากความผนั ผวน
ของราคา ซง่ึ สามารถใชเ ปน ทางเลือกอกี ทางหน่ึงในการประเมินราคาสินคาเกษตรได รวมท้งั ใหผ ูสนใจทัว่ ไป
ไดทราบถงึ ประโยชนข องการใชกลไกการซ้อื ขายสินคาเกษตรลว งหนา เพอื่ แสวงหาผลประโยชนในทางธรุ กจิ
อีกทางหนงึ่ ได

เนอ้ื หาของหนงั สอื แบงออกเปน 14 ตอน ดงั นี้
ตอนที่ 1 รูเ หตุการณล ว งหนา ประกนั ราคาไดด ว ยตนเอง
ตอนที่ 2 จะปลูก จะคา อะไรมนั่ ใจไดเ ตม็ ที่
ตอนที่ 3 ไมไ ดเปน ผผู ลติ ไมม ีสนิ คา กห็ ากําไรได
ตอนที่ 4 ราคาขึ้นก็กําไร ราคาลงก็กาํ ไร
ตอนที่ 5 ไมต อ งสงมอบสนิ คากไ็ ด
ตอนท่ี 6 แมน กวา หวย (อาจจะ) รวยกวา หนุ
ตอนที่ 7 ซือ้ ขายลวงหนา มกี ฎกติกาที่มมี าตรฐาน ไมมกี ารบิดพลิ้ว
ตอนที่ 8 มีกฎหมายรองรบั มกี ารกาํ กบั ดแู ลอยางดี
ตอนท่ี 9 ตลาดเอเฟทอยทู ไ่ี หน จะเขาไปซ้ือขายไดอยางไร
ตอนท่ี 10 ซ้อื ขายสนิ คา อะไรบา ง

 

95 

ตอนท่ี 11 ซอ้ื ขายสนิ คาเกษตรลว งหนา เสยี คา ใชจ า ยอะไรบา ง
ตอนที่ 12 สนใจจะซ้ือขาย เริ่มตน อยา งไร
ตอนที่ 13 เปน ตวั แทนหรือผจู ัดการการซอื้ ขายลวงหนา ก็มีรายได
ตอนที่ 14 ตัดสนิ ใจซ้อื ขายลว งหนา วันนี้ สบายชีวใี นวนั หนา
ผเู ขยี นไดน ําเสนอเรอ่ื งการซ้อื ขายสนิ คาเกษตรลวงหนา ที่เปนเรือ่ งใหมสาํ หรบั คนไทย ในลักษณะ
การบอกเลาเร่ืองผานตัวละครทผี่ ูเขยี นไดค ดิ สรางสรรคข ้ึนในช่อื “นายบรรเจดิ ” โดยการใชส ํานวนภาษาท่ีอา น
งายและสามารถถายทอดความรคู วามเขาจงึ ผอู านไดทกุ ระดบั การศกึ ษาและสาขาอาชีพ
สาระทง้ั หมดใหข อ คดิ เหน็ ที่เปน ประโยชน มีจุดเดน ตรงการซ้อื ขายสินคาเกษตรลว งหนา ทท่ี ําใหเ รา
สามารถรรู าคาในอนาคตลวงหนาไดถ ึง 6 เดือน เพราะฉะนน้ั เราจึงรูว า สินคา เกษตรชนดิ ใดในอนาคตราคาจะ
ตกตํ่าโดยดจู ากราคาสนิ คาเกษตรทซี่ ้อื ขายในตลาดสนิ คาเกษตรลว งหนา เรากจ็ ะหลีกเลย่ี งไปปลูกพืชอ่นื ท่ีมี
ราคาดกี วา แลว กไ็ ปขายผลผลติ ประกนั ราคาลวงหนาไว เรากไ็ มตองเจอปญ หาสินคาราคาตกตํ่า ขายไมไดร าคา
อีก จึงเปนประโยชนอ ยางยง่ิ สําหรับเกษตรกรและประชาชนที่สนใจทวั่ ๆไป

การเขียนบทความ
บทความเปน งานเขยี นรอ ยแกวท่เี ขยี นขน้ึ จากขอ เท็จจริง ผูเขียนนาํ เสนอขอคดิ เห็นของผเู ขยี น ในทาง
สรางสรรค หรอื กอใหเกิดประโยชนไวดว ย เรื่องท่ีเขียนควรเปนเรอ่ื งที่อยใู นความสนใจของคนโดยทัว่ ไป หรอื
เพ่ือนาํ เสนอแนวทางการแกไ ขปญ หา ซง่ึ ถอื เปนจดุ สําคญั ของการเขียนเรียงความ ภาษาที่ใชใ นการเขยี นมที ั้งที่
เปนแบบแผน กง่ึ แบบแผน ไมเ ปนแบบแผน ข้นึ อยกู ับประเภท เนือ้ หา และบุคคลทีอ่ าน ตองใชภ าษาดว ยถอ ยคํา
สุภาพ
หลักทีค่ วรคํานึงถงึ ในการเขยี นบทความคอื
1. การตั้งช่อื เร่ือง ควรตงั้ ชื่อเร่ืองนาสนใจ สามารถสอ่ื ความหมายไดชดั เจน เชน

บทความเร่อื ง สมุนไพร “ ยาไทยใกลตัว ”
บทความเรื่อง ปลูกไมไ ดย า
2. กาํ หนดจดุ มงุ หมายในการเขยี นใหช ดั เจน
3. เปนเรือ่ งท่อี ยูใ นความสนใจ มีความเปนปจ จบุ นั
4. มสี าระท่เี ปนประโยชน เกดิ ความคดิ สรา งสรรค
5. มีขอคิด ขอ วิเคราะหของผเู ขียนแทรกอยดู ว ย
6. โครงเรือ่ งตองประกอบดว ยคํานาํ เนือ้ เรอื่ ง และสรปุ เหมือนเขียนเรยี งความ
7. มีเนอ้ื หา และการเลอื กใชภ าษาไดอยา งถูกตอง เหมาะสม เขา ใจงาย ชวนติดตาม

 

96 

ประเภทของบทความ
บทความสามารถแบงไดห ลายลักษณะ เชน แบงตามเน้ือหา แบงตามวธิ กี ารเขียน หรือทงั้ เนอ้ื หาและ
วิธีการเขยี นประกอบกัน ในการอา นผอู า นตอ งใชว จิ ารณญาณในการอาน บางครง้ั ผเู ขยี นมีขอมูลทัง้ เปน
ขอเท็จจรงิ และขอคิดเหน็ ประกอบกนั ทาํ ใหค ลอ ยตามได
1. บทความประเภทกงึ่ ชวี ประวัติ เปน การเขยี นเร่อื งราวทเ่ี กีย่ วบุคคลท่ีมีช่ือเสยี ง โดยผเู ขียนตอ งการ
รถู งึ คุณสมบัติและวธิ กี ารดาํ เนนิ ชวี ติ ตลอดจนการปฏิบตั ติ นอยา งไรจึงประสบความสาํ เร็จ
2. บทความประเภทสัมภาษณ เปน บทความทไี่ ดจากการรวบรวมขอมลู ตา งๆ จากการสัมภาษณแ ลว
นาํ มาเรียบเรยี งใหม ควรรูจกั เลือกบคุ คลทีจ่ ะสมั ภาษณ คอื เปน บคุ คลดีเดน หรือฟน ฝา อปุ สรรคจนประสบ
ความสําเรจ็ ในชวี ิต
3. บทความประเภทแสดงความคิดเหน็ เรามกั พบเสมอในหนงั สือพมิ พ นิตยสาร หรอื สารทาง
วิชาการตางๆ การแสดงความคดิ เห็นนีจ้ ะมขี อ มลู หลักฐานตา งๆ มาอางอิงใหเหน็ อยา งเดน ชัด
4. บทความทอ งเทีย่ ว เปนบทความทเ่ี ขยี นขน้ึ ชช้ี วนใหผอู า นเกดิ ความสนใจอยากไปเทย่ี วสถานท่ี
น้ันๆ ผเู ขยี นบทความประเภทนจ้ี ะตองเคยไปและมปี ระสบการณใ นการไปเทย่ี วสถานทนี่ น้ั ๆ มากพอสมควร
5. บทความประเภทวจิ ารณ เปน บทความท่เี สนอความคดิ เห็นโดยอาศยั เหตุผลและหลกั ทฤษฎี
บทความชนิดน้ีนิยมใชในการวจิ ารณห นังสอื วจิ ารณขาว วจิ ารณภ าพยนตร วจิ ารณก ารเมอื ง โดยผูเ ขยี นจะตอง
พจิ ารณาเรือ่ งนัน้ ๆ อยางละเอียด รอบคอบ ทุกแงม ุม
6. บทความทางวชิ าการ เปน บทความท่มี ีเนอ้ื หาสาระเกย่ี วขอ งกบั วชิ าการ ผเู ขยี นจะตองเปนผมู ี
ความรู ความสนใจหรือเชยี่ วชาญในเรื่องใดเร่ืองหนึ่ง จะตองมีหลักฐานอา งอิง ทง้ั ทางตัวเลขสถติ ิ ตลอดจน
ความคิดเหน็ และขอ เสนอแนะในแนวคิดใหม (ดวงใจ ไทยอบุ ุญ : 2543, 282-284)

ตวั อยาง บทความ ตัดตอนมาจากเรอ่ื ง 1 คลองมสี องน้าํ
กระบี่ เปน จังหวัดสวรรคบ นั ดาล มอบทรพั ยากรแสนสมบรู ณมาให โดยเฉพาะเทือกเขาหินปนู
โผลเรียงรายตง้ั แตช ายฝง จรดกลางทะเล หนิ ปูนนอกจากสวยดีเวลามอง สเี หลือง สสี ม เกิดจากแรธ าตเุ จือปนอยู
ภายใน ยงั เกิดผาชะงอน ซอกเหลอื บถาํ้ บางแหง ใชเ ปน ท่ปี น ปา ย สําหรับกีฬาสไตลท าทาย บางแหงแคน ั่งดกู ็
หลงรกั คนนั่งขา ง ๆ ธรณีท่เี ปนหินปนู ยังทําใหเ กดิ ปรากฏการณแ ปลกประหลาด เชน สระนา้ํ มรกต นํ้าใสแจว
กลางปา ใหญ กลายเปน แหลง ทอ งเที่ยว Unseen ที่ผคู นพากันไปลน หลาม
อีกนาํ้ ผดุ ขึน้ กลางปาเปน นา้ํ บาดาลไหลซอกซอนผา นชัน้ หนิ อนั เปน เสมอื นที่กรองน้ํานอกจาก
มรี สจดื สนิทนาํ้ ยงั ใสแจว เกินหนานาํ้ ในคลองใด นา้ํ รินไหลผา นปาเปน ลําธาร ปะทะเขา กบั ดงโกงกางชายฝง เกิด
ลกั ษณะธรรมชาติแปลกตา จนกลายเปน ทม่ี าของ “ คลองสองนา้ํ ”

( ธรณ ธํารงนาวาสวสั ดิ์)

 

97 

การแตง คาํ ประพันธป ระเภทโคลง
โคลงเปนคาํ ประพันธทม่ี ีมาเกาแกข องไทย มีปรากฏในลลิ ิตโองการแชง นาํ้ ในสมยั สมเด็จ

พระรามาธิบดที ่ี 1 (พระเจาอูท อง) แหง กรงุ ศรอี ยุธยา โคลงแบง ออกเปน 4 ประเภท คอื โคลงสภุ าพ โคลงด้ัน
โคลงกระทู และกลโคลง ในระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลายท่ีควรศกึ ษา มดี งั น้ี

โคลงสีส่ ภุ าพ
คาํ ประพันธป ระเภทโคลงสส่ี ุภาพ เปนคาํ ประพนั ธทีม่ ลี กั ษณะบงั คับ คณะ สมั ผสั และคําเอก คําโท
ดงั นี้
1. คณะ โคลงสี่สุภาพบทหนึ่งมี 4 บาท บาทหน่งึ มี 2 วรรค วรรคหนามี 5 คํา วรรคหลังมี 2 คํา

ยกเวน บาทท่ี 4 วรรคหลงั มี 4 คํา ในบาททห่ี นึง่ และบาทท่ีสามอาจมคี ําสรอ ยได 2 คําหรอื ไมม ีกไ็ ด
2. สัมผัส สมั ผัสบังคบั หรอื เรยี กสมั ผัสนอก คือคําทา ยในบาทแรกสง สัมผสั ไปยังคาํ ที่ 5 ของบาทที่

สองและสาม คาํ ทายของบาททีส่ องสง สัมผัสไปยังคําท่ี 5 ของบาทที่สี่ สัมผัสในของคาํ ประพนั ธ
ประเภทโคลงสส่ี ุภาพท่ีทําใหเ กดิ ความไพเราะนยิ มใชสมั ผัสอกั ษรมากกวาสัมผสั สระ
3. คําเอกคําโท มีคําเอก 7 แหง คําโท 4 แหง ตามแผนผังตอ ไปน้ี

แผนผงั โคลงสี่สุภาพ O O (O O)
O O O O O

O O O O O O O

O O O O O O O (O O)

O O O O O O O O O

จากมามาลว่ิ ลา้ํ ลาํ บาง
บางย่ีเรือราพลาง พี่พรอง
เรือแผงชวยพานาง เมียงมา น มานา
บางบรบั คําคลอง คลาวนา้ํ ตาคลอ

( นิราศนรนิ ทร : นายนรินทรธิเบศร (อิน) )

หมายเหตุ ในตําแหนง ของคาํ ทีบ่ ังคบั วรรณยกุ ตเอกถา ไมส ามารถหาคําเอกได จะใชค าํ ตายแทน เชน จะ,
ประ, อุ, มิ, เรยี บ, มด, จด, เรยี ก นอกจากนย้ี ังสามารถใชคาํ เอกโทษ โทโทษแทนตาํ แหนงคําเอกและคําโทได
ตวั อยา ง

 

98 

อยา เอื้อมเด็ดดอกฟา มาถนอม

สูงสุดมือมักตรอม อกไข

เดด็ แตด อกพะยอม ยามยาก ชมนา

สงู ก็สอยดวยไม อาจเอ้ือมเอาถึง

(โคลงโลกนิต)ิ

ในตําแหนงคาํ เอกใชคาํ ตายแทน ดอก สดุ อก ดอก ยาก ก็ อาจ

คําเอกโทษ คือคาํ ทเี่ คยใชไ มโ ทโดยปรกติ แตเปล่ยี นใชไ มเ อกเสียงเดยี วกนั ในบทรอ ยกรองประเภท

โคลงที่บงั คับ ใชไ มเ อก เชน เขา เปน เคา , ถา เปน ทา ตัวอยาง

กานบวั บอกลกึ ต้นื ชลธาร

มารยาทสอ สนั ดาน ชาติเชื้อ

โฉดฉลาดเพราะคาํ ขาน ควรทราบ

หยอ มญา เหยี่ วแหง เรื้อ บอกรายแสลงดนิ

(โคลงโลกนติ ิ)

คาํ วา ญา เปนคําเอกโทษโดยปกตใิ ช หญา

คําโทโทษ คือคําท่ใี ชไ มเอกโดยปรกติ แตเปลย่ี นใชไมโ ทเสยี งเดยี วกัน เชน งา ย เปน หงา ย,

พลง่ั เปน ผลง้ั , ม่นั เปน หมน้ั ตัวอยา ง

นา้ํ เหมน็ มลา งสง่ิ เหนา ไฉนหยดุ

มลา งอุทกบรสิ ุทธ์ิ เส่ือมราย

คนเวรตอ เวรประทษุ ฐ ทวโี ทษ

เอาอเวรระงบั หงาย อาจสิน้ สญู เวร

(โคลงโลกนติ ิ)

