หน่วยที่ 3 ภูมิศาสตร์ทวีปอเมริกาใต้ 6 มิ.ย.63

๓หนว่ ยการเรียนรู้ที่

ภูมิศาสตรท์ วปี อเมรกิ าใต้

จุดประสงค์การเรยี นรู้
๑. ใช้เครื่องมอื ทางภมู ศิ าสตร์ในการรวบรวม วิเคราะห์ และนาเสนอข้อมูลเกยี่ วกับลกั ษณะทางกายภาพและสังคมของทวปี อเมริกาเหนือและอเมรกิ าใตไ้ ด้
๒. วเิ คราะหค์ วามสัมพันธ์ระหวา่ งลักษณะทางกายภาพและสงั คมของทวีปอเมรกิ าเหนือและอเมรกิ าใต้ได้
๓. วเิ คราะหก์ ารก่อเกดิ สิง่ แวดล้อมใหม่ทางสงั คมอันเป็นผลจากการเปลย่ี นแปลงทางธรรมชาตแิ ละทางสังคมของทวปี อเมริกาเหนือละอเมริกาใต้ได้
๔. ระบแุ นวทางการอนรุ ักษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ มในทวปี อเมรกิ าเหนือและอเมรกิ าใตไ้ ด้
๕. สารวจ อภปิ รายประเดน็ ปัญหาเกย่ี วกบั สิ่งแวดล้อมท่ีเกิดขึน้ ในทวปี อเมริกาเหนือและอเมรกิ าใตไ้ ด้
๖. วเิ คราะห์เหตุและผลกระทบตอ่ เน่ืองจากการเปลี่ยนแปลงของส่ิงแวดล้อมในทวปี อเมริกาเหนือและอเมริกาใต้ที่ส่งผลต่อประเทศไทยได้

สภาพแวดล้อมทางกายภาพของทวปี อเมรกิ าใต้

• ทวีปอเมริกาใตม้ ีขนาดพน้ื ทีร่ วม ๑๗,๘๒๓,๐๒๙ ตารางกโิ ลเมตรหรอื ประมาณร้อยละ ๑๒ ของพืน้ แผ่นดนิ โลก
• มีขนาดใหญ่เป็นลาดับ ๔ รองจากทวปี เอเชยี ทวปี แอฟริกา และทวีปอเมรกิ าเหนอื
• ลกั ษณะรปู รา่ งคล้ายกบั ทวปี อเมริกาเหนือ คอื คลา้ ยกับรปู สามเหลี่ยม พ้นื ท่ที างตอนบนเป็นฐานกวา้ ง

แลว้ เรียวแคบลงมาทางใต้

ลกั ษณะทั่วไปของทวปี อเมรกิ าใต้

ทิศเหนอื ทศิ ตะวนั ออก

ติดตอ่ กับทวีปอเมรกิ าเหนือ ทะเลแคริบเบยี น จดมหาสมุทรแอตแลนตกิ ตาแหนง่ ภาคพื้นทวีป
มหาสมทุ รแอตแลนตกิ ตาแหนง่ ภาคพื้นทวปี ตะวันออกสดุ คือ แหลมโกเกย์รสู ในบราซิล
เหนอื สุด คอื แหลมกายีนัส ในโคลอมเบยี

ทศิ ตะวันตก ทิศใต้

จดอา่ วปานามา มหาสมุทรแปซิฟิก ตาแหนง่ ภาคพืน้ จดช่องแคบเดรก ซ่งึ ค่ันกับทวีปแอนตาร์กตกิ า
ทวปี ตะวันตกสุด คอื แหลมปารีญสั ในเปรู ตาแหนง่ ภาคพื้นทวปี ใต้สดุ คือ แหลมโฟรเวริ ์ค
ในชิลี

ภมู ิลักษณข์ องทวีปอเมรกิ าใต้

ภมู ิลกั ษณ์ของทวีปอเมรกิ าใต้ส่วนใหญ่มี ๔ ลักษณะ คือ เทือกเขาสงู ทีส่ งู ทรี่ าบ และเกาะ และหมเู่ กาะ
• เขตกลมุ่ เทอื กเขาสงู ตะวนั ตก

- ประกอบดว้ ยเทือกเขาแอนดีส (Andes) เป็นเทอื กเขาท่ยี าวทส่ี ุดในโลก มียอดสงู สดุ ชอื่ “อากอนกากวา” (Aconcagua)
- เขตกลุม่ เทอื กเขาสูงด้านตะวันตกเกิดข้นึ จากแผ่นเปลอื กโลก “นาซกา” และ “แอนตาร์กตกิ ” เคล่ือนที่มุดตัวสอดใตแ้ ผน่

ทวปี อเมริกาใต้
- ลักษณะภมู ปิ ระเทศเปน็ แนวเทือกเขาแคบ ประกอบดว้ ย ยอดเขา พนื้ ท่ีสูงชัน หบุ เหวลกึ จานวนมาก
- ทร่ี าบสงู สาคัญ คือ ท่รี าบสงู โบลิเวยี พน้ื ท่ีบางบรเิ วณดนิ และแหลง่ นา้ สมบูรณ์ สามารถทาเกษตรกรรมได้ดี จึงเป็นท่ีตง้ั ของ

แหลง่ ชุมชนชาวพ้นื เมืองมาต้ังแต่สมัยโบราณ
- แหลง่ น้าที่สาคัญคอื ทะเลสาบตีตีกากา (Titicaca) และทะเลสาบโปโอโป (Poopo)

เทอื กเขาแอนดีส เปน็ เทือกเขาท่สี ลบั ซับซอ้ นยาวตลอดชายฝงั่ ตะวันตกของทวปี อเมริกาใต้ ต้ังแต่ประเทศเวเนซุเอลาลงไป
ถงึ กลุม่ เกาะเตยี รร์ าเดลฟวยโก (ทมี่ าของภาพ : http://www.skyscrapercity.com)

• เขตท่สี งู ตะวนั ออก

ทสี่ ูงกอี านา เปน็ เขตหินเกา่ มอี ายุมากกวา่ ๕๗o ล้านปี เป็นต้นกาเนิดของแม่นา้ หลายสายทีไ่ หลลงสมู่ หาสมุทรแอตแลนตกิ เช่น แมน่ า้ โอรีโนโก
แม่น้ารอี ูบรงั กู แม่น้าเมตา และสาขาของแม่นา้ แอมะซอน เปน็ ต้น
ท่สี งู บราซลิ พืน้ ทด่ี ้านตะวนั ออกมีลักษณะสูงชันแลว้ ค่อย ๆ ลาดต่าลงมาทางดา้ นตะวันออกซึ่งอย่ทู างตอนกลางของทวีป เปน็ แหล่งกาเนดิ ของ
แม่นา้ หลายสายท่เี ปน็ สาขาของแม่น้าแอมะซอน รวมถงึ เป็นตน้ กาเนิดของแม่นา้ ปารากวยั แมน่ า้ ปารานา และแมน่ า้ อุรุกวัยด้วย
ท่สี ูงปาตาโกเนยี อย่ทู างตอนใตข้ องทวปี ในประเทศอาร์เจนตินา เปน็ เขตหินใหมเ่ ปน็ ที่สงู ทเี่ กิดจากเถ้าถา่ นของลาวาภุเขาไฟสีดา เปน็ ต้นกาเนดิ
ของแมน่ า้ ชูบตุ แม่นา้ รโี อเนโกร แมน่ า้ โคโลราโด เปน็ ต้น ท่ไี หลผา่ นไปทางตะวนั ออกลงสู่มหาสมุทรแอตแลนตกิ

