จังหวัดน่าน

สรุปผลการดาเนินงาน

ผู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชน
ในการขับเคลื่อนศูนยผ์ ู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชน

ระดับดีเด่น

ตามโครงการเสรมิ สรา้ งและพัฒนาผู้นาการเปลย่ี นแปลง

ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

ศูนยผ์ ู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชนตาบลนา้ ตก อาเภอนาน้อย จงั หวัดน่าน
สานักงานพัฒนาชุมชนจงั หวัดน่าน

คานา

กรมการพัฒนาชุมชน ได้ให้ความสาคัญในการเสรมิ สรา้ งผู้นาชุมชน โดยการพัฒนาศักยภาพ
ผู้นาชุมชนเพื่อเสรมิ สรา้ งความเข้มแข็งของชุมชนในระดับต่าง ๆ ให้ผู้นาชุมชนมีความรู้ คู่คุณธรรม
สามารถบรหิ ารจดั การชุมชนของตนเองได้และเป็นกาลังหลักในการขับเคล่ือนการดาเนินงานพัฒนา
ชุมชนในพื้นที่ขับเคลื่อนกิจกรรมการพัฒนาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและส่งเสรมิ
ความเข้มแข็งของชุมชน ซงึ่ ได้ไปสนับสนุนนโยบายรฐั บาลท่ีมุ่งสืบสาน รกั ษา ต่อยอด และพัฒนา
ประเทศตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระชนกาธเิ บศร มหาภูมิอดุลยเดช
มหาราชบรมนาถบพิตร รว่ มกับแนวคิดการพัฒนาพ้ืนที่และการออกแบบเชงิ ภูมิสังคมไทยเพ่ือสรา้ ง
การพึ่งตนเองและรองรบั ภัยพิบัติ สรา้ งการมีส่วนรว่ มของประชาชนมีภูมิคุ้มกัน ให้ชุมชนสามารถ
พึ่งตนเองได้

จงั หวัดน่าน ได้พิจารณาคัดเลือกศูนย์ผู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชนตาบลน้าตก อาเภอนาน้อย
จังหวัดน่าน เป็นศูนย์ผู้นาจิตอาสาพัฒนาชุมชนจังหวัดน่าน โดยเอกสารสรุปผลการดาเนินงานฉบับนี้
จัดทาข้ึนเพื่อเผยแพรข่ ้อมูลผลการดาเนินงานของศูนย์ผู้นาจิตอาสาพัฒนาชุมชนจังหวัดน่าน
ตามโครงการเสรมิ สรา้ งและพัฒนาผู้นาการเปล่ียนแปลง ในพ้ืนที่หมู่บ้านเป้าหมาย ซงึ่ ทางคณะผู้จดั ทา
หวังเป็นอย่างย่ิงว่าเอกสารฉบับน้ี จะก่อให้เกิดประโยชน์แก่ผู้เกี่ยวข้อง และผู้ท่ีสนใจท่ีจะนาแนว
ทางการพัฒนางานพัฒนาชุมชนไปประยุกต์ใชใ้ ห้เกิดประโยชน์ต่อไป

ขอขอบคุณทุกท่าน ภาคีการพัฒนาทุกภาคส่วนทุกระดับ ท่ีมีส่วนรว่ มในการดาเนินงาน
ครงั้ น้ีให้สาเรจ็ ลุล่วงด้วยดี

ผู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชนตาบลน้าตก
เมษายน 2565

ยผลให้ชาวบ้านปลูกผักสรา้ งความมั่นคงด้านอาหารช่วงโควดิ -19 ใน

ท่ามกลางวกิ ฤตการแพรร่ ะบาดของเชือ้ ไวรสั โคโรนา 2019

(โควดิ - 19) ได้ อย่างเป็นรูปธรรม โดยกรมการพั ฒ นาชุมชน ได้ ให้

ความสาคัญในการเสรมิ สรา้ ง ผู้นาชุมชน โดยมุ่งพัฒนาศักยภาพ

ยกระดั บขีดความสามารถของผู้นาชุมชน เพื่อเป็นกลไกหลักในการ

เสรมิ สรา้ ง ความเข้มแข็งของชุมชนในทุกระดับเป็นกาลังหลักใน

การ “คิด ทา นา เปลี่ยน” สรา้ งพลังชุมชน ใชพ้ ลังชุมชน ในการ

พัฒนาชุมชน ผ่านกระบวนการพัฒนาศักยภาพผู้นาการเปล่ยี นแปลง เพ่ือ

สารบญั

หน้า

ส่วนที่ 1 ข้อมูลทว่ั ไปของศูนย์ผู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชนจงั หวดั น่าน 1
1.1 ความเปน็ มาของศูนย์ผู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชน 1
1.2 ขอ้ มูลของศูนยผ์ ู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชน 3

ส่วนที่ 2 กระบวนการขับเคลื่อนศูนยผ์ ู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชนจงั หวัดน่าน 6
2.1 ผลสาเรจ็ เปน็ รูปธรรมของทมี ขบั เคลือ่ นศูนยผ์ ู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชน 6
2.2 กระบวนการสรา้ งและพัฒนาทีมผู้นาการเปล่ียนแปลงในการขบั เคล่ือน
ศูนยผ์ ู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชน 12

2.3 แนวทางการขบั เคลื่อนศูนย์ผู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชนให้เกิดความยัง่ ยืน 18

ส่วนท่ี 3 การพัฒนาขยายผลและความคิดสรา้ งสรรค์ ในกระบวนการขับเคล่อื น 25
การสรา้ งความม่ันคงทางอาหารให้เกิดต่อเนื่องอยา่ งยงั่ ยนื

ภาคผนวก

แบบเสนอโครงการ ขอรบั การสนับสนุนการดาเนินงาน

รายงานการประชุมคณะกรรมการขบั เคลอื่ นศูนย์ผู้นาจติ อาสาพัฒนาชุมชนจงั หวัดน่าน

1

ส่วนที่ 1

ข้อมูลท่วั ไปของศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวดั น่ำน

1.1 ควำมเปน็ มำของศูนย์ผูน้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

ศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชน เป็นสถำนที่บ่มเพำะภำวะผู้นำ ทักษะชีวติ ทักษะอำชีพ กำร
พัฒนำคุณภำพชีวติ ประชำชน และกำรบรหิ ำรจัดกำรชุมชนเพื่อกำรพัฒนำอย่ำงย่ังยืน และเป็นศูนย์
ประสำนงำนภำคีเครอื ข่ำยจติ อำสำพัฒนำชุมชนระหว่ำงภำครฐั ภำคประชำชน และภำคีกำรพัฒนำในพ้ืนท่ีทั้ง
7 ภำคส่วน โดยมีชุมชนเป็นศูนย์กลำง ด้วยกำรส่งเสรมิ ผู้นำชุมชน กลุ่ม องค์กร เครอื ข่ำยงำนพัฒนำชุมชน
ที่เป็นทุนทำงสังคม ใชพ้ ลังภูมิปัญญำให้เป็นพลังในกำรสรำ้ งสรรค์งำนพัฒนำชุมชน ส่งเสรมิ สนับสนุนกำร
พัฒนำทักษะชีวติ ทักษะอำชีพ รวมถึงกำรพัฒนำภำวะผู้นำ สรำ้ งเสรมิ อุดมกำรณ์ทำงำนเพ่ือสำธำรณะ
ในรูปแบบผู้นำจติ อำสำ พัฒนำชุมชน มีจติ สำนึกรบั ผิดชอบต่อชุมชน มีบทบำทและมีส่วนรว่ มในกำรพัฒนำ
และเสรมิ สรำ้ งชุมชนให้เข้มแขง็ อยำ่ งย่ังยืนตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง

1.1.1 หลักกำรและเหตุผล

ยุทธศำสตรช์ ำติ 20 ปี (พ.ศ.2561 - 2580) มุ่งเน้นกำรพัฒนำเพ่ือให้บรรลุวสิ ัยทัศน์
“ประเทศไทยมีควำมมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนำแล้วด้วยกำรพัฒนำตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง”
โดยมียุทธศำสตรด์ ้ำนกำรสรำ้ งโอกำสและควำมเสมอภำคทำงสังคม ที่มีเป้ำหมำยกำรพัฒนำให้ควำมสำคัญ
ในกำรดึงเอำพลังของภำคส่วนต่ำง ๆ ท้ังภำคเอกชน ประชำสังคม ชุมชนท้องถิ่นและประชำชนมำรว่ มขับเคล่ือน
กำรเสรมิ สรำ้ งควำมเข้มแข็งของชุมชนในกำรจดั กำรตนเอง และกำรเตรยี มควำมพรอ้ มของประชำกรไทยท้ังในมิติ
สุขภำพ เศรษฐกิจ สังคม และสภำพแวดล้อมให้เป็นประชำกรท่ีมีคุณภำพ สำมำรถพึ่งตนเองและทำประโยชน์
แก่ครอบครวั ชุมชน และสังคม ซ่ึงสอดคล้องกับหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงของพระบำทสมเด็จ
พระชนกำธเิ บศร มหำภมู พิ ลอดุลยเดชมหำรำช บรมนำถบพติ ร รว่ มกับแนวคิดกำรพัฒนำพ้ืนที่และกำรออกแบบ
เชงิ ภูมิสังคมไทยเพ่ือสรำ้ งกำรพึ่งตนเองและรองรบั ภัยพิบัติ ในรูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” สรำ้ งกำรมีส่วนรว่ ม
ของประชำชน มีภูมิคุ้มกัน ให้ชุมชนสำมำรถพ่ึงตนเอง และกำรที่ประชำชนปวำรณำตนเองทำงำนด้วยควำมเต็มใจ
และเสียสละเพ่ือส่วนรวม เพื่อเป็นกำรสนองแนวพระรำชดำรพิ ระบำทสมเด็จพระวชิรเกล้ำเจ้ำอยู่หัว เรอ่ ื งงำน
จติ อำสำเรำทำควำมดีด้วยหัวใจ โดยอำศัยรูปแบบของผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนที่มีจติ สำนึกรบั ผิดชอบต่อชุมชน
มีบทบำทและมีส่วนรว่ มในกำรพัฒนำและกำรสรำ้ งชุมชนที่เข้มแข็งอย่ำงยั่งยืน ในกำรสนับสนุนนโยบำยรฐั บำล
ท่ีม่งุ สืบสำน รกั ษำ ต่อยอด และพัฒนำประเทศ

ทั้งน้ี กรมกำรพัฒนำชุมชน ได้ให้ควำมสำคัญในกำรเสรมิ สรำ้ งผู้นำชุมชน โดยกำรพัฒนำ
ศักยภำพผู้นำชุมชน เพื่อเสรมิ สรำ้ งควำมเข้มแข็งของชุมชนในระดับต่ำง ๆ ให้ผู้นำชุมชนมีควำมรู้ คู่คุณธรรม
สำมำรถบรหิ ำรจัดกำรชุมชนของตนเองได้และเป็นกำลังหลักในกำรขับเคลื่อนกำรดำเนินงำนพัฒนำชุมชนใน
พื้นที่ ขับเคลื่อนกิจกรรมกำรพัฒนำตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงและส่งเสรมิ ควำมเข้มแข็งของชุมชน
ด้วยแนวคิดกำรสรำ้ งกำรเรยี นรูเ้ ชงิ รุกแบบรวมพลังของผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง เพื่อสรำ้ งพลังกำรเปล่ียนแปลง
ทำงสังคม (Professional learning Community) : PLC

ดังนั้น เพ่ือเพ่ิมขีดควำมสำมำรถของผู้นำชุมชนให้สำมำรถบูรณำกำรงำนพัฒนำชุมชน
เป็นแกนนำหลักในกำรบรหิ ำรจดั กำรชุมชน ให้เข้มแข็งพึ่งตนเองได้อย่ำงยั่งยืน กรมกำรพัฒนำชุมชน ได้จดั ทำ
โครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2565 ให้เป็นกลไกที่สำคัญ
ในกำรขับเคล่อื นศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน ในกำรพัฒนำคณุ ภำพชวี ติ ประชำชน

2

1.1.2 วตั ถุประสงค์

1) เพ่มิ ขดี ควำมสำมำรถของทีมผนู้ ำกำรเปลี่ยนแปลง ในกำรสรำ้ งกำรพัฒนำชุมชนทย่ี ่ังยนื
2) เพ่ือสรำ้ งพลังชุมชนของผู้นำกำรเปล่ียนแปลง ด้วยกำรขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำ
ชุมชนในกำรพัฒนำคุณภำพชวี ติ ประชำชน

. 1.1.3 กระบวนกำรดำเนินงำน

กิจกรรมที่ 1 ประชุมเชิงปฏิบัติกำรเรยี นรูเ้ ชิงรุกแบบรวมพลัง (Professional learning
Community) : PLC เปน็ กระบวนกำรสรำ้ งกำรเรยี นรเู้ ชงิ รุกแบบรวมพลัง โดยวธิ กี ำรประชุมเตรยี มควำมพรอ้ ม
และจดั ทำค่มู อื ศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน กล่มุ เป้ำหมำย จำนวน 20 คน ดำเนินกำรเดือนธนั วำคม 2564
ระยะเวลำ 2 วนั ณ ศูนย์ศึกษำและพัฒนำชุมชนนครนำยก จงั หวัดนครนำยก

กิจกรรมที่ 2 ประชุมสรำ้ งควำมเข้ำใจในกำรขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชน
เป็นกำรประชุมชแี้ จงให้แก่สำนักงำนพัฒนำชุมชนจงั หวัด 76 จงั หวัด กลุ่มเป้ำหมำยจำนวน 152 คน ดำเนินกำร
เดือนมกรำคม 2565 ระยะเวลำ 1 วัน โดยวธิ กี ำรประชุมทำงไกล (Video Conference) เพื่อสรำ้ งกำรรบั รู้
สรำ้ งควำมเข้ำใจรูปแบบและกระบวนกำรในกำรขบั เคลอ่ื นดำเนินงำนโครงกำรฯ

กิจกรรมที่ 3 ประชุมเชิงปฏิบัติกำรกำรขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชน
เป็นกำรประชุมเชงิ ปฏิบัติกำร เพ่ือสรำ้ งพลังชุมชนของผู้นำกำรเปล่ียนแปลง ให้มีควำมรู้ ทักษะ และทัศนคติ
ในกำรขับเคลื่อน ศู นย์ผู้นำจิตอำสำพั ฒนำ ชุ ม ชน กลุ่มเป้ำหมำยเป็นผู้ นำจิ ตอำ สำพั ฒน ำ ชุ ม ช น
ที่ได้รบั กำรคัดเลือก จำนวน 25 คน ดำเนินกำรประชุมเชงิ ปฏิบตั ิกำร รนุ่ ละ 2

กิจกรรมที่ 4 กำรแลกเปล่ียนเรยี นรู้ (Show case) เป็นกำรจัดกิจกรรมให้ควำมรูแ้ ละ
แ ล ก เ ป ลี่ ย น เ ร ยี น รู้ของศู นย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุ มชนจังหวัด ในกำรนำเสนอผลงำนกิ จกรรมเด่ น
ณ ศูนยศ์ ึกษำและพัฒนำชุมชน 11 แห่ง ดำเนินกำรระหวำ่ งเดือนกุมภำพันธ์ – พฤษภำคม 2565

กิจกรรมท่ี 5 อบรมหลักสูตรศูนย์พักพิงภัยพิบัติ CMS เป็นกำรฝึกอบรมหลักสูตร
ศูนย์พักพิงภัยพิบัติ 5 วัน เพ่ือสรำ้ งควำมรู้ ทักษะ และฝึกปฏิบัติเมื่อเกิดภัยพิบัติขึ้นในชุมชน ผ่ำนระบบออนไลน์
Zoom Cloud Meeting กลุ่มเป้ำหมำยประกอบด้วย ตัวแทนผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจังหวัด แห่งละ 5 คน
ดำเนินกำรระหวำ่ งเดือนพฤษภำคม 2565

กิจกรรมที่ 6 เวทีสรุปผลกำรดำเนินงำนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน เป็นกำรประกวด
ผลกำรดำเนินงำนกิจกรรมเด่นของศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชน ผ่ำนศูนย์ศึกษำและพัฒนำชุมชน 11 แห่ง
กำรมอบรำงวัลเชดิ ชูเกียรติ (ใบประกำศเกียรติบัตร) จำนวน 450 รำงวัล โดยแบ่งระดับศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
3 ระดับ ได้แก่ ระดับเรม่ ิ ต้น ระดับพัฒนำ และระดับสรำ้ งสรรค์ ดำเนินกำรในเดือนพฤษภำคม 2565

กิจกรรมที่ 7 ถอดบทเรยี นควำมสำเรจ็ เป็นกำรถอดบทเรยี นควำมสำเรจ็ ศูนย์ผู้นำจิต
อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัด ดำเนินกำรในเดือนมถิ ุนำยน 2565

. 1.1.4 ผลทีค่ ำดว่ำจะได้รบั

ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง มีควำมสำมำรถในกำรขับเคล่ือนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน บูรณำ
กำรงำนสรำ้ งกำรมีส่วนรว่ มและสรำ้ งพลังชุมชนกำรเปลี่ยนแปลงในชุมชน เกิดควำมสำมัคคี มีกำรบรหิ ำร
จดั กำรให้เกิดควำมเข้มแขง็ พ่งึ พำตนเองได้อยำ่ งยงั่ ยืนตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพยี ง

1.1.5 ตัวชว้ี ดั ผลสำเรจ็ ของโครงกำร

ผลผลิต :
1) จำนวนผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ได้รบั กำรพัฒนำทักษะและทัศนคติ จำนวน 25 คน

3

2) รอ้ ยละ 75 ของผู้นำกำรเปล่ียนแปลง ได้รบั กำรพัฒนำทักษะ และทัศนคติ สำมำรถ
ขับเคลือ่ นศูนยผ์ ูน้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำมภำรกิจ

ผลลัพธ์ : ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง สำมำรถพัฒนำศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน บูรณำกำรงำน
และเปน็ แกนหลกั ในกำรบรหิ ำรจดั กำรชุมชนให้เขม้ แขง็ อย่ำงยั่งยืนได้

ผลกระทบ : ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน มีขีดควำมสำมำรถในกำรสรำ้ งพลังกำรเปล่ียนแปลง
ในชุมชน

1.2 ข้อมูลทวั่ ไปของศูนย์ผนู้ ำจติ อำสำพฒั นำชุมชนจงั หวดั น่ำน

1.2.1 ที่ต้ังและอำณำเขต

ศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนจังหวัดน่ำน ตั้งอยู่ ณ ศูนย์เรยี นรูเ้ ศรษฐกิจพอเพียงบ้ำน
พืชเจรญิ หมู่ที่ 1 ตำบลน้ำตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน ระยะห่ำงจำกตัวจงั หวดั น่ำน 60 กิโลเมตร และห่ำง
จำกตัวอำเภอนำน้อย 16 กิโลเมตร มีอำณำเขตติดต่อ ดังนี้

ทศิ เหนือ ติดต่อกับ บ้ำนพชื มงคล หมทู่ ี่ 7 ตำบลน้ำตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน

ทศิ ใต้ ติดต่อกับ บ้ำนนำรำบ หมู่ที่ 1 ตำบลนำน้อย อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน

ทศิ ตะวันออก ติดต่อกับ บ้ำนขวั ก้อม หมู่ท่ี 1 ตำบลศรษี ะเกษ อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

ทิศตะวันตก ติดต่อกับ บ้ำนน้ำพุ หมู่ที่ 2 ตำบลน้ำตก อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

1.2.2 ก่อเกิดศูนย์จติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน

นับจำกวันเรม่ ิ ต้นจนมำถึงวันน้ี ได้ปรำกฏผลควำมสำเรจ็ ในกำรสรำ้ งควำมอยู่ดีมีสุขท้ัง
ด้ำน กำรดำเนินชวี ติ และกำรประกอบอำชพี ดั่งเชน่ นำยศักด์ิดุล คำสิทธิ์ ซงึ่ เป็นเกษตรกรที่ได้รบั กำรจดั สรร
ท่ีดินทำกินตำมเอกสำรสิทธิ์ ส.ป.ก. จำนวน 1 แปลง เนื้อที่ประมำณ 19 ไร่ ชีวติ ของเกษตรกรผู้นี้ได้พลิก
เปล่ียน จำกเดิมท่ีเน้นกำรทำเกษตรเชงิ เดี่ยว โดยปลูกข้ำวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นหลัก และประสบปัญหำผลผลิต
ได้น้อย ไม่คุ้มกับกำรลงทุน และยังพบมีปัญหำอีกหลำยอย่ำง เชน่ สภำพดินเสื่อมโทรม ขำดแคลนน้ำ และที่
สำคัญกำรใชส้ ำรเคมี ต่อมำได้เขำ้ รว่ มโครงกำรปิดทองหลังพระ สืบสำนแนวพระรำชดำรจิ งั หวัดน่ำน โครงกำร
ของ ส.ป.ก. และในปี 2564 ได้รบั กำรสนับสนุนงบประมำณจำกกรมกำรพัฒนำชุมชนตำมโครงกำรพัฒนำ
หมู่บ้ำนเศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรม กำรพัฒนำศูนย์เรยี นรูร้ ูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” ขนำดพ้ืนที่ 3 ไร่
ซง่ึ จะเห็นว่ำทุกอย่ำงได้เปล่ียนแปลงไปจำกเดิม โดยเกษตรกรต้นแบบผู้น้ีบอกว่ำ องค์ควำมรูต้ ่ำง ๆ รวมถึง
แนวทำงกำรพัฒนำตำมพระรำชดำรแิ ละหลักกำรทรงงำนของของในหลวง รชั กำลท่ี 9 ได้ถูกนำมำใชเ้ ป็นหลัก
ของชวี ติ ได้มีกำรปรบั เปลี่ยนรูปแบบกำรทำเกษตรจำกเกษตรเชงิ เดี่ยว มำเป็นเกษตรผสมผสำน ภำยใต้หลัก
ปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ เน้นกำรใช้ประโยชน์จำกที่ดินอย่ำงมีประสิทธิภำพ
ประกอบกิจกรรมกำรเกษตรเพ่ือสรำ้ งรำยได้ที่หลำกหลำย ทั้ง กำรเล้ียงหมูป่ำ เล้ียงกบ เลี้ยงปลำ เลี้ยงไก่
ปลูกไม้ผล เชน่ แก้วมังกร มะละกอ ฝรงั่ กลว้ ย สับปะรด และปลกู ผักสวนครวั คะน้ำ ผักกำด ผักหวำนป่ำ ฯลฯ
ส่งผลให้มีอำหำรเพียงพอต่อกำรบรโิ ภคและจำหน่ำยอย่ำงต่อเน่ืองตลอดท้ังปี โดยมีรำยได้ถึงปีละ 500,000
บำท เกิดควำมมั่นคงในอำชพี อยำ่ งยง่ั ยืน

นำยศักด์ิดุลย์ คำสิทธิ เป็นผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนที่มีควำมพรอ้ มท่ีจะถ่ำยทอด
แนวคิด แนวทำงปฏิบัติและกำรเรยี นรูจ้ ำกกิจกรรมต่ำง ๆ ท่ีมีแบบลงมือทำจรงิ ซง่ึ จะเน้นกับทุกคนเสมอว่ำ
ใจต้องมำก่อน ข้ันตอนต่อไปคือ กำรศึกษำ ที่ต้องมีกำรทดลองด้วยตัวเอง เชน่ กำรปลูกผักหวำนป่ำ ได้มีกำร

4
ลองทำมำ 7 ปีถึงจะประสบผลสำเรจ็ สำหรบั หลักกำรทำเกษตรผสมผสำน นำยศักด์ิดุลได้ให้ข้อแนะนำว่ำ
หลักกำรสำคัญคือต้องปลูกหลำย ๆ อย่ำงไม่ใชป่ ลูกอย่ำงเดียว ต้องทำให้มีรำยได้หมุนเวยี นทุกวัน อีกทั้งกำร
จดั แปลงปลูกพืชหรอื ทำกิจกรรมเกษตรอื่น ๆ มีข้อแนะนำให้แบ่งเป็นโซน ในรูปแบบของกำรปลูกไม้ 3 ระดับ
คือ มีเต้ีย มีกลำง แล้วมีสูง อย่ำงไม้ต้นสูง เชน่ ปลูกไม้ผล อย่ำง มะขำม กระท้อน มะพรำ้ ว ชนั้ กลำงเน้นปลูก
ไม้ล้มลุก เชน่ พรกิ มะเขือ กระเจย๊ี บ ส่วนไม้ประเภทเตี้ย เน้นเป็นพืชผักต่ำง ๆ เชน่ ผักชี ผักสลัดกรนี โอ๊ต
ต้นหอม เป็นต้น

จำกผลสำเรจ็ อย่ำงเป็นรูปธรรมของผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนท่ำนนี้ได้มุ่งเน้นแนวทำง
ส่งเสรมิ เพื่อขับเคล่ือนกำรพัฒนำตำมปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงในภำคกำรเกษตรและชนบท และกำร
พัฒนำตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงด้ำนควำมมั่นคง รวมถึงบูรณำกำรองค์ควำมรู้ ตำมแนว
พระรำชดำร ิ ใน 6 มิติหลัก ได้แก่ มิติเรอ่ ื งดิน น้ำ เกษตร พลังงำนทดแทน ป่ำไม้และสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยัง
น้อมนำหลักกำรทรงงำน 27 ข้อของพระบำทสมเด็จพระบรมชนกำธิเบศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช
บรมนำถบพิตร เป็นแนวทำงหลักในกำรพัฒนำคนควบคู่กับกำรพัฒนำพื้นท่ี ดังนั้น จงั หวดั น่ำนจงึ ได้คัดเลือก
ศูนย์เรยี นรูแ้ ละขับเคล่ือนปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพยี งบ้ำนพืชเจรญิ หมู่ที่ 1 ตำบลน้ำตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั
น่ำน จดั ต้ังเปน็ ศูนยผ์ นู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน

แผนที่ จุดเรยี นรขู้ องศูนย์จติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน

5

1.2.3 กำรจดั ต้ังศูนย์จติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน

จงั หวัดน่ำนได้ดำเนินโครงกำรส่งเสรมิ กำรขับเคล่ือนกำรดำเนินงำนผู้นำจติ อำสำพัฒนำ
ชุมชน ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2565 โดยให้มีกำรคัดเลือกศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชน เป้ำหมำย
อยำ่ งน้อยอำเภอละ 1 ศูนย์ โดยเปน็ ศูนย์ท่ีมีควำมพรอ้ มของสถำนท่ี ผู้นำต้องมีควำมสมัครใจและจงั หวัดน่ำน
ได้คัดเลือกศูนย์เรยี นรูแ้ ละขับเคลื่อนปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพียงบ้ำนพืชเจรญิ หมู่ที่ 1 ตำบลน้ำตก อำเภอ
นำน้อย จงั หวัดน่ำน จดั ตั้งเป็นศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน ตำมประกำศกรมกำรพัฒนำชุมชน
ลงวันที่ 23 กันยำยน 2564

วันท่ี 1 ตุลำคม 2564 มีกำรดำเนินกิจกรรมเปิดศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำม
โครงกำรส่งเสรมิ กำรขับเคล่ือนกำรดำเนินงำนผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน โดยมีนำยสุทธพิ งษ์ จุลเจรญิ
ปลัดกระทรวงมหำดไทย เป็นประธำนในพิธเี ปิดศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน กรมกำรพัฒนำชุมชน
กระทรวงมหำดไทย เพื่อเฉลิมพระเกียรติและถวำยเป็นพระรำชกุศล พระบำทสมเด็จพระปรเมนทร
รำมำธิบดีศรสี ินทรมหำวชิรำลงกรณ พระวชิรเกล้ำเจ้ำอยู่หัว รัชกำลท่ี 10 เนื่องในโอกำสเฉลิม
พระชนมพรรษำ ในวันท่ี 28 กรกฎำคม 2565 และนำยสมคิด จนั ทมฤก อธบิ ดีกรมกำรพัฒนำชุมชน
กลำ่ วรำยงำน ณ ห้องประชุม 3003 ชนั้ 3 กรมกำรพัฒนำชุมชน

ในกำรนี้ อำเภอนำน้อย จังหวัดน่ำน ได้รับชมพิธีเปิดและจัดกิจกรรมโดยมี
นำยนิวัฒน์ งำมธรุ ะ รองผูว้ ่ำรำชกำรจงั หวดั น่ำน เปน็ ประธำนเปิด “ศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวดั
น่ำน” พรอ้ มด้วย นำยชำนำญ บุดำสำ พัฒนำกำรจงั หวัดน่ำน, นำยนพพร เรอื งสว่ำง นำยอำเภอนำน้อย,
นำยธงชยั ธนสถิตย์ พัฒนำกำรอำเภอนำน้อย ผู้อำนวยกำรกลุ่มงำนยุทธศำสตรก์ ำรพัฒนำชุมชน หัวหน้ำ
ส่วนรำชกำร นักวชิ ำกำรพัฒนำชุมชน ผู้นำชุมชน และประชำชนจติ อำสำ เข้ำรว่ มกิจกรรม ณ ศูนย์เรยี นรู้
เศรษฐกิจพอเพียงบ้ำนพืชเจรญิ หมูท่ ี่ 1 ตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน

ภำพกิจกรรม กำรเปิดศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน

6

ส่วนที่ 2

กระบวนกำรขับเคลือ่ นศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน

2.1 ผลสำเรจ็ เปน็ รูปธรรมของทมี ขบั เคลอื่ นศูนย์ผูน้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

2.1.1 กำรสรำ้ งควำมมั่นคงทำงอำหำร

กำรส่งเสรมิ ให้คนในชุมชนมีกิจกรรมสรำ้ งควำมรู้ ควำมเข้ำใจในหลักปรัชญำ ของ
เศรษฐกิจพอเพียง โดยกำรส่งเสรมิ ให้มีกำรน้อมนำหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่กำรปฏิบัติจนเป็น
วถิ ีชีวติ (Way of life) ครวั เรอื นในหมู่บ้ำนและตำบล (มำกกว่ำรอ้ ยละ 90) ได้มีกำรน้อมนำหลักปรชั ญำ
ปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในชีวติ ประจำวัน โดยครวั เรอื นในชุมชนมีกิจกรรมในกำรลด
รำยจำ่ ยและสรำ้ งรำยได้ในครวั เรอื น ดังน้ี

1) กิจกรรมกำรปลูกผักสวนครวั มีกำรส่งเสรมิ ให้ครวั เรอื นมีกำรปลูกผักสวนครวั ไว้เพื่อ
กำรบรโิ ภคและแบ่งปันในชุมชน รวมทั้งมีบำงส่วนเหลือขำยเป็นรำยได้เสรมิ ของครวั เรอื น ซงึ่ แต่ละครวั เรอื น
จะมีกำรปลูกผักอย่ำงน้อยครวั เรอื นละ 10 ชนิดข้ึนไป ได้แก่ ตะไคร้ ข่ำ ขม้ิน สะระแหน่ โหระพำ กระเพรำ
แมงลัก พรกิ ชะอม มะเขือ มะเขือพวง บวบ ผักกำด ผักบุ้ง มะกรูด มะนำว ผักชี ต้นหอม เป็นต้น โดยคนใน
ชุมชนจะยึดหลักท่ีว่ำ “กินทุกอย่ำงที่ปลูก ปลูกทุกอย่ำงท่ีกิน” ซง่ึ ในกำรปลูกผักสวนครวั มีกำรใชป้ ุ๋ยหมัก ปุ๋ย
ชวี ภำพ น้ำหมักชวี ภำพ สำรไลแ่ มลงด้วยสมุนไพร มกี ระบวนกำรดำเนินงำน ดังนี้

(1) จัดอบรมให้ควำมรู้โทษจำกสำรพิษตกค้ำงกำรเพำะปลูกขยำยพันธุ์แล ะ
คณุ ประโยชน์ของผักผลไม้พื้นบ้ำนแต่ละชนิด โดยใชศ้ ูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตกเปน็ ศูนย์กลำง
ในกำรเรยี นรแู้ ละฝึกปฏิบัติ มีวทิ ยำกรจติ อำสำพัฒนำชุมชนเป็นครูพำทำ

(2) ทุกหมู่บ้ำนในตำบลน้ำตกมีข้อตกลงรว่ มกันในกำรใช้และบรโิ ภคผักที่ผลิตใน
ชุมชน มีมำตรกำรสรำ้ งเมนูอำหำรทใ่ี ชผ้ ักผลไมพ้ ืน้ บ้ำนจำกครวั เรอื นในชุมชน มำประกอบอำหำรเมื่อมงี ำนในชุมชน

(3) กำรสรำ้ งแปลงปลูกผักสำธติ ชุมชน ณ ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก
อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน แปลงสำธติ ชุมชนมีเน้ือท่ีจำนวน 19 ไร่ โดยทีมผู้นำกำรเปล่ียนแปลง ผู้นำชุมชน
และตัวแทนครวั เรอื นรว่ มกันพัฒนำให้เป็นแหล่งศึกษำเรยี นรูพ้ ืชผักสมุนไพรผลไม้พ้ืนบ้ำนและขยำยพันธุ์
พืชผักผลไมพ้ ื้นบำ้ น ได้แก่ ผักหวำนป่ำ กลว้ ย อ้อย ตะไคร้ ขำ่ ผักกดู เป็นต้น เพ่อื นำไปแจกจำ่ ยให้แก่ตัวแทน
ครวั เรอื นในชุมชน

7

(4) กำรสรำ้ งแปลงปลูกผักตำมคุ้มต่ำง ๆ ในวดั ในโรงเรยี น ตำมหลัก “บวร” เพื่อเป็น

ต้นแบบให้คนในชุมชนนำไปปฏิบัติตำม เป็นกระบวนกำรบรหิ ำรจัดกำรแก้ไขปัญหำกำรปลูกและบรโิ ภคผัก
ผลไม้ปลอดสำรพิษ เกิดครวั เรอื นต้นแบบในชุมชนที่มีกำรปลูกเพ่ือบรโิ ภค และมีกำรปลูกพืชผักบรเิ วณที่
สำธำรณะเพื่อแบ่งปันในชุมชน บรเิ วณ 2 ข้ำงถนนในชุมชน และบรเิ วณคุ้มในหมู่บ้ำน ภำยใต้กิจกรรม
“ทำงน้ีมผี ล ผู้คนรกั กัน”

(5) กำรปลูกสมุนไพรสู้ภัยโควดิ ได้แก่ ฟ้ำทะลำยโจร ภำยใต้กิจกรรม “ตู้ยำข้ำงบ้ำน
ตู้อำหำรข้ำงครวั ” จดั ตั้งเป็นศูนย์แบ่งปันผลผลิตจำกฟ้ำทะลำยโจร มีกำรบูรณำกำรกิจกรรมรว่ มกับโครงกำร
ปลูกฟ้ำทะลำยโจร เพื่อเป็นกำรสืบสำนพระรำชปณิธำนและสำนึกในพระมหำกรุณำธคิ ุณของสมเด็จพระนำง
เจำ้ สิรกิ ิต์ิพระบรมรำชนิ ีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง เน่ืองจำกสถำนกำรณ์โควดิ -19 จงึ เห็นว่ำกิจกรรม
กำรปลูกฟ้ำทะลำยโจร น่ำจะเป็นประโยชน์แก่ประชำชนในชุมชนท่ีจะมีพืชสมุนไพรฟ้ำทะลำยโจร เอำไว้ใช้
รกั ษำ ภำยใต้แนวคิด “ฟ้ำทะลำยโจร ปลูกเดือนแม่ เก็บเก่ียวเดือนพ่อ” โดยโครงกำรดังกล่ำวเป็นนโยบำย
ของ รฐั มนตรวี ่ำกำรกระทรวงยุติธรรม ท่ีได้มอบหมำยให้ สำนักงำน ป.ป.ส. นำเอำเครอ่ ื งผลิตเม็ดยำบ้ำ มำใช้
ให้เกิดประโยชน์ ด้วยกำรชว่ ยผลติ ฟ้ำทะลำยโจรอัดเม็ด โดยผลผลติ ท่ีได้ชุมชนสำมำรถบรหิ ำรจดั กำรเองได้

ศูนย์จิตอำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตกได้ดำเนินกำรส่งเสรมิ ให้ประชำชนปลูกพืช
สมุนไพรฟ้ำทะลำยโจร ซง่ึ ได้มีจุดเรยี นรูใ้ นกำรปลูกฟ้ำทะลำยโจรภำยในศูนย์ฯ มีกำรผลิตฟ้ำทะลำยโจรโดยใช้
ภูมิปัญญำชำวบ้ำนในรูปแบบยำลูกกลอนพื้นบ้ำน กำรบรรจุแคปซูล รวมท้ังมีองค์ควำมรูเ้ ก่ียวกับพืชสมุนไพร
ฟ้ำทะลำยโจรให้ศึกษำเรยี นรูภ้ ำยในศูนย์ฯ และได้มีกำรนำผลผลิตจำกฟ้ำทะลำยโจรแบ่งปันให้กับประชำชนที่
ต้องกำรนำไปใชใ้ นกำรเป็นสมุนไพรรกั ษำโรค เพ่ือลดรำยจำ่ ยให้กับประชำชน ท้ังน้ียังมีแผนที่จะดำเนินกำร
ขยำยผลในกำรปลูกพืชสมุนไพรฟ้ำทะลำยโจรไปทุกหมู่บ้ำนในอำเภอนำน้ อย รวมท้ังกำรรณรงค์
ประชำสัมพันธใ์ ห้ประชำชนนำฟ้ำทะลำยโจรไปใชป้ ระโยชน์ในกำรเปน็ พืชสมุนไพรใชป้ อ้ งกันรกั ษำโรค และกำร
ส่งเสรมิ ให้ทุกหมู่บ้ำนมีกำรจดั ตั้งศูนย์แบ่งปันพืชสมุนไพรฟ้ำทะลำยโจร เชน่ ต้นกล้ำฟ้ำทะลำยโจร ผลผลิต
จำกฟ้ำทะลำยโจร เพอ่ื นำไปใชใ้ ห้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ประชำชนต่อไป

8
(6) กำรจดั ตั้งธนำคำรเมล็ดพันธุ์ ภำยใต้กิจกรรม “กองทุนเมล็ดพันธุ์ ปันสุข” มีกำร
แบ่งปันเมล็ดพันธุพ์ ืชผักต้นกล้ำและกิ่งพันธุ์ มีกำรขยำยผลสู่ศูนย์แบ่งปันเมล็ดพันธุท์ ั้ง 7 หมู่บ้ำนในตำบล
น้ำตก และตำบลอื่น ๆ ในพนื้ ท่อี ำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

2) กิจกรรมกำรเลยี้ งสัตว์ โดยกำรส่งเสรมิ อำชพี ด้ำนปศุสัตว์และประมง เพอ่ื เป็นกิจกรรม
ลดรำยจำ่ ยและเพมิ่ รำยได้ในครวั เรอื น เชน่ กำรเล้ยี งโค กระบอื สุกร ไก่ เป็ด จงิ้ หรดี กบ ปลำ เป็นต้น

3) กิจกรรมกำรแปรรูป มีกำรส่งเสรมิ กำรรวมกลุ่มในกำรแปรรูปผลผลิตและส่งเสรมิ
กิจกรรมกำรเพิ่มรำยได้ในครวั เรอื น โดยกำรส่งเสรมิ อำชีพในชุมชนให้แก่ประชำชนท่ีนอกเหนือจำกอำชีพ
เกษตรกรรมท่ีเป็นอำชีพหลัก มีกำรนำผลผลิตทำงกำรเกษตรมำแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน เพ่ือสรำ้ ง
มูลค่ำเพ่ิม และแก้ไขปัญหำผลผลิตทำงกำรเกษตรตกต่ำ โดยผลิตภัณฑ์จำกกำรแปรรูป ได้แก่ มะขำมแชอ่ ิ่ม
มะม่วงดอง มะม่วงกวน ข้ำวเกรยี บฟักทอง กล้วยตำก กล้วยฉำบ ผักกำดดอง น้ำอ้อยค้ันสด เป็นต้น ซงึ่ เป็น
กิจกรรมท่ีสรำ้ งรำยได้ให้แก่คนในชุมชน

9

2.1.2 กำรสรำ้ งส่ิงแวดลอ้ มให้ยั่งยนื

กำรส่งเสรมิ ให้มีกิจกรรมในกำรรกั ษำควำมสะอำด ควำมเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ย กำร
พัฒนำส่ิงแวดล้อมของชุมชน โดยจะทำกำรพัฒนำหมู่บ้ำน วัด โรงเรยี น ป่ำช้ำ และถนนสองข้ำงทำงของ
หมู่บ้ำนเป็นประจำ โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งในวันสำคัญต่ำงๆ อำทิเชน่ วันพ่อแห่งชำติ วันแม่แห่งชำติ และวัน
สำคัญทำงพระพุทธศำสนำ เป็นต้น โดยหมู่บ้ำนมีกลไกและแผนปฏิบัติกำรในกำรขับเคลื่อนกำรรกั ษำควำม
สะอำด ควำมเปน็ ระเบยี บเรยี บรอ้ ย กำรพัฒนำส่ิงแวดลอ้ มของชุมชน โดยดำเนินงำนดังต่อไปนี้

1) ดำเนินโครงกำรจัดกำรขยะในชุมชน คนในชุมชนมีกำรคัดแยกขยะ และนำขยะมำ
เปลี่ยนเป็นรำยได้ในชุมชน ภำยใต้โครงกำรธนำคำรขยะ

2) กำรทำถังขยะเปียกรักษ์โลก กำรทำเสวยี นไม้ไผ่กำจัดขยะเปียก ทีมผู้นำกำร
เปลี่ยนแปลงตำบลน้ำตก จดั อบรมส่งเสรมิ ให้ควำมรูว้ ธิ กี ำรกำจัดเปียกในครวั เรอื นอย่ำงเป็นระบบเพื่อลด
ปัญหำกล่ินเหม็นรบกวนจำกขยะเปียกที่ไม่ผ่ำนกำรคัดแยกเศษอำหำร ส่งเสรมิ ไม้ไผ่และน้ำหมักจุลินทรยี ์
ให้แก่ทุกครวั เรอื น เพอ่ื ทำเสวยี นไมไ้ ผ่ไว้กำจดั เศษอำหำร/ขยะเปยี กในครวั เรอื น

3) กำรจดั บ้ำนเรอื นเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ย สะอำดและถูกสุขลักษณะ กำรพัฒนำปรบั ปรุง
ภูมิทัศน์ภำยในชุมชน กำรปลูกต้นไม้ในที่สำธำรณะ กำรสรำ้ งรวั้ สวยงำมเพื่อควำมเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ยบน
ถนนในชุมชน ตัดแต่งก่ิงไม้ใบหญ้ำตำมถนนในหมู่บ้ำนให้สวยงำมอยู่เสมอ ซงึ่ ผลดีของกำรแบ่งงำนให้แต่ละ
คุ้มทำควำมสะอำดในพื้นที่ส่วนของตนเองทำให้ผลกำรดำเนินงำน และเกิดควำมรกั สำมัคคีในชุมชน รวมทั้งมี
กำรประชำสัมพันธ์ กำรส่งเสรมิ กำรมีส่วนรว่ มของทุกภำคส่วนในกำรพัฒนำควำมสะอำด และคว ำมเป็น
ระเบียบเรยี บรอ้ ยของชุมชนอยำ่ งต่อเนื่อง

10

4) กำรจดั กำรทรพั ยำกรธรรมชำติและสิ่งแวดล้อม กำรที่คนในตำบลนำ้ ตกประกอบอำชพี
หลักด้ำนกำรเกษตร โดยเฉพำะกำรทำไรแ่ ละกำรปลูกข้ำวโพด ซงึ่ ต้องใชป้ ระโยชน์จำกผืนดินและแหล่งน้ำ
เป็นต้นทุนกำรผลิตที่สำคัญ จงึ จำเป็นที่จะต้องมีกำรบำรุงรกั ษำให้สภำพดินมีควำมอุดมสมบูรณ์เหมำะสมแก่
กำรเพำะปลูก รวมทั้งดูแลรกั ษำแหล่งน้ำให้สะอำดและมีปรมิ ำณน้ำเพียงพอต่อกำรเพำะปลูกได้ตลอดปี
ดังนั้นจงึ ได้มกี ำรส่งเสรมิ กำรปรบั ปรุงรกั ษำคุณภำพดิน และแหล่งนำ้ เพ่ือกำรใชป้ ระโยชน์อยำ่ งย่ังยนื ดังนี้

(1) ส่งเสรมิ กำรจดั ทำปุ๋ยอินทรยี ์ และน้ำหมักชวี ภำพในกำรปรบั ปรุงบำรุงดิน รวมทั้ง
กำรจดั ทำสำรสกัดจำกพืชสมุนไพรเพ่ือใชไ้ ล่แมลงและกำจดั ศัตรูพืช เพ่ือลดกำรตกค้ำงของสำรเคมีในพื้นดิน
และแหลง่ นำ้

(2) รณรงค์ปรบั ปรุงและพัฒนำแหล่งน้ำให้ใสสะอำด เหมำะแก่กำรใช้อุปโภคและ
กำรเกษตร โดยกำรขุดลอกไม่ให้ต้ืนเขิน กำรกำจดั วัชพืชในแหล่งน้ำ รวมทั้งกำรรณรงค์ไม่ทิ้งขยะลงในแหล่ง
นำ้ และลำคลอง โดยประชำชนทุกครวั เรอื นได้รว่ มดำเนินกำรอยำ่ งสม่ำเสมอ

(๓) กำรปลูกป่ำทดแทนและทำแนวกันไฟป่ำซงึ่ เป็นกำรอนุรกั ษ์พื้นท่ีป่ำไว้คงอยู่อย่ำง
อุดมสมบูรณ์

(4) มีกำรตั้งกฎระเบียบของหมู่บ้ำนในกำรอนุรกั ษ์ทรพั ยำกรธรรมชำติ แต่ท่ีผ่ำนมำยัง
ไม่พบผู้ท่ีกระทำผิดกฎ ระเบียบที่ตั้งไว้ และกำรออกมำตรกำรป้องกันภัยและบรรเทำผลกระทบจำกภัย
ธรรมชำติของหมู่บ้ำน ได้แก่ ห้ำมตัดไมท้ ำลำยป่ำ ห้ำมเผำปำ่

(5) เข้ำรว่ มเครอื ข่ำยควำมรว่ มมอื ควบคมุ และป้องกันไฟป่ำ รณรงค์ลดกำรเผำ
(6) กำรรว่ มแรงรว่ มใจกันพัฒนำหมู่บ้ำนให้น่ำอยู่ทุกเดือน และมีกำรรำยงำนผลกำร
พัฒนำหม่บู ้ำนให้ทำงอำเภอทรำบทกุ เดือน
(7) กำรตรวจปำ่ เพือ่ ปอ้ งกันตัดไม้ทำลำยป่ำและปอ้ งกันไฟปำ่
(8) มรี ะบบเตือนภัยในชุมชน ได้แก่ หอกระจำยข่ำว

11

2.1.3 กำรสรำ้ งภูมิคุ้มกันทำงสังคม

1) กิจกรรมส่งเสรมิ ด้ำนศำสนำ ประเพณี และวัฒนธรรม ประชำชนในตำบลน้ำตก นับ
ถือศำสนำพุทธ รอ้ ยละ 100 โดยคนในตำบลน้ำตก มีวัดในตำบลเป็นศูนย์รวมจติ ใจของชำวบ้ำน ในกำรจดั
กิจกรรมตำมประเพณีและวัฒนธรรมอย่ำงสม่ำเสมอ ตลอดท้ังเป็นศูนย์เรยี นรูด้ ้ำนวัฒนธรรมประเพณีระดับ
ตำบล เป็นสถำนที่ให้ควำมรูก้ ำรศึกษำและเผยแพรก่ ำรปฏิบัติธรรม และประชำชนในชุมชนเข้ำรว่ มกิจกรรม
ทำงศำสนำอย่ำงสม่ำเสมอ กิจกรรมทำงศำสนำ ได้แก่ กำรเข้ำวดั ฟังธรรม กำรทำบุญตักบำตร กำรสรงน้ำพระ
ทุกวนั พระและวนั สำคัญทำงศำสนำ

2) กำรอนุรกั ษ์สืบสำนวัฒนธรรม ประเพณีในตำบล ตำบลน้ำตก มีกำรอนุรกั ษ์และสืบ
สำนวัฒนธรรมประเพณีอันดีงำม ซ่ึงคนในตำบลมีส่วนรว่ ม โดยเฉพำะกลุ่มเยำวชนได้รบั กำรส่งเสรมิ กำร
อนุรกั ษ์และสืบสำนวัฒนธรรม ประเพณีอันดีงำมของท้องถิ่น และเยำวชนทุกคนในชุมชนจะเข้ำรว่ มกิจกรรม
ทุกครงั้ เม่ือมีโอกำส มีกำรส่งเสรมิ และประสำนให้มีกำรจัดกำรควำมรู้ ภูมิปัญญำท้องถิ่นและกำรอนุรกั ษ์
ศิลปวัฒนธรรม โดยกำรส่งเสรมิ และสนับสนุนกำรอนุรักษ์และสืบสำนขนบธรรมเนียม ประเพณี และ
วฒั นธรรมในทอ้ งถิน โดยมกี ิจกรรมทีน่ ่ำสนใจ ได้แก่ ทำนสลำกภัต กำรละเลน่ พ้นื บ้ำน เชน่ สะบำ้ โก๋งเก๋ง กำร
จดั ขบวนแห่ท่ีสวยงำมซง่ึ แสดงถึงวถิ ีชวี ติ ของชุมชนจำกทุกหมู่บ้ำนในตำบล รดน้ำดำหัวผู้สูงอำยุ งำนวันลอย
กระทง แห่เทยี นพรรษำ กำรส่งเครำะห์ กำรสืบชะตำหมู่บำ้ น กำรบำยศรสี ู่ขวญั กำรเลี้ยงผี เปน็ ต้น

3) กำรแก้ไขปัญหำควำมยำกจนแบบบูรณำกำร เพื่อชว่ ยเหลือคนยำกจน คนด้อยโอกำส
ที่ประสบปัญหำ โดยคณะกรรมกำรศูนย์ประสำนงำนองค์กำรชุมชน (ศอช.ต.) ตำบลน้ำตก รว่ มกับทีม
ปฏิบัติกำรขจัดควำมยำกจนและพัฒนำคนทุกช่วงวัยตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงระดับตำบล
(ศจพ.ต.) ตำบลน้ำตกและทีมผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงตำบลน้ำตก มีกำรนำข้อมูลจำกระบบบรหิ ำรจดั กำรข้อมูล
กำรพัฒนำคนแบบชเ้ี ป้ำ (Thai People Map and Analytics Platform : TPMAP) มำใชใ้ นกำรขับเคล่ือน
กำรดำเนินงำนนโยบำยแก้ไขปัญหำควำมยำกจนในพื้นท่ี 4 กระบวนงำน ได้แก่ ชเี้ ป้ำชวี ติ จดั ทำเข็มทิศชวี ติ
บรหิ ำรจดั กำรชวี ติ และดูแลชวี ติ เป้ำหมำยประกอบด้วย ครวั เรอื นยำกจนเป้ำหมำยที่ตกเกณฑ์ จปฐ. รวมท้ัง
ครวั เรอื นเปรำะบำง เพ่ือให้ครวั เรอื นยำกจนมีคุณภำพชีวติ ที่ดีข้ึนและมีรำยได้พ้นเส้นควำมยำกจนต่อไป
นอกจำกนี้ยังมีกำรจดั กิจกรรมชว่ ยเหลือคนยำกจน คนด้อยโอกำสท่ีประสบปัญหำ ได้แก่ กำรสรำ้ งบ้ำนให้
ผู้ด้อยโอกำสที่ประสบปัญหำด้ำนท่ีอยู่อำศัย รว่ มกับสำนักงำนพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุษย์จงั หวัดน่ำน
ส่งเสรมิ กิจกรรมฌำปนกิจสงเครำะห์หมบู่ ้ำน ซงึ่ รำษฎรเป็นสมำชกิ ทุกครวั เรอื น กิจกรรมมอบทนุ กำรศึกษำแก่
เด็กยำกจน กำรดูแลผู้สูงอำยุ กำรส่งเสรมิ กิจกรรมของสตร ี เป็นต้น

