เรื่อง วัสดุอุปกรณ์ในงานใบตอง

เอกสารประกอบการเรียนการสอน เล่ม 2
เรอื่ ง วสั ดุอุปกรณ์ในงานใบตอง
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5

โดย

นางสาวพิมพฐ์ นิ ันท์ ดลิ กสุนทร
ตำแหนง่ ครู วทิ ยฐานะชำนาญการพเิ ศษ
โรงเรียนบางมดวทิ ยา “สสี ุกหวาดจวนอปุ ถมั ภ์”

คำนำ

เอกสารประกอบการเรียนการสอน เร่ือง วัสดุอุปกรณ์ในงานใบตอง ผู้จัดทำมี
วตั ถุประสงค์ เพ่ือใช้เป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรกู้ ารงานอาชีพและ
เทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โดยนักเรียนสามารถเรียนรู้และศึกษาค้นคว้า ด้วยตนเอง
นอกจากน้ันยังเป็นการตอบสนองในเร่ือง ความแตกต่างระหว่างบุคคลได้ เน้ือหาสาระภายใน
เล่ม ประกอบด้วย คำแนะนำในการใช้เอกสารประกอบการเรียน การสอน สาระสำคัญ
จุดประสงค์การเรียนรู้ เนื้อหามีภาพประกอบชัดเจน นักเรียนสามารถตอบคำถาม และตรวจ
คำตอบได้ด้วยตนเอง สามารถทราบความก้าวหน้าของตนเอง ทำให้ผู้เรียนเกิดความภาคภูมิใจ
มีความกระตือรือร้น สนใจใฝ่รู้ และนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้สอดแทรกคุณธรรม
จริยธรรมไว้ในส่วนกิจกรรม เพ่ือปลูกฝังให้นักเรียนมีความซ่ือสัตย์ต่อตนเอง สามารถอยู่ใน
สงั คมได้ อยา่ งมีความสุข

ผู้จดั ทำหวังเป็นอย่างย่ิงว่าเอกสารประกอบการเรียนการสอนเล่มนี้ จะให้ประโยชน์แก่
ผูเ้ รียนและผทู้ ี่สนใจในกลุ่มสาระการเรียนร้กู ารงานอาชพี และเทคโนโลยไี ด้เป็นอยา่ งดี

พิมพ์ฐินันท์ ดิลกสุนทร

สารบญั หนา้

คำนำ ก
สารบัญ ข
คำช้แี จงการใช้ 1
จุดประสงค์การเรียนรู้ 2
แบบทดสอบก่อนเรยี นเรื่อง วสั ดอุ ปุ กรณ์ในงานใบตอง 3
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนเร่ือง วัสดอุ ปุ กรณ์ในงานใบตอง 6
ใบความรู้เร่ือง วัสดุอุปกรณใ์ นงานใบตอง 7
แบบฝกึ กจิ กรรม 9
เฉลยแบบฝึกกจิ กรรม 10
แบบทดสอบหลงั เรยี นเร่ือง วสั ดุอุปกรณ์ในงานใบตอง 11
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียนเรื่อง วสั ดอุ ุปกรณ์ในงานใบตอง 14
บรรณานุกรม 15

คำช้ีแจงการใช้

เอกสารประกอบการเรียนการสอนท่ีนักเรียนกำลังศึกษาอยู่น้ี มีจุดมุ่งหมาย
เพ่ือให้นักเรียนได้ใชศ้ ึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง และเปน็ สื่อ ประกอบการเรียนการสอน กลุ่มสาระ
การเรยี นรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 5

1. เอกสารประกอบการเรียนการสอนเล่มนี้ ประกอบด้วย
1.1 จุดประสงค์การเรยี นรู้
1.2 แบบทดสอบก่อน-หลังเรียน
1.3 ใบความรู้
1.4 แบบฝกึ กจิ กรรม

2. นักเรยี นศึกษาการใช้เอกสารประกอบการเรียนการสอนใหเ้ ข้าใจ
กอ่ นลงมอื ปฏบิ ัติ ดงั นี้

2.1 ทำแบบทดสอบก่อนเรียน
2.2 ศึกษาใบความรู้ในเอกสารประกอบการเรียนการสอน
2.3 ทำแบบทดสอบหลังเรียน
2.4 เม่ือเสร็จกิจกรรมแล้ว ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั เฉลยและ
อภปิ รายเกี่ยวกับคำตอบในแบบทดสอบกอ่ นและหลงั เรยี นแลว้ บันทกึ คะแนน
ลงในแบบบันทึก
3. เวลาทใ่ี ชใ้ นการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 2 ช่ัวโมง

จุดประสงค์การเรยี นรู้

1. นักเรียนบอกชื่อและวิธใี ช้วสั ดอุ ปุ กรณ์ในงานใบตองได้ถกู ต้อง
2. นกั เรียนอธิบายการทำความสะอาดและเกบ็ รกั ษาได้อยา่ งถูกวธิ ี
3. นกั เรียนนำความรู้ที่ไดไ้ ปประยกุ ต์ใช้ ในชวี ติ ประจำวันได้

แบบทดสอบกอ่ นเรียน
เรื่อง วัสดอุ ุปกรณ์ในงานใบตอง

คำช้แี จง นกั เรยี นทำเครือ่ งหมาย (  ) ทบั ตัวอักษร ก ข ค หรอื ง ท่ีถูกตอ้ ง
ลงในกระดาษคำตอบเพยี งขอ้ เดยี วเทา่ น้ัน

1. การตัดใบตองเพื่อใหไ้ ดใ้ บตองทนี่ ำมาใช้งานไดด้ ีทีส่ ุดควรตดั เวลาใด
ก. เวลาเช้าถงึ สาย
ข. เวลาเช้าทม่ี ีแสงแดดอ่อน
ค. ตอนกลางวันทีม่ ีแดดเพราะใบตองจะได้ไมแ่ ตก
ง. เวลาตอนเยน็ ๆพระอาทติ ยต์ กดินแล้ว

2. การเก็บรักษาชิน้ งานให้สดทนนานควรปฏบิ ัตเิ ช่นใด
ก. ฉีดน้ำตลอดการทำงาน
ข. คลุมดว้ ยผา้ ช้นื ๆ
ค. วางชิ้นงานในท่ๆี อากาศถ่ายเทได้สะดวก
ง. ถูกทกุ ข้อ

3. เพอ่ื การทำงานท่มี ีคณุ ภาพควรปฏิบตั ติ ามขอ้ ใด
ก. ศกึ ษาเคร่อื งมือให้เข้าใจก่อนใชง้ าน
ข. ใช้เคร่อื งมอื ให้ถูกตอ้ งกบั ชนดิ ของงาน
ค. ตรวจสอบสภาพและซอ่ มแซมเครอ่ื งมือใหพ้ รอ้ มใช้งาน
ง. ถูกทกุ ข้อ

4. ข้อใดเปน็ การเกบ็ ไม้กลัดท่ีถกู วิธี
ก. ใส่กล่องเก็บในตเู้ ย็น
ข. ใสก่ ล่องทอี่ ากาศถา่ ยเทได้ดี
ค.ใส่กล่องปดิ ฝาปอ้ งกันรา
ง. ผดิ ทุกขอ้

5. ถ้าต้องตดั ใบตองเปน็ วงกลมครงั้ ละหลายๆแผ่นต้องใช้อุปกรณ์ในขอ้ ใดในการตัด
ก. คตั เตอร์
ข. กรรไกร
ค. ถ้วย
ง. ข้อ ก และ ค ถูก

6. หลงั จากใช้เข็มเสรจ็ แล้วควรปฏิบัตเิ ช่นใด
ก. เก็บใสห่ ่อเช่นเดมิ
ข. ลา้ งน้ำให้สะอาด
ค. ใส่กลอ่ งแล้วโรยดว้ ยแป้งทาตวั
ง. ถูกทกุ ข้อ

7. หลงั จากใชก้ รรไกรเสร็จแลว้ กอ่ นเก็บควรปฏิบตั เิ ชน่ ใด
ก. ใชผ้ า้ เชด็ ให้สะอาด
ข. ถ้าสกปรกมากล้างด้วยนำ้ สะอาด
ค. ทาดว้ ยนำ้ มนั
ง. ถกู ทุกขอ้

8. ในการประกวดประดษิ ฐก์ ระทง เพราะเหตุใดจึงต้องนำกระทงไปลอยนำ้
ก. เพื่อต้องการดูว่ากระทงนั้นสามารถลอยไดจ้ ริง
ข. เพ่อื ต้องการวดั ความคิดสร้างสรรค์
ค. เพราะการออกแบบเป็นหวั ใจสำคญั ของงานประดษิ ฐ์
ง. เพ่อื ใหไ้ ดร้ บั ประสบการณจ์ ริง

9. อปุ กรณ์ในขอ้ ใดท่ีต้องทำความสะอาดทกุ ครง้ั
ก. ผา้ ขาวบาง
ข. ผา้ เช็ดใบตอง
ค. กรรไกร
ง. ถกู ทกุ ข้อ

10. เพราะเหตุใดจึงนำยางลบมาใช้ในงานใบตอง
ก. ใช้แทนนวิ้ มือ
ข. ป้องกนั ยางกล้วยกัดมือ
ค. ใชฉ้ ีกใบตอง
ง. ป้องกันใบตองแตก

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น

ขอ้ 1 ก ข้อ 6 ค
ข้อ 2 ข ขอ้ 7 ง
ข้อ 3 ง ข้อ 8 ค
ข้อ 4 ข ขอ้ 9 ง
ข้อ 5 ง ข้อ 10 ก

ใบความรู้
เรอ่ื ง วัสดุและอุปกรณ์ในงานใบตอง

การปฏิบตั ิงานควรศึกษาวัสดุและอปุ กรณ์ วธิ ีใช้ การเกบ็ รกั ษา การทำความสะอาดก่อน
และหลังการปฏิบตั ิงาน และควรตอ้ งจัดเตรียมวสั ดุ และอปุ กรณใ์ ห้พรอ้ มสำหรับการปฏิบัติงาน
ทุกครง้ั ควรพิจารณาสงิ่ ต่อไปนี้

1.ใบตอง การตัดใบตองมาใชง้ านควรตัดเวลาเช้าถึงสายหรอื ตอนเยน็ แดดออ่ นๆ
จะไดใ้ บตองทเี่ หมาะสม ในงานประดษิ ฐ์ ควรใช้ใบตองตานี เพราะ
มีคณุ สมบัตินมุ่ เหนียวไม่ฉีกแตกง่าย มีสีเขยี วเข้ม เส้นทางตองมีแนวตรง
ทางตองกวา้ ง การเลือกใบตองตานี ควรเลอื กใบตองที่มีทางยาว ไมอ่ อ่ น
หรือแก่จนเกนิ ไป ถา้ ใบตองยงั สดอยู่ให้นำมาผึง่ ลม เพื่อให้ใบตองหาย
กรอบกอ่ น

ใบตองตานี

2. กรรไกร ทเ่ี หมาะสมสำหรับงานใบตอง ควรเป็นกรรไกรทีม่ รี ูปทรงเหมาะมอื
น้ำหนักเบา สะดวกในการใช้ หลังการใชง้ านเชด็ ใหแ้ ห้งชะโรมนำ้ มัน

3. เขม็ เขม็ เหมาะสมสำหรับงานใบตองคอื เข็มเบอร์ 8 หรือเข็มเบอร์ 9
เลอื กใช้เข็ม ขนาดยาวมรี ูเข็มกว้าง สะดวกในการร้อยด้าย เมือ่ ใช้เสร็จ
ควรเก็บใส่กล่องแล้วโรยแปง้ ทาตวั ป้องกบั การเกดิ สนมิ

4. ด้าย ทีใ่ ชง้ านในงานใบตองคอื ดา้ ยเบอร์ 60

5. เข็มหมุด งานใบตองที่ใชเ้ ข็มหมุดสว่ นมากเป็นงานกระทงลอย หรือกระเช้าใชย้ ึด
กลีบแตง่ กบั ตวั กระทงควรเลอื กเข็มหมุดชนดิ ตวั เล็กยาว

6. ผ้าขาวบาง เมอ่ื งานใบตองสำเร็จใช้ผ้าขาวบางชบุ นำ้ 2 ชน้ั หอ่ งานใบตอง
ใหเ้ รียบรอ้ ย ภายหลงั การใช้งานซกั ให้สะอาดตากใหแ้ ห้งพับเก็บ

7. ผ้าเชด็ ใบตอง ใช้ผา้ ฝ้ายท่นี ุ่มดูดซบั น้าไดด้ เี ชด็ ทำความสะอาดใบตอง
ก่อนนำมาเยบ็ เป็นชนิ้ งานภายหลงั การใช้งานซักใหส้ ะอาด
ตากใหแ้ หง้ พับเก็บ

8. ท่ีฉดี นำ้ เลอื กทีม่ ลี ะอองเลก็ และพน่ น้ำได้ดี ขนาดเหมาะมือ

9. ไมก้ ลดั ขนาดเลก็ แหลม แข็งแรง ใชไ้ ม้ติดผิวและใกล้ผิว วธิ เี ก็บนำใส่กลอ่ งท่ี
อากาศถา่ ยเทได้ดี เพ่อื ปอ้ งกนั ไมก้ ลดั ข้ึนรา

10. ยางลบอยา่ งแข็ง ยางลบเนื้อแข็ง ๆ ใช้สำหรับกดเขม็ หมดุ แทนนิ้วมือ

11.ไมบ้ รรทัด เลือกท่ีเห็นเสน้ และตัวเลขท่ีชัดเจน

การรกั ษา ถา้ ตอ้ งการให้ใบตองสดทนนาน เมอื่ เยบ็ เสรจ็ แลว้ ต้องแชน่ ำ้ อย่าง
การตัด น้อย 3 ชม. หรอื 1 คนื แล้วนำมาคลุมด้วยผา้ ช้นื จะทำใหอ้ ยู่ได้
หลายวนั
การฉกี ถา้ ต้องการใช้ใบตองรปู กลมหลายๆแผน่ ในการเย็บกระทง 1-2-3-4-5-6
มุม สำหรับใสอ่ าหารหรอื ขนม ควรฉกี ใบตองกวา้ งเทา่ ทตี่ อ้ งการ
หาถว้ ยกลมมาทำแบบขีดรอยแลว้ ใช้กรรไกรตดั หรอื จะใชม้ ีดคมๆ กรดี ตาม
แบบนี้ก็ได้

ควรใช้ปลายเข็มหมดุ จกิ แลว้ ฉีก ถ้ามีเล็บมือจะใช้เลบ็ หัวแมม่ ือฉีก กไ็ ด้

การฉีก การตัด

หลกั การออกแบบงานใบตอง

การออกแบบเป็นหัวใจสำคัญ ในการประดิษ ฐ์ช้ินงาน เน้นความคิดริเร่ิม
สรา้ งสรรค์ ความเหมาะสม รปู ทรง สดั ส่วน และความประณีตสวยงาม

หลกั การออกแบบงานใบตองทด่ี ี

1. รูปร่างและรูปทรง ความกว้าง ความยาว และความสูง ของช้ินงานต้องได้
สัดสว่ นสมั พนั ธก์ ัน รวมถึงส่วนประกอบอนื่ ๆ ตอ้ งเปน็ แนวเดียวกัน

2. สีสัน เป็นองค์ประกอบที่สำคัญ ซึ่งมีส่วนช่วยให้ชิ้นงานน้ันดูสวยงาม
โดดเดน่ หรอื แสดงความร้สู กึ ต่าง ๆ ออกมา จากสีดอกไม้ ใบไม้ทีใ่ ช้

3. วสั ดใุ นการประดิษฐ์ ควรเลือกวัสดุชนิดใหม่ ๆ มาประดษิ ฐ์ช้นิ งาน เพือ่ ความ
แปลกใหมห่ รือความคิดริเรม่ิ สร้างสรรค์

4. โอกาสที่ใช้ ต้องทราบว่าจะประดิษฐ์ชิ้นงานในโอกาสอะไร เช่น ใช้สำหรับ
ประกวดโชว์ ใชใ้ นชีวิตประจำวัน หรอื เพ่ือการคา้

5. แรงงาน และเวลา ควรจะต้องทราบว่ามีแรงงานท่ีจะช่วยมากน้อย
เทา่ ไร หรือมีเวลาเตรียมงานกีว่ นั เพอ่ื จะไดม้ กี าร ออกแบบทส่ี อดคล้องกับเวลาและแรงงาน

6. ความคิดริเรมิ่ สรา้ งสรรค์ สำหรับงานใบตองจำเป็นต้องมีการนำดอกไม้สดมา
ผสมผสาน เพื่อเพิ่มสีสันให้กับช้นิ งาน หรือการไล่โทนสขี องใบตอง

แบบฝกึ กจิ กรรม

เรื่อง วสั ดุอุปกรณใ์ นงานใบตอง
คำส่ัง ใหน้ ักเรยี นลากเส้นจากข้อความทางซา้ ยมือไปยงั รูปทางขวามอื ที่มสี ามารถ

นำไปปลูกได้
เขม็ หมดุ

ทีฉ่ ดี นำ้

ผา้ สำหรับเชด็

เขม็ มอื

ผา้ ขาวบาง

เฉลยแบบฝึกกจิ กรรม

เรือ่ ง วสั ดุอปุ กรณใ์ นงานใบตอง
คำสั่ง ให้นกั เรยี นลากเสน้ จากข้อความทางซา้ ยมือไปยงั รูปทางขวามอื ที่มสี ามารถ

นำไปปลกู ได้
เขม็ หมุด

ทฉ่ี ีดน้ำ

ผา้ สำหรับเช็ด

เขม็ มอื

ผา้ ขาวบาง

แบบทดสอบหลงั เรยี น
เรอ่ื ง วัสดอุ ุปกรณใ์ นงานใบตอง

คำชแ้ี จง นกั เรยี นทำเคร่ืองหมาย (  ) ทับตวั อกั ษร ก ข ค หรือ ง ทถี่ กู ตอ้ ง
ลงในกระดาษคำตอบเพยี งขอ้ เดยี วเท่าน้ัน

1. ถ้าต้องตดั ใบตองเป็นวงกลมครัง้ ละหลายๆแผน่ ต้องใชอ้ ปุ กรณ์ในข้อใดในการตดั
ก. คตั เตอร์
ข. กรรไกร
ค. ถ้วย
ง. ขอ้ ก และ ค ถกู

2. หลงั จากใช้กรรไกรเสร็จแล้วก่อนเก็บควรปฏิบัติเช่นใด
ก. ใช้ผา้ เชด็ ใหส้ ะอาด
ข. ถา้ สกปรกมากล้างด้วยน้ำสะอาด
ค. ทาดว้ ยนำ้ มนั
ง. ถกู ทกุ ข้อ

3. การเก็บรักษาช้นิ งานให้สดทนนานควรปฏบิ ัตเิ ชน่ ใด
ก. ฉีดนำ้ ตลอดการทำงาน
ข. คลุมดว้ ยผา้ ชืน้ ๆ
ค. วางชนิ้ งานในท่ๆี อากาศถา่ ยเทไดส้ ะดวก
ง. ถกู ทกุ ขอ้

4. การตัดใบตองเพื่อให้ไดใ้ บตองทน่ี ำมาใช้งานไดด้ ีท่สี ุดควรตัดเวลาใด
ก. เวลาเช้าถงึ สาย
ข. เวลาเช้าทม่ี ีแสงแดดอ่อน
ค. ตอนกลางวนั ท่ีมแี ดดเพราะใบตองจะได้ไมแ่ ตก
ง. เวลาตอนเย็นๆพระอาทิตยต์ กดนิ แลว้

5. หลงั จากใช้เข็มเสรจ็ แล้วควรปฏิบตั เิ ชน่ ใด
ก. เก็บใส่หอ่ เช่นเดมิ
ข. ล้างน้ำใหส้ ะอาด
ค. ใสก่ ลอ่ งแลว้ โรยดว้ ยแปง้ ทาตัว
ง. ถกู ทุกข้อ

6. อปุ กรณใ์ นข้อใดท่ีตอ้ งทำความสะอาดทกุ ครง้ั
ก. ผ้าขาวบาง
ข. ผ้าเช็ดใบตอง
ค. กรรไกร
ง. ถกู ทกุ ข้อ

7. ขอ้ ใดเปน็ การเกบ็ ไมก้ ลัดท่ีถกู วิธี
ก. ใส่กล่องเก็บในต้เู ย็น
ข. ใสก่ ลอ่ งทอ่ี ากาศถ่ายเทไดด้ ี
ค.ใสก่ ลอ่ งปิดฝาป้องกนั รา
ง. ผดิ ทกุ ขอ้

8. ในการประกวดประดษิ ฐ์กระทง เพราะเหตุใดจงึ ต้องนำกระทงไปลอยนำ้
ก. เพือ่ ต้องการดูว่ากระทงนั้นสามารถลอยไดจ้ ริง
ข. เพอื่ ตอ้ งการวัดความคิดสร้างสรรค์
ค. เพราะการออกแบบเป็นหวั ใจสำคัญของงานประดษิ ฐ์
ง. เพือ่ ใหไ้ ด้รับประสบการณจ์ รงิ

9. เพราะเหตใุ ดจึงนำยางลบมาใชใ้ นงานใบตอง
ก. ใชแ้ ทนนิว้ มือ
ข. ป้องกันยางกล้วยกดั มือ
ค. ใชฉ้ ีกใบตอง
ง. ปอ้ งกันใบตองแตก

10. เพอ่ื การทำงานทีม่ ีคุณภาพควรปฏบิ ตั ติ ามขอ้ ใด
ก. ศึกษาเครอ่ื งมือให้เข้าใจกอ่ นใช้งาน
ข. ใช้เครอื่ งมือใหถ้ ูกต้องกับชนดิ ของงาน
ค. ตรวจสอบสภาพและซอ่ มแซมเครือ่ งมอื ใหพ้ ร้อมใช้งาน
ง. ถกู ทกุ ข้อ

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

ขอ้ 1 ง ข้อ 6 ง
ขอ้ 2 ง ขอ้ 7 ข
ขอ้ 3 ข ข้อ 8 ค
ข้อ 4 ก ข้อ 9 ก
ข้อ 5 ค ข้อ 10 ง

บรรณานกุ รม

นางนพมาศ, ท้าวศรจี ุฬาลักษณ์ นางนพมาศหรือตำรบั ท้าวศรีจฬุ าลักษณ์ พมิ พ์ทีโ่ รงพมิ พร์ ุ่งวฒั นา,
2513

ประยงค์ ถ่องดิกจิ ฉการ, คุณหญิง หนังสอื ชุดการชา่ งสตรีหมวดเย็บปกั ถักรอ้ ย โรงพมิ พ์คุรสภา,
2497

แพร่พิทยา – วงั บูรพาฯ เสดจ็ ประพาสเหนือ โรงพิมพ์บริษัทประชุมช่างจำกดั , 2501
เยือ้ น ภาณทุ ัต วิธปี ระดิษฐ์ใบตองเปน็ ภาชนะตามแบบเก่าและใหม่ กรงุ เทพการพมิ พ์
วฒั นธรรมฝ่ายหญงิ , สำนัก วัฒนธรรมไทยทางประณตี ศลิ ปะ การจดั ดอกไมส้ ด โรงพมิ พ์ภักดี

ประดิษฐ์ 2500
วไิ ล ภวภูตานนท์ ศลิ ปะแขนงหนง่ึ ของไทย จดั พิมพโ์ ดย การดา ปริชญานนท์ เพอ่ื แจกเนื่องในงาน

พระราชทานเพลิงศพคุณจำรวย กรลักษณ์ ณ เมรวุ ัดเทพศิรนิ ทราวาส 23 ธันวาคม 2505
ศิลปกร, กรม สมเดจ็ พระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร โรงพิมพ์การศาสนา, 2515
สะอ้งิ มาศ นวรตั น, ม.ร.ว. ตำราจัดดอกไมส้ ดและประดิษฐ์ของชำร่วย โงพมิ พร์ งุ่ เรืองรัตน์

พมิ พ์ ครง้ั ที่ 4, 2517
เสถยี รโกเศศ (ศาสตรจารย์ พระยาอนุมานราชธน) การศึกษาศิลปและประเพณี โรงพิมพเ์ จรญิ กจิ ,

2517
เสถียรโกเศศ ประเพณีปลกู เรอื น-แตง่ งาน ห้างห้นุ ส่วนจำกัดอักษรเสรี, 2512
เสถยี รโกเศศ เรื่องขวัญ พมิ พ์เป็นทีร่ ะลกึ ในงานสังการศพพนั เอกหลวงเดชเสนา (ยม้ิ เตชะเสน)

ณ เมรุ วดั เทพศริ ินทราวาส 24 มีนาคม 2507 โรงพิมพ์พระจันทร์
เสถียรโกเศศ วัฒนธรรมและประเพณีต่างๆ ของไทย โรงพมิ พ์เจริญธรรม, 2516