• เขตทร่ี าบ

• เป็นเขตท่ีราบลมุ่ น้าอันเกดิ จากดินตะกอนทแี่ ม่น้าสายตา่ ง ๆ พัดพามาทบั ถมกันอยู่ระหว่างทส่ี ูงตา่ ง ๆ พ้นื ท่ีมคี วาม
อุดมสมบูรณ์ จึงเปน็ แหลง่ เกษตรกรรมที่สาคญั ของทวีป

• เขตทร่ี าบลุ่มของทวีปอเมริกาใต้ แบ่งเปน็
ท่ีราบยาโนส
ที่ราบลมุ่ น้าแอมะซอน
ที่ราบลุ่มนา้ ปารานา-ปารากวัย-อรุ ุกวัย

• เกาะและหมู่เกาะ

• ดา้ นทิศตะวันตกเฉียงใต้ของทวปี อเมรกิ าใตต้ ั้งแต่ละติจดู ๔๑ องศาใต้ ลงไปจนถึงปลายสดุ แหลมฮอร์นมีเกาะและหมู่เกาะจานวนมาก
เรยี กวา่ กลุ่มเกาะโชโนส

• กลมุ่ เกาะเตียร์ราเดลฟวยโก ประกอบดว้ ยเกาะทกุ เกาะทอ่ี ยตู่ อนใตข้ องช่องแคบมาเจลลนั เป็นท้ังเกาะภเู ขาไฟ และเกาะชายฝ่ังท่เี ปน็ ฟอี อร์ด
ซ่งึ เกดิ จากการกระทาของธารนา้ แข็ง

ภมู อิ ากาศและพชื พรรณธรรมชาติของทวีปอเมรกิ าใต้

ทวปี อเมรกิ าเหนือจดั แบง่ ลกั ษณะภมู ิอากาศได้ ๙ ลักษณะ

ภูมอิ ากาศ บรเิ วณทพี่ บ สภาพภมู ิอากาศ พชื พรรณธรรมชาติ

แบบเขตร้อน • พนื้ ที่สว่ นใหญข่ องบราซิลกับ • มีอณุ หภูมเิ ฉลยี่ สูงกวา่ ๒๗ • เปน็ ปา่ ดิบ ตน้ ไม้ขนาดใหญข่ ้ึน
แบบสะวนั นา
ชายฝ่งั ตะวันออกเฉยี งใต้ของ องศาเซลเซียส ปรมิ าณนา้ ฝน ปะปนอยา่ งหนาแนน่ เรียกว่า

บราซลิ และด้านทิศตะวันตก เฉลีย่ สูงกวา่ ๒,๕oo มลิ ลิเมตร “ป่าเซลวาส”

ของโคลอมเบีย ต่อปี

• แถบลุม่ น้าโอรีโนโก ที่สูงกอี านา • มีอุณหภูมสิ งู ตลอดปี • เป็นทงุ่ หญา้ สะวันนา ผสมกบั

เปน็ พืน้ ที่ในประเทศโคลอมเบีย • ฝนตกชุกในฤดรู อ้ น ฤดูหนาว ป่าโปร่ง

เวเนซุเอลา กายอานา ทีอ่ ยู่ทาง อากาศแห้ง

ตอนเหนือของทวปี และท่ีสูง

บราซิล ทร่ี าบสงู มาตูโกรสซู

ในประเทศบราซิล

แบบอบอุน่ ชืน้ • ระหวา่ งท่ีสงู บราซิลและทส่ี งู ปา • ฤดหู นาวอากาศไมห่ นาวจัด • เปน็ ไมเ้ นื้อออ่ น ต้นสงู ใหญ่
ตาโกเนยี หรอื พืน้ ท่ี ทางตอนใต้ ฤดรู ้อนอากาศอบอ่นุ พวกไม้สน เช่น ปาราไพน์
ของประเทศบราซิล พน้ื ท่ี เควบราโช เปน็ ต้น
บางส่วนของประเทศ
อาร์เจนตินา โบลิเวยี ปารากวยั
และสว่ นใหญข่ องประเทศ
อรุ กุ วยั

ภูมอิ ากาศ บริเวณทีพ่ บ สภาพภมู ิอากาศ พชื พรรณธรรมชาติ
แบบกงึ่ แหง้ แล้ง
แบบทะเลทราย • บริเวณภาคเหนอื ของประเทศ • ฤดูรอ้ นมีอุณหภมู ิสงู กว่า ๒๒ • เป็นทุ่งหญา้ สน้ั ไมพ้ ุ่มเต้ยี
โคลอมเบียและเวเนซเุ อลา
แบบเมดิเตอรเ์ รเนียน องศาเซลเซียส ไม้หนาม และพชื ทท่ี นต่อ

และทสี่ งู ปาตาโกเนยี ทางตอน • ฤดูหนาว มีอณุ หภมู ิเฉลี่ยตา่ กว่า ความแห้งแลง้ ได้ดี
ใต้ของประเทศอารเ์ จนตินา
๒๒ องศาเซลเซยี ส

• บริเวณพน้ื ท่ี ทางตอนใต้ของ • อณุ หภมู ริ ะหว่างกลางวันและ • ส่วนใหญเ่ ป็นพวกตะบองเพชร

ประเทศเปรแู ละตอนเหนือของ กลางคนื แตกตา่ งกนั มาก มฝี น ไมห้ นาม ไม้พุ่ม และไม้ดอก

ประเทศชิลี ตกนอ้ ย ทะเลทราย

• จัดเป็นพืน้ ท่ีท่มี คี วามแห้งแล้ง

มากที่สุดแหง่ หนง่ึ ของโลก

• ทางแถบชายฝงั่ มหาสมุทร • มอี ากาศรอ้ นและแห้งแล้ง • พบมากเปน็ พืชทมี่ เี ปลือกหนา
แปซิฟิก ทางตอนกลางของ
ประเทศชลิ ี ในฤดูร้อน สว่ นฤดหู นาวอากาศ ลาต้นเลก็ ใบมคี วามมัน มกั มสี ี

