MODUL BAB 5 SAINS T4

1

NAMA PELAJAR : _________________________________________________

KELAS : ___________________

BAB 5: GENETIK

BAB 5 @ cg.reena

2

5.1 PEMBAHAGIAN SEL
GEN, ASID DEOKSIRIBONUKLEIK ASID (DNA) & KROMOSOM (m/s 76-78)

KROMOSOM DNA

 Struktur bebenang  Terdiri daripada unit GEN
 Gen ialah
halus yang panjang asas
unit asas
dan berlingkar _______________ pewarisan
 Menentukan
 Terdiri daripada  Setiap unit asas terdiri dan
mengawal
NUKLEUS _____________dan daripada gula, ___________
Membawa organisma
maklumat protein deoksiribosa dan  Gen tersusun
genetik dalam sebagai
bentuk  Mengandungi kumpulan fosfat segmen pada
_____________ ________ di
molekul panjang  Terdiri daripada sepanjang
kromosom
_____________ ______ rantai

 Setiap spesies polinukleotida yang

mempunyai bilangan berpintal antara satu

kromosom yang sama lain

________  Struktur ini dikenali

 Wujud secara sebagai

berpasangan iaitu _____________

kromosom ________ _____________

Kumpulan fosfat

Bes
bernitrogen

Gula pentosa
Nukleotida

KROMOSOM

KROMOSOM SEKS AUTOSOM
Membawa gen yang mengawal ______________
Membawa gen yang menentukan _______________ seperti warna mata, kebolehan menggulung lidah
sama ada perempuan atau lelaki
dan jenis rambut

Kromosom seks ____ Kromosom seks ___
Lelaki Perempuan

KARIOTIP
Penyusunan
kromosom
homolog manusia
mengikut bentuk

dan saiz

BAB 5 @ cg.reena

3

MITOSIS DAN MEIOSIS (m/s 79-83)
PROSES PEMBAHAGIAN SEL

MITOSIS MEIOSIS
 Untuk proses ______________________
 Menghasilkan _________________ di
organisma  Menyebabkan variasi
 Menggantikan sel-sel yang ________________  Membolehkan organisma beradaptasi
 Penting untuk organisma unisel melakukan
persekitaran berbeza
pembiakan ______________
 Bagi manusia, proses ini berlaku di sel  Berlaku dalam organ _______________
 Bagi manusia, proses ini berlaku di __________
__________
 Bagi tumbuhan, proses ini berlaku di dalam tisu dan ________________
 Bagi tumbuhan, proses ini berlaku dalam
_________________ di hujung akar dan hujung
pucuk _________________ dan ______________
 Menghasilkan _________ sel yang tidak seiras
 Menghasilkan _________ sel yang seiras secara
genetik dengan sel induk secara genetik dengan sel induk dan antara

setiap satunya

INTERFASA
 Peringkat sebelum proses mitosis dan meiosis berlaku
 Replikasi __________ berlaku
 Sel-sel mengalami pertumbuhan dan bersedia untuk

pembahagian sel

PROFASA MITOSIS

 Kromosom ________________ dan

menebal
 Setiap kromosom terdiri daripada

dua kromatid yang bercantum pada

____________
 Gentian ____________ mula

terbentuk
 Membran nukleus dan nukleolus

__________

METAFASA ANAFASA TELOFASA SITOPLASMA
MEMBAHAGI

 Kromosom tersusun di  Sentromer membahagi  Sitoplasma membahagi
 _____ sel anak yang
satah ____________ dua  Kromatid sampai ke

 Gentian gelendong  Setiap kromatid kutub bertentangan. mempunyai bilangan
 Membran nukleus dan
melekat pada kembar ___________ kromosom dan
nukleolus
sentromer dan bergerak ke kUtub maklumat genetik yang
_______________
sel bertentangan ___________ dengan

(pengutuban) sel induk terbentuk

BAB 5 @ cg.reena

4

MEIOSIS

PROFASA I METAFASA I

 Kromosom memendek dan  Kromosom homolog tersusun
di satah ______________
___________ homolog
 Kromosom  Gentian gelendong melekat
pada ______________
__________
 _____________________

berlaku iaitu pertukaran

maklumat genetik antara

kromosom homolog

TELOFASA I ANAFASA I

 Sitoplasma membahagi  Kromosom homolog
 Peringkat akhir meiosis I
______________ dan
berakhir
bergerak ke kutub yang

bertentangan

Kedua-dua sel anak meneruskan meiosis II

PROFASA II METAFASA II

 Gentian gelendong mula  Kromosom tersusun di satah
terbentuk ____________

 Gentian gelendong melekat
pada sentromer

TELOFASA II ANAFASA II

 Sitoplasma membahagi  Kromosom tersusun di satah
____________
 _____ sel anak yang
 Gentian gelendong melekat
mempunyai bilangan pada sentromer

kromosom ___________

daripada sel induk terbentuk

5.2 PEWARISAN (m/s 84-89)
Pewarisan: pemindahan ciri daripada ibubapa kepada anak-anaknya

CIRI TRAIT
______________ ketara yang diwarisi dan ditentukan
______________ bagi ciri khusus yang membezakan
oleh gen antara individu
Contoh : warna mata
Contoh : trait bagi warna mata ialah warna hitam, warna
Contoh : jenis rambut biru dan warna coklat

