วงศกร ทองเพ็ง

นาฏศิศิลศิป์พื้ ป์ น พื้ เมือ มื ง ลศิป์พื้ ป์ น พื้ เมือ มื ง ภาคใต้ต้ ต้ต้ จัดทำ โดย ด.ช.วงศกร ทองเพ็ง เลขที่ 13 ม.2/5 เสนอ คุณครูสุดา จันทร์ทอง

ภาคใต้ ตั้งอยู่ระหว่างละติจูดที่ 5 ถึง 12 องศาเหนือ และลองติ จูดที่ 98 ถึง 103 องศาตะวันออก ประกอบด้วย 14 จังหวัด ประกอบด้วย 14 จังหวัด คือ ชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี พังงา กระบี่ นครศรีธรรมราช พัทลุง ตรัง ภูเก็ต สตูล สงขลา ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส มีเนื้อที่รวมทั้งสิ้น 44,196,992 ไร่ หรือ 70,715.187 ตารางกิโลเมตร หรือคิดเป็นร้อยละ 13.78 ของ เนื้อที่ทั้งประเทศ มีอาณาเขตด้านทิศเหนือจดอำ เภอบางสะพาน น้อย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ด้านทิศใต้จดประเทศมาเลเซีย ด้าน ทิศตะวันออกจดอ่าวไทยและทะเลจีนใต้ ด้านทิศตะวันตกจดทะเล อันดามันและสาธารณรัฐสังคมนิยมแห่งสหภาพพม่า ภูมิ ภู ปมิระเทศภูมิภู ศ มิ าสตร์

พิธีสวดอุบาทว์ฟ้าจะเริ่มต้นด้วยการให้หมอดูวันที่เหมาะสม พิธีจะเริ่มตั้งแต่เวลา ๑๘.๐๐ นาฬิกาของวันเริ่มพิธีจนถึง ๗ นาฬิกาของวันรุ่งขึ้น ในพิธีจะมีการเชิญหมอมา ทำ พิธีสวดเพียงอย่างเดียว บางบ้านอาจจะนิมนต์พระสงฆ์มาสวดด้วยก็ได้ก่อนจะทำ พิธี หมอจะตั้งสอบคราด หมายถึงตั้งเงินค่าทำ พิธี และมีสิ่งของอื่น ๆ ด้วย เช่น ด้าย ดิบ หมากพลู สำ หรับเงินนั้นหมอผู้ทำ พิธีจะเป็นผู้ตั้งราคา ซึ่งจะอยู่ประมาณหนึ่งร้อย บาทถึงสามร้อยบาท เมื่อตั้งสอบคราดเรียบร้อยแล้ว เจ้าภาพจะต้องเตรียมหญ้าคามา ถักเป็นเชือกยาว ๆ เพื่อไว้วงล้อมรอบบ้าน ถ้าในพิธีสวดคราวนั้นมีการนิมนต์พระสงฆ์ มาทำ พิธีด้วย ก็จะเริ่มด้วยการบูชาพระรัตนตรัย อาราธนาศีล แล้วสวดมนต์เพื่อความ มีสิริมงคลแก่บ้าน เมื่อเสร็จพิธีสงฆ์ หมอจะเริ่มสวดตามตำ รา ความเชื่อชื่ หรือ รื พิธี พิ ก ธี รรม

ลัทธิและศาสนา ความเชื่อกลุ่มนี้แตกต่างกันไปตามชนกลุ่มน้อยและศาสนา ชนก ลุ่ม น้อยในภาคใต้มี 2 กลุ่ม คือ ชาวเลหรือชาวน้ำ (ซึ่งอยู่ทางฝั่งตะวันตก) และพวกซาไก (มีเหลืออยู่น้อย เช่น ในเขตจังหวัดยะลา) ความเชื่อของชน 2 กลุ่มนี้ เด่นในเรื่องผี วิญญาณ และอำ นาจเหนือธรรมชาติ ส่วนความเชื่อที่สืบ เนื่องจากศาสนาจำ แนกเป็นกลุ่มไทยพุทธ ไทยมุสลิม และชาวจีน เช่น ชาวจีนใน จังหวัดภูเก็ต เป็นต้น ความเชื่อส่วนหนึ่งถือตามศาสนาบัญญัติ ส่วนหนึ่งเกิดจาก ประเพณีที่เกี่ยวกับศาสนาและการแปลความบุคลาธิษฐานเป็นรูปของคติความเชื่อ ซึ่งมักนำ ไปประสมประสานกับลัทธินิยมดั้งเดิม ศาสนา

การแต่งกาย กลุ่มชาวไทยพุทธ ชนพื้นบ้าน แต่งกายคล้ายชาวไทยภาค กลาง ฝ่ายหญิงนิยมนุ่งโจงกระเบน หรือ ผ้าซิ่นด้วย ผ้ายก อันสวยงาม ใส่เสื้อสีอ่อนคอกลม แขนสามส่วน ส่วนฝ่ายชาย นุ่งกางเกงชาวเล หรือ โจงกระเบนเช่นกัน สวมเสื้อผ้าฝ้าย และ มีผ้าขาวม้าผูกเอว หรือพาดบ่าเวลาออกนอกบ้านหรือ ไปงานพิธี กลับหน้า

ต้มกะทิใบเหลียงสายบัวกุ้งสด ใบเหลียงถือเป็นผักพื้นบ้านอีกชนิดที่ นิยมนำ มาทำ อาหารนอกจากจะนำ ไปผัดได้แล้วยังสามารถนำ มาใส่แกง ได้ โดยความหอมของกะทิ รวมกับความสดชื่นจากใบเหลียง เพิ่มเนื้อ สัมผัสด้วยสายบัวและเนื้อกุ้ง รสชาติหอมมันกลมกล่อมลงตัว อาหาร

