คำศัพท์ที่ใช้ในหนังสือราชการ

สมุดเล่มเล็ก

คำศัพท์ที่ใช้ใน
หนังสือราชการ

สาขาวิชาภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร

หนังสือราชการ

หนังสือราชการ คือ เอกสารที่เป็นหลักฐานในราชการ ได้แก่
๑. หนังสือที่มีไปมาระหว่างส่วนราชการ
๒. หนังสือที่ส่วนราชการมีไปถึงหน่วยงานอื่นใดซึ่งมิใช่ส่วนราชการหรือที่มีไปถึงบุคคลภายนอก
๓. หนังสือที่หน่วยงานอื่นใดซึ่งมิใช่ส่วนราชการ หรือบุคคลภายนอกมีมาถึงส่วนราชการ
๔. เอกสารที่ทางราชการจัดทำขึ้นเพื่อเป็นหลักฐานในราชการ

หนังสือราชการ มี ๖ ชนิด คือ
๑. หนังสือภายนอก
๒. หนังสือภายใน
๓. หนังสือประทับตรา
๔. หนังสือสั่งการ
๕. หนังสือประชาสัมพันธ์
๖. หนังสือที่เจ้าหน้าที่ทำขึ้น หรือรับไว้เป็นหลักฐานในราชการ

หนังสือภายนอก คือ หนังสือติดต่อราชการที่เป็นแบบพิโดยใช้กระดาษตราครุฑ
เป็นหนังสือติดต่อระหว่างส่วนราชการ หรือส่วนราชการมีถึงหน่วยงานอื่นใด ซึ่งมิใช่ส่วนราชการ
หรือที่มีถึงบุคคลภายนอก
แบบฟอร์มหนังสือภายนอก

้

หนังสือภายใน คือ หนังสือติดต่อราชการที่เป็นแบบพิธีน้อยกว่าหนังสือภายนอก
เป็นหนังสือติดต่อภายในกระทรวง ทบวง กรม หรือจังหวัดเดียวกัน โดยใช้กระดาษ
บันทึกข้อความ

แบบฟอร์มหนังสือภายใน

หนังสือประทับตรา คือ หนังสือที่ใช้ประทับตราแทนการลงชื่อของหัวหน้าส่วน
ราชการระดับกรมขึ้นไป โดยให้หัวหน้าส่วนราชการระดับกอง หรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย
จากหัวหน้าส่วนราชการระดับกรมขึ้นไป เป็นผู้รับผิดชอบลงชื่อย่อกำกับตรา

แบบฟอร์มหนังสือประทับตรา

หนังสือสั่งการ ให้ใช้ตามแบบที่กำหนดไว้ในระเบียบนี้ เว้นแต่จะมีกฎหมาย
กำหนดแบบไว้โดยเฉพาะ หนังสือสั่งการมี ๓ ชนิด ได้แก่ คำสั่ง ระเบียบ และข้อบังคับ

๔.๑ คำสั่ง คำสั่ง คือ บรรดาข้อความที่ผู้บังคับบัญชาสั่งการให้ปฏิบัติ
โดยชอบด้วยกฎหมายใช้กระดาษตราครุฑ

แบบฟอร์มคำสั่ง

๔.๒ ระเบียบ

ระเบียบ คือ บรรดาข้อความที่ผู้มีอำนาจหน้าที่ได้วางไว้ โดยจะอาศัยอำนาจ
ของกฎหมายหรือไม่ก็ได้ เพื่อถือเป็นหลักปฏิบัติงานเป็นการประจำ ใช้กระดาษตราครุฑ

แบบฟอร์มระเบียบ

๔.๓ ข้อบังคับ
ข้อบังคับ คือ บรรดาข้อความที่ผู้มีอำนาจหน้าที่กำหนดให้ใช้โดยอาศัยอำนาจ

ของกฎหมายที่บัญญัติให้กระทำได้ ใช้กระดาษตราครุฑ

แบบฟอร์มข้อบังคับ

หนังสือประชาสัมพันธ์ ให้ใช้ตามแบบที่กำหนดไว้ในระเบียบนี้ เว้นแต่จะมีกฎหมายกำหนด
แบบไว้ โดยเฉพาะหนังสือประชาสัมพันธ์มี ๓ ชนิด ได้แก่ ประกาศ แถลงการณ์ และข่าว