12

4) กำรช่วยเหลือกิจกำรสำธำรณประโยชน์ บำบัดปัดป้องภัยพิบัติ ภยันตรำยสำธำรณะ
ชว่ ยเหลือ บรรเทำทุกข์ผู้ประสบภัย ได้แก่ กำรจดั ต้ังศูนย์อำนวยควำมชว่ ยเหลือชว่ ยเหลือผู้ประสบอัคคีภัย
และกำรชว่ ยเหลือผู้ทีไ่ ด้รบั ผลกระทบจำกโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนำ 2019 (COVID-19) เชน่ กำรจดั ต้ังศูนย์รบั
บรจิ ำคสิ่งของเพื่อช่วยเหลือผู้ได้รบั ผลกระทบจำกโรคติดเช้ือไวรสั โคโรนำ 2019 (COVID-19) ศูนย์รบั
บรจิ ำคเพอื่ ชว่ ยเหลือผู้ประสบอัคคีภัย เปน็ ต้น

2.2 กระบวนกำรสรำ้ งและพัฒนำทมี ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงในกำรขับเคลื่อน
ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพฒั นำชุมชชน

2.2.1 วธิ กี ำรคัดเลือกทีมผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก อำเภอนำน้อย จังหวัดน่ำน คัดเลือกจำกผู้ท่ีมี

จติ อำสำ ซง่ึ หมำยถึง ผู้มีจติ แห่งกำรให้ควำมดีงำมทั้งปวงแก่เพ่ือนมนุษย์ ด้วยควำมเต็มใจ สมัครใจ มีควำม

พรอ้ มที่จะเสียสละเวลำ แรงกำย แรงสติปัญญำ เพื่อสำธำรณประโยชน์ในกำรทำกิจกรรม หรอื ส่ิงท่ีเป็น

ประโยชน์แก่ผู้อื่นโดยไม่หวงั ผลตอบแทนและมีควำมสุขท่ีได้ชว่ ยเหลือผู้อ่ืน มีควำมจงรกั ภักดีต่อชำติ ศำสนำ

และพระมหำกษัตรยิ ์ มีทัศนคติที่ดีต่อตนเอง ครอบครวั และชุมชน มีควำมพรอ้ มในกำรทำงำนด้วยใจอำสำ

เพื่อประโยชน์ส่วนรวม สำมำรถบูรณำกำรสร้ำงและบรหิ ำรเครอื ข่ำย มีจิตใจเอื้ออำร ยี ์และแบ่งปัน

ซ่ึงประกอบด้วย ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ผู้นำท่ีเป็นทำงกำร และผู้นำที่ไม่เป็นทำงกำร เช่น ผู้นำกำร

เปล่ียนแปลง ปรำชญ์สัมมำชพี ผู้นำอำสำพัฒนำชุมชน (ผู้นำ อช.) ประธำนกลุ่มอำชพี ประธำนกองทุนชุมชน

ครพู ำทำ ตัวแทนครวั เรอื น HLM ปรำชญช์ ุมชน เปน็ ต้น

ทีมผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก มจี ำนวน 25 คน ประกอบด้วย

1) นำยศักด์ิดุลย์ คำสิทธิ ประธำนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

ประธำนเครอื ขำ่ ยโคก หนอง นำ พัฒนำชุมชน อำเภอนำน้อย

2) นำยสำยันต์ จนั ทรก์ ระจำ่ ง รองประธำน

นำยกองค์กำรบรหิ ำรส่วนตำบลน้ำตก

3) นำยสมบูรณ์ ใจมะณี รองประธำน

กำนันตำบลน้ำตก

4) นำยธรี ณิต จกั รปิง กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

5) นำยนรนิ ทร์ มำคำ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

6) นำงศนธยำ ถำพรผำด กรรมกำร

คณะกรรมกำรพัฒนำสตรหี มูบ่ ำ้ น

13

7) นำยศุภณัฐ อุ่นทำ กรรมกำร

แพทยป์ ระจำตำบลนำ้ ตก

8) นำยนรนิ ทร์ ชุม่ คำ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

9) นำยเกียรติรกั ษ์ ถำต๊ะวงค์ กรรมกำร

ประธำนกองทุนแม่ของแผน่ ดินบำ้ นพืชเจรญิ

10) นำยเดช มำชม กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

11) นำงพิมพ์กุล เบญจรงค์ทวสี ิน กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

12) นำงไหลมำ ปยิ ศทิพย์ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

13) นำงปนัดดำ ดวงมำ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

14) นำยวนิ ัย คำจกั ร กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

15) นำยกองมณีย์ พันธมุ ำตร์ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

16) นำยจกั รกฤษณ์ ตันตำ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

17) นำยทองแดง จนั ทำ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

18) นำยเสนอ อุ่นทำ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

19) นำยจำนงค์ ขัติยะ กรรมกำร

ตัวแทนครวั เรอื นโคก หนอง นำ โมเดล

20) นำยสมบัติ สุก้อน กรรมกำร

ตัวแทนครวั เรอื น HLM

21) นำงประทุม ถำต๊ะวงค์ กรรมกำร

ประธำนคณะกรรมกำรพัฒนำสตรตี ำบลนำ้ ตก

22) นำยเจรญิ ชยั จนั สี กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

23) นำงบัวลอย เสนนะ กรรมกำร

ผู้นำอำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก

24) นำยประดิษฐ์ ดวงมำ กรรมกำรและเลขำนกุ ำร

ผู้ใหญ่บำ้ นพชื เจรญิ

25) นำยอุดร ภักดีมูล กรรมกำรและผชู้ ว่ ยเลขำนกุ ำร

ผู้นำอำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก

14

2.2.2 บทบำทผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงในกำรขบั เคลื่อนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

กลไกกำรบรหิ ำรงำนของผูน้ ำกำรเปล่ยี นแปลงตำบลน้ำตก อำศัยทรพั ยำกรบุคคลที่มีใน
ชุมชนเป็นทุนเดิม โดยแบ่งหน้ำท่ีควำมรบั ผิดชอบ กำรบรหิ ำรจดั กำรภำยในศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
ตำบลน้ำตก จะอำศัยระบบกำรบรหิ ำรจัดกำรที่มุ่งเน้นให้เกิดประโยชน์สูงสุดในทุก ๆ ด้ำนมีเป้ำหมำยอยู่ท่ี
ประชำชน เน้นกำรมีส่วนรว่ มของชุมชน และมีภำคีเครอื ข่ำยภำยนอก ที่สนับสนุนกำรทำงำนของชุมชนเป็น
หลัก โดยบทบำทผนู้ ำกำรเปลี่ยนแปลงในกำรขับเคลอ่ื นศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน ประกอบด้วย

1) ผู้นำต้องทำก่อน โดยผู้นำชุมชนจะต้องเป็นผู้รเิ รม่ ิ ทำเป็นตัวอย่ำงให้แก่คนในชุมชน
เชน่ กำรปลูกผักสวนครวั กำรคัดแยกขยะ ซง่ึ สำมำรถดำเนินงำนตำมแผนได้อย่ำงมีประสิทธภิ ำพ มีข้อตกลง
รว่ มกันในกำรทำงำน เช่น ต้องทำให้เป็นตัวอย่ำงและเสียสละ กำรประชุมผู้นำกำรเปลี่ยนแปล ง สรำ้ ง
บ ร ร ย ำ ก ำ ศ ใ น ก ำ ร ป ร ะ ชุ ม ที่ ใ ห้ ทุ ก ค น ส ำ ม ำ ร ถ เ ส น อ ค ว ำ ม คิ ด เ ห็ น ใ น ที่ ป ร ะ ชุ ม แ ล ะ ส ำ ม ำ ร ถ ร ่ว ม ตั ด สิ น ใ จ
ดำเนินงำนต่ำง ๆ ในชุมชนรว่ มกัน มีระบบแบ่งงำน กระจำยภำรกิจและรำยงำนผลกำรดำเนินงำน โดยผู้มี
บทบำทหน้ำทแี่ ต่ละด้ำน ภำยใต้หลกั กำรติดตำมประเมินผลลัพธเ์ พ่อื กำรเรยี นรูแ้ ละพัฒนำ

2) สรำ้ งกำรมีส่วนรว่ มกับสมำชกิ ในชุมชน ทีมผู้นำกำรเปล่ียนแปลงใชห้ ลักควำมรว่ มมือ
ฉันทเ์ ครอื ญำติ เป็นแนวทำงกำรสรำ้ งกำรมีส่วนรว่ มกับสมำชกิ ในชุมชน ด้วยบรบิ ทสังคมท่ีมีควำมสัมพันธเ์ ป็น
เครอื ญำติ พ่ึงพำอำศัยซงึ่ กันและกัน โดยให้ควำมเคำรพนับถือผู้เฒ่ำผู้แก่ในชุมชน มีขนบธรรมเนียมประเพณี
ลำ้ นนำถือปฏิบัติรว่ มกันเป็นทุนเดิม กำรแบ่งพ้ืนท่ีและแกนนำให้ดูแลตำมคุ้มตำมกลุ่มเครอื ญำติ นำคิด นำทำ
กระตุ้นให้เกิดกำรปฏิบัติตำม รวมถึงกำรรบั ควำมต้องกำรมำเสนอในทีมผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง จงึ เป็นกลไก
กำรขับเคลื่อนงำนท่ีมีประสิทธภิ ำพ เกิดควำมรว่ มมือจำกครวั เรอื น สมำชกิ ในชุมชนเป็นอย่ำงดี จงึ ทำให้เกิด
ควำมรว่ มมือและกำรบูรณำกำรในกลมุ่ องค์กรท่ีมอี ยู่ในชุมชนเป็นอย่ำงดี

3) สรำ้ งกำรมีส่วนรว่ มกับองค์กรภำยนอก ทมี ผูน้ ำกำรเปล่ียนแปลง มีกำรวเิ ครำะห์และ
ระดมทรพั ยำกรท้ังภำยในและภำยนอกชุมชนมำดำเนินงำนตำมแผน ด้วยกำรสรำ้ งควำมรว่ มมือกับภำคีที่เก่ียวข้อง
เชน่ สำนักงำนเกษตรอำเภอ สำนักงำนพัฒนำชุมชนอำเภอ รพ.สต. กศน. เป็นต้น ในกำรส่งเสรมิ กำรปลูกและบรโิ ภค
ผักปลอดภัยในครวั เรอื น ในลักษณะรว่ มดำเนินกำร วทิ ยำกร สนับสนุนปัจจยั ให้เห็นเป็นรูปธรรมชดั เจน และส่ือสำร
กำรทำงำนให้กับภำคีเครอื ข่ำยภำยนอกอย่ำงต่อเนื่อง ในเวทีระดับตำบล ระดับอำเภอ เพ่ือสรำ้ งกำรยอมรบั และ
โอกำสให้ภำคีเครอื ข่ำยภำยนอกเขำ้ มำหนนุ เสรมิ ในกำรขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

4) บทบำทด้ำนกำรส่งเสรมิ สนับสนุน กำรส่งเสรมิ กำรมีส่วนรว่ ม กำรประสำนงำนและ
กำรบรหิ ำรจดั กำร ในกำรส่งเสรมิ ให้ประชำชนในชุมชนใชช้ วี ติ ตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง เรม่ ิ จำก
กำรส่งเสรมิ ให้ประชำชนในชุมชนปลูกผักสวนครวั และเลี้ยงสัตว์สำหรบั บรโิ ภคในครวั เรอื น มีกำรจดั ทำบัญชี
ครวั เรอื น เพ่ือมุ่งลดรำยจ่ำยที่ไม่จำเป็น ส่งเสรมิ กำรรวมกลุ่มต่ำง ๆ ซ่งึ เป็นกำรทำกิจกรรมรว่ มกันท่ีทำให้
ประชำชนในชุมชนได้มีกำรชว่ ยเหลือซงึ่ กันและกัน และมีรำยได้ทำให้ประชำชนมีเงนิ ออมไม่เป็นหน้ีสิน กำร
ส่งเสรมิ ให้ประชำชนในชุมชนเน้นกำรผลติ เพอ่ื กำรบรโิ ภค เพือ่ ให้ประชำชนสำมำรถเล้ยี งตนเองและครอบครวั
ได้ โดยกำรทำมำหำเล้ียงชีพตำมแนวทำงสัมมำชีพชุมชนที่ไม่เบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่นและไม่
เบยี ดเบียนส่ิงแวดล้อม กำรให้คำแนะนำและให้ควำมชว่ ยเหลอื หรอื ถ่ำยทอดควำมรูใ้ นกิจกรรมต่ำง ๆ

15
กล่ำวโดยสรุป บทบำทของผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชน จะต้องมีกำรเรยี นรูด้ ้วยตนเอง ให้
คำปรกึ ษำและแก้ไขปญั หำ มีกำรแบ่งปันควำมรูแ้ ละทรพั ยำกร มีกำรค้นหำภำคีเครอื ขำ่ ยที่มอี ุดมกำรณ์รว่ มกัน
ในกำรขับเคลื่อนงำน กำรขยำยผลเครอื ข่ำยไปยังตำบลใกล้เคียง มีกำรสรำ้ งควำมยั่งยืนด้ำนอำชพี รองรบั ภัย
พบิ ัติ สำมำรถพึง่ ตนเองได้อยำ่ งยงั่ ยืน

2.2.3 กระบวนกำรหล่อหลอมผู้นำกำรเปล่ียนแปลงในกำรขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจติ อำสำ
พัฒนำชุมชน

สำนักงำนพัฒนำชุมชนจังหวัดน่ำน รว่ มกับสำนักงำนพัฒนำชุมชนอำเภอนำน้อย
ดำเนินกำรจดั กิจกรรมกำรประชุมเชงิ ปฏิบัติกำรกำรขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน ในระหว่ำงวันที่
15-16 มีนำคม 2565 ณ ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก (ศูนย์เรยี นรูฯ้ บ้ำนพืชเจรญิ ) อำเภอนำน้อย
จงั หวัดน่ำน มกี ลมุ่ เป้ำหมำยเข้ำอบรมประกอบด้วย ผู้นำกำรเปลยี่ นแปลง/ผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชน จำนวน ๒๕ คน
งบประมำณ 12,3๐๐ บำท (หนึ่งหมื่นสองพันสำมรอ้ ยบำทถ้วน) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มขีดควำมสำมำรถของทีม
ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ในกำรสรำ้ งกำรพัฒนำชุมชนที่ย่ังยืน และเพ่ือสรำ้ งพลังชุมชนของผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ด้วย
กำรขับเคล่ือนศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนในกำรพัฒนำคณุ ภำพชวี ติ ประชำชน ผำ่ นกระบวนกำรเรยี นรู้ ดังนี้

วันที่ 15 มีนำคม 2565 (ภำคเช้ำ) พิธีเปิดและบรรยำยพิเศษ “บทบำทของผู้นำฯ ในกำร
ขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน” กำรวเิ ครำะห์ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน “เหลียวหลัง แลหน้ำ ท้ำทำย
อนำคต” กำรวเิ ครำะห์ศักยภำพในกำรรองรบั วกิ ฤตทำงด้ำนอำหำร และกำรประกำศเจตนำรมณ์เรำทำควำมดีด้วยหัวใจ

นำยชำนำญ บุดำสำ พัฒนำกำรจงั หวดั น่ำน เปน็ ประธำนในพธิ เี ปิดกำรประชุมเชงิ ปฏิบตั ิกำรกำรขบั เคล่อื น
ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน ณ ผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน

รว่ มต้ังปณิธำนควำมดี “เรำทำควำมดีด้วยหัวใจ”

16

บรรยำยหัวขอ้ “บทบำทของผนู้ ำฯ ในกำรขับเคลือ่ นศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน”
โดย นำงณัฐนร ี ศรชี ยั ยะ ผู้อำนวยกำรกลุ่มงำนส่งเสรมิ กำรพัฒนำชุมชน

กำรวเิ ครำะห์ศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน “เหลยี วหลงั แลหน้ำ ท้ำทำย อนำคต”
โดย นำยธงชยั ธนสถิตย์ พัฒนำกำรอำเภอนำน้อย เป็นวทิ ยำกรบรรยำย
วันที่ 15 มีนำคม 2565 (ภำคบ่ำย) กิจกรรมเอำมื้อสำมัคคี “กำรพัฒนำศูนย์ผู้นำจติ อำสำ

พัฒนำชุมชน”

กิจกรรมเอำมื้อสำมัคคี กำรทำปุย๋ หมัก

17
วันท่ี 16 มีนำคม 2565 (ภำคเชำ้ ) เทคนิคกำรเป็นวทิ ยำกรกระบวนกำรและวทิ ยำกรประจำ
ศูนย์ฯ กำรจดั ทำแผนกำรสรำ้ งควำมมั่นคงทำงด้ำนอำหำร กำรเตรยี มวทิ ยำกร ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน/
เทคนิควทิ ยำกร กำรเตรยี มอุปกรณ์ของผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนในกำรให้บรกิ ำรประชำชน

กำรบรรยำยให้ควำมรู้ หัวข้อ “เทคนิคกำรเปน็ วทิ ยำกรกระบวนกำรและวทิ ยำกรประจำศูนย์ฯ”
โดยวทิ ยำกรจำกสำนักงำน กศน. อำเภอนำน้อย

จดั ทำแผนกำรสรำ้ งควำมมั่นคงทำงด้ำนอำหำร กำรเตรยี มวทิ ยำกร ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน/เทคนิค
วทิ ยำกร กำรเตรยี มอุปกรณ์ของผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนในกำรให้บรกิ ำรประชำชน
โดย นำงรตั ติยำ ศรสี ุข นักวชิ ำกำรพัฒนำชุมชนชำนำญกำร
วันที่ 16 มีนำคม 2565 (ภำคบ่ำย) กำรแลกเปลี่ยน/นำเสนอแผนกำรสรำ้ งควำมมั่นคง