คาํ วา เหนา เปน คาํ โทโทษ โดยปกติใช เนา

หงา ย เปน คาํ โทโทษ โดยปกตใิ ช งาย

โคลงสามสภุ าพ
1. คณะ โคลงสามสุภาพบทหนึ่งมี 2 บาท แบง เปน 4 วรรค วรรคที่ 1 , 2, 3 มวี รรคละ 5 คาํ วรรค

สดุ ทา ยมี 4 คาํ อาจมีคําสรอยได 2 คาํ
2. คาํ เอกคาํ โท มีคาํ เอก 3 แหง คือคาํ ท่ี 4 วรรค 2 คาํ ที่ 2 วรรค 3 และคําท่ี 1 วรรค 4 มคี าํ โท 3

แหง คือคาํ สุดทา ยของวรรคที่ 2 และ 3 และคําที่ 2 วรรคท่ี 4
3. สมั ผสั คาํ สดุ ทา ยของวรรคที่ 1 สงสัมผสั ไปยังคาํ ท่ี 3 ของวรรคที่ 2 คําสดุ ทายของวรรคท่ี 2 สง

สมั ผัสไปยังคําสดุ ทายของวรรคท่ี 3
สมั ผัสระหวา งบทคาํ สดุ ทา ยของบทแรกสง สัมผัสยงั คําท่ี 1, 2 หรอื 3 ของบทตอไป

 

99 

แผนผังโคลงสามสภุ าพ

OOOOO O O O O O

O O O O O O O O O (O O)

OOOOO O O O O O

O O O O O O O O O (O O)

ลวงลดุ านเจดยี  สามองคม ีแหง หัน้

แดนตอแดนกันนนั้ เพ่อื รรู าวทาง

ขับพลวางเขา แหลง แหงอยุธายศหลา

แลธุลีฟุง ฟา มดื คลมุ มวั มล ย่งิ นา

(ลิลิตตะเลงพา ย)

โคลงสองสภุ าพ

1. คณะ โคลงสองสุภาพบทหนง่ึ มี 2 บาท แบง เปน 3 วรรค วรรคที่ 1 และ 2 มีวรรคละ 5 คํา

วรรคสดุ ทา ยมี 4 คํา อาจมีคาํ สรอ ยได 2 คาํ

2. คาํ เอกคาํ โท มีคําเอก 3 แหง คอื คําท่ี 4 วรรค 1 คําที่ 2 วรรค 2 และคาํ ที่ 1 วรรค 3 คําโท 3 แหง

คือคําสุดทายของวรรคท่ี 1 และ 2 และคําท่ี 2 วรรคท่ี 3

3. สมั ผสั คาํ สุดทา ยของวรรคท่ี 1 สงสมั ผัสไปยงั คาํ สดุ ทายของวรรคที่ 2 สมั ผัสระหวา งบทคาํ

สุดทา ยของบทแรกสงสมั ผสั ไปยังคาํ ท่ี 1, 2 หรอื 3 ของบทตอไป

O O O O O O O O O O
O O O O (O O) O O O O O

O O O O O
O O O O (O O)

กรตระกองกอดแกว เรยี มจักรา งรสแคลว
คลาดเคลาคลาสมร อยแู มอ ยา ละหอ ย

จาํ ใจจรจากสรอ ย
หอ นชา คนื สม แมแล

 

100 

การแตงคาํ ประพนั ธประเภทฉนั ท

คําประพนั ธประเภทฉันทน ไ้ี ทยไดแ บบอยางมาจากคัมภรี ว ุตโตทยั เขยี นไวเปน ภาษาบาลี-สนั สกฤต
ไทยดดั แปลงมาเทาท่ีเหน็ วา เหมาะสมกบั ลกั ษณะของภาษาไทย จงึ ทาํ ใหฉนั ทใ นภาษาไทยมคี วามไพเราะ
มากกวาทีจ่ ะใชตามแบบเจา ของเดิม

ฉนั ทม ีลักษณะบังคับ 4 อยา ง คอื คณะ พยางค สมั ผัส และคร-ุ ลหุ ฉนั ทท ีไ่ ทยนยิ มแตง ไดแก
วิชชุมมาลาฉนั ท อนิ ทรวิเชยี รฉันท ภชุ งคประยาตฉันทแ ละวสันตดลิ กฉันท
ในทน่ี ้ีจะกลาวถึงวิชชุมมาลาฉนั ท 8 อินทรวิเชยี รฉนั ท 11 และวสันตดิลกฉนั ท 14 พอสงั เขป

กอนทีจ่ ะกลาวถึงฉนั ทลักษณข องฉันทในแตล ะประเภทควรทาํ ความเขาใจเกย่ี วกับคาํ ครุ ลหุ ดงั น้ี
คาํ ครุ คอื พยางคหรอื คาํ ที่มีเสียงหนกั ไดแ ก
1. คําท่ีประสมกับสระเสียงยาวในมาตราแม ก กา (ไมมีตวั สะกด)
2. คาํ ท่ีใช อาํ ไอ ใอ เอา เชน ใจ ให ไป เขา
3. คาํ ท่มี ีตวั สะกดทั้ง 8 มาตรา เชน นก นอง ครฑุ ครบ โดยใช “ ”ั เปนสญั ลักษณของคําครุ
คําลหุ คอื พยางคหรือคาํ ที่มีเสยี งเบาไดแ ก
1. คําทป่ี ระสมกบั สระเสยี งสน้ั ในแม ก กา เชน นะ จะ ปะ ทุ
2. คํา บ บ ณ ธ

การแตง ฉนั ทแ ตล ะประเภทมหี ลักและวิธกี ารในการแตง ดังน้ี
วิชชมุ มาลาฉนั ท 8 เปนฉนั ทท่ีมที ว งทํานองในการเปลง เสยี งยาวประดจุ สายฟา แลบมลี กั ษณะบังคับ

ไดแก
1. คณะ
1 บท มี 2 บาท 1 บาท มี 2 วรรค 1 วรรคมี 4 คํา
2. สัมผสั ไดแก
1.คําสุดทายของวรรคแรกสมั ผสั กบั คําท่ี 2 ของวรรคที่ 2
2.คําสุดทายของวรรคท่ี 2 สัมผสั กับคาํ สุดทายของวรรคท่ี 3
3.คาํ สดุ ทายของบทที่ 1 สัมผัสกับคาํ สดุ ทา ยของวรรคท่ี 2 ในบทตอ ไป
4.นยิ มแตง 2 บท คกู นั เปน 1 ตอน เม่ือขนึ้ ตอนใหมต องยอหนา ทกุ ตอนและใหคาํ สุดทา ยของ
บทท่ี 2 ของตอนตน สมั ผสั กบั คําสดุ ทายของบทท่ี 1 ในวรรคที่ 2 ของตอนตอ ไป
3. คําครุ ลหุ คําทกุ คาํ ในแตละวรรคเปนคําครุท้ังหมด

 

101 

แผนผงั วิชชมุ มาลาฉนั ท

ัััั ัั ั ั บทที่ 1
ัััั ัั ั ั ตอนที่ 1
ัััั ัั ั ั
ัััั ัั ั ั บทที่ 2
ัััั ัั ั ั
ัััั ัั ั ั
ัััั ัั ั ั
ัััั ัั ั ั

แรมทางกลางเถ่ือน หางเพอ่ื นหาผู

หนึ่งใดนึกดู เหน็ ใครไปมี

หลายวนั ถน่ั ลว ง เมอื งหลวงธานี

นามเวสาลี ดมุ เดาเขา ไป

ผกู ไมตรีจติ เชงิ ชิดชอบเชอื่ ง

กับหมูชาวเมอื ง ฉันทอ ชั ฌาสัย

เลา เร่ืองเคืองขุน วา วนุ วายใจ

จาํ เปน มาใน ดา วตางแดนตน

(สามคั คีเภทคาํ ฉนั ท : ชติ บรุ ทัต)

อนิ ทรวเิ ชยี รฉนั ท 11
อินทรวิเชียรฉนั ท 11 เปนฉนั ททม่ี ลี ีลาอนั งดงามประดจุ สายฟาของพระอนิ ทรเปน ฉนั ทท ่นี ิยมแตง

กันมากทสี่ ุด มลี ักษณะและจาํ นวนคําคลา ยกาพยย านี 11 แตตางกันตรงทีอ่ ินทรวิเชียรฉันทมีขอบังคบั ครุ
ลหุ ดังนี้

1. คณะ ไดแ ก 1 บท มี 2 บาท
1 บาท มี 2 วรรค

วรรคแรกมี 5 คํา และวรรคหลงั มี 6 คาํ
2. สมั ผสั ไดแ ก

1) คาํ สดุ ทา ยของวรรคแรกสมั ผัสกับคาํ ที่ 3 ของวรรคที่ 2
2) คาํ สดุ ทา ยของวรรคท่ี 2 สมั ผัสกับคําสดุ ทา ยของวรรคท่ี 3

 

102 

3) ถา แตงหลายบทจะตอ งมีสัมผสั ระหวางบท คือคาํ สดุ ทา ยของบทแรกสมั ผสั กบั คาํ สุดทา ยของ
วรรคที่ 2 ในบทตอไป

3. คําคร-ุ ลหุ อินทรวเิ ชียรฉันทจ ะบังคบั ครุ ลหุ ดงั น้ี
วรรคแรก ครุ 2 คํา ลหุ 1 คาํ และครุ 2 คาํ
วรรคหลัง ลหุ 2 คาํ ครุ 1 คาํ ลหุ 1 คาํ และ ครุ 2 คํา

แผนผังอนิ ทรวเิ ชียรฉนั ท 11

ั ั ั ุั ุ ัั ุ ุ ั ุ ุััั
ุ ุ ั ัุ
ัั ุั ั ั ั ุ ุ ัุ ัั ั
ั ัุั ั ุ ุ ั ั

บงเนอ้ื กเ็ น้ือเตน พศิ เสนสรียรวั
ท่วั รางและทง้ั ตัว ก็ระริกระรวิ ไหว
หติ โอเลอะหลง่ั ไป
แลหลงั ละโลมโล ระกะรอยเพราะรอยหวาย
เพงผาดอนาถใจ (สามัคคีเภทคําฉนั ท : ชิตบรุ ทัต)

วสันตดลิ กฉนั ท 14
เปน ฉนั ทท ่ีมลี ลี านุมนวลประดจุ ความงามหลังฤดฝู นใชใ นการแตง บทชมตาง ๆ เพ่อื พรรณนาภาพ

อนั งดงาม เชน พรรณนาความงดงามของบานเมืองมีลักษณะบังคับดงั น้ี
1. คณะ ไดแ ก 1 บท มี 2 บาท
1 บาท มี 2 วรรค
วรรคแรกมี 8 คํา และวรรคหลงั มี 6 คํา
2. สัมผสั ไดแ ก
1). คาํ สดุ ทา ยของวรรคแรกสมั ผัสกับคาํ ที่ 3 ของวรรคท่ี 2
2). คําสดุ ทา ยของวรรคท่ี 2 สัมผัสกบั คาํ สุดทา ยของวรรคที่ 3
3). ถาแตง หลายบทจะตองมสี มั ผสั ระหวางบท คือคําสุดทายของบทแรกสมั ผัสกับคาํ สุดทาย
ของวรรคท่ี 2 ในบทตอ ไป
3. คําคร-ุ ลหุ วสันตดลิ กฉนั ท 14 จะบงั คับครุ ลหุ ดงั น้ี

 

103 

วรรคแรก ครุ 2 คําลหุ 1 คําครุ 1 คาํ ลหุ 3 คํา ครุ 1 คาํ
วรรคหลัง ลหุ 2 คําครุ 1 คําลหุ 1 คาํ ครุ 2 คํา

ั ั ุ  ุ ั ุ ุ ุ ุ ั ุ ุ ั ุ ั ั
ั ุ ุ ั ุ ุุ ั ุ ั ั
ั ั ั ุ ุ ั ุ ั ุ ั ั
ั ุ  ั
ั ั ุ  ั ุ ุ ุ ั ุ ุ ุั ุั ั

สามยอดตลอดระยะระยับ วะวะวบั สลับพรรณ

ชอฟา ตระการกลจะหยัน จะเยาะยั่วทิฆมั พร

บราลพี ลิ าศศุภจรูญ นภศูลประภัสสร

หางหงสผจงพจิ ิตรงอน ดจุ กวกั นภาลัย

(สามคั คเี ภทคาํ ฉันท : ชิต บุรทัต)

สรปุ
คาํ ประพนั ธป ระเภทโคลงมมี าเกา แก ต้งั แตส มัยกรุงศรอี ยุธยามีลกั ษณะบงั คบั คณะ สมั ผัส

และคําเอก คาํ โท มีสัมผสั ในของคาํ ประพนั ธประเภทโคลงจะทาํ ใหเ กดิ ความไพเราะนิยมสมั ผัส
อักษร

คาํ ประพันธประเภทฉันทม มี าตง้ั แตสมัยกรงุ ศรีอยุธยาไทยรับรูปแบบวิธกี ารแตง มาจากการ
แตงฉนั ทใ นภาษาบาลี โดยเพ่ิมสัมผสั อนั เปน ลักษณะของคาํ ประพนั ธแ บบไทย ทําใหมคี วามไพเราะ
มากข้ึน การแตงคําประพนั ธประเภทฉนั ทผ ูแ ตง ตองศกึ ษาฉนั ทลักษณข องฉันทใ หเขา ใจเสยี กอน และ
เลอื กสรรถอยคํามาใชในการแตง โดยคํานงึ ถงึ เน้อื หาและเสยี งจะทาํ ใหค ําประพนั ธม ีความไพเราะและ
ซาบซงึ้ ข้ึน

 

104 

ตอนท่ี 3
ระดับภาษาคุณคามากมี

เร่ืองท่ี 3.1 การแบง ระดบั ภาษา

ภาษาใชเปนเคร่ืองมือในการส่ือสารซ่ึงกันและกันของชนกลุมใดกลุมหน่ึงยังมีส่ิงท่ีผูใช
ภาษาท้ังสองฝายจะตองคํานึงถึงนอกจากเนื้อเรื่องหรือความคิดที่จะส่ือความกันแลวการใชระดับภาษาไมวา
จะเปนการพูดหรือการเขียนก็ตาม ผูใชภาษาตองรูวาผูฟงหรือผูอาน คือใครมีฐานะทางสังคมสูงกวา หรือตํ่า
กวาหรือเทากันกับผูพูดหรือผูเขียนมีความสัมพันธกันระดับใด คนคุนเคยกัน ยอมใชภาษาท่ีแสดง
ความคุนเคย หรอื เปนบคุ คลทเ่ี พง่ิ มีโอกาสพบกนั ยอมใชระดับภาษาที่ตางออกไปถึงแมจะพูดหรือเขียนเรื่อง
เดียวกัน นอกจากนั้นผูใชภาษาตองคํานึงถึงโอกาส กาลเทศะและประชุมชนอีกดวย เชนในโอกาสท่ีเปน
ทางการ ผูอํานวยการสถาบันกลาวรายงานและขอใหประธานในท่ีประชุมดําเนินการเปดประชุมสัมมนา
นักศกึ ษา ภาษาท่ใี ชใ นโอกาสนีต้ อ งเปนภาษาระดบั ทเ่ี ปนแบบแผน ซ่งึ มีลกั ษณะสมบรู ณแ บบและถกู หลักไว
ยกรณ ไมมีภาษาระดับสนทนาเขามาปะปนดวยเหตุน้ี ภาษาจึงมีลักษณะผิดแผกกันเปนหลายระดับ ระดับ
ภาษาเปนเรื่องของความเหมาะสมในการใชภาษาที่มีสัมพันธภาพของบุคคลตามโอกาส กาลเทศะ เพราะ
หากใชภาษาตางระดับหรือไมเหมาะสม การส่ือสารก็จะไมสัมฤทธิ์ผลตามที่ผูใชภาษาตองการ อาจกลาวได
วาปจจัยท่เี ปนเคร่อื งกาํ หนดภาษาเปนระดับตา งๆ กค็ อื