Contoh : jenis cuping telinga Contoh : trait bagi jenis rambut ialah rambut lurus dan
rambut keriting
Contoh : trait bagi jenis cuping telinga ialah cuping
telinga bebas dan cuping telinga melekap

BAB 5 @ cg.reena

5

Gen  Mengawal _________________ tertentu dalam suatu organisma
 Sepasang gen yang berada pada lokus atau kedudukan yang sama pada kromosom
Alel
Genotip homolog akan mengawal _____________ organisma
Fenotip  Pasangan gen yang berada pada lokus yang sama pada kromosom homolog
 Alel _______________: mempamerkan ciri yang dikawalnya dan menutupi kesan

alel ressif (diwakili oleh huruf besar)
 Alel _______________: hanya menunjukkan ciri yang dikawal apabila alel yang

dominan tidak hadir (diwakili huruf kecil)

 Maklumat ______________ dalam sesuatu organisma

 Ciri-ciri fizikal yang dipamerkan pada sesuatu organisma

CIRI TRAIT DOMINAN TRAIT RESESIF
Warna mata Warna hitam Warna biru
Jenis rambut rambut keriting rambut lurus
Warna rambut Rambut hitam
Jenis cuping telinga Rambut perang muda
Cuping telinga bebas Cuping telinga melekap

CIRI Warna mata CIRI Warna rambut
GENOTIP AA GENOTIP
FENOTIP FENOTIP
Warna hitam

CIRI Jenis cuping CIRI Jenis rambut
telinga GENOTIP
GENOTIP FENOTIP
FENOTIP

MEKANISME PEWARISAN
1. Gregor Mendel merupakan orang pertama yang menemui mekanisme pewarisan.
2. Mendel menggunakan pokok kacang pea berbaka tulen dalam eksperimen tentang kacukan monohibrid.
3. Kacukan monohibrid melibatkan kajian tentang _____ ciri pada satu masa.

Rajah skema kacukan monohibrid bagi ciri ketinggian (T: tinggi, t:kerdil)

Fenotip induk: Pokok kacang pea tinggi berbaka tulen x Pokok kacang pea kerdil berbaka tulen

Genotip induk: TT tt

Meiosis TTt t
Gamet

Persenyawaan

Genotip anak F1: Tt Tt Tt Tt
Fenotip anak F1: Tinggi Tinggi Tinggi Tinggi
BAB 5 @ cg.reena

6

Rajah skema kacukan monohibrid generasi filial ke-2 bagi ciri ketinggian

Fenotip induk: Pokok kacang pea tinggi x Pokok kacang pea tinggi

Genotip induk: Tt Tt

Meiosis

Gamet

Persenyawaan
Genotip anak F1:
Fenotip anak F1:

PEWARISAN CIRI PADA MANUSIA
Rajah skema kacukan monohibrid bagi ciri jenis rambut (A: keriting; a: lurus)

Fenotip induk: Bapa (rambut keriting) x Ibu (rambut lurus)

Genotip induk: Aa aa

Meiosis

Gamet

Persenyawaan

Genotip anak F1:
Fenotip anak F1:

Nisbah rambut keriting: rambut lurus = _______________

Rajah skema kacukan monohibrid bagi ciri jenis rambut (A: keriting; a: lurus)

Fenotip induk: Bapa (rambut keriting) x Ibu (rambut lurus)

Genotip induk: AA aa

Meiosis

Gamet

Persenyawaan

Genotip anak F1:
Fenotip anak F1:

Nisbah rambut keriting: rambut lurus = _______________

BAB 5 @ cg.reena

7

PEWARISAN JANTINA
Ditentukan oleh kromosom seks yang diterima oleh ibu bapanya

Jantina Lelaki Perempuan

Jumlah kromosom dalam sel soma 46 46

Kromosom dalam sel soma 44 + XY 44 + XX

Jumlah kromosom dalam gamet 23 23

Kromosom dalam gamet 22 + X / 22 + Y 22 + X

Rajah skema penentuan jantina anak

Fenotip induk: Bapa x Ibu
Genotip induk: 44 + XX
44 + XY
Meiosis

Gamet

Persenyawaan

Genotip anak F1:
Fenotip anak F1:

Nisbah anak perempuan: anak lelaki sentiasa = _______________

5.3 MUTASI (m/s 90-99)

MUTASI
Perubahan _______________ dan rawak yang berlaku kepada gen
dan kromosom yang boleh menyebabkan perubahan _____________
kepada anak yang mewarisi bahan genetik terubah suai tersebut

MUTASI KROMOSOM MUTASI GEN
Perubahan dalam ______________ dan
Perubahan ____________ yang berlaku pada
_______________ kromosom. sesuatu gen
Berlaku akibat kecacatan semasa pembahagian sel

MUTASI GEN

BUTA WARNA ANEMIA SEL SABIT TALASEMIA HEMOFILIA

 Mempunyai gen  Mempunyai gen resesif  Mutasi pada gen yang  Mutasi pada gen

mutan resesif pada pada _____________ mengawal penghasilan yang menghasilkan

kromosom _______ yang bertanggungjawab ________________ faktor
 Sel darah merah lebih
 Tidak dapat dalam penghasilan ________________

membezakan antara ____________ ___________ darah
 Bentuk sel darah merah  Jangka hayat sel darah  Darah sukar untuk
warna merah dengan

warna yang abnormal yang merah lebih ______________

_______________ berbentuk _______ yang ______________  Jika luka atau
 Lazimnya berlaku pada  Boleh mengakibatkan
menjejaskan cedera, akan

__________ pengangkutan kekurangan darah yang kehilangan darah

________________ teruk secara berterusan

BAB 5 @ cg.reena

SINDROM DOWN 8 SINDROM KLEINFELTER

MUTASI KROMOSOM
SINDROM TURNER

 Mempunyai _________ kromosom  Mempunyai _________  Mempunyai _________
 Terlebih ______ kromosom pada
kromosom kromosom
pasangan kromosom ke-21
 Ciri-ciri:  Kurang satu kromosom  Terlebih kromosom ______
 Ciri-ciri:
1. Kerencatan fizikal dan mental _______
 Tidak mengalami a) Mempunyai payu dara
2. Leher pendek
perkembangan ciri-ciri seks b) Mandul
3. Mata sepet
sekunder seorang perempuan c) testis kecil
4. Badan lebih rendah

Sinaran radioaktif FAKTOR YANG Karsinogen
Sinar-X MENYEBABKAN Kehamilan pada usia yang lewat

Sinar ultraungu MUTASI Faktor semula jadi

Faktor luaran yang menyebabkan mutasi dikenali sebagai ______________

PENYAKIT GANGGUAN GEN
 Penyakit gangguan gen: Penyakit yang disebabkan oleh mutasi kromosom atau mutasi gen
 Boleh diwarisi
 Gen yang terdapapt pada kromosom seks dikenali sebagai _____________________________
 Trait yang terletak pada kromosom seks dikenali sebagai ______________________________

Pewarisan penyakit gangguan gen: buta warna

XB: alel dominan (normal); Xb: alel resesif (buta warna)

Fenotip induk: Bapa (buta warna) x Ibu (buta warna)
Genotip induk:
XbY XBXb
Meiosis
Gamet Xb Y XB Xb

Persenyawaan

Genotip anak F1: XBXb XbXb XBY XbY
Fenotip anak F1:
Anak perempuan Anak perempuan Anak lelaki Anak lelaki
(pembawa) (buta warna) (normal) (buta warna)

Pembawa: sihat tetapi membawa satu alel resesif yang boleh diwarisi kepada anak

BAB 5 @ cg.reena

Fenotip induk: 9
Genotip induk:
Pewarisan penyakit gangguan gen: buta warna
Meiosis
Gamet XB: alel dominan (normal); Xb: alel resesif (buta warna)

Persenyawaan Bapa (normal) x Ibu (buta warna)
Genotip anak F1:
Fenotip anak F1: XBY XbXb

Fenotip induk: XB Y Xb Xb
Genotip induk:
XBXb XBXb XbY XbY
Meiosis
Gamet Anak perempuan Anak perempuan Anak lelaki Anak lelaki
(buta warna)
Persenyawaan (pembawa) (pembawa) (buta warna)
Genotip anak F1:
Fenotip anak F1: Pewarisan penyakit gangguan gen: hemofilia

Fenotip induk: XH: alel dominan (normal); Xh: alel resesif (hemofilia)
Genotip induk:
Bapa (normal) x Ibu (hemofilia)
Meiosis
Gamet XHY XhXh

Persenyawaan Pewarisan penyakit gangguan gen: hemofilia
Genotip anak F1:
Fenotip anak F1: XH: alel dominan (normal); Xh: alel resesif (hemofilia)

Bapa (hemofilia) x Ibu (pembawa hemofilia)

XhY XHXh

BAB 5 @ cg.reena

10
KAEDAH MENGESAN PENYAKIT GANGGUAN GEN

KAEDAH AMNIOSENTESIS KAEDAH KARIOTIP
Digunakan untuk mengesan keabnormalan fetus Gambar kromosom dipotong dan disusun

pada minggu ke-15 hingga ke-20 kehamilan. membentuk kariotip

KAEDAH AMNIOSENTESIS
1. Jarum dimasukkan menembusi dinding
uterus melalui bahagian abdomen ibu

2. Bendalir ______________ yang mengandungi
sel fetus yang terampai diekstrak keluar

3. Bendalir amnion diemparkan untuk
____________________ bendalir amnion dan
sel fetus

4. Sel fetus digunakan untuk mendapatkan
____________________

KAEDAH KARIOTIP

Sampel sel fetus/ tisu
badan

Bahan kimia ditambah

 Inkubasi selama 2  untuk menghentikan 
hingga 3 hari __________________
Bahan kimia ditambah
untuk merangsang proses diperingkat metafasa

_____________ Sel dipindahkan ke

tiub dan
diemparkan untuk
memekatkan sel



 

 Gambar kromosom  Larutan daripada
tiub dititiskan ke
dipotong dan disusun Slaid diperhatikan atas slaid mikroskop
dibawah
membentuk _________ ______________ dan  _____________ Sel dipindah ke tiub
 Kariotip digunakan diambil gambar ditambah supaya baharu yang berisi
kromosom kelihatan bahan penetap
untuk mengesan lebih jelas

sebarang penyakit

gangguan gen

BAB 5 @ cg.reena

11

TERAPI GEN: Gen ________ disisipkan ke dalam sel atau tisu badan pesakit untuk menggantikan gen yang _______

SAINS FORENSIK: satu bidang sains & teknologi yang menjalankan

kajian tentang penyiasatan jenayah berdasarkan bukti _________ APLIKASI PENYELIDIKAN

① Sel ____________ Gen normal GENETIK
dikeluarkan daripada pesakit ② dimasukkan ke dalam

______

TERAPI GEN GENEOLOGI GENETIK:
kajian pengumpulan
Sel yang diubah secara
⑥ genetik menghasilkan genetik untuk
menentukan
protein atau hormon yang _________________
diingini

atau susur galur

⑤ Sel tersebut ④ ③ keluarga, keturunan
disuntik ke Sel stem pesakit berubah Virus yang ____________ dan sejarahnya dengan
dalam secara _____________
pesakit dicampur dengan sel menggunakan ujian
stem pesakit ______

KEBAIKAN KEBURUKAN

 mengenal pasti dan menentukan  pengklonan akan menimbulkan masalah

penyakit baka seterusnya moral, etika dan agama seperti

_____________ penyakit tersebut. KESAN pengklonan manusia. yang
 tanaman dan ternakan yang lebih PENEYELIDIKAN  menghasilkan organisma

___________ dapat dihasilkan.  GENETIK mempunyai daya tahan yang tinggi
 tanaman dan ternakan yang TERHADAP  terhadap ubat kerana gen organisma
KEHIDUPAN
mempunyai daya tahan penyakit MANUSIA telah bermutasi dengan perubahan

yang ____________. genetik
 Menghasilkan tumbuhan dan  boleh menyebabkan kesan sampingan

haiwan yang mencapai kematangan seperti mutasi kepada pengguna kerana

dalam masa yang ____________ gen hasilan genetik yang dimakan akan

berintegrasi dengan gen pengguna.

TEKNOLOGI KEJURUTERAAN GENETIK (m/s 100-103)

1. TEKNOLOGI REKOMBINAN DNA – teknologi yang menggabungkan dua spesies yang berbeza untuk

menghasilkan satu ciri genetik baru

3. DNA rekombinan dimasukkan ke 5. Pengekstrakan dan penulenan
dalam sel bakteria insulin manusia

1. DNA dipotong dengan
menggunakan enzim pemotong

2. DNA plasmid dipotong 4. Bakteria rekombinan mengganda di
dengan menggunakan dalam tangki penapaian
enzim pemotong

Penghasilan insulin melalui teknologi rekombinan DNA

BAB 5 @ cg.reena

12

2. ORGANISMA TERMODIFIKASI GENETIK (GMO) – teknologi yang menggabungkan menggabungkan gen dari dua
spesies yang berbeza, termasuk menggabungkan gen haiwan dan tumbuhan atau bakteria untuk menghasilkan
GMO dengan ciri-ciri _______________ yang tidak dapat dihasilkan secara proses persilangan tradisional
Ciri-ciri organisma yang diperlukan untuk meningkatkan kualiti komersial seperti:
 Daya rintangan yang tinggi terhadap serangan _______________ atau penyakit
 Buah yang bersaiz ___________________ dan nilai nutrisi yang lebih ________________
 Pengurangan penggunaan racun perosak dan seterusnya mengurangkan masalah _____________________

CONTOH GMO

Produk tenusu Beras Jagung Soya Tomato

3. TERAPI GEN - Membaiki gen mutan dengan sisipkan gen yang ______________ untuk merawat sistik fibrosis,
hemofilia dan anemia

KESAN TEKNOLOGI KEJURUTERAAN GENETIK DALAM KEHIDUPAN

KEBAIKAN KEBURUKAN
1. Dapat mengenalpasti dan merawat penyakit baka
1. Menyebabkan alahan dan kesan sampingan kepada
pengguna

2. Menghasilkan tanaman dan ternakan yang 2. Penghasilan spesies baharu menyebabkan spesies

berkualiti lama pupus

3. Tanaman dan ternakan mempunyai daya tahan 3. Menyebabkan kesan sampingan seperti mutasi
penyakit yang tinggi berbanding generasi kepada pengguna
sebelumnya

4. Dapat menghasilkan tanaman yang lebih banyak 4. Individu yang tidak beretika mungkin mencipta

dalam masa yang singkat senjata biologi yang membahayakan manusia

5. Insulin dan enzim daripada bakteria dapat 5. Dapat menghasilkan organisma yang mempunyai

membantu kesihatan manusia daya tahan yang tinggi terhadap pestisid

ETIKA DALAM TEKNOLOGI KEJURUTERAAN GENETIK
1. Penyelidikan genetik perlu dijalankan dengan integriti yang tinggi aagar tidak menyalahi moral dan agama.
2. Teknologi kejuruteraan genetik dapat membantu manusia dari segi kesihatan seperti penghasilan insulin

bagi membantu manusia yang menghidap penyakit diabetes melitus.
3. Teknologi kejuruteraan dapat membantu manusia dalam menyelesaikan masalah kekurangan makanan dan

kerosakan tanaman
4. Etika dan nilai murni hendaklah diamalkan semasa menjalankan eksperimen kejuruteraan genetik agar tidak

menyentuh sensitiviti agama dan moral.
5. Bagi mengelakkan teknologi kejuruteraan genetik disalahgunakan, undang-undang dan peraturan wajar

dikuatkuasakan supaya para penyelidik memahami dan mengikuti perkembangan kejuruteraan genetik

BAB 5 @ cg.reena

13

VARIASI (m/s 104-108)
Perbezaan ______________ antara individu daripada spesies yang sama

VARIASI SELANJAR PERBEZAAN VARIASI TAK SELANJAR
tidak menunjukkan perbezaan ketara antara Perbezaan menunjukkan perbezaan ketara antara
Kuantitatif/
individu kualitatif individu
 ___________________ sebab cirinya boleh  __________________ kerana trait bagi
Faktor cirinya adalah sama ada hadir atau tidak hadir
diukur.
Graf  tidak dipengaruhi persekitaran. Hanya
 dipengaruhi faktor persekitaran dan genetik dipengaruhi faktor ______________

 Diwakili lengkung taburan normal  Diwakili carta bar iaitu taburan diskrit

Graf

 ketinggian, Contoh  sistem darah jenis ABO
 berat badan  kebolehan menggulung lidah
 warna kulit  jenis cap ibu jari

FAKTOR-FAKTOR YANG MENYEBABKAN VARIASI
FAKTOR GENETIK

 ________________ antara

 ___________ kromosom secara kromosom homolog

bebas di satah khatulistiwa semasa meiosis
 Semasa metafasa 1
 Gamet mempunyai maklumat  Berlaku pertukaran bahan

genetik yang berbeza genetik

 Menghasilkan kombinasi

genetik yang baharu

 _______________ rawak

antara sperma dan ovum

 Zigot mempunyai

kombinasi genotip yang

berbeza

 Mutasi kromosom dan

mutasi gen dalam
 Perubahan

maklumat genetik

 Fenotip baharu terhasil

FAKTOR PERSEKITARAN
Ph, Cahaya matahari, Suhu, Air, Iklim, Pemakanan

KEPENTINGAN VARIASI
 Dapat membezakan dan mengecam setiap individu dalam spesies yang sama dengan mudah
 Dapat menyesuaikan diri terhadap perubahan persekitaran. Meningkatkan kemandirian spesies
 Membantu organisma dalam penyamaran untuk melindungi diri daripada pemangsa
 Pembiakbakaan dan kejuruteraan genetik dapat meningkatkan nilai tambah pada sesuatu haiwan dan

tumbuhan
 Membenarkan pemilihan semulajadi iaitu organisma dengan ciri yang sesuai akan terus hidup manakala

organisma dengan ciri tidak sesuai akan pupus

BAB 5 @ cg.reena

14

LATIHAN PENGUKUHAN
1. Rajah di bawah merupakan sel-sel yang sedang menjalani proses pembahagian sel. Labelkan setiap peringkat

proses tersebut.

2. Lengkapkan jadual di bawah untuk menunjukkan perbandingan antara proses mitosis dan meiosis.

PROSES MITOSIS MEIOSIS

Kepentingan

Bilangan sel anak

Bilangan kromosom

Kandungan genetik

Tempat proses berlaku

Variasi

Pindah silang

BAB 5 @ cg.reena

15

3. Trait biji benih berwarna kuning (R) adalah dominan kepada trait biji benih berwarna hijau (r). Pokok dengan
biji benih berwarna kuning (Rr) telah dikacukkan bersama pokok yang mempunyai biji benih berwarna hijau
(rr). Lengkapkan rajah skema di bawah untuk menentukan nisbah biji benih berwarna kuning kepada biji
benih berwarna hijau. (Kekunci: dominan (bijih benih kuning): R ; resesif (biji benih hijau): r)

Fenotip induk: x

Genotip induk:

Meiosis

Gamet

Persenyawaan

Genotip anak F1:
Fenotip anak F1:
Jawapan: biji benih kuning : biji benih hijau = ______________________

4. Terdapat dua jenis mutasi yang menyebabkan penyakit genetik. Suai padankan setiap penyakit berikut
kepada jenis mutasi yang sepadan.

Sindrom Klinefelter Buta warna Hemofilia Talasemia

MUTASI GEN MUTASI KROMOSOM

Anemia sel sabit Sindrom Down Sindrom Turner

5. Lelaki hemofilia berkahwin dengan wanita normal. Lengkapkan rajah skema di bawah untuk menentukan
peratusan anak yang mungkin akan menghidap penyakit hemofilia. (Kunci: XH: alel dominan - normal; Xh: alel

resesif - hemofilia)

Fenotip induk: x

Genotip induk:

Meiosis

Gamet

Persenyawaan

Genotip anak F1:
Fenotip anak F1:
Jawapan: ______________________

BAB 5 @ cg.reena

16

6. Mutasi kromosom disebabkan oleh perubahan pada bilangan kromosom. Bulatkan kromosom yang
bermasalah pada kariotip di bawah

SINDROM DOWN SINDROM TURNER SINDROM KLEINFELTER

12 3 45

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 x x y

7. Variasi ialah perbezaan ciri antara individu daripada spesies yang sama. Padankan jenis variasi dengan
contoh dan graf yang sepadan.



  Variasi 
selanjar



  Variasi tak 
selanjar



8. Variasi dipengaruhi oleh faktor persekitaran dan genetik. Contoh di bawah merupakan perubahan pada ciri-
ciri organisma akibat pengaruh persekitaran. Lengkapkan maklumat di bawah.

Bunga Hydrangea sp. Bunga Hydrangea sp.
berwarna ______________ berwarna _____ jika
di tanam di dalam
jika di tanam di dalam
tanah beralkali atau neutral tanah berasid

FAKTOR pH

BAB 5 @ cg.reena

17

LATIHAN (SOALAN OBJEKTIF) proses yang dijalankan bagi mendapatkan baka
1. Berapakah bilangan kromosom seorang lelaki yang baharu ini?
A. Gen sesuatu organisma dikurangkan atau
menghidap penyakit sindrom Down?
A. 24 + XY ditambah
B. 25 + XX B. Nukleus organisma dipindahkan ke dalam sel
C. 45 + XY
D. 47 + XY yang baharu
C. Memindahkan sebahagian gen organisma yang
2. Jika induk TT mengalami kacukan dengan induk tt,
apakah genotip yang akan terhasil? dikehendaki kepada organisma lain
A. TT D. Mencantumkan organisma yang berbeza bagi
B. tt dan TT
C. Tt mendapatkan organisma baharu
D. tt dan Tt
7. Aisyah berusia 45 tahun dan sedang mengandung.
3. Sebuah keluarga mempunyai empat orang anak. Oleh kerana usianya yang lanjut, doktor telah
Kesemua anak mereka ialah lelaki. Apakah menasihatinya untuk membuat ujian bagi
kebarangkalian untuk mereka mendapat anak memastikan fetus tidak mengalami kecacatan.
perempuan dalam kelahiran seterusnya? Apakah kaedah yang boleh digunakan?
A. 100% A. Kaedah terapi gen
B. 75% B. Kaedah amniosentesis
C. 50% C. Sains forensik
D. 25% D. Teknologi DNA rekombinan

4. Rajah di bawah menunjukkan satu fasa dalam 8. Antara berikut, yang manakah bukan kebaikan
mitosis. Apakah fasa yang ditunjukkan dalam rajah teknologi kejuruteraan genetik?
itu? A. Menghasilkan tanaman yang mempunyai daya
tahan penyakit yang tinggi
B. Menghasilkan tanaman yang berkualiti
C. Menghailkan organisma yang mempunyai daya
tahan yang tinggi terhadap pestisid
D. Menghasilkan insulin daripada bakteria

A. Profasa 9. Rajah di bawah menunjukkan kariotip bagi seorang
B. Metafasa individu. Apakah penyakit tersebut?
C. Anafasa
D. Telofasa

5. Seorang pegawai forensik telah tiba di lokasi A. Sindrom Klinefelter
rompakan. Pegawai forensik itu menjalankan B. Sindrom Turner
analisis di tempat kejadian bagi mengenal pasti C. Sindrom Down
siapakah perompaknya. Cara apakah yang paling D. Sindrom Edward
sesuai digunakan oleh pegawai forensik tersebut
bagi membantu pihak polis? 10. Rajah di bawah menunjukkan satu peringkat
A. Profil DNA proses meiosis. Terangkan kepentingan proses ini.
B. Mengesan cap jari
C. Kumpulan darah
D. Kumpulan DNA

6. Kejuruteraan genetik berfungsi mencipta satu baka
baharu. Baka baharu ini terhasil daripada
gabungan beberapa ciri yang dikehendaki. Apakah

BAB 5 @ cg.reena

18

A. Menyebabkan variasi 15. Anatara berikut, yang manakah merupakan
B. Menyebabkan bilangan kromosom kekal penyakit yang disebabkan oleh mutasi gen?
C. Menyebabkan bilangan kromosom menjadi A. Sindrom Klinefelter
B. Sindrom Turner
separuh C. Sindrom Down
D. Sel anak mempunyai kandungan genetik sama D. Hemofilia

seperti sel induk

11. Terangkan perlakuan kromosom pada peringkat 16. Rajah di bawah menunjukkan satu peringkat
metafasa dalam mitosis. pembahagian sel.
A. Kromatid berpisah dan bergerak ke kutub
bertentangan Di manakah proses ini berlaku?
B. Kromosom berpasangan dan bertukar bahan A. Ovari
genetik B. Kulit
C. Kromosom tersusun di satah khatulistiwa C. Jantung
D. Kroromosom homolog tersusun di satah D. Tisu meristem
khatulistiwa
17. Rajah di bawah menunjukkan satu proses yang
12. Antara berikut yang manakah tidak benar tentang berlaku semasa peringkat profasa I. Apakah proses
ini?
perbezaan antara proses mitosis dan meiosis?

MITOSIS MEIOSIS

A. Menghasilkan dua sel Menghasilkan empat

anak sel anak

B. Tidak menyebabkan Menyebabkan variasi
variasi

C. Pembahagian nukleus Pembahagian nukleus

berlaku dua kali berlaku sekali

D. Kandungan genetik Kandungan genetik

sel anak sama dengan sel anak dengan sel

induk induk berbeza

13. Trait cuping telinga bebas adalah dominan kepada A. Pindah silang
trait cuping telinga melekap. Suresh yang B. Replikasi DNA
mempunyai cuping telinga bebas dengan genotip C. Pengaturan bebas kromosom
Bb telah berkahwin dengan Rani yang mempunyai D. Sinapsis
cuping telinga melekap, bb. Apakaah
kebarangkalian mendapat anak yang mempunyai 18. Rajah di bawah menunjukkan sejenis pembahagian sel.
cuping telinga bebas?
A. 100%
B. 75%
C. 50%
D. 25%

14. Buta warna ialah sejenis penyakit terangkai seks. Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan
Syafiq dengan genotip XBY telah berkahwin dengan
Zulaikha yang merupakan pembawa penyakit buta kandungan kromosom dalam gamet K dan L?
warna, XBXb. Berapakah peratusan anak yang buta
warna? KL
A. 100%
B. 75% A. 44 + XX 44 + XX
C. 50%
D. 25% B. 22 + Y 22 + X

C. 22 + X 22 + Y

D. 22 + X 22 + X

BAB 5 @ cg.reena

19

19. Rajah 4 menunjukkan pewarisan sifat tinggi bagi 22. Rajah menunjukkan histogram yang mewakili sejenis
manusia. variasi.

Berapakah nisbah bilangan anak tinggi kepada bilangan Trait manakah yang diwakili oleh histogram ini?
anak rendah dalam generasi pertama? A. Ketinggian
A. 0 : 4 B. Kumpulan darah
B. 1 : 3 C. Jenis cuping telinga
C. 1 : 1 D. Jenis cap jari
D. 3 : 1
23. Rajah menunjukkan generasi pertama kacukan antara
20. Antara berikut, yang manakah merupakan contoh dua ekor kucing.
variasi selanjar?

A. B.

C. D.

21. Rajah 10 menunjukkan satu sel induk mengalami Apakah gen bagi kedua-dua induk itu? Betina
mitosis. Hh
Jantan hh
Antara yang berikut, yang manakah menunjukkan A. HH hh
sel anak yang dihasilkan? B. HH Hh
A. C. Hh
D. hh
B.
24. Kromosom yang terdapat dalam sel kulit lelaki ialah
C. A 22 + Y
D. B 22 + X
C 44 + XX
D 44 + XY

25. Antara berikut, yang manakah bukan sumbangan
penyelidikan genetik?
A. Pengklonan binatang ternakan seperti kambing
biri-biri
B. Kejuruteraan genetik dalam bakteria untuk
menghasilkan insulin
C. Penciptaan dan penghasilan plastik dalam
kuantiti yang banyak
D. Projek Genom Manusia untuk mengenal pasti
gen yang menyebabkan sesuatu penyakiT

BAB 5 @ cg.reena

20
SOALAN STRUKTUR
1. Rajah di bawah menunjukkan tiga peringkat mitosis, P, Q dan R, dalam sel haiwan

a) Namakan peringkat P, Q dan R dalam ruang yang disediakan dalam rajah di atas. [3 markah]
b) Terangkan apa yang berlaku pada peringkat Q.

______________________________________________________

______________________________________________________

[2 markah]

c) Nyatakan perlakuan kromosom pada peringkat berikut:
i) Peringkat P

__________________________________________________

ii) Peringkat R

__________________________________________________

[2 markah]

d) Rajah di bawah menunjukkan proses yang berlaku semasa meiosis

i) Namakan proses yang berlaku.
_________________________________
[1 markah]

ii) Namakan fasa dalam meiosis proses yang dinyatakan dalam d(i) berlaku.
_________________________________
[1 markah]

iii) Lukiskan kromosom pada akhir proses ini dalam rajah di atas.
[1 markah]

iv) Berikan dua kepentingan proses ini kepada organisma hidup.

__________________________________________________

__________________________________________________

v) Di manakah proses ini berlaku dalam sel tumbuhan? [2 markah]
___________________________________ [1 markah]

BAB 5 @ cg.reena

21
2. Rajah di bawah menunjukkan seorang kanak-kanak yang menghidapi penyakit genetik.

a) Namakan penyakit genetik yang dihidapi oleh kanak-kanak tersebut.

______________________________________________

[2 markah]

b) Nyatakan dua ciri fizikal bagi individu tersebut.

i: ___________________________________________

ii: ___________________________________________

[2 markah]

c) Berapakah bilangan kromosom bagi kanak-kanak tersebut?

__________________________ [1 markah]

d) Rajah di bawah menunjukkan satu kaedah untuk mengesan penyakit genetik tersebut pada peringkat fetus.

X

i) Namakan kaedah tersebut.

__________________________ [1 markah]

ii) Rajah di bawah menunjukkan kariotip bagi fetus tersebut. Dalam rajah, bulatkan kroromsom yang

bermasalah.

[1 markah]

iii) Berdasarkan kariotip tersebut, apakah jantina fetus tersebut.

__________________________ [1 markah]

iv) Apakah faktor yang meningkatkan risiko seseorang ibu untuk melahirkan anak yang menghidapi

penyakit tersebut?

__________________________________________________

[1 markah]
e) Selain penyakit yang dinyatakan di atas, berikan dua penyakit genetik akibat mutasi kromosom.

______________________________________________________

[2 markah]

BAB 5 @ cg.reena

22

3. Rajah di bawah menunjukkan pewarisan bagi ciri kebolehan menggulung lidah. Trait menggulung lidah
adalah dominan kepada trait tidak boleh menggulung lidah.

Fenotip induk: Bapa x
Ibu
Genotip induk: Dd dd
X: ____________
Ddd d
Gamet

Y: ____________

Genotip anak F1:

a) Dalam rajah skema pewarisan di atas, tuliskan genotip anak. [2 markah]

b) Dalam rajah skema pewarisan di atas, nyatakan proses X dan proses Y. [2 markah]

c) Nyatakan variasi bagi ciri kebolehan menggulung lidah

__________________________ [1 markah]

d) Satu eksperimen telah dijalankan di dalam kelas untuk mengkaji pewarisan ciri kebolehan menggulung lidah.

Berikut adalah data yang dikumpulkan.

Boleh menggulung lidah Tidak boleh menggulung lidah

25 10

i. Lakarkan graf bagi variasi ini.

ii. Apakah bentuk graf yang anda lakarkan?

_________________________________ [1 markah]

e) Berikan dua ciri bagi variasi ini.

i: ___________________________________________

ii: ___________________________________________

[2 markah]

f) Selain ciri kebolehan menggulung lidah, nyatakan dua contoh lain bagi variasi ini.

______________________________________________ [2 markah]

g) Nyatakan tiga faktor genetik yang menyebabkan variasi.

______________________________________________________

______________________________________________________

[3 markah]

BAB 5 @ cg.reena

23
4. Rajah di bawah menunjukkan jagung organik dan jagung GMO.

a) Apakah yang dimaksudkan dengan GMO?

______________________________________________________

[2 markah]

b) Nyatakan tiga kelebihan jagung GM berbanding jagung biasa.

i: ___________________________________________

ii: ___________________________________________

iii: ___________________________________________ [2 markah]

c) Selain GMO, nyatakan dua lagi aplikasi teknologi kejuruteraan genetik.

__________________________________________ [2 markah]

d) Jika anda diberi peluang untuk membuat pilihan, adakah anda akan memilih makanan GM. Beri penjelasan
anda.

______________________________________________________

______________________________________________________

[2 markah]

5. Rajah menunjukkan pewarisan buta warna bagi manusia.

Fenotip induk: Bapa (normal) x Ibu (normal)

Genotip induk: XBY XBXb

N

Gamet Xb Xb

Persenyawaan

Genotip anak F1:

a) Dalam rajah di atas, lengkapkan rajah skema pewarisan bagi buta warna. [2 markah]

b) Apakah kepentingan proses N?

______________________________________________________

[1 markah]
c) Berdasarkan rajah skema pewarisan di atas, apakah kebarangkalian untuk mendapat anak lelaki buta warna.

_______________________________ [1 markah]

d) Apakah yang akan berlaku terhadap anak perempuan yang menerima satu gen resesif buta warna?

______________________________________________________

[1 markah]

BAB 5 @ cg.reena