ทำงด้ำนอำหำร ของผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงตำบลน้ำตก เพ่ือวำงแผนกำรพัฒนำศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
กำรต่อยอดและขยำยผลกำรดำเนินศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนในพื้นที่อ่ืน ๆ รวมท้ังกำรประเมินผล
โครงกำรฯ กำรสรปุ ผลกำรดำเนินงำนตำมโครงกำรฯ กำรมอบหมำยภำรกิจและปดิ โครงกำรฯ

18

2.3 วธิ กี ำร/แนวทำงกำรขับเคลือ่ นศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนให้เกิดควำมยง่ั ยืน

2.3.1 วสิ ัยทัศน์ของทีมผู้นำกำรเปล่ียนแปลงในกำรขบั เคล่ือนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

“เหลียวหลัง แลหน้ำ ท้ำทำย อนำคต ตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง” มีกำร
เรยี นรจู้ ำกประสบกำรณ์ท่ีผำ่ นมำ นำไปสู่กำรวำงแผนกำรขับเคลอื่ นงำนให้บรรลุผลสำเรจ็ ภำยใต้สถำนกำรณ์
วกิ ฤตโรคระบำดจำกโรคติดเชอ้ื ไวรสั โคโรนำ (COVID - 19) มีกำรสรำ้ งควำมมั่นคงทำงอำหำร เพอื่ ให้ผำ่ นพ้น
วกิ ฤตครงั้ นี้ไปให้ได้ มกี ำรรวมพลังทีมผนู้ ำกำรเปลี่ยนแปลง “ไปด้วยกัน ไปได้ไกล” เสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำ
กำรเปล่ียนแปลง ด้วยแนวคิด 1 หมู่บ้ำน ดูแลได้ทั้งตำบล สรำ้ งควำมมั่นคงทำงอำหำร ตำมหลักปรชั ญำของ
เศรษฐกิจพอเพียง ผนึกกำลังรว่ มกับภำคีกำรพัฒนำต่ำง ๆ ท่ีเข้ำมำมีส่วนรว่ มในกำรขับเคล่ือนกิจกรรมของ
ชุมชน ทำให้ชุมชนมีกระบวนกำรเรยี นรู้ คนในชุมชนได้รบั ทรำบข้อมูลข่ำวสำรท้ังภำยในและภำยนอกชุมชน
เกิดกระบวนกำรแลกเปลีย่ นเรยี นรรู้ ว่ มกัน สรำ้ งบทเรยี นอันล้ำค่ำและแสดงให้เห็นถึงควำมเข้มแขง็ ของชุมชน
สำมำรถพง่ึ พำตนเองได้อยำ่ งยงั่ ยนื และสำมำรถเปน็ ตัวอยำ่ งให้กับชุมชนอื่นได้

2.3.2 แผนยกระดับและพัฒนำศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

ทีมผนู้ ำกำรเปลี่ยนแปลงตำบลน้ำตก มกี ำรจดั ทำแผนเพอื่ ยกระดับและพัฒนำศูนย์ผู้นำ
จติ อำสำพัฒนำชุมชน โดยมีกระบวนกำรชบั เคล่ือนงำนเพ่ือสรำ้ งคุณค่ำ สู่กำรพัฒนำชุมชนอย่ำงยั่งยืน ตำม
กระบวนกำร ดังนี้

1) กำรจดั ประชุมและทำแผนรว่ มกัน มีกำรกำหนดบทบำทหน้ำที่ของผู้นำในแต่ละคน
อย่ำงชดั เจน

2) กำรสรำ้ งควำมเข้ำใจในชุมชน เผยแพรค่ วำมคิด สรำ้ งควำมเข้ำใจกับผู้นำทำงกำร
ของชุมชน มีกำรนำหลัก “บวร” มำใชใ้ นกำรทำงำน

3) ผู้นำต้องทำก่อน โดยยึดหลักทำเป็นตัวอย่ำง ใชพ้ ลังชุมชน พัฒนำชุมชน ใชก้ ลยุทธ์
ในกำรดึงคนหัวไว ใจสู้ ดึงผู้นำรนุ่ เยำวม์ ำชว่ ยในกำรทำงำน

4) กำรสรำ้ งกำรเรยี นรูร้ ว่ มกัน มีกำรดำเนินกิจกรรม “ถนนกินได้” ทุกหมู่บ้ำน มีกำรฝึก
ปฏิบัติและเรยี นรูร้ ว่ มกัน ในกำรปลูกพืชผักสวนครวั และไม้ 5 ระดับ มีกำรเอำมื้อสำมัคคี โดยให้ประชำชนใน
หม่บู ้ำนมีส่วนรว่ มในทุกกิจกรรม และผู้นำกำรเปลย่ี นแปลงเปน็ แกนหลกั ในกำรขับเคลื่อน

5) กำรสรำ้ งเครอื ข่ำยขยำยผล โดยกำรสรำ้ งเครอื ขำ่ ยในกำรทำงำน กำรประสำนภำครฐั
และเอกชน ขยำยเครอื ข่ำยไปทุกตำบลในอำเภอนำน้อย และกำรทำ MOU ข้อตกลงควำมรว่ มมือในกำรสรำ้ ง
ควำมมัน่ คงทำงอำหำร

6) กำรกระตุ้นกำรมีส่วนรว่ ม กำรประชำสัมพันธส์ รำ้ งกระแสกำรรบั รู้ ผ่ำนกำรส่ือสำร
ทำง Social Media มีกำรเขำ้ รว่ มและเผยแพรป่ ระชำสัมพันธก์ ิจกรรมผำ่ นส่ือออนไลน์ ได้แก่

- กลมุ่ ไลน์ ผู้นำกำรเปล่ียนแปลงตำบลน้ำตก
- Facebook กลุ่มสำธำรณะ ปดิ หม่บู ำ้ น 3 เดือน พวกเรำอยูไ่ ด้
- Facebook Fanpage ของหมู่บำ้ น
- กำรจดั ทำคลปิ วดี ีโอเพือ่ ส่ือสำรผ่ำนชอ่ งทำงต่ำง ๆ เชน่ Youtube
7) กำรสรุปและถอดบทเรยี น เน้นกระบวนกำรมีส่วนรว่ มของชุมชน เพื่อสรุปควำมคิด
จัดเวทีแลกเปลี่ยน กำรสนับสนุนกำรจัดกิจกรรมอย่ำงต่อเนื่อง กำหนดทิศทำงกำรพัฒนำชุมชน ด้วยกำร
บูรณำกำรงำนพัฒนำชุมชนรว่ มกัน อยำ่ งน้อยไตรมำสละ 1 ครงั้

19

2.3.3 กำรบรหิ ำรจดั กำรศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

กำรบรหิ ำรจดั กำรศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน เพื่อเป็นศูนย์กำรเรยี นรูข้ องชุมชนท่ีมี
หลักปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพียงเป็นพื้นฐำนกำรเรยี นรู้ โดยกำรพัฒนำเพื่อให้เป็นแนวทำงให้ผู้นำจิตอำสำ
พัฒนำชุมชน ผู้นำชุมชนและผู้ที่เกี่ยว สำมำรถนำไปใชใ้ นกำรพัฒนำและต่อยอดในกำรขับเคลื่อนงำนจิต
อำสำพัฒนำชุมชน และเป็นเครอ่ื งมือในกำรเพิ่มขีดควำมสำมำรถของผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนให้
สำมำรถขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนได้อย่ำงมีประสิทธภิ ำพ จะเน้นกำรพัฒนำที่ไม่ทำลำย
ทรพั ยำกรธรรมชำติ มีกำรขับเคลื่อนกิจกรรมทำงด้ำนกำรเกษตรอินทรยี ์ กิจกรรมพลังงำนทดแทน ใช้พ้ืนท่ี
ศูนย์ฯ ให้เกิดกำรเรยี นรูส้ ำหรบั ประชำชน ภำยใต้แนวคิดปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพียงให้เห็นเป็นรูปธรรมมำกยิ่งข้ึน
โดยมีกระบวนกำรในกำรบรหิ ำรจดั กำร ดังน้ี

1) แนวคิดและกลยุทธก์ ำรดำเนินงำน เพ่ือทำให้ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบล
น้ำตก สำมำรถเป็นศูนย์กลำงแหล่งเรยี นรูใ้ นพื้นท่ี โดยกำรนำหลักปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพียงและโครงกำรอัน
เน่ืองมำจำกพระรำชดำรไิ ปเป็นแนวทำงในกำรดำรงชีวติ ได้อย่ำงสมบูรณ์ มีกำรใช้หลักกำรทรงงำนของ
ในหลวงรชั กำลท่ี 9 “เข้ำใจ เขำ้ ถึง พัฒนำ” และหลักในกำรทำงำน 3 บ. ดังน้ี

(1) เข้ำใจ เข้ำถึงและพัฒนำ คือ ก่อนทำอะไร ต้องมีควำมเข้ำใจเสียก่อน เข้ำใจ
ภูมิประเทศ เข้ำใจผู้คนในหลำกหลำยปัญหำ ทั้งทำงด้ำนกำยภำพ ด้ำนจำรตี ประเพณีละวัฒนธรรม เป็นต้น
และระหว่ำงกำรดำเนินกำรนั้น จะต้องทำให้ผู้ท่ีเรำจะไปทำงำนกับเขำหรอื ทำงำนให้เขำนั้น “เข้ำใจ” เรำด้วย
เพรำะถ้ำเรำเข้ำใจเขำแต่ฝ่ำยเดียว โดยที่เขำไม่เข้ำใจเรำ ประโยชน์คงจะไม่เกิดตำมท่ีเรำมุ่งหวังไว้ “เข้ำถึง” ก็
เช่นกัน เมื่อรูป้ ัญหำแล้ว เข้ำใจแล้ว จะต้องทำอย่ำงไรก็ตำมให้เขำอยำกเข้ำถึงเรำ ด้วย ก็จะนำไปสู่ “กำร
พัฒนำ” ทีเ่ ป็นควำมต้องกำรของชุมชนนั้น ๆ

* เข้ำใจ ผู้นำกำรเปล่ียนแปลงตำบลน้ำตก ท้ัง 25 คน หลังจำกผ่ำนกำร
อบรมตำมโครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง เม่ือเดือน มีนำคม 2565 ทำให้ได้รบั ควำมรู้
เกิดหลักคิดทำงวชิ ำกำร เกิดควำมตระหนักถึงบ้ำนเกิดเมืองนอนของตนเอง และในสถำนกำรณ์ปัจจุบันที่เกิด
วกิ ฤตจำกโรคระบำดจำกโรคติดเช้ือไวรสั โคโรนำ 2019 (COVID-19) จึงถึงเวลำท่ีจะต้องมีกำรรวมพลัง
เพื่อให้ผ่ำนพ้นวกิ ฤตครงั้ น้ีไปให้ได้ ทีมผู้นำกำรเปล่ียนแปลงตำบลน้ำตก จึงนับเป็นกำลัง และกลไกขับ
เคล่ือนที่สำคัญในกำรพัฒนำชุมชน โดยรว่ มกับประชำชนในตำบล ภำคีกำรพัฒนำ ขับเคลื่อนโดยใช้หลัก

20

“บวร” ประกอบด้วย บ้ำน วัด โรงเรยี น มีกำรน้อมนำหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง และน้อมนำแนว
พระรำชดำรขิ องสมเด็จพระกนิษฐำธิรำชเจ้ำ กรมสมเด็จพระเทพ รตั นรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำร ี สู่
แผนปฏิบัติกำร 90 วัน ปลูกผักสวนครวั เพื่อสรำ้ งควำมมั่นคงทำงอำหำร มีกำรต่อยอดกิจกรรมเดิมและ
กำหนดกิจกรรมใหม่ จดั ทำแผนกำรดำเนินงำนอย่ำงเป็นขั้นตอน ขยำยผลให้ครอบคลุมท้ังตำบล ใชท้ ีมผู้นำ
รว่ มกับพลังชุมชน สรำ้ งควำมมั่นคงทำงอำหำร สรำ้ งภมู คิ ุ้มกันทำงสังคมและสรำ้ งส่ิงแวดล้อมให้ยงั่ ยืน

* เข้ำถึง ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงตำบลน้ำตก มีผู้นำต้นแบบกำรพัฒนำจำก
ผู้ว่ำรำชกำรจงั หวัดน่ำน พัฒนำกำรจดั หวัดน่ำน นำยอำเภอนำน้อย หัวหน้ำส่วนรำชกำรและภำคีกำรพัฒนำ
ภำยใต้แนวคิด “ผู้นำต้องทำก่อน” ทำเป็นตัวอย่ำง ขยำยผลสู่ระดับอำเภอ ตำบล หมู่บ้ำน โดยโครงกำร
เสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปล่ียนแปลงเปรยี บเสมือนเวทีในกำรแสดงออกถึงควำมสำมำรถของผู้นำจติ
อำสำพัฒนำชุมชน รวมถึงปรำชญ์ในชุมชน มำรว่ มดำเนินกำร โดยเรม่ ิ ต้นจำกกำรปลูกผักสวนครวั มำกกว่ำ 10
ชนิด กำรทำปุ๋ยหมัก กำรคัดแยกขยะ กำรปลูกพืชสมุนไพรต้ำนภัยโควดิ ได้แก่ ฟ้ำทะลำยโจร ซึ่งมีกำร
ขับเคล่ือนงำนรว่ มกับภำคีภำคีกำรพัฒนำ โดยใชห้ ลัก “บวร” บ้ำน วัด โรงเรยี น กลไกนักพัฒนำ 3 ประสำน
อำสำสมัครทอ้ งถ่ินรกั ษ์โลก (อถล.)

* พัฒนำ ผู้นำกำรเปล่ียนแปลงตำบลน้ำตก มีกำรพัฒนำตำมศักยภำพและ
ต้นทุนท่ีมี โดยมีกระบวนกำรถ่ำยทอดควำมรู้ ประสบกำรณ์จำกผู้นำกำรเปล่ียนแปลง รว่ มกับปรำชญ์ชุมชน
ขยำยผลสู่ครวั เรอื นในหมู่บ้ำน ชุมชนและตำบล เรม่ ิ จำกผู้นำต้องทำก่อน กำรลงมอื ทำจรงิ ผ่ำนกระบวนกำรจติ
อำสำ โดยกำรเอำมื้อสำมัคคี ส่งผลให้ชุมชนมสี ่วนรว่ มในกำรขบั เคลอ่ื นงำนอยำ่ งต่อเน่ืองและเกิดควำมย่ังยืน

ผลกำรดำเนินงำนของศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน โดยใชห้ ลัก “เข้ำใจ เข้ำถึง
พัฒนำ” ส่งผลให้เกิดกำรสรำ้ งควำมรูค้ วำมเข้ำใจที่ชัดเจน เกิดกำรระเบิดจำกข้ำงใน ทำให้มีพลังในกำรจะ
นำไปใชใ้ นกำรพัฒนำชุมชนของตนเอง ภำยใต้ทุนชุมชน ศักยภำพของผู้นำและบรบิ ทของชุมชน คนในชุมชนมี
ควำมพรอ้ มในกำรสรำ้ งสังคมที่มีควำมเอ้ืออำทร เอื้อเฟ้ ือแบง่ ปนั เก้ือกลู ผู้นำชุมชนมศี ักยภำพเปน็ ต้นแบบใน
กำรปฏิบัติ ดังนั้น โครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง เป็นกำรสรำ้ งผู้นำชุมชนให้มีโอกำสใน
กำรสรำ้ งกระบวนกำรมีส่วนรว่ ม แสดงศักยภำพสรำ้ งเครอื ข่ำยในกำรขับเคลื่อนงำนให้เกิดผลสำเรจ็ อย่ำงเป็น
รูปธรรม กำรเปิดโอกำสให้คนในชุมชนเข้ำมำมีส่วนรว่ ม โดยใชพ้ ลังของคนในชุมชน มีภำคีกำรพัฒนำหนุน
เสรมิ สนับสนุนให้เกิดกำรเรยี นรูด้ ้วยคนในชุมชนเอง กำรให้ควำมสำคัญ กำรยกย่องเชดิ ชูเกียรติ ซง่ึ เป็นกำร
กระตุ้นพลังจำกข้ำงในที่แสดงออกถึงกำรเป็นผู้ให้ “ย่ิงให้ยิ่งได้” และกำรประชำสัมพันธก์ ิจกรรมต่ำง ๆ อย่ำง
ต่อเน่ือง เพื่อเผยแพรใ่ ห้สำธำรณชนได้รจู้ กั อย่ำงแพรห่ ลำย

(2) หลักกำรทำงำน 3 บ. คือ
* บ. บุก คือ กำรทำงำนเชิงรุก มีกำรศึกษำข้อมมูล กำรคิดค้นและวำง

แผนกำรดำเนินงำน โดยกำรคิดวเิ ครำะห์และคำดกำรณ์วำ่ อนำคตต้องกำรพัฒนำไปในทศิ ทำงใด ด้วยรูปแบบ
วธิ กี ำรแบบใหม่ เพ่ือมงุ่ สู่เป้ำหมำยอย่ำงชดั เจน เกิดเป็นนวัตกรรมใหม่ รปู แบบใหม่ ๆ

* บ. บูรณำกำร คือ กำรลดควำมซ้ำซอ้ นของกำรปฏิบัติงำนของส่วนรำชกำร
ในอำเภอท้ังส่วนภูมิภำคและส่วนท้องถิ่น มำทำงำนประสำนกัน ทั้งด้ำนบุคลำกร กำรบรหิ ำรจัดกำร วัสดุ
อุปกรณ์ในกำรทำงำนและเงนิ งบประมำณ ทง้ั นี้ จะต้องมคี วำมสำมำรถในกำรโน้มน้ำว หรอื จูงใจทกุ ภำคีให้เกิด
ควำมกระตือรอื รน้ ในกำรทำงำน และมีควำมรบั ผิดชอบต่องำนท่ีทำ และจะต้องบรหิ ำรงำนเป็นทีมโดยให้ทุก
คนมีส่วนรว่ มคิด รว่ มวำงแผน รว่ มทำ และรว่ มประเมินผล

* บ. บวก คือ กำรคิดเชงิ บวก ส่งผลให้เกิดกำรมองโลกในแง่ดี ทำให้มีพลัง
ให้เกิดควำมคิดสรำ้ งสรรค์และพลงั ขบั เคลื่อนเพือ่ ฝ่ำฟันอุปสรรคต่ำง ๆ ไปได้ด้วยดี

21

หลักกำรดำเนินงำนของศูนย์ฯ ดำเนินกำรโดยอำศัยหลักกำรแบ่งปัน เอ้ือเฟ้ ือเกื้อกูล
รว่ มมือกัน บูรณำกำรควำมรว่ มมอื หลำยหน่วยงำน และกำรสรำ้ งเครอื ขำ่ ยผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนในพื้นท่ี

2) กระบวนกำรดำเนินงำนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
(1) กำรพัฒนำพ้ืนท่ีเป็นศูนย์กำรเรยี นรูข้ องชุมชนทำงด้ำนเกษตรอินทรยี ์ เกษตร

ทฤษฎีใหม่ พลังงำนทดแทนและกำรปศุสัตว์ โดยมแี นวคิดปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพียงเป็นพน้ื ฐำนกำรเรยี นรู้
(2) กำรพัฒนำและสรำ้ งเครอื ข่ำยผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนในพ้ืนที่ให้มีควำมรูด้ ้ำน

เกษตรอินทรยี ์ เกษตรทฤษฎีใหม่ พลังงำนทดแทนกำรปศุสัตว์ โดยมีแนวคิดปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพียงเป็น
พ้ืนฐำนกำรเรยี นรู้

(3) กำรส่งเสรมิ ให้มีกำรใชท้ รพั ยำกรอย่ำงคุ้มค่ำและยั่งยืน ภำยใต้แนวทำงปรชั ญำ
เศรษฐกิจพอเพียง และกำรพง่ึ พำตนเองอย่ำงยง่ั ยืน

3) กำรขับเคลื่อนกิจกรรมของศูนย์จติ อำสำพัฒนำชุมชน มีกำรรวบรวมองค์ควำมรู้
และกำรขบั เคลอ่ื นกิจกรรมภำยในศูนย์ฯ ดังนี้

(1) กิจกรรมด้ำนกำรลดรำยจำ่ ย ได้แก่ กำรทำปุ๋ยหมัก กำรทำถังขยะเปียกรกั ษ์โลก
ทำน้ำหมักชวี ภำพ น้ำส้มควันไม้ กำรปลูกพืชผักสวนครวั ปลูกพืชหมุนเวยี น กำรคัดเลือกพันธุพ์ ืช กำรปลูกไม้
ผล และกำรเพำะพันธกุ์ ล้ำไมเ้ พ่ือแจกจำ่ ยให้คนในชุมชนนำไปปลูก

(2) กิจกรรมด้ำนกำรเรยี นรูเ้ ศรษฐกิจพอเพียงและกำรพึ่งตนเอง ได้แก่ กำรเพำะเห็ด
กำรเล้ียงสัตว์ เชน่ ไก่ เป็ด หมู โค กระบือ ปลำ กำรปลูกพืชผักสวนครวั ปลอดสำรพิษ กำรทำปุ๋ยหมัก น้ำหมัก
ชวี ภำพกำรบรหิ ำรจดั กำรขยะกำรจดั ต้ังกองทุนพึ่งตนเองของสมำชกิ ได้แก่ กลุ่มออมทรพั ย์เพื่อกำรผลิตและ
กองทุนกลำงพัฒนำหมบู่ ้ำน

(3) กิจกรรมด้ำนกำรบรหิ ำรกำรพัฒนำ ได้แก่
* กำรอบรมกลมุ่ ผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนและผูท้ ี่สนใจท่ัวไป
* ขยำยผลกำรจดั ต้ังศูนยผ์ ูน้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนไปทุกตำบล
* กำรรวบรวมภูมิปัญญำและองค์ควำมรู้ กำรพัฒนำควำมรูแ้ ละทักษะปรำชญ์

ชุมชน ให้มีควำมชำนำญและถ่ำยทอดองค์ควำมรูไ้ ด้ ดำเนินกำรกิจกรรมต่ำง ๆ กำรสรำ้ งเครอื ข่ำยในในพ้ืนท่ี
และกำรสรำ้ งกิจกรรมกำรสำธติ และครอบครวั ตัวอย่ำงเพ่ือให้เกิดกำรเผยแพรแ่ ลกเปลีย่ นเรยี นรู้

(4) กิจกรรมด้ำนกำรตลำดและกำรแปรรูปผลผลิต ได้แก่
* ส่งเสรมิ ให้มีกิจกรรมด้ำนกำรตลำด เชน่ ตลำดในชุมชน ตลำดออนไลน์ เปน็ ต้น
* จดั ให้มอี ำคำรสถำนทใี่ นกำรจำหน่ำยผลผลิตของศูนยฯ์ และสมำชกิ
* จดั ให้มวี ัสดุ อุปกรณ์และเครอ่ ื งมอื ในกำรแปรรูปผลผลิต

(5) กิจกรรม 3 สรำ้ ง ดังนี้
* สรำ้ งท่ี 1 กำรสรำ้ งควำมมั่นคงทำงอำหำร กำรส่งเสรมิ สนับสนนุ ให้มีกำรปลกู

ผักและผลไม้อยำ่ งต่อเน่ือง กำรปลกู ผักในที่สำธำรณะและส่งเสรมิ ให้มีกำรเล้ียงสัตว์ กำรแปรรูปพืชผักและ
ผลผลติ ทำงกำรเกษตร

* สรำ้ งที่ 2 กำรสรำ้ งสิ่งแวดล้อมให้ยง่ั ยืน กำรส่งเสรมิ กำรจดั กำรขยะต้ังแต่ระดับ
ครวั เรอื น ด้วยกำรคัดแยกขยะด้วยหลกั 3R กิจกรรมส่งเสรมิ กำรทำถังขยะเปียกรกั ษ์โลกใชใ้ นครวั เรอื น ส่งผล
ให้ชุมชนเป็นชุมชนสีเขียว สะอำด ไม่มีกำรทำลำยสิ่งแวดล้อมและใชท้ รพั ยำกรอยำ่ งคุ้มค่ำ

* สรำ้ งท่ี 3 กำรสรำ้ งภูมิค้มุ กันทำงสังคม มกี ำรขบั เคลือ่ นกิจกรรมธนำคำร
เมล็ดพันธุ์ กำรดำเนินกิจกรรมศูนยแ์ บง่ ปันและดำเนินกำรโดยใชเ้ ครอ่ ื งมอื “บวร”

22

2.3.4 ปัจจยั ท่ีส่งผลต่อเน่ืองของศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

1) ด้ำนกลยุทธ์
(1) มีกำรสรำ้ งทีมงำนขบั เคลอ่ื นกิจกรรมทกุ ระดับ
(2) กำหนดแผนงำนโครงกำรให้มีควำมสอดคล้องกับวถิ ีชวี ติ ของชุมชน
(3) มกี ำรประชำสัมพันธก์ ำรดำเนินงำนอยำ่ งต่อเนื่อง

2) ด้ำนบุคลำกร
(๑) ผู้นำกำรเปล่ียนแปลง ผู้นำชุมชน/แกนนำ ประชำชนในหมู่บ้ำนและตำบล

มคี วำมเสียสละ มคี วำมรกั ควำมสำมัคคี รว่ มแรงรว่ มใจในกำรทำกิจกรรมต่ำง ๆ
(๒) คนในชุมชนให้ควำมรว่ มมือและมีส่วนรว่ มอย่ำงจรงิ จงั และน้อมนำหลักปรชั ญำ

ของเศรษฐกิจพอเพียงมำใชใ้ นวถิ ีชวี ติ ประจำวนั
(๓) ทีมผูน้ ำกำรเปลยี่ นแปลงมีกำรประชุม ปรกึ ษำหำรอื กันอย่ำงสมำ่ เสมอ
(๔) คนในชุมชนให้ควำมเคำรพกฎ กติกำ ระเบยี บอย่ำงเครง่ ครดั
(๕) ควำมมุ่งมั่น/ควำมอดทน ของผู้นำกำรเปล่ียนแปลงในระดับหมู่บ้ำนและตำบล

ในกำรปรบั เปล่ียนทัศนคติของคนในชุมชน ทำให้ สำมำรถปรบั เปลยี่ นพฤติกรรมในกำรดำรงชวี ติ

3) กำรพัฒนำต่อยอดศูนย์เรยี นรูช้ ุมชนในพื้นที่ตำบลน้ำตก ให้มีข้อมูลท่ีเป็นปัจจุบัน
และเป็นศูนย์เรยี นรูเ้ ชงิ วชิ ำกำรและเชงิ ปฏิบตั ิ มกี ิจกรรมในกำรเผยแพรแ่ ละให้ควำมรูแ้ ก่ประชำชนและบุคคล
ผสู้ นใจ โดยศูนยเ์ รยี นรทู้ ีส่ ำมำรถเปน็ ต้นแบบได้ในตำบลนำ้ ตก ได้แก่

(1) ศูนย์เรยี นรูท้ ฤษฎีใหม่รูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” แปลงของ นำยศักดิ์ดุลย์
คำสิทธิ์ บ้ำนพืชเจรญิ หมู่ที่ 1 ตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

(2) ศูนย์เรยี นรูท้ ฤษฎีใหม่รูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” แปลงของ นำยสมบัติ สุก้อน
บำ้ นน้ำพหุ มู่ที่ 2 ตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

(3) ศูนย์เรยี นรูท้ ฤษฎีใหม่รูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” แปลงของ นำงบัวลอย เสนนะ
บ้ำนน้ำพุ หมู่ที่ 2 ตำบลน้ำตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน

(4) ศูนย์เรยี นรูท้ ฤษฎีใหม่รูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” แปลงของ นำยจำนงค์ ขัติยะ
บ้ำนเปำ หมทู่ ่ี 5 ตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน

(5) ศูนย์เรยี นรูท้ ฤษฎีใหม่รูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” แปลงของ นำยอุดร ภักดีมูล
บ้ำนพชื เจรญิ หมู่ที่ 1 ตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวดั น่ำน

23

4) กำรขยำยผลและกำรสรำ้ งเครอื ข่ำยศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชน โดยมีกำร
ส่งเสรมิ และสนับสนุนกำรจดั ต้ังศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบล ในพื้นที่อำเภอนำน้อย จำนวน 6 ตำบล
ซงึ่ ดำเนินกำรเสรจ็ แล้ว

5) กำรมีเป้ำหมำยควำมสำเรจ็ ในกำรดำเนินงำนอย่ำงชดั เจน ทีมผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง
มีกำรวำงแผนกำรขบั เคล่อื นกำรดำเนินงำนและมเี ปำ้ หมำยควำมสำเรจ็ อยำ่ งชดั เจน ดังน้ี

(1) ด้ำนเศรษฐกิจ : กำรสรำ้ งอำชพี สรำ้ งรำยได้ให้แก่ประชำชนและชุมชน
(2) ด้ำนสิ่งแวดล้อม : ดิน นำ้ ป่ำ อุดมสมบูรณ์ อำกำศบรสิ ุทธิ์
(3) ด้ำนกำรพัฒนำผู้นำ : มีผู้นำจิตอำสำเพิ่มข้ึนและมีศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำ
ชุมชนทุกตำบล
(4) ด้ำนสังคมและวัฒนธรรม : เกิดสังคมเก้ือกูล แบ่งปัน เอ้ืออำทร ดูแลซงึ่ กันและ
กัน รกั ษำ สืบสำนวฒั นธรรม ประเพณีและภูมปิ ญั ญำท้องถ่ิน
จำกกำรขับเคลื่อนกิจกรรมของทีมผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงตำมโครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำ
กำรเปลี่ยนแปลง ภำยใต้สถำนกำรณ์วกิ ฤตโรคระบำดจำกโรคติดเชอ้ื ไวรสั โคโรนำ (COVID - 19) กำรสรำ้ ง
ควำมมั่นคงทำงอำหำรจงึ นับว่ำมีควำมสำคัญท่ีจะทำให้ผ่ำนพ้นวกิ ฤติครงั้ น้ีไปได้ ทีมผู้นำกำรเปล่ียนแปลงของ
ตำบลน้ำตก จึงได้รวมพลังเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ด้วยแนวคิด 1 หมู่บ้ำน ดูแลได้ทั้ง
ตำบล สรำ้ งควำมมั่นคงทำงอำหำร ตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง ผนึกกำลังรว่ มกับภำคีกำรพัฒนำ
ต่ำง ๆ ท่ีเข้ำมำมีส่วนรว่ มในกำรขับเคล่ือนกิจกรรมของชุมชน ทำให้ชุมชนมีกระบวนกำรเรยี นรู้ คนในชุมชน
ได้รบั ทรำบข้อมูลข่ำวสำรทั้งภำยในและภำยนอกชุมชน เกิดกระบวนกำรแลกเปลี่ยนเรยี นรูร้ ว่ มกัน นับเป็น
บทเรยี นอันลำ้ ค่ำและแสดงให้เห็นถึงควำมเขม้ แขง็ ของชุมชนและสำมำรถเปน็ ตัวอย่ำงให้กับชุมชนอ่ืนได้

24

ส่วนที่ 3

กำรพัฒนำขยำยผลและควำมคิดสรำ้ งสรรค์ ในกระบวนกำรขบั เคลือ่ น
กำรสรำ้ งควำมมนั่ คงทำงอำหำรให้เกิดต่อเนื่องอยำ่ งย่ังยืน

กำรพัฒนำขยำยผลและควำมคิดสรำ้ งสรรค์ ในกระบวนกำรขับเคลื่อนกำรสรำ้ งควำมมั่นคงทำง
อำหำรให้ต่อเนื่องและยั่งยืน โดยทีมผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงตำบลน้ำตกได้รว่ มกันเสนอโครงกำรขอรบั กำร
สนับสนุนงบประมำณกำรดำเนินงำนโครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง งบประมำณ
10,000 บำท (หน่ึงหมื่นบำทถ้วน) ได้แก่ “ โครงกำรกำดนัดภูมิผญ๋ำปัญญำบ้ำนเฮำ เพื่อสืบสำนปณิธำน
พ่อหลวง ” รำยละเอียดดังนี้

1. ทมี่ ำ/หลักกำรและเหตุผล

ยุทธศำสตรช์ ำติ 20 ปี (พ.ศ.2561 - 2580) มุ่งเน้นกำรพัฒนำเพ่ือให้บรรลุวสิ ัยทัศน์ “ประเทศ
ไทยมีควำมมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนำแล้วด้วยกำรพัฒนำตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจ
พอเพียง” โดยมียุทธศำสตรด์ ้ำนกำรสรำ้ งโอกำสและควำมเสมอภำคทำงสังคม ท่ีมีเป้ำหมำยกำรพัฒนำให้
ควำมสำคัญในกำรดึงเอำพลังของภำคส่วนต่ำง ๆ ท้ังภำคเอกชน ประชำสังคม ชุมชนท้องถิ่นและประชำชน
มำรว่ มขับเคลื่อนกำรเสรมิ สรำ้ งควำมเข้มแข็งของชุมชนในกำรจดั กำรตนเอง และกำรเตรยี มควำมพรอ้ มของ
ประชำกรไทยทั้งในมิติสุขภำพ เศรษฐกิจ สังคม และสภำพแวดล้อมให้เป็นประชำกรท่ีมีคุณภำพ สำมำรถ
พ่ึงตนเองและทำประโยชน์แก่ครอบครวั ชุมชน และสังคม ซ่ึงสอดคล้องกับหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจ
พอเพียงของพระบำทสมเด็จพระชนกำธเิ บศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช บรมนำถบพิตร รว่ มกับแนวคิด
กำรพัฒนำพ้ืนที่และกำรออกแบบเชงิ ภูมิสังคมไทยเพื่อสรำ้ งกำรพึ่งตนเองและรองรบั ภัยพิบัติ ในรูปแบบ
“โคก หนอง นำ โมเดล” สรำ้ งกำรมีส่วนรว่ มของประชำชน มีภูมิคุ้มกัน ให้ชุมชนสำมำรถพ่ึงตนเอง และกำรท่ี
ประชำชนปวำรณำตนเองทำงำนด้วยควำมเต็มใจและเสียสละเพ่ือส่วนรวม เพื่อเป็นกำรสนองแนว
พระรำชดำรพิ ระบำทสมเด็จพระวชิรเกล้ำเจ้ำอยู่หัว เรอ่ ื งงำนจิตอำสำเรำทำควำมดีด้วยหัวใจ โดยอำศัย
รูปแบบของผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนที่มีจติ สำนึกรบั ผิดชอบต่อชุมชนมีบทบำทและมีส่วนรว่ มในกำรพัฒนำ
และกำรสรำ้ งชุมชนที่เข้มแข็งอย่ำงยั่งยืน ในกำรสนับสนุนนโยบำยรฐั บำล ที่มุ่งสืบสำน รกั ษำ ต่อยอด และ
พัฒนำประเทศ

