สร้างสรรค์ผลงานจากวรรณกรรมเรื่อง หัวใจนักรบ

การสร้างสรรค์ผลงานจากวรรณกรรมเรื่อง หวั ใจนักรบ
ช่ือผลงานสร้างสรรค์ : เพลงปลุกใจลูกเสือไทย

ผู้สร้างสรรค์ผลงาน
นางสาวพิศสมยั สุดภา รหสั นกั ศกึ ษา 6181163048

สาขาวชิ านาฏยศิลป์ ศกึ ษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั บา้ นสมเดจ็
เจา้ พระยา

1. ทมี่ าและความสาคญั
ละครพดู เรื่อง หวั ใจนกั รบน้ี เป็น ๑ ใน ๓ บทพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเดจ็ พระ

มงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั ที่วรรณคดีสโมสรไดป้ ระกาศยกยอ่ งวา่ เป็นหนงั สือแต่งดี ในประเภทบท
ละครพูด เหตุท่ีทาใหพ้ ระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงพระราชนิพนธ์ เร่ืองหวั ใจ
นกั รบน้ีข้ึน กเ็ พราะเม่ือทรงต้งั กองเสือป่ าและลูกเสือข้ึนเมื่อ พ.ศ. ๒๔ และทรงกาหนดใหเ้ สือป่ า
และลูกเสือมีเครื่องแบบที่มองเห็นไดช้ ดั และมีสายการบงั คบั บญั ชาคลา้ ยทหาร จึงทาใหผ้ ทู้ ี่ไม่
เขา้ ใจแนวพระราชดาริน้นั นาไปร่าลือกนั วา่ ทรงต้งั กองเสือป่ าข้ึนมาเป็นกองกาลงั พลเรือนติด
อาวธุ แข่งกบั ทหาร เลยพลอยใหน้ ายทหารช้นั ผนู้ อ้ ยในกองทพั คิดก่อการกาเริบในตอนปลายปี
พ.ศ. ๒๔๕๔ ท่ีเรียกกนั วา่ “กบฏ ร.ศ. ๑๓๐” ท้งั ท่ีในเวลาน้นั มีนายทหารช้นั ผใู้ หญ่ในกองทพั
ต้งั แต่ระดบั ผบู้ ญั ชาการกองพล ผบู้ งั คบั การกรม ผบู้ งั คบั กองพนั ลงมาจนถึงผบู้ งั คบั กองร้อยและผู้
บงั คบั หมวดไดส้ มคั รเป็นสมาชิกเสือป่ ากนั เป็นจานวนมากภายหลงั จากที่ทางราชการไดจ้ ดั การ
ไต่สวนผกู้ ่อการกาเริบจนไดม้ ีคาพิพากษาลงโทผกู้ ระทาผดิ เฉพาะแกนนาบางคน ส่วนผมู้ ีส่วน
ร่วมท่ีมิใช่แกนนาสาคญั ต่างกไ็ ดร้ ับพระราชทานอภยั โทษกนั ไปหมดสิ้นแลว้ พระบาทสมเดจ็
พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั กไ็ ดท้ รงพระราชนิพนธ์บทละครพดู เรื่อง หวั ใจนกั รบน้ีข้ึนใน พ.ศ.
๒๔๕๖
(พระราชนิพนธใ์ นพระบาทสมเดจ็ พระมงกุฏเกลา้ เจา้ อยหู่ วั (๒๕๓๖).ละครพูดเรื่องหวั ใจนกั รับ.
องคก์ ารคา้ ของคุรุสภาจดั พมิ พจ์ าหน่าย)

จากท่ีมาและความสาคญั ขา้ งตน้ ทาใหผ้ สู้ ร้างสรรคไ์ ดแ้ รงบนั ดาลใจจากวรรณคดีเร่ือง
หวั ใจนกั รบ ไดเ้ ห็นถึงความรักชาติ รักในหนา้ ที่ รักใดกไ็ ม่สาคญั และยง่ิ ใหญ่เท่ากบั ความรักชาติ
ศาสนา และพระมหากษตั ริย์ ผสู้ ร้างสรรคจ์ ึงเกิดแนวคิดท่ีจะนาขอ้ มูลดงั กล่าวมาวเิ คราะห์
สร้างสรรคเ์ ป็นผลงานศลิ ปะการแสดงนาฏศิลป์ ไทยในรูบแบบของเพลงปลุกใจ ชุด “เพลงปุกใจ
ลูกเสือไทย”