หนาวและมฝี นตก เทาแกมเขยี ว ใบดกตลอดปี

ภมู ิอากาศ บรเิ วณท่ีพบ สภาพภมู ิอากาศ พืชพรรณธรรมชาติ
แบบภาคพืน้ สมุทร
ชายฝั่งตะวนั ตก • ตอน กลางของประเทศชลิ ลี ง • มีความอบอุ่นในฤดูร้อน • มีตน้ ไมข้ นาดใหญ่ขนึ้ อย่าง
แบบก่ึงขว้ั โลก
มาทางใต้ รวมไปถึงตอนใต้ ฤดูหนาวอากาศหนาวจัดมีฝน หนาแน่น สว่ นใหญเ่ ปน็ ปา่ ไม้
แบบท่สี งู
ของประเทศอารเ์ จนตินา ตกชกุ ตลอดปี ใบกวา้ งผลัดใบผสมกบั ปา่ สน

• พื้นทใ่ี ต้สดุ ของทวปี อเมรกิ าใต้ • ฤดรู อ้ นอุณหภมู ิสงู กวา่ ๑๐ -
แถบกลุ่มเกาะเตยี ร์ราเดลฟวยโก องศาเซลเซียส
• ฤดหู นาวอุณหภูมติ ่ากวา่ ๐

องศาเซลเซียส

• บริเวณภเู ขาของเขตทสี่ งู ต่างๆ • อณุ หภมู แิ ละปริมาณน้าฝนจะ -

ของทวีปและบริเวณเทอื กเขา เปลย่ี นแปลงไปตามความสูง

แอนดีส ของพ้ืนท่ี กล่าวคือ ทุกๆ

ความสงู ๑๘๐ เมตร อณุ หภูมิ

จะลดลง ๑ องศาเซลเซียส

ดนิ ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวปี อเมรกิ าใต้

ปา่ ไม้ • ดินที่พบเป็นดินบนพื้นที่ดอน ดนิ สีแดง มคี วามอุดมสมบูรณ์ของดินตา่ มาก พบกระจายทางตอนบน ตอนกลาง และ
และสัตว์ปา่ ทางตะวันออกของทวีป เปน็ ดินปา่ ไม้แตม่ ีการนามาใชเ้ พ่อื การปลกู พืชไร่ บรเิ วณริมน้าขนาดใหญม่ พี ื้นท่ี ราบเกิดจาก
การทับถมของตะกอนจากลาน้า ดนิ มีความอุดมสมบูรณด์ ินสูง จึงเหมาะกบั การเกษตรกรรม
แร่
• พ้นื ท่ปี า่ ไม้แหลง่ ใหญท่ ่ีสุดของทวีปอเมรกิ าใต้ คอื ปา่ ฝนเขตรอ้ นหรือปา่ ดิบชื้นลมุ่ แมน่ ้าแอมะซอนและสาขา มีลักษณะ
นา้ เป็นป่าดิบหรือ ป่าเซลวาส ทวีปอเมริกาใตม้ ีสัตวป์ ่าหายากอยู่มากจาแนกไดห้ ลายสายพนั ธุไ์ ด้ สัตวพ์ ้ืนเมืองของทวปี
อเมรกิ าใตท้ ร่ี ้จู กั กันท่วั ไปเช่น ปลาปิรันยา งูยักษ์อะนาคอนดา อิกัวนา กบพษิ นกมาคอว์ ลงิ ชนดิ ต่างๆ เป็นตน้

• แรส่ าคญั ของทวีปอเมรกิ าใต้ เช่น เหลก็ ทองแดง ทองคา บ็อกไซต์ นิกเกลิ พลวง ดีบกุ สงั กะสี ตะก่วั เพชร ถา่ นหิน
ฟอสเฟต เป็นต้น แรท่ ผี่ ลิตไดม้ ีปรมิ าณมากเกนิ กวา่ ความตอ้ งการภายในทวีป จงึ มกี ารสง่ ออกไปต่างประเทศในรปู ของ
วตั ถุดบิ ตลาดสาคัญ คือ สหรฐั อเมรกิ า ยโุ รป จนี และญ่ีป่นุ

• แมน่ ้าแอมะซอนและสาขาแม่น้าแอมะซอน เปน็ แหล่งน้าท่ีมีความสาคัญตอ่ ทวีปอเมรกิ าใต้ เป็นบรเิ วณท่ีมีความ
อดุ มสมบูรณ์อย่างมาก แมน่ า้ ปารานาเปน็ เส้นทางคมนาคมทางนา้ ทส่ี าคญั สว่ นแหล่งนา้ ทีเ่ ปน็ ทะเลสาบมีหลาย
แหลง่ ท่ีสาคัญ เช่น ทะเลสาบตีตีกากา ทะเลสาบโปโอโป ซงึ่ อย่บู นเทือกเขาแอนดสี ทะเลสาบโซบราดนิ โญ
ในประเทศบราซลิ เปน็ ตน้

ลกั ษณะทางประชากรของทวปี อเมริกาใต้

ลักษณะทัว่ ไปทางประชากรของทวปี อเมริกาใต้

ชาวอินเดียน

• หรอื อเมรนิ เดยี น (Amerindian) เป็นชนพน้ื เมืองดั้งเดมิ ของทวีป อาศยั กระจายอยใู่ นหลายพ้ืนทตี่ ้งั แตท่ าง
ตะวันตก และเป็นผสู้ รา้ งอาณาจักรอินคาอนั เป็นอาณาจกั รเกา่ แกท่ ย่ี ่งิ ใหญ่

ชาวผวิ ขาว

• จานวนมากมาจากประเทศสเปน โปรตุเกส และอิตาลี ท่เี หลือเปน็ ประเทศฝร่งั เศส สหราชอาณาจักร เยอรมนี
เนเธอรแ์ ลนด์ กลมุ่ ชาวผิวขาวได้ทาให้เกิดการเปลย่ี นแปลงครั้งใหญ่ทั้งทางดา้ นการเมือง การปกครอง ระบบ
เศรษฐกจิ สังคมและวัฒนธรรม รวมทัง้ วิถกี ารดาเนนิ ชีวติ ของผูค้ น

ชาวผิวด้า

• แตเ่ ดมิ เป็นพวกแอฟรกิ ัน เขา้ มาสู่ทวปี อเมรกิ าใตโ้ ดยเขา้ มาเป็นแรงงาน ตอ่ มาชาวผวิ ดาไดต้ งั้ ถน่ิ ฐานอย่าง
ถาวร ส่วนใหญอ่ าศัยอยใู่ นประเทศบราซิล โคลอมเบยี กายอานา

กลุ่มคนเลือดผสม

อนิ เดียน ผวิ ขาว เมสติโซ (Mestizo)
ซัมโบ (Zambo)
ผวิ ดา อนิ เดยี น มูแลตโต (Mulatto)

ผวิ ดา ผวิ ขาว

การเปลยี่ นแปลงประชากรของทวปี อเมรกิ าใต้

อเมรกิ าใตเ้ ปน็ อีกทวปี หนึ่งที่มีประชากรเพ่ิมข้ึนอยา่ งรวดเร็ว จากจา้ นวนประชากรประมาณ

๓๕๘ ล้านคน ๔๑๕ ล้านคน

(ค.ศ. ๑๙o๓) (ค.ศ. ๒๐๑๕)

บริเวณประชากรหนาแนน่ บริเวณประชากรเบาบาง

• ชายฝัง่ ด้านตะวันออกของทวปี ลงมาทางใตใ้ นเขต • บรเิ วณท่ีสงู กอี านา
ประเทศบราซลิ อุรกุ วยั และประเทศอาร์เจนตนิ า • บนเทอื กเขาแอนดีส
• ทรี่ าบลุ่มแม่น้าแอมะซอน
• ตอนบนของทวปี ต้ังแต่ชายฝ่ังทะเลแคริบเบยี นจนถงึ • ท่สี ูงปาตาโกเนยี
อ่าวปานามา • ปลายแหลมสดุ ของทวีป

• ตอนกลางของประเทศชิลี

ลกั ษณะทางสงั คมและวัฒนธรรมของทวีปอเมรกิ าใต้

ลกั ษณะท่ัวไปทางสังคมและวฒั นธรรมของทวปี อเมริกาใต้

• สงั คมของทวปี อเมรกิ าใต้ยังมีลกั ษณะของสังคมเกษตรกรรม ประชากรส่วนใหญย่ งั มีอาชพี ที่เกีย่ วข้องกบั การเพาะปลกู และเลี้ยงสัตว์
แตม่ คี วามแตกตา่ งมาก ระหวา่ งผ้ทู ี่อาศยั อยู่ในเมอื งใหญก่ บั ชนบท

• ความแตกตา่ งทางสงั คมกย็ งั ปรากฏอย่เู ชน่ กนั โดยเฉพาะประเทศที่มีจานวนประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวผวิ ขาว ได้แก่ ประเทศ
อารเ์ จนตินา อุรกุ วยั สภาพสงั คมมีความเจริญกา้ วหน้าและผคู้ นมีฐานะความเป็นอยู่ รายได้ การศึกษาดกี ว่าประเทศทีป่ ระชากรส่วนใหญ่
เป็นชาวอนิ เดียน หรือเมสตโิ ซ อย่างเช่น ประเทศปารากวัย เอกวาดอร์ เปรู ชิลี เปน็ ตน้

• วัฒนธรรมตะวันตกทน่ี าเขา้ มาเผยแพร่โดยชาวสเปนและโปรตุเกสตง้ั แต่คริสต์ศตวรรษท่ี ๑๖ ได้กลายเป็นพนื้ ฐานของสงั คมเกือบทุก
ประเทศมาจนถงึ ปัจจุบนั เรยี กว่า “วัฒนธรรมแบบลาตนิ อเมริกา” และมบี ทบาทต่อการดารงชีวติ ของผคู้ นทัง้ ทวีป

ประชากรสว่ นใหญ่นบั ถอื ศาสนาครสิ ตน์ กิ ายโรมนั คาทอลกิ
ประเทศสว่ นใหญ่ใช้ภาษาสเปนเปน็ ภาษาราชการ

ภาษาสเปนและภาษาอังกฤษเปน็ ภาษากลางท่ผี คู้ นในทวปี ใชต้ ิดตอ่ สอ่ื สารกนั

การเปลีย่ นแปลงลกั ษณะทางสงั คมและวัฒนธรรมของทวปี อเมริกาใต้

ชมุ ชนชนบท เปลยี่ นแปลงไปสู่ สังคมเมอื งมากขนึ้

ผู้ท่ที าอาชพี เกษตรกรรม ถูกผลักดนั ใหเ้ ปลยี่ นมาทา การคา้ ขาย
หรือผู้ใช้แรงงานในเขตเมืองใหญ่

ลกั ษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต้

ลกั ษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวปี อเมริกาใต้

• ประเทศสว่ นใหญ่ในทวปี อเมริกาใตจ้ ัดอยู่ในประเทศกาลังพัฒนา ปัญหาใหญ่ต่อการพฒั นาเศรษฐกิจของทวปี มีดงั น้ี

๑ การได้รับผลกระทบจากภาวะความผนั ผวนของเศรษฐกจิ โลก
๒ การขาดแคลนแหลง่ เงนิ ทนุ และเทคโนโลยี
๓ การขาดแคลนแรงงานทีม่ ที ักษะฝมี ือ
๔ สินค้าส่งออกส่วนใหญ่เปน็ ผลผลิตทางการเกษตรหรือวตั ถดุ ิบท่มี ิได้แปรรูปซงึ่ มรี าคาต่า
๕ ตลาดภายในทวีปมีขนาดเลก็ และมีอตั ราการบรโิ ภคตา่
๖ มีอตั ราการพ่งึ พงิ เงนิ ตราจากต่างประเทศสูง
๗ ความไม่มัน่ คงทางการเมอื ง

กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมริกาใต้
การเพาะปลูก

พชื เศรษฐกจิ ที่สา้ คัญ

กาแฟ ออ้ ย ขา้ วโพด มันฝรัง่

ข้าวเจา้ ผลไม้ (ปลกู มากคือ กล้วยหอม) โกโก้ ฝา้ ย

ปัญหาใหญอ่ ยา่ งหนึง่ ของการเพาะปลกู ในทวีปอเมรกิ าใต้ คอื พนื้ ที่ราบเพือ่ การเพาะปลูกมจี ากดั จงึ มกี ารบุกรุกป่าแอมะซอน
เพือ่ การเพาะปลกู ในพนื้ ทีข่ นาดใหญ่

การเล้ยี งสตั ว์

ความอดุ มสมบรู ณข์ องท่งุ หญ้าทม่ี กี ระจายอย่ทู ว่ั ทง้ั ทวีปอเมรกิ าใต้ รวมถึงสภาพอากาศอันเหมาะสม ทาให้ทวปี อเมรกิ าใตเ้ ป็นแหล่ง
เล้ยี งสัตวส์ ้าคญั ของโลก พื้นทีท่ ่มี กี ารเลย้ี งสัตวม์ ากมกั จะอยใู่ นบริเวณเดียวกับพืน้ ทเ่ี กษตรกรรม
• การเลย้ี งสตั ว์เพอ่ื การสง่ ออกท่สี า้ คญั ในทวปี อเมรกิ าใต้

โคเน้ือ โคนม : ใชเ้ พอื่ เป็นอาหารและรีดนม สกุ ร : มกี ารเลี้ยงเป็นอาหารเพื่อบริโภคภายในทวีป

สตั วป์ ีก : มเี ล้ียงกันมากในทกุ ประเทศ โดยเฉพาะไก่ แกะ : เล้ยี งเพ่อื ตัดขนและใช้เน้อื เปน็ อาหาร
พันธุ์เน้ือ และไกพ่ ันธ์ไุ ข่

การประมง

• ทวปี อเมรกิ าใตจ้ ะมนี ่านน้าใหญล่ ้อมรอบทวีป แต่การทาประมงยังมีปรมิ าณน้อยเน่ืองจาก
มไี ว้ใช้เพื่อการบรโิ ภคภายในประเทศ

• แหล่งทาประมงสาคญั ของทวีปอยทู่ างชายฝงั่ ด้านมหาสมุทรแอตแลนตกิ และมหาสมทุ ร
แปซิฟกิ

• ประเทศท่จี ับสตั ว์น้าไดป้ รมิ าณมาก คือ ประเทศเปรู สว่ นประเทศทจี่ ับสัตว์นา้ ได้มาก
รองลงมา ไดแ้ ก่ ประเทศบราซิล อาร์เจนตนิ า และอรุ ุกวยั

• สัตวน์ า้ ท่ีจับได้ส่วนใหญไ่ ด้แก่ ปลาแอนโชวี ปลาซาร์ดีน และปลาแมคเคอเรล นอกจากนี้
มีกุง้ หอย และหมกึ

• สตั วน์ า้ ที่จับมาได้ สว่ นหนง่ึ ใช้บริโภคภายในทวีป และมีการแปรรปู เป็นอาหารสดแช่แข็ง
อาหารกระป๋อง อาหารอบแหง้ ผลิตภณั ฑ์อาหารทะเล แลว้ สง่ ออกไปจาหนา่ ยในตลาด
ยโุ รป สหรัฐอเมรกิ า ตะวนั ออกกลาง และแอฟริกา

บริเวณน่านนา้ ของเปรู มีสัตว์น้าชกุ ชมุ จึงเป็นแหล่งประมงสาคญั ของทวปี
(ทีม่ าของภาพ : http://bdoutdoors.com)

การท้าปา่ ไม้

• พน้ื ทปี่ ่าไมส้ าคญั ของทวีป คือ ป่าเซลวาส
• อุตสาหกรรมการทาป่าไมใ้ นทวปี อเมริกาใต้เปน็ การปลูกป่าแล้วตดั ไม้จากป่าท่ปี ลูก มาใชป้ ระโยชนแ์ ทน
• ผลผลติ ไมส้ ว่ นใหญเ่ ป็นการนามาใชภ้ ายในแตล่ ะประเทศ การสง่ ออกในรปู ของไม้แผ่นแปรรปู และไม้ซุงมนี ้อย
• ไม้ทีผ่ ลิตออกมานอกจากจะนามาใช้สร้างอาคารบ้านเรือนแลว้ ยังมกี ารนาไปผลติ เปน็ เยือ่ กระดาษ นามาทาเฟอรน์ ิเจอร์ แผน่ ไม้อดั

และผลติ ภณั ฑ์จากไม้

การขยายพืน้ ที่ทางการเกษตรในประเทศบราซิล และการถางปา่ ธรรมชาตเิ พื่อทาป่าปลูก ทาการเกษตรและเล้ยี งสัตว์สง่ ผล
ใหต้ ้องสญู เสียพน้ื ทป่ี ่าแอมะซอนไปเปน็ จานวนมาก
(ที่มาของภาพ : http://www.en.mereopress.com)

การท้าเหมืองแร่ นอกจากนี้ยงั มี

แร่เป็นทรพั ยากรทมี่ มี ูลค่าสงู ปรมิ าณเหมอื งแรท่ ม่ี ีจานวนมาก ปโิ ตรเลียม
ส่วนใหญ่เปน็

• เหมอื งทองคา้
• รองลงมาเป็นเหมืองทองแดง
• เหมืองแร่เหล็ก
• เหมืองแร่บ็อกไซต์

การผลติ แรท่ สี่ า้ คญั ของทวีปอเมรกิ าใต้

*จากข้อมูลขององคก์ ารสารวจทางธรณีวิทยาแห่งสหรัฐอเมรกิ า ค.ศ. ๒๐๑๖

อตุ สาหกรรม

• ลกั ษณะของอตุ สาหกรรมในทวปี อเมรกิ าใต้ เปน็ อตุ สาหกรรมขนาดเล็กและขนาดกลาง
• อุตสาหกรรมสว่ นใหญ่เป็นการแปรรปู ผลผลติ ทางการเกษตร เชน่ อุตสาหกรรมอาหาร เครือ่ งดมื่ อาหารสาเรจ็ รูป

อาหารแช่แข็ง เนือ้ สตั ว์อบแหง้ นา้ ตาลทราย และอตุ สาหกรรมเคมีภัณฑ์ เฟอรน์ ิเจอร์ ไมแ้ ปรรูป อตุ สาหกรรมเคร่อื งหนงั
ส่ิงทอ การพิมพ์ เคร่อื งใชไ้ ฟฟ้าและอปุ กรณ์อเิ ล็กทรอนกิ ส์ เคร่อื งคอมพวิ เตอร์ เคร่อื งแกว้ เปน็ ต้น
• ประเทศทีม่ อี ุตสาหกรรมเจรญิ กา้ วหน้ามาก คือ บราซิล อารเ์ จนตินา อุรุกวัย

บราซิลเป็นประเทศทมี่ อี ตุ สาหกรรมกา้ วหนา้ ประเทศหนึ่ง
โดยเฉพาะอตุ สาหกรรมยานยนต์

(ทมี่ าของภาพ : http://bertmaes.wordpress.com)

พาณชิ ยกรรม

การพาณชิ ยกรรมในทวปี อเมริกาใต้ยงั มีไมม่ าก เวเนซุเอลาเป็นประเทศท่ไี ด้ดุลการค้าเกนิ ดุลค่อนข้างมาก
เพราะมีสนิ ค้าสง่ ออกสาคญั คอื น้ามันและแกส๊ ธรรมชาติ

กลมุ่ เมอรโ์ คซรู ์ เปน็ กลมุ่ ความร่วมมือทางเศรษฐกจิ แบบตลาดรว่ มของทวีปอเมรกิ าใต้

(ที่มาของภาพ : venezuelanalysis.com)

การคมนาคมขนส่ง

ทางบก

เสน้ ทางถนน เส้นทางถนนทม่ี ีแพรห่ ลายมากที่สุดของทวปี อยบู่ รเิ วณชายฝงั่ ตะวันออกของประเทศบราซลิ เพราะมีเมืองท่ี
เป็นศนู ยก์ ลางอยู่หลายเมือง เป็นถนนทมี่ ยี านพาหนะคับคัง่ มาก

เสน้ ทางรถไฟ มีจากัดเฉพาะอยใู่ น ๓ ประเทศ ไดแ้ ก่ อารเ์ จนตินา(มเี ส้นทางรถไฟยาวทส่ี ดุ ในทวีป) รองลงมา คือ บราซิล
และชลิ ี ปจั จุบนั ในเมืองใหญ่ๆ ยังมีการสรา้ งทางรถไฟใต้ดินอย่างแพรห่ ลาย เพือ่ แกไ้ ขปญั หาการจราจร

ประเทศบราซิลมกี ารตัดถนนตามสันเขา เพือ่ ใหก้ ารคมนาคมระหว่างพืน้ ทต่ี า่ งๆ เปน็ ไปอยา่ งสะดวก

(ท่ีมาของภาพ : http://skyscrapercity.com)

การคมนาคมขนส่ง

ทางอากาศ

• ด้วยสภาพภูมปิ ระเทศท่ีมคี วามทรุ กนั ดารของทวปี รวมถึงการขยายตวั ของอุตสาหกรรมการท่องเท่ยี ว การคมนาคมทางอากาศ
จึงเพ่ิมขึ้นอยา่ งรวดเรว็ โดยเฉพาะเสน้ ทางการบินระหว่างประเทศภายในทวีป

• สนามบินจานวนมากในเกอื บทกุ ประเทศยงั ไม่ไดม้ าตรฐานโดยเฉพาะทางวงิ่ ปจั จุบนั หลายประเทศของทวปี อเมรกิ าใตไ้ ดส้ ง่ เสริม
ให้เปดิ บริการเสน้ ทางการบนิ เสน้ ทางใหมๆ่ เพ่มิ ข้ึน และเปดิ โอกาสใหเ้ อกชนได้เขา้ มาลงทุนในสายการบนิ ตน้ ทนุ ต่าทาใหป้ ระชาชน
สามารถเดนิ ทางโดยทางอากาศไดง้ ่ายขนึ้

• ทา่ อากาศยานที่สาคญั ของทวีปอเมรกิ าใต้ เช่น ท่าอากาศยานนานาชาติมนิ ิสโตร ปสิ ตารนิ ีของประเทศอารเ์ จนติน ทา่ อากาศยาน
เซาเปาลู กัวลโู ลสของประเทศบราซิล เปน็ ต้น

ท่าอากาศยานนานาชาตมิ นิ ิสโตร ปสิ ตารนิ ี ของประเทศอารเ์ จนตนิ า

การคมนาคมขนส่ง

ทางน้า

• แมน่ า้ ปารานา ต้นกาเนิดในประเทศบราซลิ เปน็ แมน่ ้าที่ใช้เปน็ เสน้ ทางคมนาคมทางนา้ ท่ีสาคัญรองจากแมน่ า้ แอมะซอน
• การขนสง่ ทางเรือมคี วามจาเปน็ อยู่มาก ท้งั เพอ่ื ลาเลยี งผู้โดยสาร การขนส่งและกระจายสนิ ค้า เป็นเสน้ ทางสาคัญทที่ าให้

การติดต่อระหว่างผูค้ นตอนกลางของทวปี กบั เมืองทางชายฝัง่ ทะเลซ่ึงมีความเจรญิ มากกว่าทาไดง้ า่ ยขึ้น
• เสน้ ทางทางน้าเปน็ หัวใจของระบบโลจสิ ตกิ ส์ (logistics) ของทวีปโดยเฉพาะการลาเลยี งผลผลติ ต่าง ๆ ออกสตู่ ลาดโลกใน

ทวปี อเมริกาเหนอื ยุโรป และเอเชยี และนาสินคา้ ตา่ ง ๆ กลับเข้ามาสูป่ ระเทศตา่ ง ๆ
• ประเทศท่ีมกี องเรอื พาณิชยล์ าเลียงสินค้ามากทสี่ ดุ คอื บราซิล รองลงมา คอื เวเนซุเอลา ชิลี อารเ์ จนตนิ า และเอกวาดอร์
• ทา่ เรอื นานาชาติท่ีสาคัญของทวีปมหี ลายแห่ง เช่น ท่าเรอื อะลูมา ท่าเรือองั กราโดสเรส ทา่ เรืออนั โตฟากสั ตา เปน็ ต้น

ท่าเรอื วัลปาไรโซ ประเทศชิลี

การเปลย่ี นแปลงทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต้

• นบั ตั้งแต่ ค.ศ. ๒๐๐๘ เปน็ ต้นมา เศรษฐกิจของทวปี อเมริกาใตฟ้ ื้นตวั ข้นึ จากภาวะเศรษฐกจิ ตกต่าทาให้ประชากรมีกาลังซ้อื สูงข้นึ
ประกอบกับมีการเข้ามาลงทนุ เพม่ิ ขึ้น ทาใหเ้ ศรษฐกิจของทวปี อเมรกิ าใต้โดยรวมมีอตั ราการเจรญิ เตบิ โตสงู ติดตอ่ กัน

• แนวโน้มการเปลีย่ นแปลงทางเศรษฐกิจมีการขยายพน้ื ท่เี พาะปลกู พชื ผลทางการเกษตรมากขน้ึ การเพาะปลูกเพ่ือการยังชีพ
เปลี่ยนเป็นการเพาะปลกู แบบไรแ่ ละฟารม์ สมัยใหม่ เปน็ การผลติ เพ่ือจาหนา่ ย

• มกี ารลงทนุ ทางดา้ นอุตสาหกรรมสมัยใหมเ่ พ่ิมมากขน้ึ ในทวีปอเมรกิ าใต้ ไม่ว่าจะเป็นอตุ สาหกรรม ปโิ ตรเคมี พลังงาน เครือ่ งไฟฟ้า
ยานยนต์ ชิ้นส่วนอิเลก็ ทรอนิกส์ และผลิตภัณฑอ์ าหารสาเร็จรปู เพอื่ รองรบั ความตอ้ งการของผบู้ ริโภคทม่ี ีแนวโน้มสงู ข้ึนและเพ่ือ
ลดการขาดดุลการค้าที่ตอ้ งนาสนิ คา้ เหลา่ นเ้ี ขา้ มาจากต่างทวีป

• แม้เศรษฐกิจโดยภาพรวมของทวีปอเมริกาใตม้ ีอัตราเฉลย่ี ดีขึ้น แตค่ วามเจรญิ ก้าวหน้าและความอยดู่ กี นิ ดขี องประชากรยงั จากดั
เฉพาะบางประเทศเท่านนั้ คอื บราซิลและอารเ์ จนตนิ า ที่มีเศรษฐกจิ ขนาดใหญ่ รวมถึงเวเนซุเอลาทมี่ ีรายได้จานวนมากจากการ
สง่ ออกนา้ มันหรอื ชิลที ่มี รี ายได้มากจากสนิ แร่ ทาให้ชอ่ งว่างระหวา่ งรายได้ของประเทศที่มเี ศรษฐกิจดีกบั ประเทศท่เี ศรษฐกจิ ไมด่ ี
หา่ งออกไปอีก

ปฏสิ มั พนั ธ์ระหวา่ งมนษุ ยก์ บั ส่งิ แวดลอ้ มในทวีปอเมรกิ าใต้

สิ่งแวดลอ้ มใหม่ทางสังคมของทวีปอเมรกิ าใต้ มดี ังน้ี

เมอื งบาเอียเดการาเกซ (Bahia de Caraquez)