ทั้งนี้ กรมกำรพัฒนำชุมชน ได้ให้ควำมสำคัญในกำรเสรมิ สรำ้ งผู้นำชุ มชน โดยกำรพัฒนำ
ศักยภำพผู้นำชุมชน เพ่ือเสรมิ สรำ้ งควำมเข้มแข็งของชุมชนในระดับต่ำง ๆ ให้ผู้นำชุมชนมีควำมรู้ คู่คุณธรรม
สำมำรถบรหิ ำรจดั กำรชุมชนของตนเองได้และเป็นกำลังหลักในกำรขับเคลื่อนกำรดำเนินงำนพัฒนำชุมชนใน
พื้นท่ี ขับเคล่ือนกิจกรรมกำรพัฒนำตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงและส่งเสรมิ ควำมเข้มแข็งของ
ชุมชนด้วยแนวคิดกำรสรำ้ งกำรเรยี นรูเ้ ชิงรุกแบบรวมพลังของผู้นำกำรเปล่ียนแปลง เพ่ือสรำ้ งพลังกำร
เปลยี่ นแปลงทำงสังคม (Professional learning Community) : PLC

ดังนั้น เพ่ือเพ่ิมขีดควำมสำมำรถของผู้นำชุมชนให้สำมำรถบูรณำกำรงำนพัฒนำชุมชนเป็นแกน
นำหลักในกำรบรหิ ำรจดั กำรชุมชน ให้เข้มแข็งพึ่งตนเองได้อย่ำงยั่งยืน สำนักงำนพัฒนำชุมชนอำเภอนำน้อย
จงั หวัดน่ำน ได้จดั ทำโครงกำร “กำดนัดภูมิผญ๋ำปัญญำบ้ำนเฮำ เพ่ือสืบสำนปณิธำนพ่อหลวง” เพ่ือส่งเสรมิ
และสนับสนุนกำรขับเคลื่อนกิจกรรมของศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน ในกำรพัฒนำคุณภำพชวี ติ ประชำชน
ในพ้นื ทอ่ี ำเภอนำน้อย

25

2. วตั ถุประสงค์

2.1 เพื่อส่งเสรมิ ให้ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนได้มีส่วนรว่ มในกำรขับเคลื่อนกำรดำเนินงำนศูนย์
ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนอย่ำงต่อเน่ือง

2.2 เพื่อสรำ้ งกำรรบั รูใ้ ห้ชุมชนเข้ำใจถึงวัตถุประสงค์ของกำรจัดต้ังศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำ
ชุมชน

2.3 เพื่อเป็นกำรขยำยผลองค์ควำมรูแ้ ก่ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลต่ำง ๆ ในพ้ืนท่ี
อำเภอนำน้อย

3. กลุ่มเปำ้ หมำย

กล่มุ เป้ำหมำย จำนวน 125 คน ประกอบด้วย
3.1 คณะกรรมกำรศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลต่ำง ๆ จำนวน 6 ตำบล ๆ ละ 15 คน รวม 90 คน

3.2 คณะกรรมกำรศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก จำนวน 25 คน
3.3 องค์กร/ภำคี หน่วยงำนต่ำง ๆ จำนวน 10 คน

4. กระบวนกำร/วธิ ดี ำเนินกำร

ที่ กิจกรรมท่ดี ำเนินกำร รูปแบบ/วธิ กี ำร ผลผลติ /ผลลัพธ์ ระยะเวลำ งบประมำณ ผู้รบั ผิดชอบ
(Action Plan) (How to) (วัน) (บำท) (ทมี ขับเคลื่อน

1 จดั กิจกรรม “กำดนัด 1) จดั กิจกรรม 1) รอ้ ยละ 90 ของ 1 วัน 10,000 2๕ คน)
ภมู ิผญำ๋ ปัญญำบำ้ นเฮำ ตลำดนัดองค์ ผู้นำจติ อำสำพัฒนำ 10,000 คณะกรรมกำร
เพอื่ สืบสำนปณิธำน ควำมรขู้ อง ชุมชน มีควำมรคู้ วำม ศูนยฯ์ 25 คน
พ่อหลวง” ปรำชญ์ชุมชน เข้ำใจในกำร
2) จดั ทำชุดส่ือ ดำเนินงำนศูนย์
องค์ควำมรู้ 2) มกี ำรขยำยผล
องค์ควำมรูแ้ ก่ศูนย์
รวม 1 กิจกรรม ผูน้ ำจติ อำสำพัฒนำ
ชุมชนตำบลต่ำง ๆ
ในพ้ืนท่ีอำเภอ
นำน้อยทกุ ตำบล

รวมทัง้ สิ้น

26

5. งบประมำณ

งบประมำณกิจกรรมตำมแผนกำรปฏิบัติงำนและแผนกำรใช้จ่ำยงบประมำณ ประจำปี
งบประมำณ พ.ศ.๒๕๖๕ จำนวน 10,000 บำท (หน่ึงหม่ืนบำทถ้วน)

6. ระยะเวลำดำเนินกำร

ดำเนินกำรในห้วงเดือน มิถนุ ำยน – สิงหำคม พ.ศ.๒๕๖5

7. สถำนทด่ี ำเนินกำร

ศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

8. ผลทคี่ ำดว่ำจะได้รบั

8.1 ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนได้มีส่วนรว่ มในกำรขับเคล่ือนกำรดำเนินงำนศูนย์ผู้นำจติ อำสำ
พัฒนำชุมชนอย่ำงต่อเน่ือง

8.2 ชุมชนได้รบั รแู้ ละเข้ำใจถึงวัตถุประสงค์ของกำรจดั ตั้งศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
8.3 สำมำรถเป็นแหล่งเรยี นรูใ้ ห้กับศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลต่ำง ๆ ในพ้ืนที่อำเภอ
นำน้อย ให้สำมำรถขับเคลอื่ นกิจกรรมในศูนยฯ์ ได้

27

ภำคผนวก

28

แบบเสนอโครงกำร ขอรบั กำรสนับสนนุ กำรดำเนินงำน
ตำมโครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผูน้ ำกำรเปลีย่ นแปลง ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2565

ประเภทงบดำเนินงำน กรณี ได้รบั กำรคัดเลอื กเปน็ ศูนย์ผ้นู ำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
 ระดับดีเด่น จะได้รบั กำรจดั สรรงบประมำณ 10,0๐๐ บำท (หนึ่งหมืน่ บำทถ้วน)

ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

*******************
1. ชอ่ื โครงกำร กำดนัดภูมผิ ญำ๋ ปญั ญำบำ้ นเฮำ เพอื่ สืบสำนปณิธำนพอ่ หลวง
๒. ท่ีมำ / หลักกำรเหตุผล

ยุทธศำสตรช์ ำติ 20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580) มุ่งเน้นกำรพัฒนำเพ่ือให้บรรลุวสิ ัยทัศน์ “ประเทศไทยมี
ควำมมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนำแล้วด้วยกำรพัฒนำตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง” โดยมี
ยุทธศำสตรด์ ้ำนกำรสรำ้ งโอกำสและควำมเสมอภำคทำงสังคม ท่ีมีเป้ำหมำยกำรพัฒนำให้ควำมสำคัญในกำรดึง
เอำพลังของภำคส่วนต่ำง ๆ ทั้งภำคเอกชน ประชำสังคม ชุมชนท้องถ่ินและประชำชนมำรว่ มขับเคล่ือนกำร
เสรมิ สรำ้ งควำมเข้มแข็งของชุมชนในกำรจัดกำรตนเอง และกำรเตรยี มควำมพรอ้ มของประชำกรไทยทั้งในมิติ
สุขภำพ เศรษฐกิจ สังคม และสภำพแวดล้อมให้เป็นประชำกรท่ีมีคุณภำพ สำมำรถพึ่งตนเองและทำประโยชน์แก่
ครอบครวั ชุมชน และสังคม ซงึ่ สอดคล้องกับหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงของพระบำทสมเด็จพระชนกำธิ
เบศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช บรมนำถบพิตร รว่ มกับแนวคิดกำรพัฒนำพ้ืนที่และกำรออกแบบเชงิ ภูมิ
สังคมไทยเพ่ือสรำ้ งกำรพึ่งตนเองและรองรบั ภัยพิบัติ ในรูปแบบ “โคก หนอง นำ โมเดล” สรำ้ งกำรมีส่วนรว่ มของ
ประชำชน มภี ูมิคุ้มกัน ให้ชุมชนสำมำรถพ่ึงตนเอง และกำรที่ประชำชนปวำรณำตนเองทำงำนด้วยควำมเต็มใจและ
เสียสละเพื่อส่วนรวม เพื่อเป็นกำรสนองแนวพระรำชดำรพิ ระบำทสมเด็จพระวชริ เกล้ำเจำ้ อยู่หัว เรอ่ ื งงำนจติ อำสำ
เรำทำควำมดีด้วยหัวใจ โดยอำศัยรปู แบบของผูน้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนท่ีมีจติ สำนึกรบั ผดิ ชอบต่อชุมชนมบี ทบำท
และมีส่วนรว่ มในกำรพัฒนำและกำรสรำ้ งชุมชนที่เข้มแข็งอย่ำงย่ังยืน ในกำรสนับสนุนนโยบำยรฐั บำล ที่มุ่งสืบ
สำน รกั ษำ ต่อยอด และพัฒนำประเทศ

ทั้งน้ี กรมกำรพัฒนำชุมชน ได้ให้ควำมสำคัญในกำรเสรมิ สรำ้ งผ้นู ำชุมชน โดยกำรพัฒนำศักยภำพผู้นำชุมชน
เพื่อเสรมิ สรำ้ งควำมเขม้ แขง็ ของชุมชนในระดับต่ำง ๆ ให้ผ้นู ำชุมชนมคี วำมรู้ ค่คู ุณธรรม สำมำรถบรหิ ำรจดั กำรชุมชน
ของตนเองได้และเปน็ กำลงั หลักในกำรขบั เคลื่อนกำรดำเนินงำนพัฒนำชุมชนในพ้ืนท่ี ขบั เคล่อื นกิจกรรมกำรพัฒนำ
ตำมหลกั ปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงและส่งเสรมิ ควำมเข้มแข็งของชุมชนด้วยแนวคิดกำรสรำ้ งกำรเรยี นรเู้ ชงิ
รุกแบบรวมพลังของผู้นำกำรเปลีย่ นแปลง เพ่ือสรำ้ งพลงั กำรเปล่ียนแปลงทำงสังคม (Professional learning
Community) : PLC

ดังนั้น เพื่อเพ่ิมขีดควำมสำมำรถของผู้นำชุมชนให้สำมำรถบูรณำกำรงำนพัฒนำชุมชนเป็นแกนนำหลักใน
กำรบรหิ ำรจัดกำรชุมชน ให้เข้มแข็งพ่ึงตนเองได้อย่ำงยั่งยืน สำนักงำนพัฒนำชุมชนอำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน ได้
จัดทำโครงกำร “กำดนัดภูมิผญ๋ำปัญญำบ้ำนเฮำ เพ่ือสืบสำนปณิธำนพ่อหลวง” เพ่ือส่งเสรมิ และสนับสนุนกำร
ขับเคล่ือนกิจกรรมของศูนยผ์ นู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชน ในกำรพัฒนำคณุ ภำพชวี ติ ประชำชนในพน้ื ทอ่ี ำเภอนำน้อย

๓. วัตถุประสงค์
๓.1 เพ่อื ส่งเสรมิ ให้ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนได้มีส่วนรว่ มในกำรขบั เคลอื่ นกำรดำเนินงำนศูนย์ผู้นำ

จติ อำสำพัฒนำชุมชนอย่ำงต่อเนื่อง
๓.2 เพ่อื สรำ้ งกำรรบั รใู้ ห้ชุมชนเขำ้ ใจถึงวตั ถุประสงค์ของกำรจดั ตั้งศูนย์ผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
๓.3 เพื่อเป็นกำรขยำยผลองค์ควำมรแู้ ก่ศูนย์ผูน้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลต่ำงๆ ในพื้นท่ีอำเภอนำน้อย

/ 4. กล่มุ เป้ำหมำย...

- 2 - 29

๔. กล่มุ เป้ำหมำย รวมท้ังสิ้น 125 คน
4.1 คณะกรรมกำรศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลต่ำง ๆ จำนวน 6 ตำบล ๆ ละ 15 คน รวม 90 คน
4.2. คณะกรรมกำรศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก จำนวน 25 คน
4.3 องค์กร/ภำคี หน่วยงำนต่ำง ๆ จำนวน 10 คน

๕. กระบวนกำร/วธิ ดี ำเนินกำร (จะนำเงนิ ไปทำอะไรบ้ำง ใชว้ ธิ กี ำรทำอย่ำงไร)

ท่ี กิจกรรมทีด่ ำเนินกำร รูปแบบ/วธิ กี ำร ผลผลิต/ผลลัพธ์ ระยะเวลำ งบประมำณ ผู้รบั ผิดชอบ
(Action Plan) (How to) (วัน) (บำท) (ทมี ขับเคล่ือน

1 จดั กิจกรรม “กำดนัด 1) จดั กิจกรรม 1) รอ้ ยละ 90 ของ 1 วัน 10,000 2๕ คน)
ภูมิผญำ๋ ปัญญำบำ้ น ตลำดนัดองค์ ผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำ 10,000 คณะกรรมกำร
เฮำ เพอื่ สืบสำน ควำมรขู้ องปรำชญ์ ชุมชน มีควำมรคู้ วำม ศูนยฯ์ 25 คน
ปณิธำนพอ่ หลวง” ชุมชน เข้ำใจในกำร
2) จดั ทำชุดส่ือ ดำเนินงำนศูนย์
รวม 1 กิจกรรม องค์ควำมรู้ 2) มกี ำรขยำยผล
องค์ควำมรูแ้ ก่ศูนย์
ผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำ
ชุมชนตำบลต่ำง ๆ
ในพน้ื ท่อี ำเภอ
นำน้อยทุกตำบล
รวมทงั้ สิ้น

๖. งบประมำณ ๑0,0๐๐ บำท (หนึ่งหม่ืนบำทถ้วน) ตำมรำยละเอียดแนบทำ้ ย

๗. ระยะเวลำดำเนินกำร
ดำเนินกำรในห้วงเดือน มิถุนำยน – สิงหำคม พ.ศ.๒๕๖5

๘. สถำนท่ดี ำเนินกำร
ศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน

๙. ผลทคี่ ำดว่ำจะได้รบั
9.1 ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนได้มีส่วนรว่ มในกำรขับเคล่ือนกำรดำเนินงำนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำ

ชุมชนอย่ำงต่อเนื่อง
9.2 ชุมชนได้รบั รแู้ ละเขำ้ ใจถึงวัตถุประสงค์ของกำรจดั ต้ังศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
9.3 สำมำรถเป็นแหล่งเรยี นรใู้ ห้กับศูนย์ผูน้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลต่ำงๆ ในพื้นทอี่ ำเภอนำน้อย

ให้สำมำรถขับเคลอ่ื นกิจกรรมในศูนย์ฯ ได้

30

รำยละเอียดงบประมำณแนบทำ้ ยโครงกำร (งบดำเนินงำน)

โครงกำรกำดนัดภูมิผญ๋ำปญั ญำบ้ำนเฮำ เพื่อสืบสำนปณิธำนพ่อหลวง

ท่ี รำยกำร จำนวน รำคำต่อ รวมเป็นเงนิ
หน่วย หน่วย (บำท)
1 ค่ำอำหำรว่ำงและเครอ่ ื งด่ืม จำนวน 125 คน ๆ ละ 125 คน (บำท)
1 มื้อ ๆ ละ 30 บำท 3,750
5 ชุด 30
2 ค่ำจำ้ งทำป้ำยส่ือเรยี นรู้ แบบโรลอัพ
ขนำด ๖๐ เซนติเมตร x ๑๖๐ เซนติเมตร 10 อัน 1,000 5,000
จำนวน 5 ชุด ๆ ละ ๑,0๐๐ บำท 1
25 250
3 ค่ำวัสดุสำธติ จำนวน 4 รำยกำร เปน็ เงนิ 1,250 กระสอบ 450 450
บำท 3 กิโลกรมั
1) ถำดเพำะเมล็ด ขนำด 104 หลุม 100 100
2) ดินเพำะ (พีทมอส) ขนำดบรรจุ 20 กิโลกรมั 3 ชุด 150 450
รวมทงั้ สิ้น 10,000
3) ถงุ เพำะชำสีดำ ขนำด 8 x 12 น้ิว
4) ชุดทำน้ำยำเอนกประสงค์

ตัวอักษร : -หนึ่งหมื่นบำทถ้วน-

31

รำยงำนกำรประชุมคณะกรรมกำรขับเคลื่อนศูนย์ผ้นู ำจติ อำสำพัฒนำชุมชนจงั หวัดน่ำน
ครงั้ ที่ 1/2565 วันที่ 1 เมษำยน พ.ศ.๒๕๖๕

ณ ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก อำเภอนำน้อย จงั หวัดน่ำน
-----------------------------------------------------------------

เรม่ ิ ประชุม เวลำ 10.00 น.