2. วตั ถุประสงค์
เพื่อศกึ ษาบทบาทตวั ละครจากวรรณคดีเรื่อง หวั ใจนกั รบ พระราชนิพนธ์ใน

รัชกาลท่ี 6 นามาสร้างสรรคก์ ารแสดงนาฏศลิ ป์ ไทยในรูบแบบของเพลงปลุกใจ ชุด
“เพลงปุกใจลูกเสือไทย”

3. ข้นั ตอนการสร้างสรรค์ผลงาน
1. กระบวนการสร้างแนวความคิด
2. กระบวนการผลิตผลงาน

กระบวนการสร้างแนวความคดิ
กระบวนการสร้างแนวความคิดเป็นสิ่งจาเป็นอนั ดบั แรกในการสร้างสรรค์

ผลงานทางดา้ นนาฏยศิลป์ โดยในเบ้ืองตน้ ตอ้ งพจิ ารณาจากวตั ถุประสงคแ์ ละขอ้ มูลที่
ไดร้ ับเป็นพ้ืนฐานซ่ึงการแสดงชุด “เพลงปุกใจลูกเสือไทย” มีวตั ถุประสงคเ์ พื่อ
สร้างสรรคผ์ ลงานทางดา้ นนาฏศิลป์ ไทยในรูปแบบเพลงปลุกใจและเผยแพร่ใหก้ าร
แสดงในรูปแบบน้ีเป็นท่ีนิยมและแพร่หลายในวงการนาฏศิลป์ และยงั เป็นแนวทาง
ใหเ้ กิดงานชิ้นใหม่ข้ึนอีกดว้ ย
กระบวนการผลติ ผลงาน

เม่ือผา่ นกระบวนการในการสร้างแนวคิดและจินตนาการภาพของผลงานใน
ระดบั ที่มีความเป็นไปไดแ้ ลว้ จึงเขา้ สู่กระบวนการผลิตผลงานดว้ ยวธิ กี ารประมวล
ขอ้ มูลท่ีไดแ้ ละกาหนดรูปแบบ กาหนดขอบเขต กาหนดองคป์ ระกอบของแสดง
จากน้นั จึงออกแบบท่าทางและการเคลื่อนไหวทางดา้ นนาฏยศลิ ป์ ดงั น้ี
การศึกษาประมวลข้อมูล

การศึกษาประมวลขอ้ มูลน้ีผสู้ ร้างสรรคผ์ ลงานไดเ้ ลือกใชว้ ธิ ีการอ่าน
วรรณคดีไทยเร่ือง หวั ใจนกั รบ จากการสอบถามอาจารยป์ ระจารายวชิ า มาประมวล
เขา้ ดว้ ยกนั จากน้นั จึงทาการตรวจสอบความเพียงพอและความถูกตอ้ งของขอ้ มูล
ท้งั หมดและตอ้ งมีความสอดคลอ้ งกบั แนวคิดของผลงานท่ตอ้ งการสร้างสรรคโ์ ดย
ขอ้ มูลดงั กล่าวสามารถสรุปไดด้ งั น้ี

1.ขอบเขตเน้ือหา
ศึกษาบทบาทตวั ละครจากวรรณคดีเรื่อง หวั ใจนกั รบ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระ
มงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั รัชกาลท่ี 6
2.ขอบเขตการแสดง
ผสู้ ร้างสรรคต์ อ้ งการนาเสนอผลงานการแสดงนาฏศิลป์ ไทยในรูปแบบเพลงปลุกใจโดยใชผ้ ู้
แสดงจานวน 6 คน ผชู้ าย 3 คน ผหู้ ญิง 3 คน ใชร้ ะยะเวลาในการแสดงประมาณ 4 นาที
3.รูปแบบการแสดง
ผสู้ ร้างสรรคผ์ ลงานไดก้ าหนดรูปแบบของการแสดงชุด “เพลงปุกใจลูกเสือไทย” โดย
กาหนดใหอ้ ยใู่ นรูปแบบนาฏศลิ ป์ ไทยใชก้ ระบวนท่าราในรูปแบบเพลงปลุกใจ โดยใชผ้ ู้
แสดงจานวน 6 คน ผชู้ าย 3 คน ผหู้ ญิง 3 คน ใชร้ ะยะเวลาในการแสดงประมาณ 4 นาที
จากการประมวลขอ้ มูลดงั กล่าว ผสู้ ร้างสรรคผ์ ลงานจึงไดก้ าหนดรูปแบบการแสดงออกเป็น
2 ช่วงดงั น้ี

1. ผแู้ สดงร่ายราเพอ่ื ส่ือความหมายถึงการรักชาติ
2. ผแู้ สดงร่ายรากลบั เขา้ ฉาก
4. โครงสร้างท่ารา
เป็นรูปแบบนาฏศลิ ป์ ไทยอยใู่ นรูปแบบเพลงปลุกใจ โดยใชก้ ระบวนท่าราไทยที่มี
ความเขม้ แขง็
ดงั ตัวอย่างดงั นี้

ช่ือท่า จีบปรกขา้ ง สื่อถึง การปกป้อง

ความหมาย การปกป้องบา้ นเมือง

ชื่อทา่ ตงั้ วงบน ส่ือถงึ ความย่งิ ใหญ่
ความหมาย ความย่ิงใหญ่ของชาตบิ า้ นเมือง

ชอื่ ทา่ ท่ารกั ส่ือถึง ความรกั
ความหมาย ความรกั ชาติ ศาสนา พระหากษัตรยิ ์

ชอื่ ทา่ บวั ชฝู ัก ส่ือถงึ การเชดิ ชู
ความหมาย การเชดิ ชชู าติ ศาสนา พระหากษัตรยิ ์

5. โครงสร้างการแต่งกาย

แนวคิดในการออกเป็ นเครื่ องแต่งกายเป็ นการแต่งกายแบบ
ชาวบา้ น มีความคล่องตวั กระฉบั กระเฉง

ผู้หญิง ผู้ชาย

1. เส้ือ 1. เส้ือ

2. ผา้ คาดอก 2. ผา้ คาดเอว

3. โจงกระเบน 3. โจงกระเบน

4. เขม็ ขดั 4. เขม็ ขดั

ตวั อยา่ ง

6. โครงสร้างดนตรี ทะนงองอาจสืบชาติเช้ือพงศพ์ นั ธ์
เหล่าลูกเสือของธีรราช พวกเราจะรักร่วมกนั จะผกู สัมพนั ธ์ตลอดกาล
สร้างเกียรติระบือเล่ืองลือต่อไปชา้ นาน
สมคั รสมานโดยมีสามคั คีมน่ั พวกเราลว้ นชื่นบานเพราะกิจการลูกเสือไทย
มีจรรยา รักษาชื่อ
ร่าเริงแจ่มใสใฝ่ ใจรักใหย้ นื นาน

(ซ้า)

7. โอกาสในการแสดง
ใชใ้ นโอกาสสาคญั ต่างๆ

8. ประโยชน์ทไ่ี ด้รับ
1. ไดผ้ ลงานสร้างสรรคน์ าฏยศลิ ป์ ไทยในรูปแบบเพลงปลุกใจ ชดุ

เพลงปลุกใจลูกเสือไทย
2. ไดป้ ระสบการณ์ตรงในการทางานสร้างสรรคอ์ ยา่ งเป็นระบบ
3. ไดท้ ราบถึงประวตั ิความเป็นมาของบทละครพดู เรื่อง หวั ใจนกั รบ

9. รายการอ้างองิ
พระราชนิพนธใ์ นพระบาทสมเดจ็ พระมงกุฏเกลา้ เจา้ อยหู่ วั (๒๕๓๖).ละคร
พูดเร่ืองหวั ใจนกั รับ.องคก์ ารคา้ ของคุรุสภาจดั พมิ พจ์ าหน่าย
ฉบบั พิมพ์ พ.ศ. ๒๔๘๔; โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร./[online]./

Avarlable: https://vajirayana.org/