1. สถานะทางสังคมของผูใชภ าษา
2. กาลเทศะหรือโอกาสในการใชภ าษา
3. เนอ้ื หาท่ีกําลังจะพดู หรอื เขียนในขณะสอื่ สาร

การแบง ภาษาเปน ระดับตา งๆ
การแบง ภาษาออกเปน ระดับตา งๆ อาจแบงออกเปน 3 ระดบั คอื ภาษาแบบแผน ภาษากึง่
แบบแผนและภาษาไมเ ปนแบบแผน
1) ภาษาแบบแผน เปน ระดับภาษาที่ใชพ ดู หรอื เขียนทตี่ อ งระมดั ระวังความถูกตองตามหลัก
ภาษาเปนสําคัญคือเลือกใชคําใหถูกตอง เหมาะสมการสรางประโยคท่ีสมบูรณ ส่ือความไดชัดเจน สุภาพ
และมีมารยาทในการส่ือสารดวย ภาษาแบบแผนสวนใหญจะใชการเขียนมากกวาการพูด ภาษาท่ีใชเขียน
เอกสารทางราชการ ตําราทางวิชาการ วิทยานิพนธหรือภาครวมทางวิชาการ ถาใชในการพูดสวนใหญใชใน
โอกาสสําคัญ

ภาษาแบบแผนใชสื่อสารกันในท่ีประชุมอยางเปนทางการ เชนการเปดประชุมรัฐสภา
การกลาวอวยพร การกลาวตอนรับ การกลาวคําปราศรัย การกลาวรายงานในพิธีมอบปริญญาบัตรหรือ
ประกาศนียบัตร สุนทรพจน โอวาท ถาเปนภาษาเขียนท่ีเปนแบบแผน เชนการเขียนเอกสารทางวิชาการ
บทความทางวิชาการ การเขยี นสารคดที างวิชาการ และภาษาเขียนที่ใชใ นพระราชพธิ ีตางๆท่ีกลาวมาแลวนั้น

 

105 

สัมพันธภาพระหวางผูเขียนกับผูรับสารมีตอกันอยางเปนทางการ เชนบอกหรือรายงานใหทราบ ใหความรู
เพิ่มเติม เสนอความคิดเห็น การใชถอยคําจึงมักตรงไปตรงมา มุงเขาสูจุดประสงคท่ีตองการโดยเร็ว อาจมี
ศพั ทเ ทคนคิ หรือศพั ทว ิชาการ หลกั การใชภาษาระดับนี้ในการสอ่ื สารใหไ ดผลตามจุดประสงค โดยประหยัด
ถอ ยคํา ประหยัดเวลา ไมใชถอยคําฟุมเฟอย

2) ภาษากึ่งแบบแผน เปนการใชภาษาเพื่อส่ือสารในโอกาสตางๆ โดยคํานึงถึงความ
เหมาะสมตามสถานการณโอกาสและกาลเทศะ เชนการเขียนคาํ บรรยาย การเขยี นเพ่อื อภปิ ราย ขา ว บทความ
ในหนังสือพิมพและเขียนบันทึก ถาเปนภาษาพูด ภาษาระดับนี้มักใชในการประชุมกลุมหรือการอภิปราย
กลมุ การบรรยายในหอประชุม ซึ่งโดยทั่วไปจะมีถอยคําสํานวนภาษาที่ทําใหรูสึกคุนเคยกัน เน้ือหาของสาร
มักเปนเร่ืองที่เก่ียวกับความรูทั่วไป การแสดงความคิดเห็นเชิงวิชาการ หรือเก่ียวกับการดําเนินชีวิต เร่ือง
เกีย่ วกบั ธรุ กิจและมักใชศ พั ทวิชาการเทา ที่จําเปน

3) ภาษาไมเ ปน แบบแผน เปน การใชภ าษาทเ่ี ปน กนั เองไมเ ครงครดั ในการใชภ าษาระดับนี้
เปน ภาษาท่ใี ชใ นวงจาํ กดั เชน ใชเปน การสนทนาในชวี ติ ประจาํ วนั ทว่ั ๆไป ภาษาเขยี นก็ไมเ ปน แบบแผนเปน
ภาษาเฉพาะกลมุ มักใชเ ขียนสําหรบั ขอ เขยี นเปนบทสนทนาท่วั ไปและการเขยี นขอ เขยี นสวนตวั ถอ ยคําท่ีใช
อาจมีคาํ คะนองท่ใี ชก ันเฉพาะกลมุ คาํ สแลง คํายอ คาํ ตลาดหรือคําตางประเทศปะปนกนั การสรา งประโยคก็
ไมค าํ นงึ ถึงความถูกตอ งในการวางรปู ประโยค อาจละสว นประธานหรอื ละสว นของประโยคบางสวน ภาษา
ไมเ ปน แบบแผนนีแ้ บงไดเปน 2 ระดับคือ

(1) ภาษากันเองหรอื เรียกวา ภาษาปาก เปน ภาษาระดบั ทีส่ ว นมากจะใชพูดในชวี ติ ประจําวนั
ของบุคคลทัว่ ไป เชน การตดิ ตอ สอื่ สารกันในครอบครัว เพ่อื นคนสนทิ ในการประกอบอาชีพการตดิ ตองาน
การซ้ือขายยังใชในการพิจารณาทางสื่อตางๆ ดวย ในการเขียนจะใชในการเขียนบางประเภท เชน การเขียน
ขาวการเมือง การเขียนขาวกีฬา ขาวอาชญากรรม การเขียนจดหมายถึงบุคคลในครอบครัวหรือเพ่ือนสนิท
รวมทัง้ บทสนทนาของตวั ละครในนวนยิ าย หรือเรอ่ื งสั้นเพื่อใหสมจริง

(2) ภาษาตํ่า เปนระดับภาษาท่ีไมสุภาพไมเหมาะสมกับบุคคลและสถานการณจะไม
คํานึงถึงความถูกตองของหลักภาษา สวนมากจะใชคําหยาบ คําที่มีความหมายสอไปในทางหยาบคาย คํา
สแลงหรือคําตลาดบางคํา ภาษาระดับน้ีจึงไมเหมาะท่ีจะใชส่ือสาร โดยทั่วไปไมควรนําไปใชกับบุคคลท่ีมี
ระดับสูงกวาหรือใชในที่สาธารณชนจะใชเฉพาะเพ่ือนสนิทท่ีมีนิสัยเดียวกันหรือใชเฉพาะในท่ีรโหฐาน
ภาษาต่ําไมนิยมใชในภาษาเขียน นอกจากจะใชเปนบทสนทนาของตัวละครในนวนิยายหรือเรื่องสั้นเพ่ือ
ความสมจริงของตวั ละครในแตละเรอื่ ง

 

106 

ตัวอยางการใชภ าษาระดบั ภาษา
ภาษาแบบแผน – ในศุภวาระดิถีขึ้นปใหม ขออํานาจคุณพระศรีรัตนตรัย จงดลบันดาลใหทานและ
ครอบครวั จงประสบแตความสขุ ความเจรญิ ตลอดไป
ภาษาก่ึงแบบแผน – ในวาระวันข้ึนปใหม ขอใหส่ิงศักด์ิสิทธิ์ จงดลบันดาลใหเธอ และครอบครัวจง
มีความสขุ ตลอดไป
ภาษาไมเ ปน แบบแผน – ในวันขึ้นปใหมนี้เราขอใหเ ธอและครอบครัวมคี วามสขุ มากๆนะคะ
การเลือกใชระดับภาษาใหถูกตองและเหมาะสม ผูสื่อสารตองคํานึงถึงผูรับสาร สาร และส่ือจะทําใหการ
ส่อื สารสมั ฤทธิผล การใชภาษาในการพูดหรือการเขียนน้ันผูใชอาจไมไดใชระดับภาษาเดียวกันทั้งหมด อาจ
มีการใชระดบั ทีใ่ กลเ คียงกันหรอื ปะปนกนั ไปอยูท ีผ่ ูส ง สารตองพจิ ารณาวา ขอ ความใดควรใชภ าษาระดับใด

เรือ่ งท่ี 3.2 องคป ระกอบในการเลอื กใชภ าษาเพ่ือการส่ือสาร
การใชภาษาเปนทักษะที่เราฝกฝนและใชมาจนเคยชินตั้งแตเด็ก ท้ังผูสงสารและผูรับสารตางก็ใช

ภาษาของตนโดยอัตโนมัติ การใชระดับภาษาของคูสนทนาจะเปนไปโดยไมรูตัวผูพูดหรือผูเขียนตองระลึก
อยูเสมอ กําลังพูดหรือเขียนกับใคร และตนมีฐานะเชนไร การเลือกใชภาษาในการสื่อสารจึงจะถูกตองตาม
ความนิยมในสังคม มิฉะนน้ั แลว การสอื่ สารกจ็ ะไมไดผลสมความมงุ หมายองคประกอบในการเลือกใชภาษา
เพอื่ การสือ่ สารดงั น้ี

1) กาลเทศะหรือโอกาสในการใชภาษา
คําวา กาลเทศะในการใชภาษาหมายถึง เวลาและสถานที่ในขณะที่ผูสงสารและผูรับสารกําลังใช

ภาษาเพื่อการสอ่ื สารกนั อยู เชน ถาเปน การส่ือสารกับบุคลกลุมใหญหรือในท่ีประชุมก็จะใชภาษาระดับหน่ึง
ถาส่ือสารกันในที่สาธารณะ เชนตลาด รานคา ภาษาท่ีใชก็จะตางระดับกัน การเลือกใชถอยคําใหเหมาะสม
แกโ อกาสจะทาํ ใหก ารสื่อสารประสบความสาํ เรจ็

ตวั อยางการใชเ พ่อื การส่ือสารในโอกาสตางๆ

คําประกาศในการพระราชพธิ บี วงสรวงสมเด็จพระบรู พมหากษตั ราธิราชเจา ขอพระบรม
เดชานภุ าพมหมึ าแหง สมเดจ็ พระบูรพมหากษัตราธิราชจงคุมครองประเทศชาตแิ ละประชาชนชาวไทยให
ผา นพน สรรพอปุ ท วพบิ ัตภิ ยั ทั้งปวง อธริ าชศตั รภู ายนอกอยา ลวงเขาทําอนั ตรายได ศตั รหู มูพาลภายในให
วอดวายพา ยแพภยั ตวั บนั ดาลความสขุ ความมั่นคงใหบงั เกดิ ทัง้ ภมู มิ ณฑล บันดาลความรม เย็นแกอ เนก
นกิ รชนครบตามเขตของขณั ฑสีมา

(ภาวาส บนุ นาค “ราชาภิสดดุ ี “ ในภาษาพิจารณเ ลม 2)

 

 

107 

การเลือกใชระดบั ภาษาใหเหมาะสมกับเวลาและสถานท่สี ามารถแบง ออกไดเปน 2 ลกั ษณะคือ

1) โอกาสท่เี ปน ทางการ คอื โอกาสท่สี าํ คัญเปนพิธกี าร ระดับภาษาทใี่ ชส ว นใหญจ ะใชภาษาแบบ
แผน ในการเขยี นจะใชก ารเขยี นกติ ตกิ รรมประกาศ การเขยี นรายงานทางวชิ าการ ประกาศของทางราชการ
สาสน ของบุคคลสาํ คัญ เอกสารตา งๆของทางราชการ

2) โอกาสท่ไี มเ ปนทางการ หมายถงึ โอกาสทั่วๆไป ท้ังการตดิ ตอ สอื่ สารกันในชวี ิตประจําวนั และ
การตดิ ตอธรุ กจิ ตา งๆ ระดบั ภาษาทใ่ี ชอาจเปน ภาษาก่งึ แบบแผนหรือภาษาไมเปน แบบแผน ภาษากง่ึ แบบ
แผนใชเขยี นเรอื่ งท่ีไมเครง ครัดหรอื เรือ่ งทเี่ ปนกันเอง สว นภาษาไมเ ปน แบบแผนใชเ ขยี นหวั ขอขา วบาง
ประเภท เขยี นจดหมายสวนตวั เขยี นบทสนทนาของตวั ละครในนวนยิ ายเพือ่ ใหด สู มจริง ระดับภาษาเปน ส่งิ
ทผี่ ูใชภ าษาควรคํานึงเพือ่ ใหเ หมาะสมกบั บคุ คลและโอกาส เชน

ภาษาแบบแผนในบทความวิชาการ
บทละครไทยเปน อีกรปู แบบหนึง่ ของวรรณกรรมไทย บทละครของไทยเปน วรรณกรรมทีป่ ระพนั ธ
ขึน้ ท้งั เพ่อื อา นและเพ่ือแสดง รปู แบบที่นยิ มกันแตเ ดิมคือบทละครราํ ตอ มามกี ารปรับปรงุ ละครราํ ให
ทันสมยั ข้นึ ตามความนยิ มแบบตะวนั ตกจงึ มีรูปแบบใหมเกดิ ขึ้น ไดแ กละครดกึ ดําบรรพ ละครพนั ทางเปน
ตน
( กนั ยรตั น สมติ ะพันทุ “การพัฒนาตวั ละครในบทละครพระราชนิพนธ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา
เจา อยูหวั ” ในบทความวิชาการ 20 ป ภาควชิ าภาษาไทย )

ภาษาระดับขา ว
“ โลกขาดคนงานระดับกลาง ไทยตองเลิกสงั คมบาปรญิ ญาเชงิ ปฏิวัตอิ าชวี ศึกษาโดยดว น ”
การใชภ าษาระดับกนั เองไมเ ปนทางการในนวนิยาย
“ มงึ จะไปไหนไอมั่น...กสู ่ังใหป ลอยมนั ไวอยา งนนั้ ไมต อ งสนใจ กอู ยากนง่ั ดมู นั มองเหน็ มนั ตาย
ชา ๆเลือดไหลออกจนหมดตวั และหยดุ หายใจไปในทส่ี ดุ ถงึ จะสมกบั ความแคน ของกู ”
( “ วราวาท ” “ นางละคร ” สกลุ ไทยปที่ 42 ฉบบั ป 2162 )
การใชภาษาระดับกนั เองในขา วกฬี า
“ ทีมฟตุ บอลไทยตองการไปคา แขงในประเทศยุโรป ”

2) ฐานะทางสังคมหรอื สมั พนั ธภาพระหวา งบุคคล
บคุ คลยอมมีสมั พันธภาพตอกันหลายลกั ษณะเชน เปน เพอื่ นสนทิ กันเปน ผทู ่พี ่งึ รูจกั กนั เปนผทู ่ไี ม

เคยรจู ักกนั มากอ น ฯลฯ สมั พันธภาพตางๆ เหลา นี้เปน องคประกอบในการใชภ าษาส่อื สารกนั แตอ ยางไรก็
ตามจะเกย่ี วโยงกบั องคป ระกอบกาลเทศะหรอื โอกาสในการใชภาษา ดวย การคํานึงถงึ ฐานะทางสังคมของ
ผใู ชภาษาทาํ ใหม กี ารใชถ อยคาํ สํานวนเปน ระดบั ตางๆกันดงั นี้

 