ประเพณี ประเพณีลาซัง ประเพณีของชาวพุทธในจังหวัดนราธิวาส แถวอำ เภอตากใบเรียกว่า ลัมซัง ประเพณีนี้สืบเนื่องมาจากความเชื่อเรื่องที่นา เรื่องแม่โพสพ เชื่อว่าจะทำ ให้ ข้าวในนาปีต่อไปงอกงาม ให้ผลผลิตสูง หลังจากที่เก็บเกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว ผู้นำ ชุมชนก็จะกำ หนดวันลาซัง ก่อนวันลาซัง ต้องเตรียมการทำ ขนมจีน ชาวบ้าน จะไปชุมชุมกันที่สถานที่จัดงาน ส่วนใหญ่มักจะเป็นศาลากลางทุ่งนา โดยจะจัด เตรียมลานกว้างกลางทุ่งนาเพื่อใช้จัดกิจกรรม หลังจากเสร็จพิธี จากนั้นชาว บ้านจะนำ ขนมจีนมาเลี้ยงพระ เสร็จแล้วจะกินขนมจีนร่วมกัน

สังคมชาวใต้เป็นสังคมเกษตรกรรม อาชีพของชาวใต้ส่วนใหญ่คือการ เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ และประมง การเพาะปลูกทำ ได้เฉพาะบริเวณ ที่ราบลุ่มชายฝั่งทะเล โดยเฉพาะทางด้านทิศ ตะวันออกสามารถทำ นา ได้มาก นิยมปลูกข้าวเจ้าเป็นหลัก โดยจะใช้พื้นที่นาเกือบทั้งหมดปลูก ข้าว เจ้าและเจียดพื้นที่บางส่วนไว้ปลูกข้าวเหนียวเพื่อไว้สำ หรับทำ บุญ อาชีพ

การแสดงพื้นเมืองภาคใต้ ลิเกฮูลู หรือ ดีเกฮูลู เป็นการละเล่นขึ้นบทเป็นเพลงประกอบดนตรีและจังหวะตบมือ มี รากฐานเดิมมาจากคำ ว่า ลิเก คือการอ่านทำ นองเสนาะ และคำ ว่า ฮูลู ซึ่งหมายถึง ทิศใต้ ซึ่งเมื่อรวมความแล้ว คือ การขับกลอนเป็นทำ นองเสนาะจากทิศใต้ บทกลอนที่ ใช้ขับเรียกว่า ปันตน หรือ ปาตง ในภาษามลายูถิ่นปัตตานี ลิเกฮูลู

ระบำ ตารีกีปัส ตารีกีปัสเป็นระบำ ที่ต้องอาศัยพัดเป็นองค์ประกอบสำ คัญ เป็นการแสดงที่แพร่หลายในหมู่ชาวไทยมุสลิม โดยเฉพาะในจังหวัดปัตตานี สำ หรับลีลาของการแสดงอาจจะมีพลิกแพลงแตกต่างกันไป สำ หรับการแสดง ชุดนี้ ได้ปรับปรุงท่ารำ เพื่อให้เหมาะสมกับการแสดงที่เป็นหญิงล้วน การแสดงพื้นเมืองภาคใต้ ระบำ ตารีกีปัส

การแสดงพื้นเมืองภาคใต้ ระบำ ร่อนแร่ เป็นระบำ ที่ปรับปรุงขึ้นตามลีลาท่าทางในการประกอบอาชีพของชาวไทย ภาคใต้ เป็นการแสดงนาฎลีลาที่ถ่ายทอดวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของ ประชาชนในท้องถิ่น ถ่ายทอดการทำ มาหากินที่แตกต่างจากภูมิภาคอื่น คือการร่อนแร่ดีบุก ซึ่งเป็นอาชีพดั้งเดิม และสร้างรายได้ให้แก่จังหวัดอย่าง มหาศาลในอดีต วัสดุในการร่อนแร่ที่เรียกว่า “เลียง” ซึ่งมีลักษณะกลม คล้ายกระทะ หรือตะแกรง ก้นแหลม สามารถเจาะรูสำ หรับร่อนแร่ได้

การแสดงพื้นเมืองภาคใต้ โนรา เป็นนาฏศิลป์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในบรรดาศิลปะการ แสดงของภาคใต้ มีความยั่งยืนมานับเป็นเวลาหลายร้อยปี การแสดง โนราเน้นท่ารำ เป็นสำ คัญ ต่อมาได้นำ เรื่องราวจากวรรณคดีหรือนิทาน ท้องถิ่นมาใช้ในการแสดงเรื่อง พระสุธนมโนห์รา เป็นเรื่องที่มีอิทธิพล ต่อการแสดงมากที่สุดจนเป็นเหตุให้เรียกการแสดงนี้ว่า มโนห์รา โนรา

รองเง็ง การเต้นรองเง็งสมัยโบราณ เป็นที่นิยมกันในบ้าน ขุนนาง หรือเจ้าเมืองในสี่จังหวัดชายแดน เดิมการเต้นรองเง็ง จะมีลีลาตามบทเพลงไม่น้อยกว่า 10 เพลง แต่ปัจจุบันนี้ที่ นิยมเต้นมีเพียง 7 เพลงเท่านั้น การแสดงพื้นเมืองภาคใต้ ร็องแง็ง