• เมืองท่าเลก็ ๆ ทางชายฝงั่ ตะวันตกของประเทศเอกวาดอร์ มปี ระชากรประมาณ ๓๐,๐๐๐ คน
• ค.ศ. ๑๙๙๘ ได้เกิดแผ่นดินไหวขนาด ๗.๒ ริกเตอร์ ส่งผลให้บ้านเมอื งเสียหายอย่างรุนแรง จนต้องมีการสรา้ งเมอื งใหม่ขึน้ โดยได้รับ

ความช่วยเหลือจากองคก์ รและหน่วยงานจากหลายประเทศ
• เมืองใหมไ่ ดถ้ กู สรา้ งข้นึ ดว้ ยหลักการอนุรักษ์ระบบนเิ วศและการพฒั นาย่ังยืน มีการอนุรกั ษแ์ ละป้องกนั ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมต่างๆ

เชน่ การปลกู ป่าชายเลน การอนุรกั ษ์สัตวป์ ่า
• ในวนั ท่ี ๒๓ กมุ ภาพนั ธ์ ค.ศ. ๑๙๙๙ เมืองบาเอียเดการาเกซ ได้รับการยกยอ่ งจากสหประชาชาตใิ หเ้ ปน็ เมอื งนิเวศ ปัจจบุ ันเมอื งน้ีได้

กลายเปน็ เมอื งทอ่ งเท่ยี วทีส่ าคัญแหง่ หนึง่ ของประเทศเอกวาดอร์

เมอื งมาเนาส์ (Manaus)

• เมืองหลวงของรฐั อามาโซนสั ประเทศบราซลิ เปน็ เมอื งทใี่ หญท่ ี่สุดในลุ่มน้าแอมะซอน
• ชว่ ง ค.ศ. ๒๐๐๕-๒๐๐๘ พ้นื ทีข่ องป่าในเมอื งมาเนาส์ถูกทาลายไปเป็นจานวนมากเนื่องจากมีการขยายพื้นที่ทางการเกษตรเพื่อปลกู ถ่วั เหลือง

ขา้ วโพด ออ้ ย และทาฟารม์ ปศุสตั ว์ขนาดใหญ่ รวมทงั้ มกี าร สร้างถนนเพอ่ื ขนสินคา้ ทางการเกษตรออกจากพ้ืนที่ป่า กิจกรรมเหล่าน้เี ป็นสาเหตุ
สาคัญทท่ี าใหพ้ น้ื ที่ปา่ ไมล้ ดจานวนลงอย่างมาก
• การขยายพืน้ ท่ี ทางการเกษตรจะทาให้บราซิลมผี ลผลติ ทางการเกษตรเพมิ่ มากขนึ้ แต่การที่พืน้ ที่ปา่ ไม้ถูกทาลาย สง่ ผลใหเ้ กดิ ภาวะโลกรอ้ น
• ปจั จุบนั รัฐบาลบราซลิ ไดม้ นี โยบายลดการบกุ รุกพื้นทีป่ ่า โดยมีการใชข้ ้อมูลจากดาวเทียมเพอื่ ตดิ ตามการเปลีย่ นแปลงของพน้ื ที่ป่าไม้ และ
พยายามส่งเสรมิ ให้การผลิตสินค้าเกษตรท่ีไมท่ าลายพนื้ ที่ป่า

*พ้นื ท่ีป่าในเมอื งมาเนาส์ทถี่ กู ทาลาย เนอ่ื งจากการขยายพื้นท่เี พื่อปลูกถัว่ เหลอื ง (ท่มี าของภาพ : http://picasaweb.google.com)

การอนรุ ักษ์ทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมในทวีปอเมรกิ าใต้

ปญั หาเกี่ยวกบั สิ่งแวดล้อมของทวีปอเมรกิ าใต้

๑ ความเสื่อมโทรมของทรัพยากรดิน

การชะล้างพงั ทลายของหน้าดนิ การทาไรเ่ ล่ือนลอย
จากการกระทาของฝน

ใชป้ ยุ๋ วิทยาศาสตรแ์ ละสารเคมี ผลกระทบจากการทาเหมอื ง
ในการกาจัดวชั พืชและแมลง

๒ ภยั ธรรมชาติ

แผ่นดนิ ไหว

• ประเทศในทวปี อเมริกาใตม้ กั ประสบกับปญั หาแผ่นดินไหวเสมอ ท้งั ประเทศเอกวาดอร์
เปรู และอาร์เจนตนิ า แต่ทีป่ ระสบภยั มากทส่ี ุด คือ ประเทศชลิ ี

อทุ กภยั และโคลนถลม่

• ทวปี อเมรกิ าใตป้ ระสบปัญหานีบ้ ่อย เพราะพืน้ ท่เี ปน็ เนินเขาสูงท่สี งู เมื่อฝนตกหนกั จึง
มดี ินหรือโคลนถล่มตามมา

ภัยแลง้

• สาเหตทุ าใหเ้ กิดภยั แลง้ และไฟป่ารุนแรงเสมอส่วนหน่งึ เปน็ เพราะปรากฏการณ์ลานญี า
ทาให้ผลผลติ ทางการเกษตรและปศสุ ัตว์เสยี หายอย่างหนกั

๓ การลดขนาดของธารน้าแข็ง

• การที่ธารน้าแขง็ บนเทือกเขาแอนดสี ละลายเร็วผดิ ปกติ สง่ ผลต่อปรมิ าณนา้ จืดตามธรรมชาติที่ประชากรใช้อปุ โภคบริโภค
การดารงชวี ิตของสัตว์ป่าและพชื พรรณธรรมชาติ

• ปญั หาการขาดแคลนน้าจืดกาลังเปน็ ปญั หาใหญ่ในหลายพื้นที่ของประเทศเอกวาดอร์ เปรู โบลิเวีย ชลิ ี และโคลอมเบีย
อันเป็นผลกระทบจากภาวะโลกรอ้ น

อากาศทีร่ ้อนขึ้นยงั สง่ ผลให้ธารนา้ แขง็ แตกหกั ง่าย
และไหลถล่มลงมา สร้างความเสียหายให้กับหมูบ่ า้ น

ทีอ่ ยู่ด้านลา่ งบ่อยคร้งั

(ท่มี าของภาพ : http://www.worldtouristplace.com)

๔ สิ่งแวดล้อมเป็นพิษ

เนื่องจากการเพ่มิ ข้นึ ของประชากรและความต้องการท่ีจะพัฒนาเศรษฐกิจ
ปญั หาส่ิงแวดลอ้ มทพี่ บ

เหมอื ง

มลพษิ ทางอากาศ ขยะมูลฝอยและสง่ิ ปฏิกลู การทา้ เหมอื งแร่

ส่งผลใหม้ ีปริมาณของเสียระบายออกสู่สิง่ แวดล้อมเปน็ จานวนมาก และไมส่ ามารถกาจดั ได้

แนวทางการอนุรกั ษ์ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ มของทวปี อเมริกาใต้

ให้ความรคู้ วามเขา้ ใจแกป่ ระชาชน
ดึงประชาชนเขา้ มามสี ่วนรว่ ม
บงั คับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครดั
ใช้นโยบายลดมลพษิ
ร่วมมือกับองคก์ รนานาชาติ

ตวั อยา่ งขอ้ ตกลง ท่ที ุกประเทศในทวีปอเมริกาใตใ้ ห้ความเหน็ ชอบและลงนาม

อนสุ ญั ญาว่าดว้ ยความหลากหลายทางชีวภาพ (Convention on Biological Diversity : CDB)
• วัตถปุ ระสงคเ์ พอ่ื อนุรักษค์ วามหลากหลายทางชีวภาพ

พิธสี ารเกยี วโต (Kyoto Protocol)
• ขอ้ ตกลงทางกฎหมายระหวา่ งนานาชาติที่จะรว่ มมือกันแก้ไขสภาวะโลกร้อน

อนุสัญญาว่าดว้ ยการคา้ ระหว่างประเทศซ่ึงชนิดสตั ว์ปา่ และพชื ป่าทใี่ กลส้ ูญพนั ธุ์
(Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Faund and Flora :CITES)
• ข้อตกลงทางกฎหมายระหวา่ งนานาชาตทิ ีจ่ ะรว่ มมือกนั แก้ไขสภาวะโลกรอ้ น

อนุสญั ญาบาเซล (The Basel Convention)
• ว่าดว้ ยการควบคุมการเคล่ือนย้ายข้ามแดนของของเสียอันตรายและการกาจดั เพ่อื ใหก้ ารนาเขา้ การสง่ ออก การนาผา่ น

การจดั การของเสียอนั ตรายมีความปลอดภยั

ผลกระทบจากการเปล่ยี นแปลงสิง่ แวดล้อมตอ่ ประเทศไทย

ผลต่อสภาพภมู อิ ากาศ การเปลีย่ นแปลงของสภาพภูมอิ ากาศ รวมท้ังการเกดิ ภยั ธรรมชาตมิ สี ว่ นทีท่ าใหป้ รากฏการณ์เอลนีโญ
และปรากฏการณล์ านีญามีความรุนแรงมากข้ึน ซงึ่ จะมีผลต่อสภาพภมู อิ ากาศโดยรวมของโลก

ปรากฏการณใ์ นสภาวะปกติ

• ลมคา้ พัดพาผวิ นา้ อนุ่ บรเิ วณศูนยส์ ูตรจากทางดา้ นตะวันออกของมหาสมทุ ร
แปซฟิ กิ แถบทวปี อเมริกาใต้ ไปทางด้านตะวนั ตกแถบทวีปเอเชียและ
ออสเตรเลีย

• กระบวนการระเหยของนา้ อุ่นทาให้เกิดความชน้ื และมฝี นตกเป็นบริเวณกวา้ ง
ในเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้และออสเตรเลยี ตอนเหนือ สว่ นประเทศไทยจะเขา้
สู่ช่วงฤดูฝน ส่งผลดีตอ่ การเกษตร

• กระแสน้าเย็นทไี่ หลมาแทนกระแสน้าอุน่ แถบอเมริกาใตไ้ ด้พดั พาแพลงก์ตอน
มาด้วย ทาใหม้ ปี ลาชุกชมุ ส่งผลดตี อ่ การประมงบริเวณชายฝง่ั ประเทศชิลแี ละ
เปรู แต่ทาใหม้ ีอากาศหนาวเย็นและเกิดความแห้งแลง้

ปรากฏการณ์เอลนีโญ (El Niño)

• ลมค้ามีกาลงั ออ่ นกว่าปกติ กระแสลมจงึ เปล่ียนทิศทางจากอนิ โดนเี ซียและ
ออสเตรเลียไปทางตะวนั ออก กระแสนา้ อุ่นจากศูนย์สูตรไหลไปแทนท่ี
กระแสน้าเย็นเปรู ทาให้แพลงกต์ อนลดน้อยลงส่งผลกระทบต่อการประมง

• อุณหภูมนิ ้าทะเลท่ีสงู ขึ้นสง่ ผลให้มีฝนตกมากกวา่ ปกติบริเวณชายฝง่ั ตะวันตก
ของทวปี อเมริกาใต้และบริเวณใกลเ้ คยี งและส่งผลใหเ้ กดิ ปญั หาน้าท่วม
และดินถลม่

• บรเิ วณเอเชียตะวนั ออกเฉียงใตแ้ ละออสเตรเลียตอนเหนือทีเ่ คยมีฝนตกมาก
จะมีฝนน้อยลง เกดิ ความแหง้ แลง้ และเกิดไฟปา่ รุนแรง ส่วนในประเทศไทย
มปี ริมาณฝนนอ้ ยกว่าปกติในช่วงฤดูรอ้ นและต้นฤดูฝน

ปรากฏการณ์ลานีญา (La Niña)

• ลมคา้ มกี าลงั แรงกว่าปกติ จึงพดั พาผวิ น้าทะเลทอ่ี ุ่นจากดา้ นตะวันออกของ
มหาสมุทรแปซฟิ กิ ไปสะสมทางดา้ นตะวนั ตกมากกว่าปกติ ทาให้บริเวณ
ดงั กลา่ วย่ิงมอี ณุ หภมู ินา้ ทะเลสงู มากยงิ่ ขึน้

• บริเวณออสเตรเลยี อินโดนีเซยี และฟิลิปปินส์ มีฝนตกหนักและน้าทว่ ม
ส่วนประเทศไทยอุณหภูมโิ ดยเฉล่ยี ลดลง ในฤดูรอ้ นมฝี นตก ฤดูฝนมฝี นตก
หนกั และนา้ ทว่ ม

• กระแสนา้ เยน็ ไหลมาแทนท่ีกระแสน้าอุ่น บรเิ วณนอกฝั่งประเทศเปรู ทาให้มี
แพลงกต์ อนจานวนมากและมีปลาชกุ ชมุ แตอ่ ุณหภมู ินา้ ทะเลที่ลดตา่ กวา่ ปกติ
สง่ ผลใหท้ วีปอเมรกิ าใต้มฝี นตกนอ้ ยและแห้งแล้งมากกว่าปกติ

การผลติ สินคา้ เกษตร หลายประเทศในทวีปอเมรกิ าใต้มีการเพาะปลูกพืชเมืองร้อนหลายชนิดเพอ่ื สง่ ออกสู่ตลาดโลกเชน่ เดยี ว
เพอ่ื การสง่ ออก กับไทย ส่งผลต่อปรมิ าณสนิ ค้าที่ตลาดโลกจะสัง่ ซือ้ จากไทยทาให้พืชผลของไทยไม่อาจตงั้ ราคาไดส้ งู
เนอื่ งจากตลาดโลกสามารถจะเลอื กสั่งซ้ือจากประเทศในทวีปอเมริกาใต้ซึ่งอาจเสนอราคาต่ากว่าสนิ ค้าไทย

พืชเศรษฐกจิ ทีเ่ ป็นคู่แข่งกนั

กาแฟ ออ้ ย มนั ส้าปะหลงั ปาล์ม