๓หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่
๒ มิติ สู่ ๓ มติ ิ
• สรา้ งงานทัศนศิลป์จากรปู แบบ ๒ มิติ เป็น ๓ มิตโิ ดยใชห้ ลกั การ
ของแสงเงาและน้าหนัก (ศ ๑.๑ ป.๖/๓)
๒ มิติ
สู่ ๓ มิติ
นกั เรียนเคยเห็นส่งิ ใดบา้ งทมี่ ีรูปรา่ งคล้ายกับ
สิง่ ทอี่ ยู่ในภาพ บอกมาให้ไดม้ ากทส่ี ุด
๑. รปู ๒ มิติ และรปู ๓ มติ ิ
รูป ๒ มิติ เปน็ รูปท่ีมเี พียงดา้ นกวา้ งและด้านยาว แตร่ ูป ๓ มิติ
จะเปน็ รปู ที่แสดง ได้ถงึ ความลึก ความนูน ความหนา
๒. รูปทรงกบั แสงเงา
เราสามารถลงน้าหนักแสงเงาเพ่อื ทา้ ใหร้ ูปรา่ งวงกลม ๒ มิติ
กลายเป็น รปู ทรงกลม ๓ มิตไิ ด้
รูปทรงส่ีเหลี่ยมซ่งึ เป็นภาพ ๓ มิติ จะมคี วามสวยงามสมบรู ณ์
มากขนึ เมอื่ ลงนา้ หนกั แสงเงา
๓. หลักการลงน้าหนักแสงเงา
เมื่อแสงไปกระทบกบั สง่ิ ใด ส่วนท่ีรบั แสงจะสวา่ งมองเห็นได้ชัดเจน
ส่วนที่ได้รับแสงน้อย หรือไม่ได้รับแสง จะสว่างน้อยลงและมองเห็นไม่
ชัดเจนไปตามล้าดับ
ทศิ ทางของแสงก็เป็นสง่ิ สา้ คัญ เมื่อแสงเขา้ มาทางดา้ นใด
ดา้ นท่ีรับแสง จะสว่างมากกว่าส่วนอื่น ๆ
วิธกี ารลงน้านกั แสงเงา
๑) การฝนลายเส้น
การลงน้าหนักแสงเงาในภาพอาจใช้ดินสอ ปากกา หรือ
ดินสอสี ฝนลายเส้นในภาพเพื่อแสดงส่วนทีเ่ ปน็ เงา
๒) ใชส้ ีระบายลงนา้ หนักแสงเงา
๓) การระบายสีออ่ นและสเี ข้ม
การลงน้าหนักแสงเงาในภาพ ด้านท่ีได้รับแสงมากสามารถ
แสดงได้ด้วยการระบายสอี อ่ น ๆ สว่ นด้านที่ไดร้ บั แสงน้อย
กร็ ะบายด้วยสีเข้ม
๔) การระบายดว้ ยสที มี่ นี ้าหนักเขม้ และสที ี่มีนา้ หนักออ่ น
การแสดงภาพ ๓ มิติ ดว้ ยการใช้สที ีม่ ีนา้ หนกั ออ่ นระบาย
ในดา้ นท่รี ับแสง และใชส้ ที ่มี ีนา้ หนักเข้มระบายในด้านทีไ่ ม่ไดร้ บั แสง
๕) การใชป้ ากกาสีด้า
การลงแสงเงาด้วยปากกาสีด้าเพียงด้ามเดียว ก็สามารถ
ลงน้าหนกั แสงเงาในภาพ ๓ มติ ิ ไดอ้ ยา่ งสมบรู ณ์สวยงาม
ตวั อยา่ งการใช้ปากกาสดี า้ ลงแสงเงา
ตวั อยา่ งการใชป้ ากกาสดี า้ ลงแสงเงา
ตวั อยา่ งการใชป้ ากกาสดี า้ ลงแสงเงา
๔. เงาตกกระทบ
นอกจากแสงจะทา้ ใหเ้ กดิ เงาทวี่ ัตถุแลว้ แสงยังทา้ ใหเ้ กดิ เงา
ท่บี ริเวณพืน หรอื ฉากซงึ่ อยใู่ กล้วัตถอุ ีกดว้ ย เม่อื แสงผ่านวตั ถุนันมา
ที่พืนหรือฉากซ่ึงอยู่ใกล้วัตถุไม่ได้ ก็จะเกิดเงาตามรูปร่างของวัตถุ
ขนึ บนพนื หรือฉากนนั
ซ่ึงเงาชนดิ นเี รยี กว่า
เงาตกกระทบ
๕. แสงเงาในภาพทิวทัศน์
ภาพทิวทัศน์ คือ ภาพภูมิประเทศที่ปรากฏตามธรรมชาติ
เชน่ ทิวทัศน์ทงุ่ นา ทิวทศั น์ป่าเขา ทิวทัศน์ทะเล ภาพทิวทัศน์เหล่านี
ควรแสดงลักษณะของภาพ ๓ มิติ เพื่อความสวยงามสมจริงและ
ได้บรรยากาศ
๖. แสงเงากับการสรา้ งสรรค์
แสงและเงา เป็นปัจจัยส้าคัญในองค์ประกอบภาพ แสงท้าให้ภาพ
ดูสว่าง โดดเด่น เงาท้าให้ภาพดูมีน้าหนัก เปล่ียนรูปร่างจาก ๒ มิติ
ให้กลายเปน็ รปู ทรงแบบ ๓ มิติ เสมอื นจริงมากยงิ่ ขึน
ลักษณะของแสงเงาจะแบ่งตามค่าน้าหนักของแสงที่เกิดขึน
บนวัตถุ สามารถจา้ แนกเป็นลักษณะต่าง ๆ ได้ดังนี
๑.บริเวณแสงสวา่ งจดั เปน็ บริเวณทอ่ี ยใู่ กลก้ บั แหลง่ กา้ เนิดแสงมากทีส่ ดุ
๒.บรเิ วณแสงสว่าง เป็นบรเิ วณท่ีรบั แสงสวา่ งรองลงมาจากแสงสวา่ งจดั
๓.บริเวณเงา เป็นบริเวณท่ไี มไ่ ดร้ บั แสงสวา่ ง
๔.บรเิ วณเงาเขม้ จัด เป็นบรเิ วณท่ีอยู่ห่างจากแหลง่ กา้ เนดิ แสงมากท่ีสดุ
๕.บริเวณเงาตกทอด เป็นบริเวณของพืนหลังที่เงาของวัตถุทาบลงไปอยู่
ภายนอกวัตถุ
เมื่อนักเรียนมีความรู้พืนฐาน และมีความเข้าใจเก่ียวกับการลง
น้าหนักแสงเงาแล้ว นักเรียนสามารถน้าความรู้พืนฐานนีมาประยุกต์
สรา้ งสรรค์ผลงาน ทศั นศิลป์ ในรปู แบบที่แสดงน้าหนกั แสงเงาเหนอื ความ
เป็นจริงได้ การสร้างสรรค์ในลักษณะนี จะเป็นการผสมผสานความรู้เดิม
กับจินตนาการของตนเองเพ่ือสร้างผลงานท่ีมีความสวยงามแปลกใหม่
ได้อยา่ งลงตัว
๒ มิติ
สู่ ๓ มิติ