108 

(1) ระดับคําสงู คําท่ีจัดวา อยใู นระดบั คําสงู ไดแกค ําราชาศพั ทสาํ หรบั ใชกับพระเจาแผนดนิ พระบรม
วงศานวุ งศแ ละพระภิกษุสงฆ

คําแสดงความสุภาพใชกับบคุ คลสามัญที่มีฐานะทางสงั คมไดแก แพทย ครู ขาราชการช้ันผูใหญ นกั ธรุ กจิ
ระดับผบู ริหาร ดังตัวอยาง

พระเจาแผนดนิ คาํ ราชาศัพท พระภกิ ษุ คําแสดงความสภุ าพ
สวรรคต พระบรมวงศานุวงศ มรณภาพ
บคุ คลทีม่ ฐี านะทางสังคม
เสวย สน้ิ พระชนม ฉัน ถึงแกอนจิ กรรม
พระองค ทาน,พระคุณเจา ถึงแกก รรม
ขา พระพุทธเจา เสวย รับประทาน
พระเจา พระองค อาตมา ทา น
เกลากระหมอม,กระหมอ ม ศรี ษะ กระผม,ดิฉัน
พระเศียร ศรี ษะ

(2) ระดับคําสามญั

ระดบั คาํ สามัญไดแ ก คาํ สภุ าพและคาํ สามญั ท่ใี ชส ือ่ สารกนั อยูทว่ั ๆ ไปในชีวติ ประจาํ วัน เชน

คาํ สุภาพ คําสุภาพ

รับประทาน : กนิ เทา : ตีน

ตอ งการ : อยาก ทราบไหม : รูไหม

พูดปด : โกหก นําไป : เอาไป

สามี : ผัว คนรับใช : คนใช

ภรรยา : เมยี

(3) ระดับคําตาํ่ ไดแ ก คําทใ่ี ชใ นขณะสนทนาลอเลียนกนั ในหมเู พอื่ นทสี่ นทิ สนมคนุ เคยกันหรอื ใช
พูดกบั ผทู ีม่ ฐี านะต่ํากวา

คาํ ที่จดั อยใู นระดบั คาํ ตาํ่ มอี ยหู ลายชนดิ บางชนดิ ใชพดู หรือเขยี นในหมเู พอ่ื นท่สี นิทสนมกนั
หรือพูดกนั ในครอบครวั เชน สรรพนาม แก- ฉัน, เอง็ – ขา, มัน เปน ตน คําสแลงเชน ซา ส แหยม ประสาท
สตแิ ตก ขาโจ จา บ ฯลฯ คาํ ตดั เปน สน (สนใจ) โทษ(ขอโทษ) มหาลยั (มหาวทิ ยาลัย) โวย (โวยวาย) ยนั (
ยนื ยนั ) เครือ่ ง (เคร่อื งบนิ ) เปนตน

(วลั ยาชา งขวญั ยืน 2537 : 169 – 170)

 

109 

1. เนอื้ เรือ่ ง
การสอ่ื สารกนั ผูสง สาร และผูรับสาร กลา วถึงก็คือเน้อื เรอ่ื งหรอื เน้อื หาของสาร เน้ือหาของ

สารเก่ียวพนั โอกาสในการสอ่ื สารอยูไมน อ ย เชน เนือ้ หาเก่ียวกับเร่ืองสว นตวั เรือ่ งการเมอื ง เร่ืองเศรษฐกจิ
เรอื่ งศาสนา เรอื่ งวทิ ยาศาสตร บางคร้งั แมวา ฐานะทางสังคมของผใู ชภาษาจะเทาเทียมกัน สวนผสู งสารกับ
ผรู ับสารเปน เพื่อนกัน กาลเทศะหรอื โอกาสในการใชภ าษาแบบเดียวกนั เชนคยุ กันตอนเชาทพี่ บกนั แตเนอื้
เร่อื งท่ีพดู ตา งกนั ระดับภาษาและถอ ยคาํ ทใ่ี ชก ็แตกตา งกนั ไปตามบรบิ ทดวย
การใชภาษาระดับกนั เองในขา วกฬี า
ตวั อยา ง ภาษาในขา วกีฬา

แผนยกเหล็กแยกซอ ม 4 จุด ลนุ คัดทมี ชาติ 57 จอมพลงั สู

สมาคมยกนาํ้ หนักปรับโฉมเกบ็ ตวั ฝก ซอม นักยกลูกเหล็กใหม แยกซอ ม 4 ศนู ยท ัว่ ประเทศ ท้ังท่ี
เชยี งใหม นครราชสมี า ชลบุรี และสพุ รรณบรุ ี ขณะท่ี “เสธ.ยอด พลตรีอินทรตั น ยอดบางเตย
นายกสมาคมยกน้ําหนัก ฯ ประกาศเรียก 57 จอมพลงั ทีมชาตเิ ก็บตวั เขาแคมป

 

(ไทยกราัฐร:ใฉชบภาบั ษวาันททกี่ ี่ าํ1หมนกดรตาคามมเน25อ้ื 5เร4อื่) งดงั กลา วนี้มผี ลถงึ การสื่อสารดว ยการเขียนเชน ถา งานเขยี น

เก่ียวกับศาสนาหรอื พระบรมวงศานวุ งศ ศพั ทท ี่ใชก ็ตองเปนศัพทใ นระดับคาํ สงู และเขียนอยา ง
ระมัดระวงั ถาเปนงานเขยี นขา ว หรือบทสนทนาในนวนยิ าย กต็ อ งเลือกใชภ าษาระดบั สนทนาหรอื ระดบั
กนั เอง ถาเปนเรื่องเศรษฐกิจ วิทยาศาสตร การใชภาษาแตกตางกันออกไป
ตัวอยา งเนื้อเรอ่ื งเก่ยี วกับพระมหากษัตรยิ 

…ในการนพ้ี ระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู ัว ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา ฯ พระราชทานชื่อพระราชพิธี
วา “ พระราชพิธีมหามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554 ” ช่อื การจดั งานเฉลิม
เผยแพรพระราชกรณียกิจและโครงการตามพระราชดาํ รขิ องพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูใ ห
ประชาชนไดรบั ทราบและสํานึกในพระมหากรุณาธคิ ณุ ทส่ี รางคณุ ประโยชนใ หกับประเทศชาติ
และทรงหว งใยประชาชน......

 

 

110 

ตวั อยางเน้ือเรือ่ งเกีย่ วกบั เศรษฐกจิ

….สาํ หรับเศรษฐกิจไทย การเจริญเติบโตนาจะมีตอ เนือ่ ง แตต ัวเลขอาจไมสงู เทาป 2553 เนือ่ งจาก
ฐานเศรษฐกิจท่ีใหญข้ึน ปจจยั หลกั ยังคงเปนภาคเศรษฐศาสตรก ารสงออก ซ่ึงเกาะไปกับการ
เจริญเติบโตของเศรษฐกิจโลก เงนิ ทุกบาทไหลเขาจากตางประเทศจะยงั คงมีตอเนอื่ ง และผลักดนั
ราคาหนุ ไทยไปอีกอยา งนอย 4 เดือนแรกของป. ..

จะเห็นไดวาเนื้อเรื่องแตล ะประเภทการใชภาษากแ็ ตกตางกันไปดังกลาวมาขางตน

สรุป ความรเู ก่ยี วกบั ระดบั ภาษาท่ีกลา วมานจ้ี ะเห็นวาภาษาเปนเร่ืองสําคัญที่จําเปนจะตอง
ระมัดระวังในการใช เพราะการใชระดับภาษาไมถูกตองจะทําใหการสื่อสารไมเปนไปตามที่
ตองการแตในการใชภาษาระดับตางๆ บางครั้งภาษาระดับอ่ืนท่ีใกลเคียงกัน ก็อาจมีระดับคํากึ่ง
ทางการหรือไมเปนทางการรวมอยูดวย แตภาษาระดับคําสูงจะไมปรากฏรวมกับภาษาระดับคําต่ํา
ภาษาระดบั พธิ กี ารและภาษาระดบั มาตรฐานราชการกจ็ ะไมมีภาษาระดับกนั เอง

เรื่องที่ 3.3 คําราชาศัพท
นักศึกษาเคยมีความรูเบ้ืองตนเกี่ยวกับคําราชาศัพทมาบางแลวในระดับมัธยมศึกษาตอนตน แตเร่ือง

ราชาศัพทนั้น มีรายละเอียดอีกมากที่ไดเรียนไปแลวยังไมอาจครอบคลุมหลักเกณฑตางๆทั้งหมด การเรียน
เรื่องราชาศัพท นอกจากจะคนควาอานจากตําราตางๆ แลว ยังตองติดตามขาวสารที่เก่ียวของใหทันสมัยอยู
เสมอเพ่อื ใหเ ขา ใจการใชค ําใหเหมาะแกฐ านะของบคุ คล

1. ราชาศัพท หมายถึง ถอยคําสําหรับพระเจาแผนดินแตตามที่นิยมกันมาจนปจจุบัน หมายถึง
ถอยคําที่ใชกับพระภิกษุสงฆ ขาราชการและสุภาพชน ดังน้ัน ราชาศัพทจึงเปนการใชถอยคําภาษาที่
เหมาะสมกับระดับของบุคคลและการใชถอยคําพิเศษสําหรับพระมหากษัตริยและพระบรมวงศานุวงศเปน
การแสดงออกเพ่ือแสดงความจงรักภักดีและเปนการยกยองนับถือบุคคลช้ันผูใหญ พระภิกษุสงฆและ
สภุ าพชนตามความเหมาะสมดวย

2. ทม่ี าของราชาศัพท
ทมี่ าของราชาศัพทอาจพิจารณาได 2 ลักษณะ คือทางสังคมและประวัติศาสตรและทางภาษาทาง

สงั คมและประวตั ศิ าสตรรวมทัง้ วรรณคดใี นแตละยุคสมัย กลา วถึงชนชาติไทยมคี วามรกั ผกู พนั ศรัทธายึดมั่น
ในสถาบันพระมหากษัตริยและราชวงศทรงดํารงอยูในฐานะอันสูงเปนท่ีเคารพสักการะยกยองเทิดทูน

 

111 

พระมหากษัตริยไวเหนือสิ่งอื่นใด จะเห็นไดวาคําท่ีเรียกช่ือตั้งแตสมัยกรุงสุโขทัย กรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี

และกรุงเทพมหานคร ในปจจุบัน เชนพอขุน เจาชีวิต พระเจาแผนดิน พระเจาอยูหัว เชนในขุนชางขุนแผน

“ ขอเดชะพระองคทรงศักดินา พระอาญาเปน...........” แสดงถึงความเคารพอยางสูงศัพท ในวรรณคดีท่ีคน

ไทยใชกับพระเจาแผนดินก็เปนคําที่มีความหมายลึกซึ้ง ซ่ึงวรรณคดีสะทอนใหเห็นถึงความเคารพอยางสูง

ทง้ั ส้ิน เชนทรงเดช ทรงธรรม อธิราช ฯลฯ

การใชร าชาศัพทเปน วิธีทีถ่ วายพระเกยี รติแดพระเจา แผน ดนิ ใหส งู กวาบคุ คลอน่ื และทรงพระเกยี รติ

แดพระราชวงศ ราชาศัพทที่มีมาตั้งแตอดีตจนปจจุบัน มีท้ังที่มาจากคําไทยดั่งเดิมและคําที่ไทยรับมาจาก

ภาษาอ่ืนท่ีสําคัญคือ ภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต และภาษาเขมร นอกจากสามภาษานี้คําที่มาจากภาษาอื่นมีไม

มากนกั

3. ประโยชนของการเรียนรูคําราชาศพั ท

ฐานะทางสังคมของบุคคลมีระดับแตกตางกันตาม คุณวุฒิ วัยวุฒิและชาติวุฒิ ภาษาไทยมีการ

กําหนดถอยคําทใ่ี ชภ าษาเขียนทางสังคมของบคุ คลแตล ะกลุม แลวแสดงความจงรักภักดีออนนอมสุภาพและ

ยกยองใหเ กียรติผอู ่ืน การใชภ าษาจงึ ตองเลือกใชคาํ ใหเหมาะสม การใชคําราชาศัพทจึงเปนการแสดงใหเห็น

วาเรามีวัฒนธรรมทางภาษาที่สอดคลองกับวัฒนธรรมอันดีของชาติ เราจึงควรศึกษาและใชใหถูกตอง การ

เรียนรรู าชาศัพทม ีประโยชนดังน้ี

1.เพือ่ สืบทอดและรักษามรดกวฒั นธรรมทางภาษาของชาตมิ ีการยกยอ งใหเกียรติกัน การใชราชา

ศัพทจงึ แสดงถงึ ความเจริญรุงเรืองทางวฒั นธรรมอยางหนง่ึ

2. เพื่อชว ยใหการใชภาษาในการสอื่ สารถกู ตอ งเหมาะสม

3. ชวยใหเ ขาใจการใชภาษาที่ปรากฏในส่อื ตา งๆ เชน ขา ว นวนิยาย บทประพันธต างๆ

4. ชวยเสริมสรางบุคลิกภาพท่ีดีแกผูใชทําใหเขาสังคมไดอยางม่ันใจทําใหการติดตอส่ือสาร

สมั ฤทธ์ิผล

4. คาํ ราชาศพั ทส ําหรบั บคุ คล

คาํ ราชาศัพทสาํ หรบั พระมหากษตั ริยและพระบรมวงศานวุ งศ

1) คาํ นามราชาศพั ท เปนคาํ ทบ่ี ัญญตั ิข้นึ โดยเฉพาะหรอื บางคําอาจนํามาจากคํานามสามัญ โดยใช

คําอ่ืนประกอบขางหนา หรือขา งหลงั เพ่ือใหพ ิเศษกวา คาํ ทัว่ ไป ดังนี้

คาํ นามที่เปน สง่ิ สําคญั อันควรยกยอ งใชคําวา พระ และพระราช มีคําทีใ่ ชกบั พระมหากษัตริยอ งคเดยี วคอื

คาํ วา พระบรมและพระบรมราช เชน

พระราชวงั พระราชดาํ ริ พระราชทรพั ย

พระชนมายุ พระปรมาภิไธย พระอัครราชเทวี

พระอัครมเหสี พระมหาปราสาท พระมหากรุณาธคิ ุณ

พระมหามงคล พระบรมอรรคราชบรรพบรุ ุษ พระบรมมหาราชวงั

พระบรมราชปู ถมั ภ พระบรมราโชวาท พระบรมราชโองการ

 

112 

พระบรมราชานุเคราะห พระบรมราชินี พระบรมราชวงศ

พระบรมเดชานุภาพ พระบรมฉายาลกั ษณ พระบรมโอรสาธิราช

• คํานามท่ีเปนสง่ิ สาํ คญั รองลงมา หรอื ไมประสงคจะใหรสู กึ วาสําคญั ดงั ขา งตนใหใ ชคําวา

“พระราช” ประกอบขางหนา เชน

พระราชวัง พระราชวงศ พระราชดํารสั

พระราชนเิ วศน พระราชประสงค พระราชกุศล

พระราชอาํ นาจ พระราชดาํ ริ พระราชปรารภ

พระราชทรัพย พระราชทาน พระราชอุทศิ

• คาํ นามทเี่ ปนสงิ่ สามญั ท่วั ไปที่ไมถ ือวา สาํ คัญและไมป ระสงคจ ะแยกใหเ ห็นวา เปน นามใช

เฉพาะพระมหากษตั ริยใ ชคาํ วา “ พระ” นําหนา เชน

พระองค พระหัตถ พระบาท

พระกร พระโลหิต พระโรค

พระกราม พระยอด พระรากขวัญ

• คํานามที่เปน สง่ิ ที่ไมส ําคญั หรือมิไดก ลาวใหเ ปนความสาํ คญั และคาํ นั้นเปนคาํ ไทยบาง

คาํ ใชคาํ หลวง หรือ ตน ประกอบเขา ขางหลงั ใหเปน ราชาศพั ทได เชน

เคร่ืองตน หมายถงึ เคร่อื งทรงสาํ หรบั พระเจา

แผน ดนิ ในพระราชพธิ ี

ชา งตน หมายถงึ ชาง

มา หลวง หมายถงึ มา

เรอื หลวง หมายถงึ เรือ

• คํานามทเ่ี ปน สง่ิ สําคัญอันควรยกยอ งใชคาํ วา พระ และพระราช เชน พระราชวงั พระราชดาํ ริ

พระราชทรพั ย พระชนม ฯ พระปรมาภไิ ธย พระอัครราชเทวี พระอัครมเหสี

มีคําท่ีใชกับพระมหากษัตริยองคเดียวคือ คําวา พระบรมและพระบรมราช เชนพระบรมอรรคราชบรรพ

บุรษุ พระบรมมหาราชวงั พระบรมราชปู ถมั ภ พระบรมราโชวาท พระบรมราชโองการ

พระบรมราชานเุ คราะห พระบรมราชินี พระบรมราชวงศ พระบรมเดชานภุ าพ พระปรมาภไิ ธย

พระบรมฉายาลกั ษณ พระบรมโอรสาธิราช

2) คําสรรพนามราชาศพั ท ทใี่ ชแทนชอ่ื ใชต ามฐานะของบุคคลที่มีฐานันดรศักด์ิ เชน

 

113 

สรรพนามทใี่ ช ใชส าํ หรับ

บรุ ุษที่ 1 พระมหากษตั ริย พระราชนิ ี และพระบรมวงศานวุ งศ
ขาพระพุทธเจา เจา นายตาํ่ กวา ช้นั พระบรมวงศ
เกลา กระหมอ ม หมอมเจา
หมอ มฉัน (หญงิ ) สมเดจ็ พระสงั ฆราช ฯ
กระหมอ ม (ชาย) พระราชาคณะ,พระภกิ ษุ
ดิฉัน (หญิง) ขา ราชการระดบั สงู ,ผูใหญ
กระผม (ชาย) สุภาพชน
ขา พเจา

สรรพนามทใ่ี ช ใชส ําหรบั
บุรษุ ที่ 2

ใตฝ า ละอองธรุ พี ระบาท พระมหากษตั รยิ  พระราชนิ ี

ใตฝ า ละอองพระบาท พระบรมราชชนนี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกฎุ ราชกมุ าร

และสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี

ใตฝา พระบาท เจา นายชนั้ สูง

ฝา พระบาท เจา นายชน้ั รองลงมา

ฝาบาท หมอ มเจา

ทา น ,คณุ สุภาพชน

สรรพนามทใี่ ช ใชสําหรบั

บุรษุ ท่ี 3 พระมหากษตั รยิ  ,พระราชนิ ี และพระบรมวงศานวุ งศ, เจา นาย ผูท่ีเปน
พระองค ,พระองคท าน ท่ีเคารพนบั ถอื

,ทาน

คําขานรับ ใชส ําหรบั
พระพุทธเจาขา พระมหากษัตริย พระราชนิ ี
พะ ยะ คะ (ชาย) เจา นายชนั้ สงู
เพคะ (หญงิ เจานายชน้ั สงู
ขอรบั กระผม (ชาย) สภุ าพชนทว่ั ไป
เจาคะ ,เจา ขา ผใู หญ

 

114 

3) คํากริยาราชาศพั ท คําทีบ่ ัญญัติขึ้น โดยเฉพาะหรอื บางคาํ อาจนาํ มาจากคาํ นามสามัญโดยใชค ํา

อืน่ ประกอบขา งหนา หรอื ขา งหลงั พเิ ศษกวา คาํ ธรรมดาทั่วไปดังนี้

• กรยิ าทีเ่ ปน ราชาศพั ทใ นตวั เอง สวนมากจะเปนคําท่มี าจากภาษาบาลสี ันสกฤตหรือ

ภาษาเขมร เชน

กรว้ิ (โกรธ) เสด็จ (ไป)

รับสัง่ ตรสั (พูด) เสวย (กิน)

โปรด (ชอบ รกั เอน็ ด)ู ประทาน(ให)

• การประสมกรยิ าขนึ้ เปนคาํ ราชาศพั ท เชน

เสด็จพระราชสมภพ (เกดิ )

ทรงพระประชวร (ปว ย)

สวรรคต (ตาย)

• การใชเ สดจ็ นาํ หนา คาํ ทเี่ ปน กริยาสามัญหรือกรยิ าราชาศัพทท จี่ ะใช “ เสด็จ” นําหนาเพอ่ื ทํา

ใหเ ปน กริยาราชาศพั ท เชน

เสด็จประพาส เสดจ็ มา เสดจ็ ออก เสดจ็ ลง

เสดจ็ กลับ เสดจ็ ไป เสดจ็ ข้นึ

ใชน าํ หนาคาํ นามราชาศพั ททาํ ใหเปนคาํ กรยิ าราชาศพั ท เชน เสด็จพระราชสมภพ เสดจ็ พระราชดาํ เนินหรือ

เดนิ ตามทางลาดพระบาทตองมีเสด็จพระราชดําเนนิ ไปตา งประเทศ เสดจ็ พระราชดาํ เนินตรวจพลสวนสนาม

เสดจ็ พระราชดาํ เนนิ กลบั กรงุ เทพฯ จะมีคาํ กรยิ าสําคญั เชน ไป มา กลบั

• การใชทรง นําหนา คํากรยิ าสามญั ใหเปนกรยิ าราชาศพั ท เชน ทรงฟง ทรงยินดี ทรงชบุ เลี้ยง

ทรงขอบใจ ทรงเปน ศษิ ยเ กา ทรงมเี หตผุ ล แตจ ะให “ ทรง” นาํ หนา คํากรยิ าที่เปน คาํ ราชาศพั ทอยแู ลว ไมไ ด

เชน ทรงประชวร ทรงเสวย นอกจากนี้ “ ทรง” ยงั ใชน าํ หนา นามราชาศพั ทเ พ่อื ใหเปน กริยาราชาศพั ท เชน

ทรงพระกรุณา ทรงพระประชวร แตจ ะใชท รงนาํ หนากรยิ าท่ีมนี ามราชาศพั ทตอ ทา ยไมไดเชน ทรงมพี ระ

มหากรุณา ตอ งใชว า ทรงพระมหากรณุ า หรือ มีพระมหากรณุ า

3) คาํ สรรพนามราชาศพั ท ทใ่ี ชแทนชอ่ื ใชตามฐานะของบุคคลที่มฐี านนั ดรศกั ดิ์ เชน

หมวดเครื่องราชปู โภค และ เคร่ืองอปุ โภคบรโิ ภค เคร่ืองราชปู โภค คือเครือ่ งใชข องพระเจาแผน ดนิ ที่

เปนเครื่องหมายความเปน ราชาธิบดีมี 5 สิง่ คอื

1. พระมหาพิชยั มงกฎุ

2. พระแสงขรรคชยั ศรี

3. ธารพระกรชยั พฤกษ

4. พัดวาลวิชนแี ละพระแสจ ามรี

5. ฉลองพระบาทเชิงงอน

 

115 

เคร่อื งอุปโภคคือของใชท่วั ไป เคร่อื งบรโิ ภคคืออาหาร เคร่ืองด่มื เคร่ืองอปุ โภค เชน

คําสามัญ คาํ ราชาศัพท คาํ สามญั คาํ ราชาศพั ท
รองเทา ฉลองพระบาท หมอนหนนุ พระเขนย
หมวก พระมาลา มุงมา น พระวิสตู ร
เคร่ืองแตง ตวั เครอ่ื งทรง เครือ่ งแตงตวั เครือ่ งทรง
เสื้อผา ฉลองพระองค
คาํ ราชาศัพท
หมวดอวยั วะ เชน คําราชาศัพท คําสามัญ พระทนต
พระโอษฐ ฟน พระนลาฎ
คําสามญั พระเพลา หนาผาก พระชวิ หา
ปาก พระโลมา ล้นิ พระหัตถ
ตัก พระกรรณ มือ พระชานุ
ขน พระกจั ฉะ เขา
หู
รักแร

หมวดเครือญาติ เชน คําราชาศพั ท คําสามัญ คําราชาศัพท
พระอัยกา, พระอัยกี ตา, ยาย พระอัยกะ,พระอัยยิกา
คาํ สามญั พระสัสสุ พอตา พระสสั สรุ ะ
ปู ยา พระชามาตา ลูกสะใภ พระสุณสิ า
แมย าย
ลกู เขย คาํ ราชาศัพท
ทรงยืน
หมวดคาํ กริยา เชน คาํ ราชาศัพท คาํ สามัญ ตรัส
ประทับ ยนื เสวย
คําสามัญ บรรทม พูด ทรงพระกรรสะ
นง่ั เสดจ็ กนิ ประชวร
นอน ทรงพระดําเนนิ ไอ
ไป พระราชทาน เจบ็ ปว ย
เดนิ
ให

 

116 

5. การใชคําราชาศพั ทใหถ กู ตอ งตามเหตผุ ล
การใชค าํ ราชาศัพทตอ งคํานงึ ถึงความถกู ตอ งตามเหตผุ ลดวย เชนคาํ วาอาคันตุกะ ถา เปนแขก

ของพระมหากษัตริยใ ชพ ระราชนาํ หนา ถา ไมใชก ไ็ มต องมี เปนตน
ในการถวายของแดพระบาทสมเด็จพระเจา อยหู วั และสมเดจ็ พระนางเจา พระบรมราชนิ ีนาถ ถา

เปนของเล็กกใ็ ชทูลเกลา ฯ ถวาย อานวา ทลู เกลา ทลู กระหมอ มถวาย ถา เปน ของใหญ เชน ถวายรถยนต กใ็ ช
นอมเกลา ฯ ถวายอานวา นอมเกลานอ มกระหมอมถวาย

6. คาํ ราชาศัพทสําหรับพระภกิ ษสุ งฆ
การใชถอ ยคาํ สําหรบั พระภกิ ษุมีการกาํ หนดใชข ึน้ เฉพาะเพือ่ ใหถกู ตองเหมาะสม เพอื่ เปนการ

แสดงออกถึงความเคารพนับถอื และยกยองพระสงฆ การพูดกับพระสงฆจ ะตองมสี มั มาคารวะสาํ รวม ไมใ ช
ถอ ยคําทีไ่ มส ภุ าพ ซง่ึ ผูพดู จาํ เปนตอ งเขา ใจสมณศกั ดขิ์ องพระสงฆจงึ จะใชคาํ ราชาศพั ทถูกตอง เชน ใช
สรรพนาม “ เจาคณุ ” กบั สมเด็จพระราชาคณะ “ พระคุณเจา ” ใชก ับพระราชาคณะชนั้ ตอมา คําทใ่ี ชกบั
พระภกิ ษุสงฆ เชน

คําสามัญ คําราชาศพั ท
บรุ ษุ ท่ี 1 (พระสงฆแ ทนตนเอง) อาตมา อาตมภาพ
บุรุษที่ 2 (แทนสามัญชนท่พี ระสงฆ พดู ดว ย) โยม คณุ เธอ
บุรุษที่ 1 (ฆราวาสใชแทนตนเองเมอ่ื พดู กบั พระสงฆ กระผม ดฉิ นั
ท่ัวไป
บุรุษท่ี 2 (ฆราวาสพดู กบั พระสงฆทัว่ ไป) พระคณุ เจา ทา น
คําขานรับของพระสงฆตอบคุ คล เจรญิ พร

คาํ กําหนดไวใชส ําหรับพระภกิ ษุ เชน

คํา ความหมาย
เชญิ เปน การเชญิ พระมารับบิณฑบาต
นิมนต หม ผา เชน ครองจีวร
ครองผา รับอาหารท่ีชาวบานถวายเวลาตกั บาตร
รบั บิณฑบาต เชญิ เปนการเชญิ ไปในกจิ ตา งๆ เชน ทําบญุ บา น
อาราธนา รับประทานอาหารมอ้ื กลางวนั
ฉันภตั ตาหารเพล กลาวเชญิ พระใหศีล
อาราธนาศีล ถวายของพระโดยวธิ ยี กสง ใหตามวิธกี ารทก่ี ําหนดไว
ประเคน อยูประจาํ วัด 3 เดือน ในชว งเขาพรรษา
จําพรรษา

 

117 

คาํ ความหมาย
การแสดงความออนนอ มโดยการกราบไหว
นมสั การ บวชเปนสามเณร
บรรพชา บวชเปน พระภกิ ษุ
อุปสมทบ ตาย
มรณภาพ โทษจากการลว งละเมดิ หา มสําหรับพระภกิ ษุ
อาบตั ิ ปว ย
อาพาธ สกึ ลาออกจากความเปน ภกิ ษมุ าเปน คนธรรมดา
ลาสกิ ขา

คาํ นามทใ่ี ชส ําหรบั พระภิกษุทีก่ ําหนดไวเฉพาะ เชน

คํา ความหมาย

กาสาวพัสตร ผา ยอมฝาดคือผาเหลอื งพระ
กลด รมขนาดใหญม ดี ามยาวสําหรบั พระธดุ งค
จวี ร ผา สําหรับหมของภิกษุสามเณร คูกับสบง
สบง ผานงุ สําหรับภกิ ษสุ ามเณร
สังฆาฏิ ผาคลมุ กันหนาวสาํ หรบั พระใช หม บนจีวรใชพ นั
พาดบา ซาย
ตาลปตร พัดใบตาลมีดา มยาว สําหรับพระใชในพธิ กี รรม
ไทยธรรม ของถวายพระ
ธรรมาสน ทีส่ าํ หรบั ภกิ ษสุ ามเณรนัง่ แสดงธรรม
บาตร ภาชนะชนิดหนงึ่ สาํ หรับภกิ ษสุ ามเณรใชร บั อาหาร
บิณฑบาต
ปจจยั เงินทีท่ ายกทายกิ าถวายพระเพอื่ ใชเ ปน คําปจ จัยสค่ี ือ
สมภาร เครือ่ งนุง หม ทีอ่ ยูอ าศัย อาหาร ยารักษาโรค
อปุ ชฌาย เจาอาวาส
โยมอปุ ฏ ฐาก พระเถระผเู ปน ประธานในการบวช
ใบฏกี า ผแู สดงตนเปน ผูอปุ การะพระสงฆ
มคั ทายก ตําแหนงพระฐานานุกรมอนั ดบั สุดทาย
ผนู ําทาง คอื ผูจ ัดการทางกุศล ผชู แ้ี จงทางบุญ

 

118 

4. คาํ สภุ าพสําหรบั บคุ คลทั่วไป
คาํ สุภาพ หมายถงึ คําศพั ทสาํ หรบั บคุ คลท่ัวไปหรือสภุ าพชนท่ใี ชส อื่ สารเพ่ือใหเกดิ ความสุภาพถกู ตอง

ตามกาลเทศะและบุคคลไมใชค าํ หยาบ คําคะนอง คําผวน คําสแลง ภาษาปาก คาํ สภุ าพทีค่ วรรู เชน

คําสามัญ คําสภุ าพ

เกือก รองเทา
ออกลกู คลอดลกู
ตีน เทา
กนิ รบั ประทาน
เมยี ภรรยา
อยาก ตอ งการ
ควาย กระบือ
ขค้ี น อุจจาระ
ฉี่ ปสสาวะ
สาก ไมต ีพรกิ
ตากแดด ผึ่งแดด
วัว โค
จบั ไข เปน ไข
ผวั สามี
หวั ศีรษะ

สรุป
การใชค ําใหเหมาะแกฐานะของบุคคลตามวฒั นธรรมไทย ท่เี คารพยกยอ งใหเ กียรตบิ ุคคลอืน่

ซ่ึงวัฒนธรรมนี้ไดแสดงผานทางภาษาจะเห็นไดจากการใชคําราชาศัพทที่มีหลายระดับ ต้ังแต
พระมหากษัตริย พระบรมวงศานุวงศ พระภิกษุสงฆ ขาราชการและสุภาพชน สะทอนใหเห็นถึงความ
เคารพเทิดทนู สูงสุด และความ ออ นนอม นับถอื บุคคลในแตละระดบั อยา งชัดเจนของคนไทย

 

 

119 

กิจกรรมที่ 2.1

คาํ ชแ้ี จง ใหนกั ศึกษาเลือกใชคาํ หรอื กลมุ คําใหเ หมาะสม

1. นักศกึ ษาไมควรจะ..........กบั การเลนเกมมากนกั เม่ือใกลสอบ (คร่ําเครง , หมกมุน)
2. นายแพทยป ระทปี มีความ....ในการผาตดั จงึ มคี นไขมาก(เจนจดั , เชย่ี วชาญ)
3. สมรมักชอบพูดเสมอวา กลวั อะไร..........ความจน (กับ, ตอ )
4. ผูดียอ มจะไมดถู กู ....................คนจน แตค วรจะใหความชว ยเหลือเขาเหลานนั้ (เหยยี ดหยาม,

เหยยี บยํา่ )
5. ผูใดประสงคจ ะเปลยี่ นชือ่ ใหมต องเขียนคํารองยน่ื ..........อาํ เภอ (กับ, ตอ )
6. ทหารท้งั สองฝายตรงเขา.......กนั แทบไมรวู าใครเปนใคร (ตอสู, ตะลมุ บอน)
7. จะลาํ บากยากเย็นอยา งไร เรากต็ อ ง......อดทน, ฮึดส)ู
8. คนเดินเหยยี บใบไมแ หงเสยี ง.......อยใู กลๆ (สวบสาบ, กรอบแกรบ)
9. ทําไมไมพูดตรงไปตรงมามวั แตพดู ....อยูได (ออมแอม , ออมคอ ม)
10. ฉันไมก ลา เปดดังๆ ตอ งพยายามเปด คอ ยทส่ี ุด และเอาห.ู ......กับวิทยุฟง (แนบ, องิ )
11. มะมว งลกู นี้......แลว (แกมาก, แกจดั )
12. เขาเขียนเรยี งความ...เหตกุ ารณบา นเมอื งปจ จุบัน (เกยี่ วกบั , เกยี่ วดว ย)
13. นองพร....คุณแมใ หซ อื้ ตกุ ตาให (รบกวน, รบเรา )
14. เตรยี ม.......ถวายพระหรือยัง (ปจจยั สี่, จตปุ จจยั )
15. อยา ประพฤติตนใหข ัด....ศลี ธรรม (กับ, ตอ )

 

120 

กจิ กรรมท่ี 2.2

จงพิจารณาขอความแตล ะขอ แลวเลอื กขดี เสนใตค ําในวงเลบ็ ท่เี หมาะกบั เนอื้ ความ
1. (เกลด็ ,เกร็ด) จากวรรณคดีเปนหนงั สอื (เกลด็ , เกรด็ ) ความรทู ่ีนาสนใจ
2. เงินคอื (อํานาจบาตรใหญ, อาํ นาจบาทใหญ)
3. คนเราควรมี (อดุ มการ, อุดมการณ) ในการทํางาน
4. นํ้ามนั แพง (อะไหล, อาหลยั่ ) กแ็ พงจึงทําใหคาโดยสารข้นึ ราคา
5. ยามมเี งนิ กไ็ มค วร (อลี ยุ ฉยุ แฉก, อหี ลยุ ฉยุ แฉก) จนลมื ตัว
6. การทํางานบางครงั้ ตองมกี าร (อะลุมอลวย, อลมุ อลว ย) กนั บา ง
7. ความนอบนอ มเปน (สริ ิ, ศิริ) มงคลแก ตวั ผูปฏิบัติเอง
8. ผงชูรสทาํ ใหม ี (รสชาด, รสชาต)ิ มากข้ึนแตไ มม ปี ระโยชนต อ รา งกาย
9. หลายคนเช่อื วา เม่อื ถึงวยั (เบญจเพส, เบญจเพศ) มกั มเี หตุการณผิดปรกติเกิดขน้ึ
10. เวลาดึกๆ ฟงเพลงแลว มกั จะเกดิ ความ (ทราบซึ้ง, ซาบซึ้ง)
11. ความ (เผอเรอ เผลอเรอ) ทําใหเสียประโยชนไดเสมอ
12. ภาษาเปน (สญั ญลกั ษณ, สญั ลกั ษณ) ของความเปนชาติ
13. แมน างใชผ า (กรรแสง, กนั แสง) ซับน้าํ ตาพลางสะอน้ื ไห (กรรแสง, กันแสง)
14. ตลาดสนิ คาไทยไดร ับ (โควตา, โควตา) สนิ คา สงิ่ ทอจากอเมรกิ า
15. นอ งปว ยกะทนั หันตอ งรบี เขา (คลินกิ คลนี กิ ) ทนั ที

 

121 

กจิ กรรมที่ 2.3

จงขีดเสน ใตคาํ ทีเ่ ขียนสะกดการันตถ ูกตอ งและมีความหมายตรงกบั คําใหไวทางขวามือ

คาํ ความหมาย

1. กําพดื กําพืช เทอื กเถาเหลา กอ
2. กนปอ ง กนปลอง ชอ่ื ยงุ ชนดิ หนง่ึ
3. จาละเมด็ จะละเมด็ ชอื่ ปลาชนดิ หนึ่ง
4. ชันสตู ชนั สูตร พสิ จู นหลกั ฐาน
5. ชักเยอ ชักคะเยอ การเลน ดึงกนั
6. ดลุ ยพนิ จิ ดุลพนิ ิจ การวนิ จิ ฉยั เหน็ สมควร
7. ตะลงึ ตลึง จงั งงั
8. ธํารง ธํารงค ทรงไว
9. บาทยกั ษ บาดทะยัก แผลติดเชอ้ื
10. ปรัมปรา ปราํ ปรา เกาแก
11. พิสวาส พสิ วาท รกั ใคร
12. ว่งิ เปย ว วงิ่ เปรยี้ ว การเลน วิง่ แขงชนิดหนง่ึ
13. สงั วร สังวรณ ความระวงั
14. สมเพท สมเพช สลดใจจนเกิดความสงสาร
15. โหรพา โหระพา ชอื่ พืชชนดิ หน่ึง

 

122 

กิจกรรมท่ี 2.4

ใหนกั ศึกษาขดี เสน ใตค าํ ที่เขยี นถูกตอง

1. กระตอื รือรน กระตอื รือลน
2. กังวาน กงั วาล
3. กะทะ กระทะ
4. กระเพาะ กะเพาะ
5. กิจลักษณะ กิจจะลักษณะ
6. ขมักเขมน ขะมักเขมน
7. ขา วราดแกง ขาวลาดแกง
8. คลุมเครือ คลมุ เคลือ
9. เครือ่ งราง เคร่ืองลาง
10. เครอ่ื งสําอางค เคร่อื งสาํ อาง
11. ชมพู ชมภู
12. ชอนซอ ม ชอ นสอม
13. ซาบซ้งึ ทราบซ้ึง
14. เซ็นตช ือ่ เซ็นชอื่
15. ตลบตะแลง ตลบแตลง
16. ถนนลาดยาง ถนนราดยาง
17. ทะเลสาบ ทะเลสาป
18. บิณฑบาต บิณฑบาตร
19. เบญจเพศ เบญจเพส
20. ปลน สะดม ปลน สะดมภ
21. ผาสกุ ผาสขุ
22. เผอเรอ เผลอเรอ
23. พิสดาร พิศดาร
24. ละเอยี ดละออ ละเอียดลออ
25. โล โลห

 

123 

กิจกรรมท่ี 2.5

คําชี้แจง จงพจิ ารณาขอ ความแลว เลือกคาํ ท่กี าํ หนดใหเตมิ คาํ ท่ีถกู ตอ งเหมาะสมลงในชอ งวา ง
1. ใจคอสายใจ..................ดจุ แผน ผา
บา นคณุ นา ดู...................เพราะยังใหม
มีโครงสรา ง.........................กวา บา นใคร
ทําใหค รอบครัวเปน ........................ดี
(มัน่ คง ปก แผน แนน หนา หนกั แนน)
2. ..........................ลนิ ดาเงยี บหายไปหลายเดอื น
พวกเพอ่ื นเพ่ือนได..........................จนหนาหู
วา ทาํ งานหนว ย.....................โกน า ดู
แตไมร .ู ...............................นี้เท็จหรอื จริง
(ขาวลือ ขาวสาร ขาวกรอง ขาวคราว)
3. ทกุ วันน้ตี อ ง............การใชจ า ย
......................................พาใหห มดตวั แน
การ................................ทาํ ใหเราร่าํ รวยแท
อาจผนั แปรเปน จนยากหาก.........................
(มัธยัสถ ฟุมเฟอ ย ประหยดั สรุยสุราย
4. รถโดยสาร...................จนยดั เยยี ด
คน....................กนั จนทนไมไ หว
การจราจรยงั ...................หงุดหงิดใจ
ตองทนไปในรถ....................เกนิ
(คบั ค่งั แออดั แนนขนดั เบยี ดเสียด)
5. คุณแมค อย...................ใหดหู นังสอื
ถา หากดื้อตอง............หา มเฉไฉ
อาจรสู กึ ถกู ..................ดานจติ ใจ
แตมใิ ช.............................แนล องคิดดู
(กดข่ี บงั คับ เค่ียวเขญ็ บีบคัน้ )
6. งานช้นิ นใ้ี ชฝม อื ......................นัก
แกะสลกั ได...........................กวา ชน้ิ อนื่
นอ ยรอ งเพลงเสยี ง................................ทุกวันคนื
และอยาฝน แขง็ กระดางควร……………….
(นุมนวล ละเอยี ด ประณตี ออ นโยน)
7. วนั ศกุ รน เี้ ปน วนั หยดุ ................
อยา ทําเฉยควร............................ของท่ีหาย
ถึง.......................กันไมไดอยา วนุ วาย
อาจผอนคลายถา......................เสริมเขาไป
(ชดใช ชดเชย ทดแทน เพมิ่ เติม)

 

124 

กิจกรรมท่ี 2.6 ใหนกั ศกึ ษาคน ควา การรับสมคั รงานในหนงั สือพิมพใ นตาํ แหนงใดกไ็ ดใหน กั ศึกษาเขยี น
จดหมายสมคั รงานตามท่ไี ดศ กึ ษามา 1 ฉบับ พรอ มทง้ั บอกหลกั ในการเขยี นจดหมายสมัคร
งานมาใหเ ขาใจ

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

 

125 

กิจกรรมท่ี 2.7 ใหน กั ศกึ ษาเลือกคําตอบทีถ่ กู ตอ ง

1. จดุ ประสงคในการทาํ รายงานจะเขยี นไวในสว นใดของรายงาน
ก. ปกนอก
ข. คาํ นํา
ค. เน้ือเร่ือง
ง. เชิงอรรถ

2. ขอ ใดไมใช วตั ถุประสงคของการเขยี นรายงานการคนควา
ก. คน ควา ความรจู ากแหลงความรูตางๆ
ข. รวบรวมความรูจากแหลงความรตู างๆ
ค. เสนอความรูความคดิ ไดอยา งมีระบบ
ง. ระบถุ งึ เหตุการณทเ่ี กิดขน้ึ ในแตล ะวนั

3. ขอ ใดคือความหมายท่ถี กู ตองของรายงาน
ก. บนั ทกึ เหตุการณประจาํ วัน
ข. บันทึกการไปศึกษาทศั นศกึ ษานอกสถานที่
ค. บันทึกการรายงานคน ควา
ง. บันทกึ ความคดิ เหน็ ตอเหตกุ ารณท ีเ่ กดิ ขนึ้

4. หนาปกของรายงาน ชอื่ เร่อื งของรายงานจะเขยี นไวสว นใด
ก. สวนท่หี น่ึง
ข. สว นทส่ี อง
ค. สว นท่ีสาม
ง. สวนใดกไ็ ด

5. ในการเขยี นรายงาน นกั ศกึ ษาตองทําขอ ใดเปน อนั ดับแรก
ก. รวบรวมขอมลู
ข. วางโครงเรื่อง
ค. ศกึ ษาสวนประกอบของรายงาน
ง. เขียนรายงานโดยใชภ าษาใหถ ูกตอ งเหมาะสม

6. เชงิ อรรถ หมายถึงอะไร
ก. รายละเอยี ดของขอมลู ทไี่ ดจ ากการศึกษาคน ควา
ข. ความเปนมาและความสาํ คัญของเรอ่ื งทศ่ี กึ ษา
ค. สวนท่ีกลาวถงึ บทและตอนตางๆ เรยี งตามลําดบั
ง. สว นอา งอิงในเนอ้ื หาทแี่ สดงแหลง ทม่ี าของขอ มลู

 

126 

7. ในการเขยี นบรรณานกุ รม คําวา ม.ป.ป. หมายความวาอยางไร
ก. ไมปรากฏชอ่ื เรอ่ื ง
ข. ไมปรากฏชื่อผูแตง
ค. ไมป รากฏปท่พี ิมพ
ง. ไมป รากฏสถานท่พี ิมพ

8. การเรียงเอกสารทใ่ี ชเ ขียนรายงานจะจดั เรยี งอยางไร
ก. เรียงตามลาํ ดับอกั ษรของชอ่ื หนงั สอื
ข. เรียงตามลาํ ดบั ปท ี่พมิ พของหนังสอื
ค. เรยี งตามลําดับอกั ษรของช่ือผูแตง
ง. เรียงตามลาํ ดบั อักษรของสํานักพมิ พ

9. ถา เอกสารทใ่ี ชเขยี นรายงานมีทงั้ หนงั สอื ภาษาไทยและภาษาองั กฤษในการเรียงเอกสารจะจดั เรียง
อยางไร
ก. เรียงตามลําดบั อักษรช่อื ผูแ ตงภาษาไทยกอ น
ข. เรยี งตามลําดบั อกั ษรชื่อผูแตง ภาษาองั กฤษกอน
ค. เรียงตามลาํ ดับอักษรชอื่ หนังสือหนังสือภาษาไทยกอ น
ง. เรียงตามลําดบั อักษรชอื่ หนงั สอื ภาษาองั กฤษกอน

10. ขอใดเขยี นบรรณานุกรมไดถ ูกตอง
ก. กําชยั ทองหลอ (หลกั ภาษาไทย) พมิ พครั้งที่ 5 กรงุ เทพ: สาํ นักพิมพร วมสาสน 2519
ข. วรนันท อักษรพงศ. การใชร าชาศัพท กรงุ เทพฯ : โรงพิมพจฬุ า 2528
ค. ราชบัณฑติ ยสถาน พจนานกุ รมฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 สาํ นกั พมิ พอกั ษรเจริญทัศน
กรุงเทพฯ
ง. พระยาอปุ กิตศลิ ปสาร “หลกั ภาษาไทย” ไทยวฒั นาพานิช พระนคร 2522

 

127 

กิจกรรมท่ี 2.8
1. ใหน กั ศึกษาเขยี นแผนผังบงั คับของโคลงส่สี ภุ าพ 1 บท พรอมท้ังใสลักษณะบงั คบั ของโคลงให
ถกู ตอง………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

2. ใหน กั ศึกษายกตัวอยางโคลงทนี่ กั ศึกษาชอบมา 1 บท และบอกเหตุผลท่ชี อบ

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

 

 

128 

กจิ กรรมท่ี 2.9 ใหน ักศึกษาตอบคาํ ถามตอ ไปนี้
1. ระดบั ภาษามคี วามสําคญั อยา งไรจงอธบิ าย พรอมทัง้ ยกตวั อยา งประกอบ
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
2. การใชค ําสุภาพสามารถใชใ นการสอ่ื สารโดยทว่ั ไปไดห รอื ไม เพราะเหตใุ ด
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………..

3. ใหนกั ศึกษาหาคาํ ราชาศพั ทท่ีใชก ับพระสงฆม า 5 คํา พรอมทง้ั ใหความหมาย
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

 

129 

กิจกรรมที่ 2.10 หมายถงึ ………………………………………………………
คําราชาศัพทตอไป หมายถงึ อะไร หมายถงึ ………………………………………………………
หมายถงึ ………………………………………………………
1. ทรงพระอักษร หมายถงึ …………………………………...............................
2. พระนลาฏ หมายถึง ………………………………………………………
3. ยังทรงพระเยาว หมายถึง ………………………………………………………
4. ตองพระประสงค หมายถึง ………………………………………………………
5. พระยอด หมายถงึ ………………………………………………………
6. พระรากขวญั หมายถงึ ………………………………………………………
7. พระเตา หมายถงึ ………………………………………………………
8. พระอทุ ร หมายถึง ………………………………………………………
9. พระวกั กะ หมายถึง ………………………………………………………
10. พระเสโท หมายถึง ………………………………………………………
11. พระแทน หมายถึง ………………………………………………………
12. กริ้ว หมายถงึ ………………………………………………………
13. พระชิวหา
14. อาพาธ
15. พระราชอาคันตุกะ

 

130 

บรรณานกุ รม

กระทรวงศกึ ษาธกิ าร, สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐาน. (2544)
ภาษาเพ่อื พัฒนาการคดิ . กรุงเทพมหานคร.โรงพมิ พคุรุสภา ลาดพราว,

กาญจนา นาคสกลุ และคณะ (2545) บรรทดั ฐานภาษาไทย เลม 1-2. กรุงเทพฯ : สถาบนั ภาษาไทย
กรมวชิ าการ กระทรวงศกึ ษาธิการ

กําชัย ทองหลอ (2543) หลักภาษาไทย. กรงุ เทพฯ : รวมสาสน
จติ ตน ิภา ศรไี สย (2549) ภาษาไทยเพือ่ พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ . กรงุ เทพฯ : คณะครศุ าสตร

จุฬาลงกรณมหาวิทยาลยั
ชุติมา สจั จานนั ทแ ละคณะ (2543) การพัฒนาเกณฑการประเมนิ คา วรรณกรรมไทย. กรุงเทพฯ :

สถาบันภาษาไทย กรมวชิ าการ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
ดวงใจ ไทยอุบญ. (2552) ทักษะการเขียนภาษาไทย. กรงุ เทพฯ : สาํ นกั พิมพแ หงจฬุ าลงกรณมหาวทิ ยาลยั
นววรรณ พนั ธเุ มธา. (2528) “ การใชค ํา – การใชป ระโยค “ เอกสารการสอนชุดไทยศกึ ษา : การใชภ าษา.

พิมพครง้ั ท่ี 8 กรุงเทพ ฯ : โรงพมิ พม หาวทิ ยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช,
ปรีชา ชางขวญั ยืน. (2521) พ้นื ฐานของการใชภ าษา. กรงุ เทพฯ : ไทยวฒั นาพานชิ ,
ภาษาไทย, สถาบนั (2545) บรรทัดฐานภาษาไทย เลม 1. กรุงเทพ : โรงพิมพ คุรสุ ภาลาดพราว.
ภาษาไทย (2542) บรรทัดฐานภาษาไทย เลม 3. กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ ครุ สุ ภาลาดพราว.
ราชบณั ฑิตยสถาน (2546) พจนานกุ รม ฉบบั ราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2542 พิมพก รงุ เทพฯ :

นานมบี คุ พับลิเคช่ันส
สนทิ ตัง้ ทว.ี (2529) การใชภ าษาเชงิ ปฏิบตั ิ. กรงุ เทพฯ : สํานกั พมิ พโอเดียนสโตร,
สมพร มันตะสตู ร. (2525) สัมมนาการใชภ าษาไทยปจ จบุ ัน. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพโ อเดียนสโตร,
สทิ ธา พนิ ิจภวู ดล และคณะ (2516) การเขยี น กรุงเทพฯ : โรงพมิ พมหาวทิ ยาลัยรามคําแหง,
สุจริต เพียรชอบ (2539) ศิลปะการใชภาษา. กรงุ เทพ : โอเดยี นสไตร.
เสรี พงศทศั (2547) สอนลูกใหคิดเปน กรงุ เทพมหานคร : สาํ นักพมิ พภ มู ปิ ญ ญาไทย,
อปุ กิตศลิ ปสาร, พระยา (2548) หลักภาษาไทย : อักขรวิธี วจีวภิ าค วากยสัมพนั ธ ฉนั ทลกั ษณ กรงุ เทพฯ :

ไทยวฒั นาพานิช
การใชภาษาพมิ พค รั้งท่ี 8 กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
อปุ กติ ศลิ ปสาร,พระยา (2548) หลักภาษาไทย : อกั ขรวิธี วจีวภิ าค วากยสัมพนั ธ ฉันทลักษณ
กรงุ เทพฯ : ไทยวฒั นาพานชิ .

 

131 

แบบทดสอบหลงั เรียน

จงเขียนเคร่อื งหมาย x คําตอบท่ีถกู ทส่ี ดุ
1. ขนั้ ตอนทพี่ ึงปฏบิ ตั เิ มือ่ จบการสนทนา คอื ขอใด

ก. บอกความรูสึกท่เี ปนมิตรและจริงใจ
ข. กลา วขอบคณุ และกลา วลาอยางสุภาพ
ค. ขอนดั หมายและขอพบครั้งตอ ไป
ง. บอกช่ือและรายละเอียดของตนอีกครั้ง
2. ขอ ใดคอื มารยาททด่ี ีในการพดู สนทนา
ก. ใหข อ มลู แกคสู นทนามากทส่ี ุด
ข. ช้ีขอบกพรอ งใหคสู นทนาไดปรับปรงุ
ค. พูดแทรกบางเพอื่ ใหก ารสนทนาสนกุ
ง. ไมข ัดจงั หวะพดู ของคสู นทนา
3. ขอใดไมใชอ งคป ระกอบของการสัมภาษณ
ก. สถานท่ใี ชสัมภาษณ
ข. ผูส มั ภาษณ
ค. ผูใ หสัมภาษณ
ง. วิธีการสมั ภาษณ
4. หากตองการสมั ภาษณเ พอ่ื หาขอ เท็จจริง ผูใหส ัมภาษณค วรเปนบุคคลอยางไร
ก. เปน ผูท่ีรเู ร่อื งจรงิ มคี วามชาํ นาญการ หรอื มสี วนรูเห็นในเร่ืองท่สี ัมภาษณ
ข. เปนผูมสี วนรว มในการเขยี นบทความ
ค. เปนผูท่ปี ระชาชนอยากทราบความคิดเหน็
ง. เปนผทู ี่ใหความรวมมือกับสงั คม
5. หลกั การพดู แสดงความคิดเห็นผพู ูดควรลาํ ดบั ทม่ี าของเรอ่ื งและลําดบั เหตุการณใ หดี เพราะเหตุใด
ก. เพ่อื ความเขาใจทช่ี ัดเจนของผฟู ง
ข. เพ่ือแสดงความเขา ใจอยางลกึ ซ้งึ ของผพู ูด
ค. เพ่อื เปน การชใี้ หเหน็ ถึงจดุ จบของเร่อื ง
ง. เพ่ืองายตอการอางองิ แหลง ขอ มูล

 

132 

6. ขอ ควรระวงั ในการพูดโตแ ยง คอื ขอใด
ก. การใชสามัญสํานึกและขอมลู
ข. การใชสอื่ และการอา งอิง
ค. การใชอารมณ และมารยาท
ง. การใชเ หตุผล และวาทะ

7. ขอใดไมค วรใชในการพดู โนม นา วคือขอ ใด
ก. เรื่องทีน่ า สนใจของผพู ดู
ข. การอา งคาํ สง่ั และอาํ นาจของผูพูด
ค. บุคลิกภาพของผพู ูด
ง. การเปน สว นหนง่ึ ของผฟู ง

8. การพดู ผา นสอื่ วิทยุนนั้ ผพู ดู จะตองหาขอ มูลในเรอ่ื งนั้นใหกวางและลกึ การหาขอมลู ดังกลา ว
อยใู นข้นั ตอนใดของการพูดผา นสื่อวทิ ยุ
ก. กําหนดวตั ถปุ ระสงคข องการพูด
ข. วเิ คราะหผ ูฟง กลมุ เปา หมาย
ค. จัดทาํ เคาโครงการพดู
ง. เลอื กเร่อื งและกาํ หนดขอบเขต

9. ความรบั ผิดชอบตอองคกรในการพูดโทรศพั ทค ือขอ ใด
ก. รบั ผดิ ชอบตอ อารมณของตนเอง
ข. ใหก ารตอ นรบั ผูโทรติดตอใชค าํ พดู เหมาะสม
ค. หลกี เลยี่ งการปฏเิ สธหรอื รับคําท่ียังไมแ นใ จ
ง. รจู กั พดู เพื่อใหเ กียรติไมว าเขาเปนใคร

10. ทาํ ไมผพู ูดผานส่อื จะตอ งระมัดระวังในการใชภาษาไทยใหถ ูกตอ ง
ก. เพราะเปน บคุ คลสําคญั ของสังคม
ข. เพราะผฟู ง มักจะจดจาํ ไวเ ปน แบบอยา ง
ค. เพราะเปนผนู าํ ความเปน ไทย
ง. เพราะแสดงถงึ การเปนผูมกี ารศึกษา

 

133 

11. การหาจังหวะและวธิ บี อกคสู นทนาวา พดู เย่ินเยอ พูดนานเกินไปอยางละมุนละมอมถอื วา ผูพูดสนทนาท่ี
มีคณุ ลักษณะใด
ก. มมี ารยาท
ข. มคี วามรู
ค. มคี วามกลาหาญ
ง. มีความหวงั ดี

12. ในการพดู สนทนาหากการพดู ของเราทําใหค ูสนทนาเกิดความไมพึงพอใจ สง่ิ ทีค่ วรปฏิบตั ิคือขอใด
ก. ยุติการพดู สนทนาทันที
ข. รีบกลา วขอบคณุ ที่ตักเตอื น
ค. ขอโทษและกลา ววาไมไดเจตนา
ง. วางเฉยกลบเกล่อื นโดยการพดู เรอ่ื งอื่น

13. การพูดสมั ภาษณท ําไมจึงตอ งใชคําถามปลายเปด
ก. สน้ั รัดกมุ ชัดเจน ตีความงา ย
ข. เปด โอกาสใหผ ถู ูกสัมภาษณไ ดยาวและอสิ ระ
ค. เปน การสืบสวนสอบสวนหาขอ เท็จจริงไดเร็ว
ง. เปนการต้งั คาํ ถามไดง า ย และรวดเรว็

14. ขอ ใดเปน การพดู แสดงความคิดเห็นเชงิ สนบั สนุน
ก. เห็นวา เรื่องที่ผูอ่ืนพูดมขี อ ดีมากกวาขอ เสยี
ข. เหน็ วา เรอ่ื งที่ผอู ่นื พดู ยงั มีขอบกพรอ งท่ีตองไดร ับการสนบั สนุน
ค. เห็นวา เรอ่ื งทผ่ี ูอ่นื พดู ยังมขี อ ทีเ่ ปน อกศุ ลจิตตองการแกไ ข
ง. เห็นวายังมเี รือ่ งท่ีตองแสวงหาคาํ ตอบและตงั้ ขอสังเกตไดม าก

15. การพูดโตแยง ขอ เทจ็ จริง เกย่ี วของกับขอใดมากท่สี ุด
ก. การแสดงความคิดเห็นอยางรอบดานท้ังขอ ดีขอเสีย
ข. การแสดงความคิดเหน็ ทแ่ี ตกตา งและใหข อ เสนอใหม
ค. การพิจารณาวา การพูดนนั้ มคี ุณคาตอ สังคมหรือไม
ง. การตรวจสอบแหลง ขอมูลคูส นทนาวา มีความถกู ตองนาเชอื่ ถือหรอื ไม

 

134 

16. การพูดสอ เสียดดวยอกศุ ลจติ เปน การพดู แบบใด
ก. การพูดวพิ ากษว จิ ารณ
ข. การพูดโตแยง
ค. การติเตยี น
ง. การสนทนา

17. การพดู จงู ใจใหผูอื่นปฏบิ ตั ติ ามดวยความเต็มใจเปนการพดู แบบใด
ก. พูดโนม นาว
ข. พูดวงิ วอน
ค. พดู เชิงจติ วทิ ยา
ง. พูดดว ยความเมตตา

18. การพดู ผานสอ่ื ชนดิ ใดทจ่ี ะตองมีการวิเคราะหผ ฟู งอยา งจรงิ จงั มากท่ีสดุ
ก. พดู ผานโทรศพั ท
ข. พูดผานวิทยุ
ค. พดู ผานอนิ เตอรเน็ต
ง. พูดผา นสอ่ื บคุ คล

19. เหตุใดจงึ ไมค วรพดู คําสแลงผานสื่อชนิดตา ง ๆ
ก. เปน คําทร่ี จู กั เฉพาะกลุม
ข. บางคําถือวา ไมสุภาพ
ค. บางคาํ ไมเ หมาะสมทีจ่ ะเปน แบบอยาง
ง. เปน คําท่ีรูจกั เฉพาะกลุมถอื วาไมเหมาะสมและไมส ุภาพ

20. ขอ ใดคือเหตผุ ลทท่ี ําใหการพดู ผา นสื่ออินเตอรเนต็ เปนทีน่ ิยมมากขน้ึ ทกุ วัน
ก. ทุกคนเขาถงึ สือ่ ชนิดนไี้ ดง ายและทวั่ ถึง
ข. เปน การส่ือสารดวยอกั ษร ภาพ และเสยี งไดในเวลาเดยี วกัน
ค. เปนสอื่ ทีม่ ีราคาถกู มที กุ ครัวเรือนและเหมาะกบั ทกุ วยั
ง. เปนสอ่ื ทม่ี คี วามปลอดภัยจากมิจฉาชีพและปราศจากกลลวง

 

135 

21.ขอใดมคี าํ ทเ่ี ขยี นถูกตอ งทง้ั หมด

ก. พุดซาทรายมที ฉ่ี ะเชงิ เทรา

ข. เจาอาวาสวดั ไซกวาดลานวดั เอง

ค. สตั วนาๆ ชนดิ อยูในบรเิ วณวนอทุ ยาน

ง. ความปราณีตบรรจงสอ จติ ใจทฝี่ ก ฝนแลว

22. ขอใดเขยี นถูก

ก. ทรวดทรง

ข. ไทรดักปลา

ค. ทราบซา น

ง. แซกแผนดนิ

23. ขอใดมคี าํ ทสี่ ะกดผิด

ก. ตลาดสินคา ไทยไดร บั โควตา สนิ คาส่งิ ทอจากอเมรกิ า

ข. สินคา ไนลอนท่ีสงไปขายมีคุณภาพดี

ค. ไทยขาดดลุ การคาคดิ เปนเงนิ หลายลา นดอลลาร

ง. วกิ ฤตการณท างเศรษฐกิจของไทยยงั อยใู นขั้นโคมา

24.ขอใดสะกดถูกทกุ คํา

ก. กลวยบวชชี คลินกิ

ข. เซนติเมตร บาตรพระ

ค. แกงบวช ซุป

ง. รสชาติ อาํ นาจบาตรใหญ

25. “ ศลิ าจารกึ พอขุนรามคาํ แหงไดบันทกึ เรอื่ งราวเหตกุ ารณในอดีตไวเปนประโยชนทางประวตั ศิ าสตร

โบราณคดีมากมาย ” จากขอ ความน้แี สดงใหเ หน็ ถึงความสําคัญของสง่ิ ใด

ก. การพูด

ข. การฟง

ค. การอาน

ง. การเขยี น

26. ถานักศึกษาจะเขยี นจดหมายถงึ ประธานรฐั สภา ควรใชคาํ ขึน้ ตน และลงทายอยางไร

ก. กราบเรียน – ขอแสดงความนบั ถืออยางยง่ิ

ข. กราบเรยี น – ขอแสดงความนบั ถืออยา งสูง

ค. เรียน ฯ พณ ฯ – ขอแสดงความนบั ถืออยา งยิ่ง

ง. เรยี น ฯ พณ ฯ – ขอแสดงความนับถืออยางสงู

 

136 

27.โจโฉสรรเสริญจูลง วา “ ทหารคนนี้มอี าํ นาจประดจุ เสือ จงึ รอ งสัง่ มใิ หผ ใู ดเอาเกาทณั ฑย งิ จลู งจงชวยลอ ม
จับเอาเปนใหไ ด ”
ก. บรรยายโวหาร
ข. เทศนาโวหาร
ค. พรรณนาโวหาร
ง. อปุ มาโวหาร

28. ขอใดใชคาํ ไมถกู ตอ งตรงตามความหมาย
ก. คณุ แมหาเงนิ มาชําระหนไี้ มท นั ตามกําหนดตอ งขอผดั ผอ นไปกอ น
ข. เจาของบา นผอ นผนั ใหมาจายคา เชาบา น ภายในเดอื นหนา
ค. เมอ่ื รูวาลกู ปลอดภัยความวิตกกงั วลของเขากผ็ อ นคลาย
ง. หลงั จากที่นอ งชายของฉันมงี านทําทกุ อยา งในครอบครัวก็ผอนปรนลง

29. ขอใดใชภ าษาที่เปน แบบแผน
ก. ตอนนคี้ นทจ่ี บมหาวทิ ยาลัยแลว วา งงานมีอยรู าว ๆครึง่ แสน
ข. กรมอตุ ุนยิ มวทิ ยาเตอื นประชาชนใหระวังนา้ํ ทวมจงั หวดั อา งทอง
ค. ในขณะน้ีบณั ฑติ ตกงานกับประมาณหา หมนื่ คน
ง. ปจ จบุ นั น้ี คนจบมหาวทิ ยาลยั แลว เตะฝนุ กนั มาก

30. ขอใดเขยี นสะกดคาํ ไมถ ูกตอ ง
ก. นักศกึ ษาควรมีความกระตอื รือรนในการเรยี น
ข. สายใจสงเสยี งรองดังกังวานมาก
ค. เครอ่ื งสําอางมีขายทัว่ ไปตามหา งสรรพสินคา
ง. พระภกิ ษอุ อกบณิ ฑบาตในเวลาเชา

31. ขอ ใดใชคาํ ไดถูกตอ ง
นภา....................ในการทาํ งานมากไมย อมทาํ อะไรท่ผี ดิ ระเบียบของบรษิ ทั เปน อนั ขาด
ก. เครง เครียด
ข. เครงครัด
ค. เครง
ง. เครง ขรึม

32. ถึงแม..........................เวลาละลวงเลยไป สนุ ทรยี ไมเคยลืมเหตุ ท่เี กดิ ขึน้ ในครง้ั น้นั ไดเ ลย
ก. การ การณ
ข. กาล การ
ค. การณ การ
ง. กาล การณ

 

137 

33. นกั ศึกษาถกู อาจารยซ ักฟอก ควรแกเปน ขอ ใด

ก. ขม ขู

ข. บังคบั

ค. สอบสวน

ง. บีบคนั

34. นอ งชายวยั สะวิงถูกจบั ไปโรงพกั ควรเปลยี่ นถอ ยคําท่ใี ชเ ปนขอ ใด

ก. เกเร สถานตี ํารวจ

ข. ซุกซน โรงพกั ตาํ รวจ

ค. วยั รนุ สถานตี าํ รวจ

ง. วยั เลือดรอ น สถานตี ํารวจ

35. คําในขอใดมคี วามหมายมากกวา 1 ความหมาย

ก. ลกู ไม

ข. ลกู เลน

ค. ลกู ไล

ง. ลกู ผลี กู คน

36.ขอ ใดใชค าํ ไมเ หมาะสมกบั ประโยค

ก. ชาวบานบางระจนั หาวหาญสศู ึกจะถึงที่สดุ

ข. นายขนมตม มใี จคอเหยี้ มหาญใชไ หวพรบิ เอาชนะคูตอ สูได

ค. ตํารวจกลา หาญมากเขาไปเจรจากบั ผูร ายจนชวยตวั ประกนั ได

ง. อยาทําการหกั หาญเอาแตใจตัวควรถอื คติ ชาๆไดพ รา สองเลมงาม

37.ขอใดใชภ าษาถูกตองเหมาะสม

ก. ลดั ดาจบแลว จะไดช มิ กลิ่นอายของความเปน ครูเสยี ที

ข. เขานั่งเลน อยทู ร่ี มิ สระนาํ้ ฟง เสยี งเพลงอยา งมีความสุข

ค. ฉนั มีหมายกาํ หนดการจะไปเทย่ี วภูเกต็

ง. เขาไดรบั ความเคียดแคน จากการท่ีมฝี นตกหนกั

38. ขอใดใชราชาศัพทส าํ หรับพระเจา แผนดินผิดท้ังสองคํา

ก. ทรงเลน ทรงฟง

ข. ทรงศึกษา ทรงดนตรี

ค. ทรงเสวย ทรงผนวช

ง. ทรงบาตร ทรงพระอักษร

 

138 

39.คําวา “ ทกั ทาย” ราชาศพั ทส าํ หรบั พระมหากษัตรยิ ใชว าอยา งไร
ก. ทรงทกั ทาย
ข. ตรัสปราศรยั
ค. ทรงมีพระปจุ ฉา
ง. ทรงพระราชปฏสิ ันถาร

40.นักศกึ ษามอบชอ ดอกไมแ ดส มเดจ็ พระบรมราชนิ นี าถ ใชค าํ ราชาศพั ทว า อยา งไร
ก. นอมเกลา ฯ ถวาย
ข. ทูลเกลา ฯ ถวาย
ค. นอมเกลาฯ แด
ง. ทลู เกลาฯ แด

 

139 

 

เฉลยแบบทดสอบและกจิ กรรม

 

140 

  เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น

1. ก 11. ค 21. ข 31. ง
2. ง 12. ก 22. ง 32. ก
3. ข 13. ค 23. ค 33. ค
4. ค 14. ข 24. ค 34. ง
5. ค 15. ข 25. ง 35. ง
6. ก 16. ง 26. ข 36. ค
7. ก 17. ก 27. ง 37. ง
8. ค 18. ง 28. ก 38. ง
9. ข 19. ข 29. ก 39. ง
10. ง 20. ค 30. ข 40. ค

1. ข เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น 31.ข
2. ง 32.ง
3. ก 11. ก 21. ก 33.ค
4. ก 12. ค 22. ง 34.ค
5. ก 13. ข 23. ค 35.ง
6. ค 14. ก 24. ก 36.ข
7. ข 15. ง 25. ง 37.ข
8. ง 16. ค 26. ก 38.ค
9. ค 17. ก 27. ง 39.ง
10. ข 18. ข 28. ง 40.ข
19. ง 29. ข
20. ข 30. ค

 

141 

เฉลยกิจกรรมหนวยการเรยี นรูท่ี 1
พูดดมี มี นุษยสมั พันธ

กจิ กรรมท่ี 1.1 ใหน กั ศึกษาระบุอาชพี ทตี่ อ งอาศัยการพูดท่ดี ี จงึ จะทาํ ใหงานประสบผลสําเร็จ พรอ มบอก
เหตผุ ลประกอบ
1.1 ใหนกั ศึกษาระบุช่อื อาชีพ เชน ครู นักธรุ กิจ นักขาว
1.2 อธิบายเหตุผลประกอบพอเขา ใจ

ตวั อยาง อาชพี ที่ตอ งอาศยั การพดู ที่ดี จงึ จะทําใหง านประสบผลสําเร็จ คือ อาชีพ “คร”ู
เพราะครจู ะตอ งส่ือสารดวยการพูดเปนหลกั ในการเรียนการสอนตอ งอธบิ ายเน้ือหาวชิ าตา งๆ ใหน กั เรียน
เกิดความเขาใจ ตองมีหลกั การพดู ที่ทาํ ใหผูเรยี นไมเ บอื่ หนาย และมที ศั นคตทิ ีด่ ใี นการเรียนวิชาทต่ี นสอน

กจิ กรรมที่ 1.2 ใหน กั ศกึ ษาระบุช่ือนักพดู ทด่ี ี นาประทบั ใจ ระบุสาขาอาชพี พรอ มบอกคณุ สมบัตทิ ี่ดีใน
การเปน นกั พดู มาอยา งนอ ย 5 ขอ
2.1 นกั ศกึ ษาระบชุ ือ่ นักพดู ทด่ี นี าประทับใจ
2.2 ระบสุ าขาอาชีพของนกั พดู
2.3 บอกคุณสมบตั ทิ ี่ดีของนกั พดู คนนนั้ มาอยา งนอย 5 ขอ
ตัวอยาง นายพษิ ณุ นิลกลดั สาขาอาชีพ ผูประกาศขาว คุณสมบัตทิ ด่ี ใี นการเปน นกั พูด คือ
1. แบง วรรคตอนในการพดู ไดถ กู ตอ ง
2. การใชน ้าํ เสียงในการพดู สอดคลองกับเรอ่ื งท่พี ูด
3. ออกเสยี งควบกลา้ํ ไดชัดเจน
4. รกั ษาเน้อื หาในขาวสาร ส่อื สารครบถวน
5. สอดแทรกอารมณข นั ในการพดู

  142 

กจิ กรรมท่ี 1.3 ใหน กั ศกึ ษาจดั ทาํ เคาโครงการพดู ผานส่อื วทิ ยุชมุ ชน โดยมวี ัตถุประสงคในการพดู
ออกอากาศ เพ่อื ใหค วามรทู ัว่ ไป

1.1 นักศกึ ษากําหนดหวั เร่ือง
1.2 แบง องคประกอบของเคาโครงออกเปน 3 ตอน ไดแก

- การพดู เกริ่นนํา
- เนอื้ หา
- สรุป
ตวั อยาง หัวเร่ือง การสง เสริมนิสยั รกั การอา นใหแ กเดก็ ๆ
พูดเกร่ินนาํ สวสั ดคี ะ/ครบั ทานผูฟงทกุ ทา น ทานคงเคยไดย นิ คาํ ขวญั เกยี่ วกับการอานมา
มากมาย เชน อา นวนั ละนดิ จติ แจม ใส อานมากรมู าก หรือทนั โลกกา วไกลฉลาดไดดว ยการอาน น่นั
แสดงใหเ ราเหน็ ถงึ ความสําคัญของการอา นที่ทาํ ใหคนเกิดการพฒั นาชวี ติ อยางรอบดา น
เน้อื หา สาํ นักงานสถติ ิแหงชาติ ป 2548 สาํ รวจพบอัตราการอานหนังสอื ของเดก็ ไทยโดยเฉลย่ี
เพียงปล ะ 5 เลม ตอคน ในขณะท่ีประเทศพัฒนาแลว อยางอเมรกิ า อตั ราการอานหนงั สือโดยเฉลีย่ ปล ะ 50
เลมตอ คน ทัง้ นอี้ าจเปนเพราะเดก็ มสี ่อื เราอน่ื ๆ ทไ่ี ดร ับความนยิ ม เชนโทรทศั น อนิ เทอรเ น็ตและเกม
คอมพิวเตอร อยา งไรกต็ ามคงปฏเิ สธไมไ ดวา ประชาชนไทยจํานวนมากขาดแคลนหนังสอื ดีๆ ท่ีมสี าระ
และมรี ปู ลกั ษณช วนอาน การอา นหนงั สอื มคี วามสําคญั ทีส่ อ่ื อ่ืนๆ ทดแทนไมได เพราะชว ยในเร่ืองสมาธิ
ในการจํา การฝกใชสายตาและการเปนคนชางสงั เกต ชวยฝกจิตนาการ ใหกลาคิด กลาแสดงออก สามารถ
ทบทวนสง่ิ ทย่ี งั ไมคอยเขาใจได การอา นเปน การสรา งสรรคส่งิ ทีด่ ๆี ใหก บั สงั คมและตนเองถาตอ งการ
ความเกงและความฉลาดรอบรู การอา นไมใ ชเร่อื งยงุ ยากและนา เบอ่ื พอ แมควรปลกู ฝงใหเ ดก็ ๆ มนี ิสยั รกั
การอา น โดยเริม่ จากหนังสอื การต ูน หรือหนงั สอื ทีด่ มี ภี าพประกอบเพอ่ื ดงึ ดดู ใจ จากนนั้ จงึ พฒั นาการเปน
การอา นที่มตี ัวหนงั สอื มากขนึ้ จะทาํ ใหเดก็ ๆ คอยๆ ซึมซับและชอบอา นหนงั สอื ในท่สี ุด แตท่ีสาํ คญั คือ
ครอบครัวตอ งสนับสนนุ ดวยการเลอื กหนงั สอื ที่เหมาะสม ไมเ คีย่ วเขญ็ บงั คบั ใหอ า นแตเปน การปลูกฝงนิสัย
รักการอานอยา งคอ ยเปน คอยไป นอกจากนภ้ี าครฐั เอกชน และองคก รตางๆ ในชุมชนและทองถนิ่ ตอ ง
รว มกนั สรางบรรยากาศและสงิ่ แวดลอมใหมๆ เพอ่ื สง เสรมิ และกระตนุ ใหทกุ คนไมว าจะเปน เด็กหรอื ผใู หญ
อยากอา นหนังสอื เพม่ิ ขนึ้ เชน เพิ่มสอ่ื หรอื ศนู ยก ลางการอานในรูปแบบตางๆ เพือ่ ใหท กุ คนไดเ ขา ถงึ อยา ง
เทาเทียม
สรุป มีคนถามวา ถาอยากใหเด็กโตขนึ้ เปน คนเกงควรทาํ อยา งไร อัลเบริ์ต ไอนส ไตน
นักวิทยาศาสตรร ะดับรางวัลโนเบล แนะนาํ วา ใหอา นหนงั สือใหเดก็ ฟง และใหอานหนังสือใหฟ ง เยอะๆ
แตก ารคน พบทางวทิ ยาศาสตรในปจจบุ นั พบวา การอานมากทําใหคนฉลาดจรงิ ดงั นนั้ เราควรสง เสรมิ
นสิ ัยรักการอานใหแ กเดก็ ๆ เพราะพฒั นาการของเด็กจะฉลาดหรอื ไมน น้ั สวนหนง่ึ ขน้ึ อยกู บั การอา น

 

 

  143