ผู้เขำ้ รว่ มประชุม

๑. นำยธงชยั ธนสถิตย์ ตำแหน่ง พัฒนำกำรอำเภอนำน้อย

๒. นำงฐำนิตำ ยศอำจ ตำแหน่ง นักวชิ ำกำรพัฒนำชุมชนชำนำญกำร

๓. ว่ำท่ีรอ้ ยตร ีดำรงค์ นปุ ง ตำแหน่ง นักวชิ ำกำรพัฒนำชุมชนชำนำญกำร

๔. นำงสำวพรพมิ ล อินธศิ ักด์ิ ตำแหน่ง นักวชิ ำกำรพัฒนำชุมชนชำนำญกำร

5. นำยศักด์ิดุลย์ คำสิทธิ ตำแหน่ง ประธำนเครอื ข่ำยโคก หนอง นำ พัฒนำชุมชนนำน้อย

6. นำยสำยันต์ จนั ทรก์ ระจำ่ ง ตำแหน่ง นำยกองค์กำรบรหิ ำรส่วนตำบลน้ำตก

7. นำยสมบูรณ์ ใจมะณี ตำแหน่ง กำนันตำบลนำ้ ตก

8. นำยประดิษฐ์ ดวงมำ ตำแหน่ง ผู้ใหญบ่ ำ้ นพชื เจรญิ

9. นำงบัวลอย เสนนะ ตำแหน่ง ผู้นำอำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก

10. นำยอุดร ภักดีมลู ตำแหน่ง ผู้นำอำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก

11. นำยเกียรติรกั ษ์ ถำต๊ะวงค์ ตำแหน่ง ประธำนกองทุนแมข่ องแผ่นดินบำ้ นพชื เจรญิ

12. นำงประทุม ถำต๊ะวงค์ ตำแหน่ง ประธำนคณะกรรมกำรพัฒนำสตรตี ำบลนำ้ ตก

13. นำงศนธยำ ถำพรผำด ตำแหน่ง คณะกรรมกำรพัฒนำสตรหี มบู่ ำ้ น

14. นำยศุภณัฐ อุ่นทำ ตำแหน่ง แพทยป์ ระจำตำบลน้ำตก

15. นำยธรี ณิต จกั รปิง ตำแหน่ง ปรำชญส์ ัมมำชพี

16. นำยนรนิ ทร์ ชุม่ คำ ตำแหน่ง ปรำชญ์สัมมำชพี

17. นำยเดช มำชม ตำแหน่ง ปรำชญส์ ัมมำชพี

18. นำงพมิ พ์กลุ เบญจรงค์ทวสี ิน ตำแหน่ง ปรำชญ์สัมมำชพี

19. นำงไหลมำ ปยิ ศทิพย์ ตำแหน่ง ปรำชญ์สัมมำชพี

20. นำงปนัดดำ ดวงมำ ตำแหน่ง ปรำชญ์สัมมำชพี

21. นำยวนิ ัย คำจกั ร ตำแหน่ง ปรำชญ์สัมมำชพี

22. นำยนรนิ ทร์ มำคำ ตำแหน่ง ปรำชญส์ ัมมำชพี

23. นำยกองมณีย์ พันธมุ ำตร์ ตำแหน่ง ปรำชญ์สัมมำชพี

24. นำยจกั รกฤษณ์ ตันตำ ตำแหน่ง ปรำชญส์ ัมมำชพี

25. นำยทองแดง จนั ทำ ตำแหน่ง ปรำชญส์ ัมมำชพี

26. นำยเสนอ อุ่นทำ ตำแหน่ง ปรำชญส์ ัมมำชพี

27. นำยเจรญิ ชยั จนั สี ตำแหน่ง ปรำชญส์ ัมมำชพี

28. นำยจำนงค์ ขัติยะ ตำแหน่ง ตัวแทนครวั เรอื นโคก หนอง นำ โมเดล

29. นำยสมบัติ สุก้อน ตำแหน่ง ตัวแทนครวั เรอื น HLM

ระเบยี บวำระที่ ๑ เรอ่ ื งประธำนแจง้ ในท่ปี ระชุมทรำบ

- 2 - 32

นำยสมคิด จนั ทมฤก อธบิ ดีกรมกำรพัฒนำชุมชน เป็นประธำนในกำรประชุม Kick off โครงกำร
เสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2565 ในวันที่ 19 มกรำคม 2565 ผำ่ น
ระบบ Zoom Clound Meeting ซ่ึงกรมกำรพัฒนำชุมชน ให้ควำมสำคัญกับบทบำทผู้นำฯ ในกำรเรยี นรู้
พัฒนำตนเอง ค้นหำภำคีเครอื ข่ำยที่มีอุดมกำรณ์ พรอ้ มแบ่งปันควำมรูแ้ ละทรพั ยำกรของตนเอง ให้คำปรกึ ษำ
และแก้ไขปัญหำพรอ้ มขยำยผลเครอื ข่ำยตำบลในพ้ืนที่ใกล้เคียง ภำยใต้แนวคิดกำรสรำ้ งกำ/รพเรัฒยี นนรำูเ้ตชนงิ เรอุกงแ..บ. บ
รวมพลังของผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง เพื่อสร้ำงพลังกำรเปล่ียนแปลงทำงสังคม (Professional learning
Community) : PLC
มติท่ปี ระชุม รบั ทรำบ

ระเบียบวำระที่ ๒ เรอ่ ื งรบั รองรำยงำนกำรประชุม
- ไมม่ ี –

ระเบียบวำระท่ี ๓ เรอ่ ื งสืบเน่ือง
- ไม่มี –

ระเบยี บวำระท่ี ๔ เรอ่ ื งเพ่อื ทรำบ
กำรดำเนินโครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2565
กรมกำรพัฒนำชุมชน จดั สรรงบประมำณให้จงั หวัด ดำเนินโครงกำรเสรมิ สรำ้ งและพัฒนำ

ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ประจำปีงบประมำณ พ.ศ.2565 โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือเพ่ิมขีดควำมสำมำรถของทีม
ผนู้ ำกำรเปลี่ยนแปลง ในกำรสรำ้ งกำรพัฒนำชุมชนท่ียงั่ ยืน และ สรำ้ งพลังชุมชนของผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง ด้วยกำร
ขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจิตอำสำพัฒนำชุมชนในกำรพัฒนำคุณภำพชีวติ ประชำชน โดยดำเนินกำร ประชุม
เชงิ ปฏิบัติกำรกำรขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน เพ่ือสรำ้ งพลังชุมชนของผู้นำกำรเปล่ียนแปลง ให้
มีควำมรู้ ทกั ษะ และทศั นคติ ในกำรขับเคล่ือน ศูนย์ผนู้ ำจติ อำสำพัฒนำชุมชน กลมุ่ เปำ้ หมำยเปน็ ผนู้ ำจติ อำสำ
พัฒนำชุมชนท่ีได้รบั กำรคัดเลือก จำนวน ๒๕ คน ดำเนินกำรจำนวน 2 วัน โดยได้ดำเนินกำรระหว่ำงวันท่ี
15 – 16 มีนำคม 2565 งบประมำณทั้งสิ้น ๑๒,๓๐๐ บำท
มติทปี่ ระชุม รบั ทรำบ

ระเบียบวำระที่ ๕ เรอ่ ื งเสนอเพื่อพิจำรณำ

๕.๑ กำรพิจำรณำคัดเลือกทมี ผู้นำกำรเปลี่ยนแปลงขับเคลื่อนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

จำนวน 25 คน โดยประกอบด้วยตำแหน่งประธำน รองประธำน เลขำนกุ ำร เหรญั ญกิ และกรรมกำร ตลอดจน

ตำแหน่งต่ำง ๆ ท่ีทำงคณะกรรมกำรเห็นสมควร

1) นำยศักด์ิดุลย์ คำสิทธิ ประธำนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

ประธำนเครอื ข่ำยโคก หนอง นำ พัฒนำชุมชน อำเภอนำน้อย

2) นำยสำยันต์ จนั ทรก์ ระจำ่ ง รองประธำน

นำยกองค์กำรบรหิ ำรส่วนตำบลนำ้ ตก

3) นำยสมบูรณ์ ใจมะณี รองประธำน

กำนันตำบลนำ้ ตก

4) นำยธรี ณิต จกั รปงิ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

/ 5) นำยนรนิ ทร์ ...

5) นำยนรนิ ทร์ มำคำ กรรมกำร 33
/ 24) นำยประดิษฐ์ ...
ปรำชญส์ ัมมำชพี

6) นำงศนธยำ ถำพรผำด - 3 - กรรมกำร

คณะกรรมกำรพัฒนำสตรหี มบู่ ำ้ น

7) นำยศุภณัฐ อุ่นทำ กรรมกำร

แพทย์ประจำตำบลน้ำตก

8) นำยนรนิ ทร์ ชุม่ คำ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

9) นำยเกียรติรกั ษ์ ถำต๊ะวงค์ กรรมกำร

ประธำนกองทุนแมข่ องแผ่นดินบ้ำนพชื เจรญิ

10) นำยเดช มำชม กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

11) นำงพิมพ์กุล เบญจรงค์ทวสี ิน กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

12) นำงไหลมำ ปยิ ศทิพย์ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

13) นำงปนัดดำ ดวงมำ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

14) นำยวนิ ัย คำจกั ร กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

15) นำยกองมณีย์ พันธมุ ำตร์ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

16) นำยจกั รกฤษณ์ ตันตำ กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

17) นำยทองแดง จนั ทำ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

18) นำยเสนอ อุ่นทำ กรรมกำร

ปรำชญส์ ัมมำชพี

19) นำยจำนงค์ ขัติยะ กรรมกำร

ตัวแทนครวั เรอื นโคก หนอง นำ โมเดล

20) นำยสมบัติ สุก้อน กรรมกำร

ตัวแทนครวั เรอื น HLM

21) นำงประทุม ถำต๊ะวงค์ กรรมกำร

ประธำนคณะกรรมกำรพัฒนำสตรตี ำบลน้ำตก

22) นำยเจรญิ ชยั จนั สี กรรมกำร

ปรำชญ์สัมมำชพี

23) นำงบัวลอย เสนนะ กรรมกำร

ผู้นำอำสำพัฒนำชุมชนตำบลน้ำตก

34
-4-

24) นำยประดิษฐ์ ดวงมำ กรรมกำรและเลขำนกุ ำร

ผู้ใหญบ่ ำ้ นพืชเจรญิ

25) นำยอุดร ภักดีมลู กรรมกำรและผชู้ ว่ ยเลขำนุกำร

ผู้นำอำสำพัฒนำชุมชนตำบลนำ้ ตก

มติทป่ี ระชุม เห็นชอบ

5.2 บทบำทผู้นำกำรเปล่ียนแปลงในกำรขับเคลอ่ื นศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

1) ผู้นำต้องทำก่อน เป็นต้นแบบในกำรประพฤติปฏิบัติในกำรสรำ้ งควำมมั่นคงทำงด้ำนอำหำร

และกำรดำเนินชวี ติ ตำมหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยกำรเรยี นรดู้ ้วยตนเอง

2) แบ่งปนั ควำมรู้ และทรพั ยำกรของตนให้กับผูอ้ ื่นโดยเกิดประโยชน์สุขกับประชำชน

3) กำรให้คำปรกึ ษำและแก้ปัญหำอย่ำงเป็นระบบ โดยไมป่ ฏิเสธ

4) กำรค้นหำภำคีเครอื ข่ำย ที่มีอุดมกำรณ์ในพื้นที่/นอกพื้นท่ี เพ่ือประโยชน์แห่งกำร

ขบั เคลอ่ื นศูนยผ์ ู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน

5) ขยำยผลกำรดำเนินงำนของเครอื ขำ่ ยตำบลและพ้ืนทใี่ กล้เคียง

6) กำรสรำ้ งควำมยง่ั ยนื ด้ำนอำชพี รองรบั ภัยพบิ ตั ิ สำมำรถพึ่งพำตนเองได้อยำ่ งยง่ั ยนื

มติทีป่ ระชุม รบั ทรำบและถือปฏิบัติ

๕.3 แผนกำรขับเคล่อื นกำรดำเนินงำนของศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน ดังนี้
ทีมผู้นำกำรเปล่ยี นแปลงตำบลนำ้ ตก มีกำรจดั ทำแผนเพื่อยกระดับและพัฒนำศูนย์ผู้นำ

จติ อำสำพัฒนำชุมชน โดยมีกระบวนกำรชบั เคลื่อนงำนเพ่ือสรำ้ งคุณค่ำ สู่กำรพัฒนำชุมชนอย่ำงยั่งยืน ตำม
กระบวนกำร ดังนี้

1) กำรจดั ประชุมและทำแผนรว่ มกัน มีกำรกำหนดบทบำทหน้ำที่ของผู้นำในแต่ละคน
อย่ำงชดั เจน

2) กำรสรำ้ งควำมเข้ำใจในชุมชน เผยแพรค่ วำมคิด สรำ้ งควำมเข้ำใจกับผู้นำทำงกำร
ของชุมชน มกี ำรนำหลัก “บวร” มำใชใ้ นกำรทำงำน

3) ผู้นำต้องทำก่อน โดยยึดหลักทำเป็นตัวอย่ำง ใชพ้ ลังชุมชน พัฒนำชุมชน ใชก้ ลยุทธ์
ในกำรดึงคนหัวไว ใจสู้ ดึงผนู้ ำรนุ่ เยำวม์ ำชว่ ยในกำรทำงำน

4) กำรสรำ้ งกำรเรยี นรูร้ ว่ มกัน มีกำรดำเนินกิจกรรม “ถนนกินได้” ทุกหมู่บ้ำน มีกำรฝึก
ปฏิบัติและเรยี นรูร้ ว่ มกัน ในกำรปลูกพืชผักสวนครวั และไม้ 5 ระดับ มีกำรเอำม้ือสำมัคคี โดยให้ประชำชนใน
หมบู่ ำ้ นมีส่วนรว่ มในทกุ กิจกรรม และผนู้ ำกำรเปลีย่ นแปลงเปน็ แกนหลักในกำรขับเคล่อื น

5) กำรสรำ้ งเครอื ข่ำยขยำยผล โดยกำรสรำ้ งเครอื ข่ำยในกำรทำงำน กำรประสำนภำครฐั
และเอกชน ขยำยเครอื ข่ำยไปทุกตำบลในอำเภอนำน้อย และกำรทำ MOU ข้อตกลงควำมรว่ มมือในกำรสรำ้ ง
ควำมมั่นคงทำงอำหำร

6) กำรกระตุ้นกำรมีส่วนรว่ ม กำรประชำสัมพันธส์ รำ้ งกระแสกำรรบั รู้ ผ่ำนกำรสื่อสำร
ทำง Social Media มีกำรเขำ้ รว่ มและเผยแพรป่ ระชำสัมพันธก์ ิจกรรมผำ่ นส่ือออนไลน์ ได้แก่

- กลมุ่ ไลน์ ผนู้ ำกำรเปลย่ี นแปลงตำบลน้ำตก
- Facebook กลุ่มสำธำรณะ ปดิ หมู่บำ้ น 3 เดือน พวกเรำอยูไ่ ด้
- Facebook Fanpage ของหมูบ่ ้ำน
- กำรจดั ทำคลปิ วดี ีโอเพื่อสื่อสำรผำ่ นชอ่ งทำงต่ำง ๆ เชน่ Youtube

/ 7) กำรสรปุ และ ...

- 5 - 35

7) กำรสรุปและถอดบทเรยี น เน้นกระบวนกำรมีส่วนรว่ มของชุมชน เพ่ือสรุปควำมคิด
จัดเวทีแลกเปล่ียน กำรสนับสนุนกำรจัดกิจกรรมอย่ำงต่อเน่ือง กำหนดทิศทำงกำรพัฒนำชุมชน ด้วยกำร
บูรณำกำรงำนพัฒนำชุมชนรว่ มกัน อยำ่ งน้อยไตรมำสละ 1 ครงั้
มติทปี่ ระชุม เห็นชอบ

๕.4 กำรเสนอโครงกำรขอรบั กำรสนับสนนุ งบประมำณกำรดำเนินงำนโครงกำรเสรมิ สรำ้ ง
และพัฒนำผู้นำกำรเปลี่ยนแปลง

กำรพัฒนำขยำยผลและควำมคิดสรำ้ งสรรค์ ในกระบวนกำรขับเคลื่อนกำรสรำ้ งควำม
มั่นคงทำงอำหำรให้ต่อเน่ืองและยั่งยืน โดยทีมผู้นำกำรเปล่ียนแปลงตำบลน้ำตกได้รว่ มกันเสนอโครงกำร
ขอรับกำรสนับสนุนงบประมำณกำรดำเนินงำนโครงกำรเสรมิ สร้ำงและพัฒนำผู้นำกำรเปล่ียนแปลง
งบประมำณ 10,000 บำท (หน่ึงหมื่นบำทถ้วน) ได้แก่ โครงกำรกำดนัดภูมิผญ๋ำปัญญำบ้ำนเฮำ เพื่อสืบสำน
ปณิธำนพ่อหลวง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสรมิ ให้ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนได้มีส่วนรว่ มในกำรขับเคลื่อน
กำรดำเนินงำนศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชนอย่ำงต่อเน่ือง เพื่อสรำ้ งกำรรบั รูใ้ ห้ชุมชนเข้ำใจถึงวัตถุประสงค์
ของกำรจดั ตั้งศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน และเพ่ือเป็นกำรขยำยผลองค์ควำมรูแ้ ก่ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำ
ชุมชนตำบลต่ำง ๆ ในพื้นท่ีอำเภอนำน้อย กิจกรรมท่ีดำเนินกำร ได้แก่ กำรจดั กิจกรรมตลำดนัดองค์ควำมรูข้ อง
ปรำชญ์ชุมชน และกำรจดั ทำชุดส่ือองค์ควำมรู้ เพ่อื เผยแพรอ่ งค์ควำมรู้ ณ ศูนย์ผู้นำจติ อำสำพัฒนำชุมชน
มติท่ปี ระชุม เห็นชอบ

ระเบียบวำระที่ ๖ เรอ่ ื งอ่ืน ๆ
- ไม่มี -

เลิกประชุม เวลำ 11.50 น.

(ลงชอื่ ) พรพิมล อินธศิ ักด์ิ ผจู้ ดรำยงำนกำรประชุม
(นำงสำวพรพิมล อินธศิ ักดิ์)

ตำแหน่ง นักวชิ ำกำรพัฒนำชุมชนชำนำญกำร

(ลงชอื่ ) ธงชยั ธนสถิตย์ ผ้ตู รวจรำยงำนกำรประชุม
(นำยธงชยั ธนสถิตย)์

ตำแหน่ง พัฒนำกำรอำเภอนำน้อย