๔.๑ ประกาศ ประกาศ คือ บรรดาข้อความที่ทางราชการประกาศหรือชี้แจงให้ทราบ
หรือแนะแนวทางปฏิบัติ ใช้กระดาษตราครุฑ

แบบฟอร์มประกาศ

๕.๒ แถลงการณ์
แถลงการณ์ คือ บรรดาข้อความที่ทางราชการแถลงเพื่อทำความเข้าใจในกิจการ

ของทางราชการ หรือเหตุการณ์หรือกรณีใด ๆ ให้ทราบชัดเจนโดยทั่วกัน ใช้กระดาษตรา

แบบฟอร์มแถลงการณ์

๕.๓ ข่าว
ข่าว คือ บรรดาข้อความที่ทางราชการเห็นสมควรเผยแพร่ให้ทราบ

แบบฟอร์มข่าว

หนังสือที่เจ้าหน้าที่ทำขึ้นหรือรับไว้เป็นหลักฐานในราชการ คือ หนังสือที่ทางราชการทำขึ้น
นอกจากที่กล่าวมาแล้วข้างต้น หรือหนังสือที่หน่วยงานอื่นใดซึ่งมิใช่ส่วนราชการหรือบุคคลภายนอก
มีมาถึงส่วนราชการ และส่วนราชการรับไว้เป็นหลักฐานของทางราชการ มี๔ ชนิด คือ หนังสือรับรอง
รายงานการประชุม บันทึก และหนังสืออื่น

๖.๑ หนังสือรับรอง หนังสือรับรอง คือ หนังสือที่ส่วนราชการออกให้เพื่อรับรองแก่ บุคคลนิติบุคคล
หรือหน่วยงาน เพื่อวัตถุประสงค์อย่างหนึ่งอย่างใดให้ปรากฏแก่บุคคลโดยทั่วไป
ไม่จำเพาะเจาะจง ใช้กระดาษตราครุฑ

แบบฟอร์มหนังสือรับรอง

๖.๒ รายงานการประชุม

หนังสือรับรอง คือ หนังสือที่ส่วนราชการออกให้เพื่อรับรองแก่ บุคคลนิติบุคคล
หรือหน่วยงาน เพื่อวัตถุประสงค์อย่างหนึ่งอย่างใดให้ปรากฏแก่บุคคลโดยทั่วไป
ไม่จำเพาะเจาะจง ใช้กระดาษตราครุฑ

แบบฟอร์มรายงานการประชุม

แบบฟอร์มรายงานการประชุม (ต่อ)

๖.๓ บันทึก

บันทึก คือ ข้อความซึ่งผู้ใต้บังคับบัญชาเสนอต่อผู้บังคับบัญชา หรือผู้บังคับบัญชาสั่งการ
แก่ผู้ใต้บังคับบัญชา หรือข้อความที่เจ้าหน้าที่ หรือหน่วยงานระดับต่ำกว่าส่วนราชการระดับกรม
ติดต่อกันในการปฏิบัติราชการ โดยปกติให้ใช้กระดาษบันทึกข้อความ

แบบฟอร์มบันทึก

๖.๔ หนังสืออื่น

หนังสืออื่น คือ หนังสือหรือเอกสารอื่นใดที่เกิดขึ้นเนื่องจากการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่
เพื่อเป็นหลักฐานในราชการ ซึ่งรวมถึงภาพถ่าย ฟิล์ม แถบบันทึกเสียง แถบบันทึกภาพ และ
สื่อกลางบันทึกข้อมูลด้วย หรือหนังสือของบุคคลภายนอก ที่ยื่นต่อเจ้าหน้าที่ และเจ้าหน้าที่ได้รับ
เข้าทะเบียนรับหนังสือของทางราชการแล้ว มีรูปแบบตามที่กระทรวง ทบวง กรม จะกำหนดขึ้น
ใช้ตามความเหมาะสม เว้นแต่มีแบบตามกฎหมายเฉพาะเรื่องให้ทำตามแบบ เช่น โฉนด แผนที่
แบบแผนผัง สัญญา หลักฐาน การสืบสวนและสอบสวน และคำร้อง เป็นต้น

ภาษาทั่วไป ภาษาราชการ

บอก แจ้ง
ทำ ดำเนินการ
ตรวจดู ตรวจสอบ
ใคร่ ประสงค์
ช่วย อนุเคราะห์
ถ้า หาก
เตี๋ยวนี้ ขณะนี้
เหมือนกัน เช่นเดียวกัน
อย่างไร เช่นใด ประการใด
ได้ไหม ได้หรือไม่
ไม่ได้ มิได้ หาได้ไม่ มิอาจ... ได้
ไม่ดี มิชอบ ไม่สมควร
ทำไม เหตุใด
อะไร สิ่งใด อันใด
ขอยืม ขอรับการสนับสนุน
ในเรื่องนี้ ในกรณีนี้

ภาษาทั่วไป ภาษาราชการ

เรื่องนั้น เรื่อง (กรณี) ดังกล่าว
ขอเตือนว่า ขอเรียนให้ทราบว่า
ใช้ไม่ได้ ยังต้องปรับปรุง
ต้องการ ประสงค์
ความจริง ข้อเท็จจริง
คิดแล้วว่า พิจารณาแล้วเห็นว่า
ไม่ว่าง ติดภารกิจ
จ่ายเงินให้ สนับสนุนค่าใช้จ่าย
แก้ไข พิจารณาทบทวน
สงสัยว่า มีข้อสังเกตว่า
เสร็จแล้ว แล้วเสร็จ เรียบร้อยแล้ว
ยังไม่ได้ทำเลย ยังไม่ได้ดำเนินการแต่อย่างใด
มีปัญหาไม่สามารถทำได้ มีข้อขัดข้องไม่สามารถดำเนินการได้
ติดต่อไปยัง ประสานงานไปยัง

ภาษาทั่วไป ชื่อทางการ

อินโดนีเซีย ที่ใช้ในการเขียนหนังสือราชการ
เกาหลีใต้
สิงคโปร์

ฝรั่งเศส สาธารณรัฐอินโดนีเซีย
อิตาลี สาธารณรัฐเกาหลี
แอฟริกาใต้ สาธารณรัฐสิงคโปร์
จีน สาธารณรัฐฝรั่งเศส
ลาว สาธารณรัฐอิตาลี
เวียดนาม สาธารณรัฐแอฟริกาใต้
ปากีสถาน สาธารณรัฐประชาชนจีน
อียิปต์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม
สาธารณรัฐอิสลามปากีสถาน
สาธารณรัฐอาหรับอียิปต์

ผู้ใต้บังคับบัญชา ผู้บังคับบัญชา

มีหนังสือถึงผู้บังคับบัญชา มีหนังสือถึงผู้ใต้บังคับบัญชา
ผู้รับหนังสืออยู่ในระดับเดียวกัน ผู้รับหนังสืออยู่ในระดับที่ต่ำกว่า

จึงเรียนมาเพื่อโปรดทราบ จึงแจ้งให้ทราบ
จึงเรียนมาเพื่อโปรดให้ความร่วมมือ จึงขอความร่วมมือ
จึงเรียนมาเพื่อโปรดดำเนินการ จึงขอให้ดำเนินการ
จึงเรียนมาเพื่อโปรดปฏิบัติตาม... จึงขอให้ถือปฏิบัติตาม...
จึงเรียนมาเพื่อโปรดส่ง จึงขอให้ส่ง
จึงเรียนมาเพื่อโปรดไปติดต่อ จึงขอให้ไปติดต่อ
ขอเรียนว่า แจ้งให้ทราบว่า
จึงรายงานมา จึงส่งมา

ผู้จัดทำ

นางสาวอรัญญา ทองเกียว
รหัสนักศึกษา ๖๑๐๔๐๓๓๔๑๓๗ ชั้นปีที่ ๔/๘
นักศึกษาสาขาวิชาภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร