ป.5 เรื่อง วงดนตรีไทยและสากล

กลม่ ุ สาระการเรยี นรศู้ ิลปะ

สาระดนตรี : ชน้ั ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

ตวั ชี้วดั

• จำแนกลกั ษณะของเสียงขบั ร้องและเครื่องดนตรีทอ่ี ย่ใู นวงดนตรีประเภทต่ำง ๆ
(ศ ๒.๑ ป.๕/๒)





วงดนตรไี ทย

 การนาเคร่ืองดนตรีท้งั ๔ ประเภท มาบรรเลงประสมกนั
เปน็ บทเพลง เรียกว่า การผสมวง

 วงดนตรไี ทยสามารถจาแนกตามลกั ษณะของการนา
เคร่อื งดนตรมี าประสมกนั ไดเ้ ป็น ๓ ประเภท

วงดนตรไี ทยแบง่ เปน็ ๓ ประเภท ดังนี้

๑. วงเครอื่ งสาย

เป็นวงดนตรีที่ประกอบด้วยเครื่องดนตรีประเภทเครื่องดีดและเครื่องสีเป็นหลัก ส่วนเคร่ือง-
ดนตรปี ระเภทเครอื่ งเป่าและเครอ่ื งตี จะบรรเลงเสริมอย่ใู นวง แบง่ เปน็

⚫ โอกาสในการบรรเลง นยิ มใชบ้ รรเลงในงานมงคลต่าง ๆ ที่มีบริเวณไม่กว้างขวางนักหรือบรรเลง
ในห้องโถง เพราะเป็นวงดนตรที ม่ี เี สยี งคอ่ นขา้ งเบา เช่น งานมงคลสมรส งานทาบญุ บา้ น
งานวันคล้ายวันเกิด งานเลย้ี งสังสรรค์ต่าง ๆ

⚫ ลักษณะเสียง เสียงของวงเครื่องสายมีความไพเราะนุ่มนวล อ่อนหวาน เน่ืองจากใช้เคร่ืองดนตรี
ประเภทสแี ละดดี



๒. วงป่ีพาทย์

เป็นวงดนตรีท่ีประกอบด้วยเครือ่ งดนตรปี ระเภทเครือ่ งตแี ละเครื่องเปา่ เป็นหลกั แบง่ เปน็

⚫ โอกาสในการบรรเลง วงปี่พาทย์เป็นวงที่มีเสียงค่อนข้างดัง เหมาะที่จะบรรเลงในที่กลางแจ้งหรือ
ห้องโถงขนาดใหญ่ นิยมบรรเลงประกอบพิธีกรรม และบรรเลงประกอบการแสดงต่าง ๆ เช่น
บรรเลงประกอบพระราชพิธีแรกนาขวญั บรรเลงประกอบการเทศน์มหาชาติ บรรเลงประกอบการ
แสดงโขน สว่ นในงานอวมงคลหรอื งานศพ นิยมบรรเลงวงปพ่ี าทยน์ างหงส์หรือ
วงปพี่ าทยม์ อญ

⚫ ลักษณะเสยี ง วงป่พี าทยม์ ีลักษณะเสียงแหลมสงู และคอ่ นขา้ งดัง เพราะใชเ้ ครอ่ื งดนตรี
ประเภทตแี ละเปา่ เป็นหลัก



๓. วงมโหรี

เป็นวงดนตรีที่ประกอบด้วยเครื่องดนตรีประเภทเครื่องดีด เคร่ืองสี เครื่องตีและเคร่ืองเป่า
แบ่งเป็น

⚫ โอกาสในการบรรเลง วงมโหรีเป็นวงดนตรีที่มีการผสมวงของเคร่ืองดนตรีทุกประเภท ได้แก่
เคร่ืองดีด เครื่องสี เคร่ืองตี และเคร่ืองเป่า ดังน้ัน เสียงของวงมโหรีจะมีความพอเหมาะพอดี
และนาไปบรรเลงไดท้ ้ังในที่กลางแจง้ และในอาคาร โดยนิยมบรรเลงในงานมงคลเช่นเดียวกบั
วงเคร่อื งสาย เชน่ พิธที าบุญเลยี้ งพระ พธิ ีมงคลสมรส งานเลยี้ งต่าง ๆ

⚫ ลกั ษณะเสยี ง วงมโหรีจะใช้เครือ่ งดนตรีท่มี ีลักษณะเสียงเบาที่ฟังแลว้ รสู้ กึ สบาย





วงดนตรีสากล

วงดนตรีสากล คือ วงดนตรที ่ีประกอบด้วยเคร่ือง-
ดนตรีสากลประเภทต่าง ๆ นามาบรรเลงร่วมกันเรียกว่า
การผสมวง ในแต่ละวง จะมีลักษณะการใช้เครื่องดนตรีท่ี
แตกต่างกนั หรืออาจคลา้ ยกัน

วงดนตรสี ากลท่ีควรรู้จัก มีดงั น้ี

๑. วงดรุ ยิ างคซ์ ิมโฟนหี รอื วงออร์เคสตรา

เป็นวงดนตรีขนาดใหญ่ ประกอบด้วยเคร่ืองดนตรี ๔ ประเภท ได้แก่ เครื่องสาย
เครื่องเป่าลมไม้ เคร่ืองเป่าลมทองเหลือง และเคร่ืองตี มีนักดนตรีประมาณ
๗๐-๑๐๐ คน แล้วแต่ขนาดของวง จะใช้เครื่องสายเป็นหลักสาคัญของวง และมี
ผอู้ านวยเพลงหรอื วาทยกร ทาหนา้ ทค่ี วบคมุ เพลง
• วงดนตรจี ะมี ๓ ขนาด คือ วงขนาดเลก็ วงขนาดกลาง และวงขนาดใหญ่

⚫ ลักษณะเสียงของวงดนตรี เสียงของวงออร์เคสตรา มีเสียงที่ไพเราะมาก ให้
อารมณท์ ห่ี ลากหลาย เพราะมีเครื่องดนตรหี ลายชนดิ สอดแทรกประสานเสยี งกนั

๒. วงแบนด์

เป็นวงดนตรีท่ีใช้เคร่ืองเป่าและเคร่ืองตีเป็นหลัก มีลักษณะแตกต่างกัน
ออกไปในแต่ละวง วงแบนด์ท่คี วรรู้จกั มดี งั นี้

๒.๑ วงโยธวาทิต เป็นวงดนตรีที่บรรเลงเพลงปลุกใจ ใช้ในการเดินสวนสนามของกองทัพทหาร
แต่ปัจจุบันนามาประยุกต์ใช้ในการเดินขบวนพาเหรด เครื่องดนตรีที่ใช้ประกอบด้วย เคร่ืองเป่าลมไม้
เคร่ืองเป่าลมทองเหลอื ง และเครอ่ื งตี

⚫ ลักษณะเสียงของวงโยธวาทิต เสียงของวงดนตรีน้ีจะเป็นเสียงท่ีหนักแน่น สง่างาม ฟังแล้ว
ใหค้ วามรสู้ ึกคึกคกั ฮกึ เหิม เร้าใจ ปลกุ ใจ

๒.๒ วงแจ๊ส
วงแจ๊ส เป็นวงดนตรีท่ีมีต้นกาเนิดจากชาวอเมริกันผิวดา เป็นการบรรเลงแบบสร้างสรรค์

เคร่ืองดนตรีที่ใช้บรรเลงสามารถใช้เครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองสาย เคร่ืองเป่าลมไม้ เคร่ืองเป่าลม-
ทองเหลือง เคร่ืองตี และเครื่องประเภทลม่ิ นว้ิ (คียบ์ อร์ด) ผสมกนั ได้อยา่ งอสิ ระ

⚫ ลกั ษณะเสียงของวงแจ๊ส เสยี งของวงดนตรี จะให้ความครกึ ครื้น สนกุ สนาน เร้าอารมณ์

๒.๓ แตรวง
แตรวง จะใช้เคร่ืองดนตรี ๒ ประเภท คือ ประเภทเครื่องเป่าลมทองเหลืองและเครื่องตี

แตรวงจะใช้บรรเลงในการเดินสวนสนาม ขบวนแห่ หรือใช้ในการแสดงกลางแจ้งซึ่งเราจะเห็น
การบรรเลงแตรวงไดต้ ามงานอปุ สมบทหรอื งานประเพณีต่าง ๆ

⚫ ลักษณะเสียงของแตรวง เสียงของวงดนตรี จะให้ความรู้สึกสนุกสนาน เร้าใจ เพราะเครื่องดนตรี
ทใ่ี ช้เปน็ เครอ่ื งเป่า และเคร่ืองตี

๒.๔ วงคอมโบ
วงคอมโบ เป็นวงดนตรีขนาดเล็ก เครื่องดนตรีที่ใช้มีกลองชุด กีตาร์ เบส และเคร่ืองดนตรีอ่ืนผสม
จะมีเครื่องดนตรีประมาณ ๓–๑๐ ชิ้น มีการขับร้องประกอบวงดนตรี ใช้บรรเลงตามงานร่ืนเริง
ร้านอาหาร งานมงคล สถานท่บี นั เทงิ ต่าง ๆ จะบรรเลงและขับร้องบทเพลงตามสมยั นยิ ม
⚫ ลักษณะเสียงของวงคอมโบ เสียงของวงดนตรี มีความสนุกสนาน หลากหลาย เพราะเป็นวง
ดนตรีทบ่ี รรเลงในงานร่นื เรงิ

๒.๕ วงบิกแบนด์
วงบิกแบนด์ เป็นวงดนตรีแจ๊สประเภทหน่ึง เครื่องดนตรีท่ีใช้บรรเลง ได้แก่ เคร่ืองเป่าลมไม้
เครอ่ื งเปา่ ลมทองเหลอื ง กลองชดุ และดับเบลิ เบส
⚫ ลักษณะเสียงของวงบิกแบนด์ เสียงของวงดนตรีสามารถบรรเลงได้ท้ังสนุกสนาน ครึกครื้น
ช้า นุ่มนวล เศร้า ขึน้ อยู่กับบทเพลงทใ่ี ชบ้ รรเลง

๓. วงเชมเบอร์มิวสิก

เป็นวงดนตรีขนาดเล็ก มีผู้บรรเลง ๒ คน ถึง ๙ คน มีชื่อเรียกต่างกันไป
ตามลักษณะการบรรเลงของผู้เล่น เครื่องดนตรีเป็นการผสมวงของ
เคร่อื งดนตรชี นิดใดกไ็ ด้ ๒ ชน้ิ ข้ึนไป

⚫ ลักษณะเสียงของวงเชมเบอร์มิวสิก เสียงของวงดนตรี มีเสียง
สบาย ๆ บรรเลงแบบงา่ ย ๆ ฟังแลว้ ร้สู ึกผอ่ นคลายอารมณ